Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
६५.
ज्ञाताधर्म' कथाङ्गसूत्रे
निच्च तत्थे, निच्चं तसिए, निच्चं परमसुहसवद्ध नरगः' इत्येतेषां स ग्रहः, तत्र - ' - 'गंभीर' गम्भीर:= प्रचुरः 'लोमहरिसे' रामहर्षः =भयजनितरोमांचो यस्य सः, 'भीमे' भीमः = भयङ्करः, अत एव 'उत्तामणाए' उत्त्रासकः= भयजनितदुःखजनकः, वर्णेन परमकृष्णः - असौ तत्र नित्यं भीतः, नित्यं ' तसिए' त्रसितः = परमार्मिभिखासं प्रापितः सन 'परमसुहसंबद्ध' परमाशुभ सम्बद्धाम् = उत्कटपापकर्मोपनीतां 'नरगवेयण' नरकवेदनां = नरकसम्बधिघोरयातनां 'पच्चणुभवमाणे' प्रत्यनुभवन् = आत्मनः प्रतिप्रदेशतोऽनुभवन् 'विहर' विहरति= उपतिष्ठते । स खलु = विजयतस्करजीवः 'तओ' तस्मात् नरकस्थानात् 'उच्चद्दित्ता' उद्वृत्य = निस्सृत्य 'अणाइय' अनादिकम् = आदि रहितम् 'अणवदग्गं' अनवदग्रम्= 'दीहमद्ध' दीर्घाधान = दीर्घमार्ग चतुर्गतिलक्षणम् दीर्घाद्धम्' इति |च्छायापक्षे तु दीर्घा=अद्धा = कालः उत्सर्पिण्यवमर्पिणी लक्षणो यत्र तत् दीर्घकालिकमित्यर्थः 'चाउरतं संसारकंतारं' चातुरन्तं संसारकान्तारं चातुरन्तं = चतुर्गतिनिच्चं परममुह नरग ) इन पदों का अर्थ इम प्रकार है-- इसे वहां सदा भय रहेता है इसलिये सर्वदा इसे भयजनित रोमांच बना रहता हैं - यह नरक स्वयं भयंकर है - इसलिये भय से उत्पन्न होनेवाले दुःख का यह उत्पादक है । वर्ण की दृष्टि से यह परम कृष्ण है । यह वह नित्य शील और त्रस्त बना रहता है । परमार्मिक देव इसे वहाँ नित्य त्रास दिया करते है । उत्कृष्ट पाप कर्म के उदय से प्राप्त हुई नरक संबन्धी घोर यातनाओं को आत्माके प्रति प्रदेश से वह भोगता है ( से णं ताओ उवद्वित्ता अणाइयं अणवदग्गं दीहमद्ध चाउरंतसंसारक तार अणुपरिहिस्स) इसके बाद वह विजय तस्कर का जीव उस नरक स्थान से निकल कर अनादि-आदि रहित नाश रहित - अनन्त रूप ऐसी चतुर्गति रूप भवाटवी में जिसका कि चतुर्गति रूप निच्च भए निच्च तत्थे, निच्च तसिए, निच्च परमसुहसंबद्धं नरगं) આ પદોના અર્થ આ પ્રમાણે છે તેને નરકમાં ખીક રહે છે. એથી સદા તે ભયજનક રોમાચ યુકત રહે છે તે પોતે ભયથી ઉત્પન્ન દુખને તે ઉત્પન્ન કરનાર છે ર્ગે તે સાવકાળેા છે. હમેશા તે નરકમાં ભયશીલ અને સંત્રસ્ત બની રહે છે પરમાધામિઁક દેવ તેને સદા ત્યાં નરકમાં ત્રાસ આપતા રહે છે ઉત્કૃષ્ટ પાપકર્મોને લીધે પ્રાપ્ત થયેલી નરકની ભયકર મુશ્કેલીઓને તે આત્માના દરેકે દરેક પ્રદેશથી लोगवे छे. ( से णं नाओ उत्राट्ठित्ता अणाइयं अणवदग्गं दीहमद्धं चाउरंतसंसारकंतारं अणुपरि अहिस्सड) त्यार माह विन्न्य थोरनो छव ते नस्स्थानथी બહાર નીકળીને અનાદિ આદિરહિત નાશરહિત, અનંતરૂપ એવી ચતુતિરૂપ મા
