________________
અધ્યાત્મ ગીતા
ગાથા-૧૨
काळ अनादि अतीत, अनंते जे पररक्त, अंगागि परिणामे, वर्ते मोहासक्त । पुद्गलभोगे रिज्यो, धारे पुद्गल खंध, परकर्ता परिणामे, बांधे कर्मना बंध ॥ १२ ॥
ગાથાર્થ - અનાદિ અનંત એવા કાળથી આ જીવ પરપદાર્થમાં જ રક્ત (મહાધીન) બન્યો છે. પુદ્ગલની સાથેનાં જ સુખ-દુઃખ ભોગવવામાં લયલીન બન્યો છે. તેના કારણે જ પુદ્ગલના સ્કંધોને ધારણ કરે છે. પરના કર્તાભાવે પરિણામ પામે છે જેના કારણે કર્મના બંધ બાંધે છે. | ૧૨ // - વિવેચન - આ સંસાર અનાદિકાળથી ચાલે છે. સર્વે પણ જીવો અનાદિ કાળથી સંસારમાં જન્મ – જરા અને મરણના ચક્કરમાં ફસાયેલા છે. મોહદશાની તીવ્રતા હોવાના કારણે પરપદાર્થમાં (પર એવા પુદ્ગલદ્રવ્ય ઉપર અને પર એવા અન્ય જીવદ્રવ્ય ઉપર) અત્યન્ત રાગના કારણે આ જીવ મોહબ્ધ બનેલો છે તેથી જ સારું સારું ખાવાપીવાં અને પહેરવાના તથા મોજ શોખના નખરામાં જ આ જીવ અંજાયેલો છે. પર એવા પુદ્ગલદ્રવ્યની સાથે અંગાગિભાવે અર્થાત એકમેકભાવે અતિશય એકમેક થવાના કારણે અત્યન્ત મોહાસક્ત થઈને વર્તે છે.
પાંચ ઇન્દ્રિયોના મનગમતા પૌદ્ગલિક ભાવો ભોગવવામાં જ જીવનની સાર્થકતા માનતો આ જીવ અનાદિ અનંત કાળથી રખડે છે. જન્મ-મરણની ઝંઝાળમાં અટવાયો છે મનગમતાં પુગલોનો ઉપભોગ કરવા મળે ત્યારે તેમાં મોહાસક્ત થઈને રિજે છે (ખુશખુશાલ રહે છે.) ભોગસુખોમાં અવશ્ય આસક્ત બને છે.
ધારે પુગલ બંધ - મનગમતા સોનાના રૂપાના તથા હીરાના અને માણેકના પદાર્થો મળે ત્યારે તે પુદ્ગલ સ્કંધ પોતાના જીવથી પણ