________________
ਤੀਸਰਾ ਅਧਿਐਨ
ਆਰਿਆ ਜੰਬੂ ਸਵਾਮੀ ਆਖਦੇ ਹਨ, “ਜੇ ਮੁਕਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਦੂਸਰੇ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲਾ ਅਰਥ ਫਰਮਾਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਤੀਸਰੇ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਅਰਥ ਦੱਸਣ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾਲਤਾ ਕਰੋ?”
ਆਰਿਆ ਸੁਧਰਮਾ ਸਵਾਮੀ ਆਖਦੇ ਹਨ, “ਹੇ ਜੰਬੂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਸ ਕਾਲ ਰਾਜਗ੍ਰਹਿ ਵਿਖੇ ਗੁਣਸ਼ੀਲ ਨਾਂ ਦਾ ਚੇਤਯ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੇਣਿਕ ਨਾਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਸੀ। ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਉਸ ਨਗਰੀ ਵਿਖੇ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪਧਾਰੇ, ਧਰਮ ਸਭਾ ਹੋਈ। ਉਸ ਕਾਲ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਸ਼ੁਕਰ ਨਾਂ ਦਾ ਮਹਾਗ੍ਰਹਿ, ਸ਼ੁਕਰ ਅਵੰਭਸ਼ਕ ਵਿਸਾਨ ਦੇ ਸ਼ੁਕਰ ਸਿੰਘਾਸਨ ਉਪਰ, ਚਾਰ ਹਜਾਰ ਸਮਾਨਿਕ (ਸਹਾਇਕ) ਦੇਵਤਿਆਂ ਨਾਲ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਉਹ ਸ਼ੁਕਰ ਮਹਾਗ੍ਰਹਿ ਵੀ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਕੋਲ ਆਇਆ। ਦੇਵ ਨਾਟਕ ਵਿਖਾ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਵੀ ਸਾਰੀ ਧਰਮ ਸਭਾ ਨੂੰ ਅਚੰਬੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ।
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਸੰਘ ਦੇ ਮਨ ਦੀ ਗੱਲ ਜਾਣਦਿਆਂ ਹੋਏ ਫਰਮਾਇਆ, “ਹੇ ਗੋਤਮ! ਜਿਵੇਂ ਕੂਟ ਅਕਾਰ ਸ਼ਾਲ (ਪਹਾੜ) ਦੇ ਸ਼ਿਖਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉੱਚੇ ਮਕਾਨ ਵਿੱਚ ਵਰਖਾ ਆਦਿ ਪੈ ਜਾਣ ਕਾਰਨ, ਵਿਸ਼ਾਲ ਇੱਕਠ ਅੰਦਰ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ੁਕਰ ਵੀ ਵੈਕਰਿਆ ਸ਼ਕਤੀ ਰਾਹੀਂ ਨਾਟਕ ਦਿਖਾ ਕੇ ਸਾਰੇ ਦੇਵਤੇ ਸ਼ੁਕਰ ਮਹਾਨ ਦੀ ਦੇਹ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਗਏ।
ਗਨਧਰ ਗੋਤਮ ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਪੁਛਿਆ, “ਹੇ ਭਗਵਾਨ! ਇਹ ਸ਼ੁਕਰ ਮਹਾਗ੍ਰਹਿ ਪਹਿਲੇ ਜਨਮ ਵਿੱਚ ਕੋਣ ਸੀ? ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਸੰਕਾ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, “ਹੇ ਗੋਤਮ! ਉਸ ਕਾਲ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਾਰਾਣਸੀ ਨਾਂ ਦੀ ਨਗਰੀ ਸੀ। ਉੱਥੇ ਸੋਮਿਲ ਨਾਂ ਦਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਰਗਿਵੇਦ ਆਦਿ ਸਭ ਵੈਦਾਂ ਦਾ ਜਾਣਕਾਰ, ਅੰਗ ਅਤੇ
- 63 -
