________________
પંથે પંથે પાથેય ૩૦ દિવસની અંતરયાત્રા (વિપશ્યના સાધના)
લેક્ષ કેનિયા જે દિવસની રાહ જોવાની હતી તે દિવસ આવી પહોંચ્યો. ઉપર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી લાંબા સમય સુધી શ્વાસનું આવાગમન અમે ત્રીસ દિવસની અંતરયાત્રાવાળા અને બીજા ૬૦, ૨૦ દિવસની નિહાળવાનું હોય. ધીમે ધીમે શ્વાસ મંદ પડતો જાય, ક્યારેક અંતરયાત્રા વાળા, ઝીરો દિવસે December 24, 2018 ના કોર્સના ખોવાઈ જાય ત્યારે પ્રયત્ન કરતા રહેવાનો કે હજુ પણ એવા દિવસે સાંજે પાંચ વાગ્યા પહેલાં મુંબઈ પરિસરના ટિટવાલા સેંટર શ્વાસની નોંધ ચીત લે. ધ્યાન એક જ જગ્યા પર હોય અને ઉપર આવી પહોંચ્યા. સિનિયર મેડિટેશન (ધ્યાન) શિક્ષક શ્રી દ્વારપાલની જેમ અંદર અને બહાર આવતા જતા શ્વાસની નોંધ વિશ્વેભર દાહોટ અને શ્રીમતી પણ સમયસર આવી ચૂક્યાં હતાં. લેવાની હોય. સાથે સાથે શ્વાસના ઉષ્ણતામાન કે ઉપર નીચે થતી સેંટરની મેનેજમેંટ રજિસ્ટ્રેશન કરાવી, રૂમ ફાળવી, ચાદર, બ્લેન્કેટ, ગતિની પણ જાણ કેળવવાની હોય. ખાસ એ ખ્યાલ રાખવાનો ખોળ, કવર વગેરે આપી તથા એલાર્મ ક્લોક કે સ્લીપર જેવી હોય કે જેમ દ્વારપાલ ગેટની અંદર ન જાય અને ગેટ છોડીને વસ્તુઓ જો ભુલાઈ ગઈ હોય તે આપી ને સાંજનું ડીનર પીરસ્યું. બહાર પણ ન જાય તેમ તમારું ધ્યાન એક જ જગ્યાએ જ્યાં શ્વાસ ૩૦ દિવસના આ ગંભીર કોર્સ માટે સેન્ટરનું તમામ રિપેરકામ, શરીરને નસકોરા નીચે અડતો હોય એ અનુભૂતિ કરતો રહે, ડેવલપમેંટ વર્ક બંધ રાખવામાં આવેલ ને ધ્યાન હોલ અને ધ્યાનના નિરંતરતાથી. સેલની સંપૂર્ણ સફાઈ કરાવીને ધ્યાન ગાદીઓ, ખુરશીઓ તેમ જ સમય સારણી સવારના ૪ વાગ્યે ઘંટ વાગે ને ઊઠી જવાનું. ..... અને એકસ્ટ્રા તકિયા વગેરે આગળથી જ તૈયાર રાખેલ. ૩૦ ૪:૩૦ વાગ્યાથી ૬:૩૦ વાગ્યા સુધી હોલમાં, સૂન્યાગારમાં કે દિવસ માટે સેન્ટરનો આઉટર દરવાજો બંધ કરવામાં આવ્યો ને રેસિડેન્સીયલ ક્વાટરમાં ધ્યાનની પ્રેક્ટિસ કરવાની ત્યારબાદ ૬:૩૦ ૩૦ દિવસની અંતરયાત્રાની શરૂઆત સાંજે ૭ વાગ્યાથી થઈ ગઈ. થી ૮:૦૦ વાગ્યા વચ્ચે સવારનો નાસ્તો અને પ્રાતઃ ક્રિયા. ૮ થી બુક્સ, લેખનસામગ્રી, મોબાઈલ, વોલેટ વગેરે સેફમાં મૂકી દેવાયા. ૧૧ વચ્ચે ફરી ધ્યાન. એક એક કલાકનાં ત્રણ સેશન. ૧૧ થી ૧
નિયમો : ૩૦ દિવસની ગંભીર અંતરયાત્રા કરવા માટેના વાગ્યા સુધી લંચ અને આરામ. નિયમો હોય છે.
૧૨ વાગ્યે શિક્ષક સાથે પ્રશ્નોતર થઈ શકે. મૂંઝવણનો નિકાલ (a) આઠ શીલનું કડકાઈથી પાલન કરવું
કરી શકાય તેટલું બોલવાની છૂટ, નહીં તો આર્ય મૌન. આર્ય મૌન (૧) સત્ય (૨) બ્રહ્મચર્ય (૩) અચોરી (૪) અહિંસા (૫) એટલે ઈશારાથી પણ પરસ્પર વાતો નહીં કરવાની. નજર પણ ન માદક પદાર્થ ત્યાગ (૬) મધ્યાહ્ન પછી ભોજન ત્યાગ (૭) મેળવવાની અને બની શકે ત્યાં સુધી નજર નીચે રાખી, ગંભીરતાથી આરામદાયક શયનનો ત્યાગ (૮) શણગાર, પ્રસાધન અને સચેત રહીને ચાલવાનું, ઊઠવાનું, બેસવાનું કે લેટવાનું. બાજુવાળાને મનોરંજનનો ત્યાગ.
જરા પણ ડીસ્ટર્બ ન થાય એની તકેદારી રાખવી. દરવાજા બંધ (b) Qualificaitonઃ બધા જ સાધકો ‘જૂના સાધકો'' હતા. કરતી કે ખોલતી વખતે ઓછામાં ઓછો અવાજ થાય તે તકેદારી જેમણે ઓછામાં ઓછા પાંચ અથવા ૧૦ દિવસના કોર્સ કરેલ. બે રાખવી. ધર્મસેવકો જોડે જરૂર પડે તો જ બોલવું, ઓછામાં ઓછું. વર્ષથી વધુ વિપષ્યના ધ્યાનની પ્રેક્ટિસ હતી, સવાર સાંજ બે વખત સત્ય જ બોલવું, દવાઓવાળા માટે દૂધ, પાણી વગેરેની છૂટ. એક કલાક ધ્યાનની પ્રેક્ટિસ જાળવતા હતા ને ધ્યાન પદ્ધતિને તેના તદ્ઉપરાંત આખો દિવસ ગરમ પાણી, અદરખવાળું પાણી અને થતા ફાયદાથી વાકેફ હતા. સતી પઠાન શિબિર પણ કરેલ હતી ને RO વોટરની વ્યવસ્થા હતી. ઓછામાં ઓછા બે વખત કોર્સ દરમ્યાન સેવા આપીને બીજા ૬ થી ૭ : ધ્યાન સાધકોનું ધ્યાન કેમ સફળ થાય તેની તકેદારીથી માવજત કરેલી ૭ થી ૮ : ગુરુજી સત્યનારાયન ગોયંકાજીનું પ્રવચન હોય. તદ્દઉપરાંત છેલ્લી શિબિરના શિક્ષકનું પ્રમાણપત્રક મેળવેલું ૮ થી ૯ : થઈ શકે ત્યાં સુધી ધ્યાન કરતાં રહી સજાગતાથી હોય.
જાગૃત રહેવાનું જ્યાં સુધી ઊંડી ઊંઘ ન આવી જાય. આના પાન ધ્યાન: ૩૦% જેટલો સમય એટલે કે ૩૦ દિવસની ૯.૩૦ વાગ્યા પછી લાઈટ બંધ અંતરયાત્રાવાળા માટે દસ દિવસનું આનાપાન ધ્યાન કરવાનું હતું. જરૂર જણાય ત્યારે સાધક ઊઠીને લટાર મારી શકે, કુદરતી જેમાં આંખો બંધ રાખીને શ્વાસ પ્રેક્ષા કરવાની હોય. નાકનાં ક્રિયાઓ માટે જઈ શકે. પાણી વાપરી શકે પણ બધું સજગ રહીને. નસકોરાં નીચેના અને ઉપરવાળા હોઠની ઉપરના નાનકડા હિસ્સા Focus: ધ્યાન કરતાં કરતાં એ ધ્યાન રહે કે બધું જ બદલાઈ
માર્ચ - ૨૦૧૯
પ્રબુદ્ધ જીવન
