________________
૧૧૩
સુખમાં રાચનારૂં હોય છે. આવું જ્ઞાન તે આત્મ વાતક હોવાથી તેને અપ્રમાણુરૂપ જાણવું.
જ્યારે સંસારી જીવને સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિ લબ્ધિ પર્યાપ્તપણું પ્રાપ્ત થાય છે. ત્યારે શ્રી. વીતરાગ પરમાત્માની વાણી સાંભળવાને લાભ મળે છે. તે વખતે મિથાત્વ મોહનીય કર્મનું જોર ઓછું થાય છે. તેથી પિતે કેવા સ્વરૂપથી પિતાના જ શુદ્ધ આત્મ સ્વરૂપને મલીન કરી રહ્યો છે, અને કેવા સ્વરૂપથી પિતાનું શુદ્ધ આત્મ સ્વરૂપે પ્રગટ કરી શકશે. તેનું યથાર્થ જ્ઞાન થાય છે.
દરેક સંસારી જીવને અનાદિ કર્મ સંગે જે પરભાવપરિણમનપાવ્યું છે તેમાં જે જીવો અજ્ઞાન અને મોહના જેરે. અહંકાર અને મમત્વ કરે છે. તે જીવને મમત્વથી રાગ અને અહંકારથી ઠેષ પરીણામ થાય છે. તેથી સ્વભાવ પરિણમનથી ભ્રષ્ટ થાય છે, અને તેથી અનેક પ્રકારનાં કર્મ બાંધે છે. પછી તે કર્મ બંધને અનુસરે આ સંસારમાં જન્મ મરણાદિના અનેક દુઃખે ભોગવે છે.
' જે આત્માઓ કર્મ સંગે પ્રાપ્ત પરભાવ પરિણમન ભાવમાં લેપાતા નથી. અને મુંઝાતા નથી. પરંતુ ઉદાસીન વૃત્તિએ તે તે કર્મ પરિણુમને ભગવે છે. તેઓ સ્વ સ્વભાવમાં પરિણામ પામતાં થક સર્વ કર્મોને ક્ષય કરી સહજ અનંત જ્ઞાનાદિ ગુણોને પ્રાપ્ત કરી શાશ્વત સુખને પામે છે. '
કર્મ પરિણમન ભાવની સામે ભેદ જ્ઞાનવડે ઉદાસીન વૃત્તિરૂપ આ સામર્થ ફેરવવાથી આત્મા ગુણ સ્થાનક ઉપર ચડી શકે છે, તે માટે શાસ્ત્રોમાં જે વિધિ નિષેધ બતાવેલ છે. તેમાં પ્રથમ યથાર્થ શ્રદ્ધા કરી પછી યથાશક્તિ તે તે વિધિનિષેધમાં આત્માને સ્થાપવાથી અવશ્ય આત્મા સંપૂર્ણ આત્મભાવ પ્રગટ કરી, મેક્ષ સુખ પામે છે
