Book Title: Samadhi Shatak Part 03
Author(s): Yashovijaysuri
Publisher: Gurubhakt
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023656/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga 3 samAdhi zataka AcArya yazovijayasUri Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrI OMOMkArasUri jJAnamaMdira graMthAvali - 63 samAdhi zataka bhAga-3 AcArya yazovijayasUri saujanya * gurubhakto taraphathI... Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi zataka (bhAga-3) mUlya : 80-00 rU|. prathama AvRtti : jUna, 2012 prAptisthAna 7 sevaMtIlAla e. mahetA 4-DI, siddhagiri epArTamenTa, aThavAlAInsa, surata phona : 2667511 (mo.) 98241 52727 E-mail : omkarsuri@rediffmail.com mehta_sevantilal@yahoo.co.in sarasvatI pustaka bhaMDAra hAthIkhAnA, ratanapoLa, amadAvAda-380 001 * dhIrUbhAI vaDecA 101, zrI bhuvana, pahele mALe, 289, esa.vI.pI. roDa, muMbaI-04 phona : 23876315 (mo.) 93231 76315 AcAryazrI OMkArasUri ArAdhanA bhavana vAva paMthaka vADI, dazAporavADa sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda-380 007 surezabhAI ke. mahetA phona H 26580053 (mo.) 94293 55953 vijayabhadra ceriTebala TrasTa hAIve, bhIlaDIyAjI (ba.kAM.)-gujarAta phona : 2744-233129 mudraka : kirITa grAphiksa 416, vRMdAvana zopIMga senTara, pAnakoranAkA, amadAvAda-1 (mo.) 9898490091 // Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAraka chAyA zrI zatruMjaya maMDana parama tAraka zrI AdinAtha bhagavAna divya AziSa pUjyapAda, vacanasiddha yugapuruSa AcArya bhagavaMta zrImadvijaya siddhisUrIzvarajI mahArAjA pUjyapAda, niHspRha ziromaNi muniprava2zrI vinayavijayajI mahArAjA pUjyapAda, bhaktiyogAcArya, saMyamaikadRSTi AcArya bhagavaMta zrImadvijaya bhadrasUrIzvarajI mahArAjA pUjyapAda, vidvarya munipravara zrI janakavijayajI mahArAjA pUjyapAda, saMyamaikaniSTha munipravarazrI DrIMkAravijayajI mahArAjA pUjyapAda, tapasviratna munipravarazrI vilAsavijayajI mahArAjA pUjyapAda, zAsanadhurINa AcArya bhagavaMta zrImadvijaya OMkArasUrIzvarajI mahArAjA pUjyapAda, vardhamAnataponidhi AcArya bhagavaMta zrImadvijaya bhadraMkarasUrIzvarajI mahArAjA pUjyapAda, AgamaprajJa zrutasthavira pravartaka munipravarazrI jaMbUvijayajI mahArAjA pUjyapAda, ArAdhanArata munirAjazrI jinacandravijayajI mahArAjA sAheba AziSa pUjyapAda, prazAntamUrti AcArya bhagavaMta zrImadvijaya aravindasUrIzvarajI mahArAjA pU. sAdhvIjI kalpalatAzrIjI mahArAja (mAtuzrI mahArAja) l Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama viSaya 48 49 50 51 para 53 54 55 56 57 58 anukramaNikA zubhano vega ane zuddha sAdhanA che majhAnI, majhAnI sAkSIbhAva bhaNI 'muja locana amIya TharatA...' tame cho AnaMdaghana ! AkAzane koNa cItarI zake ? bAhira nainAM kyoM khole ? sUkA pAMdaDA jevuM A vyaktitva ! bhItarI Ananda : kevo to madhura ! sAdhanAnuM pravezadvAra ApIDana, prapIDana, niSpIDana peja naM. 2 9 17 23 32 37 43 * 50 59 zo artha A doDano ? 60 jIvanmukti bhaNI 61 'guru niraMtara khelA...' ? * che ? 4 57 64 71 78 83 90 62 AtmadarzitAthI AtmaramaNatA sudhI 96 63 bhItarI mahAvideha 102 64 AtmAnubhUti bhaNI 109 65 parama AnaMdanA lokamAM 116 66 AntarayAtrA 122 67 jagatane jovAnI bhinna bhinna dRSTio 128 68 tane oLakha, tane bhUlI jA ! 135 69 'neti neti'no laya 141 70 parama bhAvanI prApti 148 71 rasa ane rIjha 155 72 AtmabhAva bhaNInuM prayANa 160 73 vedhakatA vedhaka lahe...' 166 74 upAdAna zuddhino majhAno mArga 172 75 rAga, dveSanI zithilatA 178 76 tame svamAM ja ho... 183 .. IV Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 AdhAra sUtra AtamajJAne mana dhare, vacana-kAya-rati choDa; to pragaTe zubha vAsanA, guNa anubhavakI joDe...(48) vacananI ane kAyAnI ratine choDIne sAdhaka AtmajJAnamAM manane sthira rAkhe che. ane ethI zubha bhAvanA ane guNAnubhUtinuM dvandva pragaTe che. 1. joDi, B - F samAdhi zataka /* Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zubhano vega ane zuddha samAdhi zataka sItAjIne vanavihAramAMthI pAchA pharavAnuM mahArAjA dazarathe sumaMta dvArA kahevaDAvyuM tyAre sumaMtane sItAjIe kaheluM : 'nahi maga zrama, bhrama, du:kha mana more...' (rAmacarita mAnasa 2/98/1) mane nathI to mArgamAM cAlavAno zrama, nathI koI maMjila /* - Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbaMdhI bhrama ane nathI koI mAnasika pIDA... chatAM, ApanI AjJA hoya to mane e svIkArya che. mahArAjAe vanavihAranI hA pADI. sAdhanA paNa supere na thAya tyAre A traNa pIDAo antastarane gherI vaLe : zrama, bhrama, duHkha. sAdhanA supere thAya to ApaNeya sItAjInA jevo anubhava karIe. mArgamAM cAlIe ne tarotAjAM thaIe. sAdhanA che majhAnI. bALaka mammInI godamAM besI pAMca kilomITara pharI Ave. thAka lAge ene ? ApaNI sAdhanA AvI che. 'e' jakarAve che sAdhanA. 'e'nI sAthe - paramapriyanI sAthe cAlavAnuM. majhA ja majhA hoya ne ! paramapriyano hAtha ApaNI pITha para pharato hoya tyAre avAk thaI javAya. zuM A banI zake ? kyAMka mArI avadhAraNA to A nathI ? 'Aza dharIne huM paNa Avyo, nija kara pITha thapeTIe....' jevI stavanAnI paMktio raTIne Avyo hoIza ane mane eno AbhAsa to nahi thato hoya ? ane pachI, 'e' pote ja pratIti karAvI de ke e khuda 'e' ja hato. ne tyAre yAda Ave pU. AnaMdaghana mahArAjanI paMkti H 'prema pratIta vicAro kaDI...' joke, emaNe kahyuM che ethI paNa TUkaDI/najIka izapremanI tIti tamane thayela hoya. pU. AnandaghanajI mahArAje to paramapriyanA mArga para doDavAnuM kahyuM che ane sAthosAtha e doDanAM eka eka pagalAMne guru pAse pramANita karAvavAnuM . samaya kahyuM * | 3 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM che. ('doData doData doData doDiyo, jetI mananI re doDa; prema pratIta vicAro TUkaDI, gurugama lejo re joDa..) ane eTale ja ApaNane thAya ke huM to A rIte doDyo paNa nathI... to pachI A vAstava che ke bhramaNA che ? paraMtu spaSTa pratIti maLe. lAge ke prabhu varasI ja rahyA che. ApaNane prabhue apavAda rUpa gaNyA che. ApaNe 'e'nA ja chIe ne ! 'thoDuM lakhyuM jhAjhuM karI mAnajo...' ema prIti-vyavahAramAM lakhAtuM hoya che. prabhue sAcamAca ApaNI raja jevI sAdhanAne meru samAna lekhI. sAdhanA... prabhunI hUMphALI AMgaLI pakaDIne thatI yAtrA... ane mATe ja ArAmadAyaka yAtrA... zramamukta yAtrA. 'nahi maga zrama, bhrama, du:kha mana more...' yAtrA prabhu sAthenI. yAtrA gurudeva sAthenI... bhramaNAno avakAza ja kyAM rahyo ? gurunI A karuNA to juo ke teo sAdhanAnA zikharethI nIce Utare che, talATIe Ave che ane ApaNane laIne upara caDhe che. savAla e thAya ke gurunI A vyApinI karuNA - je Aje ApaNane upara caDhAvI rahI che - pahelAM ApaNA hAtha thAmavA kema nahotI AvI? = sadguru to taiyAra ja hatA. ApaNe kyAM taiyAra hatA ? saMta kabIranI eka paMkti che : 'guru kRpAla kRpA jaba kinhI, hirade kamala vikAsA; bhAgA bhaya, doM dizi jAgA...' kRpALu gurue jyAre kRpA samAdhi zataka | 4 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI tyAre hRdayakamaLa vikasyuM, bhaya bhAgyo, daze dizA prasanna thaI UThI... 'guru kRpAla kRpA jaba kinhI...' ahIM 'jaba'no zo artha thAya tevo prazna UThe. guru jo kRpAvatAra hoya to satata kRpA teo varasAvyA ja kare. kyAreka kRpA varasAve tevuM kema bane ? hakIkatamAM 'jaba' zabda ziSyanA stara para khUle che. kRpALu gurudevanI kRpAdhArAne jyAre ziSya jhIlI... ane e 'jyAre'nI khabara ziSyane kyAreya nahi paDe. eNe gurunI pAse rahyA karavuM paDaze. upaniSad. ane eka kSaNa Avaze jyAre guru enA 52 varasI paDaze. 'nahi maga zrama, bhrama, du:kha mana more...' mArgano zrama nahi, bhaTakavAno Dara nahi, mAnasika koI pIDA nahi. 'maMjila maLaze ke nahi' nI koI adhIrAI nathI. hakIkatamAM, ahIM mArga ja maMjila bane che ane eTale ja bhaktoe maMjila - mokSa - karatAM mArgane / bhaktine vadhu pyAro gaNela che. dhanapAla kavi 'RSabha paMcAzikA'mAM kahe che : 'hoddo moDhuccheJo tuH sevAN yutti naMvAmi / naM puLa na vaMJio, tatva tuma tena ziSNAmi...' prabhu ! tArI sevA karatAM mokSa maLaze eno mane AnaMda che. paNa tyAM tArI bhakti chUTI jaze tenuM zuM ? ahIM bhaktane maMjilanI ciMtA nathI. mArga pratye teno khUba lagAva dekhAya che. mArga pratyenI utkaTa tamannA. have kaI ciMtA ? 'nahi maga zrama, bhrama, duHkha mana more...' samAdhi zataka 5 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pRSThabhU para kaDIne mamaLAvIe : 'AtamajJAne mana dhare, vacana-kAya rati choDa; to pragaTe zubha vAsanA, guNa anubhavakI joDa...' manane AtmaguNomAM sthApavuM. vacana ane kAyA bahirbhAvanI ratimAM lAgelA che, temAMthI temane mukta karAvavAnA. to...? to, eka majhAnuM dvandva pragaTe che zubha vAsanA ane guNAnubhUtinuM. 'vacana-kAya-rati choDa...' eka che vacanarati, eka che vacanAnanda. eka che kAyati, eka che kAyAnanda. ko'ke kahyuM : tame bahu sarasa bolyA. tamane e vacana sAMbhaLatAM ahaMkAra utpanna thayo. A thaI vacanati. paraMtu, paramAtmAnA pyArA, pyArA vacanane sAMbhaLatAM apAra harSa jAgI UThe tyAre Upaje che vacanAnanda. kAyAnA stara para anukULa kaMIka vedana thayuM to kAyarati. sAruM khAdhuM, sAruM pIdhuM; ratibhAva UchaLyo, e kAyarita. ane, kAyA sAdhanAmAM vaparAya ane khamAsamaNa Adi kriyA karatAM rome rome harSa UchaLe, to te che kAyAnanda. 'vacana-kAya-rati choDa...' vacanati ane kAyatine choDavI che... have ? AtamajJAne mana dhare...' manane AtmajJAnamAM mUkI devuM. AtmasvarUpanA majjanamAM... AtmaguNonI aMdara : UMDe, UMDe. vacananAnda ane kAyAnanda AvyA eTale zubhamAM jhaboLAvAnuM thayuM. AtmaguNonuM majjana eTale zudghanI saphara. samAdhi zataka | | da Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'to pragaTe zubha vAsanA, guNa anubhavakI joDa...' mahattvano zabda che ahIM vAsanA. zubhamAM vega Avavo joIe. zubhamAM mana lIna banI javuM joIe. bhaktanI vyAkhyA ApatAM, eTale ja, bhaktisUtramAM nArada RSi kahe che H 'tanmayAH'... temAM DUbela hoya, te bhakta. huM ane tuM-mAM DUbela ApaNe... nArada RSi kahe che : have 'te'mAM DUbo. te eTale paramAtmA... zubhamAM vega Avyo ke zuddhane sparzaze. zubhanA rana-ve para cetanAnuM vimAna doDe ane zudghanA AkAzamAM chalAMge... zubhamAM che sAdhanAnI laMbAI ane pahoLAI : svAdhyAya ane anuSThAno. zuddhamAM che UMDANa H AtmAnubhUti. 'to pragaTe zubha vAsanA, guNa anubhavakI joDa. . .' zubha bahu ja majAnuM ApaNI paraMparAmAM che. majhAnAM anuSThAno. majhAno svAdhyAya... have emAM tanmayatA umeravI che. 'jJAnasAra' ke 'yogasAra'nI ekAda paMkti pakaDI... ane ene lUMTIe. A ghUMTAmaNa svAdhyAyane anuprekSAnI majhAnI pAMkha Apaze. jema ke, yogasArano A zlokArdha ghUMTIe H 'AzA tu nirmataM pitta, taMtyaM Tiopamam...' cittane ekadama nirmaLa banAvavuM te prabhunI AjJA... citta tantrano pUrepUro kabajo A vAkya laI le e rIte A vAkyane ghUMTavuM che. pariNAma haze bhItarI nirmaLatA. zubhano vega zuddhamAM pariNamyo. samaya zataka | " Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 AdhAra sUtra yogAraMbhIkuM asukha aMtara, bAhira sukha; siddha-yogakuM sukha he aMtara, bAhira duHkha...(49) yogAraMbhIne bahAra sukha hoya che, bhItara duHkha. siddhayogIne bhItara sukha che, bahAra du:kha hoI zake. prAraMbhanI yoganI bhUmikAmAM rahela sAdhakane duHkha eTalA mATe che ke ATalI saraLa ne madhura yoganI prakriyA hatI, chatAM pote cUkI kema gayo ? sukha e sandarbhamAM ke yoga dvArA maLato AnaMda maLavo zarU thayoche. siddhayogI mATe A ja vastu zIrSAsanamAM pheravAI zake. temanI bhItara to sukha ja sukha che. draSTAbhAva pUrepUro AvI gayo hoya. asukha kyAMthI hoya ? hA, zarIranAstara 52 rogajanya vedanA hoIzake. samAdhi zataka * 8 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 sAdhanA che majhAnI, majhAnI samAdhi zataka bhagavAna mahAna dharmanAyaka haribhadrasUri mahArAje sAmAcArImAM bhUla karanAra eka munivarane daMDa ApyoH eka mahinA sudhI tAre mArAM vasronuM pratilekhana nahi karavAnuM. *|* Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munirAja dhrUjI gayA. raDI paDyA. 'gurudeva ! mane bIjuM koI prAyazcitta na ApI zako Apa ? gurudeva ! mArI azuddhine dUra karavAnuM A to amogha sAdhana che. ApanAM vastrone sparze chuM, tyAre temAMthI nIkaLatAM AMdolano mArI azuddhine khaMkherI nAkhe che. gurudeva ! kRpA karo ! siddhayogInAM vastranAM AMdolanomAM ATalI tAkAta ! emanA zarIramAMthI nIkaLatAM AMdolano to kevAM sazakta hoya ! eka siddhayogI, eka yogano prAraMbha karanAra sAdhaka. A kaDI beunA bhItaranI samRddhinI vAto kare che. pahelAM yogAraMbhInA antastara para kaeNmerA pheravAyo che : 'yogAraMbhIkuM asukha aMtara, bAhira sukha...' kaDInA A pUrvArdhanA be artho thaI zake. pahelo saMdarbha e rIte khUle ke saMsAra abhyasta che, sAdhanA anabhyasta che. to, sAdhanAnA mArge paga mukAya paNa kharo, calAya paNa kharuM ane laDakhaDI paNa javAze. tyAre ema paNa lAge ke ApaNA mATe A agharuM che. jema ke mananI sthiratAno abhyAsa karavAno hoya. abhyAsamAM besAya ane thoDI ja vAramAM khyAla Ave ke mana to kyAMya dUra-dUra jatuM rahyuM che. have ? pharI pakaDI lAvo manane. pharI e chaTake. 'punarapi brahAm, punarapi varnimanam'. mana anavarata cAlyA kare. sAdhaka thAke. ahIM ene sAdhanA agharI lAge. A eka saMdarbha. bIjo saMdarbha thoDA AgaLa gayela sAdhakano che. ene bhItara pIDA eTalA mATe thAya che ke oha ! ATalI saraLa sAdhanA paddhati hatI ane pote ene samAdhi zataka | 10 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cUkI gayo ! sukha e saMdarbhamAM che ke yoga zarIranA ne mananA stara para sukhakara banI rahyo che. yoganI sukhAkAritAne sAdhaka anubhavI rahyo che. mananuM niyaMtraNa hAthamAM AvavAthI keTalAM badhAM bahAranAM duHkho para niyaMtraNa AvI gayuM ! hakIkatamAM, mana paramAM jatuM hatuM / jAya che e ja to tamAma upAdhionuM mULa che ne ! ene paramAM javuM game che. ene bhUtakALa ane bhaviSyakALamAM javAnuM game che. yoga dvArA, zarUmAM to mana paranuM niyaMtraNa agharuM lAgyuM. paNa jyAM paddhati hAthamAM AvI tyAM...? have lAge ke AvI saraLatA to kyAMya nathI. mana to kevuM kahyAgaruM che. ! takalIpha eTalI ja hatI ke pahelAM mananA stara parathI manane paramAM ja javAnI AjJA apAtI. e AjJA kevI rIte manAI zake ? eka nokara bIjA nokarane kaMIka kaheze to e nokara e vAtane nahi svIkAre. paNa jo baoNsa ene kaheze to ...? to e tarata svIkAraze. tema mananA stara parathI manane kaMIka kahevAze to mana e nahi svIkAre, paNa cittanA ke astitvanA stara parathI-sUcavAze to...? to e svIkArAze. to, A saMdarbhamAM pIDA thAya ke AvI sarasa sAdhanA meM pahelAM kema na karI ? yAda Ave bhaktiyoganA udgAtA pUjya vIravijaya mahArAja : 'AvI rUDI bhagati meM pahelAM na jANI...' ane nA jANI eTale ja to 'saMsAranI mAyAmAM meM valovyuM pANI...' zo artha hato pANI-valoNAMno ? samAdhi zataka 11 EYn Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pANI-valoNuM karyA ja karyuM, karyA ja karyuM, zuM maLyuM ? zuM maLI zake ? ahIM ja bhAvananI vizeSatA samajAya. buddhi dvArA ApaNane khyAla AvI ja jAya ke Ano koI artha nathI. paraMtu anAdinI saMjJA evuM vartuLa banAvI nAkhe, jyAM tame vicArI na zako. ne vartuLamAM pharyA karo. bhAvana... 'yogazataka'mAM pUjya haribhadrAcArye bhAvanane asatpravRtti para roka lagAvanAruM kahyuM che. bhAvana rasane mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje bhaktinA paryAya tarIke lekhyo che : 'sAcI bhakti re bhAvana rasa kahyo.'2 zuM che A bhAvana rasa ? zruta jJAna ane ciMtA jJAna pachI bhAvanA jJAna Ave che sAdhanA mArga 52. bhAvana rasa che bhaktimArga 52. bhAvanA jJAna... eka nAnakaDI paMkti lIdhI : 'asti zvet pranthibhijJAnam...' gAMThone bhede te jJAna. bhItara UtaryA ja kare A paMkti. bhItara, bhItara. hRdayane e bhIMjave. A bhIMjAmaNa sAdhakane kaI kakSAe UMcake che enuM majAnuM citra yogazataka TIkA Ape che; autsukca nivRtti pada dvArA. sAdhanAne maLelo A kevo majhAno vaLAMka ! sAdhanAne loko joDe saMbaMdha na rahyo. autsukya nivRtti. lokoe potAnI sAdhanA mATe zuM kahyuM, zuM nahi enI sAthe saMbaMdha sAdhakane na rahyo. (1) akSavittiniLivittisaMganuM; gAthA : 66, yogazataka (2) padmaprabha jina stavana (3) gAthA : 66 samAdhi zataka 12 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loko vacce na hoya tyAre tame ho cho ane hoya che prabhunuM pyAruM vacana. tame emAM DUbatA jAva cho. DUbatA jAva cho. to, samIkaraNo AvAM thaze : sAdhaka vattA prabhunuM vacana te bhAvanA jJAna. bhakta vattA prabhunuM vacana te bhAvana rasa. derAsare gayo che bhakta. prabhune eNe joyA che. ane e khovAI gayo che prabhumAM. prabhumAM khovAvuM, ogaLavuM, kaNa kaNa thaI vikherAvuM. A vikherAvuM eTale cittanA darpaNa para lAgela dhUMdhaLApaNAnuM luMchAvuM, poMchAvuM. pachI citta darpaNamAM prabhu jhaLake. narasiMha mahetAnA zabdomAM H 'acala jhaLake sadA anaLa dIvo...' : prabhune juo ane prabhunA guNomAM DUbo. bhakta have che prabhunI sAthe. bhAvana rasa prabhunI kRpAdhArAne muzaLadhAra rIte varasavA mATe majabUra kare che. bhakta bhIMjAya che. virahAzrunI jhaDI varasI rahe che. ne e azrudhAra kRpAdhArane kheMcI lAve. ekavAra anubhava thayo, pachI bhakta vAraMvAra ene mATe talasato hoya che. ane ene mATe bhAvana rasanuM sazakta mAdhyama ene maLeluM che. rasa, rIjha (kRpAdhAra), rasa, rIjha...A krama cAlyA kare che.4, 4, 5 to, Avo bhAvana rasa AtmasAt thayA pachI ema thAya ke ATaluM badhuM A saraLa... ne mane ATaluM moDuM kema maLyuM ? 'siddhayogIkuM sukha he aMtara, (4) rasa hoya tihAM doya (hoya) rIjhe jI. - padmaprabha jinastavana. (5) mantratattehtvatprajJA-svatprasAvAthiM punaH / vItarAga stotra samAdhizataka / 13 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAhira duHkha...' draSTAbhAva Avyo, jAgRti pUrepUrI che; have asukha kyAM rahyuM ? hA, zarIranA stara para vedanA hoI zake. zivapurI bAbAne puchAyeluM : kAMTo vAge to tamane zuM thAya ? bAbAe sAme pUchyuM H thAya zuM ? kAMTo vAge te jovAnuM. pachI temaNe samajAvyuMH pIDAno bodha hoI zake, paraMtu pIDA joDe tAdAtmya nathI hotuM. keTalI sarasa vAta ! bahAra, zarIranA khaMDamAM kolAhala hoI zake; bhItarano zayanakhaMDa zAMta, vAtAnukUlita. 'zAntasudhArasa'nA samachAndasa anuvAdamAM suhRddhara, virya munirAja zrI dhurandharavijayajI mahArAje anitya bhAvanA para lakhelI paMktio yAda Ave : mUDha ! tuM mUMjha mA, mUDha ! tuM mUMjha mA, ciMtavI vibhava parivAra geha; vAyukaMpita tRNe udakabindu jiyuM, vinaya ! tuM jANaje jIvita eha... pekha nazvara sadA, viSaya sukha mitratA, jotajotAM jatI hAsya sAthe; eha saMsAra che kSaNika jima eka paLa, jhaLahaLe nijathI megha mAthe... sukha anuttara sudhInuM atizreSTha je, kALathI teya pAme vinAza; to pachI anya kaI vastu saMsAranI, sthira thatI te tuM manamAM vimAsa samAdhi zataka 14 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenI sAthe ramyA, jemane bahu namyA, jenI sAthe karyA prItivAda; temanI dekhIe bhasma toye chIe - svastha, hA ! dhik amAro pramAda... anitya bhAvanAnuM paryavasAna nitya AtmatattvamAM thaze : eka zAzvata cidAnandamaya AtmanuM, dhyAvato rUpa sukha anubhavuM huM; prazamarasa amRtanA pAna utsava sadA ho, ahIM sajjanone huM cAhuM samAdhi zataka | 14 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 AdhAra sUtra so kahIe so pUchIe, tAme dhariye raMga; yAte miTe abodhatA, bodharUpa huI caMga...(50) te ja pUcho, te ja kaho, temAM ja rasa rAkho ke jethI ajJAna manohara evA jJAnamAM palaTAya. (caMga = manohara, sundara) [yAteM = jethI] samazitA | '' Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 sAkSIbhAva bhaNI samAdhi zataka dakSiNa bhAratanA prasiddha kavi thiruvalluvara. lagna pachI teoe patnIne kaheluM : huM jamavA besuM tyAre pATalA para soyo acUka mUkavo. patnIe premathI patinI AjJA svIkArI. 17 | 14 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savAre ane sAMje beu samaya pati jamavA bese tyAre badhI sAmagrI sAthe soyo paNa acUka mUke. pacAsa varSa lagnajIvanane pUrNa thayAM. eTalA samayamAM ekapaNa vAra soyAno upayoga thayo nathI ane chatAM patnIne pUchavAnuM mana nathI thatuM ke roja banne samaya soyAne mUkavAnI, lUchavAnI, A badhI kaDAkUTa zA mATe ? patie pUchyuM : soyo mUkavAnI A kaDAkUTa zA mATe evo prazna tane nathI thato ? patnI kahe che : kaDAkUTa zAnI ? tame kaho te karavAmAM to AnaMda ja Ave ne ! : patnIne prazna paNa nathI thato ke zA mATe pati A mukAve che ? patie khulAso karyo H bhAtano ekapaNa dANo nIce paDI jAya to soyA vaDe ene laI pANInA vADakAmAM DaboDI zuddha karI e dANo khAI levo e AzayathI soyo mUkavAnuM kaheluM. patine pacAsa varSamAM ekapaNa vAra soyAno upayoga na karavAnuM thayuM e bahu moTI ghaTanA na hatI. paNa pacAsa varSa sudhI A rIte soyo mUkyA karavo ane e saMbaMdhI manamAM prazna paNa na thavo e kaMI nAnIsUnI ghaTanA na hatI. samarpaNa hoya che tyAM prazno DhaLI paDe che. tyAM hoya che mAtra svIkAra. bhakta paramAtmAnI bAjuthI je varase che, tene jhIle che. sAdhaka gurudeva dvArA apAya che tene jhIle che. samAdhi zataka /18 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : saMtanuM zarI2 raktapitta vaDe UbharAI UThyuM. bhakte pUchyuM H zAtAmAM ? AnaMdamAM ? saMta kahe che : ekadama AnaMdamAM. 'are, paNa zarIra to raktapittanA darda vaDe gherAyuM che. lohI-puru zarIramAMthI TapakI rahyA che. AnaMda zI rIte ?' saMta kahe che : azAtAne / pIDAne AvavAnI koI bArI ja paramacetanAe khullI nathI rAkhI ne ! eka bArI dvArA badhuM AvI rahyuM che ane e bArI dvArA jyAre 'e' pote badhuM mokalI rahyA hoya tyAre e badhuM majhAnuM ja hoya ne ! 'madhurAdhipaterakhilaM madhuram.' A sarasa bhAratIya tattvajJAnano dRSTikoNa : 'e' Ape te sAruM ja hoya...' ane enI sAmI bAju, sAruM te ja hoya, je paramacetanA dvArA maLe. bIjuM badhuM vyartha, asAra. A thayo bhaktano dRSTikoNa. sAdhaka pAse che sAkSIbhAva. zrIpALakumArane dhavala zeTha vahANamAMthI dariyAmAM nAkhe. kinAre Avela zrIpALajInI koI pratikriyA nahotI. mAtra joyA karatA hatA teo. vahANamAMthI paDatI potAnI kAyAne paNa joI hatI temaNe. ane rAjamahelamAM sukhabhogamAM rahela kAyAne paNa teo jotA hatA. plaeNTaphaoNrma para rahela musAphara AgagADIne sa2katI jue tema. kAyAne jovI... eka majhAnI sAdhanA... jamatI vakhate zarIrane bhojana karatuM tame joyuM che ? hAtha UMcakAI rahyo che. roTalI moDhAmAM jaI rahI che ane tame joI rahyA cho. samAdhi zataka 19 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIra sAthenuM tAdAtmya toDavA mATeno A majhAno upAyaH draSTAbhAva. sAkSIbhAva. tame mAtra jonAra cho. sAdhu svAdhyAya, veyAvacca AdimAM satata otaprota rahe che ane chatAM teo thAkatA nathI. zuM kAraNa ? kAraNa che sAkSIbhAva. kAraNa che samarpitatA. huM veyAvacca karuM chuM A bhAva hota to thAka lAgata. kartRtva che bojila ghaTanA. sAkSIbhAva che bojavihIna ghaTanA. kartRtvamAM apekSAo che. sAkSIbhAvamAM nirapekSa dazA che. tame kazuMka karyuM. have apekSA raheze ke bIjAo ene sAruM kahe. ko'ke e kAryane sAruM kahyuM, to tamArI bhItara gamAnAM AMdolana prasaraze. ko'ka tene barobara nahi kahe to aNagamAnAM AMdolano phelAze. guru nirapekSatAnI dhArA para sAdhakane doDAvavA mAMge che. sAkSIbhAvanI dhArA para. rAjA bhartRhira guru pAse AvyA. vinati karI H mane saMnyAsa Apo ! guru kahe che : ukaraDA para paDela cIMtharAnI laMgoTI banAvI nagaramAM bhikSAe jaI Ava. pachI huM jouM. laMgoTI paNa vyavasthita kApaDanI nahi. cIMtharAnI. nagaramAM pharavAnuM. loko zuM kaheze te vicAravAnuM nahi. loko joIne hase toya pratibhAva-vihoNA rahevAnuM. samAdhi zataka | 20 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhatRhira e parIkSAmAMthI pasAra thayA. gurue temane dIkSA ApI. A pRSThabhU para kaDIne joIe : 'so kahIe so pUchIe, tAmeM dharIe raMga; yAteM miTe abodhatA, bodharUpa huI caMga...' kaMIka bolatAM pahelAM ke kazuMka pUchatAM pahelAM sAdhakanA manamAM eka vicAra UThaze : A bolavAthI, A pUchavAthI mAruM ajJAna ochuM thaze ? mAro ahaMkAra AnAthI ghaTaze ? vidvAna vaktAnI sabhAmAM caturAIbharyo prazna pUchanAranA caherAne ghaNIvAra jovAnuM thAya. prazna pUchyA pachI e sajjananA mukha para jJAnano(?) bhAra dekhAya. jene vaheMcavA mATe te AjubAjunA zrotAone joto hoya. : oNzone eka patrakAre pUcheluM H tame eka pustakamAM bhAratIyone sarvazreSTha tarIke batAvyA che. ne bIjA pustakamAM bhAratIyone sahuthI hIna batAvyA che. tamAruM kayuM vidhAna sAcuM ? oNzo kahe : beu vidhAna sAcAM che. ane pachI hasatAM hasatAM kahyuM : kAraNa ke huM paNa bhAratIya chuM ane tame paNa bhAratIya cho. kevo karuNa aMjAma caturAIbharyA praznano ! 'so kahIe, so pUchIe...' te ja bolo, te ja pUcho; jethI ajJAna saMkocAya. 'tAmeM dharIe raMga.' e ja kArya karavAnuM, jethI ahaMkAra na vadhe. samAdhi zataka /* 21 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 AdhAra sUtra nahi kachu Indriya viSayame, cetananuM hitakAra; tobhI jana tAme rame, aMdho moha aMdhAre...(51) IndriyonA viSayamAM - parane jovA, sAMbhaLavA AdimAM - cetana mATe kalyANakara zuM che ? kaMI ja nathI. chatAM mANasa temAM DUbelo rahe che. mohanuM aMdhAruM kevuM to saghana che ! 1. lobhI jana tAme rameM, B - F 2. aMdhakAra, B samAdhi zataka pa || 23 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 V 'muja locana amIya TharatA...' bhakta sUradAsajI kyAMka jaI rahyA hoya che. kahe che ke temanI AMkho koI strInA rUpa para paDI. khyAla AvatAM ja teo coMkI UThe che : 'mArI AMkho prabhunA darzana mATe ja che; e bIjuM kaMIka samAdhi zataka 23 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jue to kema cAle ?' ane kathA kahe che ke temaNe potAnI beu AMkho phoDI nAkhI. AvI kathAo paraMparAnA je majhAnA AvaraNamAM vIMTaLAyelI hoya che, e AvaraNanI pAra jaIe tyAre kathAno IMgita samajAya. sUcitArtha e hoI zake ke sUradAsajIe 52 rUpa mATe potAnI AMkho aMdha banAvI dIdhI. pachI emanI AMkho jue che mAtra parama-rUpane. sUradAsajInI ja eka paMkti yAda Ave : 'jina AMkhina meM navi rUpa vasyo, una AMkhina seM saba dekhiyo kyA ?' je AMkhomAM prabhunuM rUpa nahi vasyuM, e AMkho vaDe zuM jozo ? majAnI vAta e che ke ahIM paMktimAM prabhunuM rUpa evA zabdo nathI; mAtra rUpa zabda che ahIM. bhakta kavi e kahevA mAMge che ke prabhunuM rUpa te ja rUpa; bAkInuM yA to arUpa, yA kurUpa. deza ane kALane vIMdhIne bhakta kavinI A vANInI anuguMja paDaghAI che jarmana kavi rilkenI A prArthanA-paMktimAM : Put out my eyes, so that can see you. zrI harIndra davee rasaLatI gujarAtImAM A prArthanA anUdita karI che H 'ThArI de A dIpa nayananA, tava darzanane kAja, jo kAca nathI A khapanA... : Indriyone sAMkaLavI joIe prabhunI sAthe. zrI yugamaMdhara jina stavanAmAM majhAnI kalpanA karI che : 'zravaNAM sukhiyAM tuma nAme, nayaNAM dirasana navi pAme; e to jhaghaDAne ThAme...' prabhu ! kAnane samAdhi zataka 24 | 22 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to tamAruM nAma sAMbhaLavA maLyuM ane e rAjInA reDa thaI gayA; paNa AMkhone tamAruM darzana nathI maLatuM. prabhu ! A to jhaghaDAnI vAta thaI. jhaghaDo paNa kevo ? 'cAra AMgala aMtara rahevuM, zokalaDInI pare duHkha sahevuM; prabhu viNa kuNa AgaLa kahevuM ?' AMkha ane kAna vacce cAra AMgaLanuM aMtara. emAM ekane prabhunAma maLe, bIjIne prabhurUpa na maLe; A kevuM bhAre duHkha ? prabhu vagara A duHkhanI vAta kone kahevI ? jhaghaDAnuM nirAkaraNa zI rIte ? 'moTA meLa karI Ape... kevala nANa yugala thApe...' moTA puruSo pAse jaIe eTale be jaNanA jhaghaDAno aMta AvI ja jAya. prabhu ! tame amane kevaLa jJAna ane kevaLa darzana ApI do. tamane pratyakSa joIzuM. have jhaghaDo kevo ne vAta kevI ? zrI zItalanAtha prabhunI stavanAmAM pUjya mAnavijaya mahArAje IndriyonA prabhu sAthenA manohara saMbaMdhanI kathA kahI che. 'tuja mukha sanmukha nIrakhatAM, muja locana amIya TharaMtA; tehanI zItalatA vyApe, kima rahevAye kaho tApe ...' prabhunA mukhane joyuM AMkhoe. ane AMkhomAM AMsu thIjI gayAM. e darzanasukhanI zItalatA jyAre astitvamAM vyApI tyAre tApa-ukaLATa kyAM hoya ? pahelI vAra A stavanA joto hato tyAre 'amIya ThacaMtA...' pada pAse aTakelo. prabhune jotAM AMkho harSAzrune varasAve, chalakAve. to 'amIya varasaMtA' ke 'amIya chalakaMtA' evuM pada joIe. 'amIya TharatA' pada kema AvyuM ? samAdhi zataka 25 || 2 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna to thayo. javAba mArI pAse nahoto. prabhune ja pUchyuM. prabhunI korTamAM praznano baoNla pheMkyo. have e jyAre javAba Ape tyAre... daherAsare stavanA bolatAM prazna UThelo. upAzraye gayo. mArA Asana para beTho. thoDI vAramAM eka zrAvikA bahena nAnA bAbAne laI vaMdana karavA AvyAM. vaMdana karavA mATe emaNe bAbAne nIce mUkyo. bAbAne to siMhAsana-bhraSTa thayela rAjA jevuM duHkha lAgyuM. mA-nI godamAMthI ThaMDI pharasa 52 ! eNe raDavAnuM zarU karyuM. bhoLI, bhoLI AMkhomAM azrubiMdu AvI gayAM. tyAM ja mammIe ene UMcakI lIdho.... e to khuza khuza. moMDhuM hasuM-hasuM. pelA azrubiMdunuM zuM thayuM ? e thIjI gayAM. phrIja thaI gayA. pAchaLathI azrubiMduno puravaTho AvanAra na hato have. A AMsune, tethI, AgaLa vahevAnI jagyA maLavAnI nahotI. AMsu AMkhamAM keda thayAM. ane mane javAba maLI gayo ! 'muja locana amIya TharaMtA...' prabhunA darzana mATenI viraha vyathA; AMkhomAM azrubiMduo UbharAyAM. tyAM ja prabhue darzana ApI dIdhuM ! have AMsunuM zuM thAya ? e TharI gayAM. thIjI gayAM. karNendriyane kevo AnaMda thAya prabhunuM nAma sAMbhaLatAM ? 'tuja nAma suNyuM jaba kAne, haiyuM Ave taba sAne; mUrchAyo mANasa vATe, sajja hue amRta chAMTe' prabhunuM nAma saMbhaLAyuM ane hRdaya svastha banyuM. amRta-bhojana maLyuM ne kAnane ! majhAnI upamA Ape che H garamIne kAraNe mUcchita thayela mANasa, ThaMDuM pANI enA para chAMTavAmAM Ave ane svastha thAya te rIte... samAdhi zataka | 26 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAda Ave caitanya deva : 'nayanaM tavazrudhAravA, vanuM pAvarunkrayA zirA | puttanizvita vapu: jvA, tava nAmaprahane bhaviSyati ?' prabhu ! tAruM nAma letAM (nAma sAMbhaLatAM) mArI AMkho zrAvaNa-bhAdaravo varasAvatI hoya, gaLe DUsakAM bharAtAM hoya ane zarIra romAMco vaDe UbharAI gayuM hoya evuM kyAre banaze ? A ja zRMkhalAmAM yAda Ave bhaktiyogAcArya pU.rAmavijaya mahArAja : 'suNatAM janamukha prabhunI vAta, harakhe mArA sAte dhAta...' keTalI adbhuta A vAta ! koI paNa vyakti prabhunA aizvaryanI vAta karatI hoya ane sAMbhaLatAM sAte dhAtu harakhAI UThe. lohI, mAMsa, carabI ane hADakAM sudhI sukhAnubhUti jhalake. IrSA Ave AvA bhaktonI... prabhunuM nAma sAMbhaLatAM romAMca to UThatA ja. A to zikharAnubhUtinI vAta thaI. lohI, mAMsa ane hADakAM sudhI sukhAnubhUti ! ghrANendriyane prabhu kevo AnaMda Ape che tenI vAta H 'zubha gandhane tara- tama yoge, AkuLatA huI bhoge; tuja adbhuta deha suvAse, teha miTa gaI rahata udAse...' phUlanI suvAsa ke attaranI suvAsa; bhItara hoya che AkuLatA ja AkuLatA. vadhu pAmavAnI jhaMkhanA. baLApo... paNa - sati bAta' | ra Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhunA adbhuta dehanI suvAsa mANatAM ja AkuLatA udAsInatAmAM pariName che. udAsInatA. ud + AsInatA. UMce beThela hovApaNuM. tame mAtra kAMThe besIne ghaTanAonA pravAhane joyA karo. prabhunI dehanI suvAsa mANe nAka, ane tamane maLe udAsInabhAva, sAkSIbhAva. 2sanendriya kaI rIte prabhu sAthe joDAI ? 'tuja guNa saMstavane rasanA, chAMDe anya layanI trasanA. ..' prabhu ! tArA guNonuM stavana karuM chuM ane bIjuM badhuM ja chUTI jAya che. - basa, hRdaya tArI bhaktimAM evuM to otaprota banI jAya ke tArI bhaktinI sugaMdha vinA mArA hRdayamAM bIjuM kazuM rahI na zake. nArada RSi yAda Ave : 'tasmin ananyatA, toidhipUvAsInatA va...' tene viSe - paramAtmAne viSe ananya banI javuM ane tenA sivAyanAM bIjAM badhAM tattvone viSe udAsIna banI javuM. prakriyA majhAnI che. - bhaktanA jIvanamAM bIjo puruSa - tuM ke tame - hoto nathI. hoya che 'te'. eTale ke prabhu. ane hoya che 'huM'. ane pachI 'huM' ogaLI jAya che 'te'mAM. samAdhi zataka | 28 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI hoya che mAtra 'te'. bIjuM koI che ja nahi; pachI bIjAM tattvonI lInatA kyAMthI hoya ? sparzendriya kaI rIte prabhune sparzI anubhUtine zikhare pahoMce che tenI vAta : 'pUjAe tuja tanu pharase, pharasana zItala thaI ulase...' prabhunI pUjAnA samaye prabhuno sparza thAya ane sparzendriya zItala bane che... ullasita bane che. bahu mArmika zabda che 'tuja tanu...' tanu. zarIra. hA, prabhumUrti ahIM kyAM che ? ahIM to che sAkSAt paramAtmA. pAMce Indriyo DUbI gaI prabhumAM... A pRSThabhU para paMktine gaNagaNIe : 'nahi kachu Indriya viSayameM, "cetanakuM hitakAra; to bhI jana tAme 2me, aMdho moha aMdhAra... IndriyonA viSayamAM ja jo mAtra javAnuM hoya to eno koI artha nathI... Indriyone jo zabdomAM ne dunyavI rUpomAM ja aTavAvI devAnI hoya to Indriyo mAtra akalyANa ja notarI zake. mohano aMdhakAra kevo gahana samAdhi zataka | 29 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ! 'aMdho moha aMdhAra...' yAda Ave aupaniSadika sUtra : 'asUryA nAma te lokA anyena tamasAvRtAH' A aMdhakArane prakAzamAM badalavAnI vyavasthA ApaNe AgaLa joI. Indriyone prabhu pAse sAMkaLI devI. basa, mohanuM 'aMdha tamas' chU ! prabhu pote ApaNA mohanA aMdhArAne, potAno bhItarI AsvAda ApI, kaI rIte laI le che enI vAta bhaktiyogAcArya rAmavijaya mahArAje paramatAraka zrI zAMtinAtha bhagavAnanA stavanamAM kahyuM che : 'adhyAtama ravi ugyo muja ghaTa, moha timira haryuM jugate...' ApaNo to aMdhArA sAtheno jugajUno saMbaMdha. aMdhArAne choDavA ApaNe taiyAra nahotA. prabhue yukti- prayuktipUrvaka ApaNane samajAvyA. kaho ke prabhue ApaNI cetanAnuM UrvIkaraNa karAvyuM. cetanAno prabhu joDe saMbaMdha. prabhunA guNono AsvAda. mohanuM aMdhAruM chU ! samAdhi zataka | 30 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 AdhAra sUtra mUDhAtamasuM te prabaLa, mohe chAMDi zuddhi jAgata hai mamatA bhare, pudgalame nija-buddhi...(52) mUDhAtmAe mohanI prabaLatA vaDe AtmAnI zuddhine tyajI dIdhI che. jAgato chatAM, mamatAthI bharelo te, paudgalika padArthomAM mArApaNAnI buddhi kare che. 1. zuddha, A - B - F samAdhi zataka 31 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 tame cho AnaMdaghana ! samAdhi zataka kathAkAranA pravacanamAM bhIDa sArI jAmatI. paNa dakSiNAnI thALI khAlI- khAlI rahetI. eka vAra e ja gAmamAM eka saMta AvyA. lubalIna (polenDanuM eka zahera)nA saMta tarIke teo prasiddha hatA. taka | 32 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokone khyAla AvatAM temanA utAre lokonI bhIDa jAmatI. pelA kathAkAra paNa saMtanAM darzanArthe Ave che. jue che ke saMta to avadhUtanI jema mauna beThA che. bhAviko emanI AgaLa bheTa dharI rahyA hatA. kathAkAre joyuM ke potAnI kathAmAM AvI pothI para kazuM na mUkanAra bhakto saMtanAM caraNamAM sonA-cAMdInA sikkA mUkI rahyA hatA. badhA gayA pachI kathAkAre saMtane pUchyuM : A ja bhakto... mArI kathAmAM paiso paNa na mUkanArA, ahIM Dhagalo karI jAya che. kAraNa zuM ? saMte kahyuM : pahelAM to A badhuM paDyuM che te tame laI lo. kAraNa ke mAre enI jarUriyAta nathI. kathAkAre badhuM laI lIdhuM. pachI kahyuM : paNa meM pUchyuM eno javAba to Apo ! saMta kahe : ApaNA manamAM je hoya te sAmAnA manamAM Uge. mArA manamAM aparigraha che. tethI lokonA manamAM aparigrahanI, ApavAnI bhAvanA thaI. have tamAre ja vicAravuM joIe ke kAraNa zuM che ? kathAkArane khyAla AvI gayo ke potAnI bIjA pAsethI levAnI vRttinuM ja e pariNamana hatuM ke, temane ApavAno bhAva thato nahoto. : parigraha. 'jJAnasAra' yAda Ave : 'viDanvitaJAtaya:'... parigraha nAmano graha traNe jagatanA lokone naDe che. devone paNa, manuSyone paNa, vyantarAdine paNa. aparigrahI mahAtmAo ja tenI asaramAMthI mukta rahI zake. parigraha. nave grahone Takkara mAre tevo graha. eka bhAI joSI pAse gayA. joSIe kahyuM : tamane maMgaLa naDe che. pelA bhAI kahe : e mATe zuM samapita | 33 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAnuM ? jyotiSI kahe : lAla naMganI vIMTI pahero. sonIne pUchyuM : eka hajA2nI vIMTI thaze tema kahyuM. pAMcaso to game tyAMthI bhegA karyA ane sonIne ApyA. vIMTI thaI gaI. paherAI gaI. have bIjA pAMcaso rUpiyA kyAMthI lAvavA ? sonIne mahinAno vAyado karelo. paNa paisAno joga thAya nahi. mahinA pachI sonI roja kahe : lAvo, paisA... bhAI kahe : ApIza... be-eka mahinA pachI joSI mahArAja maLyA. vIMTI joIne pUchyuM : have kema che ? pelo kahe : pahelAM to ekalA maMgaLa mahArAja naDatA hatA, have to sonI mahArAja paNa naDe che ! hA, parigraha graha naDato hoya ane aparigrahI mahAtmAne enI naDatara dUra thAya e mATe mArga pUchIe to kharekhara e pIDA naSTa thaI jAya. paNa, kharekhara ApaNane parigraha naDe che ? parigrahanI parezAnI anubhavAya che ? padArthomAM mArApaNAnI buddhi haze tyAM sudhI parigrahanI parezAnI nahi anubhavAya. A pRSThabhU para kaDIne mamaLAvIe : 'mUDhAtamasuM te prabaLa, mohe chAMDi zuddhi; jAgata hai mamatA bhare, pudgalameM nija-buddhi...' AtmabhAva suSupta hoya che tyAre moha vyaktinI sudha-budha harI le che. pachI tevA manuSyo pudgalamAM potApaNAnI buddhi rAkhI mamatvanA pUramAM vahyA kare che. mamatva. mArApaNuM. paramAM potAnApaNAnI buddhi te ja parigraha. kema nIkaLe A parigraha ? padArthomAM ane vyaktiomAM thatI potIkApaNAnI lAgaNIne dUra karavA zuM karI zakAya ? samAdhi zataka *|** Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghanatAno anubhava. ane A badhuM chU ! mANasa padArthone bhegA kema kare che, ke aneka vyaktio joDe saMparko kema vistAre che ? e pote potAne apUrNa tarIke anubhave che. ane ethI pUrNatva meLavavAnAM phAMphAM rUpe e paramAM potAnI cetanAne vahAve che. je kSaNe e ahesAsa kare ke pote to pUrNa che; to pachI bIjA koInI, kazAnI ene jarUriyAta ja kyAM che ? ema, sAdhaka potAnI jAtanI pUrNatAne anubhave to e pa2mAM potAnI cetanAne kema javA de ? samAdhi zataka | 35 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 AdhAra sUtra tAkuM bodhana-zrama aphala, jAkuM nahi zubha yoga; Apa ApakhuM bUjhave, nizcaya anubhava bhoga...(53) je jIvane zubha yoga pragaTyo nathI, potAnA svarUpa viSe jene ruci thaI nathI, tene bodha karavAne zrama karavo te niSphaLa che. nizcayathI jotAM to pote ja potAnA AtmAne samajAvI zake che. (anubhavAtmaka bhoga ja svarUpa bhaNI laI jAya che.) [tAkuM = tene] [jAkuM = jene] samAdhi zataka 36 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi zataka 53 AkAzane koNa cItarI zake ? zaMkarAcArya pAMca varSanI vaye mAne kahe che : mAre saMnyAsa levo che. mA kahe : saMnyAsa zuM che ? teM kyAM jIvana kahe : meM joyuM che. | 37 e tane khabara joyuM che ? zaMkara Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo pahoMcyA jaMgalamAM gauDapAda guru pAse. gauDapAda guphAmAM hatA. zaMkara guphAnA dvAra pAse jaI temane bolAve che. gauDapAda kahe : koNa ? zaMkara : huM zaMkara. huM ApanuM pratibiMba chuM. 'kema Avyo che ?' 'bimbane jovA mATe.' gauDapAda guphAmAMthI bahAra AvyA ane kahe che H 'sarasa. jIvanamAM je meLavyuM che, tene abhivyakta karavAno avasara Avyo che.' janmAntarIya saMskAronI prabaLa anubhUti para vahetI A ghaTanA che. zaMkara kahe che mA-ne : meM jIvanane joyuM che. jarUra, A janmamAM nahi, gata janmomAM. prazna thAya ke jIvanane kaI rIte jANavuM ? kaI rIte jANI zakAya ? uttara pUjyapAda AnaMdaghanajI mahArAjanI eka hRdayaMgama paMktimAMthI maLe : nAsI jAsI, hama thiravAsI, cokhe hai nIkhareMge...' je nAzavaMta che, te jaze... ame sthira rahIzuM. zarIra Adi che nAzavaMta, huM chuM sthira. nAzavaMta che te to nAza pAmaze ja. ane huM rahIza sthira... A zAzvatIno bodha... aSTAvakra gItA yAda Ave : svamasaGgamudAsInaM, parijJAya nabho yathA / na zliSyate yataH kiMcit, kadAcid bhAvikarmabhiH // kevo che A AtmA ? asaMga, udAsIna. AkAza jevo. AkAzamAM tame ghaNAM badhAM dravyo lAvIne mUko. AkAza konAM saMgamAM ? koInAMya nahi. samAdhi zataka | 38 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tema AtmA che asaMga. saMgamAM to jAya che vaibhAvika cetanA. paramAM je rasa che, te saMga banAve che. jyAM pa2no rasa ja chU thayo tyAM... ? majhA ja majhA. majhAnI vAta to e che ke 52 dravyane tame sAruM ke khoTuM jyAre kaho cho tyAre kharekhara ene sAruM ke narasuM kahenAra koNa hoya che ? eka bhAratIya manuSya cAne sArI kyAre kaheze ? e kaDaka, mIThI haze tyAre. paNa japAnamAM lIMbu nIcovelI, mIThuM nAkhelI cA pIvAya che to tyAMnA lokone te sArI lAge che. to, cA sArI che eno mApadaMDa zo ? samAje kahyuM ke A cA sArI che. nAnapaNathI e rIte pIvA lAgyA. have manamAM graMthi baMdhAI ke AvI cA sArI che. 'pAsaporTanI pAMkhe'mAM DaoN. ramaNalAla cI. zAha lakhe che ke japAnanI koI phaeNkTarImAM temanA svAgatamAM lIMbuM, mIThuM nAkhelI cA ApavAmAM AvI tyAre ziSTAcAra khAtara teo pItA gayA; paNa kaDavI davAne pItA hoIe tema... to, 'cA sArI che' evA vidhAna pAchaLa tamAruM potAnuM koI maMtavya nathI ema mAnI zakAya. sAmAjika khyAlo, varSonI Teva A badhAne AdhAre AvI mAnyatA niSpanna thAya che. acchA, to koI vyaktine kharAba mAnavAmAM Ave tyAM zuM hoya che ? samAdhi zataka | 3 39 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e vyaktinuM ko'ka kRtya tamane na gamyuM, ethI tame e vyaktine kharAba kaho cho evuM ja che ne ? e vyaktie tamArI niMdA karI; tamane e kRtya na gamyuM. tame e kRtyane AdhAre e vyaktine kharAba tarIke kalpo cho. ahIM alaga mApadaMDa na svIkArI zakAya ? je niMdAnA kRtyane kAraNe tamane e vyakti barobara na lAgI; e kRtyano kartA e vyakti ke tamAruM pUrvakRta karma ? pUrvakRta karmane ja jyAre ApaNe khalanAyaka tarIke svIkArI laIe tyAre e vyakti kharAba lAgaze ja kema ? dareka vyakti anaMta guNothI paripUrNa che ja. niMdArUpa kRtyano kartA e vyakti nathI. e vyakti che anaMta guNono mAlika. bolo, have gusso konA para rahe ? kharAba koNa che ? 'svamasaGgamudrAsIne, parizAya namo yathA...' pote che asaMga. AkAza jevo. 'jJAnasAra' yAda Ave H tame AkAzane zI rIte cItarI zako ? kuzaLa citrakAra kaeNnvAsa ke lAkaDA vagere para citro dore, AkAzane koNa raMgI zake ?(1) A pRSThabhU para kaDIne joIe : 'tAkuM bodhana-zrama aphaLa, jAkuM nahi zubha yoga; Apa ApakuM bUjhave, nizcaya anubhava bhoga...' (1) pitravyomAaneneva... samAdhi zataka 40 |* Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jene zubha yoga nathI thayo; satsaMga ke svAdhyAya dvArA jeNe potAnA svarUpanI AchI sI jhalaka nathI meLavI; tene bodha ApI kema zakAya ? jene 'huM' eTale AtmA e khyAla nathI, e vyaktine Atmatattva 52ka bodha kaI rIte game ? ene to zarIra kema svastha rAkhavuM e vAta ja gamaze ne ! atyAre ghaNe sthaLe yogano mahimA thayo che. yoganI ekAda zibira mATe loko tagaDI phI paNa cUkave che. paraMtu e yoga dvArA ghaNA badhA loko je meLavavA mAMge che, te bhaNI najara karIe to nirAzA ja sAMpaDe. yA to za2I2-svAsthya mATe yA mAnasika zAMti mATe ja yoganA Azraya lenAra ghaNA jovA maLe. sAdhaka e ja yogane ghUMTaze, dhyAna ane kAyotsargane AtmasAt karaze. paNa eno uddeza haze Atmika nirmaLatA. enA mATe yoga (joDANa) vAstavika rUpamAM potAnA svarUpa sAthenuM anusaMdhAna ja haze. 'Apa ApakuM bUjhave, nizcaya anubhava bhoga...' jyAM svarUpAnubhUtinI ke svaguNAnubhUtinI AchI sI jhalaka maLI; bodha thaI gayo. have vahevAnuM anubhUtinI dhArAmAM... samAdhi zataka | 41 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 AdhAra sUtra parako kisso bujhAvano tuM paragrahaNa na lAga; cAhe jemeM bUjhano, so nahi tuja guNabhAga...(54) bIjAne kaI rIte bujhAvavo ? tuM bIjAne bodha pamADavAnI IcchA na rAkha. jene tuM bodha ApavA Icche che, te bAhya mana, tArA guNone bhogavanAra nathI. kAraNa ke AtmA svasaMvedana vaDe ja grAhya che. tyAM anubhUti e ja mArga che. [kisyo kaI rIte] 1. bujhAvato, B samaNi koka | laga Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 bAhira nainAM kyoM khole ? saMta kabIra eka padamAM kahe che : 'terA sAhiba hai ghaTamAMhi, bAhira nainAM kyoM khole ? kahe kabIra suno bhAI sAdho, sAhiba mila gaye tila ole...' samAdhi zataka 43 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAI, bahAra AMkho kholIne tuM zuM jue che ? pUche che saMta jijJAsune. bahAra che zuM ? tAre joIe che prabhu. to prabhu aMdara che. e bAhya jagatamAM phelAyelI AMkho dvArA zI rIte maLaze ? prabhu maLe zI rIte ? 'sAhiba mila gaye tila ole...' ahaMkAranA paDadAnI pAchaLa, ahaMkAranA talanI pAchaLa to e hatA ! ahaMkAra hato, tyAre prabhu dUra hatA. ahaMkAra osaryo ne prabhu - AtmAnuM, nirmaLa svarUpa - dekhAvA lAgyuM. AtmasvarUpane pAmavAnI vidhinAM caraNo pUjya devacandrajI mahArAje suvidhinAtha prabhunI stavanAmAM batAvyAM che : dITho suvidhi jiNaMda samAdhi 2se bharyo ho lAla, bhAsyo AtmasvarUpa anAdino visaryo ho lAla; sakala vibhAva upAdhi thakI mana osaryo ho lAla, sattA sAdhana mArga bhaNI saMcaryo ho lAla... samAdhi rasathI sabhara prabhunuM darzana, AtmasvarUpanuM smaraNa, vibhAvothI mananuM haTavuM ane AtmasattA prApta karavA cAlI nIkaLavuM; A cAra caraNo ahIM che. samAdhi sahajo bAI kahe che : 'dhyAtA thAke dhyAnameM, dhyAna dhyeya ke mAMhi; janama marana miTe sahajiyAM, upase vinase nAMhi.' samAdhi zataka 44 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAtA dhyAnamAM eTalo UMDo UtarI jAya ke enI cetanA dhyeyAkAra banI jAya... zuddha AtmadravyanuM dhyAna karatAM cetanA tadrupa bane. ane e vakhate pote avinAzI che evo eka anubhava sAMpaDe. 'aMze hoya IhAM avinAzI...' sthirA dRSTinA varNanamAM eTale to A vAta kahevAI. saMta kabIranI prastuti yAda Ave : 'mana lAga unmana sau, unmana manahiM vilagga; lUNa vilaggA pANiyA, pANI lUNa vilagna...' mana ane unmanI avasthAno samAgama te samAdhi. pANI ane mIThuM je rIte ekabIjAmAM otaprota thaI jAya tema mana ane manane pA2nI avasthA beu ekAkAra thaI rahe. unmanIbhAvanI vyAkhyA ApatAM 'yoga pradIpa' grantha kahe che : manovyApAranirmuktaM, sadaivAbhyAsayogataH / 35nIbhAvamAyAta, samate tatvanuM mAt // 6rU | abhyAsa ghUMTAvAne kA2Ne unmanIbhAvamAM pahoMcela sAdhaka kramasara parama padane - mokSane pAme che. vicAronI zRMkhalA chUTe zI rIte ? viSayAsakti, kaSAya vagere zithila bane tyAre.1 (1) vimuoviSayAsalAM, saniruddha mano vi / yadAyAtyunmanIbhAvaM tadA tatparamaM padam // 64 // - yogapradIpa samAdhi zataka - 45 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAronI zRMkhalAthI mukta, unmanIbhAvane pAmela citta jyAre kaMIpaNa vicAratuM nathI tyAre, te dazAne nirAkAra, mahAsUkSma, mahAdhyAna kahevAya che. unmanIkaraNano eka artha che samarasatA. e samarasanI nIpajanAM mULiyAM tarapha izAro A rIte thayo che : jyAre mana saMkalpa-vikalpathI mukta bane che, rAgadveSanI zithilatAvALuM bane che tyAre AnaMdanI dhArAmAM mana lIna bane che... ane mananI e avasthAne samarasa kahevAmAM Ave che.4 A samarasa-avasthAne sAmAyikanI dazA sAthe sAMkaLatAM yogapradIpa grantha kahe che : je mana bhUta ane bhaviSyakALamAM vicaraNa nathI karatuM, (vartamAnakALamAM udAsIna bhAve rahe che) te sAmAyika che. pavana vagaranA sthAnamAM rahela dIpa satata jaLyA kare che, tema AtmadIpa ahIM satata svabhAvadazAmAM sthira rahe che. AtmasvarUpamAM manane sthira karavAnI vAta ahIM kAvyAtmaka rUpe kahevAI che H jJeya - jANavA yogya - Atmatattva zabdAtIta che; jJAna - tene jANanAra (2) - iigvintayenvitta - munmanImAvasa'Atam | 1 yogapradIpa nirAkAraM mahAsUkSmaM, mahAdhyAnaM taducyate // 73 // (3) unmanIkaraNaM tad yad muneH zamarase layaH // - yogasAra (4) sahapa-tvanAmurtta, rAdevigitam / sadAnandalaye lInaM, manaH samarasaM smRtam // 89 // - yogapradIpa dhyAtRdhyAnobhayAbhAve, dhyeyenaikyaM yadA vrajet / so'yaM samarasIbhAva - stadekIkaraNaM matam // 65 // - yogapradIpa (5) atIta 6 maviSyanta, yanta zoti mAnasan / taM sAmAyikamityAhu - nirvAtasthAnadIpavat // 90 // - yogapradIpa - samAdhi zataka 46 | ri Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana che; (jJAna ane jJAnImAM kathaMcid abheda che e vidhAnane sAme rAkhIne A vAta kahevAI che.) have jJAnane jJeyasama - zeyAkAra banAvI do, to e ja thaI gayo mokSapatha. keTalI sacoTa abhivyakti che : 'nAnyo mokSapathaH punaH' AnA sivAya koI mokSano mArga nathI. jJAnane jJeyAkAra banAvavuM eTale dhyAnamAM jaIne dhyAtA potAnA upayogane dhyeyAkAra banAvI de te. dhyAtAnuM dhyeyamAM DUbI javuM te ja samAdhi. 'dITho suvidhi jiNaMda samAdhirase bharyo ho lAla, bhAsyo AtmasvarUpa anAdino visaryo ho lAla...' prabhunA samAdhi rasanuM alapajhalapa anubhavana ane sAdhakanuM potAnI bhItara UtarI javuM; beu ghaTanA eka pachI eka ghaTaze. thaze ke AvuM anubhavana to kyAMka karyuM che. sui... ? sui... ? potAnI bhItara ja to ! bIje kyAM, vaLI ? e samAdhinuM bhItarI AsvAdana ane vibhAvonI upAdhimAMthI mananuM haTI javuM. tyArabAda e samAdhi rasane pAmavA mATenI yAtrAe nIkaLI javAnuM thaze. (6) jJeyaM sarvavAtIta, jJAnaM 2 mana 3nyate / jJAnaM jJeyasamaM kuryA - nnAnyo mokSapathaH punaH // - yogapradIpa samAdhi zataka 47 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pRSThabhU para kaDIne kholIe : 52 ko kisso bujhAvano, tuM paragrahaNa na lAga; cAhe jemeM bUjhano, so nahi tuja guNabhAga... parane bodha ApavAno zo matalaba ? majhAnI hitazikSA : tAre paranI duniyAmAM javAnuM nathI. tuM je pa2 sudhI - para vyakti ke tAruM bAhya mana - tArA bodhane relAvavA taiyAra che, tyAM guNabhoga thavAno che ? guNono bhoga to tArI Antara duniyAmAM che. to, bahAra zabdo vahAvavAno zo artha ? paramAMthI paramanI duniyAmAM javAnuM kevuM to majhAnuM sUtra ahIM maLe che ! sUtrano / kaDIno sAra ATalo che : sAdhaka guNAnubhUtinI duniyAmAM UMDo Utare ! zAtAbhAva, draSTAbhAva, udAsInabhAva... kSamA, vItarAgatA... kevo anUTho che A AtaMrika vaibhava ! samAdhi zataka |' 48 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 AdhAra sUtra jabalo prAnI nija mate, grahe vacana-mana-kAya; tabalo hi saMsAra thira, bhedajJAna miTI jAya...(55) manuSya jyAM sudhI mana, vacana ane kAyAne vize Atmabuddhi dhAraNa kare che, tyAM sudhI teno saMsAra sthira jANavo. ane e traNethI AtmA bhinna che evuM bheda-jJAna thatAM saMsAra maTI jAya che. [jabalo = jyAM sudhI] [tabala = tyAM sudhI] samAdhi zataka |49 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 sUkA pAMdaDA jevuM - A vyaktitva ! aSTAvakra gItA evA eka yogInuM svarUpa ApaNI sAme mUke che, je A jagatamAM hovA chatAM jagatamAM nathI : sAmAnya jananI jema vartavA chatAM je samaya thatA | pa / 50 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhIra sAdhaka lokaparAbhukha che, te samAdhi dazA, vikSipta dazA (caLa-vakaLa mananI sthiti) ke lepa badhAthI para che.1 asamAdhi dazAnI sAme ahIM samAdhi dazAne vicArAI che ane tethI yogIne samAdhi ane asamAdhi bannethI para kahevAyela che. (AtmaguNarUpa samAdhi rasane ahIM levo nathI.) yogInA citramAM majhAnA raMgo A rIte purAyA che H je sAdhake AtmA brahma che evuM nakkI karyuM ane te sivAyanA badhA padArtho Adine kalpitanA khAnAmAM mUkI dIdhA; tevo sAdhaka zuM jANe, zuM bole, zuM kare ? kevI rIte te ApaNI vacce rahe che ? majhAnuM citra apAyuM che H pavanathI UMcakAyela, pheMkAyela sUkuM vRkSanuM pAMdaDuM je rIte pavane mUkyuM hoya tema rahe che; enI potAnI koI icchA UMdhA, cattA ke tIrachA rahevAnI hotI nathI. AvuM ja yogI mATe che. kSipta: saMsAravAtena, cete suparNavat'. karmasthiti je rIte tene rAkhe che, e rIte te rahe che. rogayukta zarIra hoya to e sthiti, rogamukta zarIra hoya to e paristhiti; je paNa paristhitimAM ene rakhAya te paristhitimAM e rahe che. zI majhAnI che A udAsIna dazA ! (1) dhIro joRviparyasto, vartamAno'pi lovat / na samAdhi na vikSepaM, na tenaM svasya pazyati // 164 || JA.nI. (2) AtmA vrukSeti nizcitya, bhAvAbhAvI 2 lpitau / niAma: i vinAnAti, ji vrate haiM roti vim // 184 // atha.I. (3) nirvAsano nirAntamba:, svacchandro muttuvandhanaH / kSipta: saMsAravAtena, cete suparNavat // 117 || aA.zai. samAdhi zataka 51 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A udAsIna dazAne kartRtva joDe bilakula saMbaMdha nathI e batAvatAM kahe che H je vyaktitvamAM ahaMkAra hoya che, te karma nathI karato, chatAM kartA che. jyAre nirahaMkArI vyaktitve karma karyuM hovA chatAM tene kRtitvano lepa lAgato nathI.4 mahAtmA buddha mATe kahevAya che ke teo bodhi pachI cAlIsa varSa bolyA; ane chatAM teo bolyA nathI. kAraNa ke bolAyuM che, zabdo vaparAyA che; paNa bhItara koI rekhA dorAI nathI. A saMdarbhe, eka prasiddha subhASitane saheja pheravIne huM kaheto houM chuM : gurostu vyAvyAnuM maunam, ziSyantu chinnavikRtiH / gurunuM pravacana maunamAM cAle ane gurunI AbhA - aura mAM beThela ziSyanA vikAro gerahAjara thaI jAya.pa AvA yogIpuruSanuM mana na to dhyAna karavA pravRtta thAya che ke na koI kArya karavA. ane chatAM, koIpaNa kAraNa vinA te dhyAna paNa kare che ane ceSTA paNa kare che. matalaba e thayo ke sahaja rIte dhyAna thayA kare che. sahaja rIte ja koI kArya paNa thayA kare che. (4) yasyAnta: sthAhakAro, na roti roti saH / nihakAradhIrena, na iivaSThi tuM nRtam // 201 // aA. nI. (5) puostu mauna vyAvyAnuM, ziSyantu chinnasaMzaya: / gurunuM mauna ja pravacana che ane ethI ziSyanA saMdeho dUra thAya che. samAdhi zataka 52 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUkha lAgI che, paNa te yogI khAya che evuM tamane paNa na lAge. khAvAnI kriyA cAlatI hoya. kRtitva tyAM na lAge. kevI A bhavyatA ! saMta dadAmI yAda Ave. sikaMdare emane kaheluM : mAre deza cAlo ! saMta bhAratanI bhUmimAM sAdhanA karI rahelA. videza javAnI emaNe nA pADI. sikaMdare talavAra myAnamAMthI bahAra kADhI : mAruM kahyuM nahi mAno to A talavAra joI che ? mAthuM ane dhaDa alaga thaI jaze ! saMte hasIne kahyuM : tame zuM alaga karazo ? saMnyAsa grahaNa karyo e ja kSaNe mAthuM hAthamAM laI lIdhuM che ! zuM bole samrATa ? ane evA ja eka alagArI saMta. samrATe kahyuM : tamArI zuM sevA karuM ? huM samrATa chuM. Apa kaho te karI ApuM. saMte kahyuM : A eka mAkhI mArA zarIra para bese che ane mAruM dhyAna e bAju jAya che. tuM samrATa che ne ! tAruM kahyuM to badhA ja mAne evuM tuM mAne che ne ? to, A mAkhIne kahI de ke ahIMthI bIje jatI rahe. samrATa kahe : mAkhI mAruM kahyuM na mAne... (6) nirdhAtuM ceSTituM vASi, yaSviAM na pravartate / nirnimittamidaM kintu, nirdhyAyati viceSTate // 207 // aSTAvakra samAdhi zataka |57 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMta kahe : eka mAkhI paNa tAruM kahyuM mAne nahi ane tuM ahaMkAra laIne beTho che ke duniyAno huM mAlika chuM ! samrATano ahaMkAra nItarI gayo. A baLa mAtra saMtanA zabdonuM na hatuM, zabdonI pAchaLa rahelI AdhyAtmikatAnuM hatuM. potAnA zuddha astitva sivAya kazuM ja bIjuM emane khapatuM nahotuM. A bhUmikA parathI Avela A baLa hatuM. A pRSThabhU para kaDIne kholIe : jabaloM prAnI nija mate, grahe vacana-mana-kAya; tabaloM hi saMsAra thira, bhedajJAna miTI jAya... mana-vacana-kAyAnA yogone sAdhaka mAtra sahAyaka tarIke svIkArI zake. yoga e AtmAnuM svarUpa nathI. AtmA ayogI che. hA, mana-vacana-kAyAne zubhamAM mUkI zakAya ane e rIte emane pravAhita karI zakAya. paNa e potAnuM svarUpa to nathI ja. pU. cidAnandajI mahArAja 'adhyAtma bAvanI'mAM kahe che : 'pudgala khala saMgI pare, seve avasara dekha; tanu azakta jyuM lAkaDI, jJAna bheda pada lekha...' lAkaDIno Teko koNa le ? jenuM zarIra azakta hoya te. ema sAdhaka paNa zabda ke vicArarUpa pudgalono saMga paNa kyAre le ? enA vagara na cAle tyAM sudhI. svarUpa dazAmAM AvyA pachI na zabda che, na vicAra che. samAdhi zataka 54 Tur Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to, mana, vacana, kAyAnA yogone AtmasvarUpathI bhinna gaNyA to saMsAranI tAkAta ghaTI jaze. 'bhedajJAna miTI jAya.' jyAM yogothI huM bhinna chuM evuM jJAna thayuM ke saMsAranI zakti zithila banatI jAya. aSTAvakra gItA, AthI ja, zubha ane azubhane pele pAra rahela AtmatattvamAM DUbavAnI vAta kare che. hRdayaMgama prastuti che : mUDha puruSanI dRSTi A zubha ane A azubha emAM aTakelI che; jJAnI zubha ane azubhane jANe paNa che ane e beune pele pAra huM chuM tema paNa e jue che.7 (7) bhAvanAmAvanAsattA, vRSTimUMDhakSya sarvanA / bhAvyabhAvanayA sA tu svasthasyA dRSTirUpiNI // 239 // aSTAvakra gItA samAdhi zataka /55 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 AdhAra sUtra sUkSma ghana jIrana nave, jyuM kapare huM deha; tAte budha mAne nahi, apanI pariNati teha...(56) pAtaLuM ke jADuM vastra paheravAthI huM pAtaLo ke jADo chuM tevo vicAra nathI Avato. e ja rIte jUnAM ke navAM kapaDAM paheravAthI huM vRddha chuM athavA huM yuvAna thaI gayo evo bhAva thato nathI. e ja rIte zarIranA jADApaNA ke pAtaLApaNA joDe ane jUnApaNA ke navApaNA joDe potAnI sthitine - 'huM'ne - te sAMkaLato nathI. [kapare = kapaDAmAM] [tAteM = tethI] samAdhi zataka 56 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi zataka pacha bhItarI Ananda : kevo to madhura ! jJAnayoganA mAhAtmyane batAvatAM 'adhyAtmasAra'mAM mahopAdhyAya zrI yazovijaya mahArAja kahe che ke jJAnayoga e Atmarati rUpa zuddha tapa che. tyAM, te sthitimAM, mAtra Atmika Anandane prApta karavAnI ja abhIpsA | 50 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya che, tethI te mokSasukhano prApaka che. mokSasukha H potAnI bhItara hovAnuM sukha. svarUpasthitino AnaMda. svarUpasthitine pAmavAnI icchA svarUpasthitinI prAptimAM phe2vAya che. hA, e icchA baLukI joIe. indriyanA viSayo parathI mana dUra dUra sarI gayeluM hoya evI sthitimAM rahelI icchA. pratyAhAra H je dhyAnamAM pheravAze.1 AtmAnandamAM DUbakI lagAvavAthI zuM thAya enI vAta sarasa rIte kahevAI che : AtmAnandanI AchI sI jhalaka ane parathI chUTakAro. para padArtho ke vyaktio paranI AchI sI pratibaddhatA paNa ahIM rahetI nathI. eTale bhikSAcaryA Adi Avazyaka kArya paNa ahIM thayA kare che; sahaja rUpe. bhItaranI dhArA, e samaye paNa, majhAthI cAlyA kare che. 3 mahopAdhyAyajI potAnI AtmAnubhUtinI kephiyata varNavatAM kahe che H Atmastha ke AtmajJa sAdhaka AtmadazAne pAme temAM zI navAI che ? AtmajJonA vacanane sAMbhaLavAthI ne anuprekSavAthI ame paNa AtmAnubhUtine mANIe chIe.4 (1) jJAnayogastapa: zukramAtmaratyekSaLam / indriyArthonmanIbhAvAt, sa mokSasukhasAdhakaH // 499 // adhyAtmasAra (2) na paprativandhosmin - naqoDapyAtmavevanAt / - zubhaM vargApi naivAtra, vyAkSevAyopagAyate II 600 II .sA. (3) vedanirvAhamAtrArthA, yapi mikSATanAgi / kriyA sA jJAnino'saMgAnnaiva dhyAnavighAtinI // 505 // a.sA. (4) brahmastho brahmaro, brahma prApnoti tatra jiM vitram / brahmavidAM vacasA'pi, brahmavilAsAnanubhavAmaH // 914 // a.sA. samAdhi zataka |58 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ majhAnuM citra AvA jJAnayogInuM 'adhyAtmasAra' grantha Ape che : bhUtakALanuM smaraNa jeNe choDI dIdhuM che, bhaviSyakALa mATenI koI icchA jenI bhItara nathI; te yogI zArIrika ane mAnasika anukUlana ke pratikUlanane samadaSTie nihALyA kare che. ThaMDI ane garamI ke sukha ane duHkha beu ene mATe samAna che. ane sanmAna ke apamAnamAM ene saheja paNa pharaka lAgato nathI.pa ramaNa maharSine puchAyeluM ke loko tamArA kaMThamAM phUlanI mALA Arope tyAre tamane zuM lAge ? temaNe hasIne kahyuM H bhagavAnanA rathane joDela baLadanA gaLAmAM loko phUlahAra nAkhe to baLada mATe e bhArathI vadhu zuM hoya ? sureza dalAlane jayA mahetAe pUcheluM : tame jyAM jAva tyAM loko tamane gherI letA hoya che. prazaMsakonA vRndrathI gherAyela rahevuM kevuM lAge ? sureza dalAle kaheluM : huM saMta nathI ke ahaMkAra mane nathI thato evuM huM kahuM. paNa evuM lAge ke nAhatI vakhate pANI zarIra parathI dadaDI raheluM hoya ane ApaNane eno khyAla ocho hoya - vicAromAM khovAyela hovAne - - kA2Ne ane rojiMdI ghaTanA hovAne kAraNe - evuM ahIM bane. rojanuM hovAne kAraNe koThe paDI gayeluM hoya. jyAre daSTi bhItara paDe che ane bhItara rahelI samRddhino sAkSAtkAra thAya che tyAre bahAra najara paDatI ja nathI sAdhakanI. (5) anusmarati nAtIta, naiva AkSatyanAAtam / zItoSNasukhaduHkheSu, samo mAnApamAnayoH // 542 // a.sA. (6) pazyanvantargatAnuM mAvAn - pUrNabhAvamupALataH / bhuJjAno'dhyAtmasAmrAjya - mavaziSTaM na pazyati // 549 // a.sA. samAdhi zataka /5 59 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharekhara to, aMdaranI samRddhino anubhava nathI thato, bhItara khAlIpo varatAya che tyAre ja sAdhaka bahAra phAMphAM mAre che. eka sAdhake sAdhanAmArga svIkAryo. paNa pachI e koIka tIrthanA kAryamAM lAgI gayo. vyavasthAnA bhAra nIce teNe sAdhanAne visArI mUkI. eka mumukSue eka gurune A vize kahyuM tyAre gurunuM sarasa nirIkSaNa AvyuM. emaNe kahyuM : jene paNa potAnI bhItaranI pUrNatAno khyAla nathI Avyo e bahArathI e pUrNatAne meLavavA phAMphAM mAraze ja. pachI koI A rIte. koI A rIte. bIjAo dvArA pote svIkRta bane ane e rIte potAnA ahamnA tuSTikaraNa vaDe e potAne pUrNa manAvavAnI bhramaNAmAM paDe che. pachI enuM gaNita A hoya che : 'pelA, pelA loko paNa mArA kAryane ane mane biradAve che, mATe huM sAro hovo joIe. kevuM drAviDa prANAyAma !' ane majhAnI vAta hoya che ke je pelA loko Ane prazaMsatA hoya che, e pote pramANita nathI hotA koIthI. paNa potAnI prazaMsA kare che mATe te loko vizeSa banI jAya che. kevo A cakarAvo ! eka mANasa jaMgalamAM gayelo. tyAM eka jagyAe eNe raMgaberaMgI paththarono Dhagalo paDelo joyo. thayuM ke dIkarAone ramavA kAma Avaze. eka thelI enI pAse hatI, temAM e paththara eNe bharyA. thoDeka AgaLa jatAM eNe sonAmahorono Dhagalo joyo. have ? samAdhi zataka |kdeg Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thelI eka ja che. patharAne khAlI karIne te sonAmahoro thelImAM bhare che. thoDeka AgaLa jatAM hIrAno Dhagalo jovAyo. sonAmahoro choDI devAI. ratno levAI gayA... paththara, sonAmahora chUTI jAya che, choDavA nathI paDatA. e ja rIte, bhItaranI samRddhino anubhava... bahAranuM bIjuM badhuM chUTI jAya che. A pRSThabhU para kaDIne mamaLAvIe : sUkSma ghana jIrana nave, jyuM kapare tyuM deha; tAteM budha mAne nahi, apanI pariNati teha. . . kapaDuM jhINuM hoya ke jADuM, jUnuM hoya ke navuM; e paheravAthI huM pAtaLo ke jADo chuM athavA huM gharaDo ke yuvAna chuM Avo vicAra koIne Avato nathI. to pachI, vastra ane AtmA jeTalA bhinna che; eTalA ja deha ane AtmA bhinna che. to dehanI rogathI gherAyelI paristhitimAM huM mAMdo chuM Avo bhAva kema sparze che ? ekavAra bauddhikonI saMgoSThimAM meM A prazna pUchelo. meM pUcheluM ke tamane badhAne khyAla che ke deho badalAtA rahyA che... kyAreka mAkhI ke kyAreka hAthInA zarIramAM paNa ApaNe avatarelA. zarIronI A satata badalAhaTano khyAla hovA chatAM zarIra te huM A bhAva kema sparzelo rahe che ? samAdhi zataka 61 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAba mATe zrotAoe mArI sAme joyuM. teo mArI vAta sAthe sahamata hatA, paNa temanI pAseya ukela nahoto. meM kahyuM : kapaDuM te tame nathI e bhAva dRDha thayo che. kAraNa ke kapaDAMne vAraMvAra paherAya che, kaDhAya che. meM umeryuM : dehane bhale A rIte kADhavo ke paheravo zakya nathI. paraMtu dehabhAvane to vAraMvAra kADhI zakAya. 'huM te deha nahi' AvuM bheda jJAna bhItara utAryA karAya to...? to kharekhara pariNAma maLe. samAdhi zataka 62 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 AdhAra sUtra hAni vRddhi ujvala malina, jyuM kaparuM huM deha; tAte budha mAne nahi, apanI pariNati teha... (57) jema kapaDuM TUMkuM ke lAMbu thavAthI potAmAM laMbAI ke TUMkApaNAnuM anumAna nathI thatuM; temaja kapaDuM UjaLuM ke meluM hoya eTale mArAmAM ujAza ke mArAmAM malinatA AvI evo vicAra Avato nathI. e ja vAta, deha pratye hovI joIe. deha nAno ke moTo thayo ke deha UjaLo ke malina thAya enI joDe potAne kayo saMbaMdha che ? koI ja nahi. samAdhi zataka 63 | ka Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 pisthese worsh sAdhanAnuM pravezadvAra samAdhi zataka huM koNa ? A prazna antaraMga sAdhanAnuM pravezadvAra che. 'adhyAtmopaniSad'mAM mahopAdhyAya yazovijayajI 64 |ex mahArAja 'huM'nAM Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azrAnta/sAtatya pUrNadarzananI vAta kare che. cinmAtra lakSaNatA vaDe 'huM' nuM AvuM darzana thaI zake che. jJAnamAM sthira hovuM eTale ke svamAM sthira hovuM e thaI 'huM'nI pahecAna.1 DuiMga - kartRtva e che AbhAsI huMno saMsAra. bIIMga - astitva e che vAstavika huMnI duniyA. upayoga kyAM che ApaNo ? 52mAM ke svamAM ? paramAM upayoga jAya che, satata vahyA kare che upayoga e bAju; cAlo, ethI zuM maLyuM ? sivAya ke pIDA. upayogane deha para kendrita karAze to dehamAM thatI pIDAno bodha tamArA sukhane havAmAM uDADI deze. upayoga vikalpomAM jaze to...? satata pharatA rahetA vikalpo... zuM maLe AnAthI ? dhAro ke, nimitta eka maLyuM. ko'ke kahyuM ke tame barobara nathI. A kSaNe upayoga e ghaTanAmAM, e zabdomAM jaze to enA kAraNe keTalA vikalpo cAlaze ? 'e vyakti che ja evI. ene huM khUMcuM chuM. e badhI jagyAe mAro virodha ja karaze...' vagere vagere. have A vikalpomAM upayoga rahevAthI zuM thAya ? pIDA ja ke bIjuM kAMI ? ene badale, upayoga zuddha huM tarapha phaMTAya to...? khyAla Ave ke pelI vyaktie je kahyuM te nAmadhArI, dehadhArI mane uddezIne kahyuM che. paNa huM to (1) cinmAtralakSaNena anyavyatiriktatvam Atmana: / pratIyate yantrAnta, taveva jJAnamuttamam // 2/1 // samAdhi zataka | 65 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmane pele pAranI ghaTanA chuM. huM to dehane pele pAranI ghaTanA chuM. mAre ane A zabdone zI levA-devA ? have pIDA kevI ? rAbiyA bImAra hatAM. be phakIra temane jovA AvelA : hasana ane malika. hasana kahe : phakIrane koI phariyAda hotI nathI. te cUpacApa sahana kare che. malika kahe : phakIra phariyAdamAM to mAnato ja nathI, paNa maLela daMDamAM te khuzI mAne che. rAbiyA thoDIvAra mauna rahyAM. pachI temaNe kahyuM : prabhune meM jyArathI jANyA che tyArathI mane daMDa jevI koI cIjanI pratIti nathI. to phariyAda kevI ? sahevuM kevuM ane khuzI kevI ? bImArI duHkharUpa konA mATe ? jene sukhanI AkAMkSA che ene mATe. rAbiyA phakta bImAra che. nathI e bImArI duHkharUpa. nathI e sukharUpa. bImArI bImArI che. malika bIjI atimAM che. daMDamAM e khuzI mAne che paNa bImArIne daMDarUpa, duHkharUpa to e mAne ja che. AkhI vAta upayoga para kendrita thaI. upayoga mAtra bImArI para rAkho, to e pakaDAze mAtra. paNa enI sAthe ApaNI je kalpanAo bhaLelI che enI seLabheLa thaze to ? bImArI samAdhi zataka | 66 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharAba avasthA, taMdurastI sArI avasthA A samIkaraNa jo nizcita thayuM ane upayoga e pramANe cAlyo to...? eka saMta hatA. emanuM nAma to bIjuM hatuM, paNa teo prahArI bAbAne nAme prasiddha banelA. banyuM evuM ke ekavAra ko'ka vyaktie temane herAna karyA, temaNe ene eka paththara mAryo..... 'kAgane besavuM ne DALane paDavuM' e nyAye pelo tavaMgara banI gayo. ene zraddhA beThI ke bAbAe patharo mAryo, tethI potAnI bhAgyadazA khUlI gaI ! A mAnyatA vistarI. pachI to loko e saMtano prahAra jhIlavA mATe khAsa jatA, e AzAe ke ethI potAnI daridratA zrImaMtAImAM pheravAze. prahAra Ape te prahArI. Ama bAbAnuM nAma prahArI bAbA prasiddha thayuM. paNa bAbAne gusse kema karavA ? bAbA gusse thAya to ja paththara mAre ne ! bAbA bhojana karIne sUtA hoya ane darzanArthIo Ave : bAbAjI, kema cho ? bAbA kahe : hamaNAM nahi AvavAnuM. moDA Avajo. paNa pelA lokone to bAbAne gusse karavA che... vAraMvAra pUche : bAbA kema cho ? bAbA kema cho ? bAbA gusse thaIne paththara mAre. jene paththara lAge te potAnI jAtane baDabhAgI mAne. paththara lAgavAnI ghaTanAne saMbaMdha pIDAno sAmAnyatayA hoya. paraMtu ahIM e sukhada ghaTanA rUpe Ave che. kema ? upayogamAM e pIDA dvArA sukha maLe che AvI kalpanA sthira thaI che. samAdhi zataka 67 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM koNa ? A praznano uttara jAgRta mana Apaze tyAre alaga haze. suSupta mana Apaze tyAre alaga haze. jAgRta mana deha, nAma vagerene pele pAra jaze ane AnandasvarUpa huM- ne huM tarIke svIkAraze. ajAgRta mana rati-atinAM dvandvamAM phasAyela vaibhAvika huMne huM tarIke svIkAre che. huMno anubhava. zuddha Atmadravyano anubhava. jinaguNadarzana ke jinasvarUpadarzana dvArA sAdhaka Akhare to nijaguNadarzana ke nijasvarUpadarzana kare che ne ! ravIndranAtha TAgorane temanI 'gItAMjali' para nobala inAma maLyuM. ThekaThekANe temanA mATe samAroho yojAyA. teo jyAM UtarelA tyAMthI najIkamAM eka buddhapuruSa rahetA hatA. teo nobala-phobalanI vAtothI prabhAvita thAya tema nahotA. maoNrniMgavaoNkamAM ravIndranAtha maLI jAya to pelA buddhapuruSa temane pUchatA H Izvarano anubhava thayo ? pUchavAnuM kAraNa e hatuM ke gItAMjali zreSTha prArthanAono saMgraha che; paNa e mAtra abhivyakti ja che, mAtra zabdono khela ja che ke emAM anubhUti paNa vaNAyelI hatI ? ravIndranAthane jyAM sudhI anubhava nahoto thayo tyAM sudhI te vyaktithI teo gabharAtA rahyA. eka rAtre anubhava thayo. bIjI savAre maoNrniMgavaoNkamAM e buddhapuruSa maLyA. ravIndranAthe temane gaLe lagADyA. pelA bhAI TAgoranI AMkhomAM AMkho UMDelIne kahe che : vAha ! anubhava thaI gayo ! vicAro kharI paDe ane saMvedana tIkSNatAe pahoMce. mohanIyanuM jora haTe ane anubhava thaI rahe. samAdhi zataka 68 | ec Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pRSThabhU para kaDIne joIe : hAni vRddhi ujavala malina, jyuM kapare tyuM deha; tAteM budha mAne nahi, apanI pariNati teha... AtmAnubhUti thayA pachI dehamAM huMpaNAno anubhava raheto nathI. vastra je rIte dehathI alaga che, e ja rIte deha AtmAthI bhinna che evo anubhava thaIne rahe. samAdhi zataka 69 |e Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 AdhAra sUtra jaise nAza na Apako, hota vastrako nAza; taise tanuke nAzate, cetana acala anAza...(58) jema vastrono nAza thavAthI potAno nAza thato nathI, tema zarIrano nAza thavAthI AtmAno nAza thato nathI. cetana to acala ane avinAzI che. 1. vastu, D - F samAdhi zataka 70 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi zataka 58 ***** ApIDana, prapIDana, niSpIDana paramapAvana AcArAMga sUtramAM sAdhanAnA traNa tabakkA apAyA che : ApIDana, prapIDana, niSpIDana. ApIDana AdinA tabakkAmAM jatAM pUrve be sajjatAo darzAvI che : 6 / 0 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvasaMyogano tyAga ane upazamanI prApti. A sajjatAo pachI muni karmazarIranuM ApIDana, prapIDana ane niSpIDana kare che. kramazaH traNe tabakkA dvArA karmano hrAsa thoDo, vadhu, ghaNo vadhu thAya che. pUrvasaMyogano tyAga. dIkSita thayela munine pUrvasaMbaMdhonI smRti paNa nathI hotI. munijIvanano AnaMda evo pragADha hoya che ke e AnandAnubhavamAM ja satata upayoga rahyA kare. pachI gRhasthajIvananI ghaTanAonuM smaraNa kyAMthI thAya ? guNasAgara zreSThiputra che. munirAjane jotAM pUrvanuM munijIvana sAMbharyuM. kevo Ananda mANyo haze zrAmaNyano ke ahIMnAM kahevAtAM badhAM sukho emane taNakhalAM jevAM lAge che. have to eka ja raDha lAgI che : kyAre munijIvana maLe ?. mAtA-pitAnA AgrahathI lagnanI hA pADavI paDI. paNa sAme nakkI thayuM ke lagnanI bIjI savAre guNasAgara dIkSA svIkAre to mAtA-pitA nA nahi pADe. lagnano varaghoDo nIkaLyo. ane guNasAgaranA hRdayamAM zrAmaNyano AnaMda ullasita thavA lAgyo : kAle dIkSA... kevo AnaMda, pachI ! gurusevAno AnaMda. adhyayanano AnaMda... AjJApAlanano AnaMda... AnaMda ja AnaMda... lagnanI corImAM zukladhyAnanI dhArA ane kevaLajJAna... (1) AvInaT pavIta khabIjA, khahittA pUnnasaMgomAM hivvA 3vasamAM // 14rU // samAdhi zataka |** Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'AtmanindA dvAtriMzikA'mAM je krama Apyo che sAdhanAno, e krame sAdhanA AgaLa dhapI haze ema mAnI zakAya. e krama Avo che H AjJApAlananA AnaMda dvArA AptatattvatA, mamatvAdino tyAga, AtmakasAratA...2 AjJApAlananA AnaMdanI smRti, tIvra smRti... ethI maLe AptatattvatA. AtmatattvanI anubhUti. AMzika anubhUti ane za2I2 vagere paranA mArApaNAno tyAga. enAthI AtmasvarUpanI anubhUti. A anubhUti zukladhyAnamAM pariName yAda Ave mRgAputra. pUrvajanmanI munijIvananI smRti emane saMsAra- tyAga bhaNI dorI gaI. emanA saMsAratyAganI kSaNonuM rocaka varNana uttarAdhyayana sUtramAM AvyuM : vastra para lAgela dhULane kapaDAM parathI khaMkherI koI cAle tema mRgAputra saMsArane / vibhAvane manamAMthI khaMkherIne cAlI nIkaLyA. pUrvasaMyogano tyAga ane upazamanI prAptinI pRSThabhU para zarU thAya che sAdhanAno prathama tabakko : ApIDana. ratnatrayInI sAdhanAnI pRSThabhU para ahIM zAsrIya adhyayana prAraMbhAya che. zAstrone hRdayastha karavAnI eka hRdayaMgama A vidhi. (2) kadA tvadAjJAkaraNAptatattva styaktvA mamatvAdibhavaikakandam / AtmaikasAro nirapekSavRtti - rmokSe'pyaniccho bhavitA'smi nAtha ! // - AtmanindA dvAtriMzikA - samAdhi zataka |deg 73 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema ke, jJAnasAra prakaraNamAM samabhAvanI vyAkhyA karatAM kahevAyuM : vikalpaviSayottIrNaH, svabhAvAlambanaH sadA / jJAnasya rivAjo ya:, sa: zama: riItitaH / / jJAnanI paripakvatA te samabhAva. kevI rIte jJAna bhItara gayeluM hoya to e paripakva kahevAya ? be vizeSaNo ahIM apAyAM che H vikalpanA viSayane pele pAra gayela hoya ane svabhAvanA AlaMbanamAM haMmeza mATe DUbela hoya jJAna to te paripakva kahevAya. have sAdhaka potAnA jJAnane vikalpo vagaranuM banAvavA yataze. ane nirvikalpatAnI pRSThabhU para svabhAvanI dhArAmAM vaheze. zAstranI paMktine hRdayastha banAvavAnI A majhAnI paddhati. vikalpo chUTatA jAya, samabhAvanI dhArAmAM vahevAnuM thAya. sAdhanAno bIjo tabakko H prapIDana. A tabakke karmano hrAsa/zithilIkaraNa jhaDapathI thAya che. A tabakko viniyogano tabakko che. sAdhanA AtmasAt karyA pachI have sAdhaka bIjAone sAdhanA Ape che. sadguru pAse ziSya mAtra zabdo levA nahi, sAdhanA levA jAya che. sadguru sAdhanA kaI rIte Ape che enI eka majhAnI vAta. ziSya guru pAse Avyo. samAdhi zataka |deg4 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNA samaya bAda e sadguru pAse Avyo che ane thoDA samayamAM ja ene guru pAsethI vidAya laIne javuM che... eNe gurune vaMdanA karIne vinaMtI karI : gurudeva ! mane hitazikSA Apo... guru kazuM ja bolatA nathI. ziSyane vidAyano samaya thayo. enI AMkhomAM AMsu. gurudeva ! kaMIka Apo... guru na ja bolyA. ziSya nirAza thaIne cAle che. kharekhara, gurune nathI bolavuM evuM nathI. paNa evA zabdo ApavA che; je astitva sudhI phelAyela bane. e zabda zabda na rahe, jIvanavyApinI sAdhanA banI jAya. 15-20 DagalAM ziSya cAlyo ane gurue kahyuM H Ubho rahe, pAcho phara ! ziSya khuza thaI pAcho Ave che. guru hase che... ane tyAre ziSyane thAya che ke oha ! gurue to jIvanavyApinI sAdhanA be ja vAkyomAM ApI dIdhI : Ubho rahe, pAcho pha2 ! tuM 52 tarapha jaI rahyo che; paNa have Ubho rahe tyAM ja. ane sva tarapha pAcho phara... kevI majhAnI sAdhanA sadgurue ApI ! trIjo tabakko sAdhanAno : niSpIDana. jyAre sAdhakane lAge ke zarIra have sAdhanA mATe sakSama nathI rahyuM. ane ethI anazana Adi svIkArI le.. atyAre jyAre anazananI anujJA nathI tyAre badhA ja saMparkone choDIne ekAMta ane maunanI sAdhanAmAM te lAgI jAya. samAdhi zataka |deg 75 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAge ke zarIra chUTuM, chUTuM thaI rahyuM che tyAre sAdhakane kevuM lAge ? prastuta kaDI sAdhakanI bhAvasRSTine khole che : jaise nAza na Apako, hota vastrako nAza; taise tanuke nAzateM, cetana acala anAza... vastra naSTa thaI jAya ethI potAnA svarUpanI kAMI hAni thatI nathI. emaja dehano nAza thato sAdhaka jue tyAre paNa e mAne che ke huM to acala, zAzvata chuM. samAdhi zataka |deg* Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 AdhAra sUtra jaMgama jaMga thAvara pare, jAkuM bhAse nitta so cAkhe samatA sudhA, avara nahi jaDacitta...(59) hAlatuM, cAlatuM jagata (zarIra Adi) jene nitya paththara jevuM jaDa lAge che; te ja sAdhaka samatAnA amRtane cAkhI zake che. bIjA jaDabuddhivALA loko samatAne pAmI zakatA nathI. 1. mitta, B 2. pAme, A samAdhi zataka |degdeg Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 zo artha A doDano ? guru pAse sAdhaka Avyo. pUrvAbhyAsa eno thaI gayo che. jo guru tene pramANita kare to tene AgaLanA zAstrAdhyayanamAM mUkI zakAya. samAdhi zataka | o 78 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhake gurunAM caraNomAM vaMdanA karI. natamastake te Ubho rahyo. gurue ene bArI bahAra zuM dekhAya che e vize pUchyuM. sAdhake kahyuM : pahADa, vRkSa, jharaNAM... gurue kahyuM H cha mahinA pachI tuM Avaje. sAdhakane khyAla AvI gayo ke pote nApAsa thayo che. have eNe manthana karIne zodhavAnuM hatuM ke pote kyAM cUkyo che. cha mahinA pachI pharI e gurunA sAnnidhyamAM hAjara thayo. gurue pharI e ja prazna pUchyo : zuM dekhAya che ? sAdhake kahyuM H kazuM nahi. gurue kahyuM : cha mahinA pachI Avaje. : sAdhakane ema lAgeluM ke bahAra dekhAtI vastuonuM koI mUlya nathI, tethI pahelIvAra gurue potAne nApAsa karyo haze. eTale kazuM nathI ema kahyuM eNe. paNa emAMya te niSphaLa gayo. have ? pharI cha mahine e guru pAse gayo. gurue e ja prazna doharAvyo. eNe kahyuM : parvata, vRkSo, jharaNAM... guru hasyA. o.ke. ! tane have AgaLanA grantho vaMcAvavAmAM Avaze. pahelIvAramAM ane trIjIvAramAM javAba eka ja hato sAdhakano. pharaka kyAM paDyo ? pahelIvAra sAdhake kahyuM : parvata Adi che tyAre tenA caherA para gurue joyeluM. badhuM vAstavamAM hoya tevA bhAva enA caherA para hatA. trIjIvAre javAba to e ja hato paNa caherA para bhAva e hatA ke A badhAno zo artha ? bhItaranI duniyAmAM javuM te ja sArthaka. bIjuM badhuM nirarthaka che. samAdhi zataka 79 5 tb | L Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pRSThabhU para kaDI AvI; jaMgama jaga thAvara pare, jAkuM bhAse nitta; so cAkhe samatA sudhA, avara nahi jacitta... hAlatuM-cAlatuM jagata jene sthira lAge, matalaba ke arthahIna lAge te ja samatvanI duniyAmAM pravezI zake ne ! nahitara to duniyAnA eka eka padArthamAM AkarSaNa thaze to...? to samatva kyAM raheze ? rAga ja rAga... ane e padArthanI prAptimAM koI avarodhaka haze to thaze dveSa ja dveSa. pUjyapAda sAdhanAmanISI paMnyAsapravara bhadraMkara vijayajI mahArAja sAheba kahetA : ApaNe be aparAdho prabhunA karyA che H jaDa pratye rAga ane cetanA pratye tiraskAra. enA zIrSAsana mATe have Ama thavuM joIe H jaDa pratye udAsInabhAva ane cetanA pratye maitrIbhAva. 'jaMgama jaga thAvara pare...' sandarbha arthahInatAno che. zo artha A gatino ? gurue brahmavidyA levA AvanAra eka sAdhakane pUcheluM : tuM AkhuM nagara vIMdhIne ahIM Avyo AzramamAM; te nagaramAM zuM joyuM ? sAdhake kahyuM H gurudeva ! mATInAM pUtaLAM mATI mATe doDatAM hatAM te meM joyuM. samAdhi zataka 80 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zo artha hato A doDAdoDano ? doDAdoDa sAdhakane vyartha lAgelI. gurue ene brahmavidyAnA adhikArI tarIke pramANita karyo. para mATenI doDAdoDa jene vyartha lAge, pada mATenI, saMpatti mATenI, yaza mATenI; e samatvane pAmI zake. je doDamAM ja mahAle che te rAga-dveSamAM athaDAya che. samAdhi zataka 81 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 AdhAra sUtra mugati dUra tAkuM nahi, jAkuM sthira saMtoSa dUra mugati tAkuM sadA, jAkuM avirati poSa...(60) je sAdhaka pAse saMtoSanI sthiratA che, tene mATe mokSa dUranI ghaTanA nathI... mokSa dUra tenA mATe ja che, jenA manamAM virati (pApono aTakAva) nathI. [jAkuM = jene] [tAkuM = tene] 1. yA kuM thira saMtoSa, F 2. avirata, A - F samAdhi zataka 82 *|ez Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 jIvanmukti bhaNI 'paMcaviMzatikA'mAM mahopAdhyAya zrImad yazovijayajI mahArAje jIvanmukta dazAnuM varNana karatAM kahyuM che : jAgratyAtmani te nityaM, bahirbhAveSu zerate / udAsate paradravye, lIyante svaguNAmRte // samAdhi zataka deg 83 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmabhAvamAM satata jAgRti, bahirbhAvamAMthI upayogane haTAvI levAnI prakriyA, para padArthomAM udAsInabhAva ane svaguNonI dhArAmAM lInatA Ave tyAre jIvanmukta dazA sparzelI kahevAya. kramazaH cAre caraNone joIe. paheluM caraNa : AtmabhAvamAM satata jAgRti. atyAre traNa avasthA to ApaNI pAse che ja H jAgRti, svapna, nidrA. : ApaNI kahevAtI jAgRtimAM paNa vikalponuM ghoDApUra cAlatuM hoya che. svapnamAM paNa vikalpo... e rIte, jAgRti ane svapna beu avasthAo samAna thaI. nidrA avasthAmAM hoza ja cukAyela hoya che. vizuddha avasthA che ujAgara. e teramA guNasthAnake hoya che. paraMtu enuM nAnakaDuM saMskaraNa sAdhaka pAse hoI zake. ujAgaranI vyAkhyA AvI che : nirvikalpatAnI pRSThabhU paranI svarUpasthiti. hoza. ApaNe AnuM nAnakaDuM saMskaraNa zI rIte karI zakIe ? A rIte te karI zakAya : nAnakaDA padano jApa lyo. tenuM Avartana jhaDapathI thavuM joIe. jethI ekAgratA thaI zake. 10 ke 15 miniTe jyAre lAge ke mana mAtra japanA pada para kendrita banyuM che tyAre e padamAMthI upayogane haTAvI tamArI aMdara je zAnti AnaMda che, tyAM upayogane laI jAva. vikalpomAMthI upayoga haTyo hoI bhItaranI zAnti pakaDAze. kadAca mana vicalita thaI samAdhi zataka 84 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya to pharI japanuM pada pakaDI temAM manane ekAgra karI pharI manane bhItara laI javuM. AmAM abhyAsa jeTalo vadhaze teTaluM pariNAma maLaze. ane tyAre thaze ke vikalpo to cAlu hoya che; paNa emAM upayogane mUkIne ApaNe keTaluM gumAvyuM ? vikalpo Ave to paNa emane jovAnA hoya. .. soheIe guru subIne pUchyuM : bodhidharma guru cInamAM gayelA. tyAM temaNe dharmapracAra paNa sAro karelo. chatAM teo bhArata pAchA kema AvyA ? guru manamAM hasyA. sadIo pahelAMnI A ghaTanA... paNa sAdhaka tarIke soheIne A ghaTanA joDe zo saMbaMdha hoI zake ? bodhidharma cInamAM rahyA hota to enI sAdhanAmAM kayuM parivartana AvavAnuM hatuM ? ane bodhidharma bhAratamAM AvyA to enI sAdhanA kaI rIte badalAI ? sAdhakane saMbaMdha mAtra ne mAtra potAnI sAdhanA saMbaMdhe hoI zake : sAdhanA kaI rIte uMcakAze ? kaI rIte temAM avarodha Avaze. guru subIe soheIne kahyuM : huM ekAntamAM houM tyAre mane A prazna pUchaje. soheIne lAgyuM ke potAno prazna kharekhara mUlyavAna haze... jethI ekAntamAM eno javAba meLavavA gurue kahyuM che. paNa have ja muzkelI AvI. AvA moTA guru... bhaktavRndathI, ziSyavRndathI vIMTaLAyelA; ekAntamAM temane kema karIne meLavavA ? chevaTe samAdhi zataka |5 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soheIe rasto zodhI kADhyo. guru prAtaHbhramaNa mATe ekalA nIkaLe che. e vakhate emanI sAthe javuM ane pUchI levuM. bIjI savAre ja moko maLI gayo. guru sAthe soheI cAlyo. majhAnA vAMsanA vanamAM guru cAlI rahyA che. soheIe kahyuM : mArA praznano uttara... guru kahe che : A vAMsanA vRkSone tuM jo. vAMsa jevo tuM thaI jA. zuM vAMsanA eka paNa vRkSane savAla thato haze ke savAranA pahoramAM A be jaNA kema ahIM phare che ? teo maunamAM UbhA che. tArI sAdhanAne AgaLa vadhA2vI hoya to tuM maunamAM pratiSThita thA. vikalpono sAdhanAmArgamAM praveza ja nathI. bIjuM caraNa : bahirbhAvamAM suSupti. jyAM AtmabhAva gamyo, temAM vahevAnuM thayuM; bahirbhAvamAM kema javAze ? bahirbhAvamAM atyAre satata javAya che, to enuM kAraNa che bahirbhAvamAM javAno anAdikALano abhyAsa. bAhya jagata pAse eka sAdhakane AkarSI zake tevuM zuM che ? kazuM ja nahi. mAtra TevAyeluM mana e bAju saryA kare che. paraMtu manane eka majhAno vikalpa apAya to... ? to e bAhya jagata bhaNI nahi jAya. Antara jagatanA Ananda sAthe je kSaNe ApaNo saMparka thayo; bahAranI duniyA chUTI javAnI che. samAdhi zataka 86 |* Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmabhAvamAM jAgRti thaI; parabhAvamAM sUvAnuM thayuM. have eno koI artha lAgato nathI : 5rabhAvamAM javAno. ko'ke kaMIka kahyuM. sAruM kahyuM ke narasuM kahyuM. zo artha sAdhakane mATe eno ? na kaMI bolavAnI paNa IcchA thAya. pU. devacandrajI mahArAja aSTapravacana mAtAnI sajjhAyamAM kahe che : 'bhASA pudgala vargaNA, grahaNA nisarga upAdha saluNA; karavA AtamavIryane, zAne prere sAdha ?...' bhASA vargaNAnAM pudgalone grahaNa karavA, AtmasAt karavA ane choDavA mATe sAdhaka Atmazaktine zA mATe prere ? bahirbhAvamAM suSupti. paNa paradravyomAM udAsInabhAva. zarIrane TakAvavA mATe 52 dravyo - bhojananAM dravyo, vastra Adi - joIze; e dravyono upayoga paNa thaze; paraMtu emAM Asakti nahi hoya. A trIjuM caraNa. cothuM caraNa : svaguNonI dhArAmAM lInatA. jJAna, darzana, cAritra Adi guNomAM pravezavuM ane pachI e guNonI dhArAmAM lIna banavuM. ekAkAratA. A cAra caraNo jIvanmukta dazAmAM Ave che. mukti to dUra che, paraMtu jIvanmukti, sazarIramukti atyAre maLI zake. AtmaguNomAM sthita thavAnA sukha mATe kalikAlasarvajJa AcAryapravara zrI hemacandrasUri mahArAjA kahe che : samavizAla | 80 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSo'stu mA'stu yadi vA, paramAnandastu vedyate sa khalu / yasmin nikhilasukhAni, pratibhAsante na kiJcidiva // mokSa bhale dUranI ghaTanA hoya, dhyAnAvasthAmAM evo paramAnanda maLe che ke jyAre badhAM ja sukho akiMcitkara lAge che. A pRSThabhU para kaDIne mamaLAvIe : mugati dUra tAkuM nahi, jAkuM sthira saMtoSa; dUra mugati tAkuM sadA, jAkuM avirati poSa... jenI bhItarI dhA2A sthiratAne sparzanArI banI, antastoSamAM palaTAI; tenA mATe mukti kyAM dUra che ? mukti to enA mATe dUra che, je guNone sparzI zakyo nathI. jeNe doSono / pApono aTakAva (virati) nathI karyo. mokSa kyAM dUra che ? guNomAM sthiratA, lInatA te mokSa. 1. yogazAstra, 12mo prakAza, para samAdhi zataka | 88 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 AdhAra sUtra hota vacana mana capaLatA, jana ke saMga nimitta; jana-saMgI hove nahi, tAte muni jagamitta... (91) manuSyonA saMsargathI vacana ane mananI capalatA thAya che. tethI jaganmitra muni janasaMga na kare. samAdhi zataka 89 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi zataka 61 'guru niraMtara khelA...' tattvajJa ikahArTa jaMgalamAM eka vRkSa nIce beThelA. majhAnI anuprekSA cAlatI hatI. ekAda mahAmanISInI paMktine laIne teo dUra-sudUra nIkaLI gayelA. kevo to divya AnaMda ! anuprekSAmAM ATalo AnaMda. to anubhUtimAM to kevoya AnaMda hoya ! |90 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ikahArTa potAnI bhItara magna hatA. tyAM temanA ja gAmano eka bhAI tyAMthI pasAra thaI rahelo, teNe IMkahArTane joyA. te tyAM Avyo ane eNe aupacArika vAto zarU karI. ziSTAcAra evI vastu che ke tame koIne uThADI zako nahi. IkahArTane parANe vAtomAM joDAvuM paDyuM. eka kalAke pelo uThyo ane eNe kahyuM : tame ekalA beThA hatA ne, eTale tamane kaMpanI ApavA huM beThelo ! tenI samakSa bolavAno koI artha nahoto; paNa IMkahArTa svagata bolyA : bhAI, tame to mArI kaMpanI toDAvI ! huM mArI potAnI kaMpanImAM ja hato ! yuropamAM, tyAMnI saMskRtine anurUpa eka majhAnI vAta che : Two is the company, and three is the crowd. (be eTale kaMpanI / mitrAcArI, traNa eTale ToLuM.) bhAratIya sabhyatAmAM A vAta A rIte badalAze : One is the company, and two is the crowd. ekAMtano vaibhava jyAre khIlelo hoya, tame ekalA tamArI jAtane paripUrNa tarIke anubhavatA ho tyAre AnaMda ja AnaMda hoya che. ekAMta sAthe mauna to hoya ja. paNa e mauna vicAronuM hoya to divya AnaMdano anubhava thAya. mane eka sAdhaka maLela. teo eka mauna AzramamAM jaI AvelA. temaNe mane tyAM thayela anubhavanI vAta karI hatI. temanA zabdomAM : 'tyAM eka samAdhi zataka 9 1 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUma mane ApavAmAM Avelo. je ToyaleTa-aTecDa hato. na koI chApuM ke pustaka aMdara laI jaI zakAya. na mobAIla laI javAya. savAre nAstAnA samaye eka nAnakaDI bArImAM veITara cA-nAstAnI Tre mUkI de. enI bAju bAraNuM baMdha thAya, pachI mArI bAju khiDakI khUle. AvuM ja bapore ane sAMje bhojana samaye. aThavADiyuM huM tyAM rahyo. na koI vyaktino saMparka, na kazuM vAMcavAnuM... mArI to sAdhanAmArgamAM evI koI pravRtti nahotI; paNa lAkaDAM khUTI jatAM agni olavAI jAya tema zabda ke pravRttinuM pRSThabaLa na hovAthI vicAro paNa zAMta thatA gayA.' ekAMta ane maunane ghUMTyA pachI sAdhaka bAhya duniyAmAM Ave che tyAre e, dekhItI rIte bhIDamAM hovA chatAM, aMdarathI e hoya che ekAMtamAM. pote korI kADheluM potAnuM vaibhavI ekAMta. ekAMtamAM hovA chatAM bhIDamAM AvavuM paDe tyAre sAdhaka kevI rIte Ave enI vAta saMta kabIrajIe karI che : 'kabIrA beThA bAjAra meM, liye lakuThI hAtha; jo ghara bAre ApanA, vo cale saMga hamAra...' kabIrajI bajAramAM beThA che. lAkaDI che hAthamAM. kahI rahyA che : cAlo, bhItaranI yAtrAe javuM hoya to mArI sAthe Avo. TekA mATe A lAkaDI tamane ApIza. paNa zarata ATalI ja che : je vibhAvanA gharane bALavA taiyAra hoya te mArI sAthe Ave. guru tarIkenI bhUmikA para jyAre koI vyakti pratiSThita thayela hoya tyAre teNe A kArya karavuM paDe che. bhIDamAM javuM. lokone potAnI tarapha kheMcI, vibhAvamAMthI svabhAva bhaNI dorI javA. samAdhi zataka |9 92 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zA mATe sadguru A kArya kare che ? niHzaMka, prabhunI AjJA che mATe. A saMdarbhamAM eka vidhAna yAda Ave : paramazakti paramasakriya, gurucetanA 52maniSkriya. ane vacalI cetanAo sakriya hoya ke niSkriya eno koI matalaba nahi. paramazaktinI parama sakriyatAnI vAta kalikAlasarvajJa hemacandrAcArya mahArAje vItarAga stotramAM A rIte kahI : prabhu ! tArI kRpAthI ja huM A manuSyatvanI pagathAra sudhI Avyo chuM. sAdhanAne sparzI zakyo chuM. mahopAdhyAya zrImad yazovijaya mahArAja stavanAmAM A vAta laI AvyA : ItanI bhUmi prabhu ! tuma hi ANyo... sadgurune je paNa karavuM che, te prabhunI AjJAthI karavuM che. eTale temAM temanI IcchA nathI bhaLatI. kartRtva paNa nathI. kartRtva nathI sadgurumAM eno khyAla e rIte Ave ke tyAM kArya hovA chatAM thAka nathI. kAraNa ke kAryane tyAM pariNAma joDe sAMkaLavAmAM AvatuM nathI. sAmAnya manuSyanuM kArya pariNAmalakSI hoya che ane eTale jo pariNAma Icchita AvyuM to tene ratibhAva Upaje che. pariNAma aNadhAryuM AvyuM to tene aratibhAva thAya che. AthI ja, pUjya AnaMdaghanajI mahArAje kahyuM : 'guru niraMtara khelA...' je satata khelanI bhUmikAmAM hoya te guru. 1. mavatprasAddenaivAhamiyatI prApito muvam // samAdhi zataka | 93 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAMta ane maunanI bhUmikA sAdhakane kaI rIte svapratiSThita kare che te ApaNe jotA hatA. e pRSThabhU para kaDIne joIe : hota vacana mana capaLatA, jana ke saMga nimitta; jana saMgI hove nahi, tAteM muni jagamitta... sAdhanAnA prAraMbhasamayanI A vAta che, jyAre lokonA saMsargane kAraNe sAdhakanA mana ane vacanamAM capaLatA Ave. : ko'ke kahyuM H tame bahu sarasa bolyA. A zabdo ratibhAvanAM mojAM bhItara nahi uchALe ? ahaMkAra uddIpta nahi thAya ? to zuM karavuM joIe ? AvA sAdhake janasaMsargathI dUra, jaMgalamAM rahevuM joIe. jarUra, Avo sAdhaka jaganmitra che. koInA paNa pratye ene aprIti nathI. paraMtu potAnI sAdhanAne pragADha banAvavA mATe te janasaMsargathI dUra rahe che. samAdhi zataka 14 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 AdhAra sUtra vAsa nagara vana ke viSe, mAne duvidha abudha; AtamadazIkuM vasati, kevala Atama zurkha...(62) nagaramAM huM vasuM chuM athavA vanamAM huM vasuM chuM evuM to ajJAnI mAne. AtmadarzI sAdhaka to mAtra zuddha AtmatattvamAM ja rahe che. 1. zuddhi, B - C samAdhi zataka 95 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara AtmadarzitAthI AtmaramaNatA sudhI eka AzramanA dareka sAdhaka pAse AIDenTiTi kArDa hatuM. AzramanI vizeSatAne anurUpa AI kArDa paNa viziSTa hatuM. tenA para lakhyuM hatuM : Nameless, Choiceless. (anAmI, nirIha sAdhaka.) 96 samAdhi zataka | Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka sAdhaka pAse AvuM paricaya patra nathI pUchyuM : tamAruM paricaya patra kyAM ? joI eka mulAkAtIe e sAdhake potAnA khissAmAMthI paDIkI kADhI, jemAM rakhyA hatI. sAdhake kahyuM : A che mAruM paricaya patra ! potAnuM zarIra rAkhamAM phe2vAvAnuM che ane pote amara che; AthI vadhAre paricaya kayo ApavAno hoya eka sAdhake ? sAdhakanI AtmadarzitAno A majhAno paricaya hato. yAda Ave paramapAvana AcArAMga sUtra : je sAdhaka AtmadarzI che, te AtmaramaNazIla che ane je AtmaramaNazIla che te AtmadarzI che.1 AtmadarzitA AtmaramaNatAmAM phe2vAya che. ane AtmaramaNatA UMcI jAtanI AtmadarzitAmAM pheravAya che. kevuM majhAnuM A vartuLa ! je sAdhake nirmaLa AtmadravyanuM darzana karyuM, te bIje kyAMya kema ramI zake ? ane jeNe AtmaramaNatAno AnaMda anubhavyo tene AtmatattvanI vizeSa vizeSa, UMDI anubhUti vinA bIje kyAM javuM game ? eka sAdhakane eka mumukSue kaheluM : Apa je mArge thaIne pasAra thavAnA cho, e mArgamAM vacce eka Azrama Ave che. jyAM rahetA saMta AtmatattvanI evI to abhivyakti Ape che ke ApaNe mugdha thaI jaIe. jo ApanI IcchA hoya to huM te saMta sAthenI ApanI mulAkAtanuM goThavuM. javAbamAM sAdhake je kahyuM tethI mumukSune eka navI ja dizA maLI. temaNe kahyuM : AtmatattvanI AMzika, alapa jhalapa anubhUti maLI e pachI mAtra 1. je aNaNNadaMsI se aNaNNArAme, aNaNArAme se aNaNNadaMsI / samAdhi zataka |== Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne mAtra e anubhUtimAM vadhu ne vadhu UMDe UtaravAno bhAva rahyA kare che. zabdonI duniyAnuM have koI AkarSaNa rahyuM nathI. na zabdonI duniyAnuM AkarSaNa, na vicAronI duniyAnuM AkarSaNa... kheMcANa mAtra AtmatattvanI anubhUtinuM. eka saMta eka gAmanI bahAra Avela maMdiranI dharmazALAmAM UtaryA. gAmathI thoDe dUra, nirjana sthaLamAM Avela A jagyA sAdhanA mATe emane bahu ja sarasa lAgI. teo tyAM sAdhanA karavA lAgyA. lokone thayuM ke koI moTA jogaMdara che A to. lokonAM ToLeToLAM tyAM AvavA lAgyAM. saMtane thayuM ke potAnuM ekAMta lUMTAI gayuM A to ! AnA AvA bhIDabhaDAkAmAM sAdhanAnI majhA kevI Ave ? emaNe lokone kahyuM : mArA para jene prema hoya te roja eka eka kAMkaro laIne Ave. e kAMkarAno emaNe Dhagalo karAvyo. pote enA para jaI beThA. Dhagalo moTo thavA lAgyo tema lokothI dUrI vadhatI cAlI. loko AvatAM ochA thayA. pachI baMdha thayA... AtmadarzI sAdhaka. paramAM avaruddha thayelI dRSTi ekavAra sva bhaNI jaze. pachI to, pa2mAM javAnuM thaze ja nahi. AtmadarzI sAdhaka raheze mAtra svamAM. samAdhi zataka | 98 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pRSThabhU para kaDI AvI : vAsa nagara vana ke viSe, mAne duvidha abudha; AtamadarzIkuM vasati, kevala Atama zudha nagaramAM ke vanamAM vAsa to haze zarIrano. AtmadarzI sAdhaka kyAM raheze ? mAtra potAnI bhItara. paramapAvana AcArAMga sUtramAM naukA uttaraNa vidhi Ave che. gaMgA Adi moTI nadIone hoDI dvArA UtaravI paDe tyAre muni kevI rIte Utare ? eka kSetramAM vadhu samaya rahevAya nahi, ane te samaye deza nadIothI bharapUra. to, moTI nadI hoDIthI UtaravI paDe. enA mATe AkhI vidhi che. hoDImAM besatAM pahelAM muni zarIrane pUMjI le che. hoDImAM beThA pachI maunamAM DUbela hoya che muni. kyAreka evuM bane ke nAva bhaMvaramAM phasAI jAya ke evuM kaMIka thAya ane nAvamAM beThelA loko kahe ke A sAdhu beThA che aMdara, mATe A takalIpha AvI che. sAdhune ja UcakIne nadImAM pheMkI do... AvuM sAMbhaLavA chatAM muninA eka rUMvADe paNa bhaya pharakato nathI. lAge ke badhA ja eka mata thaI gayA che ane potAne nadImAM pheMkavA taiyAra thaI gayA che, tyAre muni kahe : tame mane nadImAM nahi pheMkatA, huM mArI meLe nadImAM jato rahIza. karuNAno kevo to vistAra ahIM jovA maLe ! loko potAnA zarIrane nadImAM pheMke to akAyanA jIvonI kilAmaNA thAya ne ! pote nadImAM dhIrethI samAdhi zataka | 99 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya ane pravAhamAM gayA pachI na hAtha halAve, na paga halAve; (apkAyanA jIvonI virAdhanA na thAya te mATe) nadIno pravAha enA zarIrane jyAM laI jAya tyAM javA de. nadI chAlaka mArIne dehane kAMThe pheMke to paNa e nadInA kAMThe tyAM sudhI UbhA rahe, jyAM sudhI vastro ke dehamAMthI pANI TapakatuM hoya. pANIne pANImAM bhaLavA de. kudaratI rIte zarIra koruM thatAM AgaLa vihAra kare. AtmadarzitA para tarapha - potAnA zarIra tarapha paNa - kevI udAsInatA lAvI zake che enuM A romaharSaka dRSTAnta che ne ! e muni na to nadInA pravAhamAM che, na nAvamAM che, na kAMThe. 'AtmadarzIkuM vasati, kevala Atama zudha...' samAdhi zataka | 100 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 AdhAra sUtra Apa-bhAvanA dehame dehAntara gati heta; Apa-buddhi jo Apame,' so videha pada deta...(63) dehamAM Atmabuddhi karavI te bhavaparaMparAnuM kAraNa che, paNa AtmAmAM ja jo Atmabuddhi thAya to te videha pada - deharahita avasthA (mokSa)nA kAraNarUpa thAya che. 1. Apa bhAvanA buddhi jo, B - F samAdhi zataka /1deg1 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 bhItarI mahAvideha samAdhi zataka videha-avasthA eTale dehathI para dehAtIta avasthA; e ja rIte dehAdhyAsathI para avasthAne paNa videha avasthA kahevAya. ane, dehAdhyAsathI atyaMta para thayela avasthA te mahAvideha. 102 | 10 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhaka dehamAM rahevA chatAM dehAdhyAsathI deha pratyenI AsaktithI atyaMta para hoya to te tenI mahAvideha avasthA che. kevuM majhAnuM A bhItarI mahAvideha ! pUjyapAda jJAnavimalasUri mahArAjanI manAtI eka racanAmAM navI ja vibhAvanA levAmAM AvI che. vibhAvanA evI che ke mahAvideha hoya, teno vijaya nAmano pradeza hoya ane temAM AvelI puMDarIkiNI Adi nagarIo hoya to prabhu sImaMdhara tyAM samavasare ja ne ! kaDI AvI che : 'vijaya che zuddha muja cetanA, bhakti nagarI nirupAdhi; tihAM vase che muja sAhibo, jihAM sukha che sahaja samAdhi...' mahAvideha eTale dehAdhyAsathI atyaMta vimukta thayela sAdhaka. vijaya eTale zuddha cetanA. nirupAdhikA bhakti te puMDarIkiNI Adi nagarI. tyAM mArA prabhu rahe che. ane mArA prabhu rahe tyAM hoya sahaja samAdhi ! kramasara caraNone joIe. mahAvideha. dehAdhyAsathI atyaMta upara UThelI ghaTanA. traNaso varSa pahelAM eka mahAtmA thayA. nAma emanuM maNiudyotajI. pIThamAM pAThuM thayeluM. jIvaDAM mAMsane korI rahyAM hoya rAta-divasa. kevI vedanA hoya ! kalpanA karatAM paNa dhrUjI javAya. paNa teo to potAnI sAdhanAmAM barobara otaprota. rAta-divasa svAdhyAya, dhyAna Adi cAlyA ja kare. samAdhi zataka 103 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vakhata temanI sAdhanA joIne prabhAvita thayela eka deva temanI pAse Ave che ane vinave che ke ApanA A dardane dUra karavAnI mane rajA Apo ! mahAtmAe nA pADI. deve pUchyuM H Apa kema nA pADo cho ? mahAtmAe kahyuM : A pIDAne kAraNe to sAdhanAmAM mArI apramattatA bahu sarasa rIte rahe che. A pIDA jatI rahe ane rAtre UMgha AvI jAya to... ? pIDA to che varadAyinI. bIjI vAta paNa mahAtmAe samajAvI : sAdhanAmAM mAro upayoga tIvratAthI jAya che, tyAre pIDA jevuM kyAM kaMI hoya che ? eka hindu saMtane AvI ja rIte pIThanA pAThAmAM kIDAo paDelA. ekavAra eka jIvaDuM nIce paDI gayuM. tene premathI hAthamAM UMcakIne e saMte kahyuM : tujhe to prabhune yahAM bhejA hai na ? paDA rahe vahAM. aura mere mAMsa kI mijabAnI uDAva ! premathI e kIDAne saMte pAThAmAM mUkI dIdhuM. mahAvideha. dehAdhyAsathI atyaMta dUrI. A mATe sAdhakoe kevA bhinna bhinna upAyo zodhelA hoya che ! ApaNe jANIne Azcaryacakita paNa banIe ane evA upAyonA amalIkaraNano vicAra ApaNI bhItara ghero paNa bane. samAdhi zataka |104 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka saMta. temanI sAthe eka jhoLI; jene teo kAyama sAthe ja rAkhe. koI mumukSu, pravAsamAM e jhoLI upADavA mAge, to paNa teo nA pADe. pote beThela hoya tyAre paNa temanI joDe ja e jhoLI paDelI hoya. ekavAra teo bahAra gayelA - snAnAdi mATe ane jhoLI temanA Asana pAse paDelI. eka mahemAna vana mATe Avela. tene kutUhala hatuM ke guru jhoLImAM zuM rAkhe che ? kema koIne e jhoLI aDakavA paNa detA nathI ? teNe jhoLI kholI. joIne te stabdha thaI gayo : mANasanI khoparI temAM hatI ! te joto hato tyAM ja saMta AvI gayA. pelAe kSamA mAgI : gurudeva ! ApanI AjJA vinA meM jhoLI kholI lIdhI... guru hasyA. kahe : kaMI vAMdho nahi. have pelA bhAIe pUchyuM : paNa gurudeva ! mANasanI khoparI Ape kema rAkhI che ? saMte kahyuM : ekavAra huM smazAnamAMthI pasAra thaI rahyo hato. tyAM A khoparI meM joI. jotAM ja mane thayuM ke mArA zarIranI paNa dazA Akhare to AvI ja thavAnI che ne ! to pachI A zarIranuM koI sanmAna kare ke apamAna kare, zo pharaka paDe che ? paNa A vAta satata mArA manamAM ghUmarAyA kare e mATe A khoparIne - ko' anAmI mAnavInI A khoparIne huM mArI joDe ja rAkhuM chuM. kyAreka saheja ahaMkAra udita thAya to tarata ene joI lauM chuM... ahaMkAra cUra-cUra thaI jAya che. samAdhi zataka /105 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'vijaya che zuddha muja cetanA...' akhaMDa, alipta mArI cetanA te vijaya nAmano pradeza, naizcayika rUpe zuddha cetanA rAga-dveSathI ke karmothI lipta nathI. e AnaMdamayI cetanA che. sAdhaka jyAre A rIte sva-pratiSThita bane tyAre te vijaya-pradezamAM pravezyo. nagarI kaI ? 'bhakti nagarI nirupAdhi' nirupAdhikA bhakti che nagarI; jyAM prabhunuM samavasaraNa racAya che. nirupAdhikA bhaktine pUjya devacandrajI mahArAja nirviSa prIti (IcchAnuM jhera jemAM nathI ghoLAyeluM evI prIti) kahe che, pU. mahopAdhyAyajI yazovijaya mahArAja ene akuMThita bhakti kahe che. A bhakti eTale bhakti mATenI bhakti... bhakta bhakti kema kare che ? bhaktahRdayano javAba A che : bhakti karyA vinA rahI zakAtuM nathI, mATe bhakti karuM chuM. mahAvideha. vijaya. nagarI... have prabhu tyAM padhAre ja. samavasare ja. ane prabhu padhAre tyAM hoya sahaja samAdhi. anAyAsa bhItarI sukha... eka AnaMdanI ajanna dhArA... samAdhi zataka 106 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pRSThabhU para kaDIne joIe : Apa-bhAvanA dehameM, dehAntara gati heta; Apa-buddhi jo ApameM, so videha pada deta... dehamAM huMpaNAnI buddhi bhavaparaMparAnuM kAraNa bane che. paNa AtmAmAM jo huMpaNAnI buddhi thAya to videha pada (mokSa)nA kAraNarUpa te thAya che. samApti zAha | 17 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 AdhAra sUtra bhavi zivapada deI ApavuM, nAte guru ApahI sanmukha hoI; hai AtamA, apano aura na koI... (64) potAno bhavya AtmA ja AtmAnI sanmukha banI mokSa pada Ape che. tethI vAstavika rIte, nizcaya rUpe AtmA ja AtmAno guru che. bIjo koI guru nathI. 1. bhAva, A bhAvi, B - F 2. diye B - F 3. to hI F samAdhi zataka /108 ma Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 added it atte AtmAnubhUti bhaNI 'jJAnasAra' prakaraNamAM eka sarasa sAdhanA apAI che H AtmA AtmA vaDe AtmAne viSe rahIne AtmAne nihALe. pahelI najare ukhANA jevuM A lAge, nahi ? 1. AtmAtmanyeva yacchuddhaM jAnAtyAtmAnamAtmanA // - jJAnasAra prakaraNa samAdhi zataka 109 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarasa majhAno eno arthavistAra che H sAdhakarUpe pratiSThita thayela AtmA potAnA zuddha Atmatattvane nihALe. zenA vaDe ? AtmA vaDe. kyAM rahIne jue ? AtmAne viSe. traNa tabakkA A sUtranA thaze : (1) sAdhaka tarIke pratiSThita thayela AtmA zuddha Atmatattvane nihALe, (2) AtmA vaDe nihALe ane (3) AtmAne viSe sthira thaIne nihALe. kramazaH traNe caraNo joIe. paheluM caraNa : sAdhaka tarIke pratiSThita thayela AtmA Atmatattvane jue, anubhave. : sahuthI pahelAM to, AtmatattvanA jJAna/zravaNa dvArA eka adamya abhIpsA thaze : huM mArAthI aNajANa ? eka prazna ghammaravaloNAnI jema bhItara ghUmarAze : huM huM na houM to zuM houM ? vAstavamAM Anandaghana huM. atyAre chuM huM pIDAghana. huM AnaMdaghana kyAre banuM ? kyAre ? kyA..re ? zuddha AtmatattvanI prApti mATenI sahuthI moTI sajjatA A che H e mATenI tIvra abhIpsA. : eka raNajhaNATa... jenA aNasAre, aNasAre adITha bhomakAnI yAtrA mATe nIkaLI paDAya. have mArganI zodha cAle che. bIjA caraNanI zarUAta. AtmA vaDe AtmAne nihALavAno. ahIM 'AtmA vaDe'no artha che svaguNAnubhUti vaDe. samAdhi zataka | 110 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNa ane guNIne kathaMcid abhinna mAnyA che. eTale AtmaguNo paNa AtmasvarUpa ja thaze. jJAna, darzana, cAritra, AnaMda, vItarAgadazA Adi guNonI anubhUti sAdhaka karavA lAge tema te zuddha AtmasvarUpa bhaNI AgaLa vadhavA lAge. kevI rIte A guNAnubhUti thAya che ? jJAna. sAdhakanA saMdarbhamAM jJAtAbhAva. - upayogI jJeya - jANavA yogya padArtha ke vyakti - ne jANI zakAya. paraMtu e zeyamAM rAga, dveSa na thAya. jema ke, koI munirAja gAmamAM Ave, UtaravA mATe koI makAna ke upAzraya maLe. temAM teo Utare. virAdhanA AdithI bacavA mATe upAzrayamAM teo rahe che. paNa e upAzraya sAro che - havAvALo, prakAzavALo ItyAdi Avo vikalpa temane nahi thAya. ke kharAba sthAna che tevo vikalpa paNa temane nahi thAya. upAzraya upAzraya che. nathI te sAro, nathI te kharAba. A che jJAtAbhAva. padArthamAM anukULatAnI buddhi thaI to enA pratye rAga thaze. pratikULatAnI dRSTi thaI to dveSa thaze. gamA ane aNagamAnA A vartuLathI para rahIne vastune mAtra vastu tarIke jovI to jJAtAbhAva. samAdhi zataka 111 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyaktimAM to dRSTikoNa Avo rAkhI zakAya : dareka AtmA siddha bhagavaMtanA jevA anaMtA guNothI yukta che... jethI koInA pratye tiraskAra na thAya. draSTAbhAva. mAtra jovAnuM. vastra jevuM paNa maLyuM, nirdoSa; sAdhu pahere che. ene vastranA jADApaNA ke pAtaLApaNAno koI pharaka nathI paDato. kharabacaDuM che ke suMvALuM che aino paNa ene mana koI artha nathI. vastra vastra che. jJAtAbhAva ane draSTAbhAvamAM eka pharaka e paNa che ke draSTAbhAva mAtra vartamAna kALanA saMdarbhamAM upayojAya che. tame juo cho ane gamA- aNagamAnI vicAraNA karatA nathI. jJAtAbhAvane traNe kALano saMdarbha che. bhUtakALanI ghaTanAnuM smaraNa thaI AvyuM, tyAM paNa rAga-dveSa na thavA joIe. bhaviSyakALanI vicAraNAmAM paNa rati-aratibhAva na UThavo joIe. sAdhaka dhIre dhIre jJAtAbhAva ane draSTAbhAva bhaNI gati kare che. guNAnubhUti thayA kare che. A ja rIte kSamA guNano paNa anubhava karI zakAya... 'AtmA vaDe'... AtmaguNAnubhUti vaDe. samAdhi zataka /112 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'AtmAne viSe sthira thaIne......' ahIM svarUpasthiti bhaNI IzAro che. zuddha AtmAnuM svarUpa - alipta, akhaMDadazAnuM je che - te bhUmikA para sthira thaIne AtmAnubhUti karavI. alipta ane akhaMDa svarUpamAM pravezIne.. akhaMDa svarUpa. vikalpone kAraNe sAdhakanuM citta khaMDita bane che. ratibhAvano vikalpa UThyo ane cittamAM ratinI lahero cAlI. thoDIvAramAM vikalponI dizA badalAI... aratibhAvanA vikalpo UThyA to aratibhAvanI lahero cAlaze. A cittanI khaMDita dazA vikalpone kAraNe thAya che. vikalpo jeTalA ochA thatA jaze tema sAdhaka akhaMDita dazAno anubhava karato jaze... A thayuM 'AtmAne viSe...' AtmA AtmA vaDe AtmAne viSe AtmAne nihALe eno vistRta artha Avo thayo : sAdhakarUpe pratiSThita thayela AtmA svaguNAnubhUti vaDe svarUpadazAmAM sthira thaIne zuddha Atmadravyano anubhava kare. kaiTalI majhAnI A yAtrA ! A pRSThabhU para kaDI kholIe : bhavi zivapada deI ApyuM, ApahI sanmukha hoI; tAteM guru hai AtamA, apano aura na koI. samAdhi zataka 113 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA svarUpa ke guNonI sanmukha thaIne sAdhaka mokSane meLave che. tethI pote ja potAno guru che... eka layamAM, vizeSa layamAM A vAta kahevAI che. vyavahAra stare guru jarUrI ja che. teo ja ApaNane jJAna Ape che. have pachI je sAdhanA ghUMTavAnI che, tenA bhaNI IzAro A sUtramAM ka2vAmAM Avyo che. have sAdhake AtmaguNonA UMDANanI sparzanA karavAnI che. A sUtra tyAMthI zarU thAya che. eTale ke thoDA UMcakAyela sAdhaka mATenuM majhAnuM A sUtra che. 'tAteM guru hai AtamA..' sAdhakane aMdhArI rAte bahAra javAnuM che. gurue tene phAnasa ApyuM. ziSya te pakaDyuM. gurue phUMka mArI. phAnasa olavAI gayuM. sAdhaka kahe : gurujI, Apa zuM kahevA mAgo cho ? guru kahe che : sAdhanAnA mArge ekalA ja javAnuM hoya che. eTale ja buddhe kahyuM : 'appa dvIpo mava...' tuM ja tAro dIpaka thA ! kabIre kahyuM : 'nirAdhAra bhaye pAra...' je bIjA AdhAra vinAno che, teno AdhAra khuda paramAtmA che... samAdhi zataka 114 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 AdhAra sUtra sovata hai nirja bhAvame, jAge te vyavahAra, suto je vyavahArame, .4 sadA svarUpAdhAra...(65)* je nija bhAvamAM sUtela che, tene jAgato kahevo te vyavahAra jagatanI ghaTanA kahevAya. paNa je bahirbhAvamAM sUtela che, te svarUpanA AdhAra sama AtmabhAvamAM jAgato che. 1. socata, A 4. jAgata hai vyavahAra B * sovata nijanija bhAvameM jAgata hai vyavahAra 3. je A . c 2. nija nija bhAvameM B 5. suto AtamabhAvameM A - B - C - D sUto AtamabhAvame sadA svarUpAdhAra F - pratamAM samAdhi zataka 115 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 parama AnaMdanA lokamAM samAdhi zataka audAsInyamAM DUbela sAdhakanuM majhAnuM citra kalikAla-sarvajJazrIe yogazAstra, 12mA prakAzamAM ApyuM - che. keTaluM to e kAvyAtmaka che ! anubhUtyAtmaka to che ja. |116 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAsInatAmAM DUbela sAdhaka eTale parama AnaMdamAM magna sAdhaka. enuM mana bahAra kyAMya lAgatuM nathI. bhItarano rasa AsvAdAI gayo, AsvAdAvA mAMDyo; bahAra che zuM ?1 atItanI yAtrA tarapha najara mAMDatAM have ene Azcarya thAya che H AvA nitAnta klezadAyaka bahirbhAvamAM pote agaNita janmo sudhI zI rIte rahI zakela ? javAba spaSTa hato : e janmomAM bhItarI AnaMdanI kalpanA paNa nahotI. A janmamAM eno aNasAra maLyo che. have to eno ja AsvAda : udAsIna dazAno. udAsIna dazAmAM parama Anandano anubhava thAya che. udAsIna zabda be zabdonA joDANa vaDe banyo che H ud + AsIna. UMce beThela sAdhaka. ghaTanAnI nadInA pravAhathI dUra, UMce, sAkSIbhAvanA evA khaDaka para beTho che sAdhaka; jyAM ghaTanAnI koI ja asara thatI nathI. I. 1857nA bhAratanA niSphaLa svAtaMtrya saMgrAma pachInI A ghaTanA. sainikonI eka chAvaNInI najIka, eka vRkSa nIce, eka 2matArAma saMta AvI caDyA. teo maunamAM rahetA hatA, tethI loko temane maunI bAbA kahetA. sAMjanA samaye maunI bAbA vRkSa nIce AvIne beThA. eka sainike emane joyA. najIka AvIne pUchyuM : bAbA, Apa kauna ho ? kyA Apa kA nAma ? 1. audAsInyanimagnaH prayatnaparivarjitaH satatamAtmA / bhAvitaparamAnandaH kvacidapi na mano niyojayati // 12 / 33 samAdhi zataka |117 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMta to maunamAM ja hatA. javAba na maLavAthI sainike pharIvAra pUchyuM. e ja mauna pratyuttaramAM. sainike potAnA uparIne vAta karI. aMgreja amaladAra Avyo. eNe pUchyuM : 'Tuma kauna ho ? kyA nAma hai TumhArA ?' pratyuttaramAM saMpUrNa mauna. amaladAre baMdUkane taiyAra karI saMta tarapha tAkIH 'yA to Tuma TumhArA paricaya do, varnA maiM Tumhe zuTa kara dUMgA.' saMta manamAM vicAre che : zo pharaka paDe che ke huM A zarIramAM rahIne sAdhanA karuM ke AgAmI janmamAM bIjA zarIramAM jaI sAdhanA karuM. janma ane mRtyune jeNe paryAyo tarIke ja joyA hoya ane nitya Atmatattva para jenI dRSTi sthira banI hoya e sAdhaka mATe mRtyu koI DarAvaNI cIja to nathI ja. saMta na ja bolyA. amaladAre baMdUkano bhaDAko karyo. goLI zarIranI ArapAra nIkaLe che. ane tyAre saMta amaladArane kahe che H tuma bhI bhagavAna hi ho na ! navIna janmadAtA prabhu hoya che e hindu mAnyatA sAthe potAnI vAtane vaNI zarIrane goLI mAranAra ane e rIte bIjA jIvana tarapha laI janAra aMgrejane saMte bhagavAna tarIke saMbodhyA. sadIo pahelAM RSie, paramAtmasattAno paricaya karAvyA pachI, zvetaketune kaheluM : tat tvamasi zvetaoto ! A RSivAkyanuM ja kevuM majhAnuM A punaruccAraNa hatuM ! marI alama 188 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogazAstra kahe che H udAsInatAmAM DUbela sAdhakane AtmatattvanI anubhUti thAya che.2 sAdhaka udAsIna banyo eTale paranA saMyogathI dUra, sudUra nIkaLI gayo. hA, enI sAdhanAyAtrAmAM jarUrI che evA parano - vastra, pAtra Adino saMyoga raheto hoya che, paNa tyAM saMgadazA nathI rahetI. Asakti nathI rahetI. A pRSThabhU para kaDI kholIe : sovata hai nija bhAvameM, jAge te vyavahAra; sUto je vyavahArameM. sadA svarUpAdhAra... sva-bhAvamAM, udAsInadazA AdimAM, na hoya tevA sAdhakane jAgRta kema kahevAya ? hA, zarIranA stara para te jAgato che; paNa svabhAvamAM jo te sUtela che, to tene jAgRta kema kahevAya ? 2. bahirbhAvamAM sUtela hoya te sAdhakane ja jAgRta kahI zakAya. jAgRti. ane te paNa paLa-paLanI jAgRti. yadidaM taditi na vaktuM sAkSAd guruNA'pi hanta zakyeta / audAsInyaparasya prakAzate tat svayaM tattvam // 12/22 samAdhi zataka 119 /11 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoza - averanesa cukAyo ke anAdinI saMjJAo sAdhaka para humalo karI ja deze. bauddhikatA para ja mAtra AdhAra rAkhanAra sAdhaka paNa sUtelo ja che. sadguru pa2 ja jeNe mAtra AdhAra rAkhyo, ane pachI sadgurue kholI Apela divya dRSTi para; te ja jAgRta sAdhaka che. lIci nAmano yuvAna sadguru pAse gayo. sadgurue cahero joIne tenI saMbhAvanA parakhI. ane kahyuM : dIkSA kyAre levI che ? lIci kahe che : vicAra to dIkSAno che ja. paNa thoDIka avaDhava thAya che. kyAre levI ? konA pAse levI ? gurue sarasa phaTako - mAsTara sTroka - lagAvyo : vAha ! je buddhie tane anantA janmomAM naraka, nigodamAM bhaTakAvyo; e buddhine tuM saMnyAsa mATe pUche che ! zI tArI bauddhikatA ! lIcino pramAda - suSupti UDI jAya che. te jAgRta banI jAya che. sadgurune vInave che : Apane huM yogya lAgato houM to mane dIkSita karo ! gurue tene saMnyasta karyo. samAdhi zataka | paLa Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 AdhAra sUtra aMtara cetana dekhake, bAhira deha svabhAva; tAke aMtara jJAnate, hoI acala daMDhabhAva...(66) jeo aMdara AtmasvarUpane nihALIne bAhyarUpe dehasvabhAvane dekhe che; teo Antarika jJAna vaDe acala ane daDhabhAvavALA thAya che. (huM eTale AtmA ja. e ja mAruM svarUpa... deha te huM nahi AvI nizcala dhAraNA temanAmAM udbhave che.) [tAke = tene] samAdhi zataka 121 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ge Peoples also plant AntarayAtrA samAdhi zataka bauddha dharmaguru bodhidharma cIna gayelA. cInanA sAyolina maThamAM teo nava varSa sudhI rahyA. savArathI sAMja sudhI teo bhIMta sAme moTuM karIne ja bese. moTA guru. loko vandana mATe Ave. paNa koInI sAme jovAnuM ja nahi, to bolavAnI vAta kevI ? /122 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nava varSa vItyA'tA temanA manivAsane. ghaNA lokone thAya ke gurune vinaMtI karavI ke amArI sAme mukha karo. amane upadeza Apo. paNa AvaDA moTA gurune zI rIte kahevAya ? A arasAmAM IMkA nAmano eka sAdhaka tyAM Ave che. ene antarmukha guru mArgadarzaka tarIke joItA hatA. teNe gurune kahyuM : gurudeva ! amArI sAme juo ne ! e ja kSaNe, bodhidharma potAnA mukhane IkA saMmukha pheravyuM. IkAnA avAja parathI emane khyAla AvI gayela ke kharekharI sAdhanAnI jijJAsAvALo A sAdhaka che. IkAnI sAme potAnI AMkhone TheravatAM emaNe kahyuM : mane tArI saMmukha pharatAM pAMca sekanDa paNa na lAgI. tuM mArI saMmukha keTalA samayamAM thaI zake ? tAruM pUruM astitva gurumaya banI rahe. tuM bilakula mArI saMmukha tArA hRdayane, tArA asvitvane karI zake... keTalo samaya emAM lAge ? IkA gurunAM caraNomAM paDyo. te temano ziSya banyo... bodhidharma antarmukha vyaktitvanA svAmI hatA. sAdhanAne jyAre bhItara ghUMTIe chIe tyAre traNa dazA ApaNane maLe che H antarmukha dazA, antaHpraveza dazA, antarlIna dazA. kramazaH traNe dazAne - sthitione joIe. joIzuM ke anubhavIzuM ? samAdhi zataka 123 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelI dazA : antarmukha dazA. jyAre sAdhakanuM hRdaya potAnI bhItara rahela apAra saMpadA bhaNI vaLe che. atyAra sudhInI bahAranI doDane samAntara have aMdara yAtrA zarU thAya che. bahArano pravAsa : kevo to thakavI denAro e hato ! doDyA ja karo, doDyA ja karo ! eka kSaNa UbhA rahIne vicAravAnI vAta tyAM nahotI ke zA mATe A doDavAnuM ? eka resa lAgelI. jemAM thobhavAnuM hatuM ja nahi. eka sukhada kSaNe thobhavAnuM thayuM. ane doDa asAra lAgI. eka sajjanane daza lAkha rUpiyAnI laoNTarI lAgI. e bahAra gayelA. patnI pAse rakama AvI paNa gaI. have pelA sajjanane vAta zI rIte karavI ? sajjana ghare AvyA. emane InAmano khyAla nathI. patnIne thayuM ke evI sthitimAM ame jIvIe chIe ke daza lAkha rUpiyA maLyA che e sAMbhaLatAM AnaMdathI emanA hRdayane AMcako na lAgI jAya. patnIe potAnA paDozI sajjanane vAta karI ke amane daza lAkhanI laoNTarI lAgI che. paNa tamAre e samAcAra mArA patine e rIte dhIre dhIre ApavAnA ke AnaMdane kAraNe emanA zarIrane AghAta na pahoMce. sAMje paDozI ane pelA sajjana beThelA. paDozI kahe ke dhAro ke tamane laoNTarInuM InAma maLe to... pelo kahe : ApaNuM kyAM nasIba ja che ? pelA bhAI kahe : paNa dhAravAmAM zuM vAMdho ? lAkha rUpiyA maLe to tame zuM karo ? samAdhi zataka | 124 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema karatAM karatAM vAtane AgaLa vadhArI : dhAro ke tamane daza lAkha rUpiyA maLe to tame zuM karo ? pelA sajjana kahe : mane daza lAkha maLe to ardhA 2kama tamArI ! pelA paDozIne to daza lAkhano khyAla hato ja. ene AnandanA atirekathI AMcako lAgyo : mane pAMca lAkha ! ane enuM hRdaya baMdha paDI gayuM ! jenI kalpanAthI ATalI pIDA, te prApta thAya tyAre zuM na thAya ? parathI utpanna thatuM sukha eTale kalpanAjanya sukha. zeTha-zeThANI paradeza rahetA dIkarAne tyAM pautrane ramADavA gayelA. jyAre teo muMbaI AvavAnA hatA tyAre temanI peDhIno menejara temane teDavA mATe eraporTa para gayelo. zeTha-zeThANI gADImAM beThA. menejara paNa joDe che. menejare joyuM ke zeThANI khuza-khuza che. zeTha thoDAka gamagIna che. menejarane zeTha-zeThANI joDe gharobo hato. teNe zeThANIne pUchyuM : bA, tame khuza cho. zeTha sAheba kema khuza nathI ? zeThANI kahe : tArA zeTha tyAM bAbalAne ramADavA gayelA. paNa dhaMdhAno jIvaDo. tyAMya zera bajAramAM dhaMdho karyo. daza lAkha rUpiyA maLyA. sodo kApIne ame bhArata AvavA nIkaLyA. ne e ze2mAM tejI bhabhUkI. zeTha vicAre che ke jo sodo kApyo na hota to vIza lAkha rUpiyA maLata... mane daza lAkha maLyAno AnaMda che. emane vadhumAM bIjA daza lAkha na maLyA eno raMja che. jenI kalpanA paNa - vadhu paisA maLavAnI - ATalI pIDA Ape, te vastu maLe to zuM na thAya ? samAdhi zataka | 125 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ antarmukha dazA : jyAre bahAranI doDa nakAmI bhAge. bIjuM caraNa : antaHpraveza. aMdaranI vaibhavI duniyAmAM praveza.. jJAna guNa ane darzana guNa... udAsInabhAva ane vItarAgadazA... eka eka guNamAM praveza ane AnaMda ja AnaMda. trIjuM caraNa H antarlIna dazA. e guNonI dhArAmAM sAdhaka eTalo AgaLa vadhyo hoya ke guNo enI sAthe AtmasAt thaI jAya. A pRSThabhU para kaDIne kholIe : aMtara cetana dekhake, bAhira deha svabhAva; tAke aMtara jJAnante, hoI acala daDhabhAva... AntarayAtrAmAM AgaLa gayela sAdhake AtmaguNono, AtmasvarUpano anubhava karyo che. te sAdhakanI deha taraphanI dRSTi kevI haze ? sAdhanAmAM sahAyaka deha che mATe tene AhArAdi Apavo AvI dhAraNA tenI hoya che. na to dehane toDI-maroDI nAkhavo che; na ene vinAkAraNe mAtra puSTa karyA karavo che. dehane sAcavavA chatAM, dRSTi e che ke A deha dvArA vadhu ne vadhu sAdhanA kema thaI zake ? samAdhi zataka |126 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 AdhAra sUtra bhAse AtamajJAna dhurI, jaga unmatta samAna; Age dRDha abhyAsate, paththara tRNa anumAna...(67) AtmajJAnI sAdhakane zarUAtamAM jagata unmatta jevuM jaNAya che. paraMtu sAdhanAmArge AgaLa gayA pachI, daDha abhyAsathI, jagata tene paththara ane taNakhalAM jevuM jaNAya che. 1. bhAsi, D samAdhi zataka |127 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Go jagatane jovAnI bhinna bhinna dRSTio gurue sAdhakane eka nadIne kAMThe dhyAna karavAnuM kahyuM. A ApaNI bhASAgata, vicAragata nabaLAI che : 'dhyAna karavuM' jevo zabdaprayoga vAparavo te. dhyAnamAM to mAtra svarUpe hovAnuM hoya che. tyAM karavAnuM kaMI hotuM nathI. pU.devacandrajI mahArAja AthI ja samAdhi zataka 128 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahe che ke parama cetanAmAM na to vibhAva-kartRtva hoya che, na svabhAva kartRtva; tyAM hoya che mAtra astitva.) : sAdhaka pUche che H keTalo samaya pote dhyAnamAM rahe ? guru ene kahe che H nadI jyAre tane sthira lAge ane dUra rahelo pelo pula hAlato-cAlato lAge tyAre dhyAna pUruM karavAnuM. sAdhaka dhyAnamAM lAgI jAya che. eka tabakke nadI ene sthira lAge che. sthira e arthamAM ke enA vegano koI artha dekhAto nathI. doDyA kare che, doDyA kare che e. paNa zA mATe ? doDa nirarthaka che e saMdarbhamAM ene nadI sthira lAge che. ane pula sAdhakane hAlato-cAlato dekhAya che / anubhavAya che. pulanA eka eka bhAgamAM paramANuono puMja calAyamAna varatAya che. jagata kevuM che ? yogasUtramAM maharSi pataMjali kahe che ke dRzyamAMthI draSTAno rasa gayo; pachI dRzya jevuM kaMI ja nathI. dRzya sAruM ke narasuM tyAM sudhI ja che, jyAM sudhI draSTAne dRzyamAM rasa che. 'jJAnasAra'mAM mahopAdhyAya yazovijayajI mahArAje jagatane mAtra jANavA jevuM kahyuM che. tame enA paryAyone jANo - dareka dravyonA; to e 1. taE dRzyasthAtmA // 2. mate yo khattattva, sa muni: parititaH // jJAnasAra, 13/1 samAdhi zataka | 129 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryAyadRSTi tamArA vairAgyane mukharita karaze. vRddhAvasthA paryAya che zarIrarUpI paryAyano. have jo zuddha Atmadravya para sAdhakanI dRSTi sthira thaI to e paryAyomAM kema aTavAze ? zarIramAM kensara thayeluM haze ane e ene joto haze. upaniSadnA RSi kahe che : OM pUrNamadaH pUrNamidaM, pUrNAt pUrNamudacyate; pUrNasya pUrNamAdAya pUrNamevAvaziSyate... A paNa pUrNa che ane peluM paNa pUrNa che. RSine badhe ja pUrNatA dekhAya che. traNa dRSTio thaI jagatane jovAnI. jaDa jagatane jovAnuM hoya tyAre tenA prati vairAgyasabhara dRSTikoNa joIe. je yogasUtre Apyo che. jaDa jagatamAMthI rasa cukAI gayo, jJAtAbhAva AvI gayo; to jagata sAdhaka mATe che ja nahi. zarIrane jovA mATe paryAyadRSTine upayojavI joIe. eka paryAya che. paryAyane mAtra jovAno. bIjA AtmAone jotI vakhate pUrNatAno dRSTikoNa lAvavAno. badhA ja AtmAo anaMta guNothI paripUrNa che. samAdhi zataka 130 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalI sarasa A dRSTio ! ahIMyA prastuta kaDImAM prAraMbhika sAdhakane jagata kevuM lAge che tenI vAta paNa karAI che ane UMcakAyela sAdhakane jagata kevuM dekhAya che tenI paNa vAta karI che. bhAse AtamajJAna dhurI, jaga unmatta samAna; Age daDha abhyAsateM, paththara tRNa anumAna... prAraMbhika AtmasAdhakane loko dvArA thatI kriyAo unmatta jevI, pAgala jevI lAge. pAgala mANasanI kriyAne phaLaprApti joDe saMbaMdha hoto nathI; to ahIM paNa AvuM ja che ne ? jema ke, dhana vadhyuM, tethI suvidhA koIka rUpe maLI ema koI mAne tyAM sudhI haju cAle; paNa dhananI vRddhi sAthe AnaMdanI vRddhine koI sAMkaLe to zuM samajavuM ? dhananI vRddhi sAthe sukhanI vRddhinuM koI samIkaraNa che kharuM ? lAkha rUpiyAvALAne je sukha che, te karatAM karoDa rUpiyAvALAne sogaNuM sukha hoya ja evuM kahI zakAya ? to, prAraMbhika sAdhakane lokonI kriyA arthazUnya lAge che. UMcakAyela sAdhakane jagatamAM cAlatA kriyAkalApo paththara ane taNakhalAM jevA, pheMkI devA jevA lAge che. samAdhi zataka 131 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagatane jovAnI A dRSTi vairAgyane dRDha banAve. eka satya ghaTanA yAda Ave che. eka sarakArI amaladAra. rAjendra prasAda temanuM nAma. loko temane rAjAbAbu kahIne bolAve. nivRtta thayA pachI teo potAnA vatanamAM AvyA. sAruM evuM ghara hatuM. penzana sAruM AvatuM hatuM. sArI rIte rahetA hatA. DAyabITIsanI thoDI takalIpha hovAthI DaoNkTare maoNrniMga-vaoNka mATe kaheluM. gAmanI bahAra nIkaLatAM ja sarasa jaMgala hatuM. pharavA mATe teo tyAM ja jatA. jaMgala jyAM zarU thatuM tyAM eka jhUMpaDI hatI, jemAM eka mAjI potAnA kizora dIkarA joDe rahetAM. kizoranuM nAma rAju hatuM. mAjI lADamAM ene rAjAbAbu kahetAM. ekavAra amaladAra rAjAbAbu pharavA nIkaLelA. teo jhUMpaDI pAsethI pasAra thatA'tA, te vakhate pelAM mAjI potAnA dIkarAne jagADatAM hatAM : rAjAbAbu, jAgo ! rAjAbAbu, jAgo ! A rAjAbAbue A sAMbhaLyuM. ane kharekhara teo jAgI gayA. duniyAnI asAratAno anubhava hato ja. mAtra eka nAnakaDA dhakkAnI jarUra hatI. Aje e dhakko lAgI gayo. teo jAgI gayA... saMnyAsI banI gayA. paraMparAnI majhAnI kathA yAda Ave. samAdhi zataka 132 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhannAjI snAna mATe beThA che. patnI subhadrA pIThI coLI rahyAM che. acAnaka dhannAjInI pITha para garama pANI TapakyuM. joyuM to patnI raDatI hatI. tenAM azrubinduo pITha para paDatA'tAM. pUchyuM dhannAjIe H tuM kema raDe che ? subhadrA kahe che H mAro bhAI zAlibhadra roja eka patnIno tyAga kare che, badhI ja patnIono tyAga batrIsa divase thatAM te dIkSA leze... mAro bhAI dIkSA leze.. huM enA virahamAM rahuM chuM. dhannAjI kahe : tyAga ane te A rIte, TukaDe TukaDe ? tyAga to eka sAthe thAya. subhadrA kahe che : nAtha ! bolavuM saheluM che. karavuM agharuM che. dhannAjIe kahyuM : lyo, huM tamane AThene choDIne dIkSA mATe jAuM chuM. zuM hatuM A ? A prakriyA kaMIka AvI hatI : eka jagyAe eka bhIMta toDavAnI hatI. savArathI majUro lAgI paDelA. bAra vAgyA sudhImAM bhIMta polI thaI, dodarI thaI... bAra vAgye majUro jamavA gayA. be vAgye eka majUra Avyo. ene eka ghaNa mAryo. ne bhIMta jamInadosta ! ema, svAdhyAya, bhakti, jinavANIzravaNa Adi vaDe dhannAjInI hRdayanI bhUmikA vairAgyavAsita banelI hatI. eka phaTako paDyo ane rAgadazAnI bhIMta tUTI paDI. samAdhi zataka 133 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 AdhAra sUtra bhinna deha bhAvIe, huM ApahIme Apa; jyuM svapnahIme navi hue, dehAtama bhrama tApa...(68) dehathI AtmAne e rIte alaga bhAvita karavo che ke svapnamAM paNa deha te AtmA che evo bhrama na thAya. [dahaste dehathI] 1. jye supanahImeM nahI hoI, B - F samAdhi zataka /174 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . tane oLakha, tane bhUlI jA ! samAdhi zataka ravIndranAtha TAgoranA hastAkSara eka vidyArthIne potAnI noMdhapothImAM levA hatA. paNa TAgora e rIte ekAntamAM maLatA nahotA. vyastatA vacce temane kahI zakAya nahi. | 135 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emAM ekavAra zAMtiniketananA ja prasiddha vidyAguru gurudayALa mallika maLyA. vidyArthIe oNTagrApha-buka temanI sAme dharI. mallike lakhyuM : Know thy self. (tArI jAtane oLakha.) nIce potAnA hastAkSara karyA. be-traNa divasa pachI TAgora maLI jatAM vidyArthIe temanI sAme oNTagrApha-buka dharI. TAgore uparanuM vAkya vAMcyuM ane nIce lakhyuM : Forget thy self. (tArI jAtane bhUlI jA.) majhAnI sAdhanA paddhati thaI gaI. potAne/Atmatattvane jANavAnuM, anubhavavAnuM e lakSya sAdhakanuM. paNa e mATeno mArga kayo ? vaibhAvika svarUpane bhUlI javuM te. vidvarya AcAryazrI ratnasundarasUrijI suratathI jhaghaDiyA tIrtha bAju javAnA hatA. taDakezvara gAmanA lokone khyAla Avyo. teo vinaMtI karavA AvyA ke amAre gAma acUka padhAro. hindu bhAIo moTI saMkhyAmAM vinaMtI karavA AvelA. kAryakrama nakkI thayo. te divase savAre AcAryazrI ATha vAgye AvI javAnA hatA. nava vAgye pravacana rAkheluM. je divase AcAryapravarazrI taDakezvara padhAravAnA hatA, tenI AgaLanI sAMje eka gamakhvAra ghaTanA ghaTI. taDakezvara gAmanA 18 thI 20 yuvAno tApI nadImAM hoDImAM jatA'tA. hoDI UMdhI vaLatAM ghaNA yuvAno DUbIne khatama thayA. tApInI retamAM e yuvAnonA mRtadehano sAmUhika agnisaMskAra thayo. AcAryazrIne rAtre ja A ghaTanAno khyAla AvI gayo. kAryakrama pramANe teo taDakezvara AvI gayA. paNa vicAryuM ke je gAmanA navalohiyA ATalA samAdhi zataka */' 136 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhA yuvAno eka sAthe khatama thayA hoya tyAM zokanuM vAtAvaraNa kevuM hoya ane tyAM pravacana have zI rIte rahe ? upAzrayanI rUmamAM teo navakArasI vAparatA hatA ane ziSye kahyuM: gurudeva ! pravacana khaMDa to cikkAra thaI gayo che. navAI pAmyA teo. samayasara pravacana zarU thayuM. pA kalAkamAM eka ciThThI AvI. pravacanamAM AnaMda Ave che. paNa stara UcakAze to vAMdho nathI. AcAryazrIe stara UMcakyuM. pharI ciThThI AvI. haju UcakAze stara toya vAMdho nathI. AcAryazrI khUba UMDANamAM jaIne bolyA. pravacana pUrNa thayA pachI badhA beThelA. eka bhAIe kahyuM : ApazrIne gaI sAMjanI ghaTanAno khyAla haze. AgaLa beThelA A bhAInA be navalohiyA yuvAno e durghaTanAmAM khatama thayA. AcAryazrIe temane pUchyuM : A samAcAra maLatAM tamane zo pratibhAva thayelo ? temaNe kahyuM : dAdA pAMDuraMgajI AThavalejIno bhakta chuM. dAdAno pheksa tarata AvI gayo ke prabhue baMne dIkarAone potAnA kAma mATe bolAvI lIdhA che... mahArAjazrI ! mAro pratibhAva eTalo ja hato ke prabhue potAnA kArya mATe mane kema na bolAvyo ? AcAryazrIe pUchyuM : pravacanane, tattvajJAnane ATalA UMDANapUrvaka tame mANI zako cho eno mane khUba AnaMda thayo. lokoe kahyuM : dAdAnA svAdhyAya mizanamAM ame joDAyelA chIe. dAdAnA tattvajJAna paranAM UMcAM pravacano sAMbhaLavAne kAraNe tattvajJAnanA UMDANamAM AnaMda Ave che. samAdhi zataka |137 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattvajJAnanuM UMDANa . . . Atmatattva paranI vedhaka jANakArI ghaTanAnA AvA duHsaha bhArane paNa sahI zakI. Atmatattva ane paratattva be tattvo chuTTAM paDI gayAM. Ama juo to, sAdhakanuM kArya keTaluM saraLa che ! be ja khAnAM enI sAme che H Atmatattva ane anAtmatattva. Atmatattva bhaNI AgaLa vadhAya evI ja pravRtti sAdhaka kare che. ane, jethI anAtmatattva tarapha jaI zakAya evI pravRttine te choDI de che. sAdhaka prabhunA aizvaryanI majhAnI vAto karato hoya, zrotAo enA vApravAhamAM vahetA hoya; emanA caherA kahetA hoya ke teo pravacanakAranI abhivyaktinA mAdhuryamAM DUbI rahyA che. e ja kSaNe sAdhaka bolavAnuM baMdha karI de : jo ethI potAno ahaMkAra uddIpta thato hoya to. sAdhaka pAse A sUkSma jAgRti joIze. je kAraNa dvArA rAga, dveSa ke ahaMkAra UchaLe evuM lAge; e kAraNathI e dUra thaI jaze. A pRSThabhU para kaDIne kholIe : bhinna dehateM bhAvIe, huM ApahImeM Apa; jyuM svapnahImeM navi hue, dehAtama bhrama tApa samAdhi zataka 138 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dehathI AtmAne e rIte alaga bhAvita karavo che ke svapnamAM paNa deha te AtmA che Avo bhrama na thAya. sarasa ane dhyAnAkarSaka pada che 'bhAvIe.' bhAvita karavAnI A vAta che. mAtra vAMcavAnI, sAMbhaLavAnI ke vicAravAnI A ghaTanA nathI. bhAvana karavuM. anubhUti. zarIra ane vastra jeTalAM alaga che, eTaluM ja alagApaNuM deha ane AtmAmAM che. chatAM e alagAva-bindu spaSTa kema nathI banatuM ? bhAvitatA nathI mATe. yAda Ave zrIpALa rAsa : 'saMzaya navi bhAMje zrutajJAne' mAtra zrutajJAna saMzayane/bhItarI aMdhakArane dUra karI zakatuM nathI. bhAvitatA/anubhUti temAM umerAvI joIe. kacchI saMta DADA mekaraNe kahyuM che : 'aMdesaDA na bhAMjII, saMdesaDA kahiiM...' mAtra zabdonuM kathana/zravaNa saMzayone dUra karI zakatuM nathI. 'bhinna dehaneM bhAvIe...' dehathI AtmAne bhinna anubhavavo che. evI anubhUti ke svapnamAM paNa deha te huM chuM Avo bhrama na thAya. samAdhi zataka 139 /17 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 AdhAra sUtra puNya pApa vrata avrata, mugati douke tyAga; avrata pare vrata bhI taje, tAteM dharI zivarAga...(69) puNya ane pApa; vrata ane avrata; beunA tyAgathI mukti che. tethI muktinI najIka rahelo sAdhaka avrata to choDe ja, vrata paNa choDe. samAdhi zataka 140 | 18 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ge 'neti neti'no laya samAdhi zataka - mukti eTale svarUpasthiti. muktAtmAnuM paramAtmAnuM svarUpa varNavatAM paMcaviMzatikA granthe naiti- neti'nI paddhati svIkArI che. /141 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e paNa eka majhAnI paddhati che. jyAre hakArAtmaka rUpe AnaMda AdinuM varNana na karI zakAya tyAre nakArAtmaka rUpe varNana karavAnI eka paddhati che ke svarUpasthitimAM zuM zuM nathI. jevo anubhava karyo che yogIpuruSe potAnA Antara vaibhavano, tenuM paNa dhyAna e karI zakatA nathI. to saMpUrNa svarUpasthitinuM varNana hakArAtmaka rUpe kema thaI zakaze ? hakIkatamAM, zabdomAM e tAkAta ja nathI ke te zabdAtIta AnaMda Adine varNavI zake. luhArano AsisTanTa bIje kAme jato rahyo. eka haTTAkaTTA yuvAnane luhAre potAno madadanIza banAvyo. tenuM kAma zIkhavatAM luhAre kahyuM : huM lokhaMDanA TukaDAne bhaThThImAM nAkhIza. lAlacoLa e thaze tyAre huM mAthuM halAvIza. tyAre tAre jorathI enA para ghaNa ThokavAno. ghaTanA e rIte AgaLa vadhI ke luhAranuM jIvana samApta thayuM. madadanIze artha evo karyo ke luhAra mAthuM dhuNAve tyAre eNe mAthA para ghaNa ThokavAno che. eNe ema karyuM. bhItarI AnaMdanI prApti pachI ghaNA sAdhako gahana cuppImAM khovAI gayA che. kAraNa ke e AnaMdane vyAkhyAyita karI zake tevI ghaTanAo A jagatamAM nathI; nathI tevA zabdo. to zuM karavuM ? uttara rUpe prayojAya che 'neti-naiti'nI paddhati... samAdhi zataka 142 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcaviMtikAmAM mahopAdhyAyajI kahe che : jyAM sparza nathI, varNa nathI, gandha nathI, rasa nathI ke zabda nathI; te zuddha jJAna-guNavALA paramAtmA che. bahu ja majhAnI vAtane, A saMdarbhamAM, carcatAM temaNe AgaLa kahyuM che : nayapaddhati potAne abhivyakta karavAmAM zabdo para AdhAra rAkhe che ane ethI nayadRSTi jyAre paramAtmAnuM varNana Apaze tyAre temAM zabdAlutA haze; sAmI bAju, paramAtmAnuM nirvikalpa rUpa mAtra anubhavagamya che. zabdonI tyAM pahoMca nathI.2 jJAnasAra yAda Ave H nirdendra brahmane / AtmasvarUpane nirdendu anubhava vinA tame kaI rIte anubhavI zako ? pUjya AnaMdaghanajI mahArAje eka padamAM zuddha Atmadravyano paricaya 'neti-naiti'nA layathI Apyo che H 1. 2. 3. nA hama manasA, nA hama zabadA, nA hama tana kI dharanI, nA hama bhekha bhekhadhara nAMhi, nA hama karatA karanI yato vAco nivartante, na yatra manaso gatiH / zuddhAnumavasaMvedya, takUpa paramAtmana: // 4 // na sparzo yasya no varNo, na gandho na rasaH zrutiH / zuddhacinmAtraguNavAn, paramAtmA sa gIyate // 5 // zabdoparaktatadrUpa - bodhakRnnayapaddhatiH / nirvikalpaM tu tadrUpaM, gamyaM nAnubhavaM vinA // 9 // pazyatu brahma nirdvandvaM, nirdvandvAnubhavaM vinA / samAdhi zataka 143 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA hama darasana, nA hama parasana, rasa na gaMdha kachu nAMhi, AnaMdaghana cetanamaya mUrata... 'nA hama manasA, nA hama zabadA, nA hama tana kI dharanI...' huM chuM zabdAtIta, vicArAtIta, dehAtIta saMghaTanA. zabdo ane vicAro che paudgalika, huM chuM apaudgalika. mane pudgalonI zI asara thAya ? ko'ke kaMIka kahyuM. e zabdo to paudgalika hatA, ajyotirmaya; huM chuM jyotirmaya. mane zabdo vaDe zuM thAya ? hA, mahApuruSanA zabdo pyArA, pyArA maLe tyAre temAMthI niSpanna thatA mArga bhaNI cAlI zakAya. jyotirmaya AtmA, ajyotirmaya paudgalika saMghaTanA. yAda Ave zrI zItalajina stavanA : 'jyotiyuM jyota milata jaba dhyAve, hovata nahi taba nyArA...' majhAnI vAta AvI ahIM. jyotirmaya paramAtmAnuM dhyAna karavuM che. zI rIte karavuM ? jyotirmaya banIne jyotirmayanuM dhyAna karavuM e vidhi ahIM batAvI. 'hovata nahi taba nyArA.' to zAzvatInA staranuM milana thaze. jyotirmayanuM dhyAna jyotirmaya banIne karavuM eTale zuM ? zabda ajyotirmaya, vicAra ajyotirmaya, deha ajyotirmaya... zabda, vicAra ane dehAdhyAsane pele pAra anubhUtinA kSetramAM jaIne prabhune maLavAnuM. prabhu parama samatAmaya che. sAdhaka samabhAvanI anubhUtimAM jAya tyAre evuM bane ke eka bAju samabhAvano samaMdara, bIjI bAju (sAdhakanI bAju) samAdhi zataka | 180 - 144 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samabhAvanuM jharaNuM... jharaNuM samaMdaramAM maLI jAya... kevI majhAnI A abhedAnubhUti ! 'nA hama manasA, nA hama zabadA, nA hama tana kI dharaNI...' pachI kahe che yogIrAja : 'nA hama bhekha, bhekhadhara nAMhi, nA hama karatA karanI.' huM veSa paNa nathI ane veSadhara paNa nathI. veSa to dehane hoya; huM dehAtIta ghaTanA chuM. veSane ane mAre koI saMbaMdha nathI. veSane dhAraNa karanAra paNa deha che. huM nathI. 'nA hama karatA karanI.' vaibhAvika duniyAmAM pa2svabhAvanA kartA tarIke paNa huM nathI ke nathI huM koI ja paranA kArya-sAdhana rUpe. 'nA hama darasana, nA hama parasana, rasa na gaMdha kachu nAMhi...' paMca viMzatikAnA 'neti-neti'nA layanI vAta ahIM yAda Avaze. huM dazya ke draSTA nathI parano, huM parano sparza karanAra nathI. na rasa ke gaMdha mArAmAM che... huM chuM 'AnaMdaghana cetanamaya mUrata...' neti-netinA A layamAM vahI AvI che prastuta kaDI : puNya pApa vrata avrata, mugati douke tyAga; avrata pare vrata bhI taje, tAteM dharI zivarAga... samAdhi zataka | 145 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpasthitimAM pApa to nathI, paNa puNya paNa nathI. avrata to nathI, vrato paNa nathI. vrato/mahAvrato sAdhana koTimAM che. ahiMsA mahAvratanI pAlanA tamane ahiMsaka bhAvanAM majhAnAM staro para mokale. nizcaya ahiMsAnI vAta karIe to, nirvikalpa avasthA tarapha cAlavuM te nizcaya ahiMsA... paNa ahIM cAlavAnuM che. maMjila maLe pachI yAtrA kyAM ? mokSa / svarUpasthiti che maMjila, samAdhi zataka | 149 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 AdhAra sUtra parama bhAva prApti lage, vrata dharI avrata choDI; parama bhAva rati pAyake, vrata bhI InameM joDI...(90) pahelAM, hiMsA vagere avratono tyAga karavo jarUrI che. jyAM sudhI parama vItarAgabhAva pedA na thAya tyAM sudhI mahAvratone dhAraNa karavA joIe. parama vItarAgatA prApta thAya tyAre vrato temAM joDAI jAya che. sAya zaka | kaka Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 parama bhAvanI prApti aImuttA muni. kAcalI tarAvI pANImAM bALasulabha ceSTAthI. khyAla nathI ke A ceSTA dvArA akhAyanA jIvonI keTalI virAdhanA thAya. samaya tathA 149 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe AvelA munivare jyAre A vAta para bALamuninuM dhyAna doryuM tyAre teo dhrUjI gayA : Aha ! ATalA badhA jIvone AvI pIDA mArA dvArA pahoMcI ! samavasaraNa sudhInI temanI yAtrA pazcAttApa-yAtrA banI gaI. samavasaraNamAM AvyA pachI IriyAvahI sUtra pratikramatAM AMkho codhAra varasI rahI. 'je me jIvA virAhiyA...' bolatAM to AMsuno baMdha tUTI gayo. komaLatA AtmaupamyamAM badalAI. potAnI jAta jevA ja dareka AtmAne jovAnA te Atmaupamya. AtmaupamyanI eka majhAnI hamaNAMnI ghaTanA yAda Ave che. ramaNa maharSinA AzramamAM rAtre coro AvyA. loko jAgI jatAM coro pakaDAI gayA. ramaNa maharSi pAse corone laI javAyA. pUchavAmAM AvyuM ke emanuM zuM karavuM ? maharSie kahyuM ke temane choDI mUko ! ziSyo to AjJAMkita hatA. gurunI manobhAvanAne teo samajatA hatA. paraMtu je loko navA mahemAna tarIke sAMje ja AvelA, teone A vAta samajAI nahi. temaNe maharSine kahyuM : A rIte to samAjanI vyavasthA kema cAle ? doSitane daMDa thavo ja joIe. : maharSie pUchyuM e lokone H tame jamavA beThA ho ane tamArA dAMto taLe tamArI jIbha kacarAI jAya to dAMtane zuM sajA karo ? mahemAnoe kahyuM : dAMta paNa amArA... dAMtane zuM sajA thAya ? samAdhi zataka | 149 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maharSi kahe che H A coro paNa samAjanuM ja eka aMga nathI ? ane tamArA jevAonI upekSAthI emane A mArga para javuM paDyuM hoya tema nathI lAgatuM ? coronI AMkhomAM AMsu hatA. emaNe maharSine page paDIne kahyuM : ame have kyAreya corI nahi karIe... Atmaupamya. aImuttAjI pAse hatuM A Atmaupamya. emanI komaLatA sakala jIvarAzi sudhI phelAI. paraMtu A komaLabhAva paNa sAdhanakoTimAM che; sAdhyakoTimAM nathI. vistarelA e Atmaupamyane pachI potAnI AtmadazAmAM kendrita karavAmAM AvyuM. AtmaguNonI anubhUtimAM ene laI javAmAM AvyuM. kaThoratA jIvarAzi pratye hatI, ene haTAvavA komaLatA jarUrI hatI. kaThoratAne haTAvavA/miTAvavA mATenuM sAdhana te komaLatA. e komaLatA AtmasAt thaI gaI. have ? e komaLatArUpa sIDInuM / pagathiyAMnuM kAma nathI. :. sAdhanAmArganA bhaTakAvo paikIno eka bhaTakAva A che : pagathiyAMmAM ghara karI levuM. nahi, pagathiyAM to pahelA ke bIjA mALa para javA mATenuM sAdhana che. pagathiyAMmAM ghara karavAnuM nathI. samAdhi zataka 150 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ komaLatArUpI Atmaupamya maLI gayuM. have dareka AtmA sarakhA che e bhAva sthAyI thayA pachI dareka AtmAmAM / tenA guNo AdimAM javuM jarUrI nathI. have potAnA guNone anubhavavA UMDe javuM che. A saMdarbhamAM eka majhAno trikoNa samajI zakAya : rAga, virAga, vItarAgadazA. rAganA khADAne pUravA mATe vairAgyanI mATI. ane jamIna samataLa thaI te vItarAgadazA. to, vairAgya sAdhanakoTimAM che, vItarAgadazA sAdhya che. A sAdhana ane sAdhyakoTinA saMdarbhamAM prastuta kaDI AvI : parama bhAva prApti lage, vrata dharI avrata choDI; parama bhAva rita pAyake, vrata bhI InameM joDI... pahelAM avratone choDIne vrato / mahAvrato svIkAravAnA. parama-bhAva, nirmaLa AtmabhAvane meLavavA mATe. paramabhAvanI prApti thatI rahe tema vrato paNa chUTatAM jAya. nirmaLa AtmadazA meLavavA mATenAM sAdhana che ahiMsAdi mahAvrato. nirmaLa AtmadazArUpI makAna maLI gayuM; have sAdhananuM prayojana nathI. savAso gAthAnA stavananI kaDIo yAda Ave : samAdhi zataka 151 zaila | ' Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcaya dRSTi hRdaye dharI jI, pALe je vyavahAra; puNyavaMta te pAmazejI, bhavasamudrano pAra... 5/4 turaMga caDhI jima pAmIe jI, vege purano paMtha; mAraga tima zivano lahe jI, vyavahAre nirprantha... 5/5 mahela caDhatAM jima nahIM jI, teha turaMganuM kAja; saphaLa nahi nizcaya lahejI, tima tanu kiriyA sAja. 5/6 majhAnI vAta A kaDIomAM kahevAI. nizcayanayanI dRSTine hRdayamAM rAkhIne, tenI prApti mATe, tenA upAyarUpe je AtmAo paMcAcArAdi vyavahArane Acare che, te puNyAtmAo bhavasamudrano aMta pAme che. udAharaNa ApyuM A vAtanI puSTi mATe : ghoDA para caDhIne koI mANasa Icchita nagaranA mArga para cAle che; te ja rIte muni vyavahAra dvArA mokSano mArga meLave che. nagaranA mArge cAlyA pachI, te nagara AvI gayuM. jenA ghera javAnuM hatuM te ghara paNa AvI gayuM. have ? have ghoDAne choDI devAno che. ghoDA parathI UtarI mahelamAM javAnuM che. e ja rIte amuka kriyAo - kAyA dvArA thatI - te te maMjila (kriyA dvArA meLavavA yogya maMjila) ne meLavyA pachI karavAnI nathI hotI. - samAdhi zataka 152 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'parama bhAva rita pAyake...' parama bhAvano AnaMda maLyo... e maMjilane meLavavAmAM sahAyarUpa sAdhano dUra thatAM jaze. che : bahu pyArI abhivyakti pUjya cidAnandajI mahArAje eka padamAM ApI 'avadhU ! piyo anubhava rasa pyAlA...' e anubhava rasa zuM kare che ? 'aMtara sapta dhAturasa bhedI, parama prema UpajAve; pUrava bhAva avasthA palaTI, ajaba rUpa darasAve.' sAte dhAtune bhedI / vIMdhI, bhItara jaIne te anubhava rasa parama premanI avasthA Ape che. pahelAMno, sAMsArika padArtho paranA premano bhAva to kyAMya dUra cAlyo jAya che. 'nakhazikha rahata khumArI jAkI...' e anubhava rasanI khumArI pUrI astitvamAM laherAya che. jine e piyAlA piyA tinakuM, aura kepha rati kaisI ?' jeNe e anubhava rasano pyAlo pIdho, ene bIjo kepha ke enA dvArA thato ratibhAva kema hoI zake ? samAdhi zataka 153 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 AdhAra sUtra dahana same jyuM tRNa dahe, huM vrata avrata chedI; kriyA zakti Iname nahi, yA gati nizcaya bhedI... (71) jema agni ghAsane bALIne pote temAM samAI jAya che. tema vrata paNa avratane naSTa karI pote vilIna thAya che. joke, nizcaya dRSTie ema kahevAya ke avratane chedavAnI zakti vratamAM nathI. avratane chedavAnI zakti to AtmAnA svabhAvamAM rahelI che, vratapAlana te zaktinuM uddIpana kare che. samAdhi zataka | 154 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 A pa rasa ane rIjha pUjya cidAnandajI mahArAja paramAtmAnI akaLa guNasRSTine biradAvatAM kahe che : 'akala kaLA jagajIvana ! terI... aMta uddhithI anaMtaguNo tuja jJAna mahA, laghu buddhi jyuM merI...' samAdhi zataka |155 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svayaMbhUramaNa samudra karatAM paNa anaMta guNuM tAruM jJAna che. ane mArI buddhi to keTalI nAnakaDI ! prabhunA svarUpane, nirvikalpatAnI pRSThabhU para jaIne, svarUpAnubhUti dvArA anubhavI zakAya. e nirvikalpatAnI vAta karatAM kahe che : 'naya aru bhaMga nikSepa vicArata, pUravadhara thAke guNa herI; vikalpa karata tAga nahi pAyo, nirvikalpa te hota bhayerI... naya ane nikSepAnA bhAMgAne vicAratAM guNasamRddha pUrvadhara maharSi paNa thAkI jAya che. teone lAge che ke vikalpo karatAM tattvanI prApti thavAnI nathI, tethI teo nirvikalpa thayA. nirvikalpatAnI pRSThabhU para svaguNa-sparzanA. AnaMda ja AnaMda. prabhune prArthe che pUjya cidAnandajI mahArAja : 'aMtara anubhava vina tava padameM, yukti nahi koI ghaTata anerI; cidAnanda prabhu karI kirapA aba, dIje te rasa rIjha bhalerI...' AMtara anubhava vagara prabhunA svarUpane pAmavuM te agamya che. prabhu ! evI kRpA karo ke te rasa - paramarasa mane maLe ! samAdhi zataka 6 / 156 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'rasa rIjha.' rasarUpI kRpA. have ahIM majhAnuM eka vartuLa cAlu karAyuM che : 2sa dvArA rIjha. pharI rIjha (kRpA) dvArA rasa... Ama vartuLa cAlyA karaze. prabhuguNanI AMzika anubhUti dvArA hRdayanI nirmaLatA vadhI. e pRSThabhU para prabhuno prasAda vadhu tIvratAthI Utaraze. e prasAda pharI guNAnubhUtimAM palaTAze. 'cidAnanda prabhu karI kirapA aba, dIje te rasa rIjha bhalerI...' prabhu ! kRpA karIne paramarasano prasAda Apo ! A pRSThabhU para prastuta kaDIne kholIe : dahana same jyuM tRNa he, huM vrata avrata chedI; kriyA zakti InameM nahi, yA gati nizcaya bhedI... AtmazaktinuM mAhAtmya ahIM batAvyuM che. agni jema ghAsane bALIne pote vilIna thaI jAya che, tema vrata avratane samApta karI pote vilIna thAya che. nizcaya dRSTie joIe to avratane chedavAnI zakti AtmasvabhAvamAM paDelI che. vrata-pAlana te zaktinuM uddIpana kare che. samAdhi zataka 157 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svabhAva... AtmabhAva... bhagavadgItAnuM eka sarasa vidhAna yAda Ave : 'svamAvo'dhyAtmamute...' svabhAva te ja adhyAtma... svabhAva bhaNI javuM, bhItara tarapha DagalAM mAMDavA te ja adhyAtma. 'jJAnasAra' yAda Ave : 'cAritramAtmavaraLAt' AtmAne viSe cAlavuM te ja cAritra... sva tarapha ja cAlavuM che. majhAnI yAtrA... vratapAlana te vyavahAra. AtmAnuM svabhAvamAM rahevuM te nizcaya. vyavahAra dvArA nizcaya bhaNInI A majhAnI yAtrA. samAdhi zataka 158 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 AdhAra sUtra vrata guNa dhArata avratI, vratI jJAna guNa hoI; paramAtamake jJAnate, parama AtamA hoI...(72) avatI (vrata rahita AtmA) vratane prApta karIne ane vratI AtmA jJAna guNa prApta karIne anukrame paramAtmajJAnathI, paramAtmadazAnI anubhUti vaDe parama padane pAme che. samAdhi zataka /159 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 02 AtmabhAva bhaNInuM prayANa samAdhi zataka pUjyapAda cidAnandajI mahArAjA AtmAnubhUti zI rIte thAya tenuM dhyAna karatAM kahe che : 'paNa tuma dirasana yogathI, thayo hRdaye ho anubhava parakAza; anubhava abhyAsI kare, du:khadAyI ho sahu karma vinAza...' | 160 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhunuM darzana ane anubhavanuM prakAzI UThavuM. AtmAnubhUtinuM jhagI UThavuM. prabhunA kSamA guNanuM darzana bhItara kevI to lakIro pedA karI zake ? prabhu mahAvIrasvAmI bhagavAnanA sAdhanAkALanuM A dRzya : anADI mANasa prabhunA kAnamAM khIlA Thoke che ane prabhunI AMkho AMsubhInI bane che. A prabhunI divya kSamA ApaNI bhItara rahelI kSamAno divya AsvAda na ApI jAya ? ane ene pagale pagale e guNanI anubhUti. bahu ja sarasa sUtra anubhUti mATe AvyuM : 'anubhava abhyAsI kare...' abhyAsa jema sabaLa banato jAya tema anubhava pragADha bane. abhyAsane sabaLa banAvavA mATe yogasUtramAM maharSi pataMjalie A sUtra ApyuM che : "sa tu vIryavAna-nairantartha-sArAsevito vR bhUmiH'... abhyAsa dRDha tyAre bane che, jyAre te lAMbA samayathI abhyasta hoya, nirantaratApUrvaka abhyasta hoya ane satkArapUrvaka thayela hoya. paheluM caraNa : dIrghakAla-abhyastatA. varSonAM varSo sudhIno abhyAsa. diggaja saMgItajJoe kahyuM che ke temaNe 'sAregamapadhanI'nA sUromAMthI mAtra 'sA'ne ghUMTavAmAM daza-daza varSa lIdhAM che. bhImasena joSIne anurAdhA pauMDavAle pUcheluM : Ape kayA rAganuM sarjana karyuM che ? dareka diggaja saMgItakAra potAnA nAme eka rAganuM sRjana karI samAdhi zataka /161 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya che... e diggaja saMgItakAranI namrokti AvI hatI : beTI ! rAga ke sRjana kI kyA bAta karatI ho ? hama to 'sA' se 're' taka bhI nahIM pahuMce haiM ! mane evA sAdhako joIe che, jemaNe IryA samiti Adine varSo sudhI ghUMTI hoya. niraMtara-abhyastatA. varSo sudhIno sAdhanAno abhyAsa. paNa e joIe niraMtara. vacce ekAda divasa paNa te sAdhanA tUTelI na hoya... akhaMDa sAdhanA joIe. varSo sudhI sAdhanA thAya, paNa vacce vacce jo e tUTI jAya to teno phaoNrsa / baLa nahi rahe. dhAro ke eka mahino sAdhanA ghUMTAI. pharI aThavADiyuM na thaI. pharI thoDo samaya thaI sAdhanA. pharI chUTI... eka baLa pedA nahi thAya. baLa akhaMDita laya dvArA pedA thaze. satkAra-abhyastatA. sAdhanAne AdarapUrvaka ghUMTavI che. jema jema sAdhanA AgaLa vadhatI jAya tema tema AnaMda vadhato jAya. sAdhanAnA guNo jema jema maLatAM jAya tema tema sAdhanA pratyeno Adara vadhato jAya. samAdhi zataka |162 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. mAnavijaya mahopAdhyAya paramatAraka zrI kunTunAtha prabhunA stavanamAM kahe che H 'miliyA guNakaliyA pachI re lAla, bichurata jAye prANa re...' traNa caraNo ahIM batAvyAM : AjJAdharmanuM milana, te AjJApAlana dvArA thatA guNono khyAla Avavo ane e pachI AjJAdharma evo abhyasta thaI jAya ke tenA vinA eka kSaNa rahI na zakAya... 'anubhava abhyAsI kare.' jema abhyAsa ghUMTAto jAya tema anubhava sudRDha banato jAya. abhyAsa jJAtAbhAvano, abhyAsa draSTAbhAvano. jJAtAbhAva : upayogI jJayo jaNAya kharA, paNa gamA-aNagamAnI lAgaNI na rahe. abhyAsakALamAM evuM thaze ke thoDIvAra jJAtAbhAvamAM upayoga rahe. vaLI chUTI jAya. pharI khyAla AvatAM tenuM anusaMdhAna thAya... ane e rIte, dIrghakAla abhyastatA ane niraMtara abhyastatA thaze. ane e abhyAsa jJAnaguNanI anubhUtimAM pheravAze. 'paNa tuma dirasana yogathI, thayo hRdaye ho anubhava parakAza.' A pRSThabhU para kaDIne joIe : vrata guNa dhArata avratI, vratI jJAna guNa hoI; paramAtamake jJAnateM, parama AtamA hoI... samAdhi zataka /163 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vratarahita AtmA vrata vaDe ane vratI AtmA jJAna guNa vaDe paramAtmAnA jJAnane anubhavIne, paramAtmadazAnI jhalaka meLavIne parama padane pAme che. eka majhAno sAdhanAno grApha ahIM uMcakAyo. pahelAM vrato nahotAM maLelAM. sadgurunA mArgadarzanathI ahiMsAdi vrato / mahAvrato maLyAM. e mahAvratonA pAlana vaDe bhItarI yAtrA prAraMbhAI. mahAvrato... cAritra.. nizcaya cAritranI majhAnI A vyAkhyA thaI : 'cAritramAtmavarAt'. AtmabhAvamAM cAlavuM te cAritra. ahiMsAnI vyAkhyA majhAnI savAso gAthAnA stavane ApI : ekatA jJAna nizcaya dayA, suguru tehane bhAkhe; jeha avikalpa upayogamAM, nija prANane rAkhe... nirvikalpa upayogamAM rahevuM te nizcaya ahiMsA. vikalpo dvArA vibhAvomAM javAya e ja to hiMsA che ne ! nirvikalpa upayogamAM sthiti e che ekatvAnubhUti. svarUpadazA sAthenuM ekatva. svarUpadazAnI A ramaNatA, e pratyenuM eka adamya AkarSaNa sAdhakane nirmaLa aMtarAtmadazAnI prApti karAvaze. samAdhi zataka /194 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 AdhAra sUtra liMga deha Azrita rahe, bhava ko kAraNa deha; tAte bhava chede nahi, liMga-pakSa-rata jeha...(73) liMga eTale cihna. saMpradAyanA sUcaka bhagavAM Adi vastro, jaTA vagere dehane AdhAre che. ane deha te saMsAranuM kAraNa che. tethI jeo veSa AdimAM ja Agraha rAkhanArA hoya che, teo muktine pAmI zakatA nathI. samAdhi zataka /165 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 'vedhakatA vedhaka lahe... samAdhi zataka jyAre dRSTi UMDI, vedhaka bane che tyAre ja tattva maLe che. pUjya vIravijaya mahArAja zrI pArzvanAtha paMcakalyANaka pUjAmAM kahe che : 'vedhakatA vedhaka lahe, bIjA beThA vA khAya...' bAhyadRSTi vyaktitvo mAtra bahAra ja pharyA karavAnA. /''' Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'jJAnasAra'nA tattvadRSTi aSTakamAM, A saMdarbhe, majhAnI vAto thaI che. e kahe che ke zarIrane bahirdaSTi rUDuM, rUpALuM, majhAnuM che ema joze. tattvadRSTi AtmA gaMdakIthI sabhara e zarIrane joze.1 zarIra dRzya che. draSTA AtmA che. basa, A dUrI spaSTa samajAI jAya to zarIramAM huMpaNAnI buddhi kaI rIte thaze ? zarIra che eka paryAya. paryAyane mAtra jovAno hoya che. emAM bhaLavAnuM hotuM nathI. paryAyane jovAno... jotAM AvaDe to, vairAgya Upaje ja. eka nadInA pravAhamAM eka yuvAna strI vahI gaI. bahAra na nIkaLI zakI. nIkaLyuM bahAra tenuM zarIra. kAMThA para pheMkAyela e mRtadehane joIne tyAMthI pasAra thatA eka yogIpuruSe vicAryuM : zarIra kevuM kSaNabhaMgura che ! A dazya joIne vairAgya kone na Upaje ? hamaNAM eka meDikalamAM bhaNato vidyArthI mane maLela. mane kahe : sAheba, pahelAM ghaNAM pravacano sAMbhaLavA chatAM je vairAgya mane nahi Upajelo; Aje mRtadehanI cIraphADa karatAM Upaje che. meM mArA sAthIne hamaNAM ja kaheluM : zarIranI hAlata to A ja che. zuM enA mATe ApaNe A badhI mathAmaNo karIe chIe 1. lAvaNyalaharIpuNyaM, vapuH pazyati bAhyadRg / tattvadRSTiH zvakAkAnAM, bhakSyaM kRmikulAkulam // 19/5 // samAdhi zataka 167 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pelI yuvAna strInA mRtadehane eka bahirdaSTi puruSe joyo ane ene rAgadazA UpajI. eka sonIe e sAlaMkAra yuvatInA mRtadehane joyo. enI najara e strIe paherelA dAgInA para gaI. dRzya eka. ene joIne draSTA vairAgya paNa pAmI zake. rAga paNa. bahirdaSTi moTA mahelane joI Azcaryacakita banaze : AvuM adbhuta mahAlaya ! tattvadaSTi sAdhakane e mahAlaya IMTa-paththaranA DhagalA jevuM dekhAze. zarIra para koIe bhasma copaDI hoya ke koIe potAnA deha para melano tha2 vaLagADyo hoya; bahirdaSTinI phUTapaTTI A sAdhanAne mahattvapUrNa gaNaze. aMtardaSTivALo sAdhaka to ATaluM ja joze : e tathAkathita sAdhakamAM jJAnadazAnuM UMDANa keTaluM che ! joke, pariSaha-sahana e paNa vyavahAracAritra che ja. ethI ene sAva nagaNya kahI devAnuM ApaNane pAlave nahi. paraMtu e vyavahAra cAritra nizcaya cAritranuM poSaka hovuM joIe. 2. gajAzvairbhUpabhavanaM vismayAya bahirdRza: / 3. tatrAzvebhavanAt ko'pi bhedastattvadRzastu naH // jJAna0 19/6 // bhasmanA kezalocena, vapurdhRtamalena vA / mahAntaM bAhyadRgvetti, citsAmrAjyena tattvavit // jJAna0 19/7 // samAdhi zataka / 168 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariSahasahana che vyavahAra cAritra. nijaguNasthiratA che nizcaya cAritra. pariSaha-sahana dvArA zarIra sAdhanA mATe sakSama bane ane e sAdhanA sAdhakane nizcaya cAritra bhaNI dorI jAya. paNa, nizcaya cAritra - svaguNasthiratA bhaNI laMbAya evI vyavahAra sAdhanA na hoya tyAre te vyavahArAbhAsa banI zake. e saMdarbhamAM ja pU. mahopAdhyAya yazovijayajI mahArAje sADA traNaso gAthAnI stavanAmAM kahyuM : 'jo kaSTe munimAraga pAve, baLada thAya to sAro...' mAtra kaSTavRtti vaDe ja jo cAritra maLI jatuM hoya to ghAMcIno baLada keTaluM kaSTa sahana kare che ? kaSTavRttirUpa vyavahAra cAritra nizcaya cAritramAM pariName to barobara kahevAya. A saMdarbhe prastuta kaDI joIe : liMga deha Azrita rahe, bhava ko kAraNa deha; tAteM bhava chede nahi, liMga-pakSa-rata jeha... samAdhi zataka 169 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ veSa dehane AdhAre che ane deha to saMsAranuM kAraNa che. tethI jeo veSa AdimAM ja Agraha rAkhanArA hoya, teo muktine pAmI zakatA nathI. jhoka, sAdhanA para hoya. sAdhanAnI dRDhatA para hovo joIe. rAga, dveSa, ahaMkAranI zithilatA e ja to sAdhanA che. sAdhake enA para ja mITa mAMDIne satata cAlavAnuM che. samAdhi zataka /1 170 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 AdhAra sUtra jAti deha Azrita rahe, bhava ko kAraNa deha; tAte bhava cheke nahi, jAti-pakSa-rata jeha...(74) brAhmaNa, kSatriya Adi jAtio dehane Azrita che ane deha e saMsAranuM kAraNa che. mATe jeo jAtinA ja abhimAnamAM rahe teo muktine pAmI zake nahi. samAdhi zataka |191 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 upAdAna zuddhino majhAno mArga samAdhi zataka mahAmanA kumArapALa mahArAjA 'AtmanindA dvAtriMzikA'mAM kahe che : hitvA svadehe'pi mamatvabuddhi, zraddhApavitrIkRtasadvivekaH / muktAnyasaGgaH samazatrumitraH, |102 svAmin! kadA saMyamamAtaniSye // Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyama prApti mATenI cAra sajjatAonI vAta ahIM che : dehane viSe mArApaNAnI buddhino tyAga, zraddhA vaDe pavitra thayela viveka, vibhAvomAM laI jAya tevA saMganuM dUrIkaraNa ane samazatrumitrabhAva. zarUAtanuM caraNa che dehamAM mArApaNAnI buddhino tyAga. huM chuM AnaMdaghana AtmA. ane mArA guNo che jJAna, darzana, cAritra Adi. bhramaNAmAM AthaDavAnuM A kAraNe thayuM : je huM nathI, temAM huM buddhi thaI; je mAruM nathI, temAM mArApaNAnI buddhi thaI. dehamAM huMpaNAnI buddhi te bhrama. AtmAmAM huMpaNAnI dhAraNA te zraddhA. A zraddhAthI yukta jAgRti e bIjuM caraNa. A jAgRti, viveka AvatAM parano saMga chUTI jAya che. A trIjuM caraNa. ane chelluM caraNa che samazatrumitrabhAva. joke, A zabda samazatrumitrabhAva - atyAranI sAdhanAnI prAraMbhika avasthAno sUcaka che. sAdhanAnA uparanA paDAvomAM to zatru jevuM che ja koNa ? AhlAdaka stuti che pArzvanAtha prabhunAM caraNomAM peza thayelI : 'kamaThe dharaNendre ca, svocitaM karma kurvati; prabhustulyamanovRttiH, pArzvanAthaH zriye'stu vaH // ' kamaTha paramAtmAnA parama pAvana zarIra para upasargonI jhaDI varasAve che ane dharaNendra prabhunI bhakti kare che; e samaye prabhu samavRttivALA che. samAdhi zataka 173 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaI rIte A banyuM ? prabhunA chadmasthakALanI A ghaTanA che. stutikAra kalikAlasarvajJa AcArya hemacandrasUri mahArAje paDadA pAchaLanI vAta A rIte kahI : 'svoSita varma vaMti...' baMne potapotAne ucita kAma karI rahyA che ema prabhue mAnyuM. keTalI sarasa vAta ! koNe zuM karavuM ane kema karavuM e e vyakti jANe. potAne enI sAthe zI nisabata ? ane bIjI vAta : potAno karyodaya che. e karma udayamAM AvavAnuM ja hatuM. nimitta A vyakti bane ke pelI; zo pharaka paDe che ? upAdAnanI zuddhi tarapha dorI janArI A ghaTanA nimittonA jagatathI ApaNane bahAra karI mUke che. eka zrAvaka eka gAmamAM rahe. prabhunI bhakti bahu ja sArI rIte kare. pArzvanAtha dAdA mULanAyaka tarIke. roja 'mane dharaNendre va'... stuti bolatAM temanI AMkho chalachalAI UThe : dAdA ! AvA bhAvanI eka nAnakaDI jhalaka to mane Apajo ! derAsaranI bAjumAM eka ghara. e gharavALA bhAI muMbaI rahe. dUranA gAmaDe rahetA temanA saMbaMdhIne A ghara temaNe bhADe ApyuM. A bhADUAtane dharma joDe koI saMbaMdha nahi, eTaluM ja nahi, dhArmiko pratye tiraskAra... samAdhi zataka | 174 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pelA zrAvakajI pUjA karavA Ave tyAre A bhAI gharanI bahAra beThA hoya ane paTTI utAreH vAha ! A ja to bhagavAnane barobara chetarI nAkhavAnA lAge che. oha ! zuM ThATha ThaThAro, zuM bhapako ! roja jatAM ane vaLatAM pelA bhAI A zrAvakajInI paTTI utAre. paNa zrAvakajI eTalA to bhInA ke A zabdonI koI ja asara temane na thAya. cAreka mahinA A rIte vItyA haze. ziyALAmAM zrAvakajInA dIkarAe muMbaIthI sarasa badAmanuM paeNkeTa mokalyuM pitAjI 52. e paeNkeTa hAthamAM AvatAM zrAvakajIne pelA nindaka bhAI yAda AvyA. badAmanA paeNkeTa para slipa coDI te 52 emaNe lakhyuM H Apa mane sudhAravA mATe ApanI ghaNI zakti vAparo cho; badAmanuM A paeNkeTa e AzayathI mokaluM chuM ke Ape mArA mATe vahAvela zakti kaMIka aMze AnA dvArA maLI rahe. badAmanuM e paeNkeTa pelA bhAIne pahoMcADyuM. slipa vAMcatAM emanI AMkho bhInI banI : Avo paNa mANasa hoI zake ? meM emanA mATe ATalA kharAba zabdo roje vAparyA; ne e mane badAma mokale ! enuM hRdaya parivartana thayuM. eNe zrAvakajInI mAphI mAgI. saMyamaprApti mATenI cAra sajjatAomAM pahelI hatI : deha pratyenA mamatvano tyAga. A pRSThabhU para A kaDI joIe : jAti deha Azrita rahe, bhava ko kAraNa deha; tAteM bhava chede nahi, jAti-pakSa-rata jeha... samAdhi zataka | 175 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brAhmaNa-kSatriya Adi jAtio dehane AdhAre che. ane deha saMsAranuM kAraNa che. tethI jAtinA pakSamAM, abhimAnamAM rakta vyakti saMsArane dUra karI zake nahi. sAdhakanI najara mAtra ne mAtra sAdhanA para hoya. sAdhakanuM eka majhAnuM vizeSaNa A che : sAdhanaikadaSTi. jenI dRSTi mAtra sAdhanA para che. e dareka ghaTanAmAM eTaluM ja jue ke AnAthI mArI sAdhanA vikasita thaze ke nahi. samAdhi zataka | 176 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 AdhAra sUtra jAti-liMga ke pakSame, jinanuM hai DhaMDha rAga; mohajAlame so pare, na lahe zivasukha bhAga...(75) je manuSyane jAti ane liMga (veSa)nA pakSamAM ja ekAnta rAga che, eTale jAti ane veSane ja muktinuM kAraNa mAne che. te ajJAnI jIva mohanI jALamAM phasAyelo che. te mokSa sukha pAmI zakato nathI. samAdhi zataka |degdeg Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. L 5 rAga, dveSanI zithilatA mokSanA sukhanI vAta karatAM 'paramAtma paMcaviMzatikA'mAM maho. yazovijayajI mahArAje kahyuM : 'vANI jyAMthI pAchI phare che, mananI jyAM gati nathI; te zuddha anubhava vaDe jANI zakAya tevuM mokSanuM sukha che. yato vAco nivartante, na yatra manaso gatiH / zuddhAnubhavasaMvedyaM, tadrUpaM paramAtmanaH // para0 paMca0 4 // samAdhi zataka | 178 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdone pele pAranuM A sukha. kalpanAne pele pAranuM A sukha. ghaNA loko padArtha AdinA saMgathI UpajatA sukhane sukha ke AnaMda kahI de che. AnaMdanI majhAnI vyAkhyA che asaMgajanyatAne kAraNe Upajato harSa. saMgajanya harSa te rati. ti ane ati e to eka sikkAnAM be pAsAM che. je saMgathI ratinI kalpanA thatI hoya, tethI ja atino anubhava thaI zake che. saMgItanI sIDI sAMbhaLI. gIto gamyAM. vAraMvAra have e ripITa karavAmAM Ave to... ? prAcIna kathA mane yAda Ave che. rAjA jamavA beThela. bhIMDAnuM bharavuM zAka sAruM lAgyuM ene. maMtrI joDe beThela. rAjA kahe : bhIMDo eTale bhIMDo. zAkamAM rAjA gaNAya e. enA jevuM eka paNa zAka nahi. maMtrI kahe : barobara che vAta. bhIMDA jevuM to eka paNa zAka nahi ja. maMtrIe rasoIyAne kahyuM ke rAjAjI mATe roja bhIMDAnuM zAka banAvavuM. roja bhIMDAnuM zAka savAra-sAMja banavA lAgyuM. aThavADiyAmAM to rAjA kaMTALI gayA. maMtrIne kahe : A zuM mAMDyuM che ? roja bhIMDAnuM zAka ! bIjuM zAka maLatuM ja nathI ke zuM ? bhIMDo to sAva nakAmuM zAka che. maMtrI kahe : jI, have khyAla rAkhIza. bhIMDo nakAmuM zAka ja gaNAya. acAnaka rAjAe pUchyuM : pahelAM to tame ja kahetA'tA ke bhIMDA jevuM eka paNa zAka nahi. samAdhi zataka 179 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrI kahe : sAheba, huM tamAro nokara chuM. bhIMDAno nahi ! tame kahyuM : bhIMDA jevuM eka paNa zAka nahi, to meM ema kahyuM. tame kahyuM ke enA jevuM nakAmuM zAka eka paNa nahi, to meM ema kahyuM. rAjA hasI paDyA. tame jene sukha kaho cho, e vastumAM ke vyaktimAM che ke tamArI kalpanAmAM che ? eka vyakti mATe jhUrI maranAra vyakti e ja vyaktine dU2 ka2vA mATe prANonI laDAI khelI de, tyAre mAnavuM ja paDe ke sukha e vyaktimAM nahotuM. AnI kalpanAmAM hatuM. vAstavika sukha mATe AthI ja, zuddhAnumavasaMvedyam vizeSaNa mUkyuM che. tamAro anubhava samAja ke vyaktisamUho, jemanI vacce tame raho cho, enA AdhAre ghaDAyo hoya to ene zuddha anubhava na kahI zakAya. hA, ene UchIno anubhava kahI zakAya ! tamAro potIko anubhava... e vAta paNa ahIM nathI. tamAro potIko kahevAto anubhava samAja dvArA prabhAvita hoya to ene potIko kema kahevAya ? e ja rIte anAdinI parigraha saMjJAthI prabhAvita anubhava hoya to paNa ene tamAro anubhava kema kahI zakAya ? mATe sarasa vizeSaNa AvyuM : 'zuddhAnumavasaMvedyam' zuddha anubhava dvArA anubhavAya evuM sukha... jJAtAbhAva ane draSTAbhAva ke udAsInabhAvamAM sAdhaka haze tyAre to rati ke aratine e sparzaze paNa nahi. kAraNa ke jJAtAbhAvanI paLomAM je anubhava thaze te zuddha anubhava haze. samAdhi zataka | 18 180 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSanuM A sukha... have to e ja joIe. niSedhArthaka rIte A kaDI khUlaze : jAti-liMga ke pakSameM, jinakuM hai dRDha rAga; mohajAlameM so pare, na lahe zivasukha bhAga... jAti ane veSanuM abhimAna jo AvI gayuM to mokSasukha dUranI ghaTanA banI jaze. ahaMkAra AvI gayo ne ! mokSa eTale rAga, dveSa, ahaMkAra Adino vilaya. ane eTale ja e mATenI sAdhanA thaze rAga, dveSa, ahaMkAranI zithilatA. samAdhi zataka | 181 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ liMga dravya guna 76 AdhAra sUtra Adara, nizcaya sukha vyavahAra; bAhya liMga haTha naya mati, kare mUDha avicAra...(76) dravyaliMga AtmaguNonA svIkAramAM nimittarUpa che. nizcaya naya vaDe sAdhya mokSasukhamAM dravyaliMga (dravya veSa) vyavahArathI kAraNarUpa che. paraMtu dravya veSa ekAMte mokSanuM kAraNa nathI. tema chatAM je mUDha manuSya kevaLa bAhya veSamAM ja haTha- kadAgraha rAkhe che, te vastunA yathArtha svarUpano vicAra karI zakato nathI. 1. Adira, D 2. mukha, B - D 3. gati, B - D - F samAdhi zataka |182 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 tame svamAM ja ho... samAdhi zataka parama tAraka zrI aranAtha prabhunA stavanamAM pUjyapAda AnaMdaghanajI mahArAja kahe che : 'zuddhAtama anubhava sadA, svasamaya eha vilAsa re; para taNI chAMyaDI jihAM paDe, te para samaya nivAsa re......' /197 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha Atmadravyano, zAzvatInA layano anubhava e ja che svasamaya. paramAM, vibhAvomAM javAyuM to e 52 samaya. zuddha Atmadravyano anubhava... kevo to e anubhava hoya che ? zabdone pele pArano e anubhava. tame ene anubhavI zako. kahI na zako. vikalpomAM bhaLavAne kAraNe ApaNe keTaluM gumAvyuM ? ApaNe ApaNA svarUpathI je cyuta thayA chIe, temAM mukhya phALo vikalpono che. tame 52mAM cho, mATe svamAM nathI. paramAM na ho to - vikalpomAM na ho to... svamAM ja ho ne ! mIrapura (rAjasthAna) tIrthamAM huM traNeka divasa mATe gayelo. cAturmAsa pAvApurI (rAjasthAna) tIrthamAM hatuM. paryuSaNA pachI mIrapura traNa divasa mATe javAnuM thayuM. divase to prabhunI bhakti karI. rAtre pratikramaNa karI sUvAnI taiyArI thaI tyAM majhAno avAja zarU thayo : jharaNuM parvata parathI paTakAya ane saMbhaLAya tevo. rAtre vacce vacce jAgato rahyo tyAre e ninAda saMbhaLAto rahyo. samAdhi zataka | 184 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A nAda sAthe anusaMdhAna thayuM bhItarI nAdanuM. ema lAgyuM ke bhItara bajI rahela anAhata nAdanuM ja bahArI rUpa che A jharaNAno ninAda. savAre pAMca vAgye e nAda saMbhaLAto baMdha thayo. meM tyAMnA menejarane pUchyuM ke rAtre avAja Avato hato, e zeno hato ? emaNe kahyuM : A varSe varasAda vadhu paDyo che. parvatanI Toca para pANI ghaNuM bharAyuM che. te jharaNA rUpe nIce paTakAya che. meM pUchyuM H savAre e nAda saMbhaLAto baMdha kema thaI gayo ? emaNe kahyuM : jaMgala zAMta hatuM tyAre avAja saMbhaLAyA karyo. jaMgalamAM lokonI avarajavara cAlu thaI, jaMgala bolatuM thayuM eTale pelo nAda saMbhaLAto baMdha thayo. mane thayuM H vikalponA jaMgalano avAja bhItaranA madhurA nAdane cUpa karI de che evuM ja A to thayuM ! A pRSThabhU para kaDI laIe : liMga dravya guna Adare, nizcaya sukha vyavahAra; bAhya liMga haTha naya mati, kare mUDha avicAra... dravyaliMga AtmaguNonA svIkAramAM nimittarUpa che. nizcaya naya vaDe sAdhya je mokSasukha che, temAM dravyaliMga (bAhya veSa) vyavahArathI kAraNa che. paraMtu samAdhi zataka 185 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravya veSa ekAMte mokSanuM kAraNa nathI. tema chatAM je mUDha manuSya kevaLa bAhya veSamAM ja kadAgraha rAkhe che, te vastunA yathArtha svarUpano vicAra karI zakato nathI. prabhunA veSane grahaNa karIne cAlatA mahAtmA mATe eka zabda sUjhe : veSa paramAtmA. prabhunA zrAmaNyanA svIkAranA pratIka sama pyAro pyAro veSa ane e veSa grahyA pachI thatI sAmAcA2InuM pAlana majhAnI sAdhanA che. mAtra e veSa dhAraNa karanAra sAdhakanI sAme potAnA aMtima lakSya rUpe svarUpasthiti UbharelI hovI joIe. nizcaya sAdhanA che svarUpasthitinI prApti. ene lakSyamAM rAkhIne doDAya che tyAre prabhuno veSa nizcaya sAdhanAnuM sAdhana banI rahe che. abhavya AtmA prabhunA veSane dhArI rAkhe che. paNa tenA aMtima lakSya rUpe bhautika sukho hoya che, tethI traiveyaka sudhI, zrAmaNyapAlana dvArA, e pahoMcI zake che. paraMtu svarUpasthiti pAmavI, muktisukha meLavavuM e enuM lakSya ja nathI; tethI e cUkI jAya che. samAdhi zataka |186 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi zataka bhAga-1 : kaDI 1 thI 20 bhAga-2 : kaDI 21 thI 47 bhAga-3 kaDI 48 thI 76 : bhAga-4 . kaDI 77 thI 104 samAdhi zataka 187 pa'' Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5.pU.AcArya yazovijayasUri mahArAja dvArA lakhAyela pustako * darisana tarasIe ..... bhA. 1-2 (dvitIya AvRtti) (bhAgavatI sAdhanAnI sasUtra vyAkhyA) 'bichurata jAye prANa .....' (dvitIya AvRtti) (pUjyapAda siddharSi mahArAja kRta jinastavanA para saMvedanA) 7 'AtamajJAnI zramaNa kahAve (uttarAdhyayana sUtranA 15mA sabhikhkhu adhyayana upara saMvedanA) 'mere avaguna citta na dharo .....' (dvitIya AvRtti) (kumArapALa bhUpALa kRta 'AtmanindA dvAtriMzikA' para saMvedanA) RRSabha jinesara prItama mAharo re ..... (zrI AnaMdaghanajI mahArAjanI stavanAo para saMvedanA) (stavana-1 thI 5) prabhuno pyAro parza (parama pAvana zrI dazavaikAlika sUtra (1 thI 4) paranI vAcanAo) AtmAnubhUti (yogapradIpa, jJAnasAra Adi grantho tathA pU. cidAnaMdajI mahArAjanAM padomAM maLatAM sAdhanA-sUtro para vizleSaNa) astitvanuM paroDha (hRdayapradIpa SatriMzikA para svAdhyAya) 0 anubhUtinuM AkAza (pU. devacandrajI mahArAjanI aSTapravacana mAtAnI sajjhAya para anuprekSA) 7 rome rome paramasparza (devAdhideva prabhu mahAvIranI sADAbAra varasanI lokottara sAdhanAnI AMtara kathA) 7 prabhunA hastAkSara (parama pAvana uttarAdhyayana sUtranAM keTalAMka sAdhanAsUtro para svAdhyAya) 7 dhyAna ane kAcotsarga (dvitIya AvRtti) (dhyAna ane kAyotsarga vizeno zAstrIya sandarbho sAtheno svAdhyAya) 7 pravacana aMjana jo sadguru kare (navapada sAdhanA) ekAntano vaibhava (tRtIya AvRtti) (smaraNa yAtrA) raso thai saH (dvitIya AvRtti) (pUjyapAda devacandrajI mahArAja kRta zrI abhinandana jinastavanA para svAdhyAya) sAdhanApatha (dvitIca AvRtti) (pUjyapAda devacandrajI mahArAja kRta zrI suvidhinAtha jinastavanA para svAdhyAya) parama ! tArA mArge (dvitIya AvRtti) (pUjyapAda devacandrajI mahArAja kRta prabhu mahAvIra stavanA para svAdhyAya) pragaTyo pUrAM rAga (pUjyapAda devacandrajI mahArAja kRta prabhu neminAtha stavanA para svAdhyAya) samAdhi zataka 188