________________
૧૦૨
પૂર્ણિમા પાછી ઊગી! દેહ અને આત્મા વચ્ચેના ભેદ પણ આપણે સમજી લેવા જોઈએ. આત્મા ઘીના લેટા જેવો છે, કાયા છાશના લેટા જેવી છે. કોઈ માણસ એક હાથમાં ઘીને લેટો અને બીજા હાથમાં છાશને લોટ રાખી માર્ગે ચાલ્યા જતા હોય, અને સામેથી કોઈ દોડતું આવતું હોય તે તેની અડફેટમાંથી બચવા માટે એ માણસ એ રીતે તરી જશે કે જેથી છાશના લેટાના ભેગે પણ ઘીના લેટાને આંચ ન આવે. આ રીતે કાયાના ભેગે આત્માનું રક્ષણ કરી શકાય, પણ આત્માના ભેગે કાયાનું રક્ષણ ન જ થઈ શકે.
આવી રીતે સર્જન અને વિસર્જન વચ્ચેના ભેદ પણ આપણે જાણી લેવા રહ્યા. એક કળાકારને ભવ્ય પ્રતિમા તૈયાર કરતાં વરસના વરસ લાગે છે, ત્યારે બીજો માણસ કુહાડાના ઘાથી થોડી ક્ષણમાં જ તે પ્રતિમાનું ખંડન કરી નાખે છે; એ બેમાં વધુ શક્તિ પ્રતિમાને ખંડિત કરનારમાં નહિ પણ સર્જન કરનારમાં છે, કારણ કે સર્જન કરવામાં જ્ઞાનશક્તિની જરૂર પડે છે, જ્યારે નાશ કરવામાં તે જડતાની જરૂર પડે છે. આજના યુગમાં ભૌતિક શક્તિને ઉપયોગ મટા ભાગે વિસર્જન કરવામાં થાય છે, પણ સર્જન કરવામાં તે આધ્યાત્મિક શક્તિની જ જરૂર પડે.
યુરેપના એક સુપ્રસિદ્ધ કળાકારે એક સુંદર બાળકનું ચિત્ર તૈયાર કર્યું. બાળકનું ચિત્ર એવું તે આકર્ષક અને કળાયુક્ત હતું કે ઘડી બે ઘડી આપણે તેની તરફ જોઈ જ રહીએ. એના મોઢા પરના સરળ અને વિનમ્ર ભાવે, તથા હોઠ પરનું મૃદુ હાસ્ય એવાં તે અલૌકિક હતાં કે જોનારના