________________
૯૯
(૪) આત્મસત્તા ૧ વક્ર દષ્ટિ –પાંચભૂતના સંગની કલપનામાં આત્મ સત્તા
માને છે ૨ એકાન્ત દષ્ટિ–અગમ, અરૂપી. અલખ, અને અગેચર જ
આત્મ સત્તા છે. એમ માને છે. ૩ વિસંવાદિ દષ્ટિ –પ્રત્યેક જડ, ચેતન, સર્વ પદાર્થોમાં
એક જ આત્મસત્તા છે, એમ માને છે. ૪ અવકે દૃષ્ટિ ––આત્માના સર્વ પ્રદેશે અક્ષરના અનંતમે
ભાગે, જ્ઞાનદર્શન ચારિત્રાદિ ગુણોની જે નિરાવરણતા છે.
તે આત્મસત્તા છે. ૫ અનેકાન્ત દષ્ટિ–મેહનીય કર્મના ક્ષય, ઉપશમ, કે
ક્ષપશામજન્ય આત્માને જે શુદ્ધાત્મભાવ તે
આત્મસત્તા છે. ૬ અવિસંવાદિ દષ્ટિ–આત્માનું શુદ્ધ-ક્ષાયિક ભાવમાં સાદિ
અનંતમે ભાગે અનંત અવ્યાબાધ ગુણેમાં પરિણમન, તે આત્મસત્તા છે, તે આત્મસત્તાના કેવળજ્ઞાને પગમાં સમસ્ત જગતૂના સર્વ પદાર્થોના, સર્વકાળના સર્વ પર્યાયે, પ્રત્યેક સમયે જણાયેલા હોવાથી, સમસ્ત જગત્ તે-શુદ્ધાત્મજ્ઞાનસત્તાને આધીન છે. એમ જાણવું