________________
૨૦૨
તવ પૃચ્છા
રાજાન
પ્રશ્ન ૨૮-દશનાવરણીય કર્મ શું કાર્ય કરે છે ?
ઉત્તર-આ કર્મ વસ્તુને દેખવામાં આવરણ કરે છે. જેમ દ્વારપાળ દરવાજા પર ઊભે છે. તે આવનાર વ્યક્તિને બહાર રોકી દે છે, પણ અંદર જવા દેતા નથી, તેથી રાજાના દર્શન કરી શકતું નથી.
પ્રશ્ન ૨૯-વેદનીય કમ કોને કહે છે?
ઉત્તર-જે કમ આત્માને સુખ-દુઃખને અનુભવ કરાવે તેને “વેદનીય કર્મ” કહેવાય છે.
દુ:ખરૂપ અનુભવ તે અસાતા વેદનીય છે અને સુખરૂ૫ અનુભવ તે સાતા વેદનીય છે.
પ્રશ્ન ૩૦-વેદનીય કમનું પરિણામ કેવું છે? - ઉત્તર-મધથી ખરડાયેલ (ચે પડેલી) તલવારની ધાર સમાન છે. ચાખવાથી મીઠાશનું સુખ અને જીભ કપાઈ જવાથી દુઃખ. તેમ વેદનીય કર્મ સુખ-દુખને અનુભવ કરાવે છે.
પ્રશ્ન ૩૧-મોહનીય કમ કેને કહે છે?
ઉત્તર-જે કર્મ આત્માને મૂઢ બનાવીને સ્વ-પર તથા હિત-અહિતના વિવેકને નાશ કરે છે. સદાચરણમાં બાધક બને છે. અને દુરાચરણમાં પ્રેરિત કરે છે. જે રીતે મદિરા (દારૂ) પીનાર વ્યક્તિ તે વખતે નશામાં ભાનરહિત, જ્ઞાન-શૂન્ય બની જાય છે, તે રીતે મેહનીય કર્મ આત્માને વિવેકશૂન્ય બનાવી દે છે.