________________
મનુષ્યના હૃદય કમળને વિકસિત કરે છે. સૂર્ય ભલે દૂર હોય પણ તેની પ્રભા જગતને જીવન આપે છે, તેમ પરમાત્મા અને તેના ભવ્ય ભાવ ભરેલાં સ્તોત્રો કદાચ અગમ્ય હોય તો પણ તેમાંની એક કથા પણ ભક્તોના હ્રદયને વિકસિત કરે છે.
આ શ્લોકમાં પદ્મની ઉપમા તે કવિશ્રીના સ્થાને છે. સૂર્યની પ્રભા તે સંકથા અને પાપોનો પરિહાર તે કમળના વિકાસ સાથે સરખાવ્યો છે. આખી ઉપમા અભાવ ગુણને સદ્ભાવમાં પરિવર્તિત કરે છે.
પ્રસ્તુત શ્લોકમાં કવિશ્રીએ ‘તે’ ક્રિયાપદ દ્વારા નિમિત્તભાવને પણ દર્શાવ્યો છે. નિમિત્ત કર્તૃત્વભાવથી યુક્ત હોય પણ તેનું કર્તૃત્ત્વ સાપેક્ષ હોય છે. પદાર્થની યોગ્યતાના આધારે જ નિમિત્ત કર્તાના સ્થાનમાં સ્થાપિત થાય છે. એટલે કે યોગ્ય ઉપાદાનને જ પ્રભાવિત કરે તે નિમિત્ત છે, જેમ કે સૂર્યના કિરણો નિમિત્તમાત્ર છે. જો કમળમાં વિકસિત થવાની યોગ્યતા ન હોય તો સૂર્યના કિરણો મળને વિકાસવી શકે નહિ. પરંતુ જેનો વિકાસ થાય છે, તે તેની યોગ્યતા છે, ઉપાદાન છે. જેમ કે પત્થર જેવા કઠોર પદાર્થ વિકસિત થઈ શકે નહિ કારણ કે ત્યાં ઉપાદાન નથી, યોગ્યતા નથી. એવી જ રીતે જે જીવો હકર્મી બન્યા છે. યોગ્યતા ધરાવે છે, જેના અંતરમાં શ્રદ્ધા પ્રગટી છે તેવા જીવોના પાપોને ધર્મકથા નાશ કરી શકે છે, પરંતુ યોગ્યતા વિનાના જીવોનું સંકથાથી પરિવર્તન થતું નથી. જેને પોતાના ભક્તિભાવ ઉપર ભરોસો નથી ત્યારે ભાવ વિના પ્રભાવ કેવી રીતે સંભવ બને... તેમ છતાં પ્રસ્તુત શ્લોકમાં કવિશ્રીએ સમગ્ર સ્તોત્રની શક્તિ સંકથા દ્વારા દર્શાવી સામાન્ય માનવી માટે એક સરળ માર્ગનું નિરૂપણ કરી લઘુતામાં પ્રભુતાના દર્શન કરાવ્યાં છે. તેમ જ તેઓ પ્રભુમય બની ભક્તિમાં આગળ વધી રહ્યા છે...
ऋद्धि :- ॐ ह्रीं अर्हं णमो अरिहंताणं णमो संभिण्णसोदराणं । ह्रां ह्रीं हूं फट् स्वाहा । ॐ ऋद्धये नमः ।
मंत्र: ॐ ह्रीं श्रीं क्रीं क्लीं रः रः हं हः नमः स्वाहा। ॐ नमो भगवते जय यक्षाय ह्रीं हूं नमः स्वाहा । વિધિવિધાન :- નવમી ગાથા, ઋદ્ધિ અને મંત્રનું પ્રતિદિવસ
એકસો આઠ વાર જાપ કરવા. તેમ જ ચાર કાંકરી લઈ પ્રત્યેક કાંકરીને એકસો આઠ વાર મંત્રીને ચારે દિશામાં ફેંકવાથી રસ્તો કીલિત થાય
છે.
ફ્લાગમ । :- આ ગાથા, ઋદ્ધિ અને મંત્રનું વારંવાર સ્મરણ કરવાથી તેમ જ યંત્રને પાસે રાખવાથી માર્ગમાં ચોર-ડાકુઓનો
ભય રહેતો નથી, તેમ જ ચોર ચોરી કરી શકતો નથી.
ભક્તામરની પ્રસ્તુત નવમી ગાથાના જાપથી શું લાભ મળે છે તે દર્શાવતી એક પ્રાચીન કથા...
મહારાણી હેમશ્રીની કથા ઃ
કામરૂ દેશની ભદ્રાનગરીમાં હેમા નામના રાજા રાજ્ય કરતા હતા. એમની આજ્ઞાકારી પત્નીનું નામ હેમશ્રી હતું. રાજા હેમબ્રહ્મ
માર્ચ - ૨૦૧૯
ન્યાય અને નીતિથી રાજ્ય ચલાવતા હતા. તેમ જ આ દંપતી જૈનધર્મમાં પણ આસ્થા ધરાવતું હતું. મહારાજા હેમબ્રહ્મ બધી વાતે સુખી-સંપન્ન હતા પરંતુ સંતાનના અભાવમાં સદા બેચેન રહેતા હતા.
એક દિવસ રાજા-રાણી બન્ને આનંદ-પ્રમોદ કરવા વનવાટિકામાં ગયા. ત્યાં તેમણે સાધનામાં નિમગ્ન જૈન મહામુનિ જોયા. આથી તેઓ જૈન મુનિ પાસે જઈને વંદન કરી, ચરણ પાસે બેસી અપલક દષ્ટિથી તેમને જોતાં જોતાં મનમાં ને મનમાં સંતાન પ્રાપ્તિની કામના કરવા લાગ્યા. આ જૈન મુનિ મનઃપર્યવજ્ઞાની હતા. જ્યારે તેઓ પોતાની સાધનામાંથી જાગૃત થયા ત્યારે રાજા-રાણી બંનેને પોતાની પાસે બેઠેલાં જોયા. મહાજ્ઞાની એવા મુનિએ તેમનાં મનમાં ચાલતાં ભાવોને જાણી લીધા.
મુનિને સાધનામાંથી જાગૃત થયેલાં જોઈ, રાજા-રાણી કંઈક બોલે તે પહેલાં જ મુનિ બોલ્યા, હે રાજન! સર્વ પ્રથમ તારા રાજ્યમાં પંચેન્દ્રિય જીવહિંસા પર પ્રતિબંધ મૂકી દે, મુંગા-અબોલ પશુઓ પ્રત્યે દયા, દીન-દુઃખી અપંગોને દાન આપ. તેમ જ સાધુ સંતોની સેવા કરવાનો સંકલ્પ લઈ લે. દયા, દાન અને સેવા જ દુઃખોના સાગરથી પાર ઉતારે છે. સાથે સાથે જૈન ધર્મની પ્રભાવના કર. જૈન મંદિરો બનાવી ચોવીસ તીર્થંકરોની મૂર્તિ બનાવી, પ્રતિષ્ઠા કરી મન-વચન અને કાયથી તેની ભક્તિ કર. આમ ચાર પ્રકારે દાન કરવાથી સુખ-સંપત્તિ મળે છે.
આ ઉપરાંત સોનાની અથવા ચાંદી કાસાની થાળીમાં શ્રી
ભક્તામરની નવમી ગાથા કેશર અને ચંદનથી લખી, અને તેને પાણી વડે ધોઈ ખૂબ જ શ્રદ્ધાપૂર્વક તે પાણી પીવું. તારી મનોકામના અવશ્ય પૂર્ણ થશે.
રાજા-રાણીએ મુનિએ બતાવેલી વિધિનો આદરભાવ સાથે સ્વીકાર કર્યો અને તેમને ભાવપૂર્વક વંદન-નમસ્કાર કરી રાજમહેલ પાછા ફર્યા. ત્યારબાદ મુનિએ પણ ત્યાંથી વિહાર કર્યો. મુનિએ બતાવેલ વિધિ પ્રમાણે રાજા-રાણીએ આસ્થા સાથે જલપાનનું સેવન કર્યું. તેમ
જ
દાનધર્મ, અહિંસાનું પાલન યથાયોગ્ય રીતે કરવા લાગ્યા.
થોડા સમયમાં જ મંત્રનો પ્રભાવ ફ્ળીભૂત થયો. રાણી હેમશ્રીએ
રાજાને શુભ સમાચાર આપ્યા. જોતજોતામાં નવ મહિના વીતી ગયા. રાણીએ એક સુંદર બાળકને જન્મ આપ્યો. આ સમાચાર મળતાં જ રાજ્યમાં પુત્ર જન્મોત્સવ ખૂબ જ ધામધૂમ પૂર્વક કર્યો. તેમ જ જૈન
ધર્મનો જયજયકાર કર્યો.
સાચે જ ભક્તામરના મંત્રોનો કેવો અદ્દભુત પ્રભાવ ....
પ્રબુદ્ધજીવન
ક્રમશઃ
un
૩૦૨, ગુંદેચા ગાર્ડન, લાલબાગ, મુંબઈ - ૪૦૦૧૨. મો.નં. ૯૮૯૨૮૨૮૧૯૬
૪૫
