________________
દાદિ કવો. 1
[ઢાઢા પાણીનું માટલું. કંટાળાને પાત્ર થયેલા માણસને વિષે બે- | ણ મારી સામા માણસને જીવ બાળવે. લતાં વપરાય છે.)
(બહાર દેખીતો ફોલ્લો ન ઉઠે પણ કાળયાંટિયે ટક, એકને એક જગાએ કે . !
જે બળે એવા જે ગુપ્ત ડામ તે ટાઢા ડામ ધામાં સ્થિરતા વાળી રહેવું નિરાંત ભોગ
કહેવાય છે. ) વવી; પગ ઠેરવીને નિરાંતે બેસવુંનિરાંત ટાઢા પથરા જે, (માણસના સંબંધમાં) વાળી લાંબા વખત સુધી ભવું.
ધીમું, સુસ્ત; એકને એક ઠેકાણે પડી રહે “ભાઈ, મારી રાંડના દુઃખની તે હું શી |
એ ચંચળતા વિનાને પુરૂષ; પથરાની વાત કહું? તેને ટાંટિયે ઘરમાં ટકતો જ
પેઠે એકને એક ઠેકાણે પડ્યો રહે, અને નથી, રોજ ઓછામાં ઓછી તે ચાળીસ
ઊંચકીએ–ધમકાવીએ ત્યારે બીજી જગાએ વખત બહાર રઝળવા જાય છે.”
ખસે તે. સુબોધપ્રકાશ.
“સત્યભામા, અહે, એના તે ઉત્તર અને રિય વાળ, થાક ઉતાર-ખાવે; વિ.
નેક છે, પણ જવું તે ખરું. ચાલે, ચાલ્ય, સામો લેવો.
તું વહેલી ચાલ્ય; અલિ, વાહરે ! કેટલી વાર !
ટાઢા પથરા જેવી દેખાય છે ને શું? ટાંડર કરવી, વધે ઉઠાવી કજીએ કરે.
સત્યભામાખ્યાન. ૨. ધ્રુજવું.
૨. ટાઢું ઘેરાયા જેવું, (રાંધેલું) ટાઢ તડકે, સુખદુઃખ, તડકેવો પણ
ટાઢું શીતળ, (પાછું.) બેલાય છે. “એ બિચારાએ ટાઢતડકો મળે જયા ટાઢા પહેરતું, (ઠંડા પહોરની ડા પવનની નથી.”
લહરીમાં જેમ વૃક્ષપત્ર આનંદથી હાલે છે ટાફેરા મારે છે, ટાઢ પાસે આવી શકતી ન
અને તે ઉપર બેસનારું કોકિલાદિ પક્ષીઓ થી ટાઢ વાતી નથી.
ગુલતાન રહે છે તેમ ટાઢા પહોરની વાત “શિયાળામાં એક બનાતનું બદન પહે
કે ગપાટામાં પણ ભેગા થયેલા માણસો ર્યું કે ટાઢ ફેરાજ મારે.”
ગુલતાન થઈ વાયરે ચઢે છે તે ઉપરથી)
નવરાશની વખતનું; નકામા-ગમતની ખાટાઢક કરવી, એકાદ પદાર્થ ખાઈ-પ
તર બરોબરિયામાં બેઠા હોઈએ તેવી નિ. ઠી શરીરને ટાઢું લાગે તેમ કરવું પદાર્થમાં
રાંતની વખતનું ઠંડા કાળજાનું. “ટાઢા રહેલા ગુણથી ગરમી શમાવવી.
પહેરના ગપાટો.” ટાઢ ચઢવી, તાવમાં ટાઢ ચડે છે ત્યારે કામ
ઢાંઢાં પાટીઆકરવાં, ખાઈને નિરાંત વાળવી. થઈ શકતું નથી તે ઉપર કઈ કામ કરવાની
ટાઢા પાણીએ ખસ જવી, વગર યાને કેના પાડતું હોય અથવા કંટાળતું હોય ત્યારે તેના સંબંધમાં બોલતાં વપરાય છે.
ક ટળવું, વગર પ્રયાસ પીડા નાશ પામવી. “ખાવાનું જોઈએ છીએ ને કામ કરતાં તો ટાઢા પાણીનું માટલું, ચું કે ચાં કર્યા સિઢ ચઢે છે. ”
વાય સઘળું મૂગે મોઢે જોયા કરનાર માટાઢાં પાટિયાં કરવાં, ખાઈ પી નિરાંતધરવી.
ણસને વિષે બોલતાં વપરાય છે. ટાઢા દેવા, (ટાઢા ડામ દેવા.) ઉપરથી છે- ૨. ઠંડા મિજાજનું; શાંત સ્વભાવનું પણ
ખીતું સારું પણ કાળજામાં તીર વાગે તેવું લાગ આવે તે ગાળો ગબડાવે-ઉછું છતું કઈ પ્રત્યે બેલવું, ઠાવકે મેઢ મહેર | કરે તેવું.
૨૦.
