________________
અજીવ તત્વ
પ.
• www w
=એક કુક્ષિ, બે કુક્ષિ=એક ધનુષ્ય. બે હજાર ધનુષ્ય એક ગાઉ, ચાર ગાઉ=એક એજન.
પ્રશ્ન ૩પ-પરમાણુમાં વદિ કેલા હોય છે ? ઉત્તર–એક વર્ણ, એક રસ, એક ગંધ અને બે સ્પર્શ
કાળ-દ્રવ્ય
પ્રશ્ન ૩૬-કાળ દ્રવ્ય કેને કહે છે?
ઉત્તર–જે દ્રવ્યોના પરિણમનમાં સહકારી હોય અર્થાત્ જે નવાને જીણું કરે અને જીર્ણને નષ્ટ કરે. દા. ત. કાતર અને કાપડ. જેવી રીતે કાતર વસ્ત્રનું પરિવર્તન કરવામાં સહકારી થાય છે. તેવી રીતે ધર્માસ્તિકાય આદિ પાંચે દ્રવ્યનાં પરિવર્તનમાં કાળ” સહાયક છે.
પ્રશ્ન ૩૭–મનુષ્યક્ષેત્રમાં ચંદ્ર, સૂર્ય આદિ ચર હોય છે. તેનાથી શું લાભ થાય છે ?
ઉત્તર-દિવસ અને રાત્રિ થાય છે અને તેથી કાળનું પરિમાણ થઈ શકે છે.
પ્રશ્ન ૩૮-કાળનું પરિમાણ એટલે શું ?
ઉત્તર-કાળના પરિમાણમાં ઘડી, પલ, મિનિટ, દિવસ, પક્ષ, માસ, વર્ષ આદિની ગણના થાય છે.
પ્રશ્ન ૩૯-અહે રાત્રિ કોને કહે છે? ઉત્તર-દિવસ અને રાત્રિને અહેરાત્રિ કહેવાય છે.