Indian Logic Part 02

Author(s): Nagin J Shah
Publisher: Sanskrit Sanskriti Granthmala

Page 177

166
INDIAN LOGIC
12 अपि च अनुमेयविषये ... किमनेन शिखण्डिना ॥ 7-9 13 ननु च प्रत्यक्षफलमिह मीमांस्यं वर्तते ... वर्णितवानिति । 10
14 ननु च सम्बन्धग्रहणकाले यदि... भवेयुरित्यलं प्रसङ्गेन । 13
15 ननु कपित्थादिकार्यस्य... मनसैवावगम्यते ॥ 12
16 प्रमाणादभिन्नमेव फलमस्तु ।... कथ्यताम् । 14
17 इत्थं च प्रमाण- फले न भिन्नाधिकरणे भविष्यतः, अन्यत्र प्रमाणमन्यत्र
फलमिति । 14
18 तदिदमनुपपन्नम्... न दर्शनं करणमेवेति । 14
19 यत्तु न भिन्नाधिकारणे... यद्विषयं हि दर्शनं स एव चक्षुरादेः करणस्य विषयः । 15
20 आश्रयोऽस्त्वधिकरणमिति... चक्षुरादावनिर्वहणात् । 15
21 अथैकफलनिष्पत्तौ ...पृथग्भूतफलनिर्वृत्तावेवेति । 15
22 ननु वस्तुस्थित्या फलमेव ज्ञानं... सव्यापारो भवति । 15 23 कोऽयमभिमानो नाम ?... तत्कृतश्चाभिमानः । 16
24. इति फलमेव ज्ञानमवकल्पते न करणमिति । 16
25 तथा च लोकः... कश्चिद् दृश्यते । 16
26 ननु च सत्स्वपि चक्षुरादिषु... करणकारकं भवति । 16-17
27 तेन चक्षुरादेर्ज्ञानक्रियामुपजनयतः करणत्वं ज्ञानस्य फलत्वमेवेति युक्तस्तथा व्यपदेशः ।... तदसम्भवात् । 17
28 यस्तु मूढतरः प्रमाणप्रमेयफलव्यवहारमेकत्रैव ज्ञानात्मनि निर्वाहयितुमुद्यच्छति... : निर्भर्त्सयिष्यामहे । 17
29 इन्द्रियाणि घ्राणरसननयनस्पर्शन श्रोत्राणि... तद्विशेषणीभूतश्चाभाव इति । 19-20 30 ननु सन्निकर्षावगमे किं प्रमाणम् ?... तस्मादस्ति सन्निकर्षः । 20
31 नन्वव्यधानमेवास्तु... तत्सामान्यादिन्द्रियान्तरेष्वपि कल्पनीयमिति । 20
32 नन्वेवं सत्यर्थाक्षिप्तः... षड्विधत्वज्ञापनार्थमित्युक्तम् । 21
33 नन्वर्थस्य ज्ञानजनकत्वं कुतोऽवगम्यते ? ... तत्करणतां प्रतिपद्यते । 21
34 ननु वीरणकटयोः ... भविष्यत्येतदवसर इति । 22
35 यथा चेन्द्रियाणां... एवमर्थस्य कर्मणोऽपि । 22
36 ननु 'इन्द्रियार्थसन्निकर्षोत्पन्न' पदेन सुखादिविषयं प्रत्यक्षं न संगृहीतम् । ...मनस इन्द्रियत्वात्, सुखादेरर्थस्य तद्ग्राह्यत्वात् । 22
37 'ज्ञान' ग्रहणं विशेष्यनिर्देशार्थम् ।...कस्य विशेषणानि स्युरिति । 23 -
38 अथ वा सुखादिव्यावृत्त्यर्थं 'ज्ञान' पदोपादानम्... 'ज्ञान’ग्रहणम् । 23