Indian Logic Part 02

Author(s): Nagin J Shah
Publisher: Sanskrit Sanskriti Granthmala

Page 183

172
INDIAN LOGIC
7 तत्रैतत् स्यात्-प्रसङ्गसाधनमिदम् ।...सौरभासौरभविचारो युक्तः । 88... 8 अथापि किं न एतेन, भवत्विदं...किं वृथा ? ।। 88-89 9 आह-शिक्षिताः स्मः ...सूक्ष्मव्यवहितविप्रकृष्टभूतभविष्यदादिविषयत्वम् । 90 10 ननु स्वविषयानतिक्रमेण...सम्पातिवृषदंशदृशोस्तु विषयो भवत्येव । 90-91 11 ननु कर्तव्यतारूपः त्रिकालस्पर्शवर्जितः ।...योगिन इति किमत्र साहसम् ? 92 12 यदि हि बाह्येन्द्रियेष्वमर्षः...पुरतोऽवस्थितानिव ॥92 13 नन्वेतेषां मिथ्याज्ञानत्वान्न...स्फुटाभासत्वं तूभयत्र तुल्यम् । 93 . 14 अभ्यासवशाच्चातीन्द्रियेष्वप्यर्थेषु परिस्फुटाः प्रतिभासाः प्रादुर्भवन्तो दृश्यन्ते । 92 15 नन्वभ्यासोऽपि क्रियमाणो नात्यन्तमपूर्वमतिशयमावहति...न तु पर्वतमम्बुधिं
वेति । 93 16 लङ्घनं देहधर्मत्वात्...परातिशयकारणम् ।। 94 17 अपि चानागतज्ञानमस्मदादेरपि क्वचित् । .. प्रमाण प्रातिभं श्वो मे भ्राताऽऽगन्तेति दृश्यते ॥ 95 18 ननु प्रत्यक्षमपि मा भूत्, इन्द्रियानपेक्षत्वात् । मैवम्, मनस एव तत्रेन्द्रियत्वात् ! 96 19 नानर्थजं न संदिग्धं...काकतालीयमिति भवितुमर्हति ॥ 95 20 प्रमाणं च सत् प्रत्यक्षमेव, न प्रमाणान्तरम् , शब्दलिङ्गसारूप्यनिमित्तान
पेक्षत्वात् । 96 21 नन्वनर्थजमिदं ज्ञानं...प्रमाणं प्रातिभम् । 95-96 22 ननु प्रत्यक्षमपि नेदं भवति...'रजतं गृह्यमाणं हि चिरस्थायीति गृह्यते' इति
भवानेवावोचत् । 97 23 तस्मात् प्रत्यक्षमनागतग्राहि...प्रत्यक्षं प्रवय॑तीति । 97 24 सर्वज्ञता योगिनां किमेकेन ज्ञानेन बहुभिर्वा ?...इति कथं सर्वज्ञा योगिनः ? 98 25 युगपदेकयैव बुद्ध्या...अनुभवपथमवतरतः । 98 26 नन्वेकेन...ईश्वराद् विशिष्येरन् ? 99 27 अस्ति विशेषः ...योगभावनाभ्यासप्रभवमिति । 99 28 ननु नादृष्टपूर्वेऽर्थे ...योगिषु न विप्लवत एवेति । 99 29 योगिष्वस्त्येवायं प्रकारः ...न चोदनैवेत्यधारणार्थसिद्धिः ।99 References : On the Sankhya Definition of Perception pp. 57-58
1 ईश्वरकृष्णस्तु 'प्रतिविषयाध्यवसायो दृष्टम्'...अतिव्याप्तेः । 100 2 यत्तु राजा 'प्रतिराभिमुख्ये वर्तते, तेनाभिमुख्येन विषयाध्यवसायः . प्रत्यक्षम्'
इति...पर्वत इत्याभिमुख्येनैव प्रतीतेः । 101