Indian Logic Part 02

Author(s): Nagin J Shah
Publisher: Sanskrit Sanskriti Granthmala

Page 205

194
68 तदयं वस्तुसंक्षेपः ।... गकारभेदवृत्ति गत्वसामान्यम् । 154
69 अपर आह
70 शब्दः शब्दोऽयमित्येवं प्रतीतिस्त्वप्रयोजिका ।
एषा हि श्रोत्रगम्यत्वमुपाधिमनुरुध्यते । 156
71 तदेतन्निरनुसंधानस्यामिधानम्... तद् गोत्ववच्छब्दत्वमपि न प्रत्याख्येयम् ।
156-157
-
तिष्ठतु तावद् दूरत एव... शाबलेयग्रहे यथा ॥ 156
INDIAN LOGIC
72 तस्मादबाधितैकरूपप्रत्ययप्रतिष्ठ एव सामान्यव्यवहारः । 156
73 यदपि सङ्ख्याभावात्... विशेषं प्रत्यभिज्ञाने न पश्यामो मनागपि । 158-159 74 शब्दस्य प्रत्यभिज्ञानवेलायामेव दृश्यते ।... अत एव तिरोहितेऽपि भावादियमप्रमाणं प्रत्यभिज्ञेत्याहुः । 159
75 यदप्युदितमुद्दांममेघश्यामासु रात्रिषु ।...
विद्युद्द्दष्टे च वृक्षादौ नाशसंवित्त्यसम्भवात् ॥ 161
76 बाध्यबाधकभावे तु नियमो ननु किंकृतः ।...
नन्वभिव्यञ्जकध्वंसान्नाशधीरपि सेत्स्यति । 162
77 यत्पुनरभिव्यक्तिपक्षे... प्रतिनियतव्यञ्जकव्यङ्ग्यत्वादर्शनात् । 163
78 ये पुनरत्र गन्धा उदाहृताः ... व्यज्यन्ते तदधिष्ठाना गन्धास्तैस्तैर्निबन्धनैः ॥ 163 79 भवन्त्वनाश्रिताः शब्दाः ... सर्वथा नियमो नास्ति व्यञ्जकेष्विति निश्चयः ॥ 164 80 व्यवस्था व्यञ्जकानां चेदुच्यतेऽदृष्टकारिता ।
उत्पत्तौ दृश्यमानायां दृष्टमप्यविरोधकम् ॥ 164
cf. ननु धर्माधर्मकृत श्रोत्रनियमवदभिव्यक्तिनियमो पि... किमयमदृष्टमस्तके भार आरोप्यते । 167
81 कथं चाभिव्यक्तिपक्षे तीव्रमन्दविभागः ?... न हि वायुगतो वेगः श्रवणेनोप– लभ्यते ॥ 167
.
82 यत्तु व्यक्तिधर्माः ... तद्धर्मा श्रावणे शब्दे गृह्यन्त इति विस्मयः || 167 83 यत्तु शङ्खादिशब्दानां श्रोत्रग्राह्यत्वसिद्धये ।...
न नादवृत्ति शब्दत्वमिति तद्ग्रहणं कथम् ॥ 168-169
84 कोष्ठ्येन च बहिः प्रसरता ...न पुनर्दृश्यते लोके तादृशी मरुतां गतिः । 169 85 आकण्ठानद्धनीरन्ध्रचर्मावृतमुखोदितः । निर्विवरचर्मपुटोपरुद्धोऽप्यसौ न प्रसरेत् । 170
86 अपि च सर्वतोनिरुद्धसर्वद्वारस्यापि ... स्तिमितबाह्यवाय्यपसरणसामर्थ्याभावः । 170 87 किञ्च मनागपि बहिर्वायौ वाति... विवृणुयुरिति यत्किञ्चिदेतत् । 170