Book Title: Niyamsara
Author(s): Kundkundacharya, Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust
View full book text
________________
२८७
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
नियमसार
परिचत्ता परभावं अप्पाणं झादि णिम्मलसहावं ।
अप्पवसो सो होदि हु तस्स दु कम्मं भणंति आवासं ।। १४६ ।।
परित्यज्य परभावं आत्मानं ध्यायति निर्मलस्वभावम् ।
आत्मवशः स भवति खलु तस्य तु कर्म भणन्त्यावश्यम्।। १४६ ।।
अत्र हि साक्षात् स्ववशस्य परमजिनयोगीश्वरस्य स्वरूपमुक्तम्।
यस्तु निरुपरागनिरंजनस्वभावत्वादौदयिकादिपरभावानां समुदयं परित्यज्य कायकरणवाचामगोचरं सदा निरावरणत्वान्निर्मलस्वभावं निखिलदुरघवीरवैरिवाहिनीपताकालुंटाकं निजकारणपरमात्मानं ध्यायति स एवात्मवश इत्युक्तः । तस्याभेदानुपचाररत्नत्रयात्मकस्य निखिलबाह्यक्रियाकांडाडंबरविविधविकल्पमहाकोलाहलप्रतिपक्षमहानंदानंदप्रदनिश्चयधर्मशुक्लध्यानात्मकपरमावश्यककर्म भवतीति।
गाथा १४६
अन्वयार्थः-[ परभावं परित्यज्य ] जो परभावको परित्यागकर [ निर्मल-स्वभावम् ] निर्मल स्वभाववाले [आत्मानं ] आत्मको [ध्यायति ] ध्याता है, [ सः खलु] वह वास्तवमें [आत्मवश: भवति ] आत्मवश है [ तस्य तु ] और उसे [ आवश्यम् कर्म] आवश्यक कर्म [ भणन्ति ] ( जिन ) कहते हैं।
टीका:- यहाँ वास्तवमें साक्षात् स्ववश परमजिनयोगीश्वरका स्वरूप कहा
है I
जो (श्रमण ) निरुपराग निरंजन स्वभाववाला होनेके कारण औदयिकादि परभावोंके समुदायको परित्याग कर, निज कारणपरमात्माको - कि जो ( कारणपरमात्मा) काया, इंद्रिय और वाणीको अगोचर है, सदा निरावरण होनेसे निर्मल स्वभाववाला है और समस्त * दुरघरूपी वीर शत्रुओंकी सेनाके ध्वजको लूटनेवाला है उसे ध्याता है, उसीको ( - उस श्रमणको ही ) आत्मवश कहा गया है। उस अभेद - अनुपचार - रत्नत्रयात्मक श्रमणको समस्त बाह्यक्रियाकांड-आडंबरके विविध विकल्पोंके महा कोलाहलसे प्रतिपक्ष महा-आनंदानंदप्रद निश्चयधर्मध्यान तथा निश्चयशुक्लध्यान - स्वरूप परमावश्यक - कर्म है।
=
帶
* दुरघ
दुष्ट अघ; दुष्ट पाप । ( शुभ तथा अशुभ कर्म दोनों दुरघ हैं । )
* परम आवश्यक कर्म निश्चयधर्मध्यान तथा निश्चयशुक्लध्यानस्वरूप है-कि जो ध्यान महा आनंद-आनंदके देनेवाले । यह महा आनंद-आनंद विकल्पोंके महा कोलाहलसे विरुद्ध है।
जो छोड़कर परभाव ध्यावे शुद्ध निर्मल आत्म रे ।
वह आत्मवश है श्रमण, आवश्यक करम होता उसे ।। १४६ ।।
Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com

Page Navigation
1 ... 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400