Pratikraman Sutra Sachitra

Author(s): Bhuvanbhanusuri
Publisher: Divya Darshan Trust

Page 64

| વાંદણા (બૃહદ્ ગુરુવંદol) સૂત્ર અને વિવિધ મુદ્દાઓ
इच्छामि खमासमणो
(અર્થ-) હે ક્ષમાશ્રમણ ! હું શક્તિ સમન્વિત થઇ, (પ્રમાદ-પાપક્રિયાથી वंदिउं जावणिज्जाए
શરીરને) હટાવી, વંદન કરવા ઇચ્છું છું. (ગુરુ કહે “છંદેણ’) મને પરિમિત निसीहियाए अणुजाणह मे मिउ
અવગ્રહ (માં પ્રવેશ અને કાયસ્પર્શ) ની અનુજ્ઞા આપો. (ગુરુ કહે ‘અણુજાग्गहं निसीहि
ણામિ') ‘નિસીહિ' અર્થાત્ સર્વ અશુભ વ્યાપારનો ત્યાગ કરીને હું પ્રવેશ કરું ..રો, વગ...૨, વગ...૨
છું. ‘અ... હો' યાને આપની નીચેની ‘કા..યં= કાયા (ચરણ)ને, “કા ય’
(મારી) કાયા (હાથ ને શિર) નો, ‘સંફાસ’= સ્પર્શ કરાવી વંદું છું. આપને संफासं,
(સ્પર્શથી થયેલ) કષ્ટ-દુઃખની ક્ષમા માંગું છું, (કષ્ટ આપે નભાવવા યોગ્ય છે.) खमणिज्जो भे किलामो
| (હવે ગુરુને ૩ પ્રશ્ન) अप्पकिलंताणं बहुसुभेण भे राइ
"અલ્પ ખેડવાળા (ખેદરહિત) આપને રાત્રિ (દિવસ) બહુ (શુભ) સુખપૂર્વક वइक्कंता?
પસાર થઇ ? (ગુરુ ‘તહત્તિ) ‘આપની સંયમયાત્રા (સુખરૂપ ચાલે છે ?) ‘ન...રા...મે ?
(ગુરુ) તુષંપિ વટ્ટએ ?) અને આપને યાપનીયતા (ઇંદ્રિય-મનની વ્યાકુળતા જૈન...૨... જિપ્ન...૨...??
રહિત શરીરે ઉપશાંતતાદિથી યુક્તતા) છે ? खामेमि खमासमणो
હે ક્ષમાશ્રમણ ! રાત્રિ (દિવસ) સંબંધી (મારા કર્તવ્યમાં અલનારૂપ) અપરાराइयं वइक्कम
ધની ક્ષમા માગું છું. (ગુરુ કહે !અહમવિ ખામેમિ'). आवस्सियाए, पडिक्कमामि આવશ્યક ક્રિયા માટે (અવગ્રહથી બહાર જાઉં છું.) આપ ક્ષમાશ્રમણની પ્રત્યે खमासमणाणं राइयाए (મારાથી થયેલ) રાત્રિ સંબંધી ૩૩માંથી ગમે તે આશાતનાથી હું પાછો ફરું છું. आसायणाए तित्तीसन्नयराए
(વિશેષતાએ, અસત્ આલંબન લઇને) “જં કિંચિ...' જે કાંઇ મિથ્યા ભાવથી जंकिंचि मिच्छाए मणदुक्कडाए
‘મનની (દ્વેષાદિ નિમિત્ત) દુષ્ટ વિચારણારૂપ, વચનની (અસભ્યાદિ) દુષ્ટ वयदुक्कडाए कायदुक्कडाए
ભાષણપ્રવૃત્તિરૂપ, અને કાયાના (નિકટ જવું, નિકટ ઉભા રહેવું ઇત્યાદિરૂપે) कोहाए माणाए मायाए लोभाए
દુષ્ટ વર્તાવરૂપ, કોહાએ’ ક્રોધ સ્વરૂપ, માનસ્વરૂપ, માયાસ્વરૂપ, લોભસ્વરૂપ,
‘સવકાલિ’ સર્વકાળ સંબંધી થયેલી, સર્વ મિથ્યા (માયાકપટાદિભર્યા) આચसव्वकालियाए
રણ સ્વરૂપ, અને સર્વ પ્રકારના ધર્મ (૮ પ્રવચનમાતા યા સામાન્યથી કર્તવ્ય) ના सव्वमिच्छोवयाराए
ઉલ્લંઘનરૂપ આશાતના દ્વારા “જો મે..” જે કોઇ મારા વડે અતિચાર સેવાયો, सव्वधम्माइक्कमणाए ।
તે સંબંધી હે ક્ષમાશ્રમણ ! હું ‘પ્રતિક્રમણ' (ફરીથી એ પાપ ન સેવાય એ ભાવ आसायणाए जो मे अइयारो
સાથે પાછા ફરવાનું) કરું છું. ‘નિંદામિ’ (દુષ્ટ કર્મકારી મારા આત્માની कओ तस्स खमासमणो
સંસારથી ભયભીત અને સર્વથા શાંત ચિત્તથી) નિંદા કરું છું. (નિંદેલ મારા पडिक्कमामि निंदामि
આત્માની આપની સમક્ષ) ગહ કરું છું. (આશાતનાની અનુમતિ છોડી મારા રિહાનિ મMા વોસિરાનિ. દુષ્ટકારી) આત્માનો ત્યાગ કરું છું.
| (સામેના મુદ્રાચિત્રની સમજ)- વાંદણાં દેતાં, પહેલાં ‘ઇચ્છામિ નિશીહિયાએ' સુધીમાં ૧ લી ‘યથાજાતમુદ્રા'- આમાં ને બીજે માથું સહેજ નમાવી હાથ યોગમુદ્રાથી જોડાય. પછી ‘અણુજાણહ..' બોલતાં રજી ‘અવનતમુદ્રા'-આમાં અંજલિ લલાટે લઇ જઇ, કેડથી નમવાનું. ‘અ..હો, કા...યં, કા...ય’માં ૩ આવર્ત, તે “અબોલતાં હાથની ૧૦ આંગળી અડે ત્યાં ‘હો’ બોલવું, બાદ હાથ ઉલટાવી નીચે લેતાં ગુરુચરણે અડે ત્યાં ‘કા’ બોલવું. પાછું ઉપર લલાટે અડાડતાં ‘યં', એમ ‘કા' ... ‘ય’. એજ રીતે ‘જ..ત્તા..ભે.” ‘જ...વ...ણિ’ જં..ચ..ભે’ આ ત્રણ આવર્ત, માત્ર વચલા અક્ષર ‘ના’, ‘વ’ ‘ચ’ અક્ષર બોલવાના તે નીચેથી ઉઠાવેલા હાથને વચમાં સહેજ રોકતાં બોલવાના. પ્રક્ષાલમુદ્રામાં બે હાથથી કળશને પકડી પ્રભુના મસ્તક પર, રાજ્યાભિષેકમાં કરે તેમ, અભિષેકની ધાર કરવાની, (સામેનું ચિત્ર ખંડ ૫ જુઓ, પછી ખંડ ૬ની જેમ) કે પૂજા મુદ્રામાં જમણા હાથની ‘અનામિકા' (સૌથી નાનીની પાસેની) આંગળીના ટેરવાથી પ્રભના અંગને નખ ન અડે એ રીતે તિલક કરાય. (ચિત્ર ખંડ ૭-૮ની જેમ) સાથિયો કરવામાં, પહેલા અક્ષતનું ભરેલું વર્તુલ, એના પર નાની ૩ ઢગલી, એના પર એથી સહેજ મોટી ઢગલી કરાય. પછી નીચેના મોટા વર્તુળમાં, ચિત્રાનુસાર, ચાર લીટી ખેંચાય, ને સાથિયાની ચાર પાંખ ઠીક કરાય. સૌથી ઉપરની ઢગલીમાં બીજની ચંદ્ર-રેખા જેવી સિદ્ધશિલાની રેખા બનાવાય.
| પપ | BE ON
ary.