Book Title: Agam Suttani Satikam Part 30 Nandi Anuyoddwar
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

View full book text
Previous | Next

Page 389
________________ ३८६ अनुयोगद्वार-चूलिकासूत्रं 'एएसि नं भंते' इत्यादिना सूच्यफूलादिप्रदेशानामल्यबहुत्वचिन्ता यथानिर्दिष्टव्याख्यानुसारतः सुखावसेसैय, तदेतदात्माङ्गुलमिति । अथोत्सोङ्गुलनिर्णयार्थमाह मू. ( २६३) से किं तं उस्सेहंगुले?, २ अनेगविहे पन्नत्ते, तंजहामू. (२६४) परमाणू तसरेणू रहरेणू अग्गयं च वालस्स। . लिक्खा जूआ य जवो अट्ठगुणविड्डिआ कमसो॥ वृ.उत्सेधः- अनंताणं सुहुमपरमाणुपोग्गलाण'मित्यादिक्रमेणोच्छ्यो वृद्धिनयनं तस्माआतमंगुलमृत्सेधाङ्गुलम्, अथवा उत्सेधो-नारकादिशरीराणामुच्चेस्त्वं तत्स्वरूपनिर्णर्याथमंगुलमुत्सेधाङ्गुलं, तच्च कारणस्य परमाणुत्रसरेण्वादेरनेकविधत्वादनेकविधं प्रज्ञप्तं, तदेव कारणानेकविधत्वं दर्शयति-'तद्यथे'त्यादि, 'परमाणू' इत्यादिगाथां सूत्रकृत् स्वयमेव विवरीषुराह मू.( २६५) से किंतं परमाणूं?, २ दुविहे पन्नते, तंजहा-सुहमे अववहारिए अ, तत्थणं जे से सुहमे से ठप्पे, तत्थ णंजे से ववहारिएअ से नं अनंतानंताणं सुहुमपोग्गलाणं समुदयसमितिसमागमेणं ववहारिए परमाणुपोग्गले निप्फज्जइ, से णं भंते ! असिधारं वा खुरधारंवा ओगाहोज्जा?, हन्ता ओगाहोज्जा, से णं तत्थ छिज्जेज्ज वा भिज्जेज्ज वा?, नोइणद्वे समढे, नोखलु तत्थसत्थंकमइ, सेणं भंते! अगनिकायस्समझमझेणं वीइवएज्जा?, हंता विश्वएज्जा, सेणं भंते! तत्थ डहेज्जा? नो इणंढे, समढे, नो खलु तत्थ सत्थंकमइ, सेणं भंते! पुरकरसंवट्ठगस्स महामेहस्स मज्झमझेणं वीइवएज्जा ?, हंता विइवएज्जा, से नं तत्थ उदउल्ले सिआ?, नो इण, समढे, नो खलु तत्थ सत्थं कमइ, सेणं भंते ! गंगाए महानईए पडिसोयं हव्वमागच्छेज्जा?, हंता हव्वमागच्छेज्जा, सेणं तत्थ विनिघायमाववज्जेज्जा?, नो इणढे समढे, नो खलु तत्थ सत्थं कमइ, से णं भंते ! उदगावत्तं वा उदगबिंदुं वा ओगाहेज्जा? हंताओगाहेज्जा, सेणं तत्थ कुच्छेज्जा वा?, परियावज्जेज्ज वा?, नो इणढे समढे, नो खलु तत्थ सत्थं कमइ। वृ.'से किं तं परमाणू' इत्यादि, परमाणुर्द्विविधः प्रज्ञप्तः-सूक्ष्मो व्यावहारिकश्च, तत्र सूक्ष्मशस्तत्स्वरूपाख्यानं प्रति स्थाप्यः, अनधिकृत इत्यर्थः, ‘से किं तं ववहारिए'इत्यादि, ननु कियद्भिः सूक्ष्मै श्चयिकपरमाणुभिरेको व्यावहारिकः परमाणुनिष्पद्यते ?, अत्रोत्तरम्, 'अनंताण'मित्यादि, अनन्तानां सूक्ष्मपरमाणुपुद्गलानां सम्बन्धिनो ये समुदायाः-द्वयादिसमुदायात्मकानि वृन्दानि तेषां याः समितयो-बहूनि मीलनानि तासां समागमः-संयोगएकीभवनं समुदयसमितिसमागमः तेन व्यावहारिकपरमाणुपुद्गल एको निष्पद्यते, इदमुक्तं भवतिनिश्चयनयः "कारणमेव तदन्त्यं सूक्ष्मो नित्यश्च भवति परमाणुः। एकरसवर्णगन्धो द्विस्पर्शः कार्यलिङ्गश्च ॥" इत्यादिलक्षणसिद्धं निविभागमेव परमाणुमिच्छत्ति, यस्त्वेतैरनैकर्जायते तं सांशत्वात् स्कन्धमेव व्यपदिशति, व्यवहारस्तु तदनेकतानिष्पन्नोऽपि यः शस्त्रच्छेदाग्निदाहादिविषयो न भवति तमद्यापि तथाविधस्थूलताऽप्रतिपत्तेः परमाणुत्वेन व्यवहरति, ततोऽसौ निश्चयतः स्कन्धोऽपि व्यवहारनयमतेन व्यावहारिक: परमाणुरुक्तः, न च वक्तव्यम्-अयं तहि शस्त्रच्छे Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500