Anusandhan 2004 07 SrNo 28

Author(s): Shilchandrasuri
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 8

July-2004
प्रयोग कविसमयमा प्रचलित होय तो ते विष हुं अजाण छु.
२०निन्दाष्टक ते अन्यत्र 'आत्मनिन्दाष्टक'ना नामे प्रसिद्ध छे. कठोर रीते स्व-आलोचना होवाने कारणे जैन साधुसंघमां आ अष्टकने खास प्रचार नथी मळ्यो. आ अष्टक ई. १८९६मां निर्णयसागर प्रेस द्वारा प्रकाशित 'काव्यमाला'ना ७मा गुच्छमां पृ. ९५-९६ मां प्रगट थयेल छे. त्यां पण तेना कर्ता, नाम नोंधायुं नथी. ते वाचनामां मळतां त्रणेक पाठान्तरो अत्रे टिप्पणीरुपे नोंध्यां छे; तथा तेमां रहेल क्षतिओ आ मुद्रणना आधारे सुधारी शकाय तेम छे. त्यां जोवा मळती क्षतिओ आ प्रमाणे छे :
'कर्मक्लेशविनाशसंभवविमुख्या(मुख्या)न्यद्यापि नो लेभिरे' (५) 'किमचरमगुणस्थानकं कर्मदोषात्' (६) 'शय्यापुस्तकपुस्तकोपकरणं' (७) "नितरामाजन्मवृद्धा वयं' (७) 'वणिग्दुर्वासनाशात्मिनाम्' (८) 'कोपेयं कृपणोऽकृपापरिवृतैः (?) कार्य' (९)
आ तमाम पाठो प्रस्तुत प्रतिमां शुद्धस्वरूपे जोवा मळे छे. वधुमां त्यां ९-१० पद्योमां व्यत्यय जोवा मळे छे.
आ अष्टकोमा संकलित सुभाषितो अने अन्योक्तिओ अत्यन्त प्रसन्नकर छे. एमांये केटलांक पद्यो तो वारंवार वांचवा-गावा गमे तेवां अने हृदयवेधी छे. कोई सहृदय भावक आ सुभाषितो, रसदर्शन करावे तो सरस रसास्वादकृति सर्जाय तेम छे.
अष्टकानि ॥ (अज्ञातकर्तृकः सुभाषितसञ्चयः)
. (१) यः सन्तापं गाङ्गं सन्त्यन्यत्रापि तटगतं स्मरसि । अपसरणमथ स्थित्वा गदितं हंसाष्टकं नाम ॥१॥ यः सन्तापमपाकरोति जगतां यश्चोपकारक्षमः सर्वेषाममृतात्मकेन वपुषा प्रीणाति नेत्राणि यः ।