________________
૧૪૮
પૂર્ણિમા પાછી ઊગી! મોક્ષના માર્ગ ચાર છેઃ (૧) ભક્તિમાર્ગ, (૨)ગમાર્ગ, (૩) કર્મમાર્ગ, અને (૪) આસનસિદ્ધિમાર્ગ.
પૂર્ણ વીતરાગ દશાને જેમણે અનુભવ કર્યો છે તેવા ભગવાન મહાવીરે કહ્યું છે કે, રત્નત્રયીને માર્ગ સર્વોત્તમ છે. આમ તેમણે ઊંચામાં ઊંચે માર્ગ બતાવ્યું. સમ્યગ દર્શન, સમ્યગ જ્ઞાન, સમ્યગ ચારિત્ર પ્રાપ્ત થાય તે જે હેતુ માટે માનવ અહીં આવ્યો છે, જે હેતુ માટે માનવજીવનને ધન્ય કહ્યું છે, તે જીવન ધન્ય બની જાય છે. દર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્રઆ રત્નત્રયીની ત્રિપુટી ન મળે તે બધું મળવા છતાં મનુષ્યજન્મને આંટો નિષ્ફળ જાય છે.
જે મેળવીને મૂકી દેવું પડે તે મેળવ્યાં છતાં ન મેળવવા બરાબર છે. - રંગૂનમાં જેઓ કરોડપતિ હતા તેમના પૈસા ત્યાંની સરકારે પડાવી લીધા. તેઓ અહીં આવ્યા તે ખાવાના પણ ફાંફાં! તે એ કરોડપતિ શા કામના? ગમે તેટલું રળે પણ સાથે ન લઈ શકે તે રળ્યું ન રળ્યા બરાબર છે. આ જન્મમાં આપણે ખૂબ ભેગું કરીએ પણ અહીંથી જઈએ ત્યારે કાંઈ પણ સાથે નહિ લઈ જઈ શકીએ તે ભેગું કર્યું ન ભેગું ક્ય બરાબર છે.
મહાપુરુષે કહે છે કે એવું ભેગું કરે જે તમે સાથે લઈ જઈ શકે. તેઓ એમ નથી કહેતા કે છેડી દે. ધર્મ નથી કહે કે છોડી દો. ધર્મ તે કહે છે કે મેળવી લે. જેટલું ભરાય એટલું ભરો. આ અવસર ફરી જીવનમાં નહિ મળે. એવું ભેગું કરે કે બધી વસ્તુ છૂટી જાય પણ જે મેળવેલું
