________________
ધ્યાન માર્ગ, યોગ માર્ગ સંસારથી તદ્દન વિરૂદ્ધ છે માટે તેમાં આગળ વધતાં વધતાં આત્માને ઢંઢોળીને પૂછતાં રહેવું કે “જીવ ટકી રહેવું બહુ મુશ્કેલ છે. શરૂઆતમાં ગભરામણ થશે, કષ્ટપદ કયાં સુધી પહોંચ્યો? રાગદ્વેષ મમત્વ કેટલા ઓછા થયા? જેમ ક્રિયા લાગશે. ત્યાં અત્યંત રૂચિ હોવા છતાં દુ:ખરૂપ લાગશે. કારણ કે રાગ-દ્વેષ ઓગાળી રહી છે – તો સમજવું કે તે ક્રિયા દ્વારા જ્ઞાન હજી સંસારના વિષયો પ્રત્યે ખેંચાણ ઘણું છે.
પ્રાપ્ત થઈ રહ્યું છે, તે જ્ઞાન શુદ્ધ આત્માને મિલાપ કરાવશે. જો જેમ જેમ અભ્યાસ વધશે તેમ તેમ તે ઓછું થશે. છેવટે એવી ક્રિયાથી રાગ દ્વેષ, ઓગળી નથી રહ્યા તો ક્રિયા બધી નકામી. સ્થિતિ આવશે કે અંતરમાં સુખ મળશે...અને બાહ્ય પદાર્થ દુઃખરૂપ મુક્તિ મેળવવી જીવન હાથમાં છે પણ તે માટે જ પરિવર્તન જરૂરી બનશે. જ્યારે બાહ્યમાં કોઈ ઉત્સુક્તા નહીં રહે ત્યારે તેનાથી દૂર છે તે નથી કરવું તો આ ભવ તો શું કોઈ ભવમાંય પરિવર્તન વગર રહેવા કોઈ પ્રયત્ન નહીં કરવો પડે. સહજતાથી જ ચિત્ત અંદરમાં મુક્તિ નહીં મળે. મોક્ષે જવાની એક પ્રબળ ઈચ્છારૂપી જ્યોત રહેશે. ત્યારે ઉત્તમ આત્મસુખ પમાશે. જેમ જ્ઞાન વધશે તેમ પ્રગટાવો, આત્માને બધે સાક્ષી રૂપે રાખી ભૌતિક ઈચ્છાઓ રૂપી એકલતા ગમશે. બહારના વિષયોથી મન પાછું ફરશે ત્યારે આત્મામાં મૂળિયાને આ જ્યોત દ્વારા બાળતા જાઓ. હે અજ્ઞાની જીવ! તું સ્થિર થશે. જેમ સ્થિરતા વધશે તેમ તેમ રાગદ્વેષરહિત અવસ્થા પ્રભુ પાસે મુક્તિ માગે છે, પણ મુક્તિ કોઈ વસ્તુ નથી જે ભગવાન તરફ પ્રયાણ થશે. આત્મામાં જ રમણ કરતું મન તે જ મનોગુપ્તિ તને હાથમાં આપી દેશે, એણે જે મુક્તિનો માર્ગ બતાવ્યો છે તેના છે. વધતી જતી શ્રદ્ધા, ધીરજ અને સમજણ વડે વારંવાર મનને પર એક આંધળી દોટ મૂક, મુક્તિ તારા હાથમાં છે. આ શરીર અંકુશમાં રાખવું. જેટલી ક્ષણો મળે તેમાં પ્રમાદ કર્યા વગર જબરજસ્ત મળ્યું. શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપમાં સમાવા માટે, આ તક ઝડપી લે. પુરુષાર્થ કરવો. દરેક ક્ષણ, દરેક પળ આપણને મોક્ષ તરફ લઈ સંજોગોને ફગાવી, તનને સ્થિર કરી, આત્મામાં ડૂબકી માર. મનને જવા આવી છે, ધ્યાનમાં આગળ વધતાં જીવ કોઈ એક ક્ષણે વશ કરવું તે જ મોટામાં મોટી ક્રિયા છે. તેના માટે જ બીજી દ્રવ્ય વાનુભૂતિનો રસ ચાખે છે. આવી સ્વાનુભૂતિ વારંવાર સહજપણે ક્રિયા છે. સંકલ્પ-વિકલ્પ વિનાનું મન – સહજાનંદનો અનુભવ. શક્ય બને ત્યારે જીવ પરમાત્મા તરફ ગતિ કરે છે, વિતરાગી થઈ દ્રવ્યચારિત્ર સાધન-Easy, ભાવચારિત્ર સાધ્ય - (hard), જંગલોમાં પરમાત્મા બને છે. છેલ્લે ધ્યાતા, ધ્યાન અને ધ્યેયની ત્રિપુટી એક પરિભ્રમણ કરવું – Easy મનને પરિભ્રમણ કરવું, અટકાવવું - થઈ જાય છે. સાધનાથી ગુસ્સો પ્રેમમાં બદલાશે, રોટોક મૌનમાં, had લોચ કરવો Easy, શરીર પરની મૂછ ત્યાગવી hard અભિમાન ક્ષમામાં, પ્રભુ તરફની બાહ્ય દષ્ટિ આત્મા તરફ વેગ સંસારમાંથી છૂટવા જે વિચારોને આચરણમાં મૂકો તે જ જ્ઞાન. પકડશે. સંબોધીમાંથી રાગદ્વેષ ઓછા થઈ, મમતા પ્રેમ - કર્તવ્યનું જ્ઞાનની હાજરી ત્યાં સ્થિરતા - તે જ ચારિત્ર. રૂપ પકડશે. હું ઓગળતો જશે, ઈચ્છાઓ ઓગળતી જશે, (શું છે અનુબંધની તાકાત? એક વાર્તા દ્વારા સમજો, આવતા અંકે) સંતોષનો અનુભવ થશે. દેહ તમને ત્યાગે તે પહેલાં જ દેહનો પરિત્યાગ થઈ જશે દેહ પરથી મમત્વ ઘટી જશે. સાધનામાં
સંપર્ક : ૮૮૫૦૮૮૫૬૭
નિષ્ણાત અર્થશાસ્ત્રી, પ્રખર સમાજશાસ્ત્રી. સ્વતંત્ર ભારતના શિલ્પી “મહાત્મા ગાંધીજી”
11 JUરા Gogal 1 લા
નામ હમ પા
.
હિંમતલાલ શાંતિલાલ ગાંધી એકવીસમી સદીના આરંભે હિંસાની આગમાં સળગતી કે માનવજાતના દુઃખના નિવારણમાં સમર્પિત કરનાર યુગપુરુષની હિંસાનાં ઓથાર નીચે જીવતી આજાર માનવજાતને તબીબી માવજત હત્યા કરવામાં આવેલ. કરીને તેને મુક્તિનો માર્ગ બતાવીને મુક્તિ અપાવનાર મહાપુરુષ ભારતની પ્રજા તેમના જન્મદિવસ રજી ઑક્ટોબર અને એ “રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધીજી.'
દિવસ નિર્વાણ દિવસે તેમને યાદ કરીને પોતાનું કર્તવ્ય - ૩૦ જાન્યુઆરી એ ગાંધીજીનો નિર્વાણ દિવસ છે. ૭૦ વર્ષ પૂરું થયાનું માને છે. શું આપણે એ મહાપુરુષ અને તેમણે આપેલા પહેલાં આ ગોઝારા દિવસે વિઘાતક પરિબળ-નથુરામ ગોડસે માનવજાત તથા ભારત અને ભારતની પ્રજાનાં ઉત્થાન માટે દ્વારા ગોળી મારી તેમની હત્યા કરવામાં આવી હતી. જે રીતે આપેલા યોગદાન વિષે જાણીએ છીએ, સમજીએ છીએ? ઉમરલાયક પ્રેમના પ્રતીક ઈશુને વધસ્થંભ પર ચડાવવામાં આવેલ તેમ જ વડીલ વર્ગ ભારતની સ્વતંત્રતા તથા સ્વતંત્રતા અપાવનાર મહાત્માજી એક અણિશુદ્ધ વૈષ્ણવજન-ભક્તકવી નરસિંહ મેહતાનાં ભજન - અને તે વખતનો ઈતિહાસ જાણતો હશે. યુવા વર્ગને તો પાશ્ચાત્ય વૈષ્ણવજન તો તેને કહીએ જે પીડ પરાઈ જાણે રે' સમસ્ત જીવન જીવનશૈલીમાં ડૂબેલા હોવાથી એ જાણવાની કે સમજવાની ફુરસદ
માર્ચ - ૨૦૧૯
પ્રજણછgવ
