________________
જૈનધર્મચિંતન
દક્ષિણના જનોને પંચમવર્ણી જાહેર કર્યા દક્ષિણ ભારતનું હવામાન સમશીતા છે. તેથી એ ક્ષેત્ર, ઉત્તરની અપેક્ષાએ, દિગંબર સાધુઓને વધારે અનુકૂળ છે. તેથી જ બીજ કેઈ પણ સ્થાન કરતાં પ્રાચીન સમયમાં અને મધ્યયુગમાં ત્યાં દિગંબર સંપ્રદાયને વિશેષ વિકાસ થયો; પણ શેવોના અત્યાચારોને લીધે ત્યાંના જનની સામાજિક સ્થિતિ કફોડી થઈ ગઈ, અને ઘણાખરા જનોને પાંચમા વર્ણના (પંચમવણું) તરીકે જાહેર કરી દેવામાં આવ્યા ! આને લીધે ત્યાં એને વિકાસ અટકી ગયે.
તાંબરે અને દિગંબર સાથે કામ કરે અત્યારના સમયમાં રેલ્વે અને વેપારની સગવડને લીધે શ્વેતાંબરે પણ દક્ષિણ ભારતમાં ગયા છે. પણ ખેદની વાત છે કે બંને ફિરકાના જેનોએ એકબીજાને પરિચય જોઈએ તેટલો કેળવ્યો નથી. શ્વેતાંબરોમાં સારા વ્યાપારીઓ છે, તે દિગંબરોમાં વિદ્વાનોની કમી નથી. એ બંને મળીને જે જનધમની વિચારસરણીને પુનરુદ્ધાર કરે તો એ માટે અત્યારના સમય કરતાં વધારે અનુકૂળ સમય બીજો ન હોઈ શકે.
મદ્રાસ અને બેંગલોર જેવાં જે કોઈ સ્થાનમાં જૈન બેડિગ હોય ત્યાં દક્ષિણ અને ઉત્તર ભારતના જૈન વિદ્યાથીઓને સમાન રૂપે સ્થાન આપવાથી પણ આસપાસના સંબંધની શરૂઆત થઈ શકે. કનડ અને તામિલ ભાષામાં જે જૈન સાહિત્ય રચાયું છે, એને ક્રમે ક્રમે હિંદીમાં અનુવાદ કરાવીને ઉત્તરના રહેવાસીઓને દક્ષિણનું જ્ઞાન આપી શકાય. –મૂળ હિન્દી ઉપરથી અનુવાદ
“બ્રમણ”, માર્ચ, ૧૯૫૦
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
