________________
એગં ણિચં૰ આ સામાન્ય લક્ષણ વ્યવહારનયાનુસારી છે નૈગમની દૃષ્ટિ અંગે પૂર્વપરવિરોધ શંકા-સમાધાન બધી વિચારણાઓનું ઉપનિષદ્
એકાકાર-અનુગતાકાર બુદ્ધિ વ્યવહારને જ માન્ય છે નૈગમના સંગ્રહ-વ્યવહારમાં અન્તર્ભાવની સંગતિ નૈગમાદિ ત્રણ નયે થતું ‘અયં ઘટઃ’ જ્ઞાન દ્રવ્યાર્થતામાં નૈગમ જ પ્રબળ છે
એકકરણરૂપ દ્રવ્યાર્થતામાં સંગ્રહ પ્રબળ છે. ધ્રૌવ્યાંશમાં નૈગમ . બળવાન્ છે.
11
‘ઉત્પાદ-વ્યય-ધ્રૌવ્યયુક્ત સત્' આ લક્ષણમાં જ લાઘવ છે
નયોનો દ્રવ્ય-પર્યાયાર્થિક વિભાગ .
દ્રવ્યના ત્રણ અંશના ગ્રાહક ત્રણ નયો
વ્યવહારનય દ્રવ્યાર્થિક જ છે
પર્યાયના અનેક અંશ નથી ..
દ્રવ્યાર્થિકની તુલ્યતા માટે જ પર્યાયાર્થિકના ત્રણ ભેદ છે ઋજુસૂત્ર દ્રવ્યાર્થિક પણ છે, પર્યાયાર્થિક પણ ઋજુસૂત્ર આધારાંશગ્રાહી છે એની સિદ્ધિ. દ્રવ્યનિક્ષેપ માનવામાત્રથી નય દ્રવ્યાર્થિક ન બની જાય શબ્દાદિને દ્રવ્યનિક્ષેપમાં અભિમુખનામગોત્ર જ માન્ય છે શબ્દાદિના પણ કેટલાક અશુદ્ધ ભેદો સંભવે છે નય-નિક્ષેપવ્યવસ્થા ક્રમશઃ જ્ઞાન-વસ્તુની અપેક્ષાએ કરવી ઋજુસૂત્રનો વિષય આધારાંશદ્રવ્ય છે એની સિદ્ધિ. ‘ક્ષણિકદ્રવ્ય’ કહેવામાં વદતો વ્યાઘાત નથી ..
‘નિત્યપર્યાય’ કહેવામાં વદતો વ્યાઘાત છે. વિશેષ એકવિધ જ છે
જુદા-જુદા સામાન્ય-વિશેષાંશનો ગ્રાહક કોઈ સ્વતંત્ર નય નથી
પર્યાયાર્થિકનયોમાં ઉત્તરોત્તર શુદ્ધિ
યોગ્યતા દ્રવ્યાંશ છે, અભિવ્યક્તિ પર્યાયાંશ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
૧૮૩
૧૮૭
.૧૮૯
૧૯૪
૧૯૫
૧૯૭
૨૦૦
.૨૦૩
૨૦૫
૨૦૯
૨૧૧
૨૧૨
.૨૧૪
૨૧૯
૨૨૦
૨૨૩
૨૨૭
.૨૨૯
૨૩૧
૨૩૫
.૨૩૮
૨૪૦
૨૪૩
૨૪૫
૨૪૭
.૨૫૦
.૨૫૨
૨૫૪
www.jainelibrary.org
