Operation In Search of Sanskrit Manuscripts in Mumbai Circle 1

Author(s): P Piterson
Publisher: Royal Asiatic Society

Page 23

10
OPERATIONS IN SEARCH OF SANSKRIT MSS.
आरंभे सर्गबंधस्य कथाविस्तरसंग्रहे। शमोपदेशवृत्तांते संतः शंसंत्यनुष्टुभम् || आरंभे यथा भर्तृमेंठस्य आसीत्यो हयग्रीवः सुहृद्वेश्मसु यस्य ताः।
प्रथयंति बलं बाहोः सितच्छत्रस्मिता:श्रियः ।। The end of the chapter, in which the author cites various poets of the olden time (purvakavayah) as excelling in one or other kind of metre, is of sufficient importance to be given in fall:
एकस्मिन्नेव यैर्वृत्ते कृतो द्वित्रेषु वा श्रमः। न नाम विनियोगार्हास्ते दरिद्रा इयोत्सवे || वृत्ते यस्य भवेद्यस्मिन्नभ्यासेन प्रगल्भता | स तेनैव विशेषेण स्वसंदर्भ प्रदर्शयेत् ।। एकवृत्तादरः प्रायः पूर्वेषामपि दृश्यते । तत्रैवातिचमत्कारादन्यत्रारब्धपूरणात् ॥ अनुष्टप्सततासक्ता साभिनंदस्य नंदिनी। विद्याधरस्य वदने गुलिकेव प्रभावभूः॥ स्पृहणीयत्वचरितं पाणिनेरुपजातिभिः। चमत्कारीकसाराभिरुद्यानस्येव जातिभिः ।। वृत्तच्छत्रस्य सा कापि वंशस्थस्य विचित्रता। प्रतिभा भारवेयन सच्छायेनाधिकीकृता॥ वसंततिलकारूढा वाग्वल्लीगाढसंगिनी। रत्नाकरस्योत्कलिका चकास्त्याननकानने ॥ भवभूतेः शिखरिणी निरर्गलतरंगिणी। रुचिरा घनसंदर्भ या मयूरीव नृत्याति॥ सुबशा कालिदासस्य मंदाक्रांता प्रवल्गति । सदश्च दमकस्येव कांवोजतुरगांगना॥ शालक्रीडितैरेव प्रख्यातो राजशेखरः।
शिखरीव परं वः सोल्लेखैरुच्चशेखरः॥ Kshemendra here, after speaking slightingly of the poet who has exercised himself in one form of metre only, or perchance in two, and who is therefore, like a poor man who gives a feast, obliged to make shift with what he has, no matter what the occasion may be, notices that some of the poets of byegone days, not open to any such reproach, had a great fondness for one or other particular metre. Abhinanda loved the anustabh, which was in his mouth as potent as the ball of magic in the mouth of a Vidyadhara.* Panini is as
The ball, by holding which in his mouth, the Vidyadhara can transport himself to any distance.