Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 -- iHk iNdrii tooN lai kee pNj iNdriiaaN vaalee jiiv 26viiN mhaaNviir jnm kliaann s'taabdii sNyoojkaa smitii pNjaab mhaaNviir sttriitt, puraannaa bs sttaiNdd, maaleerkoottlaa-148023 s'rii niryaar bbr s'rii niryaavlikaa suutr dharma vRkSa gardai dharma vRkSa kI tIna zAkhAe~ THE THREE BRANCHES OF THE DHARMA-TREE dravya maMgala anuvaadk : purs'ootm jain = rviNdr jain
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaavliikaa suutr 1. Niryavalika Suttar 2. Kalpavtansika Suttar 3. Pushpika Suttar 4. Pushpchulika Suttar 4. Varishnidisha Suttar * * * - -- - :" bbgvaan mhaaviir pNjaabii anuvaadk: purs'ootm jain rviNdr jain prkaas'k: 26 viiN mhaaviir jnm kliaank s'taavdii sHyoojikaa sNmtii pNjaab puraannaa bHs sttaiNdd mhaaviir sttriitt, maaleerkoottlaa j'ilhaa sNgruur|
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ p jins'aas'n prbbaavikaa, jain jyootii, sNthaaraa saadhikaa, uprvrtnii, pNjaabii jain saahit preerikaa srii svrnn kaaNcaa jii mhaaraaj dii s'is' D: 035:1 srl aatmaa, s'aasn jyootii jain saadhvii srii sudhaa jii mhaaraaj dee jnm divs tee smrpit bbeeNtt krtaa : purs'ootm jain, rviNdr jain (anuvaadk)
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ anuvaadkaaN vHlooN jain dhrm dii s'veetaaNvr maantaa anusaar vrtmaan smeeN viHc 45 aagm praapt huNdee hn| jihnaaN viHcoo 11 aNg atee 12 upNg prmuHkh hn, 12vaaN aNg dris'ttiivaad sii| jis dee viHc 14 puurvaaN daa vis'aal giaan sii uh smaapt hoo cuHkaa hai| vrtmaan aagm 5viiN vaacnaa daa siHttaa hn| joo mhaaviir smeet 980 nuuN gujraat dee blvii s'hir viHc aacaariaa deevaa ardhiignnii dii prmuHkhtaa viHc hooii sii| is viHc 500 dee kriib jain aacaariaaN nee bbaag liaa atee saaraa yaad saahit taarr pHtraaN tee likhiaa vrtmaan smeeN viHc ihoo saahit uplbHdh hai| nNdii suutr viHc jain saahit baaree vis'aal crcaa kiitii gii hai, us anusaar aHj kHl iHk vii jain aagm uplbHdh nhiiN hai| hHth daa aagm upaaNg s'reennii viHc aauNdaa hai| is viHc pNj upaaNgaaN daa sNgrhi kiitaa giaa hai| ih upaaNg aakaar viHc kaaphii choottee hn| pr itihaask, dhaarmk raajneetik pHkhooN praaciin bbaart dii sNskritii atee sbbiataa daa ciHtr pees' krdee hn| ihnaaN pNj upaaNgaaN dee naaN tee vis'ee vstuu hr upaaNg dee s'uruu viHc dee diHtii gii hai| koos'is' kiitii gii hai ki anuvaad nuuN s'rl atee vidvaanaa dee yoog bnnaaiaa jaavee| is anuvaad krn viHc asiiN bhut saaree vidvaanaa, aacaariaa, saadhuuaaN atee saadhviiaaN dii mdd lii hai| jiHthee kiitee pHt
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ s'pstt krn dii j'ruurt pii hai uHthee asiiN jain aacaariaa aatmaa raam jii mhaaraaj duaar anuvaadit niryaavliikaa suutr dii mdd lii hai| is tooN chutt srii cNdr s'uurii rcit sNskrit virtii dii mdd vii lii hai| asiiN ihnaaN grNthaa dee prkaas'kaaN dee dhNnvaadii haaN jihnaaN saanuuN pNjaabii anuvaad viHc smHgrii uplbHdh krvaaii hai| | asiiN srii vinood driaapur iNcaarj jain vrldd dee vii dhNnvaadii haaN ki jihnaaN pNjaabii jain saahit nuuN apnnii vaib saaitt tee yoog sthaan diHtaa hai jis raahiiN pNjaabii jain saahit aam lookaaN tHk phuNc skiaa hai| asiiN suniil dees' mnnii s'oolaapur dee shiyoog lii vii dhNnvaadii haaN| | asiiN apnnee choottee viir srii muhNmd s'Hbiir (juunairaa kNpiuuttrj', maaleerkoottlaa) dee vii dhNnvaadii haaN jihnaaN apnnee vis'ees' dhiaan atee shiyoog is prkaas'n viHc diHtaa hai| asiiN anuvaad atee prkaas'n sNbdhii gltii lii vidvaanaaN tooN khimaayaack haaN| asiiN koos'is' kiitii hai ki anuvaad jain aagm anusaar hii muul paatth nuuN choohNdaa hoovee| aas'irvaad: | saanuuN pNjaabii jain saahit lii aacaariaa srii aanNd ris'ii jii, aacaariaa srii deevNdr munii jii, aacaariaa srii s'us'iil kumaar jii, aacaariaa srii tulsii jii, aacaariaa s'rii mhaaN giiaa jii, aacaariaa s'rii vijaiiNdr din suurii, aacaariaa srii nitiaa nNd suurii jii atee mnn siNgh dee coothee aacaariaa ddaa: s'iv munii jii dee pHt
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ aas'irvaad praapt rhee hn| is tooN chutt aacaariaa mhaaN prgiiaa dee cailee svrgii s'rii vrdhmaan jii atee s'rii jai cNd jii dee aas'irvaad praapt hn| saadhviiaaN viHc pNjaabii jain saahit preerkaa jain jyootii up prvrtnii s'rii s'vrnkaaNtaa jii mhaaraaj atee aacaariaa saadhvii ddaa: saadhnaa jii dee aas'irvaad praapt hn| aas krdee haaN ki bbviHkh viHc vii ihnaaN daa aas'irvaad bnniaa rheegaa| smrpn: asiiN ih anuvaad pNjaabii jain saahit dii preerkaa up prvrtnii s'rii s'vrnkaaNtaa jii mhaaraaj dii cailii s'rl aatmaa, mhaan tHpsvii s'rii sudhaa jii mhaaraaj dee kr kmlaaN viHc smrpit krdee hooee bhut hii khus'ii mhisuus krdee haaN| aas hai ki aap is rcnaa nuuN svikaar kroogee| 01/08/2007 mNddii goobiNdgrrh s'ubb ciNtk: purs'ootm jain, rviNdr jain anuvaadk S pt iii
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaavliikaa suutr niryaavliikaa suutr viHc nrk nuuN praapt jiivaaN daa vrnnn hai| iHk smeeN bbgvaan mhaaviir cNpaa ngrii pdhaaree| us smeeN cNpaa daa raajaa koonnik ajaat struu sii, us dii raannii daa naaN pdmaavtii sii| is adhiain viHc iHk itihaask yuHdh daa vrnnn hai| ih yuHdh inaaN vis'aal tee bbiaNkr sii ki is yuHdh nee vis'aalii gnntNtr nuuN khNddraaN viHc tbdiil kr ditaa is yuHdh daa vrnnn buHdh grNthaa viHc vii mildaa hai| is yuHdh viHc ik paasee raajaa nnik biNbsaar dee choottee puHtr vihHl kumaar, 18 gnnraaj dee raajiiaaN dii sainaavaaN atee gnntNtr prmuHkh raajaa ceettk sii| duusree paasee raajaa koonnik tee us dii vis'aal sainnaa tee shaaik raajee sn| is adhiain viHc yuHdh tooN ilaavaa mhaaraannii ceenaa dee grbb dee jiiv dii iHchaa puurtii, siHttee vjooN raannii ceelnaa daa pchtaavee daa ithaask vrnnn hai| sthaang suutr viHc maas bboojnn nuuN nrk daa philaa drvaajaa aakhiaa giaa hai is kaarn raaj privaar viHc maas khaann daa prs'n hii utpNn nhiiN huNdaa| mhaaraannii ceelnaa tee raaj privaar ahiNsaa dee sidhaaNt tee vis'vaas rHkhdaa sii| ih maas bboojnn mj'buurii vHs liaa phaislaa sii kiuNki maataa dee grbb dee jiiv dii ih iHchaa sii soo us dii puurtii lii mNtrii abbai kumaar nee apnnii buHdhii naal ksaaii dii dukaan tooN maas liaa kee raajee dee sinee naal bNniaa atee apnnii hii churii naal us maas dii ciir phaarr krkee raaj maataa dee grbb dee jiiv dii iHchaa puurtii kiitii| is adhiain tooN ptaa lHgdaa hai ki paapii jiiv dee lHchnn maaN dee grbb tooN vii philaaN hii s'uruu hoo jaaNdee hn| - 1 -
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ jis trhaaN ki raajaa koonnik dee jiivn tooN siHdh huNdaa hai| raannii ceelnaa nee philaaN is grbb nuuN bbiNn bbiNn triikee naal khtm krn dii koos'is' kiitii pr uh asphl rhii| phir us nee daasiiaaN tooN ih jiiv nuuN ruurrii pr suHttvaa ditaa| pr raajaa s'reennik nuuN raannii dee is paap daa ptaa lHg giaa us nee raajkumaar nuuN ruurrii tooN cuHkvaa kee apnnii goodii viHc liaa| raannii nuuN ajihaa paap krn tee laant paaii| is adhiain viHc raajaa koonnik daa jnm pitaa nuuN kaid krkee raaj hHthiiaaunn atee raajaa nnik dii maut daa itihaask vrnnn hai| is adhiain tooN ptaa lHgdaa hai ki paapii jiiv dee prgtt hoonn naal privaar, smaaj tee dees' nuuN bbiaNkr ks'tt jhHlnnaa paiNdaa hai| is adhiain viHc vais'aalii yuHdh daa kaarn seecnk haathii atee 14 lrriiaaN vaalaa haar joo koonnik tee us dii ptnii dii bbairrii laalsaa nuuN drs'aauNdaa hai| | is adhiain viHc joo sainikaaN dii sNkhiaa joo kroorr aakhii gii hai us daa arth kroorr nhiiN smjhnnaa caahiidaa sgooN ih iHk sNkhiaa vis'ees hai, s'aastr viHc koorrii s'bd aaiaa hai| kurrii daa arth vrtmaan kaal viHc viih (20) tooN liaa giaa hai| kiuNki jee kroorr daa bbaav kroorr liaa jaavee taaN itnii sainaa lrrnaa taaN kii us maidaan viHc khrr vii nhiiN skdii| - 2 -
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ upaaNg (philaa) us kaal, us smeeN raajhi naaN daa ngr sii joo ridhiiaaN sidhiiaa naal bbrpuur sii| us s'hir dee uHtr vHl gunns'iil naaN daa ceety sii| is daa vrnnn upaapaatiik suutr vicooN veekh lainnaa caahidaa hai| us ceety viHc bhut saaree as'ook dee drHkht sn us heetthaa ik s'ilaapttii sii (us daa vrnnn vii upaapaatiik suutr dii trhaaN hai) // 1 // us kaal smeeN mnn bbgvaan mhaaviir dee s'is aariaa sudhrmaa svaamii, joo ki uHc kul naal sNbNdh rkhdee sn kees'ii munii dii trhaaN 500 saadhuuaaN dhrm prcaar krdee hooee| us raajhi ngr viHc puHjee| uHthee sthaan hinn krkee aatmaa nuuN tHp naal cmkaaunn lHgee| us s'hir vicooN sunnn vaalii pris'dh baahr niklii aariaa sudhrmaa svaamii nee dhrm updees' kiitaa| pris'dh (dhrm sbbaa) updees' sunn kee vaaps clii gii||2|| us kaal us smeeN aariaa sudhrmaa svaamii dee s'is aariaa jNbuu naamk munii (angaar) joo smctur sNsthaan s'riir dee dhnii sn| uh teejoo siaa dee jaannkaar sn| ajihee aariaa sudhrmaa angaar naaN bhut duur naa nj'diik ucit sthaan nuuN grhinn krkee ghumdee sn| // 3 // | us tooN baaad aariaa jNbu svaamii jii dee mn viHc tHtv nuuN jaannn dii iHchaa hooii, uh guuru bbgtii viHc rNgee hooee, is prkaar aakhnn lHgee, "hee bbgvaan! muktii nuuN praapt hooee upaagaaN daa vis'aa bbgvaan mhaaviir nee kis prkaar prgtt kiitaa hai? - 3 -
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ srii sudhrmaa svaamii aakhnn lHgee hee jNbuu ! muktii nuuN praapt hooee bbgvaan mhaaviir nee upaagaaN dee pNj vrgaaN baaree phrmaaiaa hai| jiveeN (1). niryaavliikaa (2). klpaavNtsikaa (3). pus'pikaa (4). pus'pcuulikaa (5). vris'niids'aa| // 4 // | aariaa jNbuu svaamii nuuN prs'n krdee hn, "hee bbgvaan! joo muktii nuuN praapt hooee bbgvaan nee upaagaaN dee pNj vrg niryaavliikaa tooN vris'niids'aa tHk aakhee hn, taaN philee niryvlikaa upaagaaN dee muktii nuuN praapt hooee bbgvaan mhaaviir nuuN kiNnee adhiain phrmaaee hn ? ih aakhnn tee sudhrmaa svaamii aakhnn lHgee, "hee jNbuu ! muktii nuuN praapt hooee mnn bbgvaan mhaaviir nee philee upaag niryvlikaa dee dHs adhiain prgtt kiitee hn unhaaN dee naau is prkaar hn: 1. kaal, 2. kaal, 3. mhaakaal, 4. kris'n, 5. sukris'n, 6. mhaa kris'n, 7. viir kris'n, 8. raam kris'n, 9. pitrseen kris'n, 10. mhaaseen kris'n // 5 // jee muktii nuuN praapt hooee bbgvaan mhaaviir nee philee vrg niryvlikaa dee ds adhiain prgtt kiitee hn taaN niryaavliikaa sutr dee philee adhiain daa muktii nuuN praapt hooee daa kii arth prgtt kiitaa hai| | is prkaar hai jNbuu ! us kaal, us smeeN is jNbuu diip viHc bbaart vrs' naaN daa diip sii us viHc ridhiiaaN sidhiiaaN naal bbrpuur cNpaa naaN dii ngrii sii joo bbvnaa vaalii bbai rhit sii, uthee purnbbdr naaN daa ceety (bgiicaa) sii| // 6 // - 4 -
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ is cNpaa ngrii viHc s'reennik (biNbsaar) naaN daa raajaa tee ceelnaa naaN dii mhaaraanii daa putr koonnik raajaa, raaj krdaa sii| uh brraa mhaan raajaa sii|||7|| us koonnik raajee dee pdmaavtii naaN dii mhaaraannii sii| uh kooml aNgaa vaalii sii| us ngrii cNpaa viHc s'reennik raajaa dii raanii atee koonnik raajaa dii choottii maataa kaalii deevii sii uh kooml atee suNdr sii us kaalii naaN dii deevii dee kaal naauN daa kumaar sii joo kooml tee ruupvaan sii| // 8-9 // is tooN baaad uh kaal kumaar kisee smeeN tiNn hjaar haathiiaaN, tiNn hjaar rHthaaN, tiNn hjaar ghoorriaaN tee tiNn kroorr mHnukhaaN naal gHrrr vyuu bnnaa kee raaj dee giaarveeN bbaag nuuN laikee koonnik raajaa naal rHth musl sNgraam vic aa giaa| // 10 // is tooN baaad uh kaalii deevii mhaaraanii sveer veelee jaagdii aapnnee puHtr vaaree soocnn lgii ki meeraa puHtr mhaaraajaa ceettk naal mil kee yuHdh kr rihaa hai| ki uh jiuNdaa vii hai, jaaN ki mr giaa hai? uh lrraaii viHc jiHteegaa? maiN us raajkumaar nuuN veekh skaaNgii?" is prkaar vicaar krdii hooii uh dukhaaN viHc dduHb gii| // 11 // us kaal smeeN mnn bbgvaan mhaaviir us s'hir viHc dhrm prcaar krdee hooee phuNcee| pris'dh updees' sunn kee vaaps murr gii| // 12 // us tooN baaad mhaaraanii kaalii dee mn viHc bbgvaan mhaaviir dee aaunn dii khbr sunn kee bhut prsntaa hooii| us soocnn lHgii nis'cai hii bbgvaan mhaaviir aapnnii dhrm yaatraa krdee cNpaa ngrii dee baahr puurnbbHdr naaN dee ceety viHc pdhaaree hn| jee uhnaaN daa naaN sunnn naal hii - 5
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ mhaaN phHl dii praaptii huNdii hai taaN phir drs'n tee updees' daa mhaan phHl taaN viaakhiaa tooN baahr hai| is lii maiN mnn bbgvaan mhaaviir paas jaa kee unaaN dii upaasnaaN kraa mn viHc uHtth rhee prs'naa baaree puHch giHch kraaN| is prkaar sooc kee us nee koottbik purs' (nookr) nuuN hukm diHtaa 'hee deevaanpriy (deevtiaaN daa piaar) cheetii hii dhaarmik svaarii tiaar kroo, us purs' nee mhaaraannii dee hukm anusaar kNm krkee, hukm puuraa hoonn dii suucnaa diHtii||13|| | us tooN baaad us kaalii deevii is'naan kiitaa, kritblii krm (sveeree smeeN ps'uu pNchiiaaN khaann yoog pdaarth deennaa) kiitaa| kiimtii pr thoorrii gintii viHc ghinnee dhaarn kiitee pheer bhut saariiaaN daasiiaaN nuuN naal lai kee ghrooN baahr niklii| baahr aa kee jiHthee sbbaa bbvn sii, uthooN svaarii rHth tee crrii atee svaarii vic daasiiaaN naal ghirii hooii, cNpaa ngrii dee drmiaan huNdii hooii, uHthee phuNcii jithee puurnbbdr naaN dee yks' daa ceety sii| uHthee bbgvaan dee chHtr aadi atithai nuuN deekhiaa| aapnnii svaarii rook kee heetthaaN uHtrii, uHtr kee bhut saariiaaN kubjaaN daasiiaaN naal ghirii hooii mnn bbgvaan mhaaviir kool puHjii| mnn bbgvaan mhaaviir nuuN tiNn vaar nmskaar kiitaa| nmskaar krkee uh daasiiaaN dee privaar smeet dhrm updees' sunnn iHchaa krdii hooii, nmskaar krdii hooii bbgvaan dee saamnnee doohee hHth joorr kee upaasnaa krn lHgii| // 14 // us tooN baaad mnn bbgvaan mhaaviir nee us mhaaraannii kaalii atee prs'oodh nuuN dhrm kthaa aakhii jis nuuN sunnkee, muunnaa dee upaask tee upaasikaavaaN dhrm aagiaa paaln krdee hn| // 15 // - 6 -
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ is tooN baaad us kaalii deevii nee mnn bbgvaan mhaaviir paasooN dhrm dhaarn krkee dilii khus'ii prgtt hooii| s'mnn bbgvaan mhaaviir nuuN tiNn baar bNdnaa nmskaar krkee is prkaar aakhnn lgii, "hee bbgvaan! meeraa puHtr kaal kumaar tiNn hj'aar haathiiaaN dii vis'aal sainaa naal rHth musl naaN dii lrraaii vic aa cuHkaa hai| hee bbgvaan! ki uh jiHt haasl kreegaa? kii maiN us nuuN jiuNdaa veekh skaaNgii?" s'mnn bbgvaan mhaaviir nee uHtr diHtaa, "hee kaalii! teeraa puHtr tiNn hjaar dii vis'aal phooj' naal koonnik (aj'aat s'truu) raajaa naal rthmuusl sNgraam vic yuHdh krdaa hooiaa, aapnnii sainaa dee khaatmee tee ciNn tee jhNddee ttuHtt kee gir jaann kaarn, hr paasee tooN bhaadrii naal uh aapnnee rHth tee cHrr kee ceettk raajaa dee saahmnnee aaiaa| ceettk raajaa kaal kumaar nuuN deekh kee guHsaa prgtt krdaa hai, dNd piisdaa hooiaa dhnus' nuuN tiaar krdaa hai| dhnus' nuuN baan tee crrhaa kee us nee kNn tHk khiHc kee kaal kumaar nuuN iHk vaar viHc is trhaaN maar diNdaa hai| jiveeN pHthr nuuN jmiin viHc roorr diHtaa jaavee| is lii hee kaalii ! tuuN kaal kumaar nuuN jiuNdaa nhiiN veekh skeeNgii" // 16 // us tooN baaad kaalii deevii mnn bbgvaan mhaaviir dee is vaak nuuN sunn kee, hirdee viHc dhaarn krkee, puHtr dee s'ooNk viHc kulhaarrii naa; kHttii cNpkltaa vaaNg beehoos' hoo kee j'miin tee gir jaaNdii hai| // 17 // is tooN baaad uh kaalii deevii iHk mhuurt (48 miNtt) tooN baaad hoos' viHc aa kee daas'iiaaN dii shaaitaa naal khrrhii hoo kee uh s'mnn bbgvaan mhaaviir nuuN nmskaar krkee aakhdii hai, hee bbgvaan! aap daa kihaa sHc hai, ythaarth hai, tHth bbrpuur hai, saaph tee sHps'tt hai" is prkaar aakh kee tee - 7 -
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ s'mnn bbgvaan mhaaviir nuuN nmskaar krkee, usee rHth tee svaar hoo kee usee dis'aa nuuN murr gii, jithooN uh aaii sii| // 18 // "bbgvaan" is traaN sNbboodhn krkee gndhr iNdr bbuutii gootm prbbuu bbgvaan mhaaviir nuuN nmskaar krdee hooee prs'n krdee hn, "hee prbbuu! kaal kumaar, tiNn hj'aar haathiiaaN naal ghireeaa hooiaa rHth musl sNgraam vic, raajaa ceettk naal lrraaii krkee atee pHthr dee ik baan naal mrkee, kaalgaam kaal krkee kiHthee giaa, kiHthee utpNn hooiaa" // 19 // "hee gootm" is prkaar bulaavaa dee kee, bbgvaan mhaaviir gootm prti is prkaar phrmaaunn lHgee "niscai hii kaal kumaar tiNn hjaar haathiiaaN viHc ghiriaa hooiaa yuHdh krkee jiivn rhit hoo kee kaal maas viHc kaal krkee pNkprbbaa tee sthit coothii nrk (heemaabb) viHc naarkii dee ruup paidaa hooiaa hai" || 20 || "hee bbgvaan" kaal kumaar kis aarNb, kis smaarNb, kis aarbsmaarNb, kis bboog, kis sNbboog, kis bboog-sNbboog kaarn sii as'ubb krm dee bbaar kaarnn kaal maas vic hii kaal krkee coothii pNkprbbaa prithvii vic naarkii ruup vic paidaa hooiaa? // 21 // is prkaar us kaal, us smeeN raajgrhi naaN dii ngrii sii| joo vis'aal bbvnaa, dhn, anaaj naal bbrpuur, coor ddaakuuaaN dee bbai tooN rhit sii| uthee s'reennik naaN daa raajaa raaj krdaa sii| joo hr pHkhooN mhaan sii| // 22 // us dii suNdr sukooml nNdaa naaN dii raannii sii| joo pichlee jnmaa dee s'ubb krmaa krkee suHkh bboog rhii sii| us s'reennik raajaa dii raannii dee abbai kumaar naaN daa raajkumaar sii, joo saam, dNdd aadi niitiiaaN daa is prkaar maahir sii; 8
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ jiveeN cit naaN daa saarthii saarii prjaa daa shaaraa sii (usee prkaar abbai kumaar saarii prjaa daa shaaraa sii) // 23 // us s'reennik raajaa dee ceelnaa deevii naaN dii mhaaraannii sii joo sukooml sii| joo istrii dee suHkh bboogdii raajaa naal rhi rhii sii| // 24 // us ceelnaa deevii nee kisee smeeN mhilaaN viHc sooii nee s'eer daa supnaa veekhiaa| supnaa veekh kee uh jaag pii| prbbaavtii mhaaraanii dii trhaaN hii us nee supnee daa phuHl dsn vaaleeaa nuuN bulaaiaa phHl sunn kee supn s'aastriiaaN nuuN vidaa krkee, unaa dee vcnaaN (phlaadees') nuuN mHnkee apnnee bbvn vic aa gii| // 25 // us tooN baaad us ceelnaa deevii nuuN kisee smee, tiNn mhiinee puuree hoonn tee is prkaar dii iHchaa paidaa hooii, "uh maavaaN dhn hn, unhaaN daa jnm sphl hai, joo s'reennik raajee dee kaaljee dee maas daa kbaab bnnaa kee, teel viHc tHl kee aHg upr seek kee, s'raab dee naal khaaNdiiaaN hn khus'ii praapt krkee doohd puurn grbb iHchaa) puurii krdiiaaN hn // 26 // is tooN baaad us ceelnaa deevii raannii nuuN tiNn mhiinee puuree hoonn tee doohd (grbb iHchaa) utpn hooiaa| us tooN baaad ceelnaaN deevii grbb iHchaa adhuurii rhi jaann kaarn suk gii bbuHkhii rhinn lHg pii| uh maas rhit, ttuHttee phuHttee s'riir vaalii teej' rhit hoo gii muNh gribaaN dii trhaaN lHgnn lHgaa| rNg phiikaa pai giaa| us diiaaN aHkhaaN khuHk giaaN, muuNh murjhaa giaa| us nee phuHl kprree, khus'buu, phuHlaaN dee haar, ghinnee atee siNgaar krnaa bNd kr diHtaa| uh hmees'aa phikr viHc rhiNdii sii| // 27 // - 9 -
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ us tooN baaad us ceelnaaN deevii diiaaN daasiiaaN mhaaraannii nuuN bbuHkhii tee suHkii deekh kee aart (duHkh) dhiaan prgtt krdiiaaN veekhdiiaaN hn| mhaaraannii dii uprookt s'riirk tee maansik haalt deekh kee uh (daasiiaaN) mhaaraajaa s'reennik kool aauNdiiaaN hn| mhaaraajee dee kool aa kee dooheeN hHth joorr kee atee mHthee dee caarooN paasee ghumaa kee prnnaam krkee is prkaar aakhdiiaaN hn, "hee svaamii! asiiN ceelnaaN deevii dee s'riir suknn daa kaarn atee bbuHkh daa kaarn nhiiN smjh skiiaaN" // 28 // is tooN baaad raajaa s'reennik unhaaN daasiiaaN dee ih arth bbrpuur vaakaaN nuuN mn viHc dhaarn krkee, duHkhii huNdaa hai| uh ceelnaa deevii kool aauNdaa hai atee s'riirk toor tee suHkii, bbuHkhii atee duHkhii ceelnaa deevii nuuN aakhdaa hai! hee deevaanpriy tuuN s'riirk toor tee kiuN suHk gii hai, tuuN bbuHkhii kiuN hai tee tuuN kii sooc rhii haiN" // 29 // us tooN baaad ceelnaa deevii nee s'reennik raajaa dee is arth bbrpuur vaak nuuN kooii stikaar naa ditaa annsunniaa kr ditaa atee cuHp rhii| // 30 // us tooN baaad s'reennik raajee nee duusrii atee tiisrii vaar is prkaar kihaa: "hee deevaanpriy ki maiN teeree mn dii gHl sunnn dee ayoog haaN? tuuN meeree paasooN kii chipaa rhii haiN?" // 31 // us tooN baaad ceelnaa deevii s'reennik raajaa dee duusrii atee tiisrii vaar aakhnn tee s'reennik raajaa nuuN is prkaar aakhnn lHgii, "hee svaamii! is trhaaN dii kooii gHl nhiiN, joo chupaaii jaavee atee aap us sunnn dee aayoog hoovooN, hee svaamii ! us mhaan supnee daa phHl dsn anusaar grbb dee tiisree mhiinee mainuuN doohd paidaa hooiaa hai| uh maavaaN dhn hn, joo aapnnee ptii dee kaaljee daa maas 10 -
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ pHkaa kee, tHl kee, aHg viHc seek kee s'raab naal aapnnii iHchaa puurii kr diiaaN hn| isee kaarn maiN s'riirk toor tee suHkii haaN tee bbuHkhii haaN" // 32 // is tooN baaad s'reennik raajaa ceelnaa deevii nuuN is prkaar booliaa hee deevaanuupriy ! tuuN kooii ciNtaa naa kr, maiN teeraa doohd puuraa krn daa puuraa ytn kraaNgaa| teeraa doohd puuraa hoo jaaveegaa| is prkaar aakh kee ceelnaa deevii nuuN uh is'tt (piaaraa) kaaNt (mn bbaauNdaa) piaar paidaa krn vaalaa, mn nuuN cNgaa lgnn vaalaa mn nuuN piaaraa lgnn vaalaa, nrm, kliaaNnnkaarii, s'iv, dhn, mNglkaarii, mit, miHtaa atee suNdr bbaas'aa viHc ykiin divaauNdaa hai| vis'vaas' dee kee ceelnaa deevii koolooN nikl kee aapnnee sbbaa mNddp viHc raaj siNghaasn tee baitthdaa hai, puurv dis'aa vHl muuNh krkee, bbiNn ddhNgaa, upaaaaN, uHtptiikii buHdhii, veenykii buHdhii, prinaamik buHdhii raahiiN baar baar vicaar krdaa hai, pr kooii hHl nhiiN nikldaa| // 33 // us smeeN abbai kumaar is'naan aadi krkee s'riir nuuN s'iNgaar kee apnnee ghrooN nikl kee jiHthee sbbaa mNddp huNdaa uHthee phuNcdaa hai| uh s'reennik raajee kool phuNcdaa hai| uhnaaN nuuN duHkhii veekh kee aakhdaa hai| "hee pitaa" aap philaaN taaN mainuuN veekh kee khus'ii prgtt krdee sii? aap kis kaarn phikr kr rhee hoo? maiN is phikr tee arth sunnn dee yoog haaN| aap is daa kaarn chiHpaa kee sHc sHc s'k rhit aakhoo| maiN is daa kaarn jaannn dii koos'is' kraaNgaa" // 34 // is tooN baaad s'reennik raajee nee abbai kumaar nuuN is prkaar kihaa, "hee puHtr ! ajihii kooii gHl nhiiN hai joo tuhaaddee paasooN chipaaii jaa skee| hee puHtr! teerii choottii maaN nuuN supn dHsnn vaalee anusaar grbb daa tiisraa mhinaa cHl - 11 -
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ rihaa hai| us nuuN grbb smeeN ih doohd paidaa hooiaa| meeree (raajaa nnik) dee kaaljee daa maas suul tee crrhaa kee, pkaa kee s'raab naal khaavaaN|||35|| is prkaar doohd puuraa naa hoonn kaarn duHkhii atee kmj'oorii kaarn aart dhiaan prgtt krdii hai| is nuuN puuraa krn dee aneekaaN upaa soocee, pr kooii hHl praapt nhiiN hooiaa" // 36 // | is tooN baaad abbai kumaar nee s'reennik nuuN is prkaar kihaa, "hee pitaa jii! phikr naa kroo maiN cheetii hii aapnnii choottii maaN daa doohd puuraa krn dii koos'is' kraaNgaa" is prkaar aakh kee abbai kumaar nee nnik raajaa nuuN is'tt, kaaNt mnoohr vcnaaN raahiiN ykiin divaaiaa| abbai kumaar nnik raajee kooloo cHl kee aapnnee bbvn viHc aauNdaa hai| jaasuusaaN nuuN bulaa kee aakhnn lgaa| hee deevaanupriy tusiiN amaarii (ahiNsk raaj dii hHd tooN paar kHtl gaah tooN (ksaaii ghr tooN) gilaa maas lai kee aavoo| is tooN baaad uh purs' abbai kumaar dee hukm nuuN khus'ii naal sunn kee, hHth joorr kee, abbai kumaar dee mhilaaN vicooN nikldee hn ksaaii ghr viHc phuNc kee taajaa maas tee khun hin krdee hn| us taajee maas atee khuun dii thailii abbai kumaar nuuN diNdee hn| // 37 // is tooN baaad abbai kumaar nee us taajee maas tee khuun nuuN churii raahiiN tthiik kiitaa| ajeehaa krn tooN baaad uh mhaaraajaa nnik kool aaiaa, aa kee mhaaraajaa nnik dee peett upr khun tee maas dii bnnii theelii gupt ddhNg naal bNn ditii| uh raajaa nnik is trhaaN s'oor s'raabaa krn lgaa jiveeN uh trrph rihaa hoovee| idhr mhaaraannii ceelnaa nuuN mhil dee upr (uHcee) hiHsee tee bitthaaiaa giaa| is jghaa tooN uh (mhaaraannii) s'reennik raajee nuuN veekh skdii sii| us raannii dee tthiik saahmnnee raajee nuuN bitthaaiaa giaa| us tooN baaad - 12 -
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ us raajaa s'reennik dee kaaljee upr (gupt ddhNg) maas nuuN kHtt kee bbaaNddee vic rHkhn lHgaa| is tooN baaad mhaaraajaa s'reennik kuHjh smeeN lii bnaavttii beehoos'ii dhaarn kr kee jmiin tee piaa rihaa| mhuurt (48 miNtt) tooN baaad apnnee saathiiaaN naal glhaaN krn lHgaa| is tooN baaad abbai kumaar nee s'reennik raajee dee kleejee dee bnaavttii maas nuuN grhinn kiitaa atee grhinn krkee uh ceelnaa deevii kool aaiaa| us nee uh maas ceelnnaa deevii nuuN dee diHtaa| ceelnaa deevii nee s'reennik raajee dee peett dee maas nuuN pHkaa kee apnnaa doohd (grbb iHchaa) puuraa kiitaa| is tooN baaad ceelnaa deevii apnnaa doohd puuraa krkee, snmaan puurvk iHchaa puurii hoonn tee, khus'ii naal suHkhii hookee grbb rHkhiaa krdii hai| // 3 // kisee kaal, smeeN aHdhii raatiiN ceelnaa deevii nuuN ih vicaar paidaa hooiaa "is putr nuuN grbb viHc aaunn saar hii pitaa dee kaaljee daa maas khaadaa hai, is lii meeree lii ih yoog hai ki maiN ajeehee grbb dii saatnaa (ttukrree ttukrree krnaa) paatnaa (dvaa naal grbb giraa deennaa) glaa deennaa, maar deennaa, is prkaar caahuNdii hooii (raannii ceelnaa) vii grbb nuuN naa saarr skii naa dvaa naal giraa skii, naa kisee trhaaN gaalaa skii, naa maar skii, naa hii kisee hoor ddhNg naal ns'tt kr skii|||39|| is tooN baaad uh ceelnaa deevii sbb ddhNgaa raahiiN grbb nuuN ns'tt krn viHc asphl rhii|aakhr s'riir tooN duHkhii, mn tooN duHkhii atee mn tee s'riir doohaaN tooN duHkhii hoo kee, beevs hoo kee, grbb daa paaln krn lHgii| is tooN baaad nauN mhinee puuree hoonn tooN baaad us nee ik suNdr baalk nuuN jnm ditaa| // 40 // 13 -
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ ceenaa deevii raahiiN maas khaann dii gltii daa praasct krnaa is tooN baaad ceelnaa deevii nee mn viHc soociaa "is baalk nuuN grbb vic aaudiiaaN saar hii pitaa dee kaaljee daa maas khaaiiaa hai| jee ih baalk brraa hoo giaa, taaN kul daa naas' kr deeveegaa| is lii meeree lii ih s'ubb hai ki maiN is baalk nuuN eekaaNt sthaan tee kurree krktt upr sutt deevaaN ih sooc kee ceelnaa deevii nee daasii nuuN bulaakee kihaa, hee deevaaniaa! is puHtr nuuN kisee eekaaNt sthaan tee kurree krktt dee ddheer tee suHtt deevoo| // 41 // is tooN baaad us daasii nee raannii ceelnaa daa hukm binai purvk sunnkee us baalk nuuN hHthaaN vic hinn kiitaa, hinn krkee uh daasii as'ook vaattiikaa kool phuNcdii hai, eekaaNt jgaa veekh kee us nuuN kurree krktt vic sutt diNdii hai| pheer us baalk dee kuurree krktt vic pee hoonn kaarn, saarii as'ookvaattiikaa prkaas'maan hoo jaaNdii hai| // 42 // raajaa s'reennik daa ceelnaa prtii guHs'aa prgtt krnaa: is tooN baaad s'reennik raajee nuuN is gHl daa ptaa lHgaa ki us daa putr taaN as'ookbaattiikaa vic aaiaa| uHthee kurree krktt vic suttee puHtr nuuN veekhdaa hai, guHsee naal piilaa hookee dNd piisdaa hai, us (nveeN jnmee) bHcee nuuN good viHc hinn krdaa hai| baalk nuuN hinn krkee uHthee pujdaa hai jiHthee ceelnaa deevii baitthii hooii sii| uh ceenaa deevii nuuN uHcaa, niivaa booldaa hai| gusee vic mhaaraannii ceelnaa deevii nuuN aakhnn lHgaa "hee deevaany ! tuuN meeree puHtr nuuN kurree dee ddheer viHc kiuN suttvaa diHtaa hai| tuuN baalk daa dhiaan naal paaln poosn kr" is prkaar mhaaraajee s'reennik dee aakhnn tee ceelnaa deevii s'rm mhisuus - 14 -
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ krn lgii| raajee dii gHl nuuN dhiaan naal sunnkee puHtr daa paaln poos'n krn lgii| // 43 // | us baalk nuuN eekaaNt kurree dee ddheer viHc suttnn kaarnn us baalk dii aNgulii daa muhrlaa hiHsaa murgee nee cuNjh naal khaa liaa sii| piik tee khuun vaar vaar vhi rihaa sii baalk duHkh naal trrph rihaa sii| ih veekh kee mhaaraajaa s'reennik nee bHcee dee roonn dii aavaaj sunnkee baalk daa hHth apnnee hHth viHc liaa| aNgulii daa muhrlaa hiHsaa cuus liaa| is prkaar uh vaar vaar piik tee khun cuuskee thukn lgaa is trhaaN baalk dii deekh reekh kaarnn baalk dukh rhit hoo giaa| kii vaar baalk nuuN jkhm viHc bbrii piik atee khun tee kaarn tkliiph huNdii, raajaa usee smeeN us baalk kool aa kee khuun tee piik cuskee baalk nuuN suHkh pNhucaadaa| is trhaaN baalk sukhii hoo jaaNdaa| // 44 // pheer maataa pitaa nuuN tiisree din bHcee nuuN cNdrmaa atee suurj dee drs'n krvaaee| baahrveeN din baalk daa naaN rkhnn lii js'n mnaaiaa| baalk daa naaN gunn sNpn rkhnn lii uh boolee "saaddee baalk dii uNglii daa muhrlaa hiHsaa murgee nee cuNjh naal bHddh ditaa hai| soo is daa naaN koonnik hoovee is prkaar is daa naaN maataa pitaa nee koonnik rkhiaa| // 45 // | us tooN baaad koonnik raajaa dee kuHl tee prpNraa anusaar viaah aadi sNskaar meegh kumaarii dii trhaaN hooee| aHtth vstaaN dheej vic praapt hooiaaN|||46 // kaunnik vlooN raajaa nnik nuuN kaid krnaa atee raaj dii vNdd krnaa: us tooN baaad koonnik raaj ik smeeN raat dee aNtm phir veelee vicaar krn lHgaa "maiN nnik raajee dee jiuNdee raaj s'ii daa bboog bboog nhiiN skdaa| - 15 -
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ is lii mainuuN kisee trhaaN raajaa s'reennik nuuN jeel khaanee vic suttkee raaj gHdii praapt krnaa srees'tt hai, "ajeehaa vicaar krkee uh raajee nuuN kaid krn dee ddhNg soocn lgaa| ajeehee smeeN daa iNtjaar krn lgaa jd ki raaj privaar daa aadmii jaaN aam aadmii raajaa s'reennik paas naaN hoovee| // 47 // | us tooN baaad koonnik raaj kumaar, s'reennik raajaa dee gupt mhilaaN viHc kaal aadi ds raajkumaaraaN nuuN bulaaudaa hai tee bulaakee aakhdaa hai, "hee deevaanuuttiaa ! nnik raajaa dee jiuNdee asiiN raajpaatt daa aanNd nhiiN maan skdee?? hee deevaanupiaa ! saaddee lii ih hiHtkaarii hai ki asiiN raajaa s'reennik nuuN beerriiaaN paa kee, raaj, dees', soonaa, svaarii, khjaanaa, aNn bbNddaar atee sbb ciijaaN nuuN 11 bbaagaaN vic vNddkee raajpaatt daa aanNd liiee" // 18 // | is tooN baaad kaal aadi 10 raajkumaar, koonnik dii is gHl nuuN dhiaan naal sundee hn| koonnik kumaar kisee smeeN s'reennik dee gupt mhil vic phuNcdaa hai| s'reennik raajaa nuuN beerriiaaN vic jkrrdaa hai, beerriiaaN vic jkrrn tooN baaad brrii s'aan naal raajaa hoonn daa smaarooh krdaa hai atee koonnik brraa raajaa bnn jaaNdaa hai| // 49 // raannii ceelnaa daa kook prtii viroodh prgtt krnaa | is tooN baaad koonnik raajaa ik vaar isnaan krkee saaree s'riir nuuN siNgaar kee clnaa deevii dee crnaa vic nmskaar krn aaiaa| is tooN baaad doonnik raajaa ceelnaa deevii nuuN mn hii mn vic dukhii veekhdaa hai, veekh kee ceelnaa deevii dee crnaa vic mHthaa tteekdaa hai nmskaar krn tooN baaad aakhdaa hai, "hee maataa! maiN aapnnee teej prtaap naal raajaa nhiiN bnnkee vis'aal suHkh bboog - 16 -
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ rihaaN haaN, tainuuN ih veekh kee kooii khus'ii jaaN sNtookh nhiiN paidaa huNdaa| teeree mn vic kooii khus'ii hai, naaN kooii umNg hai is sbb daa kii kaarn hai // 50 // is tooN baaad ceelnaa deevii koonnik raajaa nuuN is prkaar aakhnn lHgii, "hee puHtr ! is raajpaatt tooN mainuuN khus'ii, sNtookh, umNg kiveeN hoovee, jHd ki tuuN mainuuN piaaree, meeree prtii piaar rkhnn vaalee aapnnee pitaa raajaa s'reennik nuuN jNjiiraaN vic jkrr kee vis'aal saamraaj daa suHkh bboog rihaa hai| ih sunn kee raajaa koonnik ceelnaa deevii nuuN is prkaar aakhnn lgee, "hee maaN! ih raajaa s'reennik mainuuN j'khmii krn daa iHchuk hai, maarn daa iHchuk hai, mainuuN jNjiir viHc jkrrn daa iHchuk hai, ajeehee raajaa nnik prti meeraa piaar atee usdaa piaar kiveeN hoo skdaa hai? // 51 // kook duaaraa apnnee kiitee daa pchtaavaa atee kaid khaanee viHc raajaa s'reennik dii rihaaii lii jaannaa: | is tooN baaad ceelnaa deevii koonnik kumaar nuuN is prkaar aakhnn lgii, "hee puHtr! jHd tuuN meeree grbb viHc utpNn hooiaa sii, udooN mainuuN doohd utpNn hooiaa sii, ki uh maataavaaN bhut dhNn hn, joo apnnee ptii dee kaaljee daa maas tHl kee, bbunn kee aapnnaa doohd puuraa krdiiaaN hn| maiN ih gHlaaN daasiiaaN raahiiN raajaa nnik nuuN aakhiiaaN, raajaa nuuN meerii iHchaa puurii krn daa phikr hooiaa, unhaaN mainuuN bbroosaa diilaa kee, meeraa doohd puuraa kr diHtaa, iHthee hii bHs nhiiN jHd tuuN paidaa hooiaa, maiN tainuuN nphrt kaarn eekaaNt kurraa krktt viHc suttvaa diHtaa, us smeeN teerii aNgulii nuuN murgee nee kHtt liaa sii, is dee siHttee vjooN tuuN bhut drd tee piirr mhisuus krdaa sii, us smeeN teeree pitaa nee - 17 -
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ tainuuN kuHrree dee ddheer viHcooN cuHk liaa, teerii aNgulii dii piik atee khuun nuuN cuskee teeraa roonnaa bNd kiitaa, hee puHtr ! raajaa s'reennik teeree naal bhut piaar krdee sn' // 52 // is tooN baaad raajaa koonnik ceelnaa deevii dee mukhoo ajeehii gHl sunn kee gHl nuuN dil vic dhaarn krkee aakhnn lgaa, "hee maaN! deevtaa, guruu, dee smaan (meeree ti) piaar bbaav rHkhn vaalee pitaa s'reennik raajaa nuuN jeel vic sutt kee maiN dus'tt kNm kiitaa hai| hunn maiN cheetii jaa kee aapnnee hHth naal raajaa nnik diiaaN beerriiaaN kttdaa haaN" ih aakh kee uh apnnee hHth viHc prsaa lai kee jithee jeel khaanaa sii udhr nuuN cHl piaa| // 53 // | is prkaar aakh kee, uh aapnnee hHth vic prsaa (iHk hthiaar) hinn krdaa hai jHd psaa lai kee uh (raajaa s'reennik) koonnik kumaar nuuN veekhdaa hai taaN mn hii mn vic is prkaar aakhdaa hai, "ih koonnik kumaar maut dii iHchaa rkhnn vaalaa hai, bees'rm, budhii hiin, lchmii rhit hoo kee prsaa lai kee meeree vHl cheetii naal vHdh rihaa hai, ptaa nhiiN uh mainuuN kis trhaaN maareegaa? ? is ddr tooN ddrdee raajaa s'reennik nee, taalputt naam daa j'hir muuNh viHc paaiaa| is tooN baaad raajaa s'reennik nee taalputt j'hir muuNh vic paauNdee hii mhuurt vic j'hir us (nnik raajaa) dee saaree s'riir vic phail giaa siHttee vl'ooN raajaa s'reennik praann rhit hoo giaa, hrkt rhit hoo giaa, tee jiivn rhit hoo giaa| | is tooN baaad koonnik kumaar jithee jail khaanaa sii uHthee aauNdaa hai uHthee aa kee raajaa nnik nuuN praann rhit, hrkt rhit, jiivn rhit atee jmiin tee ddigiaa veekhdaa hai| veekh kee pitaa dii maut dee ashi ks'tt tooN duHkhii hoo kee - 18 -
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ iNj' girdaa hai jiveeN cNpk drHkht dii kuhaarrii naal kttii ttaahnnii girdii hai| uh (raajaa koonnik) beehoos' hoo jaaNdaa hai| // 54 // is tooN baaad koonnik kumaar ik mhuurt lNgh jaann tee hoos' viHc aauNdaa hai| hoos' viHc aa kee uh koonnik raajkumaar, raudaa hai, kurlaauNdaa hai, duHkh viHc vilaap krdaa hai atee aakhdaa hai "maiN mNdbbaagaa haaN, paapii haaN, pun rhit haaN, kiuNki maiN buraa krm kiitaa hai| deev, guuru dii trhaaN hitooN caahunn vaalee, athaah preem krn vaalee (pitaa) raajaa nnik nuuN jail khaanee viHc suttiaa| siHttee vjooN unhaaN dii maut hoo gii| is prkaar aakh kee, iis'vr, tlvr, sNdiipaal aadi naal raudaa hai pittdaa hai, kurlaauNdaa hai, vilaap krdaa hai s'aahii tthaatt naal raajaa nnik daa daah sNskaar krdaa hai| koonnik kumaar nee lookik ddhNgaaN naal mhaaraajaa s'reennik daa mrn sNskaar kiitaa| | us tooN baaad koonnik kumaar brree maansik duHkh kaarnn, apnnee raaj privaar, kprree bbaaNddee aadi smaan lai kee raajhi tooN baahr aaiaa atee aa kee jithee cNpaa ngrii sii uHthee phuNciiaa| uh vis'aal bboog bboogn lgaa, kuHjh smaaN biit jaann tee uh (koonnik raajkumaar) pitaa dii maut daa duHkh bbul giaa| us tooN baaad koonnik kumaar nee kisee smeeN kaal aadi ds bbraavaaN nuuN bulaaiaa| bulaa kee saaree raaj paatt 11 hiHsee ik saar krkee vNdd ditee| koonnik raajaa apnnee hisee nuuN suHkh puurvk bboogn lgaa||55|| koonnik raahiiN apnnee bbraa hHl kumaar tooN gNdh seecnk haathii atee 14 lrriiaaN vaalee haar dii mNg krnaa - 19 -
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ us cNpaa ngrii viHc s'reennik raajaa tee ceelnaa deevii dee puHtr vihHl kumaar sii| uh kooml tee suNdr sii| us vihHl kumaar nuuN raajaa nnik nee apnnee mrn tooN philaaN seecn naaN daa gNdh hstii (haathii) atee 14 lrriiaaN vaalaa haar diHtaa sii| // 56 // uh vihHl kumaar seecnk gNdh hstii upr baitth kee, aapnnee mhil prvaar naal cNpaa ngrii vicooN lNgdaa sii atee vaar vaar gNgaa viHc is'naan krn lii utrdaa sii| // 57 // | is tooN baaad uh seecnk gNdh hstii vihHl kumaar diiaaN kii raanniiaaN nuuN apnnii suNdd viHc phrr kee piitth tee bitthaaudaa hai kii raanniiaaN nuuN apnnee kNdh, kuNbb sthl, sir tee dNdaa upr bitthaauNdaa hai| kisee raannii nuuN suNdd viHc rHkhkee bulaauNdaa hai, kisee raannii nuuN apnnee dNdaa viHckaar bitthaauNdaa hai, kisee upr suNdd vic paannii bbr kee is'naan krvaauNdaa hai atee hoor kii prkaar diiaaN kheeddaaN naal raanniiaaN nuuN khus' krdaa hai| // 58 // is tooN baaad cNpaa ngrii dee sirgaaNttk (sNghaarree vrgaa) rstaa trik (tiNn raahaaN vaalaa rstaa) cooraahaa, cbuutree tee srrkaaN upr look aaps vic aakhdee hn, "hee deevaanupriaa ! vihHl kumaar seecnk gNdh hstii raahiiN raanniiaaN aadi privaar naal suNdr kloolaaN krdaa hai, raajpaatt daa asl aanNd vihHl kumaar bboog rihaa hai, koonnik raajaa nhiiN // 59 // | is tooN baaad ih khbr pdmaavtii deevii (ptnii koonnik) nuuN lHgii| us dee mn viHc vicaar aaiaa "vihHl kumaar seecnk gNdh hstii naal aneekaaN prkaar dii ais' krdaa hai is lii uh sHc muHc hii raaj daa aanNd - 20 -
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ maan rihaa hai naa ki raajaa koonnik" mainuuN ihoo gHl s'rees'tt hai ki maiN ih gHl raajaa koonnik nuuN aakhaa ajeehaa pdmaavtii deevii soocdii hai, sooc kee jithee koonnik raajaa sii, uHthee aaii aa kee doohee hHth joorrkee is prkaar aakhnn lgii, "hee svaamii! nis'cai hii hHl kumaar seecnk haathii upr svaar hoo kee mhilaaN diiaaN raanniiaaN naal ais' krdaa hai, bboog bboogdaa hai, is lii jee asaaddee kool seecnk gNdh hstii nhiiN taaN is raajpaa daa ki laabb (arthaat gNdh hstii atee 14 lrriiaaN vaalee haar tooN binaa apnnaa jiunnaa beekaar hai) // 60 // is tooN baaad koonnik raajaa nee pdmaavtii dii uprookt gHl nuuN naa kooii mhHtv ditaa, naa hii aadr, sgooN raajaa koonnik cup rihaa| us tooN baaad pdmaavtii deevii nee kii vaar raajaa koonnik nuuN beentii kiitii, pr hr vaar raajaa koonnik cuHp rihaa| raajaa koonnik nee pdmaavtii deevii dee vaar vaar aakhnn tee, ih vaar vihHl kumaar nuuN bulaaiaa| bulaa kee seecn gNdh hstii tee 14 lrriiaaN vaalee haar dii mNg krdaa hai| // 61 // vihHl kumaar nee koonnik raajaa nuuN is prkaar kihaa, "hee svaamii! is seecnk gNdh hstii atee 14 lrriiaaN vaalaa haar, raajaa s'reennik nee mainuuN mrn tooN philaaN ditaa sii| is lii hee svaamii! jee tusiiN aapnnee raaj bbaag viHcooN aHdhaa hiHsaa deeveeN taaN seecnk haathii atee 14 lrriiaaN vaalaa haar deenn nuuN tiaar haaN| koonnik raajaa nee vihHl kumaar dii is gHl daa naa aadr kiitaa atee naa dhiaan ditaa| pr uh (koonnik) vaar vaar seecnk gNdh hstii atee 14 lrrii haar dii mNg krdaa hai| // 62 // - 21 -
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ is tooN baaad vihHl kumaar dee mn viHc aaiaa ki raajaa koonnik vaar vaar seecnk gNdh hstii atee 14 lrriiaaN vaalaa haar khoohnn dii iHchaa krdaa hai| grhinn krn dii iHchaa krdaa hai| khiHcnn dii iHchaa krdaa hai| is lii meeree lii yoog hai ki koonnik raajaa jHd tHk meeree paasooN seecnk gNdh hstii tee 14 lrriiaaN vaalaa haar khooh naa lee, grhinn naa kr lvee, khiHc naa lvee| us tooN philaaN maiN seecnk gNdh hstii atee 14 lrrii haar mhilaaN cooN privaar, saaraa saaj smaan lai kee cNpaa ngrii chHdd kee aapnnee naanaa ceettk kool vais'aalii ngrii viHc rhaaN| ajihaa vicaar kee vihHl kumaar koonnik raajaa dii gair haajrii dii uddiik krdaa hai| // 63 // is tooN baaad iHk vaar vihl kumaar, koonnik raajaa dii gair haajrii viHc aapnnee mhilaaN dee privaar smeet seecnk gNdh hstii, 14 lrriiaaN vaalaa haar atee ghreeluu saaj smaan lai kee vais'aalii ngrii phuciaa| jiHthee uh aapnnee naanee ceettk kool rhinn lgaa| // 64 // , is tooN baaad jHd raajaa koonnik nuuN is gHl daa ptaa lHgaa uh soocn lgaa "vihHl kumaar mainuuN binhaaN kuHjh aakhee apnnee privaar dee naal, seecnk gNdh hstii 14 lrriiaaN vaalaa haar atee kiimtii smgrii atee rtn lai kee raajaa aariaa ceettk paas aa kee rhinn lHgaa hai| is lii mainuuN yoog hai ki maiN duut bbeej kee seecnk gNdh hstii atee 14 lrriiaaN vaalaa haar mNgvaa lvaaN" ajihaa sooc kee uh duut nuuN bulaauNdaa hai atee is prkaar aakhdaa hai, "hee deevaanpriy ! vais'aalii ngrii viHc meeree naanaa raajaa ceettk kool jaavoo| uhnaaN aHgee hHth joorrnaa jai jai kaar bulaa kee is prkaar aakhnnaa "hee svaamii" raajaa koonnik is prkaar aakhdaa hai ki mainuuN binaaN aakhee hii vihHl kumaar seecnk - 22 -
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ gNdh hstii smeet 14 lrriiaaN vaalaa haar lai kee iHthee aa giaa hai| soo aap vihHl kumaar, seecnk gNdh hstii atee 14 lrriiaaN vaalaa haar saaddee kool bbeej diu| // 65 // is prkaar uh duut raajaa koonnik duaaraa aakhee vcnaaN nuuN svikaar krkee aapnnee ghr aaiaa atee 4 ghNttiiaaN vaalee rHth viHc baitth kee rvaanaa hooiaa| uh vais'aalii ngrii phuNc kee aariaa ceettk nuuN hHth joorr kee, jai jaikaar krkee prdees'ii raajaa dee ciHt saarthii traaN is prkaar aakhnn lgaa hee, svaamii! raajaa koonnik is prkaar aakhdee hn ki meeraa choottaa bbraa mainuuN binhaaN kuHjh aakhee, seecnk gNdh hstii atee 14 lrriiaaN vaalaa haar lai kee tuhaaddee paas aa giaa hai| is lii aap isnuuN, haathii atee 14 lrriiaaN vaalaa haar nuuN meeree naal bbeej diu| |66|| ih sunn kee ceettk raajee nee us duut nuuN is prkaar kihaa, "hee deevaanuuNpriy jis trhaaN koonnik raajaa atee ceelnaa raannii daa puHtr atee meeraa doohtaa hai us prkaar vihHl kumaar vii raajaa nnik daa puHtr tee ceelnaa raannii daa puHtr atee meeraa doohtaa hai| s'reennik raajee nee apnnee jiivn kaal viHc vihHl kumaar nuuN seecnk gNdh hstii atee 14 lrriiaaN vaalaa haar diHtaa sii| phir vii jee raajaa koonnik haathii atee 14 lrriiaaN vaalaa haar lainnaa caahuNdaa hai, taaN us (koonnik) raajaa nuuN caahiidaa hai ki vihHl kumaar nuuN apnnee raaj daa aHdhaa hiHsaa dee deevee| jee koonnik raajaa ajihaa krnaa caahuNdaa hai, taaN maiN vihHl kumaar, sceenk gNdh hstii tee 14 lrraa haar bbeej skdaa haaN| "is prkaar aakh kee raajaa ceettk nee us duut nuuN aadr stikaar dee naal vidaa kiitaa| // 67 // - 23 -
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ceettk raajaa tooN vidaaii lai kee uh duut aapnnee caar ghNttee vaalee rHth upr aaiaa atee rHth tee crrh kee vais'aalii tooN baahr aaiaa| baahr aa kee cNgee cNgee tthikaanniaaN upr aaraam krkee sveer s'aam daa bboojn krkee, uh suHkh aaraam naal cNpaa ngrii phuNciaa| cNpaa ngrii phuNc kee koonnik raajaa kool hHth joorr kee jai jaikaar krkee is prkaar aakhnn lgaa hee svaamii ceettk raajaa is prkaar aakhdee hn, ki jis trhaaN koonnik raajaa tee raannii ceelnaa deevii daa puHtr atee meeraa doohtaa hai| usee prkaar vihHl kumaar vii s'reennik raajaa tee raannii ceelnaa daa puHtr meeraa doohtaa hai| jee koonnik raajaa seecnk gNdh hstii atee 14 lrriiaaN vaalaa haar, joo ki raajaa s'reennik nee aapnnee jiivn kaal viHc vihHl kumaar nuuN diHtaa sii lainnaa caahuNdaa hai taaN aapnnee raaj bbaag daa aHdhaa hiHsaa vihHl kumaar nuuN dee deevee| jee is prkaar uh krn nuuN tiaar hoovee, taaN maiN (ceettk) haathii atee haar smeet vihHl kumaar nuuN bbeej deevaaNgaa| is lii, hee svaamii ! naa raajaa ceettk nee 14 lrraa haar diHtaa hai naa seecnk gNdh hstii atee naa hii vihHl kumaar" // 68 // is tooN baaad koonnik raajaa nee duusrii vaar pheer duut nuuN bulaaiaa atee kihaa, "hee deevaanuuNpriy ! vais'aalii ngrii viHc jaavoo, uHthee jaa kee meeree naanaa ceettk nuuN hHth joorr kee, jai jaikaar bulaa kee, aakhoo hee svaamii! raajaa koonnik daa ih aakhnnaa hai ki joo raaj viHc rtn paidaa huNdee hn| uhnaaN upr raajkul daa hii adhikaar huNdaa hai| s'reennik raajaa dee raaj dee smeeN doo rtn paidaa hooee sn| iHk sceenk gNdh hstii atee iHk 14 lrriiaaN vaalaa haar, hee svaamii raajkul dii prNpraa daa naas' naa hoovee| is lii aap mainuuN (koonnik) nuuN - 24 -
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ seecnk gNdh hstii atee 14 lrriiaaN vaalaa haar arpnn kr deevoo atee vihHl kumaar nuuN bbeej deevoo| 69 | duut paasooN raajaa koonnik dii ih gHl sunn kee raajaa ceettk duut nuuN is prkaar aakhnn lHgaa, "hee deevnuuNpriy! jis trhaaN koonnik s'reennik raajaa tee raannii ceelnaa daa puHtr hai atee meeraa doohtaa hai usee trhaaN vihHl kumaar s'reennik raajaa atee raannii ceelnaa daa puHtr meeraa doohtaa hai raajaa s'reennik nee apnnee jiivn kaal viHc sceenk gNdh hstii atee 14 lrriiaa vaalaa haar brree preem naal ditaa hai| is lii, is upr raajkul daa kooii adhikaar nhiiN| jee koonnik haathii , atee haar lainnaa caahuNdaa hai taaN uh aapnnee raaj bbaag viHcooN aHdhaa hiHsaa vihHl kumaar nuuN dee deevee| koonnik raajaa dee ajihaa krn tee maiN (ceettk raajaa) haathii, haar atee vihHl kumaar nuuN bbeej deevaaNgaa| ajihaa aakh kee raajaa ceettk nee duut daa aadr stikaar krn tooN baaad us duut nuuN suHkh puurvk vidaa kiitaa| || 70 || uh duut ' vais'aalii ngrii tooN cl kee raajaa koonnik kool aaiaa atee hHth joorr kee jai jaikaar krkee aakhnn lHgaa| hee svaamii! raajaa ceettk nee is prkaar uHtr diHtaa hai ki jis prkaar koonnik raajaa, s'reennik raajee dii raannii ceelnaa daa puHtr atee meeraa doohtaa hai, us prkaar vihHl kumaar vii raajaa s'reennik tee raannii ceelnaa daa puHtr tee meeraa doohtaa hai| raajaa s'reennik nee ih sceenk gNdh hstii tee 14 lrriiaaN vaalaa haar apnnee jiivn kaal viHc vihHl kumaar nuuN piaar vlauN bbeeNtt kiitaa sii, soo raajkul daa is upr kooii prNpraagt adhikaar nhiiN phir vii jee uh (koonnik) aapnnee raaj bbaag daa aHdh vhHl kumaar nuuN dee - 25 -
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ deevee taaN sceenk gNdh hstii tee 14 lrriiaaN vaalaa haar mil skdaa hai| is trhaaN naa hii uhnaaN vihHl kumaar nuuN bbeejiaa hai|||71|| raajaa koonnik dii raajaa ceettk nuuN yuHdh dii dhmkii: us duut dee mukhooN ajihee bcn sunn kee raajaa koonnik nuuN acaank koordh aa giaa| uh kroodh dii aHg viHc jln lHgaa| usnee tiisrii vaar duut nuuN buulaa kee aakhiaa, "hee deevaanuuNpriy! vais'aalii ngrii jaavoo, uHthee jaa kee raajaa ceettk dii pair rHkhn vaalii cauNkii nuuN khHbee pair dii tthookr maar kee, bbHlee dii nook upr rHkh kee ih pHtr deennaa, pHtr dee kee kroodh viHc aa jaannaa ! kroodh viHc aa kee mHthee tiurriaaN paa aHkhaaN kHddh kee aakhnnaa hee maut dee iHchuk ! bees'rmaa ! buree sittiaaN (ntiijiaaN) vaalee, lks'mii rhit, muurkh raajaa ceettk, koonnik raajaa tainuuN hukm diNdaa hai ki seecnk gNdh hstii atee 14 lrriiaaN vaalaa haar, mainuuN arpnn kr dee atee vihHl kumaar nuuN vii bbeej dee, nhiiN taaN yuHdh lii tiaar hoo jaa| raajaa koonnik phoojaaN, svaariaa tee kaaphlee naal yuHdh krn cheetii aa rihaa hai| / 72 // is tooN baaad raajaa koonnik nee is prkaar aakhnn tee us dees' dee duut nee raajaa dii aagiiaa hHth joorr kee sviikaar kiitii atee philaaN dii trhaaN raajaa ceettk kool aaiaa hHth joorr kee jai jaikaar krn tooN baaad is prkaar aakhnn lHgaa, hee svaamii! ih meerii binee hai atee hunn joo raajaa koonnik daa hukm hai, maiN uh aakhdaa haaN, "ajihaa aakhdee apnnee khHbee pair raaj ceettk dee siNghaasn dee heetth pair vaalii cookii nuuN tthookr lgaauNdaa hai atee guHsee vaalaa ceehraa bnnaa kee bbaalee dii nook viHc pHtr nuuN phsaa kee sNdees' sunnaaudaa hai| - 26 -
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ hee maut nuuN cttnn vaalee! bee s'rm, buraa hs'r rHkhnn vaalee murHkh raajaa ceettk, maiN koonnik raajaa tainuuN hukm diNdaa haaN, ki sceek gNdh hstii tee 14 lrriiaaN vaalaa haar mainuuN arpit kr atee vihHl kumaar nuuN vii meeree kool bbeej nhiiN taaN lrraaii lii tiaar hoo jaa nhiiN taaN koonnik dii sainaa, hthiaar atee chaavnii naal lrraaii lii cheetii aa rihaa hai| // 73 // us pr ceettk raajaa nee us duut dee muuNh tooN is prkaar daa suneehaa sunn kee guHsaa hoo giaa, aHkhaaN laal krkee aakhnn lHgaa, "hee duut ! maiN koonnik raajaa nuuN naaN taaN sceek gNdh hstii, naaN hii 14 lrriiaaN vaalaa haar naaN vihHl kumaar dee skdaa haaN, tuuN jaa atee aakh ki joo koonnik nee joo krnaa hai kr lvee, yuHdh lii maiN tiaar haaN ajihaa aakh kee uh us duut nuuN apmaanit krdaa hai atee s'hir dee pichlee drvaajee tooN baahr kHddhdaa hai (arthaat durgNdh naal bbree naalee raahiiN us nuuN baahr kHddhdaa hai| // 74 // raajaa koonnik duaaraa yuHdh dii tiaarii: duut uHthooN cHl kee koonnik raajaa paas aaiaa atee saaraa vrtaaNt aakhnn lHgaa| koonnik duut dee muHkh tooN raajaa ceettk naal hooii gHlbaat sunn kee laal piilaa hoo jaaNdaa hai| us kaal aadi kumaar nuuN bulaauNdaa hai tee aakhdaa hai, "hee deevaanuuNmriy ! vihHl kumaar mainuuN binhaaN kuHjh aakhee seecnk gNdh hstii, 14 lrriiaaN vaalaa haar atee mhil dee privaar smeet, ghreeluu tee kiimtii saamaan lai kee cNpaa tooN vais'aalii raajaa ceettk kool claa giaa hai| is khbr nuuN sunnkee maiN haathii tee haar atee vihHl kumaar dii vaapsii lii apnnee doo duutaaN nuuN bbeejiiaa, prNtuu raajaa ceettk nee saaddii gHl nhiiN mNnii| tiisrii vaar duut bbeejiiaa pr raajaa - 27 -
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ceettk nuuN us daa apmaan krkee usnuuN ngrii dee pichrree drvaajee viHcooN dii baahr kr diHtaa| is lii deevaanuuN! saanuuN caahidaa hai ki raajaa ceettk raajaa daa mukaablaa kriiee" // 75 // ih sunn kee kaal aadi 10 raaj kumaaraaN nee raajaa koonnik dii gHl sviikaar kr lii|||76|| is tooN baaad uh koonnik raajaa laal aadi ds kumaaraaN nuuN is prkaar aakhdaa hai| us tooN baaad koonnik raajaa kaal aadi ds kumaaraaN nuuN is prkaar aakhdaa hai, "hee deevaanuuNpriy! tusiiN apnnee raaj viHc jaavoo is'naan atee mNgl (s'ubb) krm krkee haathii upr svaar hoo kee hr raaj kumaar tiNn tiNn hjaar haathii, tiNn tiNn hjaar rHth, tiNn tiNn hjaar ghoorree atee tiNn tiNn kroorr sainik lai kee, sHj dhHj naal vaajee gaajee naal meeree kool pujee // 77 // ih sunn kee kaal aadi 10 kumaar aapnnee raaj jaaNdee hn, koonnik dee hukm anusaar saariiaa saamgriiaaN naal bbrpuur hoo kee aNg dees' dii raajdhaanii cNpaa ngrii viHc raajaa koonnik kool phuNcee atee hHth joorr kee raajaa dii jai jaikaar krn lHgee| // 78 // kaal aadi kumaar dee aa jaann tee raajaa koonnik aapnnee koottviNk purs' (naukr) nuuN bulaa kee aakhdaa hai, hee deevaanuupriy! cheetii meeree haathii nuuN sjaau ! haathii, ghoorree, rHth atee paidl aadi caar prkaar dii sainaa tiaar kroo| meeree hukm dii paalnaa krkee mainuuN sucit kroo| // 79 // raajaa koonnik dii is aagiaa nuuN sunn kee us hukm anusaar saaree kNm kiitee atee raajee nuuN suucit kiitaa| is tooN baaad raajaa koonnik is'naan ghr - 28 -
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ viHc aaiaa nhaaunn tooN baaad uh sHjee sbbaa mNddp aaiaa tee sHjee haathii tee cHrr giaa| is tooN baaad uh koonnik raajaa tiNn hj'aar haathii, ghoorree, rHth atee tiNn kroorr sainikaaN naal cNpaa ngrii viHkhee phuNciaa, phuNc kee jiHthee laal aadi 10 raaj kumaar sn| uHthee aaiaa atee laal aadi 10 kumaaraaN nuuN miliaa| // 80 // us tooN baaad uh koonnik raajaa 33 hj'aar haathii, ghoorree, 33 hjaar rHth atee 33 kroorr phoojiiaaN naal ghriiaa hooiaa, baajee gaajee dee naal s'ubb sthaanaa tee tthhir, khaaNdaa piiNdaa thoorree thoorree ddeeree laa kee aaraam krdaa jiHthee vidooh dees' dii raajdhaanii vais'aalii ngrii sii uHthee phuNciiaa| // 81 // raajaa ceettk duaaraa yuHdh dii tiaarii: is tooN baaad ceettk raajaa nee koonnik dii crrhaaii daa smaacaar sunn kee kaas'ii atee koos'l dees' dee nauN (9) mHl atee (9) lichHvii inhaaN 18 gnnraaj dee raajiaaN nuuN bulaa kee is prkaar aakhnn lHgaa, "hee deevaanupriy ! vihHl kumaar raajaa koonnik dee ddr tooN seecnk gNdh hstii atee 14 lrriiaaN vaalaa haar lai kee meeree kool aa giaa sii| is khbr nuuN sunn kee koonnik nee tiNn duut meeree paas bbeejee, maiN uhnaaN duutaaN nuuN inkaar daa kaarn dHs kee mnhaaN kr diHtaa| us tooN baaad koonnik meerii gHl naa mn kee caar prkaar dii sainaa naal lrraaii lii tiaar hoo kee aa rihaa hai| hunn ki maiN seecnk gNdh hstii, 14 lrriiaaN haar atee vihHl kumaar us nuuN vaaps kr deevaaN jaaN lrraaN? // 82 // - 29 -
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ us tooN baaad 18 gnnraajaaN dee raajiiaaN nee kihaa, "hee svaamii! naa ih tthiik hai, naaN aakhnn dii j'ruurt hai, naaN ih raajkul dii mriaadaa anusaar hai, ki aap seecnk gNdh hstii, 14 lrriiaaN vaalaa haar atee s'rnaagt vihHl kumaar nuuN vaaps kroo, hee svaamii! jee raajaa koonnik ct rNgii sainaa lai kee lrraaii lii tiaar hoo aa rihaa hai taaN asiiN lrrn lii tiaar haaN ? // 83 // unhaaN raajiiaaN dii gHl sunnkee raajaa ceettk nee unhaaN 18 gnnraajaaN dee raajiiaaN nuuN is prkaar aakhiaa, "hee deevaanupriaa! jee tusiiN koonnik naal lrrnaa caahuNdee hoo taaN apnnee apnnee raaj viHc jaavoo| is'naan aadi kriaavaaN krkee lrrn lii, kaal aadi 10 raaj kumaaraaN dii trhaaN sainaa naal skee aavoo| raajaa ceettk daa hukm sunnkee, uh raajaa apnnee gnnraaj viHc aakee, smucii sainik tiaarii krdee hn| raajaa ceettk dii vais'aalii ngrii viHc aauNdee hn, raajaa ceettk dii jai jaikaar krdee hn| // 84 // us tooN baaad raajaa ceettk koottbik purs' nuuN bulaauNdaa hai bulaa kee haathii nuuN sjaaunn daa hukm diNdaa hai| koonnik dii trhaaN uh vii haathii tee crrhdaa hai| // 85 // udooN raajaa ceettk tiNn hjaar haathii, ghoorree, rHth atee tiNn kroorr sainikaaN naal, koonnik dii trhaaN vais'aalii ngrii viHc uHthee phuNcdaa hai jithee 18 gnnraajaaN dee raajaa sn| hunn ceettk 57000 haathii, 57000 ghoorree, 57000 rHth, 57 kroorr sainikaaN naal ghiriaa hooiaa, sHj dhHj kee, baajee gaajee naal koonnik dii trhaaN cNgii jgaa sveer daa naas'taa krdaa hooiaa, aaraam lii thoorraa rukdaa hooiaa, - 30 -
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ videeh dees' dee vickaar, jiHthee dees' dii hHd sii, uHthee aaiaa| chaaunnii lgaa lii, (jaa ceettk), uh koonnik daa iNtjaar krn lHgaa| // 86 // is tooN baaad koonnik vii usee trhaaN uHthee phuNciaa, jiHthee dees' dii hHd sii us nee mhaaraajaa ceettk tooN ik yoojn duurii tee apnnii sainik chaaunnii bnaa lii| is tooN baaad doohaaN raajaavaaN nee rnnbbuumii tiaar kiitii atee lrraaii lii maidaan vic aa gee| // 87 // is tooN baaad koonnik nee 33 hjaar haathii, ghoorree, rHth atee 33 kroorr sipaahiiaaN daa cHkrviu bnaaiaa (us dee sainik) apnnee apnnee grup naal lrraaii dee maidaan viHc rHth musl sNgraam krn lii aa gee| // 88 // | isee trhaaN raajaa ceettk nee vii 57 - 57 hj'aar haathii, ghoorree, rHth tee 57 kroorr sipaahiiaaN daa ckrviu tiaar krkee rHth musl sNgraam krn lii aa giaa||89|| doohaaN raajiaaN vlooN vais'aalii dee maidaan viHc ghmaasaan yuHdh: us tooN baaad doohaaN raajiaaN dii phooj hthiaaraaN naal sHj dhHj kee hHth vic ddhaal, baahr khiciaa tlvaaraaN naal, kNdhee upr rHkhee tunnik, crraaee hooee dhnus baan chrrdee hooee, cNgiiaaN phrrk diiaaN baahaa naal ucee ttNgee vis'aal ghNttiiaaN dii trhaaN cheetii bjaaee jaann vaalee baajiiaaN naal bbiaNkr s'oor krdee hooee smuNdr dee jvaarbbaattee dii trhaaN aavaaj krdee hooee saaree sainik saamgrii naal bbrpuur sii| uHthee teej llkaar maardee ghoorr svaar, ghoorr svaaraaN naal, haathii svaar haathii svaar naal, rHthvaan rHthvaanaa dee naal, paidl, paidlaaN dee naal, aaps viHc yuHdh krn lHgee| // 90 // - 31 -
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ is tooN baaad doohaaN raajiaaN dee bhaadr apnnee raajiaaN dii aagiaa daa iimaandaarii naal paaln krdee hooee, jiaadaa tooN jiaadaa munHkhaaN daa nuks'aan, kHtl, khaatmaa atee muul-muHdaa khtm krn lHgee jis naal mree hooee siraaN dii ginntii bhut hoo gii, yuHdh dee maidaan viHc sir tooN binaa dhHrr nHc rhee sii| haathiiaaN daa ruup bbiNakr hoo giaa, maidaan nuuN khuun dee ciikrr naal bbrdee hooee yoodhee aaps viHc lrrn lHgee| // 91 // is tooN baaad uh kaal kumaar tiNn hjaar haathii, ghoorree, rHth tee tiNn kroorr mnuHkhaaN dee smuuh naal grrr viu dii rcnaa krkee apnnii phooj dee 11veeN bbaag dee naal raajaa koonnik dee naal rHth musl sNgraam viHc raajaa ceettk naal yuHdh krdaa hooiaa jkhmii hoo kee mr giaa, jis prkaar bbgvaan mhaaviir nee kaalii deevii nuuN aakhiaa sii| // 92 // "hee gootm ! us kaal kumaar dee is prkaar arib atee as'ubb krmaa dee bNdh kaarn mrkee, coothii pNkprbbaa naau dii nrk vic heemaabbvnaau dee nrk vic paidaa hooiaa // 93 // "hee bbgvaan! kaal kumaar coothii nrk vicooN umr khtm krkee kiHthee paidaa hooveegaa'' ? "hee gootm ! kaal kumaar mhaadeeh kheetr vic jnm laikee drirr putig dii trhaaN siHdh-buHdh mukt hooveegaa, tee sbb duHkhaaN daa aNt kreegaa "hee jNbuu ! is prkaar siHdh gti vic pdhaaree bbgvaan mhaaviir nee niryaavaaliikaaN sutr dee philee adhiain daa vrnnn kiitaa hai // 94 // - 32 -
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ ttipnniiaaN: is ngrii daa visthaar naal vrnnn srii uvvaaii suutr viHc mildaa hai| s'aastraaN viHc ih mriaadaa hai, ki jiHthee iHk kism daa vrnnn huNdaa hai uHthee jaav) s'bd aakh diHtaa jaaNdaa hai jisdaa bbaav hai, ki jiveeN philaaN vrnnn kiitaa jaa cuHkaa hai| cNpaa ngrii daa vrnnn: ttipnnii nNbr 1: us kaal, us smeeN cNpaa naaN dii ngrii sii, uh mhaan riHdhiiaaN siHdhiiaaN naal bbrpuur sii, us s'hir dee look khus'ii bbrpuur jiNdgii btiit krdee sn, uthooN dii vsoo bbrvii sii, usdee aas paas saikrree, hjaaraaN, lHkhaaN hHlaa dee jootn yoog vaahii dii bbuumii sii| us ngrii viHc aneekaaN murgiaaN tee saaNdd dee jhNdd sn| us ngrii viHc gNnee, tee caavl dee kheet soohnnee lgdee sn, us s'hir viHc kaaphii sNkhiaaN viHc gaavaaN, mHjhaaN tee bbeeddaaN sn| | uh ngrii suNdr, s'ilp bbrpuur ceetiaavaaN (smaark mNdraaN) atee noojvaan lrrkiiaaN diiaaN sNsthaavaaN naal bbrpuur sii| uh ngrii ris'vtkhoor, jeeb ktree, ucHkee, coor, ddaakuu atee bbairree lookaaN atee raajiaaN dee atiHaacaaraaN tooN rhit sii| | uHthee bbiks'uuaaN dee khaann lii yoog bbiks'aa mildii sii, uHthee bbiNn bbiNn mHtaaN dee look bbai rhit hookee araam dii jiNdgii guj'aardee sn| ghnnii aabaadii hoonn dee baavjuud vii look aaps viHc brree amn atee sNtookh naal rhiNdee sn| us ngrii viHc naattk krn vaalee ncnn vaalee, muHkeebaaj, viduus'k, kthaa krn - 33 -
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaalee, tairaak, viir rs diiaaN khaanniiaaN gaaunn vaalee, cNgaa mNdaa phl dsnn vaalee, baaNs tee kheedd vikhaaunn vaalee, tsviiraaN vikhaakee gujaaraa krn vaalee, hunn naamk viinn vjaaunn vaalee tee jhaakiiaaN vikhaaunn vaalee rhiNdee sn| us ngrii viHc aneekaaN ghreeluu bgiiciiaaN, pblik paark, khuuh tlaaoo, lNbiiaaN baauuliiaaN atee jl kiaariiaaN sn| us ngrii viHc uHcii visthaar vaalii dduuNghii tee upr tooN coorrii khaaii sii jis viHc cHkr, gHdaa, msuNddii (iHk prkaar dii bNduuk) avroodh (haathiiaaN nuuN rooknn vaalaa mjbuut hthiaar) sHt dhvnii (toop) atee vis'aal drvaajee sn khaas prkaar dee gool kvi s'iis (baaNdr dee sir vaaNg baahr dus'mn diiaaN hrktaaN veekhnn vaalee mooghee) s'oobbaa dee rhee sn| us kilee viHc aneekaaN prkaar dee surkhiat sthaan, choottiiaaN khiHrrkiiaaN, s'hir dee drvaajee atee suNdr toorn dvaar sn| iHh drvaajee s'hir diiaaN srrkaaN nuuN kii bbaagaaN viHc vNdddee sn| unhaaN drvaajiaaN tee iNdrkil (drvaajiaaN dee tikhee kil) kus'l s'ilp acaariiaaN raahiiN bnnaaee gee sn| us ngrii viHc aneekaaN httaaN, viuupaar dee keeNdr sn, joo lookaaN dii j'ruurt puurii krdee sn| tikoon, coonk atee caar tooN jiaadaa rstiaaN dee raah viHc aneekaaN lookaaN dii bbiirr srrk tee ghuNmdii sii, raah viHc aneekaaN ghoorree, mst haathii, ddhHkiiaaN paalkiiaaN, rHthaaN tee gHddiiaaN aadi svaariiaaN ghuNmdiiaaN sn, kml atee hriaalii naal bbrpuur tlaaoo raahaaN dii s'oobbaa vdhaauNdee sn| srrk dee doohaaN kinaaree spheed bbvnaaN diiaaN ktaaraaN mn nuuN moohdiiaaN sn| s'hir nuuN veekhdee aHkh uHcii huNdii sii I s'hir ciHt nuuN cNgaa lgnn vaalaa aHkhaaN nuuN cNgaa lHgnn vaalaa, mn nuuN moohn vaalaa tee dil viHc vs jaann vaalaa sii| - 34 -
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ nNbr 2: puurn bbHdr ceety (mNdr) daa vrnnn: | us cNpaa ngrii dee baahr uHtr puurv vHl iHk puurn bbHdr naaN daa ceety (yks' daa mNdr) sii| uh bhut puraatn sii| puraannee look vii us mNdr dii praaciintaa vaaree dHsdee sn| us ceety dii prs'Nsaa viHc aneekaaN giit bnn cuHkee sn| us ceety nuuN crrhaavee dii aamdn sii| ih mNdr chHtr, dhvHj, ghNttaa, choottiiaaN brriiaaN jhNddiiaaN naal sjiaa hooiaa sii| uHthee iHk veedii sii, jmiin goohee naal likhii hooii sii| kNdhaa khrriiaaN miHttii, cuunee aadi naal bnnaaiiaaN giiaaN sn| kNdhaaN tee gooroocn atee laal cNdn dee hHthaaN dee chaapee lHgee hooee sn| cNdn kls' rHkhee hooee sn| hr drvaajaa cNdn, kls' tee jhNddiiaaN naal sjiaa hooiaa sii| uHthee chHt nuuN chuuhdee hooee vis'aal gool, phuHl buuttee atee beelaaN khoodiiaaN hooiiaaN sn| ceety pNj rNgee sugNdh vaalee phuHlaaN kliiaaN dii puujaa naal bbrpuur sii| bbaav uHthee phuHlaaN naal puujaa humdi sii kaalaa agr (dhuup) uHtm kdruuk atee truHk dii dhup dii khus'buu vaataavrn nuuN mnmoohk bnnaauNdii sii| mhik diiaaN lpttaaN utthdiiaaN sn, sugNdhit dhuueeN dee chHlee bnn jaaNdee sn| uh ceety ntt, ncnn vaalee, jl, rsii tee crrn vaalaa, ml, muHkeebaaj, viduus'kaaN (hsaaunn vaalee) tairaakaaN, kthaaN krn vaaliaaN, raas vaaliaaN, bbviHkh dsnn vaaliaa, baaNs dee uHpr kheel vikhaaunn vaaliaaN, deevtiaaN tee viiraaN diiaaN tsviir vikhaaunn vaaliaaN, tuntnii vjaaunn vaaliaaN, viinnaa vjaaunn vaaliaaN pujaariiaaN tee bbHttaaN naal bbriaa rhiNdaa sii| bhut saaree dees'aaN tee dees'aaN viHc - 35 -
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ us ceety daa ys' phail cuHkaa sii| bhut saaree bbgtaaN dee lii khaas ddhNgaaN naal cNdn aadi sugNdhit pdaarth dii puujaa yoog stuutii bNdn krn yoog, aNgaaN nuuN jhukaa kee nmskaar krn yoog, phuHlaaN naal puujn yoog, kprree aadi naal stikaar krn yoog, mn naal aadr deenn yoog kliaann, mNgl atee deevtee dee yoog, vinai naal bbgtii krn yoog, mhaan sHc, mn diiaaN muraadaaN puuriiaaN krn vaalaa, seevaa daa phuHl deenn vaalaa atee hjaaraaN prkaar dii puujaa naal khus'ii deenn vaalaa sii| bhut saaree look puurn bbHdr ceety viHc aa kee puujaa krdee sn| baag daa vrnnn: uh puurn bbHdr ceety bhut brree bn khNdd (jNgl) naal chum paasiaaN naal ghiriaa hooiaa sii| us bnkhNdd dii jhaakii atee chaaN kaalii, niilii, hrii tthNddii, cmkiilii atee teej sii| uh baag aap phulaaN naal bbrpuur sii| us baag diiaaN s'aakhaavaaN cttaaii dii trhaaN sNghniiaaN sn| us bn dee drkht, muul kNd, skNdh, chaal, s'aakhaa vaal (pHtee phuttnn dii haalt) pHtee, phuHl - phuHl tee biijaaN naal bbrpuur sn| uh uHtm ddhNg naal vdhee hooee sn| suNdr tee gool sn aneekaaN s'aakhaa up s'aakhaavaaN naal phuHlee hooee sn| aneekaaN aadmiiaaN diiaaN saariiaaN baahaaN vii naa pkrr skn, ajihee moottee unhaaN drkhtaaN dee tnee sn| pHtee cheed rhit, iHk duujee nuuN chaaN deenn vaal, kiirree mkoorree, ttiHddiiaaN, cuuhee aadi jNtuuaaN tooN rhit sn| unhaaN drkhtaaN tee puraannee piilee pHtee giraa ditee jaaNdee sn| uHthee hree cmkdee nveeN mjbuut pHtiaaN, - 36 -
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ taaNbee dee rNg jeehee kooml ujl hildee pHtiaaN atee taaNbee dee rNg jeehee kooml pHtiaaN naal lHdee hooee sn| | unhaaN viHc kii drkht baaraaN mhiinee phldee phuldee sn| kii drkht sdaa phuHlaaN naal lHdee rhiNdee sn| kii hr rooj pHtiaaN dee bbaar naal jhuumdee sn| kii hmees'aa phuHlaaN dee guHchiaaN naal lHdee rhiNdee sn| kii pHtiaaN dee gucheeaaN naal soohnnee lgdee sn, kii drkht mjbuutii naal khrree sn, kii veelaaN vaalee sn kii phuHl dee bbaar naal jhukee rhiNdee sn| uh drkhtaaN daa jhuNdd, duur tHk phuNcnn vaalii sugNdhii kaarnn mn nuuN mooh laiNdaa sii, kiuNki uh drHkhtaaN daa jhNdd piaas bujhaaunn vaalii sugNdhii chdddaa sii| uHthee bbiNn bbiNn guchee, veelaaN, mNddp, ghr cNgiiaaN srrkaaN, kiaariiaaN atee jhaarriiaaN dii bhutaat sii| uHthee rHth, yaan, ddooliiaaN, paalkiiaaN khrraaunn dee thaaN sn| is prkaar uh drkht mn dee lii khus'ii deev vaalee, aHkhaaN nuuN cNgee lgnn vaalee, mn viHc khubn vaalee atee dil khicveeN sn| us bnkhNdd (jNgl) viHc s'uk (tootaa), moor, kooil, koohgn, bbigaaNrk, kooddlk, jiiv, jiivk (ckoor) nNdii muHkh, kpil, piglaas, krNdd (bkh) ckrvaar, klhNs atee saars aadi aneekaaN pNchiiaaN dee joorree mitthee sNgiit cheerrdee sn| inhaaN pNchiiaaN kaarn bn dii soobbaa vHdh gii sii| diivaanee bbNvree atee mdhuu mHkhiiaaN iHktthiiaaN hookee uthee ghuNmdiiaaN sn| phuHlaaN dee rHs dee laalc vs saaree bbNvree gunn gunnaakee iHdhr uHdhr sNgiit cheerrdee sn| drHkht aNdrooN phul, phlaaN naal atee baahr ptiiaaN naal bbrpuur sn, unhaaN dee phuHl miHtthee sn rooh rhit tee kNddiaaN tooN rhit sn| uh bn khNdd aneekaaN prkaar diiaaN guchiiaaN, beelaaN, beelaaN dee drvaajiaaN kaarn, bhut soohnnaa - 37 -
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ lgdaa sii| uHthee coors baavrriiaaN, gool baavrriiaaN viHc rNg virNgiiaaN jhNddiiaaN atee suNdr ddhNg naal bnee jaaliiaaN vaalee ghr sn| nNbr 3: as'ook drHkht: us bn khNdd dee vickaar ik vis'aal as'ook drHkht sii, uh suNdr sii, us drHkht daa muul (jrraaN) ghaah tee dubb tooN rhit sii| usdee muul' aadi ds aNg srees'tt sn (baakii joo drHkht dee uHpr gunn aakhee gee hn smjh lainnee caahidee hn)| us as'ook drHkht tilk, lcuuk, chtroop, siriis, sptprn, dudhiprn, loord, dhv, cNdn, arjn, niip, kuttj, kuNdb, sry, pns daarriiaaN maal, taal tmaal, niyk, priyguuN, puroopg, raajbrikhs atee nNdii drHkhtaaN naal ghiriaa hooiaa sii| sbb gunn inhaaN drHkhtaaN viHc sn| kii is prkaar sthir sn, jiveeN hunnee jhuk jaangee| ih drkht saaree gunnaaN naal bbrpuur, suNdr klgiiaaN naal bbrpuur sn| tilk tooN lai kee nNdii tHk dee drHkht bhut saariiaaN pdHm beelaaN, naagbeelaaN, as'ook beelaaN, cNpaa boolaaN, mhikaar beelaaN, bnbeelaaN, bNstiibeelaaN, atimukt beelaaN, kuNdn beelaaN atee siaam beelaaN naal ghiree hooee sn| uh hmees'aa phuHlnn phlnn vaaliiaaN sn (baakii gunn drHkhtaaN vaalee prrh lainnee caahidee hn)| nNbr 4: s'ilaapttk: uh srees'tt as'ook drHkht heetthaaN iHk vis'aal s'ilaa pttk (cooNtraa) sii| us dii lNbaaii, coorraaii atee uNcaaii uHtm sii| uh kaalaa sii, uh - 38 -
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ s'ilaa surmaa, bHdl, kripnn, niilaa kml, bldeev dee vstr, akaas', vaal, kjl dee ghr, kaajlii, sir daa vickaarlaa hiHsaa, ris'ttk rtn, jaamn, viiyk naaooN dii bnaasptii dee phuHl dii ddNddii dii trhaaN niil kml dee ptiiaaN dii trhaaN alsii dee phuHl dii trhaaN cmkiilii sii| mrkt, iNdr niil, mnnii, cmrree dee kbc aHkhaaN dii taar dii trhaaN usdaa rNg sii| uh bhut ciiknnii, atth koonn vaalii, siiree dee tlee dii trhaaN cmkiilii atee soohnnii sii| ustee igmirg, bld, ghoorraa, mnuHkh, mgrmch, pHtii, sHp, kinr, kuruu, as'ttaapd, caamr, haathii, bn dii beel atee pdm beelaaN dee citr sjee sn| us s'ilaa dii chooh mirgchaalaa, ruuNii dee buur mkhnn tee aHk dii buuNdii trhaaN kooml sii| siNghaasn dii trhaaN jisdaa aakaar sii| ih s'ilaa mn nuuN khus' krn vaalii veekhnn yoog, soohnnii tee abbul sii| nNbr 5: raajaa koonnik daa vrnnn: hai| s'rii uvvaaii suutr anusaar mhaaraajaa koonnik daa vrnnn is prkaar us cNpaa naaN dii ngrii viHc koonnik (ajaats'truu) naaN daa raajaa raaj krdaa sii, uh himaaliaa prvt dii trhaaN mhaan atee mly, meeruu, mheeNdr prbt dii trhaaN prmuHkh sii| uh vNs lNbee smeeN tooN raaj krdaa aa rihaa sii ajihee vNs' viHc hii usdaa jnm hooiaa sii| usdee sriirk aNg raajiaaN vaalee sn| bhut saaree look usdii iHjt krdee sn, puujaa krdee sn| uh - 39
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ srv gunn sNpNn sii| prjaa nuuN hmlee tooN bcaauNdaa sii atee uh khus' rhiNdaa sii| uh vidhaanik ruup viHc raajaa mNniaa jaaNdaa sii| aapnnee maaN pioo daa yoog puHtr sii| uh vineevaan sii| us viHc rhimdilii sii| uh mriaadaa bnaaunn vaalaa bnaaii mriaadaa daa paalnn krn vaalaa amn cain vaalee haalt rHkhnn vaalaa atee amn cainn sthir rHkhnn vaalaa sii| sNptii kaarn uh mnuHkhaaN viHc iNdr dii trhaaN mNniaa jaaNdaa sii| jntaa diiaaN iHchaavaaN daa aadr krn krkee uh prjaa daa pitaa, rkhiak hoonn kaarnn paalk, s'aaNtii sthaapit krn dee kaarnn dees' daa puroohit, maarg drs'k, cNgee kNm krn krkee atee cNgee mnuHkhaaN daa rHkhiak mNniaa jaaNdaa sii| uh purs'aaN viHc srees'tt, purs'aaN viHc s'eer, purs'aaN viHc bghiaarr, purs'aaN viHc aas'iivis', sHp, purs'aaN viHc sphaid kml atee purs'aaN viHc gNdh haathii dii trhaaN mNniaa jaaNdaa sii| uh khus'haal tee prsidh sii| usdee aneekaaN vis'aal bbvn sn| baitthn yoog aasn, yaan (th paalkii) atee vaahn (ghoorree aadi) sn| us paas bhut saaraa dhn, soonaa tee caaNdii sii| uh aneekaaN ddhNgaaN naal paisee iHktthee krdaa sii| usdee mhilaaN viHc aneekaaN mnuHkhaaN dee khaann daa bkaaiaa khaannaa juutt ruup viHc suttiaa jaaNdaa sii| usdee aneekaaN daas, daasiiaaN sn aneekaaN gaavaaN, mHjhaaN tee bbeeddaaN sn| us paas hr prkaar dee yNtr (cHkii, koohluu, ghaalrrii aadi) khjaanaa anaaj dee kootthee atee hthiaar sn| usnee aapnnee kool s'ktiis'aalii adhiin bnaa liaa sii| usnee goot viHc utpNn viroodhiiaaN daa vinaas' kr diHtaa sii| unhaaN daa dhNn khooh liaa sii| unhaaN daa maan bbNg kr ditaa sii| unhaaN nuuN dees' tooN baahr kr ditaa sii| us daa kooii vii gootr - 40 -
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaalaa baakii nhiiN rihaa sii| is trhaaN s'truuaaN daa naas' kr diHtaa sii| dhn khooh liaa sii| aapnnee adhiin kr liaa sii atee phir sir naa cuHk skn| ajihii haalt viHc phuNcaa diHtaa sii| is prkaar uh akaal, biimaarii atee ddr tooN mukt jhgrriaaN tooN rhit, diaaluu atee vighn rhit raaj krdaa sii| | td koonnik raajaa haar siNgaar atee ngr nuuN sjaa kee aap aNjngirii (surmee dee phaarr dii trhaaN) haathii tee is prkaar svaar hooiaa jiveeN haathiiaaN dee raajee tee mnuHkhaaN daa raajaa svaar hoovee| us biNbsaar dee puHtr koonnik dee siNgaaree haathii tee svaar hoonn tooN sbb tooN philaaN aHtth mNgl (subbciNn) rvaanaa hooee| joo is prkaar hn: 1. svaastik 2. srii bs 3. nNdaavrt 4. vrdhaan 5. bbraan 6. kls 7. mHchiiaaN daa joorraa 8. vrtn| is tooN baaad paannii naal bbree kls', jhaalraaN atee chtr, jhNddiiaaN caamraaN naal bbrpuur, hvaa viHc lhir dii jiHt daa prtiik vij'yNtii naaooN dii choottii jhNddiiaaN naal uHpr uHtthii hooii dhvHjaa sii joo asmaan naal gHlaaN krdii vHdh rhii sii| | us tooN baaad beedduuriiaaN, lhuusniiaaN dii cmk vaalaa, koortt dee phuHlaaN dee haaraaN naal sjiaa, cNdr mNddl dii trhaaN uHcaa siNghaasn atee mniirtnaaN vaalii cookii sii| jis uHpr raajee diiaaN khrraavaaN sn| uh sbb aneekaaN paidl sipaahiiaaN dee gheeree naal aHgee vHdh rihaa sii| | is tooN baaad laatthiiaaN vaalee, bbliaaN vaalee, dhnuHs'dhaarii, cmdhaarii, juunnee dii saamgrii vaalee, pus'tk likhnn vaalee, caukiiaaN vaalee, - 41 -
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ aasnaaN vaalee, viinnaa dhaarn krn vaalee, sugNdhit teelaaN daa dhaarn krn vaalee, sugNdhit paan laaunn vaalee aapnnee smaan lai kee cHl rhee sn| | bhut saaree dNddii, muNddii, sikhddii, jttaaN vaalee, myuurpich, haasaamjaak krn vaalee, hulrrvaaj, khus'aamdii, mjaakiiee, bhis krn vaalee, kaam bboogaaN tee s'iNgaaraaN daa vikhaavaa krn vaalee, bbaaNdd (nkliiee atee bbHtt) gaauNdee, bjaauNdee, hsdee, ncdee, booldee siHkhiaa diNdee, raajee dii rHkhiaa krdee atee avaaj paidaa krdee aHgee vHdh rhee sn| | is tooN baaad naujvaan, haar s'iNgaar vaalee, lgaamaa vaalee, saaj vaaj naal s'iNgaaree iHk soo aHtth ghoorree rvaanaa hooee| hrii blaaN (iHk poodaa) dii nviiN klii vaaNg unhaaN ghoorriaaN diiaaN aHkhaaN spheed sn| unhaaN dii caal mnmoohnii, vilaas bbrpuur atee naac bbrpuur sii| unhaaN dee sriir cNcl sn| uh nHcn, kuHdn, bbHjn, caal viHc ctuur sn| bbjdee smeeN unhaaN dee glee viHc soonee dee ghinee paaee hooee, unhaaN ghoorriaaN dee muuNhaaN uHpr vii ghinnee sjee hooee sn| lNbee guchee lHttk rhee sn ghoorree caarm, dHbb naal sjee hooee sn| inhaaN tooN uHtm sjee naujvaan baitthee sn| us tooN baaad iHk soo aHtth haathii rvaanaa hooee, unhaaN viHcooN kuHjh mst sn atee unhaaN dee dNd baahr vikhaaii dee rhee sn| unhaaN dee pichlee hiHsee viHcooN vis'aal tee sphaid sn| unhaaN dNdaaN tee soonaa crriaa hooiaa sii| uh haathii soonee atee mnniiaaN naal s'iNgaar hooee sn| is tooN baaad iHk sau sHtth rHth aHgee cHlee ih rHth chHtr, dhvHjaa, ghNttaa ptaakaa, jhNddiiaa atee bbiNn - bbiNn prkaar dee baajiaaN diiaaN aavaajaaN naal bbrpuur sn| choottiiaaN ghNttiiaaN dee naal naal ddhHkee hooee sn| uh himaaliiaa prbt tee paidaa hoonn vaalii lkrr tooN bnnee hooee - 42 -
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ sn| kaalaays' loohee dee phiiee tee dhuuree brree soohnnee lHg rhee sn| unhaaN hHthaaN diiaaN dhuuriiaaN mjbuut tee gool sn| unhaaN nuuN ucee drjee dee ghoorree khiHc rhee sn| unhaaN dii vaagddoor cust atee smjhdaar purs'aaN dee hHthaaN viHc sii| uh dhnus' vaan, tlvaar aadi yuHdh saamgrii naal bbree hooee sn| | unhaaN ruHkhaaN dee piHchee tlvaar, s'ktii, bbHlaa sul, laatthiiaaN, bbiNddiimaal atee dhnukh hHthaaN viHc lii paidl aHgee vHdh rhee sn| unhaaN tooN baaad koonnik raajaa sii| usdaa glaa haaraaN naal bbriiaa hooiaa sii| kuNddlaaN naal muuNh cmk rihaa sii| sir tee muktt s'oobbaa dee rihaa sii| uh mnuHkhaaN viHc s'eer, iNdr, bld atee ckHrvrtii dii trhaaN sii| haathii dii pitth tee baitthee us daa teej cmk rihaa sii| usnee koortt phuHlaaN dii maalaa atee chHtr nuuN dhaarn kiitaa hooiaa sii| spheed caamr jhul rhee sn| veemn, kuveer, cHkrvrtii, iNdr dii trhaaN uh sNptii vaalaa tee s'idhii vaalaa sii| | uh ghoorree, haathii, rHth atee blvaan joodhee ruup caar prkaar dii sainaa lai kee uHthee phuNc giaa jiHthee puurn bbHdr ceety sii, tHd biNbsaar daa puHtr koonnik raajaa dee aHgee brree brree ghoorr svaar sn| uh is prkaar bool rhee hn: hee nNd! tuhaaddii jai hoovee ! hee bbHdr! (kliaann krn vaalaa) tuhaaddii jai hoovee, tuhaaddaa kliaann hoovee tusiiN naa jitee nuuN jit lvoo atee jitee hooee look tuhaaddaa hukm mNnnn| tusiiN jitee hooee lookaaN viHc nivaas krooN| aap deevtiaaN viHc iNdr dii trhaaN, asuraaN viHc cmr dii trhaaN, naagaaN viHc dhrn dii trhaaN, taariaa viHc cNdrmaa dii trhaaN atee mnuHkhaaN viHc bbrt ckrvrtii dii trhaaN - 43 -
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhut saalaaN, s'taavdiiaaN, hjaaraaN saalaaN, lHkhaaN saalaaN, doos' rhit, saaree privaar smeet sNtus'tt tee lNbii umr bboogoo| tusiiN aapnnee ris'teedaaraaN naal ghiree cNpaa ngrii, piNdd aakr (luunn dii khaan) ngr (ttaiks rhit s'hir) kheett, krvtt, mNddb, doornnmukh, bNdrgaah, nigm, prvtaaN dii tlhttii dii vsooN piNddaaN, sniivees' dii agvaaii kroo, mhaan atee aagiaakaar sainaaptii tooN hukm mnvaauNdee rhoo| kthaa, naac, giit, naattk, baajee, viinaa, krtaal, tur, meegh, mrdNg aadi daa aanNd maandee rhoo| tHd uh biNbsaar daa puHtr koonnik raajaa hjaaraaN aHkhaaN ruupii maalaa daa iHjt bnndaa hooiaa aa rihaa sii| usdee aas paas haathii svaar sn, piHchee haathiiaaN daa jhuNdd sii| uh biNbsaar daa puHtr koonnik cNpaa ngrii dee viHckaar hoo kee jaa rihaa sii| usdee saahmnnee soovnjhaarii cukii hooii sii| kooii pHkhaa jhHl rihaa sii| kisee kool sphaid chHtr sii| is prkaar pHkhee, caamr, ghinnee, sNptii, sainaa, privaar, bbgtii bbrpuur, phuHlaaN, khus'buu, haar siNgaar atee baajaa raajee naal cHl rihaa sii| sNkh, ddhool, ngaaree, bbeerii, nrii, turmurii, hurrkaa, murj, mrdNg atee baajee vHj rhee sn| cNpaa ngrii viHc jaaNdiaaN koonnik raajaa vii bhut saaree drs'n dee iHchuk, kaam bboog dee iHchuk, bboojn dee iHchuk, bbaaNrree kaaplik, krpiitrit sNkh bjaaunn vaalee, ghumaar, kisaan, haasaa mjaak krn vaalee, bb tt, atee vidiaarthiiaaN cNgee soohnnee, piaaree, mnbbaavnee, mn viHc khubbn vaalee saiNkrree naaree laa rhee sn| abbinNdn kr rhee sn| ustHtii kr rhee sn| uh is prkaar aakh rhee sn| hjaaraaN dilaaN ruupii maalaa tooN baaad 44 - caarj
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ krvaauNdaa hooiaa hjaaraaN mnoorth ruupii maalaa dii iHchaa puurii krdaa hooiaa s'oobbaa atee s'ubbaag dee vcnaaN naal prs'Ns'aa paa rihaa sii| bhut saaree hjaaraaN istrii purs' dii hHth joorr ruupii maalaa nuuN sviikaar krdaa hooiaa, miHtthii kooml avaaj naal prjaa dii kus'ltaa puHchdaa hooiaa hjaaraaN bbvnaaN nuuN chHdd kee aHgee vHdhdaa hooiaa, cNpaa ngrii tooN baahr nikliiaa| nNbr 6: bbgvaan mhaaviir dii bbgtii atee bNdnaa: cNpaa ngrii tooN baahr, jiHthee puurn bbHdr ceety sii| uHthee aaiaa| uHthee phuNc kee naa jiaadaa duur atee naa jiaadaa neerree ajihee thaaN tee phuNciaa uHthee bbgvaan mhaaviir dee chHtr aadi atisy (vis'ees'taavaaN) nuuN veekhiaa| td sjee haathii nuuN khrraa krkee, raajaa haathii tooN utriaa| haathii tooN uHtr kee pNj raaj ciNn duur kiitee (khrrg, chHtr, muktt, jutaa atee cmr)| phir jiHthee s'mnn bbgvaan mhaaviir sn uHthee aaee pNj dhrm sbbaa dee niym daa paalnn krdee uh aHgee vdhiaa| bbgvaan mhaaviir saahmnnee aaiaa: 1. jiivaaN vaalee drv chHdd diHtee 2. ajiiv drv tthiik kiitee 3. iHk binaa siitaa kprraa phiniiaa 4. dhrm neetaa veekhnn saar hHth joorriaa 5. mn iHk ciHt kiitaa| phir s'rmnn mhaaviir dii tiNn vaar prdaakhinaa krkee bNdn, nmskaar kiitaa| bNdnaa nmskaar krn tooN baaad, tiNn prkaar dii bbgtii kiitii jiveeN s'riir, bcn atee mn raahiiN| s'riir hHth pair iHktthee krkee bbaas'n sunniaa, bbgvaan vHl muuNh krkee binee naal hHth joorree atee bbgtii kiitii| 45 -
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ vcn raahiiN "joo joo bbgvaan aakhdee hoo uh ajihaa hii hai| ihoo scaaii hai| hee prbbuu ! ihoo sHc hai| hee bbgvaan! aap daa updees' s'Hk rhit hai, beehtr hai maiN is nuuN sviikaar krdaa haaN| hee bbgvaan! ih mhaan phuHl deenn vaalaa hai| hee bbgvaan! jiveeN aap nee phrmaaiaa hai uh sbb shii hai" is prkaar viroodh tiaag kee bbgtii krnaa vcn bbgtii hai| mn raahiiN utsaah utpNn krkee dhrm dee prtii piaar atee dhrm nuuN apnnaaunn viHc teejii krnaa mn bbgtii hai| bbgvaan mhaaviir daa updees daa saar: "look- alook'' jiiv, ajiiv, bNdh, mooks', puNn, paap, aas'rv, sNvr, beednaa, nirjraa, arihNt, cHkrvrtii, bldeev, vaasdeev, nrk tee naarkii, ps'uu yoonii viHc rhinn vaalee jiiv, maataa pitaa, ris'ii, deev, deev look, siHdhii, siHdh prinivaan, baaree vis'thaar naal updees' kiitaa hai| is tooN chutt bbgvaan mhaaviir nee saadhuuaaN lii pNj mhaaN vrt pNj smtii tiNn guptii atee smaacaarii daa updees' ditaa ghris't lii 12 vrtaaN daa updees' diHtaa| - 46 -
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ duusraa tooN dsviiN tHk adhiain "hee bbgvaan! siHdh gti nuuN praapt hooee, mnn bbgvaan mhaaviir nee jee niryaavliikaa suutr dee philee adhiain daa is prkaar arth phrmaaiaa hai taaN "hee bbgvaan! (mooks' nuuN praapt hooee bbgvaan mhaaviir nee) duusree adhiain daa ki arth phrmaaiiaa hai?" "hee jNbuu ! us kaal, us smeeN cNpaa naaN dii ngrii sii| us ngrii vic purnbbHdr naaN daa ceety sii| us ngrii daa raajaa s'reennik (bivsaar) dii ptnii raajaa koonnik dii choottii maaN sukaalii raannii sii, joo s'riir pkhooN soohl tee suNdr sii| us daa puHtr sukaal sii, uh vii soohl, suNdr tee skumaal sii| uh skil kumaar kisee smeeN tiNn tiNn hjaar haathii, ghoorree, rHth tee tiNn kroorr paidl sainikaaN naal, raajaa koonnik dee rHth musl sNgraam vic lrrn aaiaa| uh vii kaal kumaar dii trhaaN saarii phooj' ns'tt hoonn tee mrkee kaal kumaar vaalii nrk viHc paidaa hooiaa| ih vii uHthooN nikl kee mhaavideeh kheetr viHc jnm lveegaa tee kaal kumaar dii trhaaN siHdh- buHdh mukt hooveegaa| | is prkaar philee adhiainaaN dii trhaaN baakii aHtth adhiainaa daa arth ik trhaaN hii hai| phrk ih hai ki maataavaaN daa naaN kumaaraaN dee naaN uHpr hai| saaree adhiainaa daa niks'eep ( s'uruu) philee adhiain dii trhaaN hai| // 1 // - 47 -
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ klpaa vNtsikaa suutr is upaaNg daa naaN klpaa vNtsikaa hai| is viHc raajaa koonnik dee puHtr tee raajaa s'reennik dee 10 pootriiaaN daa saadhuu bnnn daa vrnnn hai| mnuHdh daa ih raaj privaar 23veeN tirthNkr bbgvaan paars'naath dee smeeN tooN hii mnn prmpraa daa upaas'k rihaa hai| is vrg viHc 10 adhiain hn| ih upaaNg aakaar pHkhooN bhut choottaa hai tee vrnnn vii sNkheep ruup viHc kiitaa giaa hai| is adhiain daa muHkh paatr raaj kumaar pHdm hai joo ki pdmaavtii raannii daa puHtr hai| us dee jnm tooN lai kee diikhiaa tHk daa vrnnn aagm kaar nee kiitaa hai| ih upaaNg itihaas pHkhooN bhut mhHtvpuurn hai| 48 -
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ philaa adhiain aariaa sudhrmaa svaamii tooN aariaa jNbuu svaamii puHchdee hn, "hee bbgvaan! mooks' nuuN praapt hooee mnn bbgvaan mhaaviir nee niryaavlikaa naaN dee upaaNg daa philaa vaalaa arth dHsiaa hai taaN is tooN baaad dusree vrg dee klpaa vNsikaa dee kiNnee adhiain phrmaaee hn ? ?? | aariaa sudhrmaa svaamii aakhdee hn, "hee jNbuu ! mnn bbgvaan mhaaviir nee klpaa vNsikaa dee dHs adhiain phrmaaee hn : 1. pdm, 2. mhaapdm, 3. bbHdr, 4. subbHdr, 5. pdm bbHdr, 6. pdm sain, 7. pdm gulm, 8. nligulm 9. aanNd 10. nNdn| // 1 // aariaa jNbuu svaamii pheer prs'n krdee hn, "hee bbgvaan! jee mooks' nuuN praapt bbgvaan mhaaviir nee klpaa vNsikaa dee dHs adhiain phrmaaee hn taaN philee adhiain daa ki arth phrmaaiaa giaa hai? "hee jNbuu ! us kaal, us smeeN, cNpaa naaN dii ngrii sii| uHthee puurnbbHdr naaN daa ceety sii| koonnik naaN daa raajaa sii| us dii raannii pdmaavtii sii| us cNpaa ngrii viHc s'reennik raajaa dii ptnii tee mhaaraajaa koonnik dii choottii maaN kaalii rhiNdii sii| joo suNdr tee kooml sii| us raannii dee kaal naaN daa puHtr sii| us dii ptnii pdmaavtii vii bhut suNdr, kooml sii| kaal kumaar apnnee pichlee puNn sdkaa apnnii ptnii (pdmaavtii) naal suHkh bboog rihaa sii| | iHk vaar raannii pdmaavtii apnnee mhilaaN viHc soo rhii sii| us dee mhil diiaaN kNdhaaN tee dil khicvee ciHtr bnnee hooee sn| us mhil viHc - 49 -
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ nrm bistree pr sooii raannii pdmaavtii nee iHk raat s'eer daa supn veekhiaa| supn veekhn saar hii uh jaag pii| baaad viHc us (raannii) dee supn s'aastr anusaar s'ubb s'riirk lHchnn vaalaa puHtr paidaa hooiaa| us daa jnm tooN lai kee naau rkhnn dee sNskaar daa vrnnn mhaavl kumaar (bbgvtii suutr s'tk 11vaaN) dii trhaaN jaann lainnaa caahidaa hai| kaal kumaar tee pdmaavtii daa puHtr hoonn kaarnn us raaj kumaar daa naaN pdm rkhiaa giaa| is tooN baaad daa virtaaNt vii mhaavl raaj kumaar dii trhaaN jaan lainnaa caahidaa hai| us dii s'aadii vii aHtth s'uNdr lrrkiiaaN naal hooii| us nuuN vii s'aadii viHc aHtth dheej milee| uh mhil dii uprlii mNjl upr baitthaa mnuHkhaaN sNbdhii sukhaaN daa bboog krn lHgaa| baakii daa vrtaaNt mhaavl kumaar dii trhaaN smjhnaa caahidaa hai| // 2 // I iHk vaar bbgvaan mhaaviir us ngrii viHc pdhaaree| koonnik raajaa aam lookaaN dii trhaaN, pdm kumaar mhaavl dii trhaaN, dhrm updees' sunnn lii bbgvaan dee smoosrn (dhrm sbbaa) viHc phuNcee| uh (pdm kumaar) mhaavl dii trhaaN bbgvaan mhaaviir kool aaiaa| us nuuN bbgvaan mhaaviir daa updees' sunn kee vairaag hoo giaa| us nee vii mhaavl dii trhaaN maaN - piu tooN saadhuu bnnn dii ijaaj't mNgii| uh vii saadhuu bnkee brhmcrj daa paaln krn lHgaa| // 3 // us tooN baaad pdm angaar, s'roomnn bbgvaan mhaaviir dee kriib rhinn vaalee puraannee sNtaaN tooN smaaik aadi 11 aNg s'aastraaN daa adhiain kiitaa| us nee bhut saaree 1 -1, 2 2, 3 -3 atee 4 4 dinaaN dii iHktthii tpHsiaa kiitii| is prkaar tpHsiaa krdee krdee us daa s'riir - - 50 -
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ suHk giaa| us daa sriir inhaaN suHk giaa ki hHddiiaaN tee maas hii vikhaaii deenn lHg pee| saariiaaN nHsaaN vikhaaii deenn lHg piiaaN| is daa baakii vrnnn meegh kumaar ( giaataa dhrm kthaaNg suutr, philaa adhiain) dii trhaaN jaannnaa caahidaa hai| meegh kumaar dii trhaaN us nee vii dhaarmik jaagrn kiitaa| pheer vipulaacl phaarr tee jaann vaaree vicaar kiitaa| vipulaacl jaann vaaree bbgvaan koolooN ijaajt mNgii| puHchkee us nee pheer pNj mhaavrt hinn kiitee| gootm aadi muunnaa tooN khimaa mNg, uh puraanee sNtaaN naal vipulaagirii phaarr tee crree| uHthee vidhii shit paapoogmn sNthaaraa (sNleekhnaa) aNgiikaar krkee, maut tee jiNdgii dii iHchaa naaN krdee hooee dhiaan krn lHgee| // 4 // pdm kumaar munii nee virdh smaaik sNtaaN tooN 11 aNgaaN daa adhiain kiitaa| 15 saal tHk sNjm daa paaln kiitaa phir uh iHk mhinaa sNleekhnaa avsthaa viHc rhee| unhaaN 60 doo-doo din dee vrt hinn kiitee| is prkaar kaal aaunn tee puraannee sNtaaN nuuN pdm munii dee bbaaNddee aadi vstaaN bbgvaan mhaaviir nuuN vikhaaiaa| gootm svaamii nuuN puchiaa, hee bbgvaan! ih pdm angaar (munii) kaal krkee jiHthee paidaa hooee hn? bbgvaan mhaaviir nee phrmaaiaa, hee gootm ! pdm angaar iHk mhinee daa sNthaaraa krkee, aatm s'udhii krkee, cNdrmaa tooN upr soodhrm klp naaN dee deev look viHc doo saagrootm dii umr vaalee deevtaa bnnee hn| // 5 // "hee bbgvaan! uh pdm deev, deevtaa dii umr puurii krkee kiHthee paidaa hooveegaa? ? ? - 51 -
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ "hee gootm! uh deev look dii umr puurii krkee mhaaNvideeh kheetr viHc drirrprtig kumaar dii trhaaN uHcee kul vic jnm laikee siHdh hooveegaa| s'ubb dukhaaN daa aNt kreegaa" is prkaar mooks' nuuN praapt hooee s'mnn bbgvaan mhaaviir nee klpaavNtsikaa dee philee adhiain daa ih arth phrmaaiaa hai| // 6 // - 52 -
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ duusree adhiain tooN dsveeN adhiain tHk aariaa jNbuu svaamii puHchdee hn, "hee bbgvaan! jee muktii nuuN praapt bbgvaan mhaaviir nee klpaa vNsikaa upaaNg dee philee adhiain daa ih arth dHsiaa hai taaN duusree adhiain daa bbaav smjhaaunn dii kripaa kroo aariaa sudhrmaa svaamii nee uHtr diHtaa, "hee jNbuu ! us kaal, us smeeN cNpaa naaN dii ngrii sii| uHthee puurnbbHdr naaN daa ceety (bgiicaa) sii| uHthee raajaa koonnik raaj krdaa sii| us dii raannii pdmaavtii sii atee raajaa s'reennik dii raannii atee mhaaraajaa koonnik dii choottii maaN sukaalii sii| us daa puHtr sukaal sii| us sukaal raajkumaar dii raannii mhaaNpdmaavtii sii| uh raannii bhut soohl tee suNdr sii| ik vaar mhaaNpdmaavtii raannii mhilaaN vic sutii pii sii usnee seer daa supnaa veekhiaa, noo mhiinee baaad us nee mhaaNpdm naaN dee puHtr nuuN jnm diHtaa| is mhaaNpdm daa vrnnn pdm munii dii trhaaN smjh lainnaa caahidaa hai| ih vii deev look chHdd kee mhaaNvideeh kheetr vic paidaa hooeegaa| ithee ih gHl khaas hai ki mhaaNpdm munii iis'aan deev look vic paidaa hooiaa, "hee jNbuu ! is prkaar muktii nuuN praapt hooee bbgvaan mhaaviir nee dusree adhiain daa ihoo arth phrmaaiaa hai| "hee jNbuu ! is prkaar aHtth adhiainaa daa arth smjh lainnaa caahidaa hai| kaal aadi ds raaj kumaar dee naaN unhaaN diiaaN maataavaaN dee naaN tee hn| inhaaN dee saadhuu jiivn daa smaaN is prkaar hai, kaal, sukaal dee putr pdm munii atee mhaaNpdm munii nee 5 saal saadhuu jiivn paaln kiitaa| - 53 -
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ mhaaNkris'n, kris'n tee sukris'n dee puHtr bbHdr, subbHdr tee pdm bbHdr nee 4 - 4 saal saadhuu jiivn daa paaln kiitaa| raam kris'n dee puHtr pdm sain, pdm gulm tee nligulm nee 3 3 saal saadhuu jiivn daa paaln kiitaa| piHtrsain tee mhaasain kris'n dee puHtr aanNd tee nNdn nee 2 - 2 saal saadhuu jiivn daa paaln kiitaa| ds raajkumaar munii mhaaraajaa s'reennik dee pootee sn| uh inaa deev look viHc gee joo is prkaar hn: 1. pdm: seedhrm deev look viHc doo saagroop dii umr vaalaa deevtaa bnniaa| 2. mhaapdm: iis'aan duusree deev look viHc doo saagroopm tooN kuHjh smaa jiaadaa umr vaalaa deev bnniaa| 3. bbHdr: snt kumaar dee tiisree deev look vic saagroom dii umr vaalaa deevtaa bnniaa| 4. s'ubbHdr: mhiNdr naaN dee coothee deev look vic 7 saagrooprr tooN vHdh umr vaalaa deevtaa bnniaa| 5. pdm bbHdr munii: brrrhmaa naaN dee pNjvee deev look vic 10 saagrootm vaalaa deevtaa bnniaa| 6. pdmseen: laatnk deev look viHc 14 saagroop dii umr vaalaa deevtaa bnniaa| 7. pdmgulm munii: mhaas'ukr deev look viHc 17 saagrootm dii sthitii vaalaa deevtaa bnniaa| - 54 -
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8. nliniigulm: shtrnaar naauN dee aHtthveeN deev look viHc 19 saagroopm vaalii umr daa deevtaa bnniaa| 9. annit munii: praannt naaN dee deev look viHc 20 saagroopm vaalii umr vaalaa deevtaa bnniaa| 10. nNdn munii: vaakvee acyut naaN dee deev look viHc 22 saagroopm vaalii umr daa deevtaa bnniaa| // 1 // - 55 -
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ srii pus'pitaa naaN daa tiisraa upaaNg is tiisree upaaNg viHc suurj, cNdrmaa, s'ukr aadi ds adhiainaa daa vrnnn hai jihnaaN viHc ihnaaN duaaraa bbgvaan mhaaviir dii dhrm s'bbaa viHc drs'n krn aaunnaa, apnnii deev giHdhii prgtt krnaa naattk vikhaaunn daa vrnnn hai| gndhr gootm dee prs'n atee bbgvaan mhaaviir dee uHtr daa visthaar naal vrnnn kiitaa giaa hai| ihnaaN roock kthaavaaN viHc sNsaark bboog vilaas atee vaas'naa nuuN vikhaaiaa giaa hai| is dee naal hii is upaaNg viHc 23veeN tiirthNkr bbgvaan paars'naath kool sooml brhmnn kool jaann atee prs'n uHtr krn daa vrnnn hai| is aagm viHc 40 prkaar dee taapsaaN daa vrnnn kiitaa giaa hai joo apnnee hHtth yoog lii s'idh sn| is hHtth yoog saadhnaa daa bbgvaan mhaaviir nee khNddn kiitaa sii| is viHc bhuputriikaa saadhvii dee sNjm tooN s'itt hoonn daa vrnnn hai| ihnaaN adhiainaa daa vrnnn sthaang suutr viHc vii aauNdaa hai| - 56 -
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ philaa adhiain aariaa jNbuu svaamii apnnee guuru sudhrmaa svaamii nuuN puHchdee hn, "hee bbgvaan ! jee muktii nuuN praapt bbgvaan mhaaviir nee klpaatsikaa naaN dee duusree upaaNg daa ih arth dHsiaa hai, taaN us bbgvaan mhaaviir nee pus'pitaa naaN dee tiisree upaaNg daa kii arth dHsiaa hai? aariaa sudhrmaa svaamii phrmaauNdee hn, "hee jNbuu ! muktii nuuN praapt hooee bbgvaan mhaaviir nee tiisree pus'pitaa upaaNg dee ds adhiain phrmaaee hn| jinhaaN dee naaN is prkaar hn: 1. cNd 2. surj 3. s'ukr 4. bbhuputrikaa 5. puurn, 6. maanbbHdr, 7. dHt 8. s'iv 9. vleepk 10. annaadit // 1 // "hee jNbuu ! us smeeN, us kaal raajhi naaN daa ngr sii| uHthee gunn s'iil naaN daa ceety (bgiicaa) sii atee uHthee nnik naaN daa raajaa raaj krdaa sii| us smeeN, us kaal mnn bbgvaan mhaaviir us ngrii dee gunns'iil ceety viHc pdhaaree| dhrm s'bbaa iHktr hooii| us smeeN joots'ii deevtiaaN dee iNdr, joots'iiaaN deevtaa daa raajaa cNdrmaa, cNdrveetaaNs'k vimaan viHc baitth kee, aapnnee saathii 4000 deevtiaaN naal baitthee sn| joots'ii dee iNdr cNdrmaa nee is jNbuu diip nuuN aapnnee avdhii giaan raahiiN tHkiiaa| us nee jNbuu diip viHckaar viraajmaan bbgvaan mhaaviir nuuN deekhiaa| us deevtaa dee mn viHc bbgvaan mhaaviir dee drs'n dii iHchaa jaagii| us nee vii suriaabb deevtee dii trhaaN aapnnee shaaik deevtiaaN cNdrmaa, unhaaN deevtiaaN nuuN aakhnn lHgaa, hee deevaaluumriaa, tusiiN jNbuu diip dee - 57 -
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ vickaar jaavoo atee uHthee jaa kee sNvrtk naa dii hvaa claau kuurraa krktt saaph krkee sugNdhii vaalee pdaarth chirrkoo| yoojn dee kriib bbuumii nuuN sur aadi deevtiaaN dee baitthnn yoog bnnaa kee khbr deevoo uh abbiyoogik (adhiin) deevtee uprookt aagiaa naal kNm krdee hn| phir cNdr deev nee seevaa naayk nuuN bulaa kee kihaa, susvr "naaN daa ghNttaa bjaa kee saaree deevii deevtiaaN nuuN bbgvaan dee drs'n dee jaann lii suucnaa deevoo atee vaaps mainuuN suucit kroo"| uhnaaN deevtiaaN nee is prkaar hii kiitaa| I suuriaabb deevtee dee vrnnn atee is vrnnn viHc inaa hii phrk hai ki is (cNdrmaa) daa vimaan iHk hj'aar yoojn viHc phailiaa hooiaa sii| 632 yoojnuHcaa sii is dii mhiNdr dhvHjaa 25 yoojn uHcii sii, baakii daa saaraa vrnnn suriaabb deevtee dee vrnnn dii trhaaN hii sii| us nee vii bbgvaan mhaaviir dii sbbaa viHc naattk aadi kiitaa atee drs'n krkee vaaps claa giaa| us dee jaann tooN baaad gndhr gootm svaamii nee bbgvaan mhaaviir tooN puHchiaa, "hee bbgvaan! uh cNdr deev aapnnii deev s'ktii raahiiN saaree deevii deevtiaa raahiiN naattk viHkhaa kee| phir iHklaa hii rhi giaa sii| ih brree acNbee dii gHl hai" bbgvaan mhaaviir nee phrmaaiaa, "hee gootm, jiveeN kisee mailee viHc baitthaa look iHktth miiNh aadi dee khtree tooN ddrdaa hooiaa iHk vis'aal ghr viHc jaa lukdaa hai| tthiik usee prkaar cNdr deev nee apnnii vaikriaa s'ktii raahiiN naattk vikhaa kee uhnaaN saaree deevtiaaN nuuN aapnnee s'riir viHc iHktthaa kr liaa"| - 58 -
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ gootm gndhr nee puHchiaa, ki ih cNdrmaa pichlee jnm viHc koonn sii? gootm gndhr dee prs'n nuuN sunn kee bbgvaan mhaaviir phrmaauNdee hn, "hee gootm! us kaal us smeeN vstii naaN dii ngrii sii| uHthee koos'ttk naaN daa ceety sii| us vstii ngrii viHc aNgtii naaN daa gaathaapti rhiNdaa sii| uh bhut amiir sii atee khus'haal sii| is daa vrnnn aanNd s'aavk (upaask ds'aaNg suutr adhiain philaa) dii trhaaN smjh lainnaa caahiidaa hai| // 2 // us kaal, us smeeN 23 veeN tiirthNkr bbgvaan paars'naath joo purs'aadaannii atee dhrm sNsthaapk sn| bbgvaan mhaaviir dii trhaaN saaree gunnaa naal sNpuurn sn| uhnaaN daa s'riir 9 hHth uHcaa sii atee 16 hj'aar saadhuu atee 38 hj'aar saadhviiaaN naal dhrm prcaar krdee hooee| aap isee koos'ttk naaN dee bgiicee viHc pdhaaree, dhrm sbbaa lHgii| dhrm updees' sunn kee saaree look aapnnee ghraaN nuuN vaaps hoo gee| is tooN baaad us aNgti gaathaapaati nee bbgvaan paars'naath dee pdhaarn daa vrnnn sunniaa| uh vii kaartiik seetth dii trhaaN bbgvaan paars'naath dee drs'naa lii nikliaa| us nee bbgvaan paars'naath dii seevaa kiitii| dhrm kthaa sunnii| dhrm nuuN dil viHc dhaarn kiitaa| phir uh praathnaa krn lHgaa, "hee bbgvaan! maiN apnnee brree puHtr nuuN privaar daa bbaar sNbbaal kee, aap paas saadhuu bnnnaa caahuNdaa haaN, phir us nee gNgdt dii trhaaN pNj mhaavrt, pNj smiitii atee tiNn guptii ruupii sNj'm vrtaa nuuN dhaarn kiitaa| phir us nee sthkr ( giaanii sNtaaN) tooN saamaaik aadi 11 aNgaaN daa adhiain krdaa hai| usnee bhut saaree 4 -4 vrt iHktthee krn dii - 59 -
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ tHpsiaa puurii krdaa hai| bhut smeeN sNjm daa paalnn krkee, us nee aNt smeeN 15 dinaaN daa mrn smaadhii vrt (sleekhnaa) krdaa hai atee 30 dinaaN daa smaadhii dii araadhnaa krdaa hai| phir maut smeeN cNdraavtNs vimaan dii upt sbbaa vic deevdus'y naa vstraa naal ddhHkii, deev s'yaa uHpr uh munii jootsiiaaN deevtee dee iNdr cNdrmaa dee ruup viHc paidaa hooee| iHthee inhaaN nuuN 6 priaaptiiaaN (s'ktiiaaN) haasl hn| 1. ahaar, 2. s'riir, 3. iNdriiaaN, 4. svaas'oo svaas 5. bbaas'aa 6. mn praaptii gndhr gootm svaamii nee phir prs'n kiitaa, "hee bbgvaan! joots'iiaaN dee iNdr, jootsiiaaN dee raajaa cNdrmaa dii umr kiNnii hai? bbgvaan mhaaviir nee phrmaaiaa, "hee gootm ! joots'iiaaN dee iNdr, joots'iiaaN dee raajee cNdrmaa dii umr ik plyoom atee 1 lHkh saal dii hai| "hee bbgvaan! joots'iiaaN dee raajee nuuN ih mhaan deev giHdhii kiveeN praapt hooii| gootm svaamii nee aHgooN puchiaa? bbgvaan mhaaviir nee phrmaaiaa, hee gootm ! joots'iiaaN dee iNdr, joots'iiaaN dee raajee cNdrmaa nuuN ih mhaan giHdhii siHdhii pichlee jnm viHc paaln kiitee sNjmii jiivn kaarn praapt hooii| "hee bbgvaan! cNdrmaa daa jiiv aapnnii umr puurii krkee phir kiHthee paidaa hooveegaa? hee gootm ! umr puurii krkee cNdrmaa daa jiiv mhaavideeh kheetr viHc jnm lai kee siHdh buHdh mukt hooveegaa| - 60 -
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ aariaa sudhrmaa svaamii aakhdee hn, "hee jNbuu ! muktii nuuN praapt hooee bbgvaan mhaaviir nee pus'piitaa naaN dee tiisree upaaNg dee philee adhiain daa ih arth dHsiaa hai| - 61 -
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ duusraa adhiain aariaa jNbuu svaamii nee apnnee guruu sudhrmaa svaamii tooN prs'n kiitaa, "hee bbgvaan! jee muktii nuuN praapt hooee, bbgvaan mhaaviir nee philee adhiain daa ih arth dHsiaa hai, taaN duusraa adhiain dsnn dii kripaaltaa kroo ? "hee jNbuu ! us smeeN, us kaal viHc raajhi naaN dii ngrii sii, jiHthee gunns'iil naaN daa ceety sii| uHthee s'reennik naaN daa raajaa raaj krdaa sii| uHthee bbgvaan mhaaviir pdhaaree dhrm sbbaa lHgii| suurj deevtaa vii cNdrmaa dii trhaaN bbgvaan mhaaviir dee drs'n krn lii apnnii deev vidhii raahiiN aaiaa| jHd uh drs'n krkee claa giaa, taaN gootm svaamii nee bbgvaan mhaaviir tooN usdaa pichlaa jnm puHchiaa| bbgvaan mhaaviir nee phrmaaiaa, "hee gootm! us kaal us smeeN vstii ngrii sii, us ngrii viHc sutis'tth naaN daa gaathaaptii rhiNdaa sii| us daa jiivn vii aNgti dii trhaaN hii jaann lainnaa caahidaa hai| | us ngrii viHc kisee smeeN bbgvaan paars'naath pdhaaree| putis'tth vii aNgti munii dii trhaaN bbgvaan paars'naath dee crnaaN viHc munii bnn giaa| bhut smeeN sNjm daa paalnn krkee, uh vii aNgti munii dii trhaaN mr kee joots'iiaaN deevtiaaN daa iNdr, raajaa suurj bnniaa| ih vii deev aayuu puurii krn tooN baaad mhaavideeh kheetr viHc siHdh buHdh tooN mukt hooveegaa| saaree dukhaaN daa aNt kreegaa| hai jNbu ! muktii nuuN praapt hooee mnn bbgvaan mhaaviir nee duusree adhiain daa ih arth phrmaaiaa hai| - 62 -
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiisraa adhiain aariaa jNbuu svaamii aakhdee hn, "jee muktii nuuN praapt bbgvaan mhaaviir nee duusree adhiain daa philaaN vaalaa arth phrmaaiaa hai taaN tiisree adhiain daa arth dHsnn dii kripaaltaa kroo?" aariaa sudhrmaa svaamii aakhdee hn, "hee jNbuu us smeeN us kaal raajgrhi vikhee gunns'iil naaN daa ceety sii| s'reennik naaN daa raajaa sii| bbgvaan mhaaviir us ngrii vikhee dhrm prcaar krdee hooee pdhaaree, dhrm sbbaa hooii| us kaal, us smeeN s'ukr naaN daa mhaagrhi, s'ukr avNbbs'k visaan dee s'ukr siNghaasn upr, caar hjaar smaanik (shaaik) deevtiaaN naal baitthaa sii| uh s'ukr mhaagrhi vii cNdr grhi dii trhaaN bbgvaan mhaaviir kool aaiaa| deev naattk vikhaa kee us nee vii saarii dhrm sbbaa nuuN acNbee viHc paa diHtaa| bbgvaan mhaaviir nee s'rii sNgh dee mn dii gHl jaanndiaaN hooee phrmaaiaa, "hee gootm! jiveeN kuutt akaar s'aal (phaarr) dee s'ikhr dii trhaaN uHcee mkaan viHc vrkhaa aadi pai jaann kaarn, vis'aal iHktth aNdr aa jaaNdaa hai, usee trhaaN s'ukr vii vaikriaa s'ktii raahiiN naattk dikhaa kee saaree deevtee s'ukr mhaan dii deeh viHc prvees' kr gee| gndhr gootm svaamii nee puchiaa, "hee bbgvaan! ih s'ukr mhaagrhi philee jnm viHc koonn sii? bbgvaan mhaaviir nee sNkaa nuuN hHl krdiaaN kihaa, "hee gootm! us kaal us smeeN vaaraannsii naaN dii ngrii sii| uHthee soomil naaN daa braahmnn rhiNdaa sii| uh rgiveed aadi sbb vaidaaN daa jaannkaar, aNg atee - 63 -
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ upaaNg daa vii jaannkaar sii| usee ngrii viHc bbgvaan paars'naath pdhaaree, dhrm sbbaa hooii dhrm updees' sunnn tooN baaad dhrm s'bbaa clii gii|||3|| bbgvaan paars'naath dee aaunn dii khbr sunn kee vaaraannsii ndii viHc rhinn vaalee, soomil braahmnn dee mn viHc adhiaatmk vicaar paidaa hooiaa| giaaniiaaN dee shaaree, arhNt bbgvaan paars'naath tiirthNkr, tiirthNkr prNpraa dii mriaadaa paalnn krdee hooee aamrs'aal bnn bgiicee viHc pdhaaree hn| is lii mainuuN bbgvaan paars'naath koolooN kii arthaaN vaalee prs'naaN dee uHtr krnee caahiidee hn| ajihaa sooc kee uh iHklaa hii bbgvaan paars'naath kool aaiaa| // 4 // | us nee is prkaar puHchiaa, "hee bbgvaan ! aap dee dhrm viHc yaatraa hai? "", "hee bbgvaan! aap dee dhrm viHc risvyaa hai? ?, "hee bbgvaan! aap dee dhrm viHc srisvyaa, maas atee kulth hai" jee hai taaN khaann yoog hai jaaN naa khaann yoog hai? (bbgvtii suutr 18vaaN stk 18 udees) soomil dee ihnaaN saaree prs'naaN daa uHtr bbgvaan nee (siaavaad raahiiN diHtaa| is prkaar prs'naaN dee uHtr paa kee usnee s'aavk dhrm aNgiikaar kr liaa| // 5 // | is tooN baaad bbgvaan paars'naath phir kisee smeeN vaaraanns'ii ngrii dee aamrs'aal bn naamk baag viHc pdhaardee hn atee phir kii jnpdaaN viHc vihaar krdee hn| dhrm prcaar krdee bbiNn bbiNn piNddaa atee ngraaN viHc ghuNmdee hn| // 6 // kisee smeeN uh soomil baahmnn saadhuuaaN dii sNgt naa hoonn kaarn atee mithiiaatv viHc vaadhaa hoonn kaarnn smitv (sHcaa dhrm) tooN gir kee mithiiaatv (jhuutthee dhrm) nuuN grhinn krn lHgaa| iHk smeeN mHdh raatrii nuuN - 64 -
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ privaar lii jaagdee hooee us dee mn viHc khiaal aaiaa| maiN vaaraannsii ngrii dee uHc kul viHc paidaa hooiaa baahmnn haaN| mai vrt grinn kiitee, veed prree, viaah kiitaa, puHtr daa pitaa bnniiaa, smgiHdhiaa, iHktthiiaaN kiitiiaaN, yHg kiitee, dkhnnaa ditii atithii puujaa kiitii, aHg raahiiN hvn kiitee, yuHg daa khNbaa lgvaaiaa| | hunn mainuuN ihoo tthiik hai ki maiN sveeree hii vaaraannsii ngrii dee aNbaa daa baag lgaavaaN| jis viHc maatuliNg (bjooraa), beel, kpith, imlii atee phuHlaaN dee buuttee lgaavaaN| aglii sveer usnee aapnnii yoojnaa anusaar vaaraannsii ngrii dee aNbaa dee baag viHc uprookt kismaaN dee phuHlaaN dee buuttee lgvaaee joo vHdh phuHl kee bgiicaa bnn gee| ih buuttee hree bbree sn, bHdlaaN dii trhaaN niilee pHtiaaN, phuHlaaN, phuHlaaN vaalee hoo kee hree bbree ruup viHc s'oobbaa ruup viHc s'oobbaa dee rhee sn| // 7 // | us tooN baaad kisee hoor smeeN privaar lii jaagdee hooee uh soomil braahmnn dee mn viHc adhiaatmk vicaar utpNn hoonnee s'uruu hooee| uh soocnn lHgaa maiN nis'cee hii vrt hinn kiitee hn| vaaraannsii ngr bhut uHc kuHl daa braahmnn haaN maiN vaaraannsii tooN baahr aNbaa bgiicee viHc buuttee lgvaaee| hunn meeree lii ih tthiik hai, ki sveer hoonn saar maiN bhut saariiaaN loohee diiaaN krraahiiaaN atee krrchiiaaN (prvraajiaa saadhuuaa dee vrtooN yoog) lii taaNbee dee bbaaNddee bnnvaa kee s'udh bboojn piinn yoog atee sugNdhii yoog pdaarth bnnaa kee aapnnee mitraaN nuuN vii us bboojnn tee bulaavaaN| | us tooN baaad us nee uprookt kismaaN dee bbaaNddee atee bboojn tiaar krvaa kee miHtraaN atee kulaaN dee lookaaN nuuN bboojn khilaa kee snmaan krkee unhaaN - 65 -
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ saaree miHtraaN atee jaatii dee lookaaN saahmnnee apnnee puHtr atee jaatii dee lookaaN saahmnnee brree puHtr nuuN privaar daa bbaar sNbbaal diHtaa| pheer uh bhut loohee diiaaN krraahiiaaN, krrchiiaaN atee taaNbee dee bbaaNddee laikee heetth likhee taapmaaN kool giaa: 1. hootrii taaps (agnii hootrii) 2. pootrii baanprsth 3. kootriik (jmiin tee soonn vaalee) 4. yuHg jii (yHg krnn vaalee) 5. dhukii (s'raadh krn vaalee) 6. skhaakn (paatr dhaarn krn vaalee) 7. dNddikaa (baan prth) 8. unmNjk (paannii biHchaa kee is'naan krn vaalee) 9. dNtkhliik (dNd naal cbaaunn vaalee) 10. nimjook (paannii viHc dduHb kee is'naan krn vaalee) 11. sNksaapaalk (miHttii ml kee nhaaunn vaalee) 12. dks'n kulaa (gNgaa dee dHkhnn viHc rhinn vaalee) 13. aHtrkul (gNgaa dee uHtr kinaaree tee rhinn vaalee) 14. s'Nkhmjmaa (s'Nk bjaa kee bboojn krn vaalee) 15. kuldhmaa (kinaaree tee khrrh kee bboojn lii aavaaj lgaaunn vaalee) 16. mirglubdhk (mirg nuuN maar kee maas khaa kee jiivn bitaaunn vaalee) 17. hstiitaas (haathii maar kee jiivn bitaaunn vaalee) 18. adriddee (ddNddee uHcee cuHk kee clnn vaalee) 19. dis'aa koos'ii (dis'aa nuuN jl naal siNj kee us uHpr phuHl phuHl rHkhnn vaalee) 20. blkltaaps (drkhtaaN dii chaal phinnn vaalee) 21. bilvaasii (bbuumii dee heetth bbauree viHc rhinn vaalee) 22. jlvaasii (paannii viHc rhinn vaalee) 23. briks' mulk (drkhtaaN diiaaN khool viHc rhinn vaalee) 24. aNbuu bbks' (paannii piinn vaalee) 25. vaayuubbks'ii (hvaa dee shaaree jiiunn vaalee) 26. s'vaalbboojii (paannii tee uHgii kaaii khaann vaalee) 27. mulaahaar (muul khaann vaalee) 28. kNbaahr (kNd khaann vaalee) 29. tHvggr (niim dii chaal khaann vaalee) 30. pHtraahaar (beel dee pHtee daa bboojn - 66 -
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ krn vaalee) 31. pus'paahaar (phulaaN daa bboojn krn vaalee) 32. phlaahaar (phuHl khaann vaalee) 33. biijaa haar (biij khaann vaalee) 34. srree hooee phl phuHl khaann vaalee 35. jl abbis'eek tee ktthoor s'riir vaalee 36. apnnaa (suurj dii grmii lainn vaalee) 37. pNj agnii tp krn vaalee 38. aNgaaree tee rHkhee maas dii trhaaN 39. kduus'aul (cool aadi bbnnn dee bbaaNddee kdai us viHc ghii raahiiN pkaaee maas dii trhaaN s'riir nuuN ks'tt krn vaalee| soomil dis'aa rooks' diikhiaa lainn dii iHchaa krdaa hai| diikhiiaa laikee abbinhii raahiiN philaaN doo vrt krdaa hai| is prkaar soomil taaps jiivn vitaaunn lgaa|||8|| 1. iHthee din ckrvaal s'bd aaiaa hai| jis tooN bbaav hai tpsvii paarnnee lii apnnii tpoo bbuumii dee caarooN paasee 2 - 2 vrtaaN dii tpsiaa kree| jis dis'aa vHl uh tHp kree, usee dis'aa dee vrtaaN naal vrt khoolee| | is tooN baaad soomil baahmnn ris'ii doo vrtaaN nuuN khoolnn vaalee din suurj dii grmii lainn lii apnaa bbuumii viHc prvees' krdaa hai| uHthee aa kee uh blkl dhaarii taaps apnnii kuttiiaa vHl aauNdaa hai| phuHl, phuHl iHktthee krn vaalii baaNs dii ttookrii lai aauNdaa hai| puurb dis'aa vHl muuNh krkee aakhdaa hai, "hee puurb dis'aa dee svaamii saum! maiN soomil braahmnn ris'ii prlook dee raah uHpr clnn lii haaj'r haaN, meerii rHkhiaa kroo is dis'aa vlooN joo vii kNd muul, chaal, pHtee, phuHl, phl, biij atee hrii bnaasptii hai| us nuuN grhinn krn dii maiN aagiaa caahuNdaa haaN ajihaa aakh kee uh puurb dis'aa dee kNd muul aadi hinn krkee ttookrii bbrdaa hai| - 67 -
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ us tooN baaad duHbb, kus'aa, murree pHtee atee hvn lii choottiiaaN choottiiaaN lkrriiaaN iHktthiiaaN krdaa apnnii kuHttii vHl aaiaa ttookrii jmiin tee rHkhii, beedii bnaaunn lii dis'aa nis'cit krdaa hai| beedii vaalii thaaN nuuN goohee naal lipdaa hai| us thaaN nuuN kiirree mkoorriaaN tooN saaph krdaa hai| phir duHkh atee kls' nuuN hHth viHc lai kee gNgaa dee kinaaree aauNdaa hai| gNgaa viHc prvees' krkee is'naan krdaa hai| uh ddubkii lgaaunnaa, paannii viHc tairnaa atee jl abbis'eek aadi kriaavaaN krdaa hai| phir aacmn (cuulii naal paannii piinnaa) krkee saaph atee s'udh hoo kee, deevtaa atee pitraaN daa krm krkee duHbb atee klHs' nuuN hHth viHc lai kee gNgaa mhaandii tooN baahr nikldaa hai| kuHttii viHc phuNciaaN uHthee aa kee duHbb atee kus'aa iHk paasee rHkhdaa hai atee miHttii dii beedii bnaaudaa hai| phir agnii paidaa krn vaalii agnii naal agnii paidaa krdaa hai| agnii tiaar krkee aHg sulghaauNdaa hai| us viHc hvn yoog lkrraaN paauNdaa hai| aHg dee sHjee paasee sHt vstaaN sthaapt krdaa hai: 1. sHth 2. blkl 3. sthaan 4. s'aiyaa 5. kmNddl 6. lkrrii daa ddNddaa 7. khud aHg dee sHjee paasee baitthdaa hai| | phir s'hid, ghii atee tph'ail raahiiN hvn krdaa hai| phir hvn dee lii ghii raahiiN pkaauNdaa hai, blii vis'vdeev yHg, miHtyHg krdaa hai| phir aaee mhimaan nuuN bboojn krvaa kee khud vii bboojn krdaa hai| // 9 // | us tooN baaad soomil baahmnn ris'ii nee duusrii vaar doo vrtaaN nuuN khoolnn smeeN uprookt saaree krm krkee bboojn kiitaa| iHthee is nee ym nuuN praathnaa kiitii hai, dkhnnii dis'aa dee deevtaa mhaaraaj ym, look maarg lii tiaar soomil braahmnn dii rHkhiaa kroo| us dis'aa viHc joo kNd, muul, phl, - 68 -
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ phuHl aadi hn, unhaaN dii mainuuN hinn krn dii aagiaa deevoo| ajihaa aakh kee uh dHkhnn dis'aa vHl jaaNdaa hai| is prkaar pHchmii dis'aa dee mhaaraaj vrunn deev nuuN is prkaar praathnaa krkee, usee trhaaN vidhii vidhaan raahiiN uHtr dis'aa nuuN jaaNdaa hai| is prkaar caaree dis'aavaaN atee caar updis'aavaaN nuuN uprookt vidhii naal sNboodhn krdaa hai| // 10 // | us tooN baaad us soomil braahmnn nuuN ik smeeN jaagrn (raat smeeN aatm ciNtn krdee) hooee, us nuuN adhiaatmk vicaar utpn hooiaa, "maiN vaaraannsii ngrii daa rhinn vaalaa, uHc kuHl viHc paidaa hooiaa, soomil naau daa braahmnn jaatii daa ris'ii haaN| maiN bhut saaree vrt kiitee, yHg kiitee, yHg dii khNbee sthpit kiitee| maiN vaaraannsii dee baahr aNbaa dee baag tooN lai kee phuHl lgvaaee hn| bhut saariiaaN krraahiiaaN krrchiaaN atee taapsaaN dee vrtn yoog taaNbee dee brtn bnnvaaee hn| ris'teedaaraaN dee braadrii vaaliiaaN nee bboojn krvaa kee, vHddee puHtr nuuN privaar dii deekh reekh daa bbaar sNbbaal diHtaa hai| pheer saareeaaN dii ijaajt naal krraahiaaN lai kee sir munaa kee, diikhiaa nuuN dhaarn kiitaa hai| smeeN smeeN dikvaal tHp krdaa rhaaNgaa| hunn mairee lii ihoo munaasib hai ki suurj nikldee saar maiN apnnee puraannee doost taaps tooN puHch kee aas'rm viHc rhinn vaaliiaaN nuuN apnnee vcnaaN raahiiN srees'tt krkee, blkl kprriiaaN tee dhaarmik upkrnaaN (vstaaN) nuuN lai kee lkrrii dii muhpHttii muuNh tee bnnkee uHtr dis'aa vloo mhaaprsthaan lii jaavaaN| uh soomil baahmnn is prkaar vicaar kee apnnee saathii taapsaaN nuuN puHch kee, aas'rm dee aneekaaN soo (hjaaraaN) lookaaN nuuN bcn raahiiN khus' krdaa hai atee vic lkrr dii phHttii muuNh uHtee bNnh kee ih tigiaa dhaarn krdaa hai, - 69 -
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ caahee jl hoovee jaaN thl, mus'kl raah hoovee jaaN niivaa kheetr, khtrnaak jghaa hoovee, khHdd hoovee, guphaa hoovee, ihnaaN sbb jghaa vicooN kisee iHk jghaa tooN phisl jaavaa jaaN gir pvaaN taa maiN nhiiN utthaagaa, is prkaar prtigiaa dhaarn krkee uh soomil baahmnn ris'ii uHtr dis'aa vHl jaaNdaa hai| din dee tiisree phir uh as'ook drkht heetth aaiaa| us nee apnnee dhaarmik upkrnaa daa ttookraa heetthaaN rkhiaa beedii tee baitthnn vaalii thaaN nuuN saaph kiitaa| phir uh gNgaa ndii dee kool aaiaa atee us nee s'iv raaj ris'ii dii trhaaN hii gNgaa mhaandii vic is'naan aadi kriaavaaN kiitiiaaN| phir as'ook drHkht heetthaaN aaiaa atee apnnii baihngii nuuN heetthaaN rHkhiaa, duHbb kuHsaa tee mittii raahiiN beedii dii rcnaa kiitii, yuHg beedii dii rcnaa krkee s'rk tee agnii raahiiN aHg jlaa kee bliis'vr deev (niHtyg) krdaa hai| lkrrii dii phHttii muuNh tee bNdaa hai| moon dhaarn krdaa hai||11|| | us tooN baaad soomil baahmnn ris'ii dee saahmnnee aHdhii raat nuuN ik deevtaa prgtt hooiaa| us deevtee nee is prkaar aakhiaa, "hee prjit (diikhiat) sooml braahmnn ! teerii ih prjiaa (diikhiaa) glt hai| is prkaar us deevtee nee ih vaak doo -tiNn vaar aakhee| inhaaN gHlaaN pr soomil nee kooii dhiaan naa dee kee moon jaarii rHkhiaa| deevtaa vii jis dis'aa tooN aaiaa sii, us dis'aa nuuN hii vaaps claa giaa| | us tooN baaad uh blkl vstr dhaarii soomil suurj nikldee hii apnnee dhaarmik ciNnh, cuHk kee, lkrrii dii muNh pttii, muNh upr dhaarn krkee uHtr dis'aa vHl jaaNdaa hai| - 70 -
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ us tooN baaad soomil baahmnn duusree din dee dupihr dee aakhrii smeeN sptprn naauN dee drkht kool aauNdaa hai| us nee aapnnii upkrnaa dii ttookrii (baihgii) heetth rHkhii, beedii bnnaaii us nee uh saaree kNm kiitee, joo us nee as'ook drkht heetth kiitee sn aNt viHc us nee hvn kiitaa| lkrrii dii muNh pttii dhaarn krkee us nee moon dhaarn kr liaa| // 12 // | us tooN baaad aHdhii raat nuuN ik deevtaa prgtt hooiaa| us nee soomil baahmnn nuuN philaaN vaalii gHl aakhii| soomil baahmnn pheer cuHp rihaa| usnee gHl vHl kooii dhiaan naa kiitaa| deevtaa jithooN aaiaa sii usee dis'aa vHl vaaps claa giaa| us tooN baaad uh blkl vstr dhaarii braahmnn apnnii dhaarmik ttookrii hinn krdaa hai lkrrii dii muuNh pttii dhaarn krdaa hai| uh uHtr dis'aa vHl muuNh krkee claa jaaNdaa hai| // 13 // | us tooN baaad soomil baahmnn tiisree din, coothee phir as'ook drkht heetth aauNdaa hai, dhaarmik upkrn heetth rHkhdaa hai, baitthn lii beedii bnnaauNdaa hai| dhaarmik vis'vaas' anusaar gNgaa ndii viHc is'naan krdaa hai| phir uHthee aauNdaa hai jiHthee as'ook daa drkhHt sii| phir beedii daa nirmaan krkee agniihootr (hvn) krdaa hai| philaaN vaaliiaaN saariiaaN dhaarmik kriaavaaN krdaa hai| iHthooN aHdhii raat nuuN ik deevtaa prgtt huNdaa hai atee philii gHl nuuN duhraauNdaa hai| aglee din soomil baahmnn dhaarmik kriaavaaN diiaaN vstaaN cukdaa hai lkrrii dii muuNh pttii bNnkee uHtr dis'aa vl aauNdaa hai||14|| us tooN baaad uh soomil baahmnn coothee din coothee phir broottee dee drkht heetth aauNdaa hai| us nee aapnnee dhaarmik upkrn heetth rHkhee baitthn - 71 -
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ lii beedii bnnaaii| us nuuN goohee tee miHttii naal lipiaa| pheer moon dhaarn kiitaa, aHdhii raat nuuN deevtaa aaiaa tee philaaN vaalii gHl aakh kee vaaps hoo jaaNdaa hai sveer hoonn tee soomil baahmnn apnnee blkl vstr dhaarn krkee baihgii cuHkdaa hai tee lHkrrii dii muNh pHttii muuNh tee bNn kee phir uHtr dis'aa vHl claa jaaNdaa hai| 15 // | us tooN baaad us soomil braahmnn ris'ii nee pNjveeN din, coothee phir gulr dee drHkht heetth aaiiaa| us nee philaaN vaaliiaaN saariiaaN taapsii dhaarmik kriaavaaN kiitiiaaN| phir lkrrii dii muNh pHttii dhaarn kiitii atee moon dhaarn kiitaa||16|| | us tooN baaad soomil naamk braahmnn ris'ii kool aHdhii raat nuuN iHk deevtee nee prgtt hoo kee us nuuN aakhiaa, "hee soomil! teerii prjiaa (saadhuu jiivn) s'vijaa hai" ih gHl sunn kee soomil philaaN dii trhaaN cup hoo jaaNdaa hai| uh us deevtaa dee doo tiNn vaar aakhnn tee is prkaar aakhnn lHgaa, "hee deevaapiaa! meerii jiaa dus'jiaa kiuN hai? // 17 // | soomil braahmnn ris'ii dee is prkaar puHchnn tee deevtee nee is prkaar aakhnnaa s'uruu kiitaa, "hee deevaanuupiaa! tuuN giaaniiaaN raahiiN seevn yoog bbgvaan paars'naath dii prNpraa dee 5 annuuvrt tee 7 siHkhiaa vrt, is prkaar dee 12 vrtaaN ruupii s'aavk dhrm nuuN svikaar kiitaa| pheer paakhNddii saadhuuaaN dii caal viHc phHs kee s'udh dhrm nuuN chHdd diHtaa| iHk vaar aHdhii raat smeeN teeree mn vic vicaar paidaa hooiaa gNgaa kinaaree tHp krn vaalee bbiNn bbiNn prkaar dee taaps hn, unhaaN vicoo joo dis'aa prooks', taaps hn, unhaaN nuuN loohee diiaaN krraahiiaaN tee taaNbee dee taaps paatr (brtn) bnnvaa kee deevaaN atee dis'aa - 72 -
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ prooks' taaps bnnaa| is prkaar deevtee nee saarii gHl dHsii| pheer tuuN dis'aa prkoos' taaps bnn giaa| tuuN as'ook drkht heetthaaN aaiaa saaree taaps dhrm kriaa kaaNdd kiitee| meeree aakhnn tee tuuN (philaaN) kooii dhiaan nhiiN ditaa, tuuN cuHp hii rihaa| caar din tainuuN smjhaaiaa tuuN meerii gHl tee kooii dhiaan nhiiN ditaa| pNjveeN din tuuN broottee heetth aa kee baitth giaa, lkrrii dii muNhpttii bNnh moon dhaarn kiitaa, hvn kiitaa| is lii teerii prvjiaa dus'prvijaa hai" || 18 || soomil braahmnn ris'ii nee kihaa, "hee deevaanuupriaa! tusii dsoo ki maiN tthiik trhaaN naal kis trhaaN prvijaa grhinn kraaN?" prgtt deevtee nee kihaa, "hee deevaanuupriaa! philaaN tuuN grhinn kiitee 5 annuuvrt, 7 siHkhiaa vrtaaN nuuN murr svikaar kroo| inhaaN vrtaaN dee paaln naal hii teerii prvjiaa, s'uHdh prvjiaa hooveegii" deevtaa nee ih aakh kee soomil braahmnn nuuN nmskaar kiitaa atee apnnii dis'aa vHl claa giaa| // 19 // us deevtaa dee clee jaann tooN baaad soomil braahmnn nee 5 annuuvrt, 7 siHkhiaa vrt ruupii s'rvk dhrm grhinn kiitaa| kaaphii smeeN s'rvk dhrm paaln krdaa hooiaa apnnii aatmn nuuN pvitr bnnaaun lHgaa| |20|| is tooN baaad soomil braahmnn ris'ii nee bhut saaree 4 - 4, 6 8 - 8, 15 15 atee iHk iHk mhiinee dee tHp kiitee atee bhut lNbaa smaa sNjm dhrm daa paaln kiitaa| aNtm smeeN 15 din daa smaadhii mrn grhinn krkee paapaaN dii aaloocnaa naa krn kaarnn, smiaktHv (giaan-drs'ncriHtr) daa paaln atee deev-guruu dhrm prti s'rdhaa daa tthiik paaln naa krn kaarnn moot smeeN s'ukr avNtsk vimaan dii uppaat sbbaa aNdr deev sHyaa - - 73 - 6,
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ (aasn) tee usee akaar vaalaa s'ukr mhaahi dee ruup viHc paidaa hooiaa| us mhaahi vic paidaa hookee us kool bbaas'aa, mn aadi 5 priaaptiiaa haasl hooiaaN| // 21 // "hee gootm ! s'ukr maahi nee is prkaar uh deev giHdhii haasl kiitii hai| s'ukr grhi dii sthitii ik plyuHpm hai| gootm svaamii puHchdee hn, ki ih s'ukr hi deev look dii umr puurii krkee jiHthee paidaa hoovee gaa ? bbgvaan mhaaviir, uHtr diNdee hn, "hee gootm! ih mhaaNhi mhaaNvideeh kheetr viHc jnm lai kee suHdh buHdh mukt hooveegaa atee mooks' nuuN praapt kreegaa"| sudhrmaa svaamii aakhdee hn, "hee jNbuu ! bbgvaan mhaaviir nee pus'pitaa dee tiisree adhiain daa is prkaar vrnnn kiitaa hai| - 74 -
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhupuHtrikaa coothaa adhiain aariiaa jNbuu svaamii puHchdee hn, "hee bbgvaan! jee mooks' nuuN praapt bbgvaan mhaaviir nee pus'pitaa dee tiisree adhiain viHc bbgvaan mhaaviir nee ih bbaav prgtt kiitee hn taaN phir usdee baaad coothee adhiain daa bbaav uhnaaN kis prkaar aakhiaa?" s'rii sudhrmaa svaamii aakhdee hn, "hee jNbuu! us kaal us smeeN raajgrhi naaN daa ngr sii| us ngr daa raajaa s'reennik sii| us ngr viHc bbgvaan mhaaviir pdhaaree, pris'dh (dhaarmik prvcn dee s'rdhaaluu) uhnaaN dee drs'naaN lii niklii| us kaal us smeeN bhupuHtriikaa deevii soodhrm klp dee bhupuHtriikaa vimaan viHc, sudhrm sbbaa dee aNdr bhupuHtriikaa siNghaasn tee 4000 saamaanik deeviiaaN, caar mhtriiaaN tul kumaariiaaN, jinhaaN dee vcn dii ulNghnaa nhiiN kiitii jaa skdii ajihii caar dis'aa kumaariiaaN naal ghirii, suriaabb deev dii trhaaN giit, baajee daa aanNd maandii, divybboog bboogdii ghuNm rhii sii| uh (deevii) is sNpuurn jNbuu diip nuuN vis'aal avdhii giaan dee upyoog naal veekhdii hooii, raajgrhi vikhee bbgvaan mhaaviir nuuN smoosrn viHc ghiree veekhdii hai| phir suriaabb deev dii trhaaN nmskaar krkee apnnee stt aasn tee puurv dis'aa vHl muuNh krkee baitthdii hai| suriaabb deev dii trhaaN smaanik deev nuuN bulaa kee svr naa daa ghNttaa vjaa kee bbgvaan mhaaviir dee drs'n dee lii jaann vaastee saaree deevtiiaaN nuuN suucit kiitaa| us daa vimaan hj'aar yoojn visthaar vaalaa atee 62 2 yoojn uHcaa sii| us tee lgiaa mhiNdr yvHj 25 yoojn uHcaa sii| phir uh - 75 -
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhupuHtriikaa deevii uHtr dis'aa vaalee haar tooN suriaabb deev dii trhaaN hjaar yoojn daa vaikriaa s'riir bnnaa kee aaii| uh bbgvaan mhaaviir kool phuNcii, dhrm kthaa sunnii| jntaa nee smiak giaan smiak drs'n atee smiak critHr nuuN dhaarn kiitaa| // 1 // | us tooN baaad uh bhupuHtriikaa deevii aapnnii sHjii bbujaa phailaauNdii hai atee iHk soo aHtth deev kumaaraaN dii rcnaa krdii hai| phir khHbii bbujaa phailaa kee iHk soo aHtth deev kumaariiaaN dii rcnaa krdii hai| phir daark daarii umr vaalee bHcee, bHciaaN nuuN ddiNb - ddiNb umr vaalee bHcee bHciaaN nuuN aapnnii vaikriiaaN s'ktii naal bnnaauNdii hai atee suraat deev dii trhaaN naattk vikhaa kee clii jaaNdii hai| us dee jaann tooN baaad bbgvaan gootm puHchdee hn, "hee bbHdt ! (mhaaviir) ih bhupuHtriikaa deevii ih diHv naattk kiHthee smaa giaa bbgvaan mhaaviir aakhdee hn, "hee gootm! ih deev giHdhii dee s'riir vicooN hii niklii atee is dee s'riir viHc hii smaa gii bbgvaan: hee gootm ! jiveeN kisee utsv aadi kaarn phailiiaa lookaaN daa iHktth baars' aaunn tee uHcee prvt sthit vis'aal ghr viHc smaa jaaNdaa hai| is prkaar deevii raahiiN prgtt deev deevii atee giHdhii is viHc smaaN gee| gndhr gootm, "hee bbgvaan! is deevii nuuN kis prkaar ih deev giHdhii praapt hooii? kis puNn dee upyoog viHc aaii? kiveeN ih giHdhii bboogn viHc smrth hooii? ?? // 2 // bbgvaan mhaaviir gndhr gootm nuuN aakhdee hn, "us kaal us smeeN vaaraannsii naaN dii ngrii sii| us ngr viHc aamr s'aalbn naaN daa baag - 76 -
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ sii| us ngrii viHc bbHdr naaN daa saarthvaah rhiNdaa sii| joo dhn dhaany (anaaj) naal smridh sii| lookaaN daa shaaraa sii| us saarthvaah dee subbHdraaN naaN dii ptnii sii| joo kooml hHth pair vaalii sii| uh vaaNjh sii us dii good khaalii sii, sNtaan utpNn krn tooN aayoog sii, uh jaannuukurmaataa sii bbaav sooNdee smeeN us dee peett dee naal pHtt hii sii kooii bHcaa nhiiN| | is tooN baaad ik smeeN pichlii raat kuttNb jaagrn smeeN subbHdraa saarthvaahii nuuN ih maansik ciNtn hooiaa, "maiN bbdr saarthvaah dee naal lNbee smeeN tooN aneekaaN prkaar dee s'bd aadi vis'eeaaN dee bboog bboogdii aa rhii haaN, meeree hunn tHk iHk vii sNtaan paidaa nhiiN hooii| uh maataavaaN dhn hn, puns'iil hn pun kmaaii vaaliiaaN hn, istriiaaN pun atee sukh vaaliiaaN hn| uhnaaN maanv deeh dee phl nuuN praapt kiitaa hai, jinhaaN maavaaN dee peett tooN sNtaan utpNn hooii hai| jihnaa nee apnnii chaatii tooN sntaan nuuN apnnaa duHdh plaaiaa hai| joo bHciaaN dee lubbaabnee s'bd sunndiaaN hn| bHcee nuuN chaatii naal lgaa kee ghumaauNdiiaaN hn phir bHciaaN dee kml dee smaan kooml hHthaaN nuuN phrrkee bHcee nuuN good viHc bitthaauNdiiaaN hn| apnnee miHtthee miHtthee vcn naal bHcee nuuN looriiaaN diNdiiaaN hn| maiN naabbaag, puNn hiin haaN, pichlee jnm dii s'ubb kmaaii tooN rhit haaN, maiN iHk vii sNtaan daa suHkh naaN paa skii| kiuN ki maiN ik vii sNtaan nhiiN hooii" is prkaar sooc vicaar krdee hooee, uh bhut hii niic mhisuus krn lHgii atee heetthaaN nuuN muuNh krkee pchtaavaa krdii hai||3|| us kaal us smeeN viHc iiriiaa, bbaas'aa, ees'naa, aadaan bbNdd, maatr niks'eep, uHcaar, prstrvn, s'leesuup siNghaan prtiis'tthaapnaa aadi pNj - 77 -
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ smiti dhaark, mn, vcn kaaiiaa, tiNn guptii nuuN iNdriiaaN kaabuu krn vaalii, gupt mcaarnii, bhut s'aas'traaN dii jaankaar, bhut saadhvii privaar vaalii suvrtaa naaN dii saadhvii piNdd dhrm prcaar krdii vaaraannsii ngr viHc aaii| uHthee saadhvii nee niymaanusaar aagiaa lai kee upaasraa hinn kiitaa| sNjm tp raahiiN aatmaa nuuN pHvitr krkee saadhvii jiivn gujaar rhii sii| us tooN baaad suvrtaa saadhvii dii iHk s' mNddlii bbiHkhiaa lii vaaraannsii ngr dee uHc, niic atee mHdhm kulaaN viHc ghuNmdii bbHdr saarthvaah dee ghr phuNcii| s'ubbdraa saarthvaahii nee aauNdiiaaN saadhviiaaN nuuN veekhiaa dilooN khus'ii hooii| binee naal aasn tooN uHtthii, sHt aHtth kdm saahmnnee aaii, saahmnnee aa kee bNdnaa nmskaar kiitaa, phir s'udh bboojn dee daan daa laabb praapt kiitaa| phir subbHdraa nee saadhviiaaN nuuN puHchiaa, "hee deevaanuuaa! maiN bbHdr saarthvaah dee naal aneekaaN bboog bboogdii jiivn gujaar rhii haaN| pr aHj tHk meeree iHk vii sNtaan nhiiN hoo paaii uh maataavaaN dhn hn, puNns'iil hn jihrriiaaN pichlee jnmaaN daa puNn bboogdiiaaN hn| jinhaaN dee peett tooN bHcee utpNn krdiiaaN hn| maiN bbaaghiin, puNnhiin, puNn aacrn tooN rhit haaN| is lii maiN ihnaaN viHcooN kooii vii suHkh praapt nhiiN kr skdii| hee deevaanupriaa ! tusiiN look bhut giaan vaalee hoo, bhut gHlaaN nuuN jaanndee hoo, bhut piNddaaN, s'hiraaN viHc vicrdee hoo, bhut saaree raajee iis'vr tlvr aadi tooN lai kee saarthvaah dee ghraaN viHc bbiHkhiaa lii jaaNdee hoo| mainuuN kooii vidiaa yoog, mNtr yoog, vmn, vireecn, vstii krm jaaN dvaaii, bbsm daa giaan deevoo| jis naal meeree lrrkaa jaaN lrrkii hoo skee // 4 // - 78 -
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ us tooN baaad saadhvii us subbHdraa saarthvaahii nuuN is prkaar uHtr diNdii hai, "hee deevaanuupriaa! asiiN look iiriiaa aadi pNj smitii tiNn guptii, iNdriiaaN nuuN vHs viHc krn vaaliiaaN gupt brhmcaarnii nirgrNth s'mnniaaN haaN| saanuuN ajihii gHl kNnaaN naal sunnnaa vii paap hai| phir asiiN ajihii gHl daa updees' tee aacrn kiveeN dee skdee haaN"| asiiN look keevlii (viitraag) bbgvaan raahiiN aakhee daan, s'iil, tHp atee bbaavnaa aadi bbiNn bbiNn prkaar dee dhrm daa hii updees' krdee haaN| 115 11 is tooN baaad us subbHdraa srthvaahii nee uhnaaN saadhviiaaN dee dhrm nuuN sunn kee hirdee viHc dhaarn kiitaa| khus'ii naal tiNn vaar saadhviiaaN nuuN bNdn nmskaar krkee is prkaar aakhiaa, "hee deevaanpriaa! maiN nirgrNth prvcn tee s'rdhaa krdii haaN, vis'vaas krdii haaN, nirgrNth prvcn prtii meerii ruHcii hoo gii hai| aapnnee joo updees' kiitaa hai uh sHc hai, maiN vk (upaask) vrt sviikaar krdii haaN? saadhviiaaN nee kihaa, "hee deevaanuupriaa! jiveeN teerii aatmaa nuuN suHkh hoovee usee prkaar kroo, pr dhrm aacrn dee kNm viHc annghilii naa kroo" us subbHdraa saarthvaahii nee unhaaN saadhviiaaN tooN nirgrNth dhrm sviikaar kiitaa| phir saadhviiaaN nuuN bNdn nmskaar krkee stikaar naal vidaa kiitaa|||6|| subbHdraa saarthvaahii nee lNbaa smaaN s'aavk dhrm daa paaln kiitaa| iHk raat kttuNb jaagrnn smeeN subbHdraa dee mn viHc vicaar aaiaa "maiN bbHdr saarthvaah dee naal bboog bboogdii aa rhii haaN| meeree hunn tHk iHk vii - 79 -
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ sNtaan paidaa nhiiN hooii| meeree lii ihoo ucit hai ki maiN suurj nikldee hii bbHdr saarthvaah (ptii) dii ij'aajt lai kee suvrtaa aariaa saadhvii kool saadhvii jiivn aNgiikaar kraaN| ajihaa vicaar krkee bbHdr saarthvaah kool aaii atee kihaa, "hee deevaanupiaa! maiN kaaphii smeeN tooN tuhaaddee naal bboog bboogdii aa rhii haaN, meeree iHk vii sNtaan nhiiN hooii| is lii maiN caahuNdii haaN ki tuhaaddii aagiaa naal maiN suvrtaa saadhvii paas diHkhiaa lai lvaaN // 7 // | subbHdraa saarthvaahii dii gHl sunn kee bbHdr saarthvaah nee uHtr diHtaa, "hee deevaanupriaa! tuuN ajee suvrtaa saadhvii paas diHkhiaa naa lai, bbHdr saarthvaah raahiiN aakhii gHl nuuN subbHdraa saarthvaahii nee stikaar naa ditaa, vicaar naa kiitaa, duusrii atee tisrii prkaar subbHdraa saarthvaahii nee ih aakhiaa, hee deevaanupriaa! tusiiN mainuuN saadhvii bnnn dii aagiaa deevoo us bbHdr saarthvaah nee aapnnii ptnii nuuN bhut vaar smjhaaiaa atee kihaa ghr viHc rhinnaa hii phaaideemNd hai| priikhiaa hiHt usnee kihaa sNjm bhut mus'kil hai| bboog bboogn tooN baaad sNjm hinn krnaa tthiik nhiiN hai| is prkaar bbiNn bbiNn prkaar smjhaaunn tee subbHdraa saarthvaah naaN mnii| phir naa caahuNdee bbHdr saarthvaah nee subbHdraa nuuN diikhiaa dii aagiaa prdaan kiitii| // 8 // | us tooN baaad us bbHdr saarthvaah nee vipul as'n, paann khaady, svaady bboojn tiaar krvaaee, apnnii saarii jaatii dee lookaaN miHtraaN atee ris'teedaaraaN daa aadr stikaar kiitaa| uhnaaN nuuN bboojn krvaaiaa| baaad viHc uh subbHdraa is'naan aadi krkee, mNgl ruupii tilk daa s'gn krkee - 80 -
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghinnee, kprree paa kee aaii| phir subbdraa 1000 purs'aa dee yoog utthaaii jaann vaalii paalkii viHc baitth gii| phir ris'teedaaraaN, sNbdhiiaaN naal ghirii, baajiaaN gaajiaaN naal vaaraannsii ngrii dee cookaaN bjaaraaN viHcooN huNdii hooii, saadhviiaaN dee upaaree viHc paalkii tooN baahr aaii| // 9 // | paalkii tooN utr kee phir us bbHdr saarthvaah nee subbHdraa saarthvaahii nuuN aHgee krkee suvrtaa saadhvii nuuN bNdn nmskaar kiitaa| phir is prkaar kihaa, "hee deevaapiaa! ih meerii ptnii subbHdraa meerii bhut hii piaarii suNdr istrii hai| is nuuN vaat, pit, kph aadi roog atee tthNddaa grm aadi daa duHkh chooh naa skee| maiN ajihaa ytn hmees'aa krdaa aaiaa haaN soo ih saarthvaahii jnm mrn dee cHkr tooN ddr kee aap kool muNddit (saadhvii) hoonnaa caahuNdii hai| maiN aap nuuN cailii dii kiHkhiaa dee rihaa haaN| aap is bbiHkhiaa nuuN svikaar kroo| bbHdr saarthvaah dee is prkaar dee aakhnn dee suvrtaa saadhvii nee kihaa, "hee deevaanuuaa ! jiveeN teerii aatmaa nuuN suHkh hai| us prkaar kroo pr s'ubb kNm viHc prmaad (aals jaaN anngihlii) naa kroo` // 10 // is tooN baaad s'uvrtaa saadhvii dee ih aakhnn tee subbHdraa saarthvaahii nee saaree ghinnee utaar diHtee| apnnee hHth naal pNj mutthii looc (muNddn) kiitii| phir aapnnii gurnii suvrtaa saadhvii dii tiNn vaar prtibinaa krkee bNdnaa krdii hai atee is prkaar aakhdii hai, "sNsaar lookaaN dii aHg viHc jl rihaa hai (jiveeN deevaanNdaa baahmnnii) nee aakhiaa (bbgvtii suutr) sii| is lii maiN aap kool diHkhiaa grhinn krdii haaN| pNj smitii, tiNn guptii nuuN iNdrii nuuN kaabuu krkee uh gupt brhmcaarnii bnn gii| // 11 // - 81 -
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ us tooN baaad uh subbHdraa aapnnii ik smeeN histhaaN lii bHciaa naal preem krn lgii| preem (mmtaa) vHs uh bHciaaN dee teel, vttnaa, piinn lii paas'k jl (kHcaa paannii), meehNdii, krree, kjl, cNdn, sugNdht drv, khiloonee, khaann vaaliiaaN mitthaaiaaN iHktthiiaaN krn lHgii| uh subbHdraa histhii dee kumaar, kumaariiaaN, bHcee, bHciiaaN viHcooN kisee dee teel maalis krdii kisee dee vttnaa mldii, kisee nuuN paas'k paannii naal nhlaauNdii, surmaa lgaauNdii, mHthee tee baann dii trhaaN keesr daa tilk krdii| bHciaaN nuuN jhuulaa jhuulaauNdii| bHciaaN nuuN ktaar viHc khrrhaa kee saariiaaN dee cNdn daa tilk lgaauNdii| kisee bHcee dee s'riir nuuN sugNdhit vttnee naal s'iNgaardii kisee nuuN khiloonnee diNdii| kisee nuuN mitthaaii duHdh diNdii, kisee lii kaagj' dee phuHlaaN dii maalaa tiaar krdii hai| | kisee bHcee nuuN apnnee pairaaN tee, pHtt tee piitth tee lgaauNdii| kisee nuuN chaatii naal vii lgaauNdii| kisee nuuN mooddee tee kisee nuuN sir tee rHkhdii kisee dee hHth nuuN phrr kee hoolii jaaN uHcii aavaaj viHc gaauNdii| puHtr, puHtrii, pootee, doohtee, pootii, doohtii dii iHchaa puurii krdii uh subbHdraa ih kNm krdii sii| // 12 // subbHdraa saadhvii dee ajihee saadhuu prNpraa rhit aacrn nuuN veekh kee suvrtaa gurnii saadhvii boolii, "hee deevaanuupiaa ! asiiN sNsaark vis'eeaaN tooN rhit, iiriiaa, smitii yuHkt gupt brhmcaarnii haaN| saanuuN ajihee kNm krnee s'oobbaa nhiiN diNdee| tuuN aapnnee kNm daa vicaar kroo| paap dii s'udhii lii aloocnaa tee praas'cit kroo - 82 -
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ subbHdraa saarthvaahii nee gurnii dii aagiaa vHl kooii dhiaan naa diHtaa| sgooN philaaN vaalee grhisthii kNmaaN viHc uljhii rhii|||13|| phir vrtaa saadhvii nee ihnaaN vidhiiaaN naal smjhaaiaa: 1. hiilnaa (cNgee kul daa hoo uHtm sNjm teeree kool hai phir tuHch kNm kiuN krdii haiN) 2. niNdnaa (buree s'bdaaN raahiiN doos' prgtt krnaa 3. khisnaa (muuNh, hHth, vigaarr kee apmaan krnaa) 4. grhinnaa (guruu jnaaN kool usdee doos' prgtt krnaa) us tooN baaad us suvrtaa saadhvii dee vaar vaar is prkaar vivhaar krn tee vii saadhvii subbHdraa nee ih vrtaaoo naa chHddiaa| subbHdraa saadhvii dee mn viHc vicaar utpNn hooiaa ki jdooN maiN aapnnee ghr viHc sii taaN ajaad sii| jd tooN maiN sir munaa kee saadhvii bnnii haaN maiN gulaam bnn gii haaN| ih s'roomnniiaaN nirgrNthnniiaaN meeraa aadr krdiiaaN sn| piaar daa vrtaaoo krdiiaaN sn| pr hunn naa piaar krdiiaaN hn naa hii aadr| meerii hmees'aa niNdiaa hii krdiiaaN hn| soo meeree lii ihoo ucit hai ki maiN sveeree inhaaN suvrtaa guurnii nuuN chHdd kee alHg upaasree viHc jaa kee rhaaN| ih vicaar kee suvrtaa saadhvii nuuN chHdd kee subbHdraa iHklii rhinn lHgii| uHthee us nuuN guurnii dii kooii rukaavtt nhiiN sii| ih phir bHciaaN naal philaaN dii trhaaN vivhaar krn lHgii| // 14 // - 83 -
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ us tooN baaad suHbbdraa, aariaa paars'naath saadhuu dee gunnaa tooN duur hoo kee, smaacaarii toorr kee ghuNmnn lHgii| uHtr gunn viHc doos' lgaaunn kaarn| sNjvlnks'aaee prgtt hoonn kaarn isHthaaN dee bNdhnaa viHc phHs gii| klpnaa vaalaa raah apnaa kee saadhuu smaacaarii dii ulNghnaa krn lHgii| | lNbaa smaaN saadhvii dhrm paalnn kiitaa| phir 15 din daa smaadhii mrn hinn kiitaa| aatmaa nuuN 30 vailee vrtaaN raahiiN paapaaN dee sthaanaaN dii aNt smee aaloocnaa naa kiitii| pr prtiikrmnn naa krn kaarn atee smeeN soodhrm klp dee bhupuHtriikaa vimaan dii upaapaat sbbaa viHc deev dus'y raahiiN cHkii deev s'aiyaa viHc utpNn hooii| is daa aakaar jyNny aNgul dee asNkhiaaNtvaa bbaag hai| ih bhupuHtriikaa deevii paidaa hooii| phir uh bhupuHtriikaa deevii bbaas'aa praaptii aadi 5 priaaptiiaaN praapt krkee sHt hHth aakaar vaalii deevii bnnii| // 15 // hee gootm ! bbhupuHtriikaa deevii aapnnee div giHdhii naal bbrpuur hai| gdhr gootm, "hee bbgvaan! kis kaarn is daa naaN bhupuHtriikaa hooiaa bbgvaan, "hee gootm! bbhupuHtriikaa deevii jd jd deev raaj iNdr kool jaaNdii hai| tHd tHd uh bhut saaree lrrkee lrrkiiaaN dii rcnaa (vikurvnaa) krdii hai| vikurvnaa krkee deev raaj iNdr kool aauNdii hai| iNdr nuuN apnnee riHdhii, divjyootii teej vikhaauNdii hai| hee gootm ! is lii is nuuN bhupuHtrikaa deevii aakhdee hn // 16 // hee bbgvaan! bhupuHtriikaa dii sthitii (umr) kiNnee saal hai? - 84 -
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ hee gootm! bhupuHtriikaa dii svrg viHc sthitii caar plyoopm hai| hee bbgvaan! ih bhupuHtriikaa umr puurii krkee, deev gtii puurii krkee, sthitii daa khaatmaa krkee deev look tooN cHl kee phir kiHthee utpNn hooveegii? hee gootm! ih bhupuHtrikaa deevii jNbuu diip naaN dee diip aNdr viNdhy prvt dee vibbil snivees' viHc braahmnn kniaa bnneegii| maaN piu giaaraaN din utpNn hoonn tooN baaad is daa naaN soomaa rHkhngee| bcpn paar krkee uh jvaanii aNdr ih lrrkii bhut hii khuubs'urt ruup dii maalk hooveegii| us tooN baaad maaN pioo us nuuN bboog bboognn dee yoog smjh kee is daa viaah kr deenngee| maaN pioou yoog vstaaN dee kee miHtthee bcn bool kee raas'ttr kutt naaN dee bbaannjee naal soomaa dii s'aadii kr deenngee| ih soomaa is'tt kaaNtaa tee bHlbb hooveegii, soomaa daa ptii soomaa dii ghinniiaaN dii trhaaN, teel dee vrtn dii trhaaN, rHkhiaa krkee, kprree dii peettii dii trhaaN us dii deekhbbaal kreegaa| iNdr niil mnnii aadi rtn krn tk dii trhaaN praann tooN vHdh mhHtv deeveegaa us (soomaa) dii vaat pit aadi roog us nuuN chooh naa skee bbaav laal rkhiaa krdaa us dii ciNtaa kreegaa|||17|| us tooN baaad soomaa ptnii raas'tt kutt dee naal vis'aal bboog bboogdii hr saal ik joorraa bHcaa utpNn kreegii| uh 16 saal viHc 32 bHcee paidaa kreegii | uh soomaa braahmnnii jiaadaa bHciaaN tooN tNg aa jaaveegii| is umr dee iHk iHk saal dee phrk vaalee bHcee soomaa dii durds'aa kr deenngee| kooii us - 85 -
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ dee upr chaatii naal lHg kee sooeegaa, kooii vihrree viHc ghumeegaa, kooii bHcaa uts'aah vaalaa hooveegaa, kooii gireegaa, kooii chaatii daa duHdh mNgeegaa, kooii khaannaa mNgeegaa, kooii baal hHtth kreegaa, kooii paannii mNgeegaa, kooii ruseegaa, kooii kroodh kreegaa, kooii bHcaa apnnii apnnii ciij' lii lrreegaa, kooii choottaa brree tooN maar khaaveegaa, kooii bHcaa bkvaas kreegaa, kooii s'oor s'raabaa kreegaa, kooii iHk dusree dee piHchee bbHjeegaa, kooii rooeegaa, kurlaaeegaa, kooii sooNdaa rheegaa, kooii kprree phrr kee lttkeegaa, kooii aHg naal jl jaaveegaa, kooii dNdiiaa vddeegaa, kooii ulttiiaaN kreegaa| is prkaar bHciaaN daa ttHttii pis'aab saaph krdii hooii ddrii hooii, durgNdh vaalii soomaa apnnee ptii raas'ttr kutt naal bboog bboognn tooN asmrth hoo jaaveegii||18|| (is tooN baaad saaraa vrtaaNt bhupuHtriikaa dii diikhiaa tooN philaaN vaalaa hii hai| phrk inhaaN hai ki iHthee uh unhaaN maataavaaN nuuN dhn mNndii hai joo vaaNjh hn| philaaN uh uhnaaN maataavaaN nuuN dhn mNndii sii joo puHtraaN vaaliiaaN sn| dusraa phrk ih hai ki soomaa baahmnnii usee prkaar updees' sunneegii| baakii daa paatth bhupuHtriikaa dee s'uruu viHc aa cukaa hai usee trhaaN ihnaaN paatthaaN daa arth smjhnaa caahidaa hai) // 19-20 // us tooN baaad suvrtaa saadhvii dhrm prcaar krdii vibbil s'nivees' aaveegii| jghaa dii aagiaa lai kee tHp sNjm naal aatmaa nuuN s'udh kreegii| - 86 -
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ us tooN baaad soomaa braahmnnii us saadhvii dee aaunn dii khbr tooN khus' hooveegii| is'naan krkee haar s'iNgaar krkee bNdn nmskaar lii jaaveegii| bNdn krkee, dhrm sunn kee uhnaaN saadhviiaaN nuuN kheegii, "hee deevaanupriaa ! maiN raas'ttr kutt tooN puHch kee aap paas saadhvii bnnnaa caahuNdii haaN uh saadhviiaaN aakhnngiiaaN jis trhaaN teerii aatmaa nuuN suHkh hai, us prkaar kroo| s'ubb kNm viHc aals nhiiN vrtnaa caahiidaa| // 21 // phir soomaa saadhviiaaN nuuN nmskaar krkee aapnnee ptii raas'ttrkuutt kool aaveegii atee aakheegii, "hee deevaanupriaa! maiN saadhviiaaN tooN dhrm tHtv sunniiaa hai usee nuuN maiN hinn krnaa caahuNdii haaN kiuNki is viHc hii meerii rucii hai| is lii maiN tuhaaddii ij'aajt naal suvrtaa saadhvii paas saadhvii bnnnaa caahuNdii haaN | ih sunn kee raas'ttr kutt kheegaa ki, "hee deevaanupriaa ! tuuN ajee sNjm hinn naa kroo philaaN sNsaar dee bboog bboog lvoo is tooN baaad saadhvii bnn jaannaa lNbaa smjhaaunn tooN baaad uh mNn jaaveegaa atee aakheegaa, jiveeN teerii aatmaa nuuN suHkh hai, kr s'ubb kNm viHc prmaad (anngihlii) tthiik nhiiN // 22-24 // us tooN baaad uh raas'ttr kutt vipul as'n, paann, khaady, svaady caar prkaar dee bboojnn bnh kee apnnee miHtraaN nuuN bulaaveegaa aadr stikaar kreegaa| - 87 -
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ is trhaaN soomaa vii philaaN dHsii subbHdraa dii trhaaN gupt brhmcaarnnii saadhvii bnneegii| uh us suvrtaa saadhvii tooN smaaik aadi 11 aNgaaN daa adhiain kreegii| phir 6, 8, 10, 12 aadi vrtaaN dee tpaaN naal mhinee daa smaadhii mrn sthaaraa kreegii| paapaaN dii aloocnaa prtikrmnn krkee iHk mhiinee dii s'Nthaaraa krkee deeviNdr s'kr dee saum naamk smaanik deev dee ruup viHc paidaa hooveegii| uHthee deev dii sthitii (umr) 2 saagrupm hai| uHthee soomaa vii doo saagroopm vaalaa deev bnneegii|||25|| gootm, "hee bbgvaan! ih soomaa naaN daa deev sthitii, jaatii daa khaatmaa krkee deev look tooN cl kee kiHthee utpNn hooveegaa? bbgvaan, "hee gootm ! mhaaNvideeh kheetr viHc utpNn hoo kee saaree dukhaaN daa khaatmaa kreegii atee siHdh buHdh tooN mukt hoo kee mooks' nuuN praapt kreegii" aariiaa sudhrmaa svaamii apnnee ceelee aariiaa jNbuu svaamii nuuN aakhdee hn, "hee jNbuu ! is prkaar bbgvaan mhaaviir nee pus'pitaa naaN dee tiisree upaaNg dee coothee adhiain daa vrnnn kiitaa| // 26 // - 88 -
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ pNjvaaN adhiain | aariaa sudhrmaa suvaamii puHchdee hn, "hee bbgvaan! jee mooks' nuuN praapt mnn bbgvaan mhaaviir nee coothee adhiain daa ih vrnnn kiitaa hai taaN pNjveeN adhiain daa kii vrnnn kiitaa hai| aariaa sudhrmaa boolee, "hee jNbuu ! us kaal us smeeN raajhi naaN daa ngr sii| gunns'iil naaN daa ceety sii, us ngr daa raajaa s'reennik sii| us kaal, us smeeN us ngr viHc bbgvaan mhaaviir pdhaaree, bbgvaan dee drs'n lii dhrm pris'dh niklii||1|| us kaal, us smeeN sudhrm klp dee puurnbbHdr naaN daa vimaan sii| uh deev sudhrm sbbaa aNdr puurnbbHdr siNghaasn dee uHpr 4 hj'aar smaanik deevtiaaN dee privaar naal baitthaa sii| uh puurnbbHdr deevtaa suriaabb deev dii trhaaN bbgvaan saahmnnee 32 prkaar dee naattk vikhaa kee, jis dis'aa vHlooN aaiaa sii us dis'aa vHl cHlaa giaa| iNdr bbuutii gootm nee is deevtee dii inhaaN vis'aal giHdhii baaree bbgvaan mhaaviir tooN puHchiaa, bbgvaan mhaaviir nee philaaN dii trhaaN hii uHtr diHtaa| phir bbgvaan mhaaviir tooN is deevtaa daa pichlaa jnm puHchiaa, bbgvaan nee uHtr diHtaa, "us kaal, us smeeN jNbuu diip dee bbrt kheetr viHc mnniipaadikaa naaN dii ngrii sii| joo brree brree mhilaaN naal s'iNgaarii hooii sii| - 89 -
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ baahrii tee aNdrlee dus'mnaaN tooN rhit sii| dhn anaaj naal bbrpuur sii| uHthee daa raajaa cNdr sii| us daa taaraakiirnn naaN daa ceety sii| uHthee puurnbbHdr gaathaapti dhnu anaaj naal bbrpuur hoo kee vsdaa sii| us kaal us smeeN uHthee jaatii, kul, sthvr sNpNn jiivn atee moot dee bbai tooN rhit bhus'ruut munii apnnee dhrm privaar naal mnniipaadkaa ngrii pdhaaree| lookaaN daa iHktth drs'n krn aaiaa puurnbbHdr vii ih khbr sunn kee bhut khus' hooiaa| phir iiriiaa smitii vaalaa, gupt brhmcaarii munii bn giaa, smaaik aadi 11 aNgaa daa adhiain krn kaarnn kaaphii smaaN saadhuu jiivn gujaariaa| pheer sNleekhnaa raahiiN 60 voolee vrtaaN raahiiN paap sthaanaaN dii aaloocnaa tee prtikrmn krkee, smaadhii mrn raahiiN, soodhrm klp dee puurnbbHdr vimaan viHc utpNn hoo kee bbaas'aa, mn prigiaaptii vaalaa deevtaa bnniaa| gootm, "hee bbgvaan! puurnbbHdr deev dii sthitii kiNnee kaal (smeeN) dii hai?" bbgvaan mhaaviir, hee gootm! puurnbbHdr deev dii umr tee (deevlook vic) sthitii doo saagroopm hai" gootm, hee bbgvaan! iHthooN (deevlook) cl kee puurnbbHdr deevtaa kiHthee paidaa hooveegaa?" - 90 -
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ bbgvaan mhaaviir, "hee gootm! ih puurnbbHdr deev mhaavideeh kheetr viHc utpn hookee sidh buHdh mukt hooveegaa| saaree duHkh daa naas krkee muktii praapt kreegaa srii sudhrmaa svaamii aakhdee hn, "hee jNbuu ! mooks' nuuN praapt mnn bbgvaan mhaaviir tooN maiN jis prkaar pNjvaa adhiain sunniaa sii us daa arth tainuuN dHs diHtaa hai // 2 // - 91 -
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ cheevaaN adhiain aariiaa jNbuu svaamii puHchdee hn, "hee bbgvaan! mooks' nuuN praapt hooee bbgvaan mhaaviir nee pNjveeN adhiain daa jee ih arth phrmaaiaa hai taaN is suutr dee 6veeN adhiain daa kii arth hai?" bbgvaan mhaaviir aakhdee hn, "us kaal us smeeN raajgrhi naaN daa ngr sii| uHthee gunns'iil naaN daa ceety sii| uHthee s'reennik raajaa raaj krdaa sii| us kaal us smeeN uHthee s'mnn bbgvaan mhaaviir pdhaaree| dhrm pris'dh hooii| us kaal us smeeN mnniibbHdr naaN daa deev mnnii bbHdr siNghaasn tee caar hj'aar smaanik deevtiiaaN naal baitthaa sii| uh mnniibbHdr deev puurn bbHdr dii trhaaN bbgvaan kool aaiaa| naattk vikhaa kee claa giaa gndhr gootm nee mnnii bbHdr dii div riHdhii baaree prs'n kiitaa taaN bbgvaan mhaaviir nee kuttaagaars'aalaa dee dris'aaNt naal smjhaaiaa| gndhr gootm nee mnnii bbHdr dee pichlee jnm baaree puHchiaa| bbgvaan mhaaviir nee kihaa, "us kaal us smeeN mnnii paadikaa naaN dii ngrii sii| uHthee mnnii bbHdr naaN daa gaathaa ptii rhiNdaa sii| usnee vii sthivr muniiaaN kool diikhiaa grhinn krkee smaaik aadi 11 aNgaaN daa adhiain kiitaa| bhut smeeN saadhuu jiivn paal kee maask sNleekhnaa kiitaa| 60 veelee vrtaaN naal paap sthaan dii aloocnaa kiitii prtiikhaann krkee mnniibbHdr vimaan viHc utpNn hooiaa| is dii sthitii doo saagroopm hai| ih vii deev - 92 -
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ look tooN cHl kee mhaavideeh kheetr viHc paidaa hooveegaa| siHdh buHdh hoo kee duHkhaaN daa naas' kreegaa| is prkaar dee jNbuu ih cheeveeN adhiain daa vrnnn hai|||1|| - 93 -
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 tooN 10 tHk adhiain jis trhaaN puurn bbHdr daa vrnnn hai usee trhaaN dHt, siv, bl, annaadit ihnaaN saaree deevtiiaaN daa vrnnn puurnbbHdr dii trhaaN hii smjhnnaa caahidaa hai| sbb dii umr doo saagroopm hai| vimaanaa dee naaN vii uhnaaN dee naaN tee hn| inhaaN vis'ees' hai ki pichlee jnm viHc dHt, cNdn ngrii viHc, siv mithlaa viHc, bl hstiinaapur viHc atee annaadit kaakNdii ngrii viHc paidaa hooiaa| ihnaaN bgiciaaN dee naaN sNhinnii gaathaa anusaar jaann lainnee caahidee hn| // 1 // - 94 -
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ pus'pculikaa cauthaa upaaNg is pus'pculikaa naamk upaaNg viHc deev look diiaaN deeviiaaN daa vrnnn hai| is dee 10 adhiain hn, inhaaN deeviiaaN daa sNbdh 23veeN tiirthNkr bbgvaan paars'naath dee smeeN naal hai| us jmaanee diiaaN saadhviiaaN nee ajihee kihrree s'ubb krm kiitee sn, jis dee siHttee vjooN uhnaaN nuuN deev look viHc jnm miliiaaN| jis daa is viHc vis'thaar naal vrnnn kiitaa giaa hai| philee adhiain dii paatr s'udhrm klp deevii look dii s'riideevii daa pichlaa jnm dHsiaa giaa hai naal hii saadhuu jiivn viHc kiitii annghilii daa vrnnn hai| isee annghilii dee siHttee vjooN ih saariiaaN deeviiaaN mooks' praapt nhiiN kr skiiaaN| is vrg tooN saanuuN siHkhiaa mildii hai ki saanuuN saadhuu jiivn aNgiikaar krkee kdii vii annghilii nhiiN krnii caahidii| - 95 -
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ philaa adhiain aariiaa jNbuu svaamii apnnee guruu s'rii sudhrmaa svaamii tooN puHchdee hn, "hee bbgvaan! jee muktii nuuN praapt bbgvaan mhaaviir nee puspikaa upaaNgaa daa is prkaar vrnnn kiitaa hai taaN coothee upaaNg pus'pcuulikaa daa ki arth phrmaaiaa hai, ih dHsnn dii kripaaltaa kroo?" aariiaa sudhrmaa svaamii aakhdee hn, "hee jNbuu ! muktii nuuN praapt hooee s'roomnn bbgvaan mhaaviir nee pus'pculikaa naaN dee upaaNg dee 10 adhiain phrmaaee hn| inhaaN dee naaN is prkaar hn: 1. s'rii deevii 2. hriig deevii 3. srii deevii 4. kiirtii deevii 5. buHdhii deevii 6. lksmii deevii 7. ilaa deevii 8. suuraa deevii 9. rs deevii 10. gNdh deevii| aariiaa jNbuu svaamii nee pheer prs'n kiitaa, jee muktii nuuN praapt s'roomnn bbgvaan mhaaviir is s'aastr dee 10 adhiain phrmaaee hn taaN philee adhiain daa ki arth phrmaaiaa hai? s'rii sudhrmaa svaamii phrmaauNdee hn, "hee jNbuu! us kaal, us smeeN viHc raajgrhi naaN daa ngr sii| gunns'iil naaN daa ceety sii| raajaa s'reennik raaj krdaa sii| iHk vaar us ngr vic nirgrNth s'mnn bbgvaan mhaaviir pdhaaree, dhrm pris'dh jurrii| updees' sunnn lii naagrikaaN diiaaN ttooliiaaN aaiaaN| - 96 -
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ us kaal us smeeN, s'rii deevii sudhrmaa deev look vic s'rii avtNsk vimaan dii sudhrm subbaa dee s'rii naamk siNghaasn tee apnnee 4 hj'aar saamaanik deevtiaaN, caar hj'aar mhHtraavaaN dee deevii privaar naal baitthii sii| jis prkaar bhupuHtriikaa daa vrnnn kiitaa giaa hai, usee prkaar deevii vii bbgvaan mhaaviir nuuN bNdn nmskaar krn aaii| naattk vikhaa kee clii gii| muHkh phrk ih hai ki is nee maaiiaa raahiiN bHcee bHciaaN nhiiN bnnaaee| // 1 // pheer gootm svaamii nee s'rii deevii dee pichlee jnm sNbdhii prs'n puHchiaa? bbgvaan mhaaviir nee uHtr diHtaa, us kaal us smeeN raajgrhi naaN dii ngrii sii| gunns'iil naaN daa ceety sii, uHthee jitsutruu naaN daa raajaa raaj krdaa sii| usee s'hir vic sudrs'n naaN daa gaathaapti rhiNdaa sii| joo riHdhii vaan tee prsidh sii| us dii priaa naaN dii soohnii tee kooml aNgaaN vaalii ptnii sii| us sudrs'n gaathaapti dii ptnii tooN bbuutaaN naaN dii kNniaa paidaa hooii| uh lrrkii choottii umr viHc hii buHddhii lgdii sii| kuaarii umr viHc hii us daa s'riir ttuHtt cukaa sii, chaatiiaaN maas rhit lttkiiaaN hooiiaaN sn| us lrrkii dee saaree aNg ddhiHlee vikhaaii dee rhee sn| kooii purs' vii us nuuN sviikaar krn lii tiaar sii| is lii uh ptii rhit bbaav kuaarii sii - 97 -
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ us kaal, us smeeN bbgvaan paars'naath purs'aadaaniiaa tiirthNkr us ngrii viHc pdhaaree| bbgvaan paars'naath daa s'riir 9 hHth uHcaa sii| dhrm pris'dh jurrii| bbuutaaN nuuN bbgvaan paars'naath dee phuNcn daa smaacaar ptaa lHgaa| uh bhut khus' hooii| | pheer uh maaN piu kool aa kee aakhnn lHgii, "hee stikaar yoog maataa jii tee pitaa jii| arihNt, purs'aadaanii, bbgvaan paars'naath piNdd piNdd dhrm prcaar krdee hooee, bhut saaree saadhuu saadhviiaaN is ngr viHc pdhaaree hn| meerii ih prvl iHchaa hai ki maiN aap doohaaN dii aagiaa lai kee bbgvaan paars'naath nuuN bNdn nmskaar krn jaavaaN dhrm ruupii seevaa bbgtii kraaN us dii gHl sunnkee maataa pitaa nee kihaa, "hee puHtrii ! jiveeN teerii aatmaa nuuN sukh hoovee, us prkaar kr| pr cNgee kNm viHc annghilii tthiik nhiiN // 2 // is tooN baaad bbuutaaN nee is'naan kiitaa| mNgl s'gn kiitee| ghinnee kprree phin kee dhaarmik rHth tee svaar hoo gii| uh daas daasiiaaN nuuN naal lai kee gunns'iil ceety viHc phuNcii| uHthee us (tiirthNkr) as'tt prtihaaree veekhee| rHth baahr khrrhaa kiitaa daas daasiiaaN naal ghirii uh us sthaan tee aaii jiHthee purs'aadaanii bbgvaan paars'naath biraajmaan sn vidhii naal (tikhtooN paatth prrhkee) bbgvaan paars'naath nuuN bNdnaa nmskaar kiitaa| - 98 -
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ is tooN baaad bbgvaan paars'naath nee bbuutaaN tee hoor lookaaN nuuN dhrm kthaa sunnaaii| bbuutaaN kniaaN nee dhrm kthaa sunnkee mn viHc prs'ntaa prgtt kiitii| is tooN baaad bbgvaan paars'naath nuuN bNdnaa nmskaar krkee arj kiitii, "hee bbgvaan! maiN nirgrNth prvcn (jain dhrm) nuuN sunn liaa hai| us (dhrm) tee vis'vaas' krdii haaN| nirgrNth prcn prtii saavdhaanii naal clnn daa prnn krdii haaN| aap joo vii aakhdee hoo ihoo sHc hai| hee deevaanupriaa! maiN maataa pitaa dii ij'aajt miln tee saadhvii jiivn hinn krnaa caahuNdii haaN? bbgvaan paars'naath nee kihaa, "hee deevaanuupiaa! jiveeN teerii aatmaa nuuN suHkh hoovee, usee trhaaN kroo, pr s'ubb kNm viHc annghilii krnaa cNgaa nhiiN // 3 // is tooN baaad uh bbuutaaN lrrkii dhaarmik rHth tee svaar hoo kee vaaps raajhi dee viHckaar huNdee hooee ghr phuNcii| rHth tooN uHtr kee maataa pitaa kool pujii| baakii daa vrnnn jmaalii kumaar munii dee vrnnn dii trhaaN hai, joo bbgvtii suutr viHc veekh lainnaa caahidaa hai (bbaav maataa pitaa mmtaa vHs is kniaa nuuN vii sNjm tooN rookdee hn) - 99 -
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ us tooN baaad maataa pitaa nee aagiaa diNdee hooee kihaa, "hee deevaanuupiaa ! jivee teerii aatmaa nuuN suHkh hoovee, usee prkaar kr| pr s'ubb kNm viHc kisee prkaar dii annghilii tthiik nhii| us tooN baaad sudrs'n gaathaapti nee vis'aal bboojn saamgrii tiaar krvaaii| us tooN baaad ris'teedaaraaN, miHtraaN tee jaat vaaliiaaN nuuN bbeejnn krvaaiiaa| sHbb nee rHj kee khaannaa khaadaa| is tooN baaad sudrs'n gaathaapti nee apnnee koottbik purs' (ghreeluu nookr) nuuN bulaa kee kihaa, "hee deevaanuupiaa! cheetii naal bbuutaaN lrrkii dee lii hj'aar purs'aaN dee cukn yoog paalkii, tiaar kroo, jld meerii aagiaa daa paaln krkee mainuuN sucit kroo"" koottbiNk purs nee aagiaa daa paaln krkee kihaa, "hee aariaa paalkii tiaar hai| // 4 // us tooN baaad sudrs'n gaathaapti dii puHtrii bbuutaaN nee is'naan kiitaa mNjn kiitaa, suNdr ghinnee tee vstr dhrn kiitee| is tooN baaad iHk hj'aar purs'aaN dee cukn yoog paalkii viHc baitth gii, miHtraaN ris'teedaaraaN atee jaat vaaliiaaN dee naal baajee gaajee viHc ghirii hooii, raajhi viHckaar ghuNmdii hooii, baahr gunns'iil ceety viHc phuNcii| tiirthNkr paars'naath dii chHtr aadi atithai nuuN veekh kee bbuutaaN paalkii tooN heetthaaN uHtrii, maataa pitaa nee lrrkii nuuN aHgee krkee, purs'aadaanii bbgvaan paars'naath nuuN nmskaar kiitaa, nmskaar krkee arj kiitii, "hee prbbuu! ih bbuutaaN saaddii iklootii puHtrii hai| ih saanuuN - 100 -
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ is'tt hai, piaarii hai, cNgii lHgdii hai| pr ih sNsaar dee duHkhaaN nuuN smjh kee aap jii kool saadhvii bnn jaannaa caahuNdii hai| asiiN aap nuuN kiHkhiaa dee ruup viHc, cailii dii bbiHkhiaa diNdee haaN| aap is nuuN svikaar kroo| bbgvaan paars'naath nee uHtr diHtaa, "jiveeN tuhaaddii aatmaa nuuN suHkh hoovee, usee trhaaN kroo bbgvaan paars'naath dee uprookt vcn sunn kee bbuutaaN prsNn hooii| uh iis'aan koon dis'aa vHl clii gii| is tooN baaad usnee phinee saaree sNsaark vstr ghinnee tiaag dee deevaanNdaa braahmnnii (bbgvtii suutr) dii trhaaN saadhvii diikhiaa grhinn kiitaa| uh saadhvii pus'pculaa dii ceelii bnn gii atee gupt brhmcaarnii hoo gii| // 5 // is tooN baaad bbuutaaN saadhvii hr smeeN s'riir bNkus'aa (s'riir s'iNgaar vaalii) bnn gii| uh hr smeeN hHth, pair, mHthaa, muNh, chaatiiaaN pauNdii rhiNdii hai| kuHkh dee aNdr hiHsee nuuN dhooNdii hai| gupt sthaan dee aNdrlee hiHsee nuuN dhoodii hai| jithee khrrhii huNdii hai, sauNdii hai, baitthdii hai uHthee philaaN paannii chirrkdii hai| is tooN baaad bbuutaaN saadhvii nuuN gurunnii aakhdii hai, "hee deevaanupriaa ! aapaaN nirgrNth saadhviiaaN haaN, iiriiaa aadi pNj smitii daa paaln krn vaaliiaaN gupt brhmcaarnii haaN, hee deevaanupriaa! teeraa s'riir bNkus'aa bnnkee vaar vaar hHth dhoonnaa, chirrkaaoo krnaa tthiik nhiiN| hee deevaanupriaa! tusiiN is kNm dii aaloocnaa krkee aatm sudhii hiHt praascit lvoo| jis trhaaN subbHdraa nee gurnnii dii siHkhiaa nhiiN sunnii, usee prkaar bbuutaaN saadhvii nee guruunnii dii gHl - 101 -
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ nhiiN mNnii| uh vii alHg upaaree (dhrm sthaan) viHc rhikee jiNdgii gujaarn lHgii| is tooN baaad uh saadhvii anus'aas'n hiintaa kaarnn mnmrjii vaalii hoo jaaNdii hai| uh vaar vaar hHth dhooNdii rhiNdii sii atee paannii chirrk kee baitthdii sii||6|| | is tooN baaad bbuutaaN saadhvii nee bhut saaree 4 - 4, 6 - 6, 8 - 8, 12 - 12, vrt krdii hai| aneekaaN saalaaN tHk sNjm daa paaln krdii hai| pr paap sthaanaa dii aaloocnaa, niNdaa kiitee binaaN mrkee soodhrm deev look dee srii avtNsk vimaan dii upaapaat sbbaa dii deev syaa tee deev aakaar ruup viHc srii deevii dee ruup viHc paidaa hooii| iHthee ih mn aadi 5 priaaptiaaN dii maalik hai| is prkaar s'rii deevii nuuN divy deevtiaaN sNbdhii siHdhii praapt hooii| srii deevii dii umr ik plyootm hai| srii gootm svaamii puHchdee hn, "hee bbgvaan! srii deevii is deev look dii jiNdgii puurii krkee kiHthee paidaa hooveegii?" bbgvaan mhaaviir aakhdee hn, "hee gootm ! s'rii deevii, apnnii deev look dii umr puurii krkee mhaavideeh kheetr viHc jnm lai kee siHdh mukt hooveegii| // 7 // - 102 -
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ dusree tooN dsvaaN adhiain jis prkaar philee adhiain viHc srii deevii daa vrnnn hai us prkaar baakii 9 adhiainaaN daa arth smjh lainnaa caahidaa hai| ih sbb sudhrm deev look viHc rhin vaaliiaaN sn| piHchlee jnm dee ngr, maataa pitaa sNbdhii jaannkaarii grhinnii gaathaa dee anusaar jaann lainnaa caahidaa hai| saariiaaN bbgvaan paars'naath kool saadhviiaaN bnniaaN| sbb mhaaNvideeh kheetr viHc paidaa hoo kee siHdh buHdh mukt hoonngiaaN| // 1 // - 103 -
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ vris'nnii ds'aaNg suutr pNjvaaN upaaNg is vris'nnii ds'aaNg suutr viHc vris'nnii vNs' dee 12 raaj kumaaraaN daa vrnnn kiitaa giaa hai| is aagm viHc 22veeN tiirthNkr aris'tt neemii dee smeeN diiaaN ghttnaavaaN daa jikr hai| aris'tt neemii daa jnm yaadv vNs' viHc hooiaa sii| is viHc prmuHkh ruup viHc nis'dh kumaar aadi dee tHp tiaag atee smaadhii raahiiN nirvaan haasl krn daa vrnnn hai| - 104 -
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ philaa adhiain aariaa jNbu svaamii, aariiaa sudhrmaa svaamii nuuN puHchdee hn, "hee bbgvaan! joo coothee aNg daa bbgvaan mhaaviir nee is prkaar daa vrnnn kiitaa hai, taaN pNjveeN aNg vris'nnii ds'aa daa ki arth phrmaaiaa hai? aariiaa sudhrmaa svaamii nee phrmaaiiaa, "hai jNbuu ! mooks' nuuN praapt hooee bbgvaan mhaaviir nee vris'nnii ds'aa dee 12 adhiain dHsee hn: 1. nis'dh kumaar 2. maaynii kumaar 3. vhi kumaar 4. vaahaa kumaar 5. pNmtaa kumaar 6. jyootii kumaar 7. ds'rth kumaar 8. drith kumaar 9. mhaadhNdvaa kumaar 10. s'ptdhNdvaa kumaar 11. dsdhNdvaa kumaar 12. sHtdhNdvaa kumaar|| // 1 // aariiaa jNbu svaamii nee puHchiaa, "hee bbgvaan! jee vris'nnii ds'aa dee mooks' nuuN praapt hooee bbgvaan mhaaviir nee 12 adhiain phrmaaee hn taaN philee adhiain daa kii arth hai?" | us kaal, us smeeN dvaarikaa naaN dii ngrii sii| joo 12 yoojn lNbii 9 yoojn coorrii sii| us ngrii prtkh viHc deev look dii trhaaN ciHt prsNn krn vaalii atee s'ilp klaa naal bbrpuur sii, veekhnn yoog sii| uh dvaarikaa ngrii dee uHtrii is'aan koonn viHc reevtk naaN daa prvt sii| uh inaa uHcaa sii jiveeN prbt asmaan naal gHlaaN kr rihaa hoovee| is prbt dee s'ikhr tee aneekaaN prkaar dee aNb, drkhnn, cNpk vailii, cmeelii dii vailii, bHlii aadi - 105 -
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ bnsptiiaaN hriaavl naal mnh lubbaauNdiiaaN sn| us prbt tee hNs, mirg, s'eer, krooNc, saars, ckrvaal, mainaa aadi bbiNn bbiNn prkaar dee pNchii kriirraa krdee sn| us prbt dee muul atee upr, aneekaaN prkaar dee jhrnee bhiNdee sn| joo is prbt dii soobbaa viHc viroodhii krdee sn| us prbt ghumnn vaaliaaN viHc svrg diiaaN apsraavaaN deevtee, vidiaa dhraaN dee smuuh vii sn atee aneekaaN vidiaa dhaark saadhuu vii vikhaaii diNdee sn| joo saaree prbt daa aanNd maandee sn| is trhaaN prbt ds ds'aarn prdhmn viir, kris'n vaasdeev, blbbHdr aadi vii is prbt daa aanNd utthaauNdee sn| ajihaa jaapdaa sii jiveeN iHthee hr rooj' mailaa lHgiaa hoovee| ih prbt suNdr tee drs'niiaaN ruup sii| us reevtk prbt dee kool hii nNdn bn naaN daa bgicaa sii| us baag viHc phuHl phl hr mausm viHc rhiNdee sn| uh baag veekhnn yoog sii| us baag viHc surpriaa naaN dee yks' daa yks'aaytn (mNdr) sii| us daa vrnnn puurn bbHdr yks' dee mNdr dii trhaaN jaan lainnaa caahidaa hai| prithvii s'ilaa dee vrnnn vii usee bgicee trhaaN uvvaaii suutr anusaar jaann lainnaa caahidaa hai| // 2 // us dvaarikaa ngrii viHc kris'n vaas'deev raajaa raaj krdaa sii| raajaa bhut saaree gunnaa naal bbrpuur sii| uh kris'n raajaa 10 duaarhaa, bHlbbHdr aadi pNj mhaaviiraaN ugrsn prmukh 16000 muktt bHdh raajiaaN, prdumn kumaar aadi saaddee tiNn kroorr raajkumaaraaN sNb aadi 60000 praamiiaaN viirseen prmuHkh 21000 suurviiraaN, 56000 mhaaNsain rukmnnii aadi 16000 raanniiaaN anNg seen aadi aneekaaN nrtkiiaaN atee bhut saaree raajee, - 106 -
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ saarthvaah iisvraaN naal raaj krdaa sii| us dii smridhii veetaaddiaaN prbt look dHkhnn ardh bbrt tHk sii| // 3 // us dvaarikaa ngrii viHc bldeev naaN daa raajaa joo mhaaN bHls'aalii sii raaj krdaa sii| bldeev raajaa dii reevtii naaN dii raannii sii, joo suNdr atee sukooml sii| iHk raat raannii nee s'eer daa supnaa veekhiaa supn drs'n, kthn, jnm, klaa grhinn aadi mhaaNvl kumaar dii trhaaN (bbgvtii suutr) jaann lainnaa caahidaa hai| vis'ees' gHl ih hai, ki us paidaa puHtr daa naaN nis'dh kumaar rHkhiaa giaa| 50 kniaavaaN naal us dii iHk din viHc s'aadii kiitii gii 50 vstuuaaN hr kniaa vlooN dheej viHc praapt hooiaaN| sNsaarik suHkh bboogdaa hooiaa uh nis'dh kumaar jiNdgii gujaarnn lHgaa| // 4 // 50 - us kaal us smeeN 10 dhnus' akaar vaalee dhrm dee tiirthNkr arhNt aris'tt neemii us ngrii viHc pdhaaree joo 21veeN tiirthNkr s'rii nmii naath tooN hjaaraaN saal baaad dhrm daa prcaar kr rhee sn, pris'dh uhnaaN dee drs'naa lii ghrooN niklii| bbgvaan dee aaunn dii khbr sunn kee kris'n vaasdeev dilooN khus' hooee| uhnaaN koottbiNk purs' nuuN bulaa aagiaa diHtii| hee deevaanpriaa! cheetii hii sudhrm sbbaa dii saaNjhii (saamdaaniik) bbeerii vjaau (jis bbeerii nuuN sunn kee look iHktthee hoo jaann) vaasdeev s'rii kris'n dii aagiaa anusaar koottbiNk purs' nee saamdaaniik bbeerii kool jaaNdaa hai atee bbeerii nuuN joor naal vjaauNdaa hai|||5|| - 107
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ us bbeerii dee vjaaee jaann tee smuNdr vijai prmuHkh ds ds'aarh tooN lai kee rukmnnii tHk saariiaaN ptniiaaN anNgseenaa smeet saariaaN gnnikaavaaN bhut saaree raajaa, tlvr, maaNddvik saarthvaah aadi is'naan krkee atee buree supnee dee phHl nuuN duur krn lii tilk aadi lgaa kee, haar siNgaar krkee tiaar huNdee hn| uh apnnii sNptii anusaar stkaar saamgrii dee naal ghoorree adi svaariiaaN tee baitth kee nookr caakraaN naal jiHthee vaasdeev sn uHthee aauNdee hn| uHthee aa kee uhnaaN s'rii kris'n dii jai jaikaar krdee hn| us tooN baaad s'rii kris'n vaasdeev nee aapnnee koottbiNk purs'aaN nuuN bulaa kee is prkaar kihaa, "hee deevaanuupriaa! siNgaaree haathii, ghoorree, rHth atee paidl caar prkaar dii sainaa nuuN sjaa kee tiaar kroo atee mainuuN sucit kroo" kris'n vaasdeev dii ajihii aagiaa sunn kee koottbiNk purs' cheetii hii haathii, ghoorree, rHth atee paidl caar prkaar dii sainaa tiaar krkee lai aaee| us tooN baaad kris'n vaasdeev nee is'naan ghr viHc is'naan kiitaa atee kprriiaaN ghinniiaaN naal apnnee aap nuuN siNgaar kee siNgaaree haathii tee svaar hooee| s'ubb s'gn dee lii aHtth aHtth maaNglik vstaaN aHgee cHliaaN| is tooN baaad uh kris'n bldeev koonnik dii trhaaN sphaid caamraaN naal sjee, smuNdr vijai smeet 10 ds'aarh nuuN lai kee ghiree hooee, bbeerii baajiaa dee s'bdaaN dii dhunaaN naal caaree dis'aavaaN guNjaadee dvaarkaa dee viHckaar gliiaaN srrkaaN paar krdee hooee, reevtk prvt pr uh bbgvaan aris'ttneemii dii dhrm sbbaa viHc puHjee| haathii tooN heetthaaN uHtr kee koonnik dii trhaaN tiNn vaar prtikhinaa lai kee bNdn nmskaar kiitaa atee seevaa krn lHgee / || 6 || - 108
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ tHd us ns'idh kumaar nee apnnee mhilaaN upr baitthee hooee jntaa raahiiN hoo rhee s'oor nuuN sunniiaa uh vii jmaalii dii trhaaN s'aahii s'aan naal (bbgvaan aris'ttneemii) dee kool puHjaa atee dhrm tHtv nuuN sunn kee dhaarn kiitaa| phir us nee bbgvaan aris'ttneemii nuuN bNdnaa nmskaar krkee aakhiaa, "hee bbgvaan! maiN nirth prvcn tee s'rdaa krdaa haaN cit naaN dee saarthii dii trhaaN us nee vii s'aavk dhrm svikaar kiitaa tee mhilaaN nuuN vaaps aa giaa||7|| us kaal, us smeeN arihNt bbgvaan s'rii aris'ttneemii dee prmuHkh cailee vrdt naaN dee munii, joo brree s'rl subbaav dee sn| uh vii bbgvaan naal ghuNm rhee sn, uhnaaN nis'dh kumaar nuuN veekhiaa, us nuuN veekh kee uhnaaN dee mn viHc s'rdhaa jaagrt hooii| uh bbgvaan dii bbgtii krkee is prkaar beentii krn lHgee, "hee bbgvaan! ih nis'dh kumaar sbb nuuN piaaraa hai| is nuuN mn caahiaa ruup miliiaa hai, ih suNdr hai atee is nuuN suNdr ruup praapt hooiaa hai, is dii suNdrtaa mnmoohnnii hai ih sbb nuuN cNgaa lHgdaa hai| is daa ruup mnmoohnnaa hai| ih s'rl hai, s'rltaa nuuN praapt hooiaa hai, ih priaa drs'n atee cNgee ruup vaalaa hai, hee bbgvaan! is nis'dh kumaar nee is prkaar dii mnuHkhaaN sNbNdhii giHdhii kiveeN praapt hooii, kiveeN ih is daa svaamii bnniaa| iHthee saaree uh prs'n s'aaml hn, joo suriaaNbb deev dii riHdhii vaaree gootm svaamii nee puHchee sn| is trhaaN dee prs'n vrdt nee puHchee bbgvaan nee kihaa, "hee vrdt! us kaal, us smeeN viHc is jNbuu diip dee bbrt khNdd aNdr roohtk naaN daa ngr sii| joo dhn anaaj naal - 109 -
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ bbrpuur sii| us ngr viHc meeghvrn naaN daa baag sii| us baag viHc mnniidHt naaN dee yks' daa mNdr sii| uh roohtk ngr daa raajaa mhaaNvl atee raannii pdmaavtii sii| kisee smeeN us pdmaavtii raannii nuuN sooNdee smeeN raat nuuN s'eer daa spnaa aaiaa| phir iHk baalk daa jnm hooiaa| baalk mhaaNvl kumaar dii trhaaN jaannnaa caahidaa hai| us baalk daa naaN viirNgt kumaar rHkhiaa giaa| brraa hoonn tee us dii s'aadii 32 lrrkiiaaN naal kiitii gii| jinhaaN tooN 32 - 32 prkaar daa daaj praapt hooiaa| us viirNgt dee mhilaaN viHc hmees'aa mridNg vjdaa rhiNdaa sii| gaayk us dee gunnaa daa gunngaann krdee sn| uh viirNgt kumaar vrs'aa aadi chee rituuaaN dee bboog bboogdaa jiivn gujaar rihaa sii|||4|| us kaal, us smeeN kees'ii dii trhaaN jaat, kul s'is' atee giaan sNpn saadhuu sidhaarth roohitk ngr dee meeghvrn bgicee viHc puHjee jithee mnniidt naaN dee yks' daa mNdr sii, maalii dii ij'aajt naal munii sNgh uHthee tthhir giaa| pris'dh acaariaa dee drs'n lii aaii|||9|| us tooN baaad viirgNt kumaar nee sidhaarth acaariaa dee drs'n lii jaaNdee lookaaN daa s'oor sunniaa| puHch prrtaal krn tee us nuuN ptaa lHgaa ki sidhaarth naaN dee acaariaa (ngr viHc) pdhaaree hn| is lii ih s'oor hai| uh (viirgNt kumaar) vii jmaalii raajkumaar dii trhaaN acaariaa jii dee 110 -
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ drs'n krn aaiaa| dhrm kthaaN sunnii| pheer us (raaj kumaar nee) acaariaa sidhaarth nuuN nmskaar krdee hooee kihaa, "hee deevaanupriaa! maiN maataa pitaa dii ij'aajt naal saadhuu bnnnaa caahuNdaa haaN us tooN baaad uh viirgNt kumaar jmaalii dii trhaaN saadhuu bnn kee iiriiaa aadi pNj stiaaN atee tiNn guptiiaaN nuuN dhaarn krkee gupt brhmcaarii bnn giaa, uh nee sidhaarth acaariaa tooN 11 aNgaaN ( s'aastraaN) daa adhiain krdaa hai| is tooN baaad us nee 4 - 4, 8 - 8, 10 - 10, 12 - 12 vrt aadi tHtaaN dii araadhnaa naal aatmaa nuuN pviHtr kiitaa| 45 saal saadhuu jiivn dee gujaaree| is tooN baaad 2 mhiinee dii sNleekhnaa, smaadhii naal aatmaa nuuN pviHtr krdee hooee 120 vrtaaN dii lNbii tHpsiaa raahiiN, paap sthaanaaN dii aaloocnaa tin krkee smaadhii mrn raahiiN brhm deev look viHc mnoorm naaN dee vimaan viHc deevtaa ruup viHc utpNn hooiaa| jiHthee aneekaaN deevtiaaN dii umr 10 saagroom aakhii gii hai| viirNgt kumaar dii umr vii 10 saagroom dii hooii| hee vrdt! uh viirNgt deev us brhm look naaN dee deev look viHc deevtaa dii umr puurii krkee dvaarkaa ngrii viHc raajaa bldeev dii ptnii reevtii tooN paidaa hooiaa| us reevtii nee vii s'eer daa supnaa veekhiaa| is paidaa hooee bHcee daa naaN nis'dh kumaar rHkhiaa giaa| vivaah yoog hoonn tee us dii - 111 -
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ s'aadii 32 raaj kNniiaavaaN naal hooii uh vii uHtm raaj mhilaaN viHc rhi kee sukh daa jiivn gujaarn lHgaa| hee vrdt is prkaar us nis'dh kumaar nee is prkaar dii ati uHtm mnukhii jiivn dii smridhii praapt kiitii hai| munii vrdt nee puHchiaa, "hee bbgvaan! nis'dh kumaar aap kool saadhuu bnneegaa? ?? bbgvaan nee kihaa, "hee vrdt ! ih nis'dh kumaar meeree kool saadhuu jiivn hinn kreegaa? vrt munii nee aakhiaa, "hee bbgvaan! aap joo aakhdee hoo uh hii sHc hai ? ajeehaa aakh kee vrt munii (angaar) apnnii aatmaa nuuN tp sNjm raahiiN pvitr krdee hooee (dhrm prcaar hiHt, dees' - dis'aaNtraaN viHc) ghuNmn lHgee| // 10 // | us tooN baaad arihNt aris'ttneemii ik vaar dvaarikaa tooN nikl kee hoor jnpdaa (dees'aa) viHc dhrm prcaar krn lii ghumn lHgee| nis'dh kumaar moopaas'k (12 vrt dhaarii upaask) hoo giaa| uh jiiv, ajiiv aadi tHtvaa daa jaannkaar hoo giaa| iHk vaar nis'dh kumaar poos'dh s'aalaa viHc aaiaa, ghaah dee bichoonee biHchaa kee dhrm saadhnaa krn lHgaa| us tooN baaad raat dee aakhrii smeeN vicaar krdee hooee us nuuN vicaar paidaa hooiaa| - 112 -
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ uh s'hir, ngr, s'niivees' dhNn hn, jithee arihNt aris'ttneemii bbgvaan ghuNmdee hn| uh raajaa iis'vr, tlvr, maaNddvik, saarthvaah dhn hn, joo bbgvaan aris'ttneemii nuuN nmskaar krdee hn| "jee arihNt aris'ttneemii bbgvaan kdee ghuNmdee hooee, nNdnbn bgiicee viHc pdhaarn taaN maiN vii bbgvaan nuuN bNdnaa nmskaar kraaN, seevaa kraaN?" | us tooN baaad ik vaar) bbgvaan arihNt aris'ttneemii 14 hj'aar mnnaa (saadhuuaaN naal nNdnbn viHc pdhaaree) bbgvaan dee drs'naa lii dhrm pridh ghrooN baahr aaii| us tooN baaad nis'dh kumaar vii is birtaaNt nuuN sunn kee caar ghNttiiaaN vaalee ghoorriiaaN dee rHth tee crrh kee bbgvaan dee drs'naa lii giaa| jmaalii dii trhaaN maaN piuu dii ij'aajt lai kee saadhuu bnnee| pheer iiriiaa aadi pNj smitii daa paaln krdee hooee, gupt mcaarii bnn gee| us tooN baaad nis'dh kumaar angaar nee arihNt aris'ttneemii bbgvaan dee s'thviraaN tooN smaaik aadi, 11 aNgaaN daa adhiain kiitaa| kii vaar (4 -4), (6 -6) atee (8- 8) vrtaaN naal aatmaaN nuuN pvitr krdee hooee, 9 saal saadhuu jiivn gujaariaa| 42 iktthee 2 -2 vrtaaN raahiiN paap sthaanaa dii aaloocnaa krdee hn| tin krdee hn is prkaar smaadhii mrn nuuN praapt hooee| // 11 // us tooN baaad vrdt angaar nee kaal nuuN praapt nis'dh kumaar dee kaal daa smaacaar sunn kee uh jiHthee aris'ttneemii viraajmaann sn uHthee aaee|| - 113 -
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ uhnaaN arihNt bbgvaan aris'ttneemii tooN puchiaa, "hee bbgvaan! aap dee vinit cailee nis'dh kumaar maut tooN baaad kiHthee paidaa hooee hn?" bbgvaan nee aakhiaa, "hee vrdt! meeree vinit cailee 11 aNgaaN daa adhiain krkee, 9 saal saadhuu jiivn paaln krdee, aaloocnaa prtikrmn raahiiN mrkee cNdr, suurj, grhi, nchHtr dii taaraa ruup joots'ii vimaanaaN saudhrm iis'aan aadi deev look atee 318 greevik vimaanaaN nuuN paar krkee srvaarth siHdh vimaan vic paidaa hooee hn, jiHthee deevtiaaN dii umr 33 hjaar saagroopm hai aakhii gii hai itnii hii umr nis'dh kumaar dii hai" munii vrdt nee pheer puHchiaa, "hee bbgvaan! ih nis'dh deev is deev look dii umr bboog kee, deev sNbbdhii aayuu sNbdhii, aNt sthitii sNbdhii puurii krkee kiHthee paidaa hooveegaa?" bbgvaan nee kihaa, "hee vrdt! ih nis'dh, is jNbuu diip dee mhaavideeh kheetr dee unaaNt ngr viHc raajkul viHc puHtr ruup viHc paidaa hooveegaa, bcpn gujaarkee bbrii juaanii viHc s'thvir saadhuuaaN paasooN diikhiaa lai kee saadhuu bnneegaa| iiriiaa aadi 5 smitiaaN daa paaln krkee gupt brhmcaarii bnneegaa" pheer uh 4 - 6 - 10 - 12 - 15 atee iHk mhiinee dee vrtaaN naal aatmaa nuuN pviHtr krdaa hooiaa, iHk mhiinee dii sNleekhnaa raahiiN aatmaa suHdhii kreegaa| aatmaa dii s'uHdhii krkee krmaa daa khaatmaa kreegaa| jis mooks' praaptii lii saadhuu ngn bbaav dhaarn krdee hn| us (bbaav) daa paaln krkee 114
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ uh mooks' praapt kreegaa| jis mooks' nmit angaar ngn, primit, vstr dhaarn, muNddn bbaav, dhaarn krdaa hai drv bbaav tooN muNddit, amniitk, dees't, is'naan vrjn, dNt dhoovn, dNd naaN rNgnaa, rjoohr, juHtee daa tiaag, chHtr dhaarn naa krnaa, paalkii daa tiaag, krkee kaatth daa phHttaa soonn lii, isteemaal krdaa hai| kees' looc krdaa hai| brhmcaarj vrt dhaarn krdaa hai| praaee ghraaN viHc bboojn lii ghuNmdaa hai atee iNdriiaaN dee anusul tee prtikuul s'bdaa nuuN shiNdaa hooiaa mriaadaa viHc cldaa hai| us mooks' dii ih nis'dh munii araadhnaa kreegaa| anjaan peeNdduuaaN duaaraa ditee jaann vaalee kHs'ttaaN nuuN shin krdaa hooiaaN niymaaN dii paalnnaa kreegaa araadhnaa kreegaa araadhnaa krkee aNtm smeeN siHdh buHdh mukt hoo jaaveegaa atee mhaan (sHcee) suHkh nuuN praapt kreegaa joo suHkh hmees'aa rhin vaalaa hai (jis daa kdee khaatmaa nhiiN) aariiaa sudhrmaa svaamii aakhdee hn, "hee jNbuu ! mnn bbgvaan mhaaviir mooks' nuuN praapt hooee nee vris'nii dusaaNg dee philee adhiain daa ih arth phrmaaiaa hai" - 115 -
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 tooN 12 adhiain isee prkaar baakii giaaraa adhiainaaN daa arth sNghinnii suutr dii gaathaa anusaar jaan lainnaa caahidaa hai| | srii sudhrmaa svaamii apnnee prmuHkh s'is jNbuu svaamii nuuN aakhdee hn, "hee jNbuu ! mooks' nuuN praapt srnn bbgvaan mhaaviir kool maiN is vris'nii ds'aaNg daa joo arth sunniaa sii, uh maiN tainuuN sunnaaiaa hai" - 116 -