Book Title: Niyamsara
Author(s): Kundkundacharya, Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust

View full book text
Previous | Next

Page 326
________________ २९९ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates नियमसार पडिकमणपहुदिकिरियं कुव्वंतो णिच्छयस्स चारितं । ते दु विरागचरिए समणो अब्भुट्ठिदो होदि ।। १५२ ।। प्रतिक्रमणप्रभृतिक्रियां कुर्वन् निश्चयस्य चारित्रम् । तेन तु विरागचरिते श्रमणोभ्युत्थितो भवति ।। १५२ ।। परमवीतरागचारित्रस्थितस्य परमतपोधनस्य स्वरूपमत्रोक्तम्। यो हि विमुक्तैहिकव्यापारः साक्षादपुनर्भवकांक्षी महामुमुक्षुः परित्यक्तसकलेन्द्रियव्यापारत्वान्निश्चयप्रतिक्रमणादिसत्क्रियां कुर्वन्नास्ते, तेन कारणेन स्वस्वरूपविश्रान्तिलक्षणे परमवीतरागचारित्रे स परमतपोधनस्तिष्ठति इति । कुबुद्धियोंको होता है; संसाररूपी रमणीको प्रिय ऐसा यह विकल्प सुबुद्धियोंको नहीं होता । २६१ । गाथा १५२ अन्वयार्थः[ प्रतिक्रमणप्रभृतिक्रियां ] प्रतिक्रमणादि क्रियाको - [ निश्चयस्य चारित्रम् ] निश्चयके चारित्रको–[ कुर्वन् ] (निरंतर) करता रहता है [ तेन तु ] इसलिये [श्रमणः] वह श्रमण [ विरागचरिते ] वीतराग चारित्रमें [ अभ्युत्थितः भवति ] आरूढ़ है। टीका:- यहाँ परम वीतराग चारित्रमें स्थित परम तपोधनका स्वरूप कहा है। जिसने ऐहिक व्यापार ( सांसारिक कार्य ) छोड़ दिया है जो साक्षात् अपुनर्भवका (मोक्षका) अभिलाषी महामुमुक्षु सकल इंद्रियव्यापारको छोड़ा होनेसे निश्चय-प्रतिक्रमणादि सत्क्रियाको करता हुआ स्थित है ( अर्थात् निरंतर करता है), वह परम तपोधन उस कारणसे निजस्वरूपविश्रांतिलक्षण परमवीतराग चारित्रमें स्थित है ( अर्थात् वह परम श्रमण, निश्चयप्रतिक्रमणादि निश्चयचारित्रमें स्थित होनेके कारण, जिसका लक्षण निज स्वरूपमें विश्रांति है ऐसे परमवीतराग चारित्रमें स्थित है ) । [अब इस १५२ वीं गाथाकी टीका पूर्ण करते हुए टीकाकार मुनिराज श्लोक कहते हैं:] प्रतिक्रमण आदिक्रिया तथा चारित्रनिश्चय आचरे । अतएव मुनि वह वीतराग चरित्रमें स्थिरता करे ।। १५२ ।। Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com

Loading...

Page Navigation
1 ... 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400