________________
(૫) પુરૂષાર્થ. ૧ વ દષ્ટિ–આત્માને-અરૂપી, અક્રિય, અને એક જ
છે. એમ માને છે. ૨ એકાન્ત દષ્ટિ-આ જગતમાં જે જે સારા-મેટાં કાર્યો
થાય છે. તેને કર્તા પરમાત્મા જ છે, એમ માને છે. ૩ વિસંવાદી દષ્ટિ–સર્વ આત્માઓ એક જ પરમાત્માની
આજ્ઞા મુજબજ પ્રવર્તે છે એમ માને છે. ૪ અવક દષ્ટિ –સંસારમાં પરિભ્રમણ કરતે દરેક આત્મા
કાળલબ્ધિ(ગુણ-વિશેષતા રૂ૫)ના ચેપગે સર્વ કાર્યો કરે છે. ૫ અનેકાન્ત દૃષ્ટિ –આત્મા મિથ્યાત્વ, અવ્રત, કષાય.
અને એગ પરિણામ વડે કર્મબંધને કર્તા લેતા છે અને જ્ઞાન-દર્શન ચરિત્ર અને તપગુણમાં પરિણામ
પામતે સ્વસ્વરૂપને કર્તા બૅકતા છે. ૬ અવિસંવાદી દષ્ટિ–પરમશુદ્ધ-પરમાત્માના ક્ષાયિકભાવના
અનંત કેવળ જ્ઞાનના ઉપગમાં, સર્વ દ્રવ્યના, અનાદિ અનંત, સર્વ પર્યાનું, સંપૂર્ણ અને યથાર્થ સ્વરૂપ પ્રત્યેક સમયે જણાતું જ રહે છે.
