________________
તત્ત્વ પૃચ્છા
પ્રશ્ન ૬૮-ભાષા પર્યાપ્તિ કેને કહે છે?
ઉત્તર–ભાષા વર્ગણના મુદ્દગલને ગ્રહણ કરી ભાષા રૂપે પરિણુમાવીને છોડવાની શક્તિ વિશેષને ભાષા પર્યાપ્તિ યા વચન પર્યાપ્તિ કહેવાય છે,
પ્રશ્ન મન પર્યાપ્તિ કોને કહે છે?
ઉત્તર-મનને એગ્ય મને વગણના પુગલને ગ્રહણ કરી મનરૂપે પરિણુમાવી છોડવાની શક્તિ વિશેષને (વિચાર કરવાની શક્તિ વિશેષ) મન પર્યાપ્તિ કહેવાય છે.
પ્રશ્ન ૭૦ કયા જીવમાં કેપ્લી પર્યાપ્તિ હોય છે?
ઉત્તર–એકેન્દ્રિય જીવેમાં આહાર, શરીર, ઈન્દ્રિય અને શ્વાસેચ્છવાસ એ ચાર. વિકલેન્દ્રિય અને અસંજ્ઞી. પંચેન્દ્રિયમાં ઉપરની ચાર તથા ભાષા એ પાંચ અને સંસી પંચેન્દ્રિયમાં મન સહિત છ પર્યાપ્તિ હોય છે.
પ્રશ્ન ૭૧-અપર્યાપ્તિ કોને કહે છે ?
ઉત્તર : જે જીવેમાં જેટલી પર્યાપ્તિ હોય છે. તેટલી પર્યાપ્તિ પૂર્ણ કરી ન હોય તે “અપર્યાપ્તિ જીવ” કહેવાય છે. અપર્યાપિત અવસ્થામાં જવ અંતર્મુહુર્તથી વધારે કાળ રહેતું નથી.
પ્રશ્ન ૭૨-પર્યાપ્તિ કેને કહે છે?
ઉત્તર-જે જીવ પોતાની યોગ્ય પર્યાપ્તિ પૂર્ણ કરી ચૂક્યો છે, તેને પર્યાપિત છવ કહે છે.