Book Title: Jjain Tattva Pruchha
Author(s): Parasmal Chandalia
Publisher: Shamji Velji Virani Sthanakvasi jain Dharmik Shikshan Sangh

View full book text
Previous | Next

Page 306
________________ ૧૮૮ તવ પૂછ. પ્રશ્ન ૧૬૩-એવંભૂત નય કોને કહે છે? ઉત્તર–જે શબ્દને જે ક્રિયારૂપ અર્થ હોય તે કિયા રૂપમાં પરિણત થયેલા પદાર્થને જ જે તે શબ્દથી ગ્રહણ કરે તેને એવભૂત નય કહેવાય છે. એવંભૂત નયમાં ઉપગ સહિત ક્રિયાની પ્રધાનતા છે. આ નયના મતથી વસ્તુ ત્યારે તે નામથી કહેવાય જ્યારે તેને સંપૂર્ણ ગુણ તેનામાં હોય અને યથાવત્ કિયા કરે. એવંભૂતનય ઈન્દન કિયાને. અનુભવ કરતા હોય યાને એશ્વર્ય ભગવતા હોય તે વખતે જ તેને ઇન્દ્ર શબ્દથી બોલાવે. શકન કિયામાં પરિણત હોય ત્યારે જ શકને શક કહે અને પુરદારણ ક્રિયામાં પરિણત હોય ત્યારે જ પુરન્દરને પુરન્દર શબ્દથી સ્વીકારે છે, અન્યથા–બીજી કિયા કરતા હોય તે તે શબ્દને પ્રગ ન કરે. આ નય પૂર્વના બધા નયાથી અત્યંત સૂક્ષ્મ છે. ઋજુસૂત્ર આદિ ચારે નયે વર્તમાન પર્યાયથી પ્રારંભીને ઉત્તરોત્તર સંક્ષિપ્ત વિષય વાળા છે. તે માટે તે પર્યાયાર્થિક નય” કહેવાય છે. પ્રશ્ન ૧૬૮-નયવાદ એટલે શું? ઉત્તર-વિચારોની મીમાંસા. પરસ્પર વિરૂદ્ધ દેખાતા વિચારના મૂળ કારણોને શોધીને તે બધામાં સમન્વય કરવાવાળું શાસ્ત્ર તે નયવાદ છે. પ્રશ્ન ૧૬-નિક્ષેપ કોને કહે છે ? ઉત્તર-પ્રતિપાદ્ય વસ્તુના સ્વરૂપને સમજવાને માટે

Loading...

Page Navigation
1 ... 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378