Prabandh kosha

Author(s): Rajshekharsuri, Jinvijay
Publisher: Singhi Jain Gyanpith

Page 101

प्रबन्धकोशे स्थापितश्च सामन्तपदे। देवी विडम्ब्यमाना रक्षिता वङ्कचूलेन । अहो! नियमानां शुभं फलमिति अनवरतमयमध्यासीत्। प्रेषितश्चान्यदा राज्ञा कामरूपभूपसाधनार्थ । गतो युद्धे घातैर्जर्जरितो विजित्य तमागमत्स्वस्थानम् । व्याहृताश्च राज्ञा वैद्याः। यावद्रुद्धोऽपि घातव्रणो विकसति । तैरुक्तम्-देव! काकमांसेन शोभनो भवत्ययम् । तस्य च जिनदासश्रावकेण साई प्रागेव 5 मैत्र्यमासीत् । ततस्तदानयनाय प्रेषितः पुरुषः पुरुषाधिपतिना, येन तद्वाक्यात् काकमांस भक्षयतीति । तदाऽऽहूतश्च जिनदासोऽवन्तीमागच्छन्नुभे दिव्ये सुदत्यौ रुदत्यावद्राक्षीत् । तेन पृष्टेकिं रुदिथः । ताभ्यामुक्तम्-अस्माकं भर्ता सौधर्माच्च्युतः। अतो राजपुत्रं वङ्कचूलं प्रार्थयावहे । परं त्वयि गते स मांसं भक्षयिता । ततो दुर्गतिं गन्ता । तेन रुदिवः । तेनोक्तम्-तथा करिष्ये
यथा तन्न भक्षयिता। गतश्च तत्र राज्ञोपरोधाद्वङ्कचूलमवोचत्-गृहाण बलिभुपिशितम् । पटू10 भूतः सन् प्रायश्चित्तं चरेः । वङ्कचूलोऽवोचत्-जानासि त्वं यदाचर्याप्यकार्य प्रायश्चित्तं ग्राह्यम् , ततः प्रागेव तदनाचरणं श्रेय इति ।
'प्रक्षालनाद्धि पकस्य दूरादस्पर्शनं वरम्' इति वाक्यानिषिद्धो नृपतिः। विशेषप्रतिपन्नव्रतनिवहश्चाच्युतकल्पमगमत् । वलमानेन जिनदासेन ते देव्यौ तथैव रुदत्यौ दृष्ट्वा प्रोक्तम्-किमिति रुदिथः । न तावत्स मांसं ग्राहितः। ताभ्यां 15 अभिदधे-स ह्यधिकाराधनावशादच्युतं प्राप्तः। ततो नाभवदस्मद्भूर्तेति। एवं जिनधर्मप्रभावं सुचिरं विभाव्य जिनदासः खावासमाससादेति । अस्य दिपुरीतीर्थस्य निर्मापयिता वङ्कचूलः।
॥ इति वङ्कचूलप्रबन्धः ॥ १६॥
१७. अथ विक्रमादित्यप्रबन्धः। ६९८) विक्रमादित्यपुत्रं विक्रमसेनराजानं प्रति पुरोधसाऽऽशीर्दत्ता-यत्त्वं पितुर्विक्रमादित्याद20धिको भूयाः। तदा देवताधिष्ठिताभिः सिंहासनस्थाभिश्चतसृभिः काष्ठपुत्रिकाभिर्हसितम्।। तदा विक्रमसेनेन पृष्टाः पुत्रिका:-किमिति हस्यते ?। ताः प्रोचुः तेन सह समत्वमपि न घटते, कुतो नामाधिक्यम् ।
आद्याह-अवन्त्यां विक्रमो राजा अपूर्वसत्यवार्ताकथकाय दीनारपञ्चशती दत्ते । एवं श्रुत्वा 'खर्परकचौरेण दीनारपञ्चशती याचिता। वार्ता चैका कथिता । यथा-गन्धवहश्मशानसमीपे 25 पातालविवरकूपे मया दीपो देवीहरसिद्धिप्रेषितः पतन् दृष्टः । मयापि तत्पृष्टे झम्पापितम् । पाताले तत्र दिव्यं सौधं दृष्टम् । तत्र तैलकटाहिका ज्वलन्ती दृष्टा । तत्पार्चे एको नरो दृष्टः। पृष्टश्च-किमर्थं त्वमिह ? । तेनोक्तम्-अत्र सौधे शापभ्रष्टा दिव्यकन्याऽस्ति । सा ब्रूते 'यस्तैलकटाहिकायां झम्पां दाता स मे वर्षशतं पतिर्भविता ।' अतोऽहमेतत्पतित्वार्थमत्र तिष्ठामि । परं साहसं नास्ति । इति वार्तया पञ्चशती लब्धा । तेन खर्परेण समं राजापि तत्र गतो विवरेण ।
1P रूढो। 2 A ततो। दण्डान्तर्गतपाठस्थाने ABE आदर्श' 'चतसृभिवारांगनाभिर्हसितं देवताधिष्ठिताभिः सिंहासनस्थिताभिः' एतादृशः पाठभेदः। 3A शतं। 4 AB कर्परक०। 5A तन्न । 6A कर्परचोरेण ।
Jain Education Intemational
ucation Intermational