________________
૧૧૦
દૃષ્ટિએ જીવ અને પુદ્ગલ દ્રવ્યમાં પરભાવ પરિણામીપણું છે. તેજ આ સમસ્ત જગતનું ચિત્રવિચિત્રપણુ` છે.
જીવ અને પુદ્ગલ દ્રવ્યનુ જે જે સ્વરૂપે પરભાવ–પરિણામો પશુ છે. તેને તેના હેતુ અને સબધા સહિત શ્રી. સવ અને સદી વીતરાગ-પરમાત્માએ એ જણાવેલ આગમના આધારે જાણીને તેમાંથી શુદ્ધાત્મ-તત્ત્વના સ્વરૂપનું' અવલંબન લઇને પેાતાના આત્માને સત્કર્મ-સંબંધથી મુક્ત કરી અન’ત-શાશ્વત-સુખના સ્વામી બનાવવા; એજ ઉત્તમ આત્માઓનું સર્વ કાળને વિષે કર્ત્તત્ર્ય હાય છે.
આ અનાદ્ઘિ અનત સ ́સારમાં જીવે સામાન્ય-સ્વભાવથી ખે પ્રકારના છે, તેમજ વિશેષ સ્વભાવથી પણ બે પ્રકારના છે. તેમાં સામાન્ય-સ્વભાવથી કેટલાક જીવે વીતરાગ-સ્વાવ વિાધીભાવમાં જ પરિણામ પામતા હેાય છે. તેઓ અભવ્ય-ક્રાટિના હોય છે. અને ખીજા વીતરાગ–સ્વભાવ અવરાધી ભાવમાં પરિણામ પામતા હાય છે તે ભવ્ય કાટિના અવા જાણવા, વળી વિશેષ–સ્વભાવ પરિ ણામથી મિથ્યા—દષ્ટિ જીવા સંસાર–સ્વભાવમાં પરિણામ પામતા હાય છે. અને સમ્યક્-દૃષ્ટિ-વાળા જીવા વીતરાગ સ્વભાવમાં પરિણામ પામતા હોય છે. જે વીતરાગ સ્વભાવમાં પરિણામ પામતા હાય છે તે સબળાયે જીવાનુ ચોથા ગુણસ્થાનકથી માંડી, ચૌમા ગુણુ સ્થાનક સુધીના ભાવાવાળું સ્વરૂપ આલબનીય હોઇ ગીતા – ગુરુ ભગવંત પાસેથી જાણી લેવુ' અત્યંત જરૂરી છે.
ખીજી જે પુદ્દગલ દ્રવ્ય છે, તેનું વણુ ગંધ, રસ, સ્પર્શી, શબ્દ, અધકાર ઉદ્યોત પ્રભા-છાયા. આતપાદિ અનેક ભાવામાં ત્રણે પ્રકારે પરિણામિપણું જાણવુ. (૧) પ્રયાગ સા પરિણમન, તે જીવના પ્રયાગથી થતું પરિણુમન, (૨) વિશ્વસા તે પેાતાના. પુરણુ ગલન