________________
જીવ તત્વ
૩૮
ઉત્તર–કાકાશના પ્રદેશ સમાન અસંખ્યાતા છે. પ્રશ્ન ૧૫૮-તે પ્રદેશ જુદા જુદા થાય છે કે નહિ ?
ઉત્તર–ના, એક પ્રદેશ, બીજા પ્રદેશથી કયારેય જુદાં. થતાં જ નથી.
પ્રશ્ન ૧૫૯-જીવ મોટામાં મોટું રૂપ ધારણ કરે તે કેવડે થઈ શકે ?
ઉત્તર–પિતાના આત્મ પ્રદેશને વ્યાપક બનાવીને ચૌદ રાજલક (સમસ્ત સંસાર)માં સમાવેશ થઈ શકે તેટલે મોટે થઈ શકે છે.
પ્રશ્ન ૧૬-આટલા મોટા પ્રમાણુવાળે છે, તો કીડી, આદિનાં શરીરમાં કઈ રીતે રહી શકે છે? શું તેને કટ નહિ થતું હોય?
ઉત્તર-જીવન સંકેચ-વિસ્તારને સ્વભાવ છે. જેટલા પ્રમાણનું શરીર તેને મળે છે, તેમાં તે રહી શકે છે. જેવી રીતે એક મેટા ઓરડામાં વીજળીને બલ્બ પ્રકાશ આપે છે, પરંતુ તેના ઉપર કઈ પાત્ર ઢાંકી દેવામાં આવે તે તેમાં તેને પ્રકાશ સમાઈ જાય છે. તે રીતે જીવ શરીર પ્રમાણે રહી શકે છે. એ જ તેને સ્વભાવ છે. અને તે રીતે રહેવાથી તેને કાંઈ કષ્ટ થતું નથી. કારણ તે અરૂપી છે.
પ્રશ્ન ૧૬૧-જીવ શરીરના કયા ક્યા ભાગમાં રહે છે?
ઉત્તર–સંપૂર્ણ શરીરમાં જીવ રહે છે. જેવી રીતે તલમાં તેલ અને દૂધમાં ઘી રહે છે.