________________
પર્વ વખતે મુંબઈના જૈન શ્રેષ્ઠીઓને વ્યાખ્યાન પર્વ યોજી આમંત્રિત કરે છે અને પછી સમાજમાં સારાં કાર્યો કરતી સંસ્થાઓ માટે દાનની સરવાણી વહાવવાની અપીલ કરે છે.
૨૦૧૬ના વર્ષ દરમ્યાન શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ દ્વારા થયેલા પર્યુષણ પર્વમાં વિશ્વનીડમને આવું શ્રેષ્ઠી દાન આપવાનું નક્કી કરાયું. જૈન શ્રેષ્ઠીઓએ પણ છેવાડાના માનવીના જીવનમાં જ્ઞાનનો પ્રકાશ પથરાય તે હેતુ દાન છૂટે હાથે કર્યું. કંઈક અનિવાર્ય કારણો વસાત આ રાહત ૨૦૧૮માં વિશ્વનીડમને અર્પણ થઈ. પછી આ દિવસ જ જાણે આ અતિ પછાત માનવીઓના જીવનમાં પ્રકાશનું કિરણ નહીં પણ પ્રકાશવર્ષ બનીને ઝળહળી ગયું. કહેવાય છે કે પવિત્ર દાન અને પવિત્ર સંપત્તિની ખૂબ જ તાકાત હોય છે. વિશ્વનીડમ પણ છેલ્લાં નવ વર્ષથી જમીન શોધતી હતી ‘ગુરુકુલમ’ માટે જે કોઈ અજ્ઞાન કારણસર શક્ય બનતું ન હતું. જેવું મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું દાન મળ્યું કે રાજકોટના જ શ્રી રસિકભાઈ ડોબરિયા નામના પટેલ યુવાનની ૭૬૦ વાર જમીન વિશ્વનીડમને ૧૦૦% ના દસ્તાવેજથી મળી.
અને શરૂ થયું અતિ પછાત અને ગરીબ વિસ્તારનાં બાળકોના અંધકારમય જીવનને પ્રકાશવાન બનાવવા માટેનું ભગીરથ કાર્ય, આ જમીન ઉપર ‘ગુરુકુલમ’ બનાવવાનો વિચાર આવ્યો અને વિશ્વનીડમે ‘ગુરુકુલમ બનાવવા માટે આકર્ષક કે તેમના સ્વરૂપને સુંદર રીતે જમીન ઉપર ચીતરીને અપાર સ્વરૂપે રાજકોટની જમીન ઉપર આકાર કરે તે હેતુ મથામણ અને મહેનત શરૂ કરી. ધીરે ધીરે એક પછી એક સાથીદારો મળવા લાગ્યા. મા ધરતીની ગોદમાં વધાયેલા અને વટવૃક્ષ સ્વરૂપ આપવા માટે ખાતર, પાણી ઓક્સિજન જરૂરી છે. છેવાડાના ગરીબ વર્ગ માટે આપણને સૌને દયા તો છે અને કરુણા પણ છે. તેમનું જીવન સમય નિરંતરનું છે. તેમને કદાચ ભીખમાં રૂપિયા તથા વસ્તુ તો ચોક્કસ મળે છે પરંતુ નથી મળતું જીવન જીવવા માટેનું સાચું જ્ઞાન. જૈન ધર્મમાં સુપાત્ર દાનનો મહિમા ખૂબ જ વર્ણવાયેલો છે.
ને
મહાવીર સ્વામીએ સંસારના અજ્ઞાન સ્વરૂપને પોતાના તેજ દ્વારા જ્ઞાનસભર કર્યું અને સમગ્ર સંસારને દિવ્ય બનાવ્યો. અમે પણ આ ગરીબ પછાત વર્ગના જીવનમાં જ્ઞાનનો પ્રકાશ પાથર્યો છે. એક ટંકનો રોટલો તો સૌ દાન કરે છે. આ સમાજને પણ આપણે તો કાયમ રોટલો કેમ રળી આપવો તે જ શીખવવું છે, માટે આપણું દાન તો કાયમની ભૂખ ભાંગે તે પ્રકારનું હોવું ઘટે, ગુરુકુલમનું નવનિર્માણ તો જૈન શ્રેષ્ઠીઓ દ્વારા મળેલા દાનથી શરૂ થઈ ગયું છે. પછી આ ગુરુકુલમ તો તીર્થધામ બને તેવું આપણું સ્વપ્ન છે. અહીં પુસ્તકનું જ્ઞાન તો મળશે, પણ સાથે સાથે જીવન જીવવાનું જ્ઞાન પીરસવામાં આવશે. બાળકને પ્રકૃતિની ગોદમાં
માર્ચ - ૨૦૧૯
વિસ્તરવા દેવું છે. સમાજ ઉપયોગી જ્ઞાન અને જીવન ઉપયોગી ઈજન પૂરૂ પાડવાનો પ્રયત્ન અહીં આપણે સૌએ મળીને કરવાનો છે.
વિશ્વનીડમ તો ખુલ્લી આંખે સ્વપ્નાઓ જુએ છે અને જોતા શીખવાડે છે. આ ગુરુકુલમના નવનિર્માણ માટે આપણને અંદાજે ૫.૨૩ કરોડ ધનરાશી વપરાય તેવો અંદાજ છે. તો ચાલો આપણે સૌ મળીને સૂરજની ગરજ સારતા દિપક બનીને રાત્રીના અંધકારને દૂર કરવા આ સમાજમાં રહેલા અંધકારને દૂર કરીએ. સત્ કર્મોને હંમેશાં શ્રેષ્ઠીઓએ જ જીવંત રાખ્યા છે અને સમાજના શ્રેષ્ઠીઓના પ્રતાપે આ અંધકાર ભરેલા જીવનમાં આશાનો પ્રકાશ ફેલાયેલો જ રહે છે.
અસ્તુ,
વિશ્વનીડમ જીતુ
ધર્મ-જાગૃતિ કેન્દ્ર, ગુજરાત વિદ્યાસભા અને રાષ્ટ્રીય એકતા કેન્દ્રના ઉપક્રમે પમી જાન્યુઆરી, શનિવારે ગુજરાતી વિશ્વકોશ ગ્રંથ-ગૌરવ યાત્રા યોજવામાં આવી હતી. આ યાત્રાનું આયોજન અને તેનું નેતૃત્વ શ્રી પ્રમોદભાઈ શાહે સંભાળ્યું હતું. આમાં સહયોગી સંસ્થા તરીકે ગુજરાત સાહિત્યસભા, માતૃભાષા અભિયાન, કવિ ન્હાનાલાલ ટ્રસ્ટ જેવી જુદી જુદી સાહિત્યિક અને સાંસ્કૃતિક સંસ્થાઓ પણ જોડાઈ હતી. આ યાત્રાનો પ્રારંભ ધીરુબહેન પટેલ, કુમારપાળ દેસાઈ અને ચંદ્રકાન્ત શેઠે લીલી ઝંડી ફરકાવીને વિશ્વકોશ ભવનથી કર્યો હતો. આમાં હાથીની અંબાડી પર ગુજરાતી વિશ્વકોશનાં ગ્રંથો મૂકવામાં આવ્યા હતા. યાત્રાના પ્રારંભે વિશ્વકોશનાં પ્રકાશનોની સરસ્વતી-પૂજા કરવામાં આવી હતી. તેમ જ યાત્રામાં બે બગી, ઊંટગાડીઓ તથા વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા સંચાલિત બેન્ડ સામેલ થયા હતા. કૉલેજ અને સ્કૂલના ૭૦૦ જેટલા વિદ્યાર્થીઓએ આમાં ભાગ લીધો હતો. જુદાં જુદાં ક્ષેત્રના અગ્રણીઓ અને સાહિત્યકારો આ ગૌરવ યાત્રામાં સામેલ થયા હતા. આ યાત્રાનો સમાપન સમારોહ ગાંધીઆશ્રમના ‘હૃદયકુંજ’માં યોજવામાં આવ્યો હતો અને ત્યાં જાણીતા સ્થપતિ શ્રી બાલકૃષ્ણભાઈ દોશીના પ્રમુખપદે એક સભાનું આયોજન કર્યું હતું. આ સભામાં ગુજરાતી વિશ્વકોશના વિદ્વાનો અને સહુ કર્મચારીઓનું સન્માન કરવામાં આવ્યું હતું. આ ગ્રંથ-ગૌરવ યાત્રાને કારણે વિદ્વાનો અને સામાન્ય જનતામાં વિશ્વકોશની પ્રવૃત્તિ અંગે સારી એવી જાગૃતિ ફેલાઈ હતી.
પ્રમોદ શાહ રાષ્ટ્રીય એકતા કેન્દ્ર
પ્રબુદ્ધજીવન
અંબરીષ શાહ ગુજરાત વિદ્યાસભા
un
૬૭