________________
૧૮૨
પૂર્ણિમા પાછી ઊગી પ્લેટફોર્મ પર જુઓ. એક ટ્રેન અમદાવાદ તરફ જનારી હોય છે તે બીજી પંજાબ તરફ. લેકે એક જ પ્લેટફોર્મ દ્વારા અંદર આવે છે. તે વખતે પંજાબી અને ગુજરાતી પ્રવાસી સાથે હોય છે. બંને ગાડીઓ પણ પાસે પાસે ઊભી હેય છે. પણ ચાલુ થયા પછી બન્ને વચ્ચે ધીરે ધીરે અંતર વધતું જાય જ છે. એક અમદાવાઢ પહેચે છે, બીજી પંજાબ. તે જ પ્રમાણે વિચારોનું અંતર પણ પ્રારંભમાં નહિં દેખાય પણ જીવનનું અંતર કપાતાં તે અંતર વધતું જાય છે. સંત પણ વિચારથી થવાય છે. અને શેતાન પણ વિચારથી જ થવાય છે. સૌંદર્ય કે સીતમભર્યો રામ વિચારવું જ પરિણામ છે?
જે વ્યક્તિ વિચાર સામે જાગ્રત છે તે જ જીવનમાં સંવાદ સર્જી શકે છે. એ માટે જીવનના ઊંડાણમાં જાઓ. ક્યાંય સૌથી વધુ ઊંડાણ હોય તે તે જીવનનું છે. જે ઉપરની સપાટી પર છે તે તે માત્ર આસપાસ પરકમ્મા જ કરે છે. તેને ખબર નથી કે જીવન એ સપાટી ઉપર નહિ પણ ઊંડું છે, ગહન છે.
તમે અત્યારે ભણે છો. તમારો આ સમય અભ્યાસ માટે છે. તમે તમારા માસ અને કલાસ લાવવા માટે જાગ્રત રહે તે સહજ છે, પણ મૂળ જીવનદષ્ટિને ચૂકે નહિ. જીવનદ્રષ્ટિ વિનાનું, માત્ર પુસ્તકિયું જ્ઞાન તમને ઊભા નહિ કરી શકે. વિપત્તિમાં પણ ઉન્નત મસ્તકે અને સ્વસ્થતાથી જીવન જીવવાનું બળ આ દૃષ્ટિથી જ મળી શકે છે.
જીવનના અવેલેકનથી અંદરની વ્યક્તિ વિરાટ રૂપ લે છે, વિચાર સુવિચાર બને છે, વિચાર-વિચાર વચ્ચે સંવાદ