Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Edu ((((GD) // zrI bhuvanatilakasUrIzvarajana paMthamAlA- 45 // || vijayAmazya-kama-labdhi bhuvanatinakasUrIzvarebhyo namaH / / parva- caritra trayam (gadya-padyAtmakam ) kRtikAra - pU. aprasiddhamidhara evaM sva. pU. AcArya bhagavAna zrImadvijayalabdhisurIzvarajI mahArAja saMpAdaka - pU. AcAryadeva zrImadvijayabhuvana milakasUrIzvarajI mahArAja ke paTTAlaMkAra pU. AcAryadeva zrImadvijaya bhadraMkarasUrIzvarajI mahArAjA sahAyaka - zrI jaina saMgha piMDavAr3A Private Use Only ((25) (GDS
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna paMcamI parva kathA // zrI zaMkhezvarapArzvanAthAya namaH // // prAtmakamalalabdhi-bhuvanatilaka-bhadraMkarasUri gurubhyo namaH / / pU. prAcInamaharSikRta gadyabaddha TIkayA samalaMkRtA pU. AcArya zrI bhadaMkarasUrIzvarajI mahArAja saMpAditA zrI jJAna paMcamI parva kathA salalalalalala jJAnaM sAraM sarva saMsAra madhye / jJAnaM tattvaM sarva tatveSu nityaM // jJAna mokSamArgapradarza, tasmAt jJAne paMcamI vo vidheyaa||1|| tathAhi-jaMbUdvIpabharatakSetre padmapuraM nAma nagaraM, zUravIravyavikrAntajitasenarAjA sarvalakSaNasaMpUrNA yazomatI nAma rAjJI, tayoH putro varadatto nAma kumAraH sadAsaptatikalApArINatAyAM rUpalAvaNyakalitaH aSTavArSiko babhUva / pitrA paMDitasya samarpitaH paMDitaH sAdaraM pAThayati paraM akSaramukhe na caTati / paThanaviSaye kA vArtA? krameNa yauvanaM prAptam tadA varadattazarIrerogAH smutpnnaaH| aSTAdazarogaiHzarIraM vyAptaM / rAjA-rAjJIpramukhaso'pi jano jinadharmavAsitacico vartate / itastasminagare zrI siMhadAsaSThI vasati tasya Jain Education Interal For Personal & Private Use Only TAlainelibrary.org
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna paMcamI parva kathA | 20 patnI karitilakA nAma / jinadharmaparAyaNayos tayoHputrI guNamaMjarI lAlyamAnA yauvanaM prAptA / pUrvakarmavazAt guNamaMjarI zarIrarogAtaMkabahulatvaM AptA, vacane mRkatvaM babhUva / gRhasaptakoTidravyasvAmisiMhadAsa zreSTinA bahUnAM vyavahAriNAM niveditaM, bhavatAM putrANAM putrI dadhi, vivAhasaMbaMdhaH kriyate / te kathayanti / bhavanaputrI rogeNa pIDitAM kaH kuSThavyApto pariNa yati ? zreSThinA bahuvaidyAnAm darzitA paraM rogopazAnti naM 5 jAtA / mAtRpitRpramukhasarvopi parivAro duHkhitas tiSThati / krameNa kanyA duSTakuSThAbhibhUtA jAtA, poDazavarSamAnA babhUva / ___ ekadA tatra nagare zrI vijayasenAcAryazcaturjJAnaparikalinaH samAgataH, sarve janAH sUrivandanArtha gatAH / siMhadAsazreSThI saparivAro guruvandanArtha gataH, vanditvA upaviSTaH / rAjApi saparivAraH putrasahito gurUzca vandatesma, gurubhiH dezanA dattA / bho bho bhavyA ! jJAnaM sAraM hi vizve tammAdbhakti jJAnasAreSu kuruta / yasmAt devaM dharma sAdhUzca natvA yAnti pApAni jJAnabhaktito nityaM / jJAnena vinA jIvAjIvAdi ISI // 2 // tattvaM na jAnanti / ataH kAraNAt prathamaM jJAnArAghanaM, yena jJAne virAdhanaM kriyate manamA vacasA kAyena / tadA manasA virAdhite manaH zUnyatvaM jAyate / vacanena virAdhanena mUkatvaM mukharogA bhavaMti / kAyena yad virAdhanena sitakuSThAdirogAH zarIra smutpdyte| tribhimanavacanakAyayogavirAdhanayA dhanadhAnyAdiputrakalabAdizarIrasaMtApAdikAni daHkhAni prApyante / For Personal Private Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcamI kathA | ___ asminnavasare siMhadAsazreSThinApyuktaM / bhagavan ahaM pRcchAmi, mama pucyA guNamaMjaryA rogAH zarIre kena kAraNena samAgatAH / guru vakti, pUrvabhavaHzrUyatA-dhAtakIkhaNDamadhye pUrvadizi bharate kheTakanagare jinadevazreSThI vamati, tasya bhAryA sundarI, tayoH paJcaputrA AsapAla 1 tejapAla 2 guNapAla 3 dharmapAla 4 dharma sAra 5, catasraH pucyAlIlAvati 1 silAvati 2 raMgAvati 3 maMgAvati 4 jinadevazreSTiputrAH paMDitasya paThanArtha dattAH / te paJcA'pi unmattAH, paMDitaH paThanazikSA dadAti / te rudanti / mAtuH samIpe gacchati / mAtA kathayati paThanena kiM prayojanaM, mAtA paMDitasya AkrozaM dadAti / paTTIkA pustikA agnimadhye kSiptA jvAlitA / putrANAM kathayati paThanArtha mA gacchata, krIDAmeva katu / jinadevazreSThinaH kiMkarA iva putrA putryo'pi na vacanaM kurvanti / zreSThI kathayati he priye ! putrANAM murkhatve kopi kanyAM na dadAti / murkhazUramokSAbhilASiNAM triguNAdhikavarSANAM viSaye kanyA na dIyate / zreSThinA bhAryA kathitA, bhadre ! kanyA na dIyate / murkhadoSeNa pANigrahaNAyogyA / taba doSeNa mUrkhA jAtAH / strI bhaNati / mama doSaH kimapi nAsti / tavaiva doSa eva, vivAda eva jAtaH / mama sanmukhaM badase ? sA sundarI sanmukhaM vadasi / tava ritA pApiSThaH, yena tvaM evaM vadasi / etadvacanaM zrutvA krodhena jinadeva zreSThinopalo muktaH tasyAzzI lagnaH / sA mRtvA tava striya udare utpannA putrI jAtA / pUrvabhavajJAnavirAdhanAyAM rogotpatti rjAtA / sA gurUNAM vacanaM zruccA guNamaMjaryA jAtismaraNamutpannaM / dRSTaH pUrvabhavaH, sarva satyaM jJAtaM / punaH zreSThinA muniH pRSTaH / Jain Education Intematonal For Personal & Private Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAna paMcamI parva kathA | / ete rogAH kathaM vilayanti / guruNA maNitaM / zAna eva sAraH tataH jJAnapaMcamI vidhinA kuru / sA tu vidhitapapustakato jnyeyaa| paMcavarSANi paMcamAsAna eva tapavidhAnaM yadi paMcamAtapaH karttamazaktaH / tadA kArtikamAse zuddhapaMcamI yAvajjIvaM samArAdhyA / varSa prati ekapaJcamI kriyate / tadA rogopazAnti rbhavati / saubhAgyalAvaNyarUpAdiguNAH prarthate / sobhAgyapazcamI nAma sarvaRddhi paripUrito bhavati / jIvaputrapucyAdiparikaraH, jJAnAdipaMcabuddhivahalo bhavati / iti guruvacanaM zratvA jina devazreSThI vadati, bhagavana vidhiH kathyatAM mama pucyA anyatapaHzaktirnAsti / kArtikapaJcamI yAvajjIvaM kari pyati vidhiM kathayati sUri vaH / paMcamyAdidine svayaMpaTTakaM maNDayitvA paMcapustikA muktAH / puSpaiH pUjayitvA dhUpakSepapaMcavarNadhAnyAnyupaDhaukyAni / paJcasaMkhyaiHpaMcaprakAraiH pakvAnnAni / paMcaprakAra : paMcaphalAni paMcadravyANAM Dhokyante / pazcAd guroragre pratyAkhyAnaM kriyate / tasmin dine 'namo nANassa' eka sahasra vA aSTottarazataM guNyate / yadA paMcamI dine pauSadho bhavati / tadA pAraNe sarva DhaukitAnAM pAraNaM kriyate / sAdhuH pratilAbhitaH vidhi evaM zrutvA guNamaMjarIjIvena pratipanna ! tasmin samaye rAjJA pRSTaM mama putrasya varadattastha yauvanasamaye vyAdhiH samutpannaH / pAThopi nAgacchati kasya karmaNo vipAko 1 guruNA kathita / he mahAbhAga ! zRNu putrasya pUrvabhavaM / tathAhi-jaMbUdvIpe bharatakSetre zrIpuraM nAma nagaraM vasunAmA zreSThI bhAryA vasumatI, tayoH putro vasusAro ladhu putro vasudevastau dvau ekadA vane krauDArtha gatau ca munisundarasUriNA IA ||4 // Jain Education Inter For Personal & Private Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna paMcamI parva kathA pratibuddhyete / yatprAtastanna madhyAhne yanmadhyAhane tanna nizi, nirIkSyate bhave'smin hi padArthAnAmanityatA 1 iti vacanaM zrutvA vairAgyavAsitvena dvAbhyAM cAritraM gRhItaM / ladhubhrAtA vasudevaH zrI siddhAMtasamudramavagAhya arthata paThati nirNayaM kRtvA guruNA yogyaM jJAtvA sUripade nivezitaH, paMcazataM sarvamunIn pATha yati / ekadA nizAyAM saMstArake suptakena muninA kimapi pRSTaM tasyAH arthaH kthitH| dvitIyAgatena tathA artha pRSTaH tadA vyAkulIbhUtaH cintayitu lagnaH / aho mama vRddhabhrAtA dhanyo yena ko'pi na pRcchati / sukhena supta mamApyatra nizi nidrA nAsti / mUrkhatve bahavo guNAH santi / murkhatvaM hi sakhe mamApi ruciraM tasmin yadaSTau guNAH / nizcito bahu bhojano'patrapamanA naktaM divA zAyakaM // kAryAkAryavicAraNaikabaghiro, mAnapamAne samaH prAyeNAmayavarjito dRDhavapurkha sukhaM jIvati // 1 // ataH paraM naiva paatthyaami| ekaM padamapi kasyA'pi na kathyate / tadanantaraM dvAdaza dinAni guruNA mauna iva sthitaM / pazcAdanAlocita vasudevAcAryo mRtaH / vasumAra-munirmAnasasarami haMso jAtaH / pUrvopArjitakarmaNA zrIjJAnanindayA mUrkhatArjanayA mRtamtava putro'bhavana, sarvazarIregegotpattiguruNeti niveditA / varadattenapUrvabhavo jJAto, rAjA guruH pRcchan. rogasya zAntiH kathaM bhavati, tata kathaya / varadattasya tapa AmbilaM kathitaM / varadattena bhaNitaM / mama tapazaktirnAsti / pazcAtta varadattena paMcamI gRhItA yAvajjIvaM vidhinoktaprakAreNa / tadA gajJA'pi maparikaraNa etat tapo gahI tvA prajAapi sarvamapi vrataM jagrAha / yathA papaNA eka mahotsavo bhavati / varadattasya rogA gatAH / rAjaputrI Jan Education International For Personal Private Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnapaMcamI parva kathA reka sahasrA svayaMvareNa pariNItavAn / zreSThiputrI guNamaMjarI paMcamItapaprabhAvAt karma kSayaM gataM, rogAH sarve kSayaM gatAH / rUpavatI jajJe / jinadharmavAsito jinacandranAmA varo jaataa| tau varadattaguNamaMjayauM paMcamI yAvajjIvamArAdhya mRtau / vaijayante vimAne surau jAtau / varadattasya jIvaH cyutvA puSkalAvati vijaye puDarikINI nagayAM amarasenanRpapatnI guNavatyAH zUrasenanAmA putro jAtaH / sa pAlyamAno dvAdasavarSIyo rUpalAvaNya kalAvAna jAtastaM pitA rAjyaM datvA paralokaM prAptaH / kanyAzatamekaM pariNItavAna / daza sahasravarSANi rAjyaM pAlayitvA / sImaMgharasyopadezena sute rAjyaM dattvA pravajitaH / eka varSasahasra' saMpAlayitvA kevalamutpAca muktiM gataH, guNamaMjayo jIvo vimAnAta cyutvA ramaNivijayAsannAyAM nagaryA amarasiMho rAjA, amaravati bhAryAyAmudare samutpannaH putro jaatH| sugrIveti nAma dattaM / viMzatitame varSe pitrA rAjyaM dattaM / dharmamAsAca paralokaM prApya, sugrIvarAjJaH, caturazItisahasrAH putrA jAtAH / prAnte cAritrasahitaM kevalaM prApya / pUrvala mekaM prapAlya muktiM gtH| iti jJAnapaMcamI kathA saMpUrNa / Jain Education Intel For Personal & Private Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI maunaekAdazo parvavyAkhyAna zrI maunaekAdazI (zikhariNI) vyAkhyAnAza arasya pravrajyA namijinapate nimatulaM / tathA mallerjanmavratamapamalaM kevalamalaM . // palakSekAdazyAM sahasi lasadaddAmamahasi / kSitau kalmANAnAM kSipata vipadA paMcakamadaH // 1 // vyAkhyA-kSito pRthivyAM adaH kalyANAnAM kalyANakAnAM paMcakaM. vipadaH saMmArApadaH kSipatu pariharatu / kadA tajjAtaM tabAha-mahami-mArgazIrSamAse balakSekAdazyA-zuklaikAdazyAM maunekAdazI dine ityarthaH / kathaMbhUte sahamilamaduddAmamahAsa-lasat uddAma utkaTaM mahastejo yatra ma tasmina , kiM tatkalyANAM paMcakaM jAtaM tadAha-arasya'STAdazatIrthakaramyAna dine pravrajyA dIkSA samajAyatA tathA punarnamijinapaterekaviMzatitamatIrthakarasyaatulamanupamaM jJAnaM kevalajJAnamatra dine samutpede / tathA punarmanlerekInaviMzatitamajinasya janmAtha ca vrataM dInA / apamalaM-nirmalaM, alaM-atyarthamathavAmarvatrApi samartha Jain Education Intematonal For Personal & Private Use Only 1G ainelibrary.org
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mauna ekAdazI parvavyAkhyAna // 8 // kevalaM kevalajJAnamiti kalyANakatrayamabhUdanu zrIaranAthadIkSA naminAthajJAnamiti kalyANakadvayaM mIlanena jAtaM tatpaMcakamanena vidhinA, paMcasvapi bharatakSetreSu tadgaNanayA jAtA teSAM paMcaviMzatiH, tathaivAnayaivarItyA samAnadharmatvAdairavatakSetra paMcake'pi tadgaNanA tatrApi jAtA paMcaviMzatignu ca tadvayo mIlane jAtA teSAM paMcAzattadanaMtaramatItAnAgata vartamAnakAlavivakSayA triguNitAnAM teSAM jAtaM sAI zAmiti / kRtvA mArgazIrSa zuklaikAdazI mahAparva, tIrthakarakalyANakadinatvAdato devAnAmapyAgamanaM mahItsava bahumAna viSayatvAduktaM ca __ paMcasu jiNakallANa esu, maharisitavANubhAvAo / / jammaMtara neheNaya, AgacchaMtI surA ihayaM // 1 // atrAvasare devA saMbhRya naMdIzvaradvIpAdAvaSTAhikAmahotsavakaraNenArAghayaMtyetatkalyANakadinaM, sAdhuzrAvakairapItthaM dAnazIlatapobhAvAdidharmakRtyaiH sAdaramArAdhyate sma tatkalyANakamatha ca mallinAthasya kalyANakAyabhAvanA-dIkSAdIne eva maunavratavidhinA kevalajJAnaprApaNAcca maunekAdazIti mahAparva pramidamata etahine mallinAthasya kalyANakavidhipratipAdanAya zrI sthAnAMgagata saptamasthAnakoktaM samalaM samUtraM saMkSiptatarametaccaritaM likhyate'mallINaM arahA apasattame muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvahae, taM mallI videhavararAyakannA paDibuddhi ikvAgarAyA / // 8 // Jain Education Internal For Personal Private Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI maunaekAdazI vyAkhyAna caMdacchAe aMgarAyA ruppI kuNAlAhivatI saMkhe kAsIrAyA, adINasattU kururAyA jiyasattU pacAlarAyA // 1 // ___etavRttiH mallirahana "appasattameti" AtmanA saptamaH saptAnAM pUraNaH AtmA vA saptamo yasyAsAvAnmasaptamo manlizabdasya strIliMgatve'pi arhacchandApekSayA punirdezaH / videhajanapadarAjasya varakanyA, videharAja'varakanyA, tathA prati buddhi rnAmnA ikSvAkurAjaH sAketanivAsI, caMdracchAyo nAma aMgajana padarAjazcaMpAnivAmI, rukmI nAma kuNAlajanapapadAdhipatiH, zrAvastIvAstavyaH zaMkho nAma, kAzI janapadarAjA vArANasI nivAsI adInazatrunami, kurudezanAthaH hastinAgapuravAstavyaH jitazatru nAma, paMcAlajanapadarAjaH kApIlyanagaranAyakaH iti / / AtmasaptamatvaM ca bhagavataH pravrajyAyAmabhihita puruSapravajyA grahaNAbhyupagamApekSayA'vagaMtavyaM yataH prabajitena te prajitAH, tribhiH puruSazatai IhyaparSadA, tribhizcastrIzatairabhyaMtaraSadAsau parivRttaH, pravajita iti jJAteSu zruyate / uktaM ca "pAso mallI ya tihiMsaehiti / " evamanyeSvapi virodhAbhAseSu viSayabhAgAH saMbhavati nipuNegavepaNIyAH zeSaM sugamamiti / itthaM caitaccaritaM jJAtAdhyayane zrUyate jaMbudvIpe aparavidehe salilAvatI vijaye vItazokAyAM rAjadhAnyAM mahAbalabhidhAno rAjA paDabhibAlavayamyaH maha pravajyAM pratipede / tatra mahAbala starvayasthAnagAreruce-yAstapastapasyati tadvayamapI Jain Education Inte For Personal & Private Use Only RPw.jainelibrary.org
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI monaekAdazI parva vyAkhyAna tyevaM pratipanneSu teSu yadA te tamanusaraMtazcaturthAdi vidadhustadA sAvadhikaphalalipsayA tAdRzamAyayA cASTamAdi vyadhAsIdevaM ca strInAmagotrakarmAsau cabaMdhArhadAdivAtsanyAdibhizcahetubhistIrthakara nAmeti / tataste jIvitamayAjjayaMtAbhidhAne vimAne'nuttarasuratvenotpedire / tatazcyutvA mahAvalo videheSu janapadeSu mithilAyAM rAjadhAnyAM kubhakarAjasya prabhAvatyA devyAstIrthakaratvenAsIt janma, malliriti nAma ca pitaro ckrH| tadanye yathokteSu sAketAdiSu saMjajJire / tato mallI dezonavarSazatajAtA, avadhinA tAnAbhogAMcakAra, tatpratibodhanArtha ca gRhopavane paTgarbhagRhopetabhavanaM tanmadhyabhAge ca kanakamayIM zupirAM mastakachidrAM pidhAnAM svapratimAM kArayAmAsa / tasyAM cAnudivasaM svakIyabhojana kabalaM prakSiAyAmAsa / itacca sAkete pratibuddhirAjaH padmAvatyA devyA kAritenAgayajJe jalajAdibhAsvarapaMcavarNakusumanirmita zrI dAma gaMDakaM dRSTavA aho apUrvabhakti kamiti vismayAyadamAtyamuvAca "dRSTaM kvApIdRzaM?" so'vacon mallividehavararAjakanyAsaka zrIdAmagaMDApekSayedaM lakSAMze'pi zobhayA na varttate / tadA rAjJA proce mA punaH kIdRzI ? maMtrI jagAdAnyA nAsti tAdRzItyupazrutya saMjAtA'nugago'sau mallivaraNArtha dUtaM visrj| __tathA caMpAyAM caMdrachAyarAjaH kadAcidarhadbhaktAbhidhAnena zrAvakeNa potavaNijA vAstavyena yAtrA pratinivRtte divye kuDalayugme kauzalakatayopanIte sati pramaccha yadutta yUyaM bahuzaH samudraM laMghayatha, tatra OMOM Jain Education in For Personal & Private Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mauna ekAdazI vyAkhyAna kiMcidAzcaryamapazyat ! so'vacot svAminnasyAM yAtrAyAM samudramadhye asmAkaM dharmacAlanArtha devaH kazcidrapasarga cakArAvicalane cAsmAkaM tuSTena tena Dalayugala dvitayamadAyi, tadekaM kubhakasyAsmAbhirupaninye / tenApi mallikanyAyAH karNayoH sva kareNa vinyastaM / sA ca kanyA tribhuvanAzcayabhUtA dRSTeti zrutvA tathaiva dtaM pressyaamaam| tathA zrAvastyA nagaryA rukmirAjaH subAhu nAmikAyAH svaduhituzcAturmAsikamajjanamahotsave nagage. catuHpathanivezitamahAmaMDape vibhUtyA sajjitAM tAM tatraivopaviSTasya pituH pAdavaMdanArtha bhAgatA aMke nivezya tallAvaNyamavalokayan vyAjahAra yaduta bho varSadhara ! dRSTa IdRzo'nyasyAH kasyazcidapi kanyAyAH majjanakamahotmavo'vocadeva ! videhavararAjakanyAsaka majjanamahotsavApekSayA ayaM lakSAMze'pi ramaNIyatayA na varnate ityupazrutya tathaiva dUtaM preSayatismeti / tathA anyadA mallisatka divyakuDalayugma saMghi vijaghaTe tatsaMghaTanArtha kubhakena rAjJA suvarNakArA samAdiSTAstathaiva kartumazaktuvaMtazca nagaryAH niSkAsitA vArANasyAM nagaryA zaMkharAjamAzritAH / bhaNitAzcaite, tena rAjJA kena kAraNena kubharAjena niSkAsitA yUyaM ! te'bhidadhurmallikanyA satkavighaTita karNakuDalasaMdhAnA zakaneneti / tataH kIdRzI seti pRSTebhyastebhyo manlirUpama tathaiva dataM praahinnot| tathA kadAcinmallyA malladinAbhidhAno'nujo-bhrAtA samAM citrakazcitrayAmAsa / tatraikena citra Jain Education intePALI For Personal Private Use Only Mainelibrary.org
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI maunaekAdazI vyAkhyAna 12 // kamyanA labdhivizeSavatA yavanikAMtaritAyA mallikanyAyAH pAdAMguSThamupalabhya tadanusAreNa mallisarazameva tadrapaM nivartitaM / tatazca malladinakumAraH sAMtaHpurazcitrasabhAyAM prativeza / citrANi vicitrarupANyavalokayanmallirUpaM dadarza / sAmAnmallIyamiti manyamAno jyeSThAyA bhaginyA gurudevabhUtAyA ahamagrato'vinayenAyata iti bhAvayanparamabrIDAM jagAma / tatastadvetrI citramiti nyavedayattato'sAvasthAne tenedaM likhitamiti kupitastaM vadhyamajJApitavAna / citrakara zraNi tu tatastaM mocayAmAsa tathApi malladi. nakumAraH saMdezaka chedayitvA taM nirviSayamAdideza / sa ca hastinAgapure adInazatragajamupAzritastato rAjA tannirgamakAraNaM prapaccha / tena ca tathaiva kathite dUtaM prahiNoti smeti / tayA kadAcicco. mAbhidhAnA paricAjikA mallikAbhavanaM praviveza / tAM ca na dharma zaucaM dharma codgArayaMtI mallisvAminI nirjigAya nirjitA na satI pA kupitA kApIlyapure jitazatrugajamupAzritA / bhaNitaM ca narapatinA cokSe! bahana tvaM saMcarasyato'vAkSIH kAcidasmadaMtaH puraMdhrI sadRzI ? sA vyajahAra videhavararAjakanyApekSayA yuSmanpuraMdhrayo lakSAMze'pi rupasaubhAgyAdibhiguNai na vaIte iti zrutvA tathaiva dUtaM visarjitavAniti / evamete paDati dUtAH kubhakaM kanyAM yAcitavantaH / sa ca tAnapadvAreNa niSkAzitavAn / dUtavacanAkarNanAjjAtakopAH parapyavikSepeNa mithilA prati pratasthire / AgacchatazcatAnupazratya kubhaka sabalavAhano dezamImAMta galA raNa raMgarasikatayA tAn pratIkSamANastasthau, AyAteSu teSu lagna // 12 // Jain Education inte For Personal & Private Use Only Jrjainelibrary.org
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI maunaekAdazI vyAkhyAna // 13 // Jain Education mAyodhanaM bahutvAt paravalasya nihatakatipayapradhAnapuruSa matinizitazarazata jarjarita jayaku jaramatikharakSuraprahArodbhuta vAjivisaravikSiptAzcavAramuttu 'gamattamataMgaja tUrNitavakri cakramRllUna chatrapatatpatAkaM kAMdizIkakAtaraM kumarAja sainyaM bhaMgamagamattato'sau nivRtya rodhakasajjaH sannAsAmAse tatastajjayopAyamalamabhAnamati vyAkulamAnasaM janakamavalokya mallI samAzvAsayaMtI samAdiza yaduta bhavate dIyate kanyetyevaM pratipAdana purassaraM pracchanna purUSapreSaNopAyena puri pArthivAH paDapi pravezyatA / tathaiva kRtaM pravezitAste pUrvaracita garbhagRheSu mallipratimAmavalokya ca te seyaM mallIritimanyamAnAstadrUpayauvana lAvaNyeSu mUrchitA nirnimeSadRSTyA tAmevAvalokayaMtastiSThati sma / tato mallI tatrA jagAma pratimAyAH pidhAnaM cApamasAra tatastasyA gaMdhaH sarvAdimRtakaM gaMghAditirikto gaMdha udadhAva / tataste, nAsikAH pidadhuH parAGamukhAzca tasthu mallI ca tAnevamavAdIt kiM nu bho bhUpA yUyamapihitanAsikAH parAGamukhIbhUtAste, UcurgadhenAbhibhUtatvAtpuna sA'vocat yadi bho devAnAM priyAH 1 pratidinamati manojJAhAraka kavalakSepeNaivaMruSaH, pudgalapariNAmaH pravattI, kIdRzaH punarasyaudArikasya zarIrasya khelavAtapita zukrazoNitapUyAzravasya duraMtaizvAmaniHzvAsapUtipurISapUrNasya cayApacayikasya zaTanapatanavidhvaMsanadharmakasya pariNAmobhaviSyatIti / tato mA yUyaM mAnuSyaka kAmeSu sajat / kiM ca = 'kiMva tayaM pamhuTThe jaM tattha ye mo jayaMta pavaraMmi / vutthA samayanibaddhAdenA taM saMbharaha jAiti // " tional For Personal & Private Use Only / / 13 / /
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI maunaekAdazI parva vyAkhyAna // 14 // Jain Education maNi sarveSAmupajAtismaraNamatha malliravAdIdahaM bho saMsArabhayAt pravajiSyAmi yUyaM kiM kariSyatha pUrvamapyevaM / tato mallikhocana yathaivaM tato gacchana svasva nagareSu sthApayata putrAn rAjyeSu tataH, prAdurbhavatatikamiti / te'pi tathaiveti pratipedire tatastAnmalo gRhItvA kubhakarAjAMtikamA jagAma / tasya tAn pAdayoH pAtayAmAsa kuMbharAjo'pi tAn mahatA pramodenApUpujat svasthAneSu visasarjeti / mallI ca satsarika mahAdAnAnaMtaraM mArgazIrSazuklaikAdazyAmaSTamabhaktenAzvinI nakSatre'STabhinaMdi naMdimitrAdibhirnAgavaMzya kumAraistathAbAhyadarpadA puruSANAM tribhiH zatairabhyaMtaraparSadA ca strINAM tribhiH zataiH saha pravavAja | utpanna kevalazca tAn prabrAjitavAniti / praNamya zrImadrAmeyaM pAzrvayakSAdipUjitam 1 mAhAtmyaM staumi zrImaunaikAdazyA gadyapadyabhRt // 1|| spaSTaH / mAhAtmyaM cedaM dvArikAyAM zrInemijinaH samavasRtaH / udyAnapAlavAkyataH zrIkRSNo muditaH sarva zrayaM natveti dezanAmazRNota / yataH egadine je devA cavaMti tesi pi mANusA thovA / katto me maNuyabhavo iti suravaro duhio // 1 // evaM naratvaM durlabhaM jAnA na pramAdo vidheyaH / yata : For Personal & Private Use Only // 14 // lainelibrary.org
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mauna ekAdazI vyAkhyAna // 15 // // 2 // annANa 1 saMsao 2 ceva micchattANaM 3 taheva ya ' rAgo 4 doso 5 mahabbhaMso 6 dhammammiya aNAyaro ||7|| jogANa duppaNihANaM 8 pamAo aTTha mahA bhave 1 saMsArutArakAmeNa savvahA vajjiyaoao ityaSTa pramAdA heyAH / ityAdidharmadezanAM zrutvA indrAnujaH zrIjagadguruM prAha - "rAjakAryavyagreNa yA kathamatra N dharmo vidhIyate 1 ato varSavAsaneSu ekaM sAraM divasaM vada" bhagavAnurAca he vatsa ! evaM hi mArgasya, mAse pakSe site zubhA 1 ekAdazI prayatna, svayA sevyA pItAmbara // 1 // ammin dine vartamAnacaturviMzatikAyAM trayANAM jinAnAM paJca kalyANakAni jAtAni / yataHasyAM cakripadaM hitvA'grahIdara jino janma dIkSAM ca sajjhAnaM, mallI jJAna vratam | namIzvaraH || 1 || itthaM paJca bharateSu niyataM paJca paJca kalyANakAni jAyante / evaM dazasvapi kSetra eSu ekatra milanAt paJcAzansaGkhayayA'rhatAM kalyANakAni bhavanti / trikAlavibhedataH sArdhazataM bhavet / triMzaccatu viMzatikAmadhye navati janAnAM tAni 150 jJAtavyAni / ato'yaM vAsaraH zreSThataraH zrInemijinezvara For Personal & Private Use Only // 15 // Jainelibrary.org
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI maunaekAdazI parva vyAkhyAna praNItaM lokottarasvarUpamayaM caikAdazIvarNanaM nizamya zrImukundo jinaM prAha-"kenAsaudhanaH prAk samArAdhitaH?" Apto hariM prati suvratazreSThinaH saMbandhaM jagau, tadyathA dhAtakIkhaNDe vijayapattane rAjJA dattasaMmAna ibhyapaGktipurogaH sUrazreSThayabhUt / tasya suzIlA mUgmatI kAntA / ekadebhyaH sukhasupto nidrAnte ityacintayat-"prAkapuNyapacelimabhareNa saukhyasamanugatavAsarAn gamayAmi, paraM pretyahitAvahaM nakizcitkaromi, tadvinA sarva nirarthakaM" | cintayatIti zreSThIze mAnaNDodayo'bhavat / prAtaH zrIguru vanditu prayayau / gurubhirdharmadezanA prArabdhA- . Alassa 1 moha 2 vannA 3 thaMbhA 4 kohA 5 pamAya 6 kiviNattA 7 / bhaya 8 sogA 9 annANA 10 vakkheva 11 kuruhaNA 12 ramaNA 13 // 1 // iti trayodaza kAThiyA (kaSTA) styAjyAH / ye na tyajanti te narakaM prApnuvanti / yataH paNakodi aDasaya (TThi) lakkhA navanavaisahassapaMcasayA / culasI ahoya narae apaiTThANammi (se) vAhI // 1 // he ibhyeza ! zvabhrAdiduHkhatyAgArtha nityaM dharmo vidheyaH / acintyo mahimA puNyasya / yataH bharahe ya ke jIvA micchAdiTThI ya bhaddavA bhAvA / te mariUNa navame varisammi huti kevaliNo // 1 // // 16 // Jain EducationPSonal For Personal Private Use Only naw.jainelibrary.org
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna ekAdazI parva vyAkhyAna - sulabhabodhinAM na kimapi dukaraM / iti nizamya zreSThI smAha-"gRhakarmaratena mayA nityaM dharma kartu nI zakyate, tasmAdakavAsaraM vrata, yasmin dine ArAdhite sAMvatsarikapuNyamApyate" tato gururagRNAta-"mArgazIrSasyaikAdazI sitAmaSTapraharapauSaghoSavAsana sAvadhavAgrodhena monena cArAdhaya, mAseSvekAdazasvapi vidhivattapasi pUrNe sati mudodyApanaM vidhehi" / tdaaknnyekaadshiivrtN parikarayutena zreSThinA'GgIcakre / athodyApanaM vrate pUrNe vidhinA vidadhe / tatastasya paJcadaze'si sahasA zUlamutpannaM / tadrogeNa paJcatvaM prApya suraloke suge'jani / tatrAra kalpe ekaviMzatisAgaropamAyuSpha paripAlya tatazcyutvA iha bharate soripure samRddhadatta zreSThayabhavat , tasya prItimatI patnI. tamyAH kuzAvadhAtarata / tato garbhamahimnA vRtaM gRhAmi, aNuvratamahAvratadhArakAnazanAdibhiHpUjayAmi, savasaMmArijIvAna vratasaMpRktAna vidadhAmi, gItanRtyavAdibavArtAvinodepu samyagvratapAlakaguNAn zRNomi" ityAdi, dohadeSu saMpUrNeSu mamaye rUpalAvaNyamaMyutaM tanayamasUta / etasya nAlakSepArtha bhuvi khAtAyAM nidhAnaM prakaTIcabhUtra, mahotsavena savratAbhidhAnaM cakra / kramAdabhyastAH sakalAH kalAH / yauvane pitrakAdazakumArIbhiH saha pANipIDanamaho vidadha / anyadA pitari tridivaM gate ekAdazasvarNakATisvAmI sa suvrato'bhUta / ekadA zrIpUjyavandanArtha gataH / atra zrIguruvarNanaM, tadyathA-smarazara (5) mitasamitibhiH samitaH, samaya (3) meyaguptirmiguptaH, sumerunetra (25) pramitabhAvanA. bhAvitasvAntaH, paJcamahAyamamahAbhArodvahane dhurINaH, divija manu jatiryagyonijAtmajajanita-bhairavopamargavagaira // 17 // Jain Education Inter! ! For Personal Private Use Only wwjainelibrary.org
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI monaekAdazI vyAkhyAna // 18 // pyarINaH, dvAviMzatiparISahapratipakSacamRjetA, taraNituraganetra (27) pramitaguNagariSThaviziSThataramuninikaranetA, paJcavidhAcAraniraticAracaraNanirataH, prAkRtajanamR vidhAnanidAnaviSayagrAmavirataH, drIkRtatribhuvananivAsijanapreSyatAvidhAnaprasarpadapaMprasarakusumazaravikAraH, samyagavagatazrImadAhatamatasammatasUkSmataravicArasakalabhava. siddhikalokahRdayaMgamaH, susaMyatapazcapramitataralatarakaraNaturaMgamaH, nijazuddhAdezadezanAni zitabhavyajantujAtajIvitabhRtazrImatsamyagdarzananirnAzanapratyalamithyAdarzanogragaralaH, durjanadurvacanaracanApracaNDavAtyAvisapaNe'pyataralaH, kSamAmArdavAvamuktiprabhRtidigbhedazrImacchamaNadharmasamArAdhanasAvadhAnahRdayasadanadrotsAritazalyabhUtanandabhedanidAnaH, navavidhazrImadbrahmacaryaguptisamyaka saMrakSaNakaparAyaNaH, duSkarmadaityasamudAyavidhvaMsane nArAyaNaH, draparatyaktavicikitsAratyaratibhItihAsyaH, candanacarcakacchedakajanayugmasamAnamanovilAsaH, sarvathA nirmamatayA nirAzIkRtazokaH, nijanirupamavacanakalArajitasakalalokaH, sakalazrImadAhatAgamapArayAyI, jiNagaNadharamamanucIrNasamyagmArgAnuyAyI, ihalokaparalokanizritaH, nikhilacarAcarajantujAtavihitamAnApamAnaprazaMsananindanalAbhAlAmasukhaduHkhapramukheSvapi samAnamAnasaH, nijAnupamazrImadArhatamatasthApanakauzalasahasadIdhitisa mudayanivRttapracArIkRtasamastadurmatitAmasaH, aprazastAzravadvAranirodhakaH, bahalabhavyajanasamAja bodhakaH, parityaktavasu (8) vidhamadaH, tigmarIciHpramitatapobhedabhaSajyakriyApratikriyamANadurbhedyaDhuSTakarmagadaH, pazcavidhasvAdhyAyavidhividhAnavidhApanasAvadhAnaH, sakalajagajjantujAtavitIyamANAmayadAnaH, pArAvAra ina 18 // Jain Education inte all For Personal & Private Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI maunaekAdazI vyAkhyAna gambhIraH, mandaramahIdhara iva dhIraH, zaGkha iva niraJjanaH, ajJAnatimirAvRttAntaranayanajanatAvitIrNatadudghA. TanapratyalatadvimalatAhetuparamajJAnAJjanaH, kUrma iva guptendriyaH, samAmAdinamohamahAmahIpativijayaH, bhAraNDavihaGgama ivApramattaH, puSkarapatramiva nirupalepacittaH, sahasrAMzugvi dIptatejAH, gagadveSamahAmallavidalanaviSaya. prayaktamahaujAH, soma iva saumyatAguNagariSThaH, sakalasAdhujanaprakRSTaH, pazcAnana iva duSpradhaNIyaH, sakalajanAbhigamanIyaH, kuJjara iva zauNDIryaguNopetaH, sakaladoSapoSavyapetaH, vRSabha iva jAtasthAmA, bahuvAdivi. jayapravardhitadhAmA, pArAvAravArivadvizudayaH, maMmArakAgagAramohamahAcaraTaniruddhatanubhRtvAne vihitAdayaH, gaganamina nigalambaH, mahAnandamahAnagarasaraNipravRttiviSaye vinimuktavilambaH, zUnyaniketanamiva niSpratikarmAGgaH, parakRtanila yasthitiyathA bhujaGgaH, parityaktasakala pAMsArikasaMbandhaH, pavana iva niSpratibandhaH, jIva ivApratihatagatiH, zrImajjinapravacanAnusAramatiH, vihaGgama iva sarvato viprayuktaH, kiMbahunA ? zrImadanUcAnasamucita jJAnamamAyuktaH zrImAna dharmaghoSanAmAguruH svargatarugvi jaGgamaH samavAsArkIn / tatrAvanipradeze subatAbhidhAna ibhyapatinijasukRnapuJjamiva mUrtimantaM prakaTIbhRtaM zrIguru nirIkSya svaM dhanyamabhimanyamAnaH sasaMbhramaM samutyAya savinayaM vidhivadabhivanditabAna iti / athAtaH sakalamavyajanamanaH pramodameduratAvidhAnasAvadhAnA kAyikavAcikamAnasikakarma kadambakabahubhavopArjita zubhetarakarmakalApamahAmahIruhamamUlanirmUlanaprayamaprAvRSeNyamajalajalajaladharavRSTiprakRSTavRddhiprApitabahula - malilasamUhatArakajanadugakalanIyazevalinImahApra Jain Education Inter! For Personal & Private Use Only E lainelibrary.org
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mauna ekAdazI parva vyAkhyAna 2 . // PROPORONOMMON vAhapratimitadhAriNI sakala zrotRjanazravaNa pavitrIkaraNamantramayamahAvidyAmayIM saMyogaviyogAdijinamatamahAduHkhormimAlAmamAkulamahAsAhasikajanadugakalanIyadurantasaMsArapArAvAratAraNatIpratirUpAM caturazItilakSajantuyoniparibhramaNakAMdizIkajanamahAnivedajananavAcaM vizeSataH paJcaparvArAdhanaphalA dezanAM nizamya suvratazreSThI jAtismRti llau| tato guru smAha-he pUjya ! mayA prAcyabhave ekAdazItapazcakre tatprabhAveNAraNakalpaM prApyAtraikAdazasvarNako TInAM prabhuH prthitH| atha kiM sukRtaM kurve ? yadanalpaphalaM bhavet ?" guruH prAha-"yena saukhyaM labdhaM tadeva vrataM tvaM bhaja, yena nirAmayo deho jAtastadoSadhaM punaH punaH sevyaM / yataH vidhinA mArgazIrSasyaikAdazIdharmamAcareta / yadekAdazabhirvaracirAtsa zivaM bhajet // 1 // ___ tataH sabhAryaH zreSThI tattapaH svIcakAra / anyadebhyaH saparikaro'horAtra pauSadhaM cakra ekAdazyAM jJAta. vRttAntAstaskarA rAtrI sameyuH, tegahamadhye dhanaM pujIkRtaM, yAvadgranthi bavA palAyanti tAvatte zAsanadevyA stambhitAH, prAtardurgapAlena raSTavA dRDhaM baddhA rAjJaH puro ninyire / bhUpo hananArthamAdiSTavAn / prAtaH zreSThI pauSadhaM pArayitvA dhanaM ghanaM prAbhRtaM kRtvA tAn dasyUnamocayat - "he bhUpa ! mamaukasaH karmakarA ime vyasta pRthak pRthak patitamabhito dhanaratnAdikamebhigRhamadhyata ekIkRnya nyantaM, pAdayoluThataH saGghaTTanaM niSedhitaM, ato madIyabhRtyA amI na vadhAhAH" / iti zrutvA paurAH zreSThinaH prazaMsAM cakra : / tadanu zreSThI pAraNakaM / / 20 // Jain Education In d nal For Personal Private Use Only ww.jainelibrary.org
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI maunaekAdazI parva vyAkhyAna // 21 // Jain Education Inter cakAra / punarekAdazyAM zreSThI pauSadhamagRhIt, rAtrau dAvavatpure samagre vahniH prAjvalat / sarve janA nazyantaH kAndizIkA jaguH- he zreSThin ! jainamate pAkArANi vratAni santi" iti prokto'pi vratabhaGgabhayAt kvacinAnazyat / zreSThino gRha-vAra- haTTAdIni na bhasmIbabhUvuH / jaladhau dvIpavattadgRhANi vIkSya nikhilA nAgarAstadvrataM prazazaMsuH / tataH pUrNe vrate ekAdazaikAdaza vastUni saMmIlya mahadudyApanaM vidhAya saGghapUjAdisaptakSetreSu dravyaM vapana januH kRtArthamakarot / tasya caikAdazIpuNyAdAmA ekAdazAbhavan 1 daza daza putrAH putrapazcaikaikAzca pratistriyam // 1 // ekadA caturjJAnadharo vijaya zekhasUristatra samAgAt, taduktavairAgyavANyA prabuddhaH zreSTho sabhAryaH putreSu gRhabhAraM nyasyAtucchaMrutsavaiH sarvaviratimagrahIt / niraticAraM cAritraM pAlayan sa dvAdazAGgIM papATha / tathASANmAsikaM tapazcaikaM, caturmAsyAzcatuSTayam / so'STamAnAM zataM SaSTha- tapasAM de zate'karot // 1 // tatpatnya ekAdazApi mAsasya saMlekhanAM kRtvA kevalajJAnena muktimAdadire / anyekAdazyAM maunasaMzrite suvrate ekasya mAdhoH karNe tIvra vedanA samabhUt / itazca mithyAdRgvyantarasura ekaH suvratamuniM cAlatu tatsAdho 'vatIrya rAtrau vedanAmakarot / atha sutrataM prati sa sAdhurabaka - "zrAddhaniketanaM gatvA IdRGa For Personal & Private Use Only ||21|| wjainelibrary.org
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - zrI maunaekAdazI - parva vyAkhyAna madIyAGgasvarupaM kathaya, yathA mama cikitsAM kArayet" / suvrato dadhyo-"adhopAzrayAd bahirgamanaM mayA niSiddha, maunaM ca kRtaM, tatkathaM gRhastha pamIpe gacchAmi ?" iti cintayantaM suvratAnagAraM prati sakopATopaH sa vadan dharmadhvajena nirdayamatADayat-"nAsya mahAtmano doSaH, kiM tu mamaiva, yasmAdahaM cikitsAM na kAra yAmi" ityAdi lokottaradhyAnArUDhaM nizcala suragirivadakampyasvarUpaM taM matvA sa suraH sthiro babhUva / suvrata. mAdhurbhAvanA mAvayan lokAlokaprakAzakaM kevalajJAnaM prapede / tadA''sannanirjarAH pazcamajJAnotsavaM cakraH / cAmIkarAmbhoje sthitvA dayAmayaM dharmamavadat bahUn bhavyAn pRthvyAM viharana prabodhayan prAnte saMlekhanAM vidhAya siddhisukhaM samApeni // iti nemimukhAdekAdazImAhAtmyamujjvalam / AkarNya pauraptahito harirArAdhayat svayam // 1 // ityamArAdhayantyenAM, yathAzakti yathAvidhi / te bhuktvA svargasaukhyAni, labhante zivasaMpadam // 2 // // 22 // -ALAMAU // 22 // zrI maunaekAdazI parva-vyAkhyAna samAptaH Jain Education in ja that For Personal & Private Use Only Mmmm.jainelibrary.org
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ # merutrayodazI-kathA cha merutrayodazI kathA // 23 // - - - - racayitA - jainaratnavyAkhyAnavAcaspati sva. pU. AcArya zrImadvijaya * labdhisUrIzvarajI mahArAja * ( anuSTubh ) nAbheyAya namastasmai vighnanAzakarAya yam / natvA nirvighnakalyANA jagmumuktipadaM jnaaH||1|| zrIcintAmaNipAzvata-mIDarasthaM namAmyaham / yasyadarzanamAtreNa mayo'pyamaratAMbrajet // 2 // tIrthasyAsya praNetra meM zrIvIrAya namo namaH / yadAjJA hRdaye kRtvA vighnapAraGgatA na ke ? // 3 // kathA merutrayodazyA bhavyAnAM sukhahetave / likhyate padyarUpeyaM pUrvagadyAnasArataH // 4 // mAghakRSNatrayodazyA mAhAtmyaM varNitaM yathA / zrIvIragautamAgre ta- dasmAbhirapi likhyate // 5 // zrInAmeyAjitapraco-rantare gRhidharmayuka / anantavIryarAjA 'bhU - dayodhyAyAM sukhAkaraH // 6 // istyazvarathapattInAM nAyakaH sukhadAyakaH / strINAM pazcazatI jajJe tasya rUpamanohatAm // 7 // 1 // 23 // Jain Education Intetalal For Personal Private Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ mestrayodarza kathA // 24 // ta su priyamatI nAmnA paTTarAjJI camAvati / tArAsvantargatazcandro yathA kAze tathA gahe // 8 // tasya dhanaJjayo nAma mantrI buddhi vizAradaH / nItirItiSu vijJo'sti rAjakAryeSu dattam // 9 // sarvathAsti sukhI rAjA para sUnorabhAvataH / duHkhinaM manyate sa svaM mRtA'bhAve kutaH sukham // 10 // suzoca sa kathaM bhAvI vinA putraM prajAgaNaH / mayi paragati prApte ko dhAtA'sya bhaviSyati // 11 // pazcAdacintayad rAjA sarva dharmaprabhAvataH / bhavyaM bhavati bhavyAnAM tattaM kurve nirantaram // 12 // devapUjAgurUpAsti-svAdhyAyaHsaMyamastapaH / kriyate bhaktiyuktena tena putraphalecchayA // 13 // tasminnavasare kopi koNakAhUvo mahAmuniH / paTTarAjJIgahe prAptaH prAsukAhArahetave // 14 // natvA taca nRpo rAjI putrapraznaM pracakratuH / nAthA''vayoH suto nAsti bhAvI kiM so'thavA nahi ? // 15 // uktavAn sa munirdhanyo yujyate guNinAM nahi / jyotiSkAdi nimittaM tu vadita parayoginAM // 16 // atyantaM prArthitaH sanso'bhASiSTa munipuGgavaH / dayAM kRtvA dayAluA paguH putro bhaviSyati / / 17 // AhAraM sa gRhitvAgAttatastAmyAM vicAritam / aputrAtputrakaH paGgurapi bhAvyati saukhyakRta // 18 // atrAntare garbhavivarddhitAGgAH, rAjJI cabhRvA''hita dharmarakSA / tayAtha puNe samaye prasUtaH padbhyAM viddInastanujo'tidInaH / / 19 // (upajAti) jAtahaNa rAjJA'sya mahAn janmotsavaH kRtaH / bhojayitvA kuTumba svaM taddinAd dvAdaze'hani // 20 // IN ||24 // JainEducation Inted For Personal Private Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ mestrayodazI kathA nAmna piGgalarAyo'stu svajanAnAM samakSanaH / ityuktvA kRta satkArAna svajanAn visasarjasaH ||21||(yugmm) pitA rAkSa taM yatnA-dantaHpure hi piGgalam / lokAH pRcchanti tadvIjaM kalpitaM sa nadAvadat // 22 // rUpeNa jitakandarpaH kumAro'sti mahAmanAH / vimemi dRSTidoSAgo na prAduSkriyate tataH / / 23 // sarvasminnagare 'tena kathanenAti vistRtA / kiM vadantI kumAro'yamatirUpaziromiNIH / 24 // krameNa vavRdhe sUnU rAzInRpamanorathaiH / yathA phalaprado vRkSo vihagAnA manorathaiH // 25 // ayodhyAtastadA dare magAdazatayojane / dezo malayanAmAmti tatra brahmapuraM puram // 26 // tatra kAzyapagotrIyo rAjA zatastho'bhavata / indunatyabhavattasya paTTagajhI manoharA // 27 // tatkukSisaMbhavA nAmnA'tiguNA guNasundarI / jAtA'tizayalAvaNyA saubhAgyasya niketanam // 28 // pitrotipriyA sA yadanyamanorabhAvataH / varayogyAM pitA dRSTavA vivAhacintanaM vyadhAta // 29 // ayogyA militAH sarve vazcintAM tadAkarot / kiM karttavyaM mayA hA hA ! putrikAyAH kRte'dhunA // 30 // tadA nagaravAstavyAH zakaTAni krayANakaH / bhRtvA vyApAriNazcelu nAnAdezAntaraM prati // 31 // rAjA bamANa lokAnvo yadi yogyo varo mileta / sambandhastu tadAkAryastatheti pratipedire // 32 // bhramadbhistaistu saMprApyA'yodhyA nAmnA mahApurI / krayANakAni vikrIya mahad dravyamajIjanat // 33 // tatratyAnyanyavastUni lAnyA gamanatatparAH / jAtA padA smRtaM rAjJaH sammAnyaM vacanaM tadA // 34 // DMC Jain Education I I XL For Personal & Private Use Only PATrainelibrary.org
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ mestrayodazI kathA kiMvadanyA zruto yattai rAjaputro'tirUpabhAk / atravyo'mtIti dAtavyA tadasmai guNasundarI // 35 // vitanyeti vicAraM te yayU rAjasabhAntaram / daduH piGgalarAyAya svasvAmizubhaputrikAm // 36 // zulkAdikaM vimucyAtha rAjJAsatkAritA ati / tataste harSitA santazcelu svanagaraM prati / / 37 / / brahmapuranarendrasya puraH pathire guNAn / tasya piGgalarAyasya yathA zrutvA jaharSa saH // 38 // vivAhAhA sa dRSTavA tAM preSayAmAsa yAjanAn / kumArAkaraNAya sthAna prAptA'yodhyApurI ca taiH // 39 // procuranantavIyante vivAhamamayo'dhunA / preSayatu bhAvAn putraM tadartha vymaagtaaH||40|| zra tvetyudvignacittaHsana yayAvantaHpuraM nRpaH / rAjJI pradhAnayoragre pRSTavAn kriyate kimu // 41 // paMgunoM vartate putraH preSyate sa kathaM bahiH / kanyAM pradAsyate kovA paGgave guNazAlinIm // 42 // mantrayitvA babhANAtha mantrI buddhivizAradaH / AhUya sevakA~stAnna kumAge vartate'tra bhoH !!! 43 // yojanadvizate dUre mAtulasya gRhe'sti saH / mohinI (muhanI) pattane tasmAnnedAnI tadbhaviSyati / / 44 / / pazcAdvijJApayiSyAmo vivAhasamayaM vayam / zrutveti jagaduhe ho! svAmin ! re'sti tatpuram // 45 // lagnaM nirdhArya dAtavyamAgantavyaM nathA svayam / sevakAnAM vacaH zratvA lagna nirdhAritaM tadA // 46 / / mAsapoDazakAntaraM lagnaM lAtvA gatAstataH / sevakA malayaM vRttaM nRpaM sarvamacIkathan // 47 // pazcAdanantavIryo'pi cintAturo vyacArayata / upAyaH ko'tra kartavyaH kAlasya tvaritA gtiH||48|| Jain Education inte For Personal Private Use Only KHAmjainelibrary.org
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ mestrayodazI kathA mantrI nRpastathA rAjJI sacintA naiva lebhire / upAyAna yAvatA tAvan munipnycshtiiyutH||49|| caturbAnadharo nAmnA''jagAma gAGgilomuniH / zuddhe vane sthitazvAmya nagarasya mahAmanAH // 50 // vanapAlamukhAccha vA hayatihRSTo nRpo'jani / tuSTidAnaM tato davA hastyazvarathapatti yuk / / 51 / / mahAmahotsavenaiva munipAvamiyAya saH / vandanaM munaye datvA yathAsthAne ma tasthivAn [caturbhika] / / 52 / / mabhyAnAmapakArAya paropakRtikarmaThaH / manirmadhugyA vAcA prAraMbhe dharmadezanAm // 53 // cAturgatikasaMsAre mAnuSyamatidurlabham / cintAratnamiva prApya muDhehA ! hAryate mudhA // 54 // devatA viSayAsaktA nArakA duHkhaviDavalAH / jJAnahInAzva tiyaJco dharmayogyA hi mAnavAH // 55 // yasminnamti dayAvAsa indriyadamanaM tathA / matyavAga vighate tasmina dharmabhAvo'sti zAzcataH // 56 // dayA dharbhajananyasti dayAdharmasya pAlikAH / puNyavRddhikarI loke dayekAntasukhapradA / / 57 / / dharmasya jananI hatvA dayAM yo dharmamicchati / ma mUrkhastu vinA vIja masyabhAvaM samIhate // 58 / zrI dharmasya dayAmUlaM rakSitaM sazcitaM tathA / varddhitaM sukhachAyAkRn tathA mozaphalapradam / / 56 / / yamyacittaM dayAzUnyaM prastaraM tatta procyate / nAzAya dharmaratnasya sadaiva tasya tatparam // 6 // dayAhInA na zobhante rAjyazcandaM vinAyathA / dhorAndhakArabhagnAste duHkhinaHmyuH pade pade / / 61 / / dayAM kurvanti ye lokAH prApnuvanti sukhAni te / kuSTAdirogamuktAHsyunarA hiMsAprabhAvataH / / 62 / / 6 // 27 // Jain Education Intem For Personal Private Use Only Grainelibrary.org
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ merutrayodazI kathA // 28 // Jain Education Innal 63 // 64 // 65 || hiMsAvRkSasya puSyANi rogAsyas tanudAhakAH / cintAcchAyA bhavettasya phalantu zvabhrayAtanA / / vividhAn vipayastyaktvendriyANAM damanaM kuru / damitai zvendriyaiH kiM bho na prAptaM svayakA bhuvi // viSaye ca viSe bhedo yakAreNa mahAna kRtaH / AdhAdbhave bhave mRtyuH parasmAjjAyate navA || viSayAsaktacittaistu narairyallabhyate sukham / tadanantaguNaM duHkhaM prApyate viSayaihiM taiH // 66 // dharmAmRtarasaM tyaktvA muDhA viSayajaM rasam / viSaM pibanti ye loke teSAM mRtyuH pade pade / / 67 / / pAthobhiH saritasyAccet tRptibhAk sAgarastadA / viSayeH prANinastRptA bhaveyurnAtra saMzayaH // 68 // anantajanmajai bhargenAyaM tRpto bhavejjanaH / kimeka janmajairbhogairayaM tRptiM gamiSyati / / 69 / / viSayArthaM vimuddhAtmA khidyate'tra muhurmuhuH / paratra labhate duHkhaM yattadanto na vidyate // 70 // viSayAmi lubdhAma yAtanAH syuranekazaH / chedanaM bhedanaM zvabhre pacanaM maraNaM tathA / / 71 // tyajantu viSayallokA! muktimArgAntarAyakAn / yadIpsA mokSamaukhyasya varttate hRdayeSu vaH // 72 // yAtA yAnti yAsyanti zrImatI paJcamIM gatim / te sarve viSayAMstyaktvA bhogino'dhogatiM gatAH / 73 / / matyaM vAcyaM vaco nityaM zubhA yena gatibhavet / asatyavAdino yAnti vasuvacArakoM gatim / / 74 // sarvapApAda mahatpApaM bhavatyasatyavAdinAm / yato'nyapApAdalpaH syAnAzo'satyAdu vizeSataH / / 75 / / svargaM labheta mokSaM vA satyavAcaH prabhAvataH / kAlikAcAryavallokaH satye sarve pratiSThitam // 76 // For Personal & Private Use Only // 28 // Www.jainelibrary.org
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ mestrayodazI kathA // 21 // satyameva paramaM tattvaM satyaM saukhyakaraM nRNAm / jivAyA bhUSaNaM satyaM tammAna satye manaHkuru // 77 // pUrvoktadharmakRtyAni kartavyAni mace tanaH / iha laukikakAryANi kurvanti rAsamA api / / 78 // aho| kaSTamaho kaSTaM mohenAndhIkRtaM jagata / A dIpte jIva loke'tra mriyate kathamanyathA // 78 / / yathAtra manyate bAlo lAlApAnaM pivana payaH / tathA duHkhamayI mayAM duHkhaM prAntyA sukhaM bhavet / / 80 // budhyase na kathaM jIva ! saMsAre daHkhadAyaka / agghaTTaghaTIvAtra bhrAmitaH pApakarmabhiH / / 81 // kathaM tvaM khidyase loke dRSTvAnyajana maMGgatAm / lakSmI kuru tadA dharma yadi tvaM tAH samIhase / / 12 / / dharmaH sarvaddhido loke dharmomuktiphalapradaH / dharma eva makhA satyamtasmAddharma samAcara ! // 83 / / dAnazIlatapo bhAve zcaturdhA dharma ucyate / kartavyo vidhinA lokarAtmajJAnasukhecchubhiH / / 84 / / abhayAddhi paraM dAnaM na bhRtaM na bhaviSyati / tasmAttadeva kRtvA tvaM sadAtra nirbhayo bhava / / 85 / / taddanaM dvividhaM proktaM dravyabhAva vibhedataH / prANadAnAdbhavedAcaM jJAnadAnAttathetarat / / 86 // AdyAdalpo nirodhaHmyAna mRtyoHparAtmadeva ca / jJAnadAnena tallokAna vihInAnmRtyutaH kuru // 87 / / jantUna hi niyamANA~stvaM rakSayitvA sukhI bhava / parammai yo dizeta saukhyaM tena mvaH kriyate sukhI / / 88 // brahmacarya mahalloke gItaM zrIjinapuGgavaiH / yasya prabhAvato leme'neke muktipadaM param // 89 / / zIlamevottamaM vittaM zIlaM pApapraNAzakam / zIlaM maukhyakaraM loke zIlaM durgativArakam // 10 // // 26 // Jain Education in anal For Personal & Private Use Only I w .jainelibrary.org
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ mestrayo- dazI kathA karyendhanaM tapaiH kartu pArvate bhasmasAt kSaNAt / tattapaH kurutAM prANin yadipsA mokSazarmaNaH // 11 // tapojalena zudhyanti malinAHprANino'pihi / jJAtaM dRhaprahAryatra tasmAttenApi zudhyatAm / / 92 // bhAvanAbhirbhavedbhAvaH sundarastena tA varAH kramazo dvAdazAgrA bho dattacitainizamyatAm / / 13 // vajrasArazarIrAye te grastA kAlarakSamA / ye saivArtazarIrAHsyunarAsteSAM tu kA kathA // 64 // atha prathamA'nityabhAvanApayomagnautuvalloko viSayaM sevate sadA / utkSiptalakuTaM naiva mRtyu pazyati mUrkharATa || 65 // varSAnadIpayaHpUrataraGgamadRzaM vapuH / vAyuhatadhvajoyAhaka jIvanaM capalaM tathA // 16 // abdhikallolalAvaNyaM yauvanaM hastikarNavata / kSaNikAH sarvasaMyogA viyogAntai kalakSaNAH // 97 / / vibudhyA'nityatAme sarvabhAveSu sarvadA / atyanteSTaviyogepi naiva zocyaM kadAcana // 98 // vastusvarUpamRDhAtmA nityatvagrahakArakaH / ghaTamAtre'pi bhagne'tra zocati hA muhumahuH // 99 / / atha dvitIyA'zaraNabhAvanAcakrI balI halI loke zakAdIndragaNastathA / sarve kAlamukhaM jagmurna kazciccharaNaM dadau // 10 // kAlAgnidagdhadehAnA mAtRpitRmukho gaNaH / upAye naiva zaktaH syAt kAlasya gahanA gatiH / / 101 // aho caTakapotAni mAtRpitroHprapazyatoH / patitAni yathA vahanI dahyante zaraNaM vinA / / 102 // reOAD IS // 30 // Jain Education in For Personal Private Use Only ( nebrary org
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ mestrayodazI kathA // 31 // sadA kAlakarAlAgnau tathaiva patitAJjanAn / pazyatAM mAtRpitRNAM dahati kAlavAhinakaH // 103 / / merudaNDo tathA jambUdvIpaM chatraM bhavedalam / katu yastIrthanAthaH ma hA ! hA ! kAlamukhaM gataH / / 104 // atha saMsAra bhAvanAdhruvaM dhikkArayogyo'yaM saMsAro duHkhadAyakaH / yasminmRtvA varA devA prayAnyekendriyAdiSu // 105 // kadArya napani tvA bhukate mogAnanekazaH / kadA raGko bhavedyo'pi zaTitAnnaM labheta na / / 106 / / kadA rogI kadA bhogI kadA yogI tathaiva ca / kadAcicchoka yuktaHmyAta tena muktaH kadA bhaveda / / 107 // yo napo vAhanehIMna-zvalita kSamane nahi / sa eva rAsabhIbhUyAti-bhAraM bahate sadA / / 108 / / yatra mAtA bhavetpatnI pannI mAtA tathaiva ca / putraHpitA pitA putro ghigidaM bhavanATakaM // 109 // saMsAranATake jIvA nRtyanti vividhairbhavaiH / vepestathA hahA raGgamaNDape nartakA yathA // 11 // pApinaH pApayogena pacyante nArakAgnipu / chidyante ca vibhidyante vidyante ca punaH punaH // 111 / / mAyAvinopi mRtvAtra jAyante pazavo bhuvi / vAyante nirdayoM ke mArayitvA punaH punaH // 112 / / mahante kSutpipAsAdInyanya kaSTAnyanekazaH / tiryagyonI gatA jIvA varNayitu na zakyate // 113 // matyopyasaMkhyakaSTAni matyayonau nirantaram / labhaterogazokAdi janmamRtyujarAdibhiH / / 114 / / devA detIviyogena mahadidevadarzanAt / pratyAkhyAnAdya bhAvAcca klizyante pratyahaM ihaa| // 115 / / For Personal Jan Education Intel Alwainelibrary.org Private Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ mestrayodazI kathA | atha ektvabhAvanA yathA''gato'traikaka eva jIvastathaikako gacchati pAragatyam / kRtaM yathAkarma tathaikakena vai bhujyate'nyo na sahAyakaH syAt [upa ] // 116 / / kaTIsUtravihIno'yaM yathAyAtastathaiva ca / gamiSyati na saMdeho mohaM pazcami kiM nahi // 117 // yathaikamyodare rogo bhavedatyanta dArUNaH / bhukte sa eva dAyAdo na kopi rogiNI bhavet / / 118 / / yadartha klezakaSTAnyavamanya dravyamajyate / mRte na tatkuTumbaM tat narakAdo sahAyakRt // 119 // matveti svakuTumba taccharIraM kSaNikaM tathA / sarvamanyadbhavejjIvAt sahAyaM dharmamarjaya // 120 // atha anyatvabhAvanAatha kAyamapi tyaktvA gacchatyanyaM bhavaM bhavI / tadanyavastujAtasya kaH sambandho vicAryatAm 1 // 121 // tasmAd gehAdikaM tyaktvA dharma mekaM mamAcara / sa eva duHkhanAzAya beha parabhave mataH // 122 // sarvasmAdviSayAdanyo yathA'yaM viSayA ime / asmAdanye tathA bhAvyaM samacittAsukhIbhava // 123 / / evamanyatvabhAvena vAmitAntaHkadApi nA / lezamAtramapi zokaM labhante satvarAzayaH // 124 // athAzucibhAvanA yathA viSThAgatAH loke padArthA zubhato'zubhAH / tathA kAyaGgatA manye'taH kAyamazucegaham // 125 // // 32 // JainEducation int For Personal Private Use Only wriww.jainelibrary.org
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ merutrayodazI kathA // 33 // cabhramuyaMtra lokAnAM kamale bhramarA iva / netrANi carmaNA hInaM tancharIraM dhRNAspadam // 126 // bhavatyatonumIyeta carmaNA chAditA hIyaM / azucI gakSatA muDhavaJcanAyaiva vedhasA [yugmN.]|| 12 // ekakaromakUpopi saMkhyarogezca pUritaH / te sarve prakaTAH syuzceta tadA'zucyA''gataM bhavet / / 128 / / sugandha yuktavastUnAM niSThA viSTAsti yatra bhoH / kathaM zucizarIraM tanmanyante muDhabuddhayaH / / 126 / / candanAdiraso yasya saMmAnmalasAdbhavet / tasminnazucike kAye rajyante mUDhamAnasAH / / 130 // sahasra kumbhaiHkRta zuddhayopi nAnnaHpavitrAHpuruSA bhavanti / tajjJastanau mohamapiM pravRttiM tyaktvAnivRttiM bhajate suravArthI / / 131 // athAzravabhAvanA manovacanakAyAzca yogAH kama zubhAzubham / jIvAnAmazravantyete tenoktA AzravA jinaH / / 132 / / maitrIbhAvena sacceSu pramodena guNAkare / mAdhyasthyena viruddhe ca klipTe kRpAparatvataH // 133 // vAmitAntanarAHpuNyaM vividhamarjayanti ye / anubandhaM zubhaM nityaM prApnuvanti madeva te [yugmaM] / / 134 / / azubhadhyAna mithyAtvakaSAya viSayaistathA / duyazItividhapApaM ye badhnanti du:khinastu te // 135 / / sarvajJagurusaMghAdigaNasya stavane rataH / vrate hinaM vaco nityaM cinute zubhakarma saH // 136 / / sarvajJoktavirudvo ya unmArgasya prkaashkH| mArgasya nAzako loke puSNAtyazubhakarma maH // 17 // MU33 Jain Education in For Personal Private Use Only 12 ainelibrary.org
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ mestrayo dazI kathA sa yo'mti rAsabho loke zudazailIvinAzakaH / ghoranArakatA prAptadhAnantaM duHkhamaznute // 138 / devArcanaparA lokA gurornatyAM parAyaNAH / jIvarakSAkarA nityaM puSNanti zubhakarma te // 136 // ya imAM bhAvanAM nityaM sthirI kuryAt svacetasi / sa tu zubhAMgatiM prApya dhvaM muktipadaM brajet / / 140 / athasavarabhAvanA maMvaraH myAd dvidhA loke dezata ! sarvatastathA / AzravANAM nirodhaikalakSaNaH saMvaro mataH // 1.1 // sarvasaMbarakartA syAdayogI kevalI sadA / tadanyeSAM sudRSTInAM saMvaro dezato bhavet / / 142 // mithyAtvAvratamukhyANAmAzravANA prayatnataH / nirodhAya ca kartavyA upAyAstadvirodhinaH / / 143 / / imA yo bhAvanA citte smaratyahanizaM naraH / sa svargaphalamAsAdya jhaTiti mokSago bhavet / / 144 / / atha nirjarA bhAvanA bhava bhramaNakAriNyA abhAvaH karmasantateH / nirjarA kathyate loke sakAmA'kAmabhedataH // 14 // vratastheSu sakAmAsyAdakAmA zeSajantuSu / karmaNAmAmrayatpAkaH svataH syAdanyataH kvacit / / 146 // chedAr3hedAllabhegna yatkaSTamekendriyAdayaH / tasmAdyatkarmaNAM zATaH mA'kAmanirjarA matA // 147 // svavazo jJAna bhAvena zubhadhyAna tapo-japaiH / yo bhavetkarmaNAM zATaH sA sakAmocyate budhaiH / / 148 / / sakAmAM sukhA lokA! vidhatta nirjarAM sadA / yena saMsAraduHkhebhyo yuyaM muktA bhaviSyatha / / 146 // Jain Education Ins For Personal Private Lise Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ merutrayodazI kathA atha loka bhAvanA Urdhatiryagadhobherdai lokaprividha ucyate / vizeSaM tatsvarUpantu vidheyamanyazAgtrataH // 150 / / atha vodhidurlabhabhAvanA pRthivyAdiSu SaTsu myAdanantaM maraNaM yadA / parAvarttanamekaM myAta pudgalAnAM jinoditam / / 151 / / durlabhamtadanantairhi dharmomti zrIjinoditaH / iti jJAnvA prayotavyA upAyA dharmamAdhakA / / 152 // atha dharmakathakorhanniti bhAvanAlokAlokasvarUpajJAH kelitIrthanAyakAH / yathArtha dhamatattvaM hi vakta zaktA na cApare / / 153 / / yato gagavihInAste tataH satyaprarUpakAH / na yuranRtaM kApi tanamtaddhama sanyatA // 154 / / jinoktaM dazadhA dharma zAntyAdi bhedabhUSitam / ye kurvanti narAmte ca labhante sugvayaMpadam // 155 / / ityAdi dezanAM zra tvA prapraccha narapuGgava / kamaNA kena me nAtha ? putraH paMgurajAyata / 156 / / tataH provAca sUrozo gAGgila ! prAgabhavam zuNu / asyAsminjambUdvIpe'tra kSetra eravate tathA / / 157 / nAmnA'calapUre rAjJomayayA sahito nRpaH / mahendradhvajanAmAsIt tayoH sAmantasiMhakaH / / 158 / / putro'bhUt paThanArtha sa pAThazAlA nirantaram / gacchan ghRtakRtAM saGgAdati itaTato'bhavat [yugmam] / 156 / / duSTAnena sarveSu vyasaneSu pAtitastathA / yathAzibhyaH piturmAtujhaTiti patitaHsa tu // 160 / / || // 35 // Jain Education Intel For Personal Private Use Only ujainelibrary.org
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ merutrayo. dazI kathA // 36 / / pitrA prabodhyamAnopi yadA mRDho na budhyate / tattyaje sa tadA duHkhAbhirgato nagarAdahi / / 161 // atyajanvyasanaM dezATanaM kurvan gataH sa tu / pure surapure ramye campakena vilokitaH // 12 // sundarAmAkRti dRSTavA zreSThinA tena tasya ca / yat kopI kulajo jAtaM duHkhitotrasamAgataH // 16 // sukumAra zarIratvAdanyakAryAkSamaM hitam / svagRhapArzvacaityasyarakSaNArtha mumoca saH // 164 // jinAgraDhokitaM dravyaM pracchannaM prApya rAjasaH / ramate dyUtakAraH sa sadA dyUtaparAyaNaH / / 165 // aMSThI taM jJAnavRtAntaH zikSayAmAsivAna kadA / bho devadravyanAzena narakaM tvaM gamiSyasi / / 166 // mAkArSiSTakarmatvamanantadukhadAyakam / bhavaddhikaraM caitan kumbhIpAkAgnipAcakam / / 167 // ityAdi bAdhitopi ma mahAmithyAtvamohitaH / pApAtmA na bubodhAntaH buvodha bAhayavRttitaH / / 168 / / ekadA bhUSaNAni zrIjinezasya sa mUrkharATa | gRhitvAgAta kvacitasthAne sipeve nIcakarma ca // 166 / / zreSThinA campakanAtha niSkAsito gRhAhiH / jagAma ma vanaM kiJcit mRgayAdi kukarmakRt / / 170 // zazAdInprANino hatvodarapUrti cakAra maH / tatraika Azramo hayasti tApamAnAM manoharaH / / 171 // ekadA tatra vAminI mRgI sAmantasiMhakaH / hatvA catuSu pAdeSu nIco bhUmAvapAtayat / / 172 / / tApasAmtA mRgI dharma bodhayanto vizeSataH / ninyuH zubhagatiM pazcAttasmai zAyaM daduHdhA // 173 // yathAsmAkaM hariNyAre ! pAdAH chintrAstvayAtathA / paguH paratra bhUyAstvaM svaparArthavinAzaka ! / / 174 / / 9FOR // 36 // Jain Education in that For Personal Private Use Only lmjainelibrary.org
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ mestrayodazI kathA // 37 // kraoNmtA~stApamAna dRSTavA naSTaH samantasiMhakaH / mArgasthenAtha siMhena bhakSito narakaM gataH // 175 // cvRtvAsaMkhyabhavAn bhrAntvA niryaga-nArakarUpakAn / asAmanijaMgabhAvAna mAnuSyanvamupArjayat / / 176 // kSetramahAvidehetha kusumAkhyapure bare / kIrtirAjJA gahe dAmyAH zivAyAH ma suto'jani // 177 / / gajAnaM sevamAnotha vacanAmA ma dAmamaH / tAruNyaM prApa lAvaNyAd yoSitAM cittahArakam / / 178 / / prAkRtakarmadoSeNa kuSTarogo 'bhavattano / tasya pAdau galidaiva patito duHvino'jani / / 179 // mRtyukoTi samApannaM zivA zrAvayatIha tam / namaskArAkhyamaMtraM ma zratva taM vyantaro'jani / / 180 // tatazcyutvAtra bharata kSetre mauhaard-naamke| pUre sa sumdAmamya vasantatilakodare / / 181 / / AyAtonavamAseSu jAneSu jAtavAna sutaH / nAmnA svayaMprabho jajJapivekinAM ziromaNiH (yugmm)| 182 / / paraM prAkkatakarmabhyaH kuSTagego bhavattanau / hastapAdevihInaHsa tena jAtaH svayaMprabhaH // 13 // eka erAbhavatputraH pitroH kaSTaM tato mahana / anekopAya mAkASTI pinarI du:gvinAvapi // 184 // aSTavarSANi yAvanna tamya rogo nanAza maH / tAvadeko mahAnmaGghaH zrimacchA jayaM prati / / 185 / / ca cAla tena maGghana mahaiva zreSThirAT ma ca : mamutabhAryAko gatavAna dharmapremapagayaNaH [yugmam // 186 / / girirAjopari gatvA mUryakuNDajalena maH / snapayAmAsaputra svaM davatAdhiSThitajalam // 17 // paraM lagnaM zarIre na tamya karmAnubhAvataH / anye sajanAH sarve snAnyA zrIRSabhaprabhoH // 188 // Ben Shi Shi Zhong Ben Lai Lai Fei Zhou Nan Zhong Lai Lai Lai Lai Lai Lai Lai Lai Wei Wei Wei Wei Lai Ye // 37 // Jain Education a l For Personal Private Use Only enww.jainelibrary.org
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ merutrayodazI kathA / / 38 / / Jain Education cakra : pUjAmane kairhi dravyairnAnAprakArataH / pazcAtatpaGguvRttAntaH pRSTaH sAdhusamIpa ke [ tri.vi.] / / 189 / / kiM kAraNaM prabho atra spRSTaM paTagostanau nahi / jalaM rugNa iti pRSTaAcaSTa munipuMgavaH / / 190 // anena pUrvakAle hi devadravyaM vinAzitam / tathaikasyA hariNyA va cheditA mUlataH padaH / / 191 / / tatkarmAsya bahu kSINamavaziSTaM kizcideva hi / varttate tena pasparza na tanAvasya tajjalam / / 162 // etanmunivacaH zrutvA pitAmAtA ca putrakaH / trayo vairAgyamApannA dharmadhyAnaparAyaNAH / / 163 / / zrImantamRSabhedevaM vanditvAsvagRhaM gatAH / kurvantyaharnizaM dharma rogiNo bheSajaM yathA / / 194 / / atha mRtvA sa paGgustatkarmAlocya yathAvidhi / sahasraSoDazAbdAyurbhuktvAgAt prathamAM divam / / tatazcyutvAtra he rAjannayaM piGgalarAyakaH / sajjAtastava putrostItyuvAca gAGgilo muniH / / punarapi muni dharmadezanApUrvakaM vacaH / uvAcAnena mithyAtvAdetatkarma kRtaM hahA // tathAhi -: 165 / / 166 // 167 // madyapAnAdyathA jIvo na jAnAti hitAhite / dharmAdharmo na jAnAti tathA mithyAtvamohitaH // 168 // mithyAtvenAlIDhacittA nitAntaM taccAtatve jAnate naiva jIvAH / kiM jAtyandhAH kutracidvastujAte ramyArabhya vyaktimAsAdayeyuH || 166 || abhavyAzritamidhyAtve'nAdyanantAsthiti bhavet / sA bhavyAzrita midhyAtve'nAdisAntA punarmatA // / 200 / / For Personal & Private Use Only / / 38 / / ww.jainelibrary.org
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ daOOK mestrayo dazI kathA itthamanena jIvena karma baddhamanekazaH / tena pariyaM jAtaH putro duHkhAkarastava / / 201 // rAjA papraccha henAtha ! upAyaH kopI kathyatAm / yasyAsevanamAtreNa putrarogAtyayo bhavet / / 202 / / muniH provAca he rAjan ! tRtIyArakazeSake / sArdhASTamAsatrivarSe mAghakRSNatrayodazI / / 203 / / atyantaramaNIyAmId yasyAM shriiRssbhprbhoH| nirvANamabhavattena tithiH kalyANakAriNI // 204 / tasyAM caturvidhAhAraparityAgaM vidhAya bhoH / upavAso hi kartavyaH karmarogavinAzakaH / / 205 // DhaukanIyazca ratnasya jinAgre merupaJcakam / madhya eko mahAnmeruzcatvAro laghavo dizi / / 206 // caturdikSa tathA nandyAvartAH kAryAHprayatnataH / tAvanta eva yAvanto meravo laghavaHkRtAH // 207 / / dhRpadIpAdibhirdravyaiH pUjAkAryAjinezituH / mAsA~strayodaza yAvattAvavarSa tathaiva vA / / 208 / / // OM hA zrI RSabhadevapAraGgatAya namaH / / (maMtra) pAraGgatAya devAya nAmeyAya namo namaH / sahamada yavArazca japanIyamidaM mudA / / 201 // pratimAsaM prakurvana sannevaM dharmaparAyaNaH / rogahIno bhavejjIvaH paratrAvi sukhI bhavet // 21 // pauSadhasthestrayodazyAM vidhiH katuna pAryate / pAraNakadine kAryastasyAvidhiH samagrataH 211 // atithisaMvibhAgazcakRtvA bhuJjIta mAnavaH / itthaM guruvacaH zrutvA vrataM lAtvA gRhaM gataH // 212 / / ra saputronantavIryasya sakalatro'bhavatsukhI / dharmadhyAnaprabhAdeNa dharmaH kalpadruma khalu / / 213 / / Jain Education Inte For Personal & Private Use Only walainelibrary.org
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ IX mAghakRSNatrayodazyAM prathamaM kRtavAn vratam / dvicaraNArI jAto piGgalasya tadA tanau / / 214 // mestrayo / yAvatrayodazamAsA~stapastasya prakurcataH / sundaraM prakaTIbhUtaM pANipAdaM tu tattanau / 215 // dazI kathA atha piGgalakohRSTo vizeSa dharmamAtanot / prApte poDazake mAse'vRNottA guNasundarIm // 216 / / bahavInAM rAjakanyAnAM prANigrahaNakarma saH / anyAmAmapi cakre'tha virakto'nantavIryakaH // 217 // // 40 // rAjyaM piGgalarAyAya datvA cAritramAhIta / gAGgilAkhyamuneH pAzrve'tItadoSamapAlayata // 218 / zatrajaye mahAtIrthe'nazanaM sa mudA 'karot / kAlaM kRtvA munIndro'tha prApa zrImacchivAlayam // 216 / / sannItyApAlayallokAna yAvadvapatrayodazam / mestrayodazI nityamArarAdha mahIpatiH // 220 / pazcAdayApanaM kRtvA trayodazA'kArayat / mandirANi jinezAnAM tAvatAH pratimAstathA / / 221 // mvaNamayIstathArUpyamayI: premNA cakAra saH / ratnamayImtatha ratnatrayodazavidhemu dA // 222 // merupazramAtatya DhAkitaM pratimaMdiram / mAdharmikANAM vAtmanyaM trayodaza cakAra saH // 223 // mahatADambaraNeva sasaMghogAta tryodsh| vAraM zrItIrthayAtrAye jJAnabhaktiM tathA vyadhAta (yugmm||| 224 // tataHkiyanti pUrvANi,mbaM rAjyaM ca tathA vratam / prapAlya bakumAgaya rAjyaM datvA viraktavAn / / 225 / / zrImunisutrAcArya-pAya dIkSA sa piGgalaH / jagrAha bahubhiH pumbhiH dvAdazAGgImadhItya ca / / 226 / / ma catudazapUrvataH majAtaHzumAnamaH / AcAryapadavI prApya zukladhyAnaM pracakrame // 227 // // 4. // Jain Education Altonal For Personal Private Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ mestrayodazI kathA // 41 // dvAdazedhAtikarmANi kSapayitvA mahAmuniH / trayodaze guNasthAne kaivalyaM prApa nirmalam (yugmm)|| 228 / / devaH svarNamayaM padma racitaM cittahArakam / tatropavizya sUrIzaH kevalI dezanAM dadau / / 229 // hA lokAH dveSagagAbhyAM klezapremaparAyaNA / yadyadatra viceSTante tadvakta naiva pAryate // 230 / / anantaM prApnuvantyatra duHkhaM yannarakodbhavAH / tadAbhyAM kRtamevAsti matvetyenau parityaja ? || 231 / / sahasra lakSakoTyAdimriyate yuddhakarmaNi / subhaTAnAM gaNastAbhyAM jIva ! tattau parityaja // 232 / / garbhajAnA navaikena lakSaM bhogena nAzyate / saMkhyAtItAnyajAtInAmatrarAgo'parAdhyati / / 233 / / rAgAdhInamanuSyANAM sukhAduHkhamanantakam / yathAsi patra-dhArAsthitamadhulihAM bhavet / / 234 // dveSo hA hRdayeSTAnAmapi yogavinAzakaH / jJAnadarzana cAritravRkSamUlaMkaSo mata / / 235 / / dvapAt svakAnApa putrAn nAzapatyatra mAtaga / panyante nagke hA tAH kumbhIpAke muharma huH / / 236 // yadyata kArya bhavedatra paramArtha parAGamukhaM / tattatAbhyAM vijAnIyA anantadaHkhadAyakam / / 237 // ityAdi dezanAM dattvA vijahArAnyato muniH| anekAna pratisaMbodhya muktimArga pradattavAn / / 238 / / lamadvAsaptanipUrvAyuSkaH ma kevalI prabhuH / catudaze guNasthAne caThitotha sukhAvahe / / 239 / / hasva pazcAkSaroccAra kAlamAne nirudhya saH / yogA~zvAdhAnikarmANi apayinvA mahAmuniH / / 240 / / zarIra bandhanaM tyaktva ke naiva samayena ca / jagAmAlandadaM sthAnaM jarA mRtyuvivarjitam // 241 // // 41 // Jalin Education to renal For Personal & Private Use Only Griww.jainelibrary.org
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ mestrayodazI kathA // 42 // evaM mestrayodazyA mahimAtipravRttavAn / zrImatpiMgalarAyAkhyAnnRpAdrAjJA ziromaNeH // 24 // pUrve ratnamayAH pazcAtsvarNarUpAstato bhavan / rAjatA adhunA santi meravo ghRtanirmitAH // 243 / / evaM mestrayodazyA mahimAnaM vicArya moH / lokA ! ArAdhayatainAM yena syAt sukhasaMtatiH // 244 // (prazastiH ) saMvidavaddhikarastamaH paTaharaH klyaannssyprdo| dRSTAcAranivArako ravivi prAkAzayadyobhavama // AkAzaM tapagaccharUpamanaghaM cAnandasUrIzvaro'dhiSThAya babhau mahAvijayavAn hArda tamo hantu naH ||24||shaa, tasya paTTa dharo dhIro vijayAta kamalaH pr| sUrIzaH sUryavannityaM tapAgacchaprakAzakaH / / 246 // IDaragirizIrSastho dvipazcAzaJjinAlayaH / uddhavArito vacolabdhyA sthitvA mAsacatuSTayIma // 247 // anekarAjaputrAzca nirUddhA mAMsabhakSaNAt / yenakRpAlunAruddhAH santi pAkhaNDino janAH / / 248 // pratisthalaM guNAn yasya gAyanti munipuGgavAH / tadbhujiSyeNa sallabdhivijayeneDare pure // 249 // kaNamuninidhindoM ca vikramIye zubha tathA / mAse bhAdrapada zukladazamyAM zanivAsare / / 250 / / zrImAnavijayAnAM hi mayA preraNayA kRtam / gataM pUrtipathazca tat pustaka sugamaM param / / 251 // zrImAnavijayarAdyA lipirasya kutA varA / jJAna dhyAna taponiSTaiH propkRtikrmttheH|| 252 // (samApta) Jain Education Inte l For Personal & Private Use Only w.jainelibrary.org
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya prakAzakIya , Ajase tIna sAla pahale vi. saM. 2038 sAla meM iDarazahara ke (ilAdurgatIrtha) cAturmAsameM pU. 3 karnATaka kesari AcAryadeva zrImadvijaya bhadraMkarasUrIzvarajI mahArAja ko kitane hastalikhita alaga-alaga pannekA baMDala pU. zAntamUrti paMnyAsapravara zrI padmavijayajI gaNivarane dIyA thaa| usa saba pannekA saMzodhana karane se isameM zrI maunaekAdazI aura zrI jJAnapaMcamI gadyamaya kathA pU. aprasiddha munivara kI prApta huI / saMskRta ke prAthamika abhyAsI ko dono kathA upayogI banegI, ataH prakAzita karane kI bhAvanA huii| isa maunaekAdazI kathAmeM zrI subratazreSTokI kI kathA nahiM honese pravacana meM kathA upayogI honese upadezaprAsAdagraMthameM se suvratazreSThIkI kathA sAthameM prastuta kI hai / usa do parvacaritra ke sAtha pUjyapAda vyA.vA. saMskRta Adi bhASAke aneka graMtha nirmAtA AcAryabhagavAna zrImadvijaya labdhisUrIzvarajI mahArAja kRta zrI mestrayodazIparvakathA jo alabhya thI, usakI mAMga jyAdA honese punaH prakAzita karanekA hame suavasara prApta huaa| pU. saMskRtavizArada AcAryadeva zrImadvijaya bhadraMkarasUrIzvarajI mahArAjane ati parizrama lekara tIno parvacaritra kA saMpAdana kiyA hai / aphasaMzodhana Adi meM pU. upAdhyAyajI puNyavijayajI prakAzakIya Jain Education Ixonal For Personal & Private Use Only Paw.jainelibrary.org
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya gaNivara pU. paMnyAsajI vIrasenavijayajI gaNivara evaM pU. munivarya vikramasenavijayajI mahArAja Adi sabako natamastake vandanA karate hai / vAcaka ! una caritrokA paThana-pAThana karake tapo dharmameM pragati kara aNAhArIpada-muktiko samIpa lAve / jisase saMpAdakakA, prakAzaka saMsthA kA zrama kRtArtha hue / prakAzanameM jJAnodaya presake menejara zaMkaradAsajI ne tathA unake sTAphane sahayoga acchA dIyA / prakAzakaprakAzaka evaM prAptisthAna zrI labdhi bhuvana jaina sAhitya sadana zrI bhuvana-bhadraMkara sAhitya pracAra kendra _0/0 naTavaralAla cunilAla zAha C/o V. V. VORA kapaDe kI dukAna 34, Krisnappa Nalken St. MADRAS (600079) po.-chANI (391740) ji.-vaDodarA uktasthala para 50 na. pai. kI sTAMpa bhejane se prata bheTa milegii| vIra saM. 2511 vi. saM. 2041 jJAnodaya prinTiMga presa, piMDavAr3A (rAja.) mUlya-paThanapAThana madraka prakAzakIya labdhi saM0 24 Jain Educatan Intem For Personal Private Use Only dainelibrary.org
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 Prati TORTY Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only www.sinelibrary.org