Agam Suttani Satikam Part 30 Nandi Anuyoddwar

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 471

४६८
अनुयोगद्वार-चूलिकासूत्रं आकर्षणमाकर्षः-एकस्मिन्नानाभवेषु वा पुनः पुनः सामायिकस्य ग्रहणानि-प्रतिपत्तय इति वाच्यं, तच्च वक्ष्यति
"तिण्हं सहसपुहुत्तं सयप्पहुत्तं च होइ विरईए।
एगभवे आगरिसा एवइया होंति नायव्वा॥ तिण्ह सहस्समसंखा सहसपुहुत्तं च होइ विरईए।
नाणाभवे आगरिसा एवइया हुंति नाय-व्वा।।" इति, फासण'त्ति कियत् क्षेत्र सामायिकवन्तः स्पृशन्तीत्यभिधानीयं, तच्चैवम्
___"सम्मत्तचरणसहिया सव्वं लोगं फुसे निरवसेसं ।
सत्त य चउदसभाए पंच य सुयदेसविरईए॥ . इत्यादि, निश्चित्ता उक्तिनिरुक्तिर्वक्तव्या, तत्र च -
"चम्मद्दिट्ठि अमोहो सोही सब्भावं दंसणं बोही।
- अविवज्जओ सुदिट्ठित्ति एवमाई निरुत्ताइ।" -मित्यादि वक्ष्यति, एवं तावद्गाथाद्वयसंक्षेपार्थः, विस्तरार्थस्त्वावश्यकनियुक्तिटीकाभ्यामवसेय इति । तदेवमेतद्गाथाद्वयव्याख्याने उपोद्घातनियुक्तिः समर्थिता भवति, अस्यां च प्रस्तुताध्ययनस्याशेषविशेषेषु विचारितेषु सत्सु सूत्रं व्याख्यानयोग्यतामानीतं भवति, ततः प्रत्यवयवं सूत्रव्याख्यानरूपाया: सूत्रस्पर्शकनियुक्तेरवसरः संपद्यते, सूत्रं च सूत्रानुगमे सत्येवं भवति, सोऽप्यवसरप्राप्त एव, ततस्तमभिधित्सुराह
मू.(३४०)से किंतं सुत्तप्फासिअनिज्जुत्तिअनुगमे ? २ सुत्तं उच्चारेअव्वं अक्खलिअं अमिलिअं अवच्चामेलिअं पडिपुन पडिपुत्रघोसं कंठोट्ठविप्पमुक्कं गुरुवायणोवगयं, तओ तत्थणज्जिहिति ससमयपयं वा परसमयपयं वा बंधपयं वा मोक्खपयं वा सामाइअपयं वा नोसामाइअपयं वा, तओ तम्मि उच्चारिए समाणे केसिं च नं भगवंताणं केइ अत्थाहिगारा अनहिगया भवंति, ततो तेसिं अनहिगयाणं अहिगमनट्ठाए पयं पएणं वनइस्सामि,मू.(३४१) संहिया य पदं चेव, पयत्थो पयविग्गहो।
चालना य पसिद्धी अ, छव्विहं विद्धि लक्खणं॥ मू.(३४२) से तं सुत्तप्फासियनिज्जुत्तिअनुगमे, सेतं निज्जुत्तिअनुगमे, सेतं अनुगमे।
वृ. आह-ननु यथोक्तनीत्या सूत्रानुगमे सत्येव सूत्रस्पर्शिकनियुक्त्याः प्रयोजनं तर्हि किमित्यसावुपोद्घातनिर्युक्त्यनन्तरमुपन्यस्ता ?, यावता सूत्रानुगमं निर्दिश्य पश्चात्किमिति नोच्यते ?, सत्यं, किन्तु नियुक्तिसाम्पात्तत्प्रस्ताव एव निर्दिष्टेत्यदोषः । प्रकृतमुच्यते-तत्रास्खलितादिपदानां व्याख्या यथेहैव प्राग्द्रव्यावश्यकविचारे कृता तथैव दृष्टव्या, अयं च सूत्र दोषपरिहारः शेषसूत्रलक्षणस्योपलक्षणं, तच्चेदम्
" , "अप्पग्गंथमहत्थं बत्तीसादोसविरहियं जं च।
__ लक्खणजुत्तं सुत्तं अट्ठहि य गुणेहि उववेयं ॥" __ अस्या व्याख्या-अल्पग्रन्थं च तत् महार्थं चेति समाहारद्वन्द्वः 'उत्पादव्ययध्रौव्ययुक्तं सदि'त्वादिवत्सूत्रमल्पग्रन्थं महार्थं च भवतीत्यर्थः, यच्च द्वात्रिंशद्दोषविरहितं तत्सूत्रं भवति, के