________________
છે.
પ્રબુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગુરુ પરંપચ વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગુરુ પરંપચ વિશેષાંક જ પ્રબુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગુરુ પરંપરા વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગુરુ પરંપચ વિશેષાંક ૨ પ્રબુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગુરુ પરંપચ વિશેષાંક
1 પ્રબુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગુરુ પરંપરા વિશેષાંક 1 એસે જ્ઞાની સાધુ જગત કે દુઃખ સમૂહકો હરતે હૈ” મોક્ષજન્ય કથન પર પુષ્કળ વિવેચન થાય છે.
શ્રી સદગુરુના સત્સંગનું અપૂર્વ માહાસ્ય વર્ણવતા શ્રીમદ્ સદ્ગુરુ ઘોર અંધકારમાં અથડાતા શિષ્યને જ્ઞાનનો પ્રકાશ રાજચંદ્રજી જણાવે છે, “સત્સંગની ઓળખાણ થવી જીવને આપી સાચો રાહ ચીંધે છે. જેવી રીતે બગીચાના વિકાસ માટે
દુર્લભ છે. કોઈ મહતુ પુણ્યયોગે તે ઓળખાણ થયે નિશ્ચય માળીની જરૂર પડે છે. તેમ આપણા જીવનરૂપી ઉદ્યાનના { કરી આ જ સત્સંગ, સપુરૂષ છે એવો સાક્ષીભાવ ઉત્પન્ન થયો વિકાસ માટે શ્રી સદ્ગુરુનું અવલંબન શ્રેયસ્કર છે. ગુરુ ટાંકણા | છુ હોય તે જીવે તો અવશ્ય કરી પ્રવૃત્તિને સંકોચવી; પોતાના મારી મારીને પથ્થર જેવા શિષ્યનું ઘડતર કરે છે. કે દોષ ક્ષણે ક્ષણે, કાર્યે કાર્યો અને પ્રસંગે પ્રસંગે તીક્ષણ ઉપયોગે “ગુરુ કારીગર સારિખા, ટાંકી વચન વિચાર; 9 કરી જોવા, જોઈને તે પરિક્ષણ કરવાં અને તે સત્સંગને અર્થે પથ્થર સે પ્રતિમા કરે, પૂજા લહે અપાર.”
દેહત્યાગ કરવાનો યોગ થતો હોય તો તે સ્વીકારવો, પણ વિદ્યાગુરુ, દીક્ષાગુરુ, શિક્ષાગુરુ એમ ગુરુના અનેક તેથી કોઈ પદાર્થને વિષે વિશેષ ભક્તિસ્નેહ થવા દેવો યોગ્ય પ્રકાર છે. શ્રી સદ્ગુરુરૂપી દલાલ આત્માનો પરમાત્મા સાથે કે નથી”.
મેળાપ કરાવી આપે છે, છતાં તેઓ કોઈ દલાલી લેતા નથી! જેમ ઈયળનું ક્રમે કરીને ભમરીમાં રૂપાંતર થાય છે તેમ અનાદિકાળથી આપણને આત્મભ્રાંતિ નામનો રોગ થયો છે. ? સદ્ગુરુનો સમાગમ પણ આપણને તેમના જેવા બનાવી દે તેને સદ્ગુરુરૂપી વૈદ્ય સિવાય કોઈ દૂર કરી શકે નહિ.
“આત્મભ્રાંતિ સમ રોગ નહિ, સશુરુ વૈદ્ય સુજાણ; “ક્ષામપસમ્બનસંગતિરેગા મવતિ માવતરને નૌil” ગુરુઆજ્ઞા સમ પથ્ય નહિ, ઓષધ વિચાર ધ્યાન''.
અર્થાત્ એક ક્ષણનો પણ સત્સમાગમ સંસારસમુદ્ર શ્રી સદ્ગુરુ આપણને અધ્યાત્મરૂપી ગગનમાં સફર કરવા કે તરવામાં નૌકા સમાન થાય છે.
માટે તત્ત્વજ્ઞાન અને વૈરાગ્યરૂપી બે પાંખો આપે છે. સરુ “વન્દ્રનં શીતi નોવેક વન્દ્રના વન્દ્રનાં શિષ્યની ગ્રંથિઓ દૂર કરી સાચી સમજણ આપે છે. પશુ જેવા શું चन्दनचन्द्रयोर्मध्ये शीतलां साधुसंगतिः।।" શિષ્યને ગુરુ લાયક બનાવી દે છે. યથા -
અર્થાત્ જગતમાં ચંદન શીતળ છે, ચંદ્ર તેનાથી પણ શીતળ “બલિહારી ગુરુ આપકી, પલ પલ મેં કંઈ બાર, રૅ છે પરંતુ ચંદન અને ચંદ્રથી પણ અધિક શીતળ સપુરૂષોનો પશુ મેટ હરિજન કિયા, કછુ ન લાગી બાર'. * સંગ છે.
“શ્રી રત્નકર૭ શ્રાવકાચાર' ગ્રંથમાં શ્રી સદ્ગુરુ કેવાં હોય આપણને મળેલા મહાદુર્લભ એવા માનવભવને સફળ તે દર્શાવતાં કહ્યું છે, કરવા માટે શ્રી સદ્ગુરુનો સંગ અવશ્ય કરવો જોઈએ. આત્મજ્ઞ “विषयाशावशातीतो निरारंभोऽपरिग्रहः। 3 સંતોના સાન્નિધ્યમાં રહીને આત્મસુધારણાનો પ્રયાસ કરવો ज्ञान ध्यान तपोरक्तः तपस्वी सः प्रशस्यते।।"
તે આપણું સર્વોત્કૃષ્ટ શ્રેય છે. શ્રી નારદમુનિના સમાગમથી શ્રી સદ્ગુરુ મોહને મહાન રિપુ જાણી ઘરબાર (સંસાર)નો ૐ વાલિયા લુંટારાનું જીવનપરિવર્તન થયું. ગૌતમ બુદ્ધના ત્યાગ કરે છે. તેઓ વનમાં એકાંતમાં સાધના કરે છે. $ કે સમાગમથી અંગુલિમાલ તથા પ્રભુ મહાવીરના સંગે આત્મધ્યાન અને આત્મવિચારમાં લીન રહે છે. ભોગોને ભુજંગ છે અંજનચોરનું જીવન પરિવર્તન થયું હતું.
સમાન જાણી તથા સંસારને કદલીતરુ જાણી તેમનો ત્યાગ શ્રી સશુરુનો સંગ એ બુદ્ધિની મૂઢતાને હરી લે છે, કર્યો હોય છે. સદા રત્નત્રય (સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર)ની છે. વાણીમાં સત્યનું સિંચન કરે છે, સ્વમાનને વધારે છે, પાપને આરાધનામાં તત્પર રહે છે. કામરૂપી સુભટને તેઓએ પરાજિત
દૂર કરે છે, ચિત્તને પ્રસન્ન કરે છે અને સુયશને સર્વત્ર ફેલાવે કર્યો છે. તેઓ પંચ મહાવ્રત, પાંચ સમિતિ તથા ત્રણ ગુપ્તિનું જ છે. સદ્ગુરુ સંગ ચિત્તની તૃષ્ણા અને અભિમાનને બુઝાવે પાલન કરે છે. ઉત્તમ ક્ષમા આદિ દશ ધર્મોને આત્મસાત્ કરે છે
છે, દુઃખો હરી લે છે, સંપત્તિને વધારે છે, આ લોક અને છે. વૈરાગ્યની બાર ભાવનાઓને ભાવે છે. ૨૨ પ્રકારના શું પરલોકમાં પુણ્યોદય પ્રાપ્ત કરાવે છે અને દુઃખોનો સર્વથા પરિષહોના તેઓ વિજેતા છે, ઉપસર્ગોથી તેઓ ગભરાતા શું 8 નાશ કરે છે. શ્રી સદ્ગુરુના સંગમાં શાસ્ત્રોના સુંદર પ્રશ્નો નથી. દેહાધ્યાસ ઘટાડવા તેઓ જેઠ મહિનામાં પર્વતના શિખર 8 શું થાય છે, ઉત્તમ જ્ઞાન-ધ્યાનની સુકથા થાય છે, સપુરૂષોના પર તપ કરે છે તો શિયાળામાં પોષ મહિનામાં નદીતટે ધ્યાન
ચરિત્ર પર વિચાર બંધાય છે, તત્ત્વજ્ઞાનના તરંગની લહેરીઓ કરે છે. તનનું મમત્વ નિવારી આત્મસ્વરૂપમાં સ્થિર રહેવા છૂટે છે, સરળ સ્વભાવથી સિદ્ધાંતવિચાર ચર્ચાય છે, અને પ્રયત્ન કરે છે. તેઓની “સુરત” મોક્ષમાર્ગમાં લાગેલી હોય
પ્રબુદ્ધ જીવનઃ ભારતીય ગુરુ પરંપરા વિશેષાંક જ પ્રબુદ્ધ જીવન ઃ ભારતીય ગુરુ પરંપચ વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન ઃ ભારતીય ગુરુપરંપચ વિશેષાંક જ પ્રબુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગુરુ પરંપચ વિશેષાંક જ પ્રબુદ્ધ જીવન ઃ ભારતીય ગુરુ પરંપચ વિશેષાંક
ઓગસ્ટ- ૨૦૧૭
પ્રવ્રુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગરુ પરંપરા વિશેષાંક ના
