________________
મક્ષ તરવ
૨૬૫ પ્રશ્ન ૫૮–ૌત્પાતિકી બુદ્ધિ કેને કહે છે?
ઉત્તર–જે બુદ્ધિ અન્ય કઈ પણ કારણ વિના સ્વતઃ ક્ષપશમ માત્રથી ઉત્પન્ન થાય છે, તેને “ઔત્પાતિકી” બુદ્ધિ કહેવાય છે.
પ્રશ્ન ૫૯–નિયિકી બુદ્ધિ કોને કહે છે ?
ઉત્તર–વંદનીય પુરૂષની પ્રતિ વિનય–વૈયાવૃત્ય આરાધના આદિથી જે બુદ્ધિ ઉત્પન્ન થાય છે, તેને નચિકી બુદ્ધિ” કહેવાય છે.
પ્રશ્ન ૬૦-કામિંકી બુદ્ધિ કોને કહે છે?
ઉત્તર–જે બુદ્ધિ કામ કરવાથી (અભ્યાસ કરતા થકા) ઉત્પન્ન થાય છે, તેને કાર્મિકી બુદ્ધિ' કહેવાય છે.
પ્રશ્ન ૬૧-પરિણામિકી બુદ્ધિ ને કહે છે?
ઉત્તર–જે બુદ્ધિ પરિણામથી ઉત્પન્ન થાય છે, તેને પરિણામિકી બુદ્ધિ” કહેવાય છે.
જેમ જેમ વય અને અનુભવની વૃદ્ધિ થાય છે, તેમ તેમ પરિણામિકી બુદ્ધિ વધતી જાય છે.
પ્રશ્ન દુર-જાતિસ્મરણ જ્ઞાન કેને કહે છે?
ઉત્તર-જેનાથી પૂર્વભવનું સ્મરણ થઈ જાય તે જ્ઞાન - “જાતિસ્મરણ જ્ઞાન” કહેવાય છે.
પ્રશ્ન ૬૩-જાતિસ્મરણગાન ક્યા જ્ઞાનને ભેદ છે?