________________
૧૨૫
શરીરના મન વચન કાયાદિના કષાય સહિતના પેગ વ્યાપારથી વળી પાછા નવા કર્મ બાંધે છે.
આ રીતે શરીરથી કર્મ અને કર્મથી શરીર પ્રાપ્ત કરતે સંસારી જીવ અનાદિથી આ સંસારમાં રઝળે છે. પરંતુ જ્યારે તેને જ્ઞાની-પુરૂષનો યોગ પ્રાપ્ત થાય છે. ત્યારે તે જીવને કર્મથી છુટવાને ઉપાય જાણવા મળે છે. અને જેમ જેમ જીવ તે ઉપાયને અનુસરે છે તેમ તેમ અતિ-અલ્પકાળમાં મુકિતના સુખને સ્વામી બને છે.
અનાદિ-અનંત છ દ્રવ્યાત્મક જીવ–અજીવના–પરિણામ વાળા જગતના-સ્વરૂપને સર્વજ્ઞ અને સર્વદશી વીતરાગ પરમાત્માઓએ ઉત્પાદ-વ્યય-ધૃવાત્મક સ્વરૂપે યથાર્થ—અવિરૂદ્ધ. પણે સમજાવ્યાં છતાં કેટલાક જી પોતાના અજ્ઞાન દેષને લઈને સત્ - અસત્ પણાના ભ્રમમાં પડીને આ જગતને કેવળ-એકાંતે માયારૂપે એટલે કે અસત્ રૂપે જ માની લે છે. અને કહે છે કે “જેમ-સ્વપ્નના પદાર્થો સત નથી. તેમ તે રૂપેજ જણાતા અને અનુભવાતા આ જગતના સર્વ પદાર્થો સત્ નથી માટે આ સમસ્ત સંસાર અસત_માયા રૂપ જ છે,
પરંતુ તેઓએ એ નિશ્ચયથી જાણવું જોઈએ કે જેમાં સંશય થાય છે તે વસ્તુ સત્ હોય છે પરંતુ તેને વિપર્યવ તે અજ્ઞાન અને મેહમૂલક હોવાથી વિપરીત જાણું, પરંતુ તે વસ્તુ સર્વથા અસત્ હોતી નથી. જો તેઓ જગતને સર્વથા અસત