Sagar Dharmamrutam

Author(s): Ashadhar, Manoharlal Shastri
Publisher: Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti

Page 171

१५६
सागारधर्मामृते
: मार्गितन ददाति प्रयच्छतोऽप्यादराभावो वा अन्यदानुगासहिष्णुत्वं वा मत्सरः । यथाऽनेन तावच्छ्रावकेण मार्गितेन दत्तं किमहमस्मादपि हीन : इति परोन्नतिवैमनस्याद्ददाति । एतच्च मत्सर शब्दस्यानेकार्थत्वात्सङ्गच्छते ।। - तदुक्तं -- मत्सरः परसम्पत्त्यक्षमायां तद्वति क्रुधि ॥ एते पूर्वे चाज्ञानप्रमादानातिचराः । अन्यथा तु भङ्गा एवेति विभावनीयम् ॥ ५४ ॥
प्रकृतार्थोपसंहारपुरस्सरमुक्तशेषं निर्दिशन् श्रावकस्य महाश्रावकत्वमाहएवं पालयितुं व्रतानि विदधच्छीलानि सप्तामलान्यापूर्णः समितिष्वनारतमनोदीप्राप्तवाग्दीपकः । वैयावृत्यपरायणो गुणवतां दीनानतीवोद्धरं
"
श्वर्या दैवसिकीमिमां चरति यः स स्यान्महाश्रावकः ||५५ || टीका - स्यात् भवेत् । कोऽसौ स गृही। किंविशिष्टो, महाश्रावकः महानिन्द्रादीनां पूज्यः । शृणोति तत्त्वं गुरुभ्य इति श्रावकः महाँश्चासो श्रावकश्च महाश्रावकः । यः किं, यश्चरति अनुतिष्ठति । कां चर्यां आचारं । किंविशिष्टां, दैवसिकीं दिवसे अहोराले भवा दैवसिकी तां । पुनः किंविशिष्टां इमां अनन्तराध्याये वक्ष्यमाणां । किं कुर्वन् विदधत् आचरन् । कानि, शोलानि व्रतपरिरक्षणानि । कति, सप्त गुणव्रतत्रयशिक्षाव्रतचतुष्टयलक्षणानि । किंविशिष्टानि विदधत् अमलानि निरतिचाराणि । कथमेवमुक्तप्रकारेण । कि कर्तुं, पालयितुं पालयिष्याम्यहमित्यभिप्रायेण । कानि, व्रतानि सम्यग्दर्शन पूर्वाणि निरतिचारपञ्चाणुव्रतानि । किंविशिष्टः सन्, आगूर्णः उद्यतः । कासु, समितिषु श्रुतनिरूपितक्रमेणेर्याभाषपणादाननिक्षेपोत्सर्गप्रभृतिषु संयमरूपाणुव्रतनिष्ठ इत्यर्थः । अणुव्रत महाव्रतानि हि समितिसहितानि संयमस्तद्रहितानि विरतिरिति सिद्धान्तः । तदुक्तं-- अणुवयमहन्वयाई समिदीसहिदार्थि संजमो समिदिहिं विणा विरदि इति ॥ पुनः किंविशिष्टः, अनारतमनोदप्रिाप्तवग्दपिक: आप्तानां परापरगुरूणां वाग्वचनमाप्तवाक् तज्जन्यश्रुतज्ञानमिह गृह्यते । कारणे कार्योपचारात् । आप्तवागेव दीपकः प्रदीपः स्वपरप्रकाशकत्वादाप्तवान्देपिक : परमागमप्रदीपकः, अनारतं सततं मनसि चित्ते दीप्रो दीपनशीलोऽनारतमनोदप्रस्तथाविध आप्तवाग्दीपको यस्य स तथोक्तः । पुनः किंविशिष्टो, वैया
"