________________
તત્વ પૃચ્છા ઉત્તર-જઘન્ય ૮ વર્ષથી અધિક આયુષ્યમાં અને ઉત્કૃષ્ટ કોડ પૂર્વના આયુષ્યમાં સિદ્ધ થાય છે. અર્થાતુ-૮ વર્ષના આયુષ્યથી કોડ પૂર્વ સુધીનાં આયુષ્યવાળા સિદ્ધ થઈ શકે છે. તેનાથી ઓછા કે વધારે આયુષ્યવાળા મનુષ્ય સિદ્ધ થઈ શકતા નથી.
પ્રશ્ન ૩૧-ચૌદ માણાઓમાંથી કઈ-કઈ માગણએથી જીવ મેક્ષ પામે છે ?
ઉત્તર-નીચે મુજબ ૧૦ માર્ગણાઓથી યુક્ત જીવ મેક્ષ પામી શકે છે–(૧) મનુષ્યગતિ (૨) પંચેન્દ્રિય જાતિ (૩) ત્રસકાય (૪) ભવસિદ્ધિક (૫) સંસી (૬) ક્ષાયિક સમકિત (૭) યથા ખ્યાત ચારિત્ર (૮) અનાહારક (૯) કેવલજ્ઞાન (૧૦) કેવલદર્શન, શેષ ૪ માર્ગણાઓમાંથી (કષાય, વેદ, વેગ અને વેશ્યા) યુક્ત જીવ મોક્ષ મેળવી શકતું નથી.
પ્રશ્ન ૩ર-સિદ્ધોને કેટલું સુખ હોય છે?
ઉત્તર–એક સિદ્ધના સુખને ત્રણે કાળથી ગુણતાં જે સુખનો આંક આવે, તેને અનંતવર્ગ વડે ભાગવાથી જે સુખને આંક પ્રાપ્ત થાય છે, તે સુખને આંક સંપૂર્ણ આકાશમાં પણ સમાઈ શકતા નથી.
જેમકે કઈ મલેચ્છ ( જંગલી મનુષ્ય) ઘણી જાતને નગરના ગુણોને જાણવા છતાં પણ ત્યાં નગર તુલ્ય કેઈ પદાર્થ ન હોવાથી નગરના ગુણેને કહેવામાં સમર્થ બની શકતું નથી. તેવી જ રીતે સિદ્ધોનું સુખ અનુપમ છે. તેની સરખામણી કઈ પદાર્થ સાથે થઈ શકતી નથી.
