________________
૨૪ :
[ સ્થાવર જીવની સિદ્ધિ
પ્લસણ (સુંવાળી આદર પૃથ્વીકાય, અને દ્વિતીય અર (કઠણ) બાદર પૃવીકાય.
4ણ બાદર પૃથ્વી-કાળી, પેળી, લીલી, રાતી અને પીળી એમ વર્ણ ભેદથી પાંચ પ્રકારે છે. . ખર બાદર પૃથ્વી-માટી, કાંકરાં, રેતી, પત્થર, શીલા, લવણ, ઉસ, લેતું, ત્રાંબુ, જસત, સીસુ, રૂપું, સેનું, હીરા, હડતાળ, હિંગળાક, મણશીલ, કથીર, અંજન, પરવાળા, અબરખ, ઝીણી રેતી, એ બાવીશ સામાન્યરૂપે ખર બાદર પૃથ્વીમાં કહેલા છે. ' તથા ગોમેદક, રૂચક, અંક, સ્ફટિક, લેહિતાક્ષ, મરતક, મસાગલ, ભુજમાદક, ઈન્દ્રનીલ, ચંદ્રપ્રભા, વૈડૂર્ય, જળકાંત અને સૂર્યકાંત, એ ચોદ રત્ન વિશેષરૂપે ખર બાદર પૃથ્વીમાં જણાવેલા છે.
આ રીતે ખર બાદર પૃથ્વીના ૩૬ પ્રકાર બતાવ્યા છે.
પૃથ્વીકાયને આકાર અને દેહની ઊંચાઈ - પૃથ્વીકાયને આકાર મસુર જેવું છે. તેનું શરીર અંગુ*બના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલું છે. સૂક્ષ્મ પૃથ્વીકાયના જીવે શરીર ઘણું એકત્રિત થવા છતાં દેખી શકાતા નથી, પણ બાદર જવાના શરીર એકત્રિત થવા છતાં દેખી શકાય છે. - એક લીલા આંબળા પ્રમાણુ પૃથ્વીકાયમાં રહેલા છે જે સરસવ જેવડું સ્વશરીર કરે, તો તે શરીર આખા એક લાખ જન પ્રમાણ એવા જ બૂઢીપમાં પણ સમાઈ શકે નહીં. *
