________________
૨૪
પ.પૂજ્ય દેવચંદ્રજી મહારાજ વિરચિત तेहि ज हिंसादिक द्रव्याश्रव करतो चंचलचित्त । कटुक विपाकी चेतन भेले कर्म विचित्तं ॥ आतम गुणने हणतो हिंसकभावे थाय । आतम धर्मनो रक्षक भाव अहिंसक कहाय ॥ १६ ॥
ગાથાર્થ - તેનાથી જ હિંસા - જુઠ આદિ દ્રવ્ય આશ્રવો થાય. ચિત્ત પણ ચંચળ બને, અને આ ચેતન એવો જીવ કડવા વિપાકોવાળાં ચિત્ર વિચિત્ર કમ બાંધે.
આત્માના ગુણોને હણવા એ જ હિંસકભાવ કહેવાય છે અને આત્મગુણોની રક્ષા કરવી એ જ અહિંસકભાવ કહેવાય. | ૬ ||
વિવેચનઃ- દાનાદિક કાર્ય કરવા માટે તેની પૂર્વે ધન પ્રાપ્ત કરવું, ધનનો સંગ્રહ કરવો, ધનની મમતા કરવી ઈત્યાદિ કાર્ય કરવું જ પડે છે. તો જ દાનાદિ થાય. એટલે દાનાદિ પછી થાય છે, તેની પૂર્વે ધનલાભાદિનાં કાર્યો કરવામાં આ જીવને અનેક પાપો કરવાં જ પડે છે. જેથી આવા પ્રકારના આશ્રવો સેવવા જ પડે છે. તેથી પગને પ્રથમ કાદવથી ખરડો અને પછી પાણીથી ધોવો તેના જેવો આ ઘાટ થાય છે.
તથા આપણે જેને દાનાદિ કર્યું, તે જીવ આપણને અનુકૂળ રહ્યો કે આપણને પ્રતિકૂળ રહ્યો, આપણા કહ્યા પ્રમાણે ચાલ્યો કે વિપરીત ચાલ્યો. આવા વિચારોમાં આ જીવ અટવાઈ જાય છે અને દાન લેનારા જીવોનો પોતે માલિક બન્યો હોય તેમ અનેક પ્રકારની મોહદશામાં આ જીવ અટવાય છે તેના કારણે ચિત્ત ચંચળ બને છે એટલું જ નહીં પણ દાન લેનારો જો અનુકુળ ચાલે તો રાગની વૃદ્ધિ અને દાન લેનારા જીવોનો પોતે માલિક બન્યો હોય તેમ અનેક પ્રકારની મોહદશામાં આ જીવ અટવાય છે. તેના કારણે ચિત્ત ચંચળ
