________________
અધ્યાત્મ ગીતા ગાથા-૧૭-૧૮
૨૭
mi ગાથાર્થ - આત્માના ગુણોની રક્ષા કરવી તે જ ધર્મ છે. અને પોતાના ગુણોનો વિનાશ કરવો તે જ અધર્મ છે. તે કારણે હૈયાના ભાવ પૂર્વકની અધ્યાત્મદશાવાળી જેટલી જેટલી પ્રવૃત્તિ કરો. તેનાથી સંસારનો વિચ્છેદ જ થાય.|| ૧૭ ||
વિવેચન :- ધનનું દાન વિગેરે તો પુણ્યબંધનાં કારણો છે. પાપબંધ કરતાં પુણ્યબંધ ઘણો સારો. પરંતુ તે પણ એક પ્રકારની બેડી છે. સંસાર કાપનાર નથી પણ સંસાર વધારનાર છે. આમ સમજવું જોઈએ.
પરમાર્થથી તો “આત્માના ગુણોની રક્ષા કરવી” તે જ યથાર્થ ધર્મ છે અને આત્માના ગુણોનો વિધ્વંસ કરવો” તે જ સાચો અધર્મ છે. ઉપર કહેલાં બન્ને વાક્યો હૃદયમાં બરાબર જામી જવાં જોઈએ. - કોઈ પુરુષ કોઈ સ્ત્રી ઉપર, અથવા કોઈ સ્ત્રી કોઈ પુરુષ ઉપર ધારો કે મોહબ્ધ થયાં છે, અને ભોગની માગણી કરે તો શું તે ભોગ અપાય? હવે જો તેની માગણી પ્રમાણે આપણે આપણા શરીરનો ઉપયોગ માગણી કરનારને કરવા દઈએ તો તે દાન કહેવાતું નથી. પણ વ્યભિચાર જ કહેવાય છે. માટે પરદ્રવ્યનો સંગ એ જ મહાપાપ છે. આમ જ્ઞાની પુરુષો જણાવે છે.'
આવા ઉદાહરણ ઉપરથી સમજાશે કે ધનાદિ પુદ્ગલદ્રવ્ય છે. તે પણ પરદ્રવ્ય છે. આપણા આત્માનું દ્રવ્ય જ નથી. માટે તેનું દાન કરીને માન વહન કરવું તે ઉચિત માર્ગ નથી. પરંતુ પારદ્રવ્યથી દૂર જ રહેવું તે જ ઉચિત માર્ગ છે. માટે જ મહાત્મા પુરુષો આ પ્રમાણે કહે છે કે –
આત્માના ગુણોની રક્ષા કરવી તે જ ધર્મ છે અને આત્માના ગુણોની વિધ્વંસના કરવી તે જ અધર્મ છે.
આવા પ્રકારના ઉમદા ભાવો સમજવા પૂર્વક ભાવથી જે અધ્યાત્મદશા આ આત્મામાં પ્રગટે, અને તેવા પ્રકારની અધ્યાત્મ
