Book Title: Jain Dharma Chintan
Author(s): Dalsukh Malvania
Publisher: Prakrit Jain Vidya Vikas Fund Ahmedabad

View full book text
Previous | Next

Page 144
________________ ભગવાન મહાવીર ૧૧૫ હિંસા કરતા નથી; ક્રોધ, લાભ, હાસ્ય કે ભયને કારણે અસત્ય ખેલતેા નથી; ચારી કરતા નથી; મન, વચન અને કાયાને સયમમાં રાખે છે; થાચય પાળે છે અને નિષ્પરિગ્રહી છે—ત જ ખરો બ્રાહ્મણ છે. આવા સુચરિત બ્રાહ્મણના સાંનિધ્યમાં રહી પેાતાના આત્માનું ચિંતન, મનન અને નિર્દિષ્ટાસન કરી આત્મસાક્ષાત્કાર કરો. આ જ ભકિત છે, પુખ્ત છે અને સ્તુતિ છે. ખરા યજ્ઞ ખરા યજ્ઞનું` સ્વરૂપ પણ ભગવાને બતાવ્યું કે જીવહિંસાને ત્યાગ, અસત્ય, ચેારી અને અસંયમના ત્યાગ, સ્ત્રી, માન અને માયાનેા ત્યાગ, આ જીવનની આકાંક્ષાને ત્યાગ, શરના મમત્વને પણ ત્યાગ—આ પ્રમાણે દરેક પ્રકારની છુરાઈઓના જે પરિત્યાગ કરે છે તે જ ખરી મહાયાજી (મેટા યજ્ઞા કરનાર) છે. યજ્ઞયાગમાં સભક્ષી અગ્નિનું કાંઈ પ્રયે!જન નથી; જરૂર હોય તે તપશ્ચર્યારૂપી તેજસ્વી અગ્નિને પ્રગટાવવાની છે. પૃથ્વીને ખાદીને કુંડ બનાવવાની કોઈ આવશ્યકતા નથી, જીવાત્મા જ અગ્નિકુંડ છે. લાકડાની બનેલી કડછીની પણ કાઈ જરૂર નથી. મન, વચન અને કાયાની પ્રવૃત્તિ જ કડછીનુ કામ આપશે. ઇન્ધન બાળવાની પણ શી જરૂર છે? પાતાનાં કર્માંને-પાતાના પાપકર્માંને—જ બાળી દો. આવા સંયમરૂપ યજ્ઞ જ શાન્તિદાયી અને ઋષિએ દ્વારા પ્રશંસનીય હોવાથી ખરી યજ્ઞ છે. શૌચ તે વખતે બહારની શુદ્ધિ-સફાઈનુ અને તેના સાધન તીર્થંજલનું એટલુ બધું મહત્ત્વ વધી ગયું હતું કે કાઈક તીર્થ સ્થાને જળસ્નાન કરવામાત્રથી લેકે પોતાને પરમપવિત્ર થયેલ સમજતા હતા. ખરી રીતે આ બાહ્ય સૌચથી અંતઃ શુદ્ધિ થતી નથી. સાચું શૌચ કેવુ હાવુ જોઈએ એવું સ્પષ્ટીકરણ પણ ભગવાને કરી દીધું કે :— ધમ એ ખરું જળાશય છે અને બ્રહ્મચર્ય જ શાંતિદાયક તીથ છે. આ તીર્થ સ્થાને જલસ્નાન કરવાથી આત્મા નિળ અને શાંત થાય છે. ભગવાને તે કેવળ જલસ્તાન દ્વારા પવિત્રતા થવાની વાતને નિરર્થીક બતાવતાં સ્પષ્ટ જ કહ્યું છે કે, સવાર-સાંજ સ્નાન કરવાથી જ જો મેાક્ષ-લાભ થતા હોય તે જલચરાને સૌથી પહેલાં અને શીઘ્ર મેાક્ષ મળવે! જેઈએ. Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186