________________
તત્ત્વ પૃચ્છા પ્રશ્ન ૧૯૪-મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાન કોને કહે છે?
ઉત્તર–મિથ્યાત્વ–મેહનીયના ઉદયથી અદેવ યા કુદેવમાં દેવ, કુગુરૂમાં ગુરૂ, કુતવમાં તત્ત્વ, કુધર્મમાં સધર્મના શ્રદ્ધાન રૂપ આત્માના પરિણામને “મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાન કહેવાય છે. આ ગુણસ્થાનમાં રહેલા જીવની સ્થિતિ ઊંડા કાદવમાં ફસાયેલા મનુષ્ય જેવી છે. તેમાંથી નીકળનાર જ ઉથાન કરી શકે છે.
પ્રશ્ન ૧૯૫-મિથ્યાત્વમાં એક ગુણ છે, કે જેથી મિથ્યાવને પણ ગુણસ્થાન કહે છે?
ઉત્તર-મિથ્યાત્વમાં પણ આત્મસત્તામાં રહેલા અને કર્મના આવરણથી ઢંકાયેલા જ્ઞાનાદિ ગુણ છે અને એકેન્દ્રિયમાં પણ અક્ષરના અનંતમા ભાગ જેટલું જ્ઞાન અજ્ઞાનરૂપે પ્રગટ-ખુલ્લું છે, અને સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય મિથ્યાત્વમાં કોઈ કઈ જીવને મતિજ્ઞાન, શ્રુતજ્ઞાન અને વિભંગજ્ઞાન આ ત્રણ અજ્ઞાનને ક્ષયપશમ હોઈ શકે છે. પછી ભલે દષ્ટિ વિપરીત હોવાથી તેને “અજ્ઞાન” કહેવાય. તે પણ ત્યાં જ્ઞાન ગુણ એટલે ખુલ્લો તે હેય છે, માટે આ મિથ્યાત્વને પણ ગુણસ્થાન કહેવાય છે.
પ્રશ્ન ૧૯૬–પ્રથમ ગુણસ્થાન વાળામાં પણું સત્ય રહેલું છે, તેઓ પણ ગાયને ગાય, ઘોડાને ઘડે, સોના-ચાંદી આદિને જેમ છે તેમ સત્યરૂપ માને છે, તો પછી તેને મિથ્યાવ-અસત્ય શા માટે માનવામાં આવે છે?
ઉત્તર-ફકત મનુષ્ય, પશુ આદિ પદાર્થોને બરાબર
