Book Title: Shatkhandagama Pustak 10
Author(s): Pushpadant, Bhutbali, Hiralal Jain, Fulchandra Jain Shastri, Devkinandan, A N Upadhye
Publisher: Jain Sahityoddharak Fund Karyalay Amravati

Previous | Next

Page 473
________________ ४५२] छक्खंडागमे वेयणाखंड [४, २, ४, १८२. (फद्दयपरूवणाए असंखेज्जाओ वग्गणाओ सेडीए असंखेज्जदिभागमेचीयो तमेगं फद्दयं होदि ॥ १८२ ॥ संखेज्जवग्गणाहि एगं फद्दयं ण होदि त्ति जाणावणट्ठमसंखेज्जाओ वग्गणाओ त्ति णिद्दिटुं। पलिदोवम-सागरोवमादिपमाणवग्गणाहि एगं फद्दयं ण होदि त्ति जाणावणटुं सेडीए असंखेज्जदिभागमेत्ताहि वग्गणाहि एगं फद्दयं होदि त्ति भाणदं । (फद्दयमिदि किं वुत्तं होदि ? क्रमवृद्धिः क्रमहानिश्च यत्र विद्यते तत्स्पर्द्धकम् । को एत्थ कमो णाम ? सग-सगजहण्णवग्गाविभागपडिच्छेदेहिंतो एगेगाविभागपडिच्छेदवुड्डी, वुक्कस्सवग्गाविभागपडिच्छेदेहिंतो एगेगाविभागपडिच्छेदहाणी च कमो णाम । दुप्पहुडीणं वड्डी हाणी च अक्कमो ।) पढमफद्दयपढमवग्गणाए एगवग्गअविभागपडिच्छेदेहितो बिदियवग्गणाए एग स्पर्धकारूपणाके अनुसार श्रेणिके असंख्यातवें भाग मात्र जो असंख्यात वर्गणायें हैं उनका एक स्पर्धक होता है ॥ १८२ ॥ संख्यात वर्गणाओंसे एक स्पर्धक नहीं होता है, इस बातको जतलाने के लिये सूत्र में 'असंख्यात वर्गणायें' ऐसा निर्देश किया है। पल्योपम व सागरोपम आदिके बराबर वर्गणाओंसे एक स्पर्धक नहीं होता, इस बात के ज्ञापनार्थ 'श्रेणिके असंख्यातवें भाग मात्र वर्गणाओंसे एक स्पर्धक होता है, ऐसा कहा है। शंका- स्पर्धकसे क्या अभिप्राय है ? समाधान- जिसमें क्रमवृद्धि और क्रमहानि होती है वह स्पर्धक कहलाता है। शंका- यहां 'क्रम' का अर्थ क्या है ? समाधान- अपने अपने जघन्य वर्गके अविभागप्रतिच्छेदोंसे एक एक अविभागप्रतिच्छेदकी वृद्धि और उत्कृष्ट वर्गके अविभागप्रतिच्छेदोंसे एक एक अविभागप्रतिच्छेदकी जो हानि होती है उसे क्रम कहते हैं । दो व तीन आदि अविभागप्रतिच्छेदोंकी हानि व वृद्धिका नाम 3 प्रथम स्पर्धक सम्बन्धी प्रथम वर्गणाके एक वर्ग सम्बन्धी अविभागप्रतिच्छेदोंसे द्वितीय वर्गणाके एक वर्ग सम्बन्धी अविभागप्रतिच्छेद एक अविभागप्रतिच्छेदसे आधिक १ ताप्रतौ ' क्रमवृद्धि निश्च ' इति पाठः । २ स्पर्धन्त इवोत्तरोत्तरवृद्धथा वर्गणा अत्रेति स्पर्धकम् । क. प्र. (मलय.) 1,6. ३मप्रतिपाठोऽयम् । अ-आ-का-ताप्रतिषु 'सग-सगजहण्णवग्गाविभागपडिग्छेदवुड्डी वुक्कस्सबग्गाविभागपडिच्छेदहाणी च कमो णाम' इति पाठः। Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552