Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ acinya pratibhA saMpanna zrI paMcaparameSThi namaskAra mahAmaMtranuM svarUpa muni zrI naravAhanavijayajI rAja mArgathI navakAramaMtranI prApti manuSya janmamAM thAya che. anAdikALathI avyavahAra rAzimAM jIvo anaMtA pudgala parAvarta sudhI phkta kare che. sUkSma sAdhAraNa vanaspatikAya athavA sUkSma nigoda be prakAranA hoya che. (1) avyavahAra rAzivALA sUkSma nigodanA jIvo. jyAre koipaNa jIva mokSe jAya eTale eka sAthe jeTalA mokSe jAya eTalA jIvo A avyavahAra rAzimAMthI nIkaLIne vyavahAra rAzimAM Ave che. AthI sUkSma nigoda avyavahAra rAzivALA jIvone anAdi sUkSma nigoda paNa kahevAya che. A anAdi sUkSma nigoda rUpe jAti bhavya jIvo paNa anaMtA hoya che. je jIvomAM mokSe javAnI yogyatA che paNa koikALe e jIvo avyavahAra rAzimAMthI bahAra nIkaLIne vyavahAra rAzimAM AvavAnA ja nathI. sadA mATe avyavahAra rAzimAMja rahevAnA che AthI e jIvone jAti bhavya jIvo kahevAya che. A jAtibhavya rUpe anaMtA tIrthaMkara jIvonAM AtmAo rahelA hoya che. anaMtA gaNadhara jIvonAM AtmAo hoya che. anaMtA yugapradhAna AcAryonAM AtmAo hoya che. anaMtA zAsana prabhAvaka AcAryonAM AtmAo rahelA che. evI ja rIte jeTalA prakAre jIvo mokSamAM jAya eTalA prakAranA anaMtA anaMtA jIvo jAti bhavya rUpe rahelA hoya che. A jIvo jo kadAca bahAra nIkaLe eTale vyavahAra rAzimAM Ave to e, e yogyatA mujaba e rIte mokSe jai zake mATe e yogyatAnI apekSAe e prakAranA jIvo kahevAya che. jema jagatamAM jeTalI mATI hoya che te dareka mATImAM ghaDo thavAnI yogyatA hovA chatAMya koipaNa kALeya badhI mATInA ghaDAM thavAnAM kharA ? nA na thAya ! enI jema A bhavya jIvo samajavAM. A jIvonuM tathA bhavyatva ja evA prakAranuM hoya che ke jenA kAraNe A jIvo koi kALe bahAra nIkaLavAnA ja nathI. yogyatA rahelI hovAthI ja bhavya kahevAya che. AvI ja rIte avyavahAra rAzimAM jAti abhavya jIvo paNa anaMtA hoya che. e jIvone mokSa gamananI yogyatA ja hotI nathI mATe abhavya kahevAya che paNa evA anaMtA AtmAo che ke jeo vyavahAra rAzimAM koi kALe AvavAnA ja nathI mATe jAti abhavya jIvo kahevAya che. A sivAyanA bIjA bhavya jIvo ane abhavya jIvo rahelA hoya che ke jyAre sidhdhigatimAM jeTalA jIvo jAya eTalA bahAra nIkaLe che. avyavahAra rAzimAMthI jIvo vyavahAra rAzimAM Ave te pahelo bhava niyamA ekendriya rUpe kare che e ekendriyamAM sUkSma rUpe ja utpanna thAya evo niyama nahi paNa ekendriyanA bAvIza bhedomAMthI koipaNa bhedamAM utpanna thai zake che. (2) vyavahAra rAzivALA sUkSma sAdhAraNa vanaspatikAya athavA sUkSma nigoda. jyAre eka jIva Adi mokSe jAya tyAre avyavahAra rAzimAMthI nIkaLIne AvelA jIvo hoya te. A jIvone sAdi sUkSma nigodavALA jIvo kahevAya che. hAla atyAre A sAdi sUkSma nigodamAM caudapUrva bhaNIne pramAdane vaza thai paDIne gayelA anaMtA Page 1 of 65
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvo rahelA che. A jIvo game tyAre bahAra nIkaLI zake che. A jIvone sUkSma nigodamAMthI bahAra nIkaLavA mATe eka jIva mokSe jAya evo niyama hoto nathI. game tyAre A jIvo bahAra nIkaLI manuSyapaNuM Adine pAmI zake che. A vyavahAra rAzimAM ane avyavahAra rAzimAM utkRSTathI jIvo anaMtI utsarapINI avasarapINI sadhI janma maraNa karI zake che. vyavahAra rAzImAM rahelA jIvo jyAre pRthvIkAyamAM Ave che tyAre tyAM utkRSTathI asaMkhyAtI utsarapINI avasarapINI sudhI rakhaDyA kare che. - jyAre jIvo apakAyamAM Ave che tyAre utkRSTathI asaMkhyAtI utsarapINI-avasarapINI sudhI janma maraNa karyA kare che. - jyAre jIvo teukAyamAM jAya che tyAre tyAM utkRSTathI asaMkhyAtI utsarapiNI avasarapiNI sudhI. rakhaDyA kare che paNa A jIvo teukAyamAMthI sIdhA manuSya thai zaktA ja nathI. jyAre jIvo vAyukAyamAM jAya che tyAre tyAM utkRSTathI asaMkhyAtI utsarapiNI avasarapiNI sudhI rakhaDyA kare che. A jIvo paNa sIdhA manuSyapaNAne prApta karI zakatA ja nathI. jyAre jIvo pratyeka vanaspati kAyamAM jAya che tyAre tyAM te jIvo utkRSTathI asaMkhyAtI utsarapiNI ane avasarapiNI kALa kare che athavA sIttera koTAkoTI sAgaropama kALa kSya kare che. jyAre jIvo beindriyapaNAmAM jAya che tyAre tyAM utkRSTathI eka hAjara sAgaropama kALasudhI janma maraNa karIne eka bhava paMcendriyapaNAno pAmIne pAcho beindriyapaNA rUpe eka hajAra sAgaropama kALa sudhI ryA kare che. A rIte be hajAra sAgaropama kALa beindriyapaNAno pUrNa karI ekendriyamAM jAya che. jyAre jIvo teindriyapaNAmAM jAya che tyAre tyAM utkRSTathI eka hajAra sAgaropama kALa sudhI janma maraNa kare che tyAra pachI eka bhava paMcendriyapaNAno karIne phrIthI teindriyapaNAmAM jaine eka hajAra sAgaropama kALa sudhI janma maraNa karyA kare che. A rIte be hajAra sAgaropama kALa pUrNa thaye phrIthI niyamAM ekendriyapaNAmAM jAya che. jyAre caurIndriyapaNAmAM jIvo jAya che tyAre tyAM utkRSTathI eka hajAra sAgaropama kALa sudhI. janma maraNa karyA kare che pachI eka bhava paMcendriyapaNAno kare che tyAra pachI caurIndriyapaNAne pAmIne phrIthI eka hajAra sAgaropama kALa sudhI kya kare che. A rIte be hajAra sAgaropama kALa pUrNa thAya pachI niyamA ekendriyamAM jAya che. beindriya-te indriya ane caurIndriyapaNAmAMthI jIva manuSyapaNuM pAme to te manuSyapaNAmAMthI mokSe jai zakatA nathI. vadhAremAM vadhAre sAtamAM guNasthAnakane pAmI zake che. paNa AgaLanA guNasthAnakane pAmatA nathI. jyAre jIvo ekendriyapaNAmAMthI manuSyapaNuM pAme che e manuSyo e bhavamAM mokSe jai zake che. jyAre jIvo asannI paMcendriya tiryacapaNAne pAme che to tyAM utkRSTathI eka hajAra sAgaropama kALA sudhI jaghanya AyuSyamAM janma maraNa karyA kare che ane utkRSTa AyuSyavALA ATha bhava karI pachI eka bhava viklendriyano pAchA ATha bhava asannI paMcendriya tiryaMcanA pAcho eka bhava vikalendriyano ema karatAM karatAM be hajAra sAgaropama kALa sudhI phsa kare che. pachI avazya ekendriyamAM jAya che. jaghanya AyuSyano eka hajAra sAgaropama kALa pUrNa karI eka bhava vilendriyamAM jai pAchA asannI paMcendriya tiryacapaNAnA jaghanya bhavo eka hajAra sAgaropama kALa sudhI kare che pachI niyamo ekendriyapaNAmAM jAya che. jyAre jIvo asannI aparyAptA manuSya rUpe athavA samuriskama manuSya rUpe utpanna thAya che to tyAM utkRSTathI sAtabhava manuSyanA, eka bhava vilendriyano pAcha sAta bhave manuSyanA pAcho eka bhavA Page 2 of 65
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ vikalendriyano ema karatAM karatAM eka hajA sAgaropama ane be hajAra sAgaropama kALa sudhI ryA kare che pachI avazya jIva ekendriyapaNAne pAme che. A rIte ekendriyathI asannI paMcendriyapaNA sudhI jIvo tAM tAM pAchA ekendriyapaNAmAM jAya ane pAcho saMkhyAno kALa athavA asaMkhyAto kALa athavA anaMto kALa rakhaDyA kare che. A kAraNathI sannI paMcendriyapaNAne pAmavAno vAro ja jIvone pedA thai zakato nathI. A rIte paribhramaNa karatAM karatAM du:khone veThI veThIne karmonI akAma nirjarA karIne puNya upArjana kareluM hoya eTale ke ekaThuM kareluM hoya tyAre jIvone sannIpaNuM prApta thAya che. A rIte jyAre sannI paMcendriya tiryacapaNAne jIva pAme che tyAre jaghanya AyuSyavALA sAta sAta bhavo karI karIne vacamAM vikalendriya paNAnA bhava karI karIne utkRSTathI eka hajAra sAgaropama athavA be hajAra sAgaropama kALa kSya kare che. be hajAra sAgaropama kALa pUrNa thaye pAcho ekendriyapaNAmAM vA jAyA che tyAM saMkhyAno kALa athavA asaMkhyAto kALa athavA anaMto kALa pAcho phsa kare che. sannI paMcendriya tiryacapaNAmAM utkRSTa AyuSyavALA sAtabhava karI AThamo bhava kare to yugalika tiryaMcano. eTale asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA tiryaMcano bhava kare che pachI tyAMthI devalokamAM jAya che. paNa keTalAka sannI paMcendriya tiryaMcanA sAta bhavo utkRSTa AyuSyanA karI vacamAM vizlendriyano eka eka bhava karatAM karatAM be hajAra sAgaropama kALa sudho kare che. pachI niyamAM ekendriyapaNAmAM jAya che. keTalAka jIvo jaghanya AyuSyavALA sannI tiryaMca ane jaghanya AyuSyavALA sannI manuSya rUpe karI karIne eka hajAra sAgaropama kALa sudhI phsa kare che. pachI vikalendriyano eka bhava karI phrI pAchA tiryaMca ane manuSyanA bhavo eka hajAra sAgaropama sudhI kyA kare che. A rIte be hajAra sAgaropama kALa pUrNa karIne pAchA ekendriyapaNAmAM niyamAM jAya che tyAM saMkhyAto. kALa athavA asaMkhyAto kALa athavA anaMto kALa rakhaDyA kare che. ii pAchA ekendriyapaNAmAM du:khone veThIne akAma nirjarA karI karIne puNya ekaThuM karIne jIvo sannI manuSyapaNAne pAmI zake che. emAM paNa jo adhika puNya ekaThuM thayeluM na hoya to jaghanya AyuSyavALA sannI manuSya rUpe sAtabhava karI vikalendriyapaNAne eka bhava rUpe pAmI pAchA sAta bhava jaghanya rUpe karI pAcho ekabhava vikalendriyano pAmIne be hajAra sAgaropama sudhI phsa kare che pachI pAo ekendriyamAM niyamA jAya che tyAM saMkhyA to kALA athavA asaMkhyAto kALa athavA anaMto kALa kare che. je jIvonuM puNya vadhAre ekaThuM thayeluM hoya e jIvo sannI manuSyapaNAmAM utkRSTa AyuSya rUpe athavA madhyama AyuSya rUpe utpanna thAya che paNa temAMya jo puNya ochuM hoya to anArya kSetramAM-anArya-kuLamAM-AryadezamAM paNa anArya jAti AdimAM utpanna thai aneka prakAranA pApone karIne narakAyuSyano baMdha karIne narakamAM vA mATe jAya che. A rIte narakano kALa moTo ane tyAMthI manuSyapaNAmAM AvIne be mahinAnA AyuSyavALA garbhaja manuSyapaNAmAM utpanna thAya pAchuM narakanuM AyuSya bAMdhIne narakamAM jAya A rote eka hajAra sAgaropama kALa sudhI manuSya-naraka-manuSya-naka karatAM karatAM kSya kare che. jyAre eka hajAra sAgaropama kALa pUrNa thAya eTale eka bhava vikalendriyano karIne manuSya thai narakanuM AyuSya bAMdhI narakamAM jAya pAchA manuSya. naraka-manuSya-naraka karatAM karatAM eka hajAra sAgaropama kALa pUrNa kare. A rIte be hajAra sAgaropama kALa pUrNa karI pAcho ekendriyapaNAmAM vA jAya che jyAM saMkhyAno kALa athavA asaMkhyAto kALa athavA anaMto kALa rakhaDyA kare che. A rIte vA chatAM manuSyapaNAne pAmavA chatAM paNa jIvo navakAramaMtrane pAmI zakatA nathI. jyAre pAchA A jIvo du:kha veThIne akAma nirjarA karatAM karatAM puNya ekaThuM karIne sannI. Page 3 of 65
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ manuSyapaNAmAM Aryadeza-AryajAti AryakuLa pAmIne jyAM dharma sAMbhaLavA male evA kSetramAM utpanna thAya ane tyAM lAMbA AyuSyane prApta karIne temAMya pAcho jaina dharma na male ane bIjA dharmone pAmI bIjA deva-devIone bhagavAna mAnI teonAM sanyAsIone gurU mAnI dharma karatAM thAya to tenAthI thoDI sarala prakRtine pAmIne akAma nirjarA-bAlatapa vagere karIne devalokane pAme A rIte paNa saMsAramAM manuSyapaNuM ane devalokapaNuM ema karatAM karatAM eka hajAra sAgaropama kALa . pachI manuSyapaNAmAM AvI eka bhava vikalendriyano kare tyAMthI manuSya thai devalokamAM jAya A rIte pharIthI manuSya ane devaloka karatAM karatAM eka hajAra sAgaropama kALa pUrNa karI pAchA ekendriyapaNAmAM jAya che tyAM saMkhyAto kALa athavA asaMkhyAto kALa athavA anaMtokALa pAcho pasAra kare che. A rIte manuSyapaNAne pAmavA chatAM paNa jIvo namaskAra mahAmaMtrane prApta karI zakatA nathI. A kAraNothI namaskAra mahAmaMtra pAmavo e keTalo duSkara kahelo che e vicAravA jevuM che. A rIte jyAre jIvo ekendriyapaNAmAM duHkha veThatAM veThatAM akAma nirjarA karatAM karatAM sannI manuSyapaNAne pAmI enAthI anaMtu puNya ekaThuM karI Aryadezane pAme enAthI anaMtu puNya ekaThu karIne AryajAtine pAme enAthI anaMtu puNya ekaThuM karIne AryakuLane pAme enAthI anaMtu puNya ekaThuM karIne jaina jAtine pAme enAthI anaMtu puNya ekaThuM karIne jaina kuLane pAme enAthI anaMtu puNya ekaThuM karIne paMcendriyapaNAnI pUrNatAne eTale pAMce indriyo paripUrNa rUpe pAme enAthI anaMtu puNya ekaThuM karIne lAMbA AyuSyane pAme enAthI anaMtu puNya ekaThuM karIne nirogI eTale roga rahita evA zarIrane pAme enAthI anaMtu puNya ekaThuM karIne jIvo jinezvara devanuM darzanama male evA kSetrane pAme enAthI anaMtu puNya ekaThuM karIne jinezvara devanA su sAdha bhagavaMto male emanA darzana thAya evA sAdhu bhagavaMto je kSetramAM vicaratA hoya evA kSetrane pAme ane enAthI anaMtu puNya ekaThuM karIne emanA mukhe bhagavAnanI pANI sAMbhaLavA male evA kSetrane pAme A badhu malavA chatAMya jJAnI bhagavaMto kahe che ke toya navakAramaMtra malI zake nahi evuM paNa bane zAthI ? kAraNake navakArane pAmavA-bolavA mATe je karmanI laghutA kahelI che e karmanI laghutA na thai hoya to paNa navakAramaMtra sAMbhaLavA chatAMya bolatA na AvaDe evuM paNa banI zake che ane ArAdhanAnI kriyAo karatAM karatAM devalokamAM paNa jIvo jai zake che. A rIte ArAdhanAnI kriyAo karatAM karatAM jIvo manuSya ane devalokapaNAne eka hajAra sAgaropama kALa sudhI pAmI zake che pachI eka bhava vikalendriyano prApta karI manuSyapaNuM pAmI devalokamAM jAya. A rIte manuSya ane devaloka karatAM eka hajAra sAgaropama sudhI pharI zake che. A rIte be hajAra sAgaropama kALa pUrNa karI ekendriyamAM saMkhyAto kALa athavA asaMkhyAto kALa athavA anaMto kALa phkta kare che. jyAre ekendriyapaNAmAM duHkha veThatAM puNya ekaThuM karatAM karatAM akAma nirjarA karI karIne jyAre pharIthI manuSyabhava-Aryadeza-AryajAti-AryakuLa-jaina jAti-jaina kuLa-jinezvara devanAM darzana-pAMca indriyanI pUrNatA-lAMbu AyuSya-nirAgI zarIra-susAdhunA darzana-jinavANI zravaNa-samajavAnI yogyatA A badhu karatAM karatAM karmanI laghutA prApta thAya eTale ke mohanIya karmanI sIttera koTAkoTI sAgaropamanI je sthiti che temAMthI agaNyosIttera koTAkoTI (69) sAgaropama jeTalI khapAvIne tathA eka koTAkoTI sAgaropamamAMthI palyApamanA asaMkhyAtamAM bhAga jeTalI ochI karIne aMtaH koTAkoTI sAgaropama jeTalI sthiti kare. jJAnAvaraNIya-darzanAvaraNIya-vedanIya ane aMtarAya e cAra karmonI trIza koTAkoTI sAgaropamanI sthiti sattAmAM hoya che tene khapAvIne eTale ogaNatrIza koTAkoTI sAgaropama khapAvIne eka koTAkATI sAgaropamamAMthI palyopamanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI ochI karI aMtaHkoTAkoTI sAgaropama jeTalI kare. (banAve.) Page 4 of 65
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAma ane gotra karmanI vIza koTAkoTI sAgaropamanI sthiti sattAmAM hoya temAMthI ogaNIza koTAkoTI sAgaropama jeTalI khapAvIne ane eka koTAkoTI sAgaropamamAMthI palyopamanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI ochI karIne aMta:koTAkoTI sAgaropama jeTalI kare. A rIte sAteya karmonI aMta:koTAkoTI sAgaropama jeTalI sthiti sattA prApta thAya tyAre te jIvone navakAramaMtra bolavA mATenI laghukarmitA kahevAya che eTale ATalI sthiti sattAvALA jIvo navakAramaMtrane bAlI zake che. ATalI laghukarmitAnI yogyatA saMsAramAM tAM phlatAM abhavya jIvo-durbhavyajIvo-bhArekarmI. bhavyajIvo ane laghukamaii bhavyajIvo temaja durlabha bodhijIvo paNa pAmI zake che. ahIM sudhI laghukarmitA karIne navakAramaMtrane pAme temAM tenA pratApe devalokamAM paNa jai zake che. abhavya jIvo-durbhavya jIvo-bhArekarmI bhavyajIvo ane durlabha bodhi thayelA jIvo navakAramaMtrane bolavA mATe sAte karmonI sthiti aMtaHkoTAkoTI sAgaropamanI prApti karI zake che ane navakAramaMtrane pAme che paNa e navakAramaMtrano upayoga A lokanA sukha meLavavA mATe athavA paralokanA sukha meLavavA mATe tathA A lokamAM sukha TakyAM rahe ane koipaNa prakAranuM du:kha na Ave e mATe temaja je kAMi du:kha AveluM hoya te kema jaldI dUra thAya e mATe upayoga karatAM hoya che. AthI e navakAra maMtra pariNAma pAmato nathI. te gaNavAthI pApAnubaMdhi puNya baMdhAya che eTale pApano anubaMdha vadhAre paDe che ane puNya anubaMdha vagaranuM baMdhAya che. AthI sakAma nirjarA thavAnA badale akAma nirjarA thAya che ane zubha karmano baMdha eTale puNya prakRtiono baMdha anubaMdha vagarano baMdhAya che ane te vakhate baMdhAtI azubha prakRtiono baMdha eTale eno rasa anubaMdha rUpe baMdhAya che. AthI saMsAramAM jyAM jAya tyAM sukha male paNa A sukhanA udaya kALamAM baMdhAyelA pApano anubaMdha udayarUpe cAlu thato hovAthI sukhano rAga gADha bane che ane vairAgya bhAva pedA thato nathI AthI e sAmagrInI oLakhANa thavI joie e oLakhANa thavA detuM nathI ane rAganA kAraNe aneka prakAranA pApa karAvIne saMsAranI rakhaDapaTTI vadhAre che paNa saMsAra ocho thavo joie bhavanI paraMparA ghaTavI joie e ghaTatI nathI mATe e rIte navakAramaMtrane anaMtI vAra pAmIne saMsAramAM rakhaDyA kare che. AthI e navakAramaMtra pariNAma pAmato na hovAthI jJAnI bhagavaMto kahe che ke Atmika guNo pedA karAvavAmAM jarAya sahAyabhUta thato nathI ane A kAraNathIja pApAnubaMdhi puNyanA udayavALA jIvone game teTaluM sukha male to paNa e sukhane sukha rUpe bhogavI zakatA ja nathI e sukhanA kALamAM bIjI upAdhionI ciMtA eTalI badhI rahe che athavA ISya bhAva evo joradAra pedA thai jAya che ke jenA kAraNe potAne maLelA sukhane sukharUpe bhogavI zakatA ja nathI. jema dAkhalA tarIke abhavyAdi jIvo sAte karmonI aMtaHkoTAkoTI sAgaropamanI sthitine pAmIne navakAramaMtrane pAmI saMyamano svIkAra karI niraticAra cAritranuM pAlana kare. jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazama bhAvathI sADA nava pUrva sudhInuM jJAna paNa bhaNe-dezanA labdhipaNA pedA kare aneka jIvone pratibodha karIne mokSa mArgamAM dAkhala karI sAro kALa hoya to mokSe paNa pahoMcADe che chatAM paNa te AtmAone mokSanI icchA ja thatI na hovAthI pApAnubaMdhi puNya bAMdhI navamA greveyakanA sukhane pAme che. tyAM deva tarIke utpanna thatAMja aMtarmuhUrtamAM paryApta thAya che ane e paryApta avasthAmAMja sAthenA bIjA jIvone ahama indra tarIke jUe eTale aMtaramAM pApanA anubaMdhanA udayanA kAraNe vicAra Ave ke meM purUSArtha karelo che mATe A sukha mane malavuM joituM hatuM. A jIvone kema malyuM ? AvI vicAraNAonI. paraMparA karatAM karatAM ekatrIza sAgaropama jeTalo kALa pasAra thAya che A vicAronI paraMparAne IrSyA bhAva kahevAya che. A irSyA bhAvanA vicArathI maLelA sukhone sukha rUpe bhogavI zakatA nathI. AvI ja rIte Aje vicAra karo to lagabhaga moTA bhAganA jIvone puNyanA udayathI je sAmagrI: Page 5 of 65
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLelI che e sAmagrI rAga pedA karAvIne aneka prakAranA pApo karAve che chatAMya maLelI sAmagrIne zAMtithI bhogavavA detuM nathI. AthI sukhane sukha rUpe moTA bhAganA jIvo bhogavI zakatA nathI. e navakAramaMtrane, duniyAnA A lokanA sukhane meLavavA mATe-maLelA sukhane TakAvavA mATe-jIvIe tyAM sudhI kAyama-rahe e mATe ane je kAMi duHkho A lokamAM AvelA che ene dUra karavA mATe tathA paralokanA sukhone meLavavA mATe gaNelA che, ema gaNAya che. AthI ja vartamAnamAM paNa navakAramaMtra gaNavA chatAMya enA upara joie evI zradhdhA paNa thatI nathI. mATe te pariNAma pAmato nathI ema kahevAya che. sAte karmonI aMtaHkoTAkoTI sAgaropama sthiti sattAne prApta karanArA e gathI deze AvelA kahevAya che. A graMthI deze AvyA pachI eTale graMthI dezane pAmyA pachI jIva jo adhika pApanI tIvratA karIne utkRSTa sthitino baMdha karI, utkRSTa sthiti sattAne prApta kare athavA aMtaHkoTAkoTI sAgaropamanI sthiti sattA karatAM eka koTAkoTI sAgaropama athavA ethI adhika sthiti sattAne prApta kare to navakAramaMtra bhUlI jAya che. yAda paNa Avato nathI ane bolavAnuM mana paNa thatuM ja nathI. e jyAre navakAramaMtra bole tyAre samajavuM ke e jIva graMthI deze jarUra Avelo che mATe bolI zake che. Aneja karma laghutA kahevAya che. ahIM sudhI abhavyAdi jIvo paNa AvatA hovAthI enI koi kiMmata jJAnIoe AMkI nathI. AvI rIte jIvo uMcAmAM uMcI koTinA mahAmaMtrane pAmavA chatAMya eka anukULa sukhanA rAganA kAraNe saMsAranA cakkaramAM ryA kare che. jyAre graMthI deze AvyA pachI je laghukarmI AtmAo hoya che te AtmAo navakAramaMtrane pAmyA pachI niHsvArtha bhAva ane sarala prakRti eTale sarala svabhAva pedA karIne navakAramaMtra jevA mahAmaMtrano upayoga anukULa padArtho meLavavA-bhogavavA-sAcavavA-TakAvavA-vadhAravA ke jIve tyAM sudhI kAyama rahe evI bhAvanAthI koidi gaNatA nathI temaja jyAre pApanA udayathI koipaNa prakAranuM du:kha Ave to te duHkhane dUra karavA mATe paNa eno upayoga karatAM nathI tathA paralokamAM paNa sArA sukho male e mATe paNa eno upayoga karatAM nathI. kevala AvA mahAmaMtrano upayoga AtmakalyANa pedA karavA ane te pedA karavA mATe je vighnarUpa cIjo bane che tene dUra karavA mATe-sukhanI lInatA dUra karavA eTale anuk padArthonA rAganI lInatA toDavA mATe prayatna kare che ane e prayatna karatAM karatAM puNyanA udayathI game teTalA anukULa padArtho male to paNa temAM lInatA pedA thavA detA nathI arthAt te padArthomAM lIna banatA nathI evo prayatna kare che. e prayatna mATe vicAre che ke puNye cIja ApelI che-puNya haze to bhogavAze-puNya hase to sacavAze-puNya haze to Takaze jo kadAca vacamAM vehalI cAlI jAya to vicAre ke puNya purUM thayuM mATe gai emAM Azcarya ke duHkha karavA jevuM zuM che ? evI ja rIte pApanA udayathI game teTaluM duHkha Ave to paNa te duHkhamAM dIna banato nathI kAraNa ke a vakhate vicAra kare cheke meM pApa karelA che enA phLa svarUpe duHkha Avela che to te duHkhane dIna thayA vagara bhogavI laiza hAya voya karyA vagara bhogavI laiza to pharIthI pApa baMdhAze nahi ane te pApa nAza pAmaze. tenA kAraNe pharIthI duHkha Avaze nahi. AvA vicAro karIne duHkhamAM dIna banatA nathI paNa samAdhi bhAva jALavIne sArI rIte veThI le che. eTale ke anukULa padArthomAM eTale enA rAgamAM vairAgyabhAva pedA karato jAya che eTale sukhanI lInatA dUra karavA prayatna karato jAya che ane du:khamAM samAdhi-samatA bhAva keLavato jAya che eTale dInatAno nAza karato jAya che. A guNanA abhyAsathI jIvo puNyAnubaMdhI puNya bAMdhatA jAya che eTale baMdhAtI zubha prakRtiono Page 6 of 65
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ rasa anubaMdha rUpe bAMdhe che ane baMdhAtI azubha prakRtiono rasa anubaMdha vagara bAMdhe che tathA baMdhAyelA azubha karmonI vizeSa rIte (sakAma nirjarAthI) nirjarA karatA jAya che. - A rIte navakAra mahAmaMtra gaNavAthI baMdhAyelA janma maraNanA anubaMdho ane janma maraNanI paraMparA nAza pAmatI jAya che ane sAthe sAthe vairAgyabhAvanI sthiratA vadhatI jAya che ane samAdhibhAva-samatA bhAva paNa vadhato jAya che. A rIte namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karavA mAtrathI jJAnI bhagavaMto kahe che ke je kAMi icche che te padArtho malyA vagara rahetA nathI ane je kAMi kaSTo AvelA hoya to te enA smaraNathI tatkAla nAza pAmyA. vinA rahetA nathI. AnA pratApe AtmAne cittanI prasannatAno anubhava thato jAya che ane sthiratA pedA thatI jAya che. AvA jIvone sahajatAthI anukULa padArtho du:kharUpa che e aMtaramAM beTheluM ja hoya che ane anukULa padArthomAM je sukha raheluM che tenAthI caDhIyAtA sukhanI jhaMkhanA-rUci bhAva e sukhane meLavavA mATeno abhilASa satata aMtaramAM cAlu ja rahe che. Ane mokSano abhilASa-mokSanI rUci kahevAya che. A mokSanI rUcithI gaNAtAM navakAramaMtrathI Atmika guNanI najIka lai javA yogya puNya baMdhAyA che. navakAramaMtra ApavAno rvAidhi sAmAnya rIte navakAramaMtra gaNavA mATe upadhAna tapanI ArAdhanA karavAnuM vidhAna zAstramAM kaheluM che. zAstramAM kahyuM che ke zrAvakanA ghare bALaka janme e bALakane enI mAtA cha mAsanuM thAya tyArathI sUryAsta thAya e pahelAM bALakane stanapAna karAvIne suvaDAvI de. tyArathI sUryodaya na thAya tyAM sudhI e bALaka rAtanA samaye kAMi mAMge nahi evI sthiti pedA kare. A rIte abhyAsa karAvatA dhIre dhIre e bALaka navakArazInA TAima pahelA na mAge e rIte Teva paDAve jyAre bALaka barAbara thai jAya ema lAge tyAre emAM pote bALakane navakArazInuM paccakhANa Ape. rAtanA covIhAranuM paNa paccakhANa Ape. A. rIte navakArazI-covIhAra karAvatA karAvatAM sADAbAra upavAsa jeTalo tapa e bALaka pAse karAve. A jIvo mATe zAstra niyama kahyo che ke aDatAlIza navakArazI barAbara eka upavAsa gaNAya A rIte sADAbAra upavAsanI 600 divasanI navakArazI thAya tyAre bALaka lagabhaga aDhI traNa varasano thAya eTale bALakane kahe tane gurUnA mukhe, sArA divase bhagavAnanA maMdire occhava karI sArA muhUrta navakAra ApavAno che. A zabdo sAMbhaLatA bALakane aMtaramAM navakAra pratye bahumAna AdarabhAva vadhe ane ullAsa vadhe che. pachI jyAre e tapa pUrNa thAya eTale mA bApa potAnI zakti mujaba bhagavAnanA maMdire occhavA rAkhI vAjate gAjate gurU mahArAjane potAnA ghare lAvIne caturvidha saMghanI hAjarImAM sArA divase sArA muhUrta te bALakane ubho karI saMgha samakSa gurU mahArAjanA mukhe navakAra apAve. A rIte navakAra pAmelo AtmA. prAyaH karIne pUNyanA udayathI sukha male to temAM chakI na jAya ane lIna paNa na bane. pApanA udayathI du:khA Ave to temAM dIna paNa na bane ane samAdhipUrvaka veThavAnI zakti keLave A vidhi zAstramAM kahelo che. jJAnI bhagavaMtoe navakAramaMtrane gaNavAnA adhikAra mATe traNa guNo meLavavAnA kahyA che athavA e traNa meLavavAnuM dhyeya rAkhIne gaNavAnuM vidhAna kaheluM che. (1) kSamAM guNa, (2) indriyanI saMyamatA guNa ane (3) samatAbhAva guNa. A traNeya guNone zAstromAM khAMto-dAMto ane zAMto A traNa zabdothI jaNAvelA che. kSamAM guNa pAMca prakAre kahelo che. Page 7 of 65
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1) upakAra kSamA, (2) apakAra kSamA, (3) vipAka kSamA, (4) vacana kSamA ane (5) dharma kSamA. (1) upakAra kSamA :- koipaNa jIve pahelA ApaNA upara upakAra karela hoya ane e upakAranA. kAraNe e gusso kare to sahana karavo athavA koi jIva bhaviSyamAM ApaNA upara upakAra karaze evI bhAvanA hoya mATe e jIvo gusse game teTalo kare to paNa sahana karI kSamAM guNane dhAraNa kare te upakAra kSamAM guNa kahevAya che. A kSamAM guNa AtmAnA guNone pedA karavAmAM sahAyabhUta thato na hovAthI saMsAra vRddhinuM kAraNa kahela che. AvI kSamA saMsAramAM rahelA jIvo potAno svArtha sAdhavA mATe satata jyAre jarUra paDe tyAre karatA ja hoya che. jemake vepArI vepAra karavA mATe peDhIe beThelo hoya-grAhaka AvIne game teTalI. gALo bole-apa zabdo bole to paNa te hasIne sAMbhaLI le che paNa sAmo javAba Apato nathI kAraNa ke jo sAmo javAba Ape to grAhaka jato raheze mATe e game te bole to paNa zAMtithI sAMbhaLI le che kAraNa kAle eja grAhaka mAla levA Avaze ane paisA ApI jaze. A kAraNathI A svArtha vRttithI, saMsAranI vRdhdhi thatI hovAthI e kSamAne guNarUpe kahela nathI. (2) apakAra kSamA :- koie ApaNA upara apakAra karela hoya ane bhaviSyamAM e upakAra karanAra lAge-kAmamAM Ave evo lAge to te mANasa game teTalo gusso kare to paNa sahana karI kSamAM rAkhe che te apakAra kSamA kahevAya che. A kSamA paNa AtmAnA guNo pedA karavAmAM upayogI thatI na hovAthI A kSamAM guNane saMsAra vRddhinuM kAraNa kahelI che. (3) vipAka kSamA - karmanA udayathI krodha pedA thAya che to te karmanA udayane zamAvavA mATe kSamAne dhAraNa karavI joie. jeTalo zamAvavAno prayatna karazuM eTalo lAbha thaze evA vicArathI jIva kSamAne dhAraNa kare te vipAka kSamA kahevAya che. A kSamA guNa paNa AtmAnA guNone pedA karavAmAM sahAyabhUta thato na hovAthI lAbhadAyI gaNela nathI. (4) vacana kSamA :- bhagavAne kahyuM che ke krodha karAya nahi. krodha karavAthI sauthI pahelA potAnA AtamAne ja nukzAna thAya che pachI bIjAne nukzAna thAya athavA na paNa thAya paNa potAnA AtmAne to nukzAna thAya ja che. A vicAra karI bhagavAnanA vacana upara zradhdhA rAkhIne krodha na karavo ane kSamAne dhAraNa karavI e vacana kSamA kahevAya che. A kSamA guNamAM AtmAno koipaNa prakArano svArtha na hovAthI AtmAnA guNone pedA karavAmAM sahAyabhUta thatI hovAthI A kSamAne upakAraka kahelI che. (5) dharma kSamA - mArA potAnA AtmAno guNa kSamA che. krodha karavo-gusso karavo e to AtmAno guNa nathI paNa doSa che mATe mArAthI gusso thAya ja nahi. ajJAna jIvothI game tevI pravRtti thAya paNa te jIva ajJAna hovAthI dayApAtra che paNa gussApAtra nathI. dayApAtra jIva hovAthI e jIva pratye gusso. karIe to mAro dharma nAza pAme. mAro dharma dabAi jAya pragaTa thai zake nahi mATe enA para gusso karavo e mAruM potAnuM ajJAna gaNAya che. sAmo mANasa ajJAna hovAthI mAre enI sAthe ajJAna banAya nahi jo e jIva upara gusso karuM to ajJAnImAM ane jJAnImAM phra zo ? bIjA naMbare ajJAnI jIvo pratye gusso karatAM sauthI pahelA mArA AtmAno dharma nAza pAme che je mArI potAnI kSamAM guNarUpe che. e nAza pAmavAthI dharma pedA thai zake nahi mATe mArAthI gusso karAya ja nahi. jema zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjA saMsAramAM chellA bhave trIza varSa rahyA tyAM sudhI koi karma pApanuM udayamAM AvyuM nahi ane saMyamano svIkAra karyo ke tarata ja pApa karmo udayamAM AvyA emanI zakti keTalI che ke du:kha ApanAra upara jarAka AMkha kADhe to pelo jamInamAM pezI jAya chatAMya bhagavAne nAnAmAM nAnA jIvo paNa je du:kha Ape te paNa kSamAM guNa potAno dharma jANIne sahana karyA enAthI AgaLa vadhIne AryadezamAM du:kho ochA lAgyA to anArya dezamAM du:kho bhogavavA mATe gayA ane chelle saMgame cha mahinA sudhI bhayaMkara upasargo karyA chatAMya bhagavAna kSamAne Page 8 of 65
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAraNa karIne rahyA che chelle jyAre saMgama thAkIne devalokamAM pAcho jAya che tyAre bhagavAne vicAra karyo ke saMsAra tAraka evA ame ane A mane pAmIne saMsAramAM hArI jAya che Ane paNa huM tArI zakato nathI. A jyAre vicAra kare che tyAre AtmAmAM rahelo krodha bhagavAnane kahe che ke AvA AtmA pratye kSamA karo cho to mArUM kAma kyAre paDaze ? A vAtano javAba ApatA kahe che ke mAre jarUra ja kyAM che ? AnA uparathI vicAra karo ke A dharma kSamA keTalI uMcI koTinI che. AvI kSamA Ave tyAreja jIvane kevalajJAna prApti jaldI thai zake mATe A kSamA guNa keLavavo khUba jarUrI che. namaskAramaMtra sidhdhi nAmanA graMthamAM namaskAra mahAmaMtranI sAdhanA karanAramAM kevA guNo hovA joie tenuM varNana paMca parameSThi dhyAna mAlAmAM kareluM che. (1) zAMta-samatA (2) dAMta indriyone jItanAra (3) khAMta-kSamA. sAcA sAdhakamAM eTale ArAdhanA karanAra AtmAomAM dayA joie-namratA joie-prArthanA aMtaranI joie-samatAbhAva joie ane zAMta svabhAva joie ATalA lakSaNo avazya hovA joie. bIjI rIte paNa namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karanAra-gaNanAra AtmAomAM paNa kevA kevA guNo hovA joie enA mATe kahyuM che ke (1) zAMta-samatA bhAva, (2) dAMta-indriyonuM damana karanAra, (3) guNavAna dayA-paropakAra vagere, (4) saMtapurUSonI sevA karanAra, (5) viSaya kaSAyanuM vAraNa karanAra, (6) jJAna darzanano ArAdhaka-suvicArI, (7) syAdvAda rUpI rasathI raMgAyelo, (8) samatAno rasa temAM haMsanI mAphka jhIlavuM eTale taravuM athavA temAM nimagna rahevuM ane (9) zubha pariNAmanA nimittathI azubha saghaLA karmone chole. AvA jIvo paMca parameSThi padone gaNavAno-sAdhanA karavAno adhikArI kahyo che. paMca parameSThinI sAdhanAno mULa hetu bhava bhramaNanI bhItimAMthI rakSaNa meLavavAno che. rakSaNa tyAre ja male ke janma maraNanI zRMkhalAno (sAMkaLano) sadAne mATe aMta AvI jAya. (1) zAMta = samatA guNa :- A guNa AtmAno che. anAdi kALathI jagatamAM bhaTakatAM bhaTakatAM jIvone anAdi svabhAva-anAdi karmanA yoge pedA thayelo che ke je anAdi karmano saMyoga rAga-dveSano pariNAma eTale anukULa padArthomAM gADha rAga rUpa pariNAma ane pratikULa padArthomAM gADha dveSa rUpa pariNAma rahelo che e jIvano atyaMtara saMsAra kahevAya che. A atyaMtara saMsAranA pariNAme bAhya saMsAra janma maraNa rUpa cAlato hoya che. jema jema jIvo anukULa padArthomAM rAga karatA jAya che ane pratikULa padArthomAM dveSa karatA jAya che tema tema teono bAhya saMsAra janma maraNa rUpa vadhato jAya che. mATe jJAnI bhagavaMtoe kahyuM che ka jema jema puNyanA udayathI anukULa padArtho male tema tema jIvane te padArtho gamatAM jAya che kAraNa ke e padArthomAM sukha budhdhi beThelI che. e sukha budhdhinA kAraNe anukULa padArtho jUe ane male ke tarata ja enA pratye gamo pedA thAya che. vAraMvAra e padArtho gamatAM thAya eTale enA pratye Asakti bhAva pedA thAya che. je je padArtho pratye Asakti vadhatI jAya ce tema tema te te padArtho pratye mamatva budhdhi eTale mArApaNAnI budhdhi pedA thatI jAya che ane vadhatI jAya che. je padArtho pratye mArApaNAnI budhdhi vadhe che. te padArtho pratye mUrchA pedA thatI jAya che. A svabhAvane Adhona thaine jIvo pravRtti kare che enAthI sadA mATe azAMta rahe che eTale sadA azAMtimAM ja jIvatA hoya che evI ja rIte pratikULa padArtho jovAmAM Ave to enAthI nArAjI thAya che e padArtho pratye aNagamo thAya che eTale e padArtho gamatA nathI pachI vAraMvAra jotAM nArAjI pedA thAya che. enA pachI vAraMvAra pratikULa padArtho jotAM-anubhavatAM krodha pedA thato jAya che ane chelle e padArtho pratye dveSa budhdhi pedA thatI jAya che. A svabhAva anAdikALathI cAle che. AthI anukULa padArthothI e na male to meLavavA-maLelAne bhogavavA-vadhelAne sAcavavA-vadhAravA ane kAyama TakAvavA mATe tathA jAya to rovAmAM ane chelle mUkIne javuM paDe emAM paNa jIva nArAja hoya che. A badhAmAM sadA mATe Page 9 of 65
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ azAMta ane azAMta ja jIva rahe che. evI ja rIte pratikULa padArthono saMyoga thayelo hoya eno viyoga karavA jaldI viyoga kema thAya enI vicAraNAomAM tathA pharIthI AvA padArthono saMyoga na thai jAya enI kALajI rAkhavAmAM paNa jIva sadA mATe azAMta rahe che. eTale enAthI paNa azAMtino ja anubhava karyA kare che. AthI saMsAramAM anukULa padArthonA rAgathI-pratikULa padArthonA dveSathI jIvo azAMta hoya che. e azAMti dUra karavA mATe jIvane zAMta banavuM paDe. e zAMta svabhAva jIvane tyAre pedA thAya ke je rAgavALA padArthonA sukhano anubhava che tenA badale rAgavALA padArthomAM niapatAno anubhava kare to eja padArthomAM sAcA sukhano anubhava thAya. nirlepatA eTale para padArthomAM rAganA abhAvano anubhava karavo te. e anubhava jeTalo vizeSa thato jAya ane emAM sthiratA pedA thatI jAya to ja zAMta svabhAva guNano anubhava thAya. (2) indriyono saMyama karanAra :- pAMca indriyomAM je je anukULa viSayonA padArthone viSe indriyone joDe che ane emAM je sukhano anubhava thAya che enA badale anukULa viSayomAMthI e e indriyone pAchI khaseDavI ene saMyama kahevAya che. evI ja rIte pratikULa viSayomAMthI indriyone pAchI khaseDavI eTale na joDavI te asaMyama kahevAya che. e asaMyama karavo nahi te saMyama kahevAya che. A rIte indriyono saMyama karavo joie. (3) guNavAna-dayA :- anAdikAlathI jIvo haMmezA bIjA jIvonI ciMtA vicAraNA vizeSa kare che. paNa potAnA AtmAnI ciMtA vicAraNA karato nathI. bIjAnI dayA karavI e guNa che. bIjA jIvonI ciMtA vicAraNA karavI e jIvo duHkhI na thAya e jIvonuM duHkha kema dUra thAya enI vicAraNA karavI e guNa jarUra che paNa enI sAthe sAthe potAnA AtmAnI ciMtA vicAraNA-dayA karavAnI zarUAta kare to e dayAno guNa suMdara rIte dipI uThe che ane sAthe sAthe potAnA AtmAnuM kalyANa vizeSa rIte pedA thatuM jAya che. A rIte jyAre potAnA AtmAnI dayA pedA thavA mAMDe eTale navakAra gaNavAnI yogyatA pedA thatI jAya che ane e rIte navakAra gaNatAM potAnA AtmAnI dayAno pariNAma sthira thato jAya che. potAnA AtmAnI dayA eTale huM kyAMthI Avelo chuM ? A manuSya janmane pAmyo chuM temAM evI rIte jIvana jIvuM ke jethI manuSya janmathI nIcenI gatimAM na javAya eTale tiryaMcagati ke narakagatine viSe na javAya enI kALajI rAkhIne jIvana jIvavAnI vicAraNA tene potAnA AtmAnI dayA kahevAya che. A dayA guNanA pratApe bIjA jIvo pratye dayAno pariNAma vizeSa pedA thato jAya che. emAM evA paNa vicAra Ave che ke A jIvo paNa mArA jevA che huM jema sukhane icchuM chuM tema A jIvo paNa sukhane icche che. mane jema duHkha pasaMda nathI ema A jIvona paNa duHkha pasaMda nathI mATe A jIvone duHkha na thAya-kIlAmaNA na thAya-pIDA na thAya enI kALajI rAkhIne mAre jIvavuM joie. AvA pariNAma pedA thavAthI bIjA jIvonI rakSA karavAnuM mana thAya te para-dayA kahevAya che. A rItanA dayAnA pariNAmathI navakAramaMtra bolavAno kSayopazama bhAva pedA thAya avuM puNya baMdhAtuM jAya che. A dayAnA pariNAmathI sAte karmono sthitibaMdha utkRSTa sthiti baMdharUpe thato nathI temAMya baMdhAtA azubha karmonI sthiti alpa baMdhAya che ane tenI sAthe azubha karmono rasa baMdha paNa alpa thAya che enI sAthe baMdhAtA zubhakarmonI sthiti alpa baMdhAya che ane zubha karmono rasa baMdha tIvra rase baMdhAya che ke jenA pratApe bIjA bhavamAM navakAra maMtra sulabha banato jAya che. AvI dayAnA pariNAmane vAstavika rIte guNarUpe kahevAya che ke je AtmakalyANa karavAmAM sahAyabhUta thatI jAya che. bIjoguNa paropakAra :- paropakAra eTale sAmAnyathI bIjA jIvonuM duHkha dUra karavuM ane bIjA jIvone sukhI karavA prayatna karavo te. AryadezamAM janmelA jIvone sAmAnya rIte bIjA jIvonA duHkhane joine aMtaramAM dayAno pariNAma pedA thAya che ane e dayAnA pariNAmanA kAraNe duHkha dUra karavAnI bhAvanA pedA thAya che. AthI pote Page 10 of 65
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ potAnI zakti mujaba bIjA jIvonA duHkhane dUra karavA mATe prayatna karatAM ja jAya che e guNa che. AmAM duHkha dUra karavA mATe prayatna karatAM ja jAya che e guNa che. AmAM duHkha dUra karavAmAM jo svArtha budhdhi pedA thAya to e paropakAra guNa guNAbhAsa rUpe bane che. A paropakArano guNa niHsvArtha budhdhithI keLavavAmAM Ave to AtmAne navakAramaMtra gaNavAmAM sahAyabhUta puNya baMdhAya che ke jenAthI AtmAne karmonI utkRSTa sthiti baMdhAtI nathI. niHsvArtha bhAva keLavIne paropakAra guNa keLavatAM AtmAmAM traNa avasthA rUpe guNa pedA thAya che. 1. pahelI avasthA :- bIjA jIvonA duHkhe AtmA du:khI thavo te. potAnI pAse game teTalI RRdhdhi-sidhdhi-saMpatti hoya paNa te bIjAnA du:khane dUra karavAmAM sahAyabhUta na thatI hoya to te Rdhdhi-sidhdhi-saMpatti zuM kAmanI ? e RRdhdhi vagere rAgAdi pariNAma pedA karAvI-garva vagere pedA karAvI-irSyA bhAva pedA karAvI AtmAne durgatimAM lai janArI bane che. Aje bIjA duHkhI jIvone joine potAnuM haiyuM duHkhI bane che ? e roja AtmAne puchavAnuM che. ane kadAca aMtaramAM duHkha thAya to keTalA puratuM ? are re kevo duHkhI che ? keTalo badho pIDAya che ? A vicArathI kadAca bahu bahu to thoDA paisA ke khAvAnuM ApavAnuM mana thAya paNa ethI AgaLa koi vicAra aMtaramAM Ave kharo ? ke bhUtakALamAM kevA pApa karIne Avyo che ke jenA pratApe ahIM keTaluM duHkha bhogave che. huM paNa ahIM jo pApa karIza to bhavAMtaramAM mAre paNa AvA duHkhI thavuM paDaze mATe jeTalI zakti hoya te pramANe enuM duHkha dUra karavA prayatna karUM ke jethI bhavAMtaramAM mane duHkha na Ave ! AvA koi vicAro aMtaramAM pedA thAya che kharA ? AvA vicAro Ave toja sAcI rIte du:khInA duHkhane dUra karavAnuM mana thAya. nahi to are re karyA karavAnuM ! AnA uparathI vicAra e karavAno che ke sArUM puNya bAMdhavuM hoya to kayA vicArothI-kayI pravRttithI baMdhAya e jovAnuM che ! are re karI dayA karIe enAthI puNya baMdhAvAnuM paNa kevuM ? ane kevA pApa karIne Avyo che jo huM pApa karIza to mAre paNa evA duHkhI thavuM paDaze ema vicArI dayAnA pariNAma lAvavA temAM kevuM puNya baMdhAya e vicAra karatAM thavAnI khAsa jarUra che. 2. bIjI avasthAnA vicAramAM bIjAnA sukhe potAno AtmA sukhI thAya eTale bIjAnA sukhane joine aMtaramAM AnaMda pedA thavo-karavo te. jyAM sudhI jIvo bIjAnA duHkhe du:khI na bane tyAM sudhI bIjAnA sukhe sukhI banI zakatA nathI. potAnI pAse sAmagrI sArI hoya ane e sAmagrI jema bIjAnA duHkha dUra karavAnA upayogamAM na Ave to aMtaramAM thAya e sAmagrIthI huM sukhI zI rIte kahevAuM ? evI ja rIte potAnI pAse je RRdhdhi-sidhdhi-saMpattinI sAmagrI hoya te sAmagrI bIjAne sukhI karavAmAM sahAyabhUta na thAya to aMtaramAM thAya ke A sAmagrIthI huM sukhI kai rIte kahevAuM ? jo A sAmagrI bIjAne sukhI banavAmAM sahAyabhUta thatI hoya toja huM sukhI. bIjA potAnA karatAM adhika sukhI hoya to aMtaramAM AnaMda thAya e sukhI che mATe huM sukhI chuM ! enA sukhamAM mArUM sukha che eTale mArUM sukha samAyeluM che. Aje AmAMnA vicAro Ave che kharA ? bIjAnA sukhanI sAmagrI jUe. potAnA karatAM adhika sukhI jUe ke aMtaramAM irSyA bhAva pedA thAya che khoTA Aropa mUkavAnA vicAro aMtaramAM Ave che. potAno sago bhAi hoya athavA potAno dIkaro hoya ke je sAmuM na joto hoya ane e sukhI adhika hoya to AnaMda thAya ke aMtaramAM enA pratye irSyA bhAvanA vicAro Ave ? A guNa Ave toja jJAnI bhagavaMto kahe che ke maLelo navakAra gaNatAM AtmAne puNyAnubaMdhi puNya baMdhAvavAmAM sahAyabhUta thAya ane e navakArathI AtmAnuM kalyANa jaldI thAya. Aje AmAMnA guNo aMtaramAM nathI. guNo pedA karavAnuM lakSya nathI. enA mATeno purUSArtha nathI mATe navakAra Page 11 of 65
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaNavA chatAMya je La malavuM joie je phlanI anubhUti thavI joie e thatI dekhAtI nathI. bAkI navakAra gaNavAthI kadAca AveluM du:kha nAza paNa pAme ane icchita sukha kadAca navakAra gaNavAthI malI paNa jAya paNa ethI AtmAne lAbha zuM ? A khUba khUba vicAra karavA jevI cIja che. 3. trIjI avasthA :du:kha veThIne paNa bIjA jIvone sukhI karavAnI bhAvanA. koi ApaNane du:kha Apato hoya ane du:khathI ene sukha thatuM hoya to du:kha veThIne paNa bIjAne sukhI karavAnI bhAvanA e trIjI avasthAnA pariNAma gaNAya che. sAmo mANasa karmanA udayathI ApaNane du:kha Ape ane e du:ka ApavAmAM ene AnaMda thato hoya to du:kha veThIne paNa ene AnaMdita karavAno svabhAva keLavavo eTale ene sukhI karavAno svabhAva keLavavo te A trIjI avasthAvALA pariNAma paropakAra rUpe gaNAya che. A rIte je je jIvoe paropakArano svabhAva keLavyo hoya ce te jIvo suMdara rIte jIvana jIvIne potAnA AtmAnuM kalyANa sAdhI gayA che. jemAM gajasukumAla-metAraka muni. skaMdha muninA pAMcaso ziSyo ghANImAM pIlAtA pIlAtA AsvabhAvathI kevalajJAna pAmI mokSe gayA ityAdi ghaNAM draSTAMto che. A kAraNathI paropakAra sArI rIte karatAM karatAM A kakSAmAM jIva dAkhala thAya ane A kakSAne prANa karatAM adhika rIte sAcavIne jIve to potAnA AtmAnuM kalyANa karyA vagara raheto nathI. A kAraNathI navakAra maMtra gaNavAnI yogyatA mATe paNa paropakAra nAmano guNa joie che. (4) saMta purUSonI sevA karanAra :AvA paropakArI jIne koipaNa saMta purUSa male te saMta purUSane potAnAthI moTA ane mahAna mAnIne emanI sevA bhakti karavAnI taka maLe to potAnA badhA kAmone choDIne sauthI pahelA sevA karavA lAgI jAya che. kAraNake paropakAra guNane kAraNe saMtapurUSo pratye bahumAna bhAva-Adara bhAva aMtaramAM vizeSa rIte pedA thayela hoya ce ane keTalIka vAra emanI sevAmAM tatpara banatAM bhUkha ane tarasa Adi kaSTone paNa bhUlI jAya che. AvA guNavALA jIvone navakAra maMtra male to te maMtrane prANa karatAM adhika rIte sAcavIne evI rIte upayoga kare ke jethI potAnA AtmAne laghukarmI banAvI vahelAmAM vaheluM kalyANa sAdhI le che. AthI navakAra maMtra gaNavA mATe gaNatAM gaNatAM AvI yogyatA pedA karavAno prayatna karavo joie. (5) viSaya-kaSAyana vAraNa karanAra :- ni:svArtha bhAva pedA karavAnA svAbhAva vALA jIvo. potAnA AtmAne sarala banAvatAM jAya che ane e saralatAnAM kAraNe puNyanA udhyathI maLelI sAmagrI cAlI jAya to paNa AvA jIvone kaSAya pedA thato nathI paNa aMtaramAM evA vicAro pedA thAya che ke puNya purUM thayuM mATe e sAmagrI gai emAM lai janArano zuM doSa che e to nimitta mAtra che. AvA vicAronA baLe viSayo pratye vizeSa rAga pedA thavA detAM nathI ane e sAmagrI cAlI jAya-koi lai jAya-koi nAza karI nAMkhe to evA jIvo pratye dveSa budhdhi-krodhAdi kaSAyo pedA thatAM nathI. AvA svabhAvanA pariNAmane viSayakaSAyanAM vAraNa karanArA pariNAma kahevAya che. (6) suvicArI :- AvA svabhAvavALA jIvone koi divasa moTe bhAge kharAba vicAro pedA thatAM nathI sadA mATe suvicAromAMja ramyA karatAM hoya che. potAnI zakti mujaba je jJAnaprApta karela hoya e jJAnane yAda karI karIne TakAvI rAkhavA prayatna karatAM hoya che. temAM zakti mujaba vadhAro karatAM jAya che. evI ja rIte je upakArIo pAsethI jJAnanI prApti thayelI hoya teonAM darzana karI karIne e upakArIonuM bahaNa adA karatAM thAya che. (jAya che.) AvI pravRttinA pratApe e jIvo jJAna-darzananAM ArAdhaka banatA jAya che. AvA jIvone sarva maMtromAM ziromaNI evo navakAramaMtra jo male to AvA jIvo eno gaNavAmAM upayoga karatAM karatAM potAnA AtmAnuM suMdara rIte kalyANa sAdhI zake che. navakAramaMtrane pAmIne ene gaNatAM gaNatAM AtmAne A rIte taiyAra karavAno che. vicAro ! Page 12 of 65
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ navakAra maMtra janmatAnI sAtheja malyo che bolatA thayAM tyArathI bola chIe e navakAra maMtra atyAra sudhI keTalI vAra bolI gayA-sAMbhaLI gayA-smara gaNarUpe gaNI lIdhA. AmAMthI AtmA koi guNathI keLavAyelo lAge che kharo ? e guNothI keLavavA mATe navakAra maMtra gaNavAno prayatna paNa jIvanamAM keTalo ? eTale AvA guNone pAmavAnA lakSyathI navakAra maMtra gaNatA hoie evuM paNa che kharuM? to roja vicAraNA karavI paDaze ke navakAra gaNIe chIe paNa e gaNatAM gaNatAM kyAM sudhI pahoMcyA e jovuM paDaze. e jovAnuM cAlu che ? (7) syAdvAda guNathI raMgAyelo - AvA guNavALA jIvone koipaNa bAbatamAM eTale koipaNa padArthamAM pakkaDa hotI nathI. koi kahe Ama che to haze ? koi bIjo bIjuM kahe to ema haze ? evAja vicAromAM e ramato hoya che paNa rAgAdi pariNAma ke krodhAdi kaSAyanA pariNAmane AdhIna thaine moTe bhAge vicAraNA karavAvALo hoto nathI. bhagavAne je kahyuM te kharUM evA svabhAvathI jIvanAro hoya che. (8) samatA rasavALo :- samatA rasavALo eTale anukULa padArthomAM eTale ke sukhanA padArthomAM lIna na bane ane du:khanA ane pratikULa padArthomAM dIna na bane evI rIte jIvana jIvavAno abhyAsa keLavavo te samatA bhAvavAnuM jIvana kahevAya. A guNomAMthI koipaNa eka guNavALo hoya athavA ethI adhika guNavALo jIva hoya te navakAra maMtrane gaNavAno adhikArI kahelo che. AvA jIvone navakAra maMtranuM smaraNa karatAnI sAthe ja icchita padArtho je irache te tatkAla malyA kare che ane pratikULatAo ke rogAdi paNa navakAramaMtranA smaraNathI tatkAla dUra thayA vagara rahetA nathI. A kAraNe AvA jIvone navakAra maMtranuM smaraNa A bhavamAM jIvanA jIvatA zIkhavADe che ane paraloka suMdara banAvI vahelAmAM vahelA potAnA AtmakalyANane pedA karavAmAM sahAyabhUta thAya che. namarakkAra mahAmaMtra paMca parameSThi eTale-arihaMta sidhdha-AcArya-upAdhyAya ane sAdhu bhagavaMto e paMca parameSThi kahevAya che. e paMca parameSThi mahAmaMtrarUpa namaskAra sUtramAM akSaro aDasaTha che. pahelAM pAMca padonA pAMtrIza akSaro ane cUlikAnA cAra padonA tetrIza akSaro maLIne kula aDasaTha akSaromAM paMca parameSThi namaskAra mahAmaMtra samApta thAya che. navakAramaMtranA nava pado gaNAya che te vibhatyanta padama" jenA cheDe vibhakti che te pada gaNAya che. e arthamAM nahi paraMtu namo arihaMtANaM ityAdi vivakSita maryAdA yukta pado navakAramAM nava che ema samajavAnuM che. navakAranA nava padomAM prathama padamAM sAta akSara, bIjA padamAM pAMca akSara, trIjA padamAM sAta akSara, cothA padamAM sAta akSara, pAMcamAM padamAM nava akSara, chaThThA padamAM ATha akSara, sAtamAM padamAM ATha akSara, AThamA padamAM ATha akSara ane navamA padamAM nava akSara che. e rIte pratyeka padanA akSaro malIne kula saMkhyA aDasaThanI thAya che. nava padovALA navakAranI saMpadAo ATha che. saMpadA eTale vizrAnti sthAno eTale aTakavAnA sthAno athavA mahApado. e kAraNe navakAranA upadhAnanI vidhimAM navakArane ATha adhyayana svarUpa gaNIne pratyeka adhyayana dITha eka eka AyaMbila karavA dvArA kula ATha ja AyaMbilA karavA mAna karyuM che. navapadonI ATha saMpadAo kevI rIte gaNavI ? eno uttara be prakAre che. prathama uttaramAM prathama sAta saMpadAo prathamanA sAta padonI pada samAna che ane AThamI saMpadA chellA be padonI malIne sattara akSara pramANe che. jemake "maMgalANaM ca savvasiM paDhamaM havai maMgala' bIjA uttaramAM chaThThI saMpadA be pada pramANa soLa akSara vALI che jemake - eso paMca namukkAro savvapAvappaNAsaNo. e rIte nava padamaya pAMtrIsa akSara pramANa mULa maMtra ane tetrIza akSara pramANa cUlikA sahita Page 13 of 65
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDasaTha akSara pramANa paMca parameSThi namaskAra mahAmaMtrane ATha saMpadAo vaDe bhakti sahita bhaNavAthI zAzvata sthAnanI prApti thAya che. ema caityavaMdana bhASya, pravacana sAroddhAra namaskAra paMjikA Adi aneka zAstromAM mAvyuM che. paMca parameSThione namaskAra karavA rUpa mahAmaMtra zrI navakAramaMtra tarIke zrI jaina zAsanamAM suprasidhdha che. zrI jaina zAsananA maMtavya mujaba e zrI navakAra maMtra sarva mAMgalikonuM mULa che. samasta jenA zAsanano sAra che. agyAra aMga ane cauda pUrvano udhdhAra eTale sArabhUta che tathA sadeva zAzvata che. e zrI navakAra maMtranuM dhyAna ApatAM zrI pravacana sAroddhAra vRttikAra kramAve che ke sarva maMtraratnAmutpatyA karaNasya prathamasya kalpita padArtha karaNeka kalpadruma sya viSa viSadhara zAkinI DAkinI yAkinyAdi nigraha niravagraha svabhAvasya sakla jagadgazIkaraNA kRyAdhavyabhicArI proDha prabhAvasya caturdaza pUrvANAM sAra bhUtasya paMca parameSThi namaskArasya mahimADatya bhUtaMvarI vartata trijagatyAkAlamiti niprati pakSamatat sarva samaya vidAm | sarva maMtra ratnonI utpattinuM mULasthAna, sarva icchita padArthone pUrNa karavA mATe advitIya kalpavRkSa, viSa-viSa ghara-zAkinI-DAkinI-yAkinI Adi upadravono nigraha karanAra sakala jagatanuM vazIkaraNa karavA mATe avyabhicArI proDha prabhAva saMpanna cauda pUrvanA rahasyabhUta zrI paMca parameSThi namaskArano mahimA traNe jagatamAM sarvakALa mATe sauthI zreSTha ane ati addabhUta che. e vAta sarva sidhdhAMta vedio nirvivAda paNe jANe che, mAne che ane svIkAre che. || jeo zrI navakAra maMtranA A prabhAvane jANatA nathI, mAnatA nathI, yA svIkAratA nathI teo sidhdhAMtanA rahasyane paNa jANatA nathI. sidhdhAMtanA rahasyane jANanAra zrI navakAramaMtranA prabhAvane paNa jANyA-mAnya ke svIkAryA sivAya rahI zakatA ja nathI. sakala sidhdhAMta vedI upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAjA svaracita zrI paMca parameSThI gItAmAM zrI navakAra maMtrano mahimA varNavatAM mAne che ke zrI navakAra samo jaga, maMtra na yaMtra na anya, vidhA navi oSadha navi eha jape te dhanya, kaSTa TaLyAM bahu ehane, jApe turata kidhdha, ehanA bIjanI vidyA nami vinamite sidhdha. II zrI navakAra samAna jagatamAM anya koi maMtra nathI, vidhA nathI ke oSadha nathI. e navakAra maMtrane je koi hRdayanA bhAvathI jape che te dhanya che. enA jApathI aneka AtmAonAM kaSTo tatkAla nAza pAmyA che. bhagavAna zrI kaSabhadeva svAminA tIrthamAM zrI nami ane vinamine je vidhAo sidhdha thai hatI te vidhAonuM bIja paNa zrI navakAramaMtra ja hatuM. eja gItAmAM AgaLa cAlatAM e mahApurUSa kramAve che ke "sidhdha dharmAsti kAyAdi dravya, timaja navakAra bhaNe e bhavya sarvazratamAM vaDo e pramANyo, mahAnizithe bhali pare vakhANyo." lokamAM jemAM dharmAstikAyAdi Sa (dharmAstikAya-adharmAstikAya-AkAzAstikAya-jIvAstikAya-pugalAstikAya ane kALa) prasidhdha ane svayaM sidhdha che. tema zrI navakAramaMtra paNa samasta lokamAM prasidhdha ane svayaMsidhdha eTale akRtrima eTale ke koie utpanna karyA vagarano che. ati gaMbhIra evA zrI mahAnizitha nAmanA cheda sUtramAM zrI navakAramaMtranI bhAre prazaMsA karavAmAM AvI che ane sarvazruta skaMdhomAM tene mahAgruta skaMdha tarIke varNavavAmAM Avyo che. zrI. vizeSAvazyaka mahAbhASyamAM paNa paMcamaMgala mahAzrutaskaMdhAtmaka zrI navakAra maMtranI sarva zrata atyaMtaranA. aneka prakAre sidhdha karavAmAM AvI che. paMca parameSThi namaskAra e sarva maMgalamAM prathama maMgala che tethI te sarva zrutanI atyaMtara samAi jAya che. eTaluM ja nahi paraMtu zrI naMdI sUtramAM sarva zruta skaMdhonuM varNana karatI. dravya Page 14 of 65
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ vakhata paMca namaskArAtmaka paMca maMgala mahAzruta skaMdhane pRthak zruta skaMdha tarIke varNavela nathI tethI paNa te sarva zruta atyaMtara che ema spaSTa sidhdha thAya che. zrI navakAramaMtrano je mahimA zAstromAM varNavelo che tenuM kAMika bhAna karAvavA mATe parama upakArI upAdhyAyajI zrI yazo vijayajI mahArAjA gurjara girAmAM guphti padyabadhdha zrI paMcaparameSThi gItAmAM AgaLa cAlatAM alakArika rIte zrI navakAra maMtrano mahimA varNavatAM mAve che ke parvatamAM jema merU, vRkSamAM jema kalpatarU, sugaMdhamAM jema caMdana, vanamAM jema naMdana, mRgamAM jema mRgapati (siMha), khagamAM jema khagapati (garUDa), tArAmAM jema candra, nadIomAM jema gaMgA, rUpavAnamAM jema anaMga (kAmadeva), devamAM jema indra, udadhimAM (samudramAM), jema svayaMbhUramaNa, subhaTamAM jema trikhaMDAdhipati eTale zrIramaNa (vAsudeva), nAgamAM jema nAgarAja (zeSanAga), zabdamAM jema ASADhI meghano gAja (garjanA), rasamAM jema ikSrasa. lamAM jema araviMda (kamala), auSadhiomAM jema sudhA (amRta), vasudhApati (rAjAo) mAM jema raghunaMda eTale rAmacandrajI, satyavAdimAM jema yudhiSThira, dhIratAmAM jema niSpakampa dhruva, mAMgalika vastuomAM jema dharma, sAmudAyika sukhamAM jema susaMpa, dharmamAM jema dayAdharma, vratamAM jema brahmacaryavrata, dAnamAM jema abhayadAna, tapamAM jema satya, ratnamAM jema vrajaratna (hIro), naramAM jema nirogI nara (manuSya), zItalatAmAM jema hima ane dhIratAmAM jema dhIra vratadhara tema sarva maMtromAM zrI navakAramaMtra e sArabhUta ane zreSTha che enA saghaLA upakAra sahasra mukhathI paNa kadI kahI zakAya tevA nathI. sarvazreSTha evA zrI navakAra maMtranI prApti thayA pachI paNa je AtmAo anya maMtronI abhilASA rAkhe che teonI karUNa dazAno citAra ApatAM eTale ke evA jIvo kevA prakAranA dayA pAtra che e jaNAvavA mATe zrI upAdhyAyajI mahArAjA pote ramAve che keH taje e sAra navakAramaMtra je avara maMtra seve svataMtra karma pratikUla bAula seve teha suratarU tyajI Apa Teve II e sArabhUta navakAramaMtrano tyAga karIne jeo svataMtra rIte ane anya maMtronI upAsanA kare che teonuM karmaja kharekhara pratikUla che anyathA (nahito) sarva icchitonA dAtAra suratarUno tyAga karI duHkha kara evA kaMTakone (kAMTAone) denAra bAvala vRkSanI upAsanA karavAnuM mana temane kevI rIte thAya ? bIjA je koi maMtra jagamAM phlane denArA che, te badhA eja zrI navakAra maMtranA bIjathI vAsita thayelA che. arthAt- zrI navakAra maMtranA bIjathI je maMtro vAsita nathI, te avyabhicArI phla denAra paNa nathI. eja vAtanuM nirUpaNa karatAM teozrI mAve che ke "ehane bIje re vAsita, hove upAsita maMtra, bIjo paNa phladAyaka, nAyaka che eha taMtaH amRta udadhi kusArA, sArA harata vikAra, viSayanA te guNa amRtano, pavanano nahi re lagAra." sarva maMtromAM zrI navakAra maMtra e nAyaka che. zrI navakAra maMtranA bIjathI vAsita maMtranI upAsanA karavAmAM AvI hoya, to ja te phLadAyI thAya che : anyathA nikLa jAya che, ema zrI sarvajJazAstronuM kathana Page 15 of 65
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. amRtasAgaranA kusArAthI sarva prakAranA viSanA vikAra nAza pAme che, te guNa amRtano che, nahi ke-kusArAone lAvanAra pavanano ! tema anya maMtrone paNa LIbhUta karanAra zrI navakAra maMtranuM bIja che, arthAta-bIjarUpe rahela zrI navakAra maMtra che. e bIjathI rahita maMtro ni:sAra che. eja vAtane teozrI nIcenA zabdomAM kramAve che jeha nirboja te maMtra juThA, kle nahIM soham hUi apuThA, jeha mahA maMtra navakAra sAdhe, teha doA loka alave ArAdhe." zrI navakAra mahAmaMtra rUpI bIja rahita maMtra saghaLA jUThA che. te LatA to nathI, kintu nukzAna thAya che. e kAraNe je AtmAo zrI navakAra mahAmaMtranuM ArAdhana kare che, te AtmAo. ubhaya lokane saMpUrNa kRtArtha karanArA thAya che. zrI navakAra maMtranA vizeSa guNonuM varNana karatAM, teozrI chelle chelle kramAve che ke "ratana taNI jema peTI, bhAra alpa bahu mUlya, cauda pUrvanuM sAra che, maMtra e tehane tulya : sakala samaya atyaMtara, e pada paMca pramANa, mahasua naMda te jANo, culA sahita sujANa." ratnothI bharelI peTInuM vajana ati alpa hoya che, kintu mUlya amUlya hoya che, tema zrI navakAramaMtra e zabdo vaDe TUMko che, kintu artha vaDe ananta che : cauda pUrvano sAra che. sarva sidhdhAntanI aMdara e pAMca pado pramANabhUta mAnavAmAM Avela che ane cUlikAsahita samasta zrI navakAra maMtrane mahA zrutaskaMdha tarIke varNavavAmAM Avela che. zrI navakAra sivAya anya zAstrone mahA zrutaskaMdha nahi, kintu kevaLa zrutaskaMdha tarIke varNavela che. zrI navakAra maMtranI utpatti : zrI navakAra maMtra zabdAtmaka che ane zabdo e dravyatayA nitya hovA chatAM. paryAyatayA anitya che, tethI zrI navakAra maMtra paNa dravyatayA nitya mAnavo joie ane paryAyatayA anitya mAnavo joie. zrI navakAra maMtra e bhASAtmaka hovAthI sadeva zAzvata naja hoi zake, evI dalIla karanArA dravya bhASA ane bhAva bhASAnuM svarUpa samajavA mATe sarvathA niSphaLa nivaDyA che. dravya bhASA e pudgalAtmaka che ane pudgalanA paryAyo anitya hovAthI bhASAnA dravyo paNa anitya ja che. kintu bhAva bhASA je AtmAnA kSayopazamarUpa che, te AtmadravyanI jema nitya che. A sthaLe samajI levuM joie ke-zrI jaina darzane mAnela koi paNa nitya padArtha e kuTastha nitya nathI, ndui pariNAmI nitya che. eTale Atmadravya paNa pariNAmI nitya che. bhAva bhASA e AtmaguNarUpa hovAthI te paNa pariNAmI nitya che. zrI navakAra maMtra dravya-bhAva ubhaya svarUpe zAzvata che : athavA zabdathI ane arthathI te nitya che, Page 16 of 65
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ ema je kahevAya che tenI pAchaLa aneka apekSAo rahelI che. tene samajyA vinA ja sadeva zAzvata evA zrI. navakAra maMtrane bhASAtmaka hovA mAtrathI azAzvata kahI devA taiyAra thavuM, e vicArako mATe leza paNa zobhAbharyuM nathI. nikSepa dvArA namaskAranI samaja : | nikSepa zabdano artha "sthApana karavuM' evo thAya che. sthApana karavuM, AropaNa karavuM, nyAsa karavo, ityAdi nimpanA ja paryAya zabdo che. zabdano arthamAM athavA arthano zabdamAM Aropa karavo, enuM nAma nikSepa che. pratyeka zabdanA kamatImAM kamatI keTalA artha thai zake che ? e praznano uttara nikSepa dvArA maLI zake che. koi zabdanA bhale seMkaDo artha thatA hoya arthAta seMkaDo arthomAM eno nikSepa karavAmAM Ave, to paNa enA nAma, sthApanA, dravya ane bhAva, -e cAra artho to avazya thAya ja che. ene ja cAra nikSepa kahevAmAM Ave che. 'namaskAra' zabdanA paNa nAma namaskAra, sthApanA namaskAra, dravya namaskAra ane bhAvA namaskAra -e cAra artho thai zake che, arthAta e cAra arthomAM 'namaskAra" zabda vAparI zakAya che. nAma ane sthApanA : namaH" evuM nAma te nAma namaskAra che ane nama: evA be akSaro lakhavA athavA namaskAra karavAne pravartelA sAdhu AdinA "saMkocita karacaraNAdiyuta citrakarmAdigata AkAra' te sthApanA namaskAra che. dravya namaskAra : dravya namaskAra be prakArano che. AgamathI ane no-AgamathI. upayoga rahita "namaskAra' evo zabda bolanAra AgamathI dravya namaskAra che. no-AgamathI dravya namaskAra jJazarIra, bhavya zarIra ane tavyatirikta, ema traNa prakAre che. 1. jJAtAno mRtadeha e no-AgamathI jJazarIra dravya namaskAra che. 2. bhaviSyamAM jANanAranuM zarIra e no-AgamathI bhavya zarIra dravya namaskAra che. 3. tavyatirika dravya namaskAranA aneka prakAra che. jemake(a) mithyAtvathI upahata nirnavAdino bhAva namaskAra paNa dravya namaskAra che. (ba) upayoga rahita samyakatvavAnano namaskAra paNa dravya namaskAra che. (ka) padgalika dravyane mATe karAto devAdikano namaskAra paNa dravya namaskAra che. (Da) bhayAdinA kAraNe bhikhArI rAjAne namaskAra kare, te paNa dravya namaskAra che. (i) asaMyatine bhAvathI karelo namaskAra paNa dravya namaskAra che. bhAva namaskAra : bhAva namaskAra paNa be prakAre che. AgamathI ane no-AgamathI 'namaskAra' nA arthane jANanAra ane temAM upayogavAna AtmAno namaskAra, AgamathI bhAva namaskAra che. mana vaDe 'namaskAra' mAM upayogavAnuM "namo #lhaMtA ema vacana vaDe bolanAra tathA hAtha, paga, mastakAdinA saMkocAdi vaDe kAyAthI namanakriyA karanArano namaskAra 'no-AgamathI bhAva namaskAra' che. ahIM 'no' zabda niSedhavAcaka nathI, kintu mizravAcaka che. upayogarUpa "Agama' ana vacanakAyAnI kriyArUpa "AgamAbhAva" ubhayathI mizra hovAthI, tene no-AgamathI bhAva namaskAra kahevAya che. Page 17 of 65
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ navakAra (namaskAra) stra namo arihaMtANaM, namo sidhdhANaM, namo AyariyANaM, namo uvajjhAyANaM, namo loe savvasAhUNaM, eso paMca namukkAro, savva pAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvusi, paDhamaM havai maMgalaM // 5. saMskRta chAyA. namoDarhadbhayaH namaH siddhemya: / nama AcAryebhyaH / nama upAbhyAyemya: | namo loke sarvasAdhubhyaH || eSa paMcanamaskAraH / sarvapApapraNAzanaH / maMgalAnAM ca sarveSAM / prathamaM bhavati maMgalam || 6. arthapATha namaskAra ho arihaMtone, namaskAra ho sidhdhone, namaskAra ho AcAryone, namaskAra ho upAdhyAyone, namaskAra ho lokamAM rahelA sarva sAdhuone. A pAMcene karelo namaskAra sarva pApano sarvathA nAza karanAra che; ane te sarva maMgalomAM paheluM maMgala che. 7. vivecana pATha A namaskAra paMcaparameSTIne che, tethI te paMcaparameSTInamaskAra athavA paMcaparameSTIstavaH ema kahevAya che. A sarva mAMgAlikanuM mULa, zrI jinazAsanano sAra, cauda pUrvano udvAra, ane mahAmaMtrarUpa che, ane tenuM kAraNa jene namaskAra karavAmAM Ave che te paMcaparameSThImAM rahelA prabhAvane laine che. to pahelA paMcaparameSTI eTale zuM, ane tenuM darekanuM svarUpa zuM che te joie. parameSTI-eTale je parama = utkRSTa + iSTI = iSTatAvALA-ApanAra. namaskAra eTale namavuM te. A be prakAre che. dravyathI ane bhAvathI. dravyathI eTale be hAtha, be paga ane mastaka vaDe supraNidhAna sArI rIte praNAma karavA rUpa; ane bhAvathI eTale vizudhdha, nirmaLa manathI. A baMne prakAre parameSTIne namaskAra karavAno che. parameSTI pAMca che. (1) arihaMta, (2) sidhdha, (3) AcArya, (4) upAdhyAya, (5) sAdhu. A darekanuM svarUpa joie. 8. arihaMta-zabdArtha arihaMta traNa pAThe lakhAya che. (1) arahaMta, (2) arihaMta ane (3) arUhaMta. 1.(1) arahaMta (arhat- je yogya che. arha = yogya thavuM e dhAtuparathI) eTale je pUjAne-ATha mahApratihAryarUpa pUjAne yogya che te kahyuM che keH arahaMti vaMdaNa namaM, saNAi arahaMti pUasakkAraM / Page 18 of 65
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ sidhdhigamaNaM ca arahA, arahaMtA teha vujjhati / / artha - je vaMdana, namaskArAdine yogya che, je pUjA satkAra karavA yogya che, ane je siddhi pAmavA yogya che tene arahaMta kahe che. (2) arahaMta - (araja - rajohananA-raja haNavAthI rajavagaranA) eTale cAra AtmAguNaghAtI, karmarUpI rajane haNanAra. (3) (arahasya - jene rahasya nathI te) eTale potAne kevala jJAna-darzana prApta thayela hovAthI jene kaMi paNa chAnuM nathI te. (4) (a = nathI + raha = ekAMtapradeza + aMta = madhya bhAga. jene ekAMta pradeza ke madhya bhAga nathI) eTale jene kaMi paNa vastu chAnI nathI te. (5) (a = nathI + ra = ratharUpI parigraha + aMta = vinAza-vinAza karanAra evA jarA-ghaDapaNa Adi) eTale jene parigraha ke jarA Adi nathI te. (6) (arahaya-ra = chAMDavuM, jeNe choDyo nathI) eTale jeNe svasvabhAva choDyo nathI te. 2. arihaMta. (arihaMtA-ari = zatru + haMtA = haNanAra) eTale ATha karmarUpa zatrune haNanArA. 3. arahaMta (aMrUhata-rUhuM = ugavuM-upajavuM-jene ugavuM ke upajavuM nathI te) eTale jene karmo kSINa thai javAthI bIjo bhava levAno nathI te. namaskAranI vastu : zrI arihaMtAdi pAMca parameSThI, e namaskAranI pAMca vastu che. e pAMca vastune namaskAra karavA mATe pAMca hetuo che. mArga, avipraNAza, AcAra, vinaya ane sahAyatA. e pAMca kAraNo mATe pAMcane namaskAra karavA yogya che. kahyuM che ke ma000 QUIZo . AyAro viNayayA sahAyattaM / paMcaviha namokkAraM, Upde heDa e //// mArga, avipraNAza, AcAra, vinaya ane sahAyakatA -e pAMca kAraNo vaDe huM pAMca prakArano namaskAra karuM chuM.' mArgahetu : pAMca hetuomAM prathama mArgahetu che. bhavaaTavImAM mArgadarzaka zrI arihaMta paramAtmAo hovAthI, teonA e mArgadarzaka guNane lai teo namaskAra karavA yogya che. kahyuM che ke taheva nijAmayA samudghami / chakkAya rakkhaNadvA, mahAvA [ qgla //// bhavATavImAM mArgadarzakapaNuM hovAthI, bhavasamudramAM niryAmakapaNuM hovAthI tathA bhava vanamAM chakAya. jIvonI rakSArthe mahAgopapaNuM hovAthI zrI arihaMtadevo mahA sArthavAha, mahA nirdhAmaka ane mahAgopa kahevAya che. zrI arihaMtadevonA eja eka mahAna upakAra che. sArthavAha : Page 19 of 65
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI arihaMtadeva rUpI sArthavAho, bhavya AtmArUpI musAphTone, dharmakathA rUpI udghoSaNA dvArAe, sAdhumArga ane sAdhakamArga rUpI saraLa ane vakramArge, ipsitapura zrI muktinagarImAM lai jAya che. te sArthavAho bhavATavImAM rAgadveSa rUpI zvApadothI rakSaNa kare che, krodhAdi kaSAyo rUpI dAvAgni AdinA bharyAthI bhavya AtmAone bacAvI le che, viSayo rUpI viSaphLono AsvAda karavAmAM nimagna thayelA AtmAone tenAthI choDAvI pariNAmahitakara-tapasaMyama rUpI hitakara phLono AsvAda letA banAve che, bAvIza pariSaho rUpI pizAcothI rakSaNa kare che, pAsasthAdi akalyANa mitro rUpI lUMTArAonI lUMTamAMthI choDAve che, ane nityodyama rUpI apramAdI prayANa vaDe jJAnarUpI azvo ane dhyAnarUpI hAthIothI joDAyelA pAMca prakAranA svAdhyAyarUpI rathamAM besADI nirvighne mokSapurInI prApti karAve che. niryAmaka : zrI arihaMtadevo e bhavodadhinuM ullaMghana karAvavA mATe bhAvaniryAmako che. samudramAM jema anukUla-pratikUla aneka prakAranA vAyuo hoya che, tema bhavasamudramAM paNa mithyAtvarUpI pratikUla vAyarAo ane samyaktvarUpI anukULa vAyarAo vAi rahyA che. zrI arihaMtadevorUpI nipuNa niryAmako mithyAtvarUpI pratikULa vAyuthI bacAvI lai, samyaktvarUpI anukULa vAyunA yoge bhavyajIva rUpI poto (nAvaDIo) ne yathAvasthita jJAnarUpa karNadhAra vaDe bhayaMkara saMsArasAgaranuM ullaMghana karAvI ipsita sthAnarUpa mokSabaMdare pahoMcADI de che. mahAgopa : gopAlako jema sarpa-zvApadAdithI gAyonuM rakSaNa kare che ane pracura ghAsa-pANI Adi vaDe poSaNa kare che, tema SaDjavanikAya rUpa gAyone zrI arihaMtaparamAtmA rUpI rakSako vyAdhi, jarA, mRtyu Adi zikArI prANIothI rakSaNa karI nirvighne nirvANapathe pahoMcADe che. A rIte sarva zrI arihaMtadevo mArgadezaka, niryAmaka ane mahAgopa tarIkenuM kArya karanArA hovAthI bhavyajIvalokanA mahA upakArI che ane eja kAraNe teo lokottama mahApurUSo kahevAya che. rAga-dveSAdine namAvanAra : dharma dezaktAdi guNovaDe zrI arihaMta devo jema jagat jIvonA upakArI che tema rAga, dveSa, kaSAya, indriya, parisaha ane upasargone namAvanAra hovAthI paNa teo jIvalokane namaskAra karavA yogya che. temAM prathama rAga e nAmAdi cAra prakArano che. nAma-rAga, sthApanA-rAga, dravya-rAga ane bhAva-rAga. nAma ane sthApanA samajavA sugama che. dravyarAga be prakAre che. eka AgamathI ane bIjo noAgamathI. AgamathI dravyarAga rAgapadArthane jANanAra anupayukta AtmA. noAgamathI dravyarAganA traNa prakAra che. eka jJazarIra, bIjo bhavyazarIra ane trIjo tadyatirikta. jJazarIra ane bhavyazarIra sugama che. vyatariktanA be prakAra che. eka karmadravyarAga ane bIjo nokarmadravyarAga. karmadravyarAga eTale rAgavedanIya karmanA pudgalo. tenA cAra prakAra che. 1- yogya (bandha pariNAmAbhi mukha), 2- badhyamAnaka (bandha pariNAma prApta), 3- badhdha (nivRtta baMdha pariNAma arthAt jIvanI sAthe AtmasAt thayelA), ane 4udIraNAvalikA prApta (udIraNA karaNa vaDe kheMcIne udIraNA AvalikAmAM ANelA.) nokarmadravyarAga eTale rAgavedanIya karmanA pudgalonA ekadeza athavA tadanya. tadanyanA be prakAra che. eka prAyogika ane bIjo vaisrasika. kusumbharAgAdi e prAyogika che ane sandhAbhra rAgAdi e Page 20 of 65
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ vastrasika che. bhAva-rAga : bhAva-rAga paNa be prakAre che. eka AgamathI ane bIjo no AgamathI. rAgapadArthajJa upayukta AtmA AgamathI bhAva-rAga che ane noAgamathI bhAva-rAga rAgavedanIyakarmodaya prabhava pariNAma vizeSa che. tenA be prakAra che. eka prazasta ane bIjo aprazasta. aprazasta pariNAma vizeSa traNa prakAre che. 1draSTirAga (sva svadarzanAnurAga), 2- zabdAdi viSaya viSayaka rAga te kAmarAga, ane 3- viSayAdi nimitta vinA ja avinIta akhatyAdi viSayaka rAga te sneha-rAga.prazasta-rAga tethI viparIta che. arihaMta, sidhdha, sAdhu, brahmacArI Adine viSe sarAgI AtmAone je rAga hoya che, te bhAva-rAga che. e ubhaya prakAranA prazasta-aprazasta athavA dravya-bhAva-rAgane namAvanArA arthAt dUra karanArA zrI arihaMtadevo che. dveSane namAvanArA : rAganI jema dveSa paNa cAra prakAre che. temAM nAmasthApanA sugama che. noAgamartha dravyadveSajJa, bhavya, tavyatirikta, ema traNa prakAre che. tathatiriktanA karmadravya-dveSa ane nokarpadravya-dveSa ema be bheda che. karmadravya-dveSanA yogya, badhyamAnaka, badhdha ane udIraNAvalikA prApta -e cAra prakAra che. nokarpadravya-SanA duSTa vraNAdi aneka prakAra che. bhAvakaeNSa eTale dveSa mohanIyakarmano vipAka be prakAre che. eka prazasta ane bIjo aprazasta. ajJAna, avirati, mithyAtvAdi viSayaka dveSa te prazasta che ane samyakatva, virati, jJAnAdi viSayaka dveSa te aprazasta che. kaSAyane namAvanArA : kaSAya cAra prakAranA che. krodha, mAna, mAyA ane lobha. temAM saMgraha nayanA mate krodha ane mAna, e aprItijAti sAmAnyavALA hovAthI dveSamAM antarbhAva pAme che ane mAyA tathA lobha e prItijAti sAmAnya yukta hovAthI rAgamAM antarbhAva pAme che. vyavahAra nayatA mate krodha, mAna ane mAyA -e traNe dveSa che, kAraNa ke-mAyA paNa paropaghAta mATe pravRtta thatI hovAthI aprIti-jAtimAM aMtarbhAva pAme che ane lobha e vyavahAra nayanA mate rAga che. RjusUtra nayanA mate mAtra krodha e ja aprItirUpa hovAtho dveSa che. mAna, mAyA tathA lobhA prIti-aprIti ubhaya viSayaka hovAthI rAga-dveSa ubhaya rUpa che. jemake-mAna e svaahaMkAra viSayaka hoya tyAre rAga ane paraguNa dveSaviSayaka hoya tyAre dveSa. eja rIte mAyA-lobha mATe paNa samajI levuM. arthAta AtmAne viSe mUcchanI pradhAnatA hoya tyAre e traNe rAga bane che ane paropaghAtanI pradhAnatA hoya tyAre e traNa dveSa bane che. zabdAdi traNa nayonA mate mAna ane mAyA svaguNopakAra mUcchatmaka hovAthI lobha arthAta rAga svarUpa ja che ane svaguNopakAra rahita eja mAnAdinA aMzo ane krodha paropaghAtAtmaka hovAthI dveSa ja che. indriyone namAvanAra : "37/SH BIi / indra eTale jIva, tenuM liMga eTale cihana arthAta jIvane oLakhAvanAra te indriya. athavA "$Q 4 pRSTa 2 /' e paNa indriya zabdanI vyutpatti che. AvaraNano abhAva thavAthI sarva vastune jANI zake che, temaja nAnAvidha bhavomAM bhamatA sarva vastuno upabhoga paNa tene thAya che, tethI jIva e paramezvaryavAna kahevAya che. e paramezvaryanA yogathI tathA Page 21 of 65
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvopalabdhinA bhogano yoga hovAthI jIvane indra kahevAya che. tenuM liMga agara cihna te indriya che. athavA bIjA zabdomAM jIva vaDe dekhAyela yA sarajAyela te indriya che. tenA paNa cAra prakAra che. nAmasthApanA sugama che. dravyendriya : dravyendriyanA be bheda che. eka nivRtti ane bIjI upakaraNa. nivRttinA pAchA be bheda che. eka bAhya ane bIjI atyaMtara. bAhya nivRtti aneka prakAranI hoya che. abhyantara nivRtti badhAne sarakhI hoya che. abhyantara nivRttirUpa kSotraMdriya badhAnI kadaMba jAtinA puSpa javI hoya che, cakSuindriya mAMsano goLo athavA masUranA dhAnya jevI hoya che, dhrANeMdriya atimuktaka puSpa jevI hoya che, rasaneMdriya kSurapra eTale astrAnI dhAra jevI hoya che ane sparzaneMdriya sau saunA zarIranI AkRti pramANe vividha prakAranI hoya che. Antara nivRtti indriyanI zakti te upakaraNendriya che. vAtapitAdi doSo vaDe ne zaktino upaghAta thAya to Antara nivRtti indriyanI hayAtimAM paNa zabdAdi viSayonuM grahaNa thai zakatuM nathI. bhAvendriya : bhAvendriya be prakAre che. eka labdhisvarUpa ane bIjI upayogasvarUpa. indriyAvaraNa karmano kSayopazama te labdhiindriya che ane zabdAdi viSayomAM indriyone thato pariccheda (jJAna) te upayogaiMdriya che. labdhiindriya hoya toja dravyendriyo prApta thAya che. upayogaindriyanI apekSAe sarva jIvo ekendriya che, kAraNa ke-eka kALe be indriyono upayoga koine hoto nathI. labdhiindriyanI apekSAe sarva jIvo paMcendriya che, kemake-baklAdi vanaspatione viSe bIjI indriyono upalaMbha thAya che. dravyendriyonI apekSAe jIvono ekendriyAdi vyavahAra thAya che. bAhyendriya rahita chatAM labdhiindriya vaDe sarva jIvo paMcendriya hoya che, kAraNa ke-bakulAdi vanaspatiomAM pAMce indriyono kSayopazama pratyakSa thAya che. ema je kahyu tenI vizeSa samaja e che kebakulavRkSa - zRMgAra yukta suMdara strI madirAno kogaLo kare, agara tenA zarIra vaDe sparza kare, agara oSTha vaDe cUMbana kare to phLavALuM bane che. eja rIte candanAdinA gandha vaDe, sArUM rUpa jovA vaDe agara madhura zabdonA uccAraNa vaDe paNa tene phUlavApaNuM dekhAya che. caMpaka vRkSa - sugaMdhI jaLanA siMcana vaDe puSpodghamAdikane kare che. tilaka vRkSa - strInA kaTAkSa vaDe aMkurita thAya che. viharaka vRkSa - paMcama svara vaDe puSpa-aMkurAdikano udagama kare che. indriyonI prAptino krama : prathama labdhindriya prApta thAya. tyAra bAda dravyendriya prApta thAya. dravyendriyamAM prathama bAhya tathA nivRtti indriya prApta thAya. pachI AMtara nivRtti indriyanI zaktirUpa upakaraNeMdriyanI prApti thAya, ane ante indriyArtha-indriyane viSayano pariccheda arthAt upayoga thAya che. pariSahone namAvanArA : mArgathI nahi DagavA ane vizeSa nirjarA karavA je sahana karavA yogya che, te kSudhA, tRSA, zIta, uSNAdi 22 prakAranA pariSaho che. te sarva pariSahone zrI arihaMtadevo namAve che. Page 22 of 65
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasargone namAvanArA : pIDA pAmavAthI agara je vaDe pIDA pamAya te upasarga cAra prakAranA che. eka devathI thanArA, bIjo manuSyathI thanArA, trIjo tiryaMcathI thanArA ane cotho AtmasaMvadanIya. temAM rAga nimitte-dveSa nimitte tathA parIkSA nimitte, athavA e traNe nimitte devo taraphTI upasarga thAya che. manuSyo tarakkI paNa e traNa nimitto uparAMta kuzIla prati sevana nimitte paNa upasargo thAya che. tiryaMco taraphlI bhaya nimitte, dveSa nimitte, AhAra nimitte tathA saMrakSaNa nimitte upasargo thAya AtmasaMvedanIya upasarga cAra prakAranA che. 1- netramAM paDelA kaNAdi kheMcavA, 2- aMgonuM stabdhata thavuM, 3- khADA vigeremAM paDI javuM ane 4- bAhu vigere aMgonuM paraspara athaDAvuM. e sarva prakAranA upasargone zrI arihaMtadevo namAve che, vaza kare che, yAvata samULa nAza kare che. kahyuM ke "rAgadosakasAe, iMdiyANi apaMcavi / parisade vaso , nAmayaMtA namoDaridA IIkA rAga, dveSa kaSAya, pAMca indriyo, pariSaho ane upasargone namAvanAra zrI arihaMtadevo che. temane namaskAra thAo. vaLI kahyuM che ke "raMdriya vinayavasAI, parisahe veyaNA uvasagge / U marino hattA, rihaMtA te pUrvAti IIkA" indriya, viSaya, kaSAya, pariSaha, vedanA ane upasargo e duzmano che. ene haNanArA hovAthI zrI arihaMto' kahevAya che. eja rIte sarva jIvone duzmanabhUta ATha prakAranA karmone haNanArA hovAthI paNa teo arihaMta kahevAya che. athavA vandana, namaskAra, pUjA, satkAra ane sidvigamanane yogya hovAthI teo "ahaMta' kahevAya che. athavA deva, asura ane manuSyo dvArA uttamottama pUjAne pAtra hovAthI tathA krodhAdi duzmano tathA badhyamAna karmarUpI raja ane badhdhakarmarUpI malane haNanArA hovAthI 'arihaMta' kahevAya che. e "arihaMto' ne karelo namaskAra jIvane hajAro bhavathI choDAve che tathA bhAvapUrvaka karAto te namaskAra bodhi (zrI jinadharma) nI prApti mATe thAya che. "arihaMto" ne karelo namaskAra dhanyapurUSone bhavano kSaya karanAro thAya che tathA hRdayamAM rahelo te vizrotasikA (durgAna) ne haranAro thAya che. e rIte arihaMta' ne karelo namaskAra mahAarcayukta che ema zrI jinAgamomAM varNavela che ane maraNanA avasare anya sarva kAryono tyAga karI anartha ratnanI jema eka tene ja grahaNa karAya che athavA koi paNa ApattimAM zrI arihaMta namaskAra vAraMvAra ane nirantara smaraNa karavAmAM Ave che. zrI arihaMtone karelo. namaskAra e sarva pApono nAza karanAra che eTaluM ja nahi, kintu sarva maMgaLomAM teja eka prathama maMgaLa che. eja vAtane zAstromAM nIcenA zabdothI kahelI che. "arihaMtanamakkAro jIva, moyei bhavasahassAo / bhAveNa kIramANo hoi, TU vohiMbhAmAW III" A gAthAmAM, nAma, sthApanA, dravya ane bhAva, e cAre prakAranA namaskAranuM varNana che. jemake Page 23 of 65
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ arihaMta' zabda vaDe "ahaMdAkAravALI budhdhi" te sthApanA namaskAra che. namukkAra' zabda vaDe nAmanamaskAra che. 'bhAveNa" zabda vaDe bhAvanamaskAra che. ane "kIramANo" zabda vaDe aMjaligrahaNAdi dravyanamaskAra che. e rIte eka ja gAthAmAM nAma namaskAra, sthApanAnamaskAra, dravyanamaskAra ane bhAvanamaskAra-e cAre prakAre karAto namaskAra varNavyo che. e namaskAra jIvane ananta saMsArathI mUkAve che ane jyAM sudhI mukta na thAya tyAM sudhI bodhilAbha zrI jinadharmanI prApti mATe thAya che. __ "arihaMtanamukkAro, dhannANaM bhavakkhayaM karaMtANaM / diyAM ubhuyaMto, vittiyA vAramo ho ||zA" hRdayamAM rahelo ahaMnnamaskAra anAdi dhanavAlA parirasaMsArI ane pratanukarmavAna jIvonA punarbhavano kSaya karanAra tathA cittanuM visakotagamana (apadhyAna) nivAranAra thAya che. __arihaMta namukkAro esa khala vannio mahatthoni / jo maraNami uvagge abhikkhaNaM kIrai vahuso ||3||" ahaMnnamaskAra e mahA arthavALo che. mRtyu samIpa Ave chate nirantara bahu vAra karAya che ane moTI ApattimAM dvAdazAMgIne choDI tenuM ja dhyAna ane smaraNa karAya che. agni AdinA bhaya vakhate gharamAM rahelI zeSavastuone choDI, jema mahA mUlyavALAM ratno agara ratna grahaNa karAya che athavA yudhdhamAM atizaya Apatti vakhate jema anya zo choDI je amogha hoya teja zastra grahaNa karAya che, tema ahIM paNa maraNAdi mahAbhaya vakhate dvAdazAMga zAstro choDIne kevaLa eka arihaMta namaskAra ja karAya che, kAraNa ke-te namaskAra e dvAdazAMgAthe che. zaMkA - arihaMtanamaskAra e dvAdazAMgAthe zI rIte ? samAdhAna - dvAdazAMgI pariNAmavizuddhinA hetubhUta che ane teja kAryane namaskAra paNa kare che. mATe baMne vaDe eka ja kArya sidhdha thatuM hovAthI namaskAra paNa dvAdazAMgAtha che, ema kahevAmAM koi paNa jAtinI harakata nathI. athavA to zrI vItarAgasidhdhAntamAM eka paNa pada, ke je saMvegane pedA karanAruM tathA mohajALane chedanArUM che te nizcayathI dvAdazAMgAthe mAnela che. namaskAra aneka padAtmaka hovA chatAM vyavahArathI eka pada kahevAya che : ane upayukta nyAye te dvAdazAMgI, ke je gaNipiTaka-gaNadharonI peTI kahevAya che, tenA arthasvarUpa hovAthI ati nirjarA mATe thAya che, mATe tenI mahArthatA kahelI che : ane e ja kAraNe ahaMnnamaskAra e abhIkSNa eTale nirantara ane bahuzaH eTale vAraMvAra karAya che. "arihantanamukkArI, savvapAvappaNAsaNo / maMgalA NaMca sabvesiM, paDhamaM havai maMgalaM / / 4 / / " "ahunamaskAra, e sarva pApono nAza karanAra che ane sarva maMgaLomAM prathama maMgaLabhUta che." ahIM pApa" zabdanI traNa prakAre vyutpatti thAya che : je jIvane malina kare, je jIvanA hitane pIye athavA je jIvane saMsAramAM rAkhe, te pApa kahevAya che. tattvathI ATha karma eja pApa che. ahaMnnamaskAra te sarva pApano nAsa kare che : eTaluM ja nahi, kintu nAmAdi sarva maMgaLomAM ahaMnnamaskAra prathama che. athavA mokSarUpa mukhya purUSArthane sAdhanAra hovAthI pradhAna che. athavA. zrI arihaMtAdi pAMca bhAvamaMgaLomAM prathama hovAthI prathama che. athavA Page 24 of 65
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ pradhAntara paropakArasAdhaka hovAthI ahaMnnamaskAra e prathama eTale mUkhya maMgaLa che. uparyukta vAtane paramopakArI pU. upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjA paNa nIcenA zabdomAM gUMthe "namaskAra arihaMtane, vAsita jehanuM citta, dhanya teha kRta puNya, teha jIvita tAsa pavittaH ArtadhyAna tasa navi hue, navi hue durgati vAsa, bhavakSaya karatAM re samaratAM lahie sukRta ullAsa. 1." "jeonuM citta zrI arihaMtanA namaskArathI vAsita che, te AtmAo dhanya che, kRtapuNya che ane teonuM jIvitavya pavitra che. arihaMtanA namaskAramAM parovAi gayelA cittavALAne kadi ArtadhyAna thatuM nathI. tenA pariNAme tenI durgati paNa thatI nathI, kintu jema jema tenuM adhika smaraNa thatuM jAya che, tema tema bhavano kSaya ane puNyanI vRddhi thatI jAya che." parama tAraka zrI arihaMta devanA AtmAnI zrIjI bhavanI zubha bhAvanA zrI jinezvaradevo ke devAdhideva che ane e devAdhidevapaNuM emane pUrvajanmanI ArAdhanAothI prApta thayeluM hoya che. eka janmanI ArAdhanAthI arihaMta banI zakAtuM nathI. ochAmAM ochI traNa bhavanI. ArAdhanA to avazya joie che. ethI paNa vadhu bhavanI ArAdhanA jinezvaronA jIvana pAchaLa hoya che. jinezvaronuM jeTaluM bahumAna karavAnuM che, teTaluM ja bahumAna e ArAdhanAnuM paNa pratyeka ArAdhakanA haiyAmAM hovuM jarUranuM che. je bhAvanA jinezvaronA haiyAmAM trIjA bhave jAge che, te bhAvanA teTalI utkaTatAthI anya koi paNa AtmAnA haiyAmAM prakaTI zakatI nathI. gaNadharabhagavaMtonI ke sAmAnya kevaLIonI bhAvanA paNa temanI bhAvanAnI barobarI karI zakatI nathI. e vastune phTa rItie samajAvatI nIcenI paMktio vicakSaNa AtmAone sadAne mATe haiyAmAM kotarI rAkhavA jevI che. dravya tIrthakaranA jIvo pAchalA trIjA bhavamAM je bhAvanA AvI tIrthaMkara-nAmakarmanuM upArjana kare che, te bhAvanA spaSTa rIte khyAlamAM AvI jAya te rItie zrI paMca saMgraha granthanA TIkAkAra AcAryabhagavaMta zrI malayagirijI mahArAjA nIce mujaba thoDA ja zabdomAM jaNAve che ___aho citrametata, yat satyapi pAramezvare pravacane sphurattejasi mahAmohAndhakAravilupta-duHkhaparitacetaso jaMtava: paribhramanti, tadahametAnataH saMsArAta, anena pravacanena, yathAyogamuttArayAmIti, evaM ca cintayitvA yathA yathA pareSAmupakAro bhavati, tathA tathA dad / aho, A Azcarya che ke-phrAyamAna udhotavALuM pArakhezvara pravacana vidhamAna hovA chatAM mahAmohanA aMdhakArathI cetanya jemanuM naSTa thayuM che evA du:khavyApta jaMtuo A saMsAramAM atyaMta paribhramaNa karI rahyA che, to huM teone A du:khamaya saMsArathakI, zrI pAramezvara pravacananuM avalaMbana ApI, pAra utArUM. e pramANe cittavana karIne je je rIte anya AtmAone upakAra thAya, te te rIte teo prayatna kare che. uparyukta bhAvanA sAthe paropakAra mATeno avirata prayatna zrI tIrthaMkaradevanA AtmAne jina-nAmakarmane baMdhAvanAra thAya che. e vAtane suvihitaziromaNi AcAryabhagavAna zrImad haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA nIcenA zabdomAM vyakta kare che. Page 25 of 65
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI tIrthaMkaradevonA jIvanI bhAvanA bhavAMtarathI evI hoya che ke "mohAndhakAragahane, saMsAre dukhitA vata | satvA: parizramanyunthaH, satyarimajjarmate narisa II9ll" zrI sarvajJapraNita dharma rUpI udhota jagatamAM vidhamAna hovA chatAM, aho ! mithyAtvAdi mohAMdhakArathI vyApta bhavamAM du:khita prANio atyaMta paribhramaNa kare che. " umetAvata: $Qaa, yathAyoga thagvana | nenottarayAmIti, varavousamanvita: IfzA" varabodhine prApta thayelo huM, bhISaNa bhavabhramaNathI pIDA pAmI rahelA A prANione koi paNa prakAre sarvajJa bhagavAnanA dharma rUpI udhota vaDe du:khamaya saMsAra thakI pAra utArUM. ___ "karuNAdiguNopeta:, parArthatyasanI sadA / ___ tathaiva cepTate dhImAna, varddhamAnamahodaya: / / 3 / / " anukaMpA, Astikya Adi guNothI yukta, paropakAra karavAnA guNavALo, navIna navIna prazasta guNono udgama pratikSaNe jene vRddhi pAmato che evo buddhimAna AtmA, prANIo uparanI karUNAthI prerAi, tamane tAravAnI kriyAmAM rakta bane che. "tatta nyAyiogone, pUrvana savAryameva sa: I tIrthapqmavAmoti, paraM satvArthasAghai Il8IT" sidhdhAntanuM parizudhdha jJAna, atizAyI dharmakathA ane avisaMvAdI nimittAdi vyApAro vaDe bhavya prANIone hitakArI, mokSabIjanA AdhAnAdi rUpa paramArtha karavA vaDe varabodhimAna purUSa tIrthaMkarapaNAne prApta kare che. "cintayatyevametat, svajanAdigataM tu y:| tathADaMAnata: soDapa, ghImAn UAgharo bhavet IIII" bodhipradhAna, prazasta buddhivALo je AtmA potAnA svajano-kuTuMbIo, mitro, dezabaMdhuo vigerene mATe bhavathI tAravAnI bhAvanA ciMtave che tathA tene anurUpa paropakArAdi anuSThAna seve che, te AtmA deva, dAnava ane mAnavAdine mAnanIya tathA mahAmahimAvALuM evuM je gaNadhara pada, tenuM upArjana kare che. "sviNno bhavanirvedAdAtmani:sadaNaM tu ya: / AtmArthasaMpravRttoDasau, sadA syAnmuNDakevalI ||6||" mAtra svaprayojanabadhdha cittavALo saMvijJa AtmA, jarA-maraNAdi rUpa dArUNa agnithI saLagatA bhavakAnananA madhyamAMthI potAnA AtmAne bahAra kADhavAnI bhAvanA bhAve che ane tene anurUpa anuSThAnA seve che. te tathA prakAranA bAhya atizayothI zUnya sAmAnya keLavaNIpaNAne prApta kare che. tathA mathataratranimittopanipAtataH | evaM cintAdisidhdhizca, sanyAyAgamasaDgatA ||7||" kAlAdi kAraNonA sannidhAnathI pUrvokta cittavana ane anuSThAnano bheda, yukti ane zAstra dvArA. susiddha che. kAraNanI vicitratA vinA kAryanI vicitratAne zAstra ke loka koi paNa mAnatuM nathI. e nyAye cintavanAnI vicitratA kAraNacitryanI apekSA rAkhe che ane e kAraNacitrya tathA bhavyatvanI vicitratAne aMge hoya che. e rIte paraspara kAryakAraNabhAva rahelo che. - AcArya bhagavAna haribhadrasUrijI tathA AcAryabhagavAna malayagirijInA uparyukta vacanothI e sidhdha thAya che ke-zrI jinezvaradevanA AtmAo trIjA bhavamAM sevelI atyaMta zubha bhAvanA ane tadanurUpa Page 26 of 65
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ paropakArAdi sarvASThAnonuM sevana karIne tIrthaMkara-nAmakarmanuM upArjana kare che ane carama bhavamAM te puNyakarmano saMpUrNa bhogavaTo kare che. enA La rUpe bhavodadhitAraka tIrthanI sthApanA thAya che ane e tIrthanA AlaMbanathI saMkhyAtIta AtmAo bhavasAgaranA vistArane pAme che. jagaduddhAraka tIrthapatio vaDe sthapAyeluM e tIrtha eTaluM badhuM nirmala, saMpUrNa ane yathArtha hoya che ke-koithI paNa tenuM khaMDana thai zakatuM nathI. khajavAonI prabhAvaDe jema sUryanA tejanA abhibhava na thai zake, tema jagatanA sarva mato, darzano ane tenA prakhara paMDito vaDe paNa e tIrthano parAbhava thai zakato nathI. : kAraNa ke te yathArtha vastunuM pratipAdaka hoya che. evuM tIrtha ane tenA utpAdakanI pUjA, bhakti, upAsanA, ene zrI jainasaMgha potAnuM parama kartavya samaje che. tenA eka aza rUpa zrI jinezvaronA kalyANaka divasanI ArAdhanA che. zrI mahAnizIya sidhdhAMtamAM paNa navakArane spaSTa rItie aDasaTha akSaravALo jaNAvyo che. tyAM kahyuM che ke- "e rIte paMca maMgala mahAzrutaskaMdhanuM vyAkhyAna mahAprabaMdha vaDe sUtrathI pRthagabhUta niryukti bhASyA ane cUrNi vaDe anaMta gamaparyava sahita, jevI rIte anaMta jJAna darzanane dhAraNa karanAra tIrthakara devo vaDe che, tevI rIte saMkSepathI karAyuM hatuM, paraMtu kAlaparihANinA doSathI te niryukti bhASya ane cUrNio viccheda pAmI che. vyatIta thatAM kAla samayamAM moTI advine varelA, padAnusArIlabdhi ane dvAdazAMgazrutane dhAraNa karanArA, zrI vajasvAmI thayA. temaNe A zrI. paMcamaMgala mahAzrutaskaMdhano uddhAra mUlasUtra (zrI mahAnizIya) nI aMdara lakhyo. mUla sUtra sUtrathI gaNadhara bhagavaMtoe ane arthathI vailokyapUjya dharmatIrthakara arihaMta bhagavaMta zrI vIrajinendra prarUpeluM che, evo vRddha saMpradAya che. mUla sUtramAM jyAM sUkAlApako eka padanI sAthe bIjA padane anulagna na maLe tyAM khoTuM lakhyuM che evo doSa zratadharo nA devo-parantu mathurAnagarImAM supArzvanAtha svAmInA sthabha AgaLa paMdara upavAsa karavAthI prasanna thayelA zAsanadevatAe udhahI Adi vaDe khaMDa khaMDa thayelI ane saDI gayelA pattAvALI pUrva pratane jevI ApI tevI grahaNa karIne AcArya haribhadrasUrie acitya cintAmaNi kalpa A zrI mahAnizIya zrutaskaMdhane samasta pravacananA sArabhUta, paramatattvabhUta ane atizayavALA atyaMta mahAna arthonA samudAyavALuM jANIne pravacanavatsalatAthI tathA bhavya sattvonA upakAranI buddhithI Atmahita arthe jevuM te pratamAM joyuM tevuM sarva svamatithI zodhIne lakhyuM che ane tenuM bIjA paNa zrIsidhdhasena, vRddhavAdI, yakSasena, devagupta, yazovardhanA kSamAzramaNa ziSya ravigupta, nemicaMdra, jinadAsagaNi kSamAzramaNa satyazrI vagere yugapradhAna zratadharoe bahumAna kareluM che." zrI mahAnizItha sivAyanA bIjA vartamAna AgamamAM A rIte nava pada ane ATha saMpadAdi pramANavAlo namaskAra bIjI koi jagyAe kahelo dekhAto nathI. zrI bhagavatI sUtranI AdimAM mAtra pAMca ja pado kahyAM che. pratyAkhyAna niryuktimAM 'bho sarahaMtA ema kahI navakArasInuM paccakhkhANA pAravAnuM kahyuM che. te niryuktinI cUrNimAM kahyuM che ke te navakAranA anukrame pado daza athavA cha che. cha pado namo zaratasiddhAcaraca 14tHI e pramANe ane daza pado "namo rihaMtANaM namo rizaeIIM e rIte "namo sahita pAMca pado samajavAM. namaskAra niryuktimAM eMzI (80) pada pramANa bIjI vIza gAthAo che jemake "#rihaMtanakuvAro navaM maUS ARRhaYRIBo ityAdi te to navakAranA mAhAbhyane pratipAdana karanArI gAthAo che. paNa navakAra rUpa thavAne yogya nathI, kAraNa ke te ghaNA pada svarUpa che ane navakAra to kevaLa nava pada svarUpa ja che. e rIte paramAgama sUkAMtargata zrI vajasvAmI vagere daza pUrvadharAdi bahuzruta saMvijhu suvihitA sUripadaMdaroe karelI vyAkhyAo dvArA Adara karAyelo, ane aMtima padamAM "haS' e pramANenA pAThayukta aDasaTha varNa pramANa paripUrNa navakArasUtranuM adhyayana karavuM joie. enuM vyAkhyAna zrI vajasvAmI Adi zratadharoe je rIte chedagranthAdi AgamomAM lakhyuM che te rIte bhakti bahumAnanA atizayathI ane bhavya prANIone vizeSa karIne upakAraka che ema jANIne ahIM Page 27 of 65
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ batAvIe chIe. prazna - he bhagavana ! A acitya cintAmaNikalpa zrI paMcamaMgala mahAzrutaskaMdha sUtrano zuM artha kahelo che ? uttara - he gautama ! A acitya cintAmaNilpa zrI paMcamaMgala mahAzrutaskaMdha sUtrano artha A. pramANe kahelo che. A paMcamaMgala mahAzrutaskaMdha jema talamAM tela, kamalamAM makaraMda ane sarva lokamAM paMcAstikAya rahela che tema sala AgamomAM aMtargata rahela ce ane te yathArthakriyAnuvAda saMbhUtaguNakIrtana svarUpa tathA yathecchaklaprasAdhaka paramastutivAdarUpa che. paramastuti sarva jagatamAM uttama hoya tenI karavI joie. sarva jagatamAM uttama je koi thai gayA je koi thAya che ane je koi thaze te sarve arihaMtAdi pAMca, ja che. te sivAya bIjA nathI ja. te pAMca anukrame arihaMta, sidhdha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu che. te pAMcano garbhAI sabhAva eTale parama rahasyabhUta artha nIce mujaba che. arihaMta : ATha mahAprAtihAryonI pUjA vaDe devAsuramanuSya sahita samasta jagatane viSe prasidhdha ananyasadaza, acitya, aprameya, kevalAdhiSThita ane pravara uttama tattvarUpa arihaMta che. kahyuM che ke- "vaMdana namaskArane yogya, pUjA satkArane yogya ane siddhi gamanane yogya hoya te arihaMta che.' vacana vaDe stutyAdi te vaMdana che ane kAyA vaDe avanAmanAdi te namana che. vaMdana-namana vakhate bahumAnAdi yukta praNidhAnAdi te samyaguM dhyAnAdi che. puSpamAla, sugaMdhI dhUpa, vAsa ane pradIpAdi vaDe thAya te pUjA che. vastrAbhUSaNAdi vaDe karAya te satkAra che ane tathAbhavyatva paripAkAdi vaDe parama arihaMta padavInA upabhoga pUrvaka sidhdha gatine pAmanArA hoya che mATe teo ahaMnta kahevAya che. temane mAro namaskAra thAo. namaskAra be prakArano cheH dravya saMkocarUpa ane bhAva saMkocarUpa, karazirAdino saMkoca te dravya namaskAra che. namaskAranA yogamAM caturthI vibhaktinA badale SaSThI vibhakti vAparI che, te prAkRta bhASAnA kAraNe che. sarvakAlanA arihaMtonuM grahaNa karavAne mATe bahuvacana che. atIta kAlamAM thai gayelA kevalajJAnI vagere, anAgata kAlamAM thanArA padmanAbhadi ane vartamAna kAlamAM thayelA aSabhAdi athavA vidhamAna sImaMdharAdi. athavA ahaMtone eTale stavanAdine yogya sarvane viSe pradhAnapaNe stuti karavAne lAyaka vapharamAIY # lI VIJhataHI (@I / "deva, asura ane manuSyone viSe pUjAne yogya ane uttama che, mATe ahaMta che.' sarva guNathI saMpUrNa hovAthI sarvottama athavA guNa prakarSane pAmelA hovAthI. stuti karavAne lAyaka athavA bhayaMkara bhavATavImAM paribhramaNa karavAthI bhayabhIta thayelA prANIone anupama AnaMda rUpa paramapadanA paMthane dekhADavA vaDe karIne sArthavAhAdisvarUpa hovAthI parama upakArI zrI namaskAra niryuktimAM kahyuM che ke "aDavIi desiataM, taheva nijjAmayA samadaMmi | chakkAyarakkhaNaTThA, mahagovA teNa vuccaMti ||1||" arthAta- bhava aTavImAM sArthavAha, bhavasamudramAM niryAmaka ane chakAya rakSaka hovAthI mahAgopa kahevAya che. bhavaaTavImAM sArthavAha :- pratyavAya sahita aTavImAM darzakanA kahevA mujaba cAlavAthI jemAM icchita puranI prApti thAya che tema bhavATavImAM paNa jIvo jinezvaroe upadezelA mArge cAlavAthI nivRttipurane prApta kare che, tethI jinezvaronuM bhavaaTavImAM mArgadazakapaNuM siddha thAya che. nirvighnapaNe aTavInA pArane pAmavAnI icchAvALo jema sArthavAhane parama upakArI mAnIne bhaktipUrvaka namaskAra kare che, temAM Page 28 of 65
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSArthione paNa rAga mada mohathI rahita zrI jinezvaradeva bhAvapUrvaka namaskAra karavA yogya che. mithyAtva ane ajJAnathI mohita mAgavALI saMsAra-aTavImAM jemaNe mArgadazakapaNuM karyuM che, te arihaMtone huM namaskAra karuM chuM. samyagadarzanathI joine, samyagajJAnathI sArI rIte oLakhIne tathA carama karaNarUpa samyakracAritrathI prakaENa cAlIne zrI jinezvaradevo siddhi sthAnane-nirvANa sukhane tathA zAzvata, avyAbAdhA ane ajarAmara dhAmane prApta thayelA che. bhavasamudramAM niyamika :- jema nirdhAmako samyaka prakAre samudranA pArane pAme che, tema zrI jinaMdro bhavasamudranA pArane pAme che tethI teo pUjAne yogya che. mithyAtvarUpI kAlikAvAta-pratikULa vAyunA. virahamAM tathA samyakatvarUpI garjabhavAta-anukULavAyunI vidhamAnatAmAM zrI jinavarendrA eka ja samayamAM siddhisthAna rUpI pattanane prApta thayA che. amUDhajJAna ane matirUpI karNadhAra trividha traNa daMDathI virAma pAmelA zreSTha nirdhAmaka evA zrI jinavarendrone vinayathI namra banelA evo huM bhaktipUrvaka vaMdana karuM chuM. chakAya jIvonA govALa :- jema gopAlako vyApadAdi durgothI gAyonuM rakSaNa kare che ane pracura tRNa ane jalayukta vanone viSe tene pahoMcADe che tema zrI jinedroSajIvanikAyarUpI gAyonuM jarA-maraNanA bhayathI rakSaNa kare che tathA nirvANasukhane pamADe che. tethI mahAgopa-paramagovALa kahevAya che. e rIte bhavya jIvalokanA paramopakArI hovAthI tathA sarvathI lokone viSe uttama hovAthI zrI jinavarendro sarvane namaskAra karavA yogya che. paMcaparameSThimAM pahelo namaskAra arihaMtone eTalA mATe che ke arihaMtonA upadezathI ja sidhdhAdinuM svarUpa jANI zakAya che. | 'rihaMta' zabdanA pAThAMtaro :- arihaMta zabdanA traNa pAThAMtara che. arahaMta, arihaMta ane aruhaMta. arahaMta eTale sarva lokamAM uttama hovAthI prathama pUjAne yogya. arihaMta eTale atyaMta durjaya evA samasta ATha prakAranA karmarUpI zatruone haNanArA, nirbhayapaNe dalI nAkhanArA, pIlI nAkhanArA zamAvI ane harAvI denArA. arahaMta eTale azeSa karmano kSaya thavAthI bhavamAM utpanna karanAra aMkura jemano baLI gayo hovAthI have Ine bhavamAM nahi utpanna thanArA-nahi janma lenArA. e rIte arihaMta padanuM vyAkhyAna aneka prakAre thAya che; zrI bhagavatI Adi sUtromAM arihaMda padanuM AkhyAna, prakhyAna, prarUpaNa, prajJApana, darzana, upadarzana nidarzana Adi aneka prakAre karyuM che. temAMnu kAMika ahIM batAvavAmAM Ave che. arihaMta padanuM vizeSa AkhyAna : (1) 3862 : /' jemane rahaeTale ekAnta rUpa sthAna tathA aMtara eTale girigurdAdino. madhya bhAga pracchanna nathI. sarvavedI hovAthI samasta vastusamUha, tenA para apara bhAga ityAdi pragaTa che te arihaMta che. (2) rahaCL /' e zabdanA nirukita padabhaMjanavazAta nIce mujaba aneka artho nIkaLe che. (a) " # rAkho /' samavasaraNAdi bAhya lakSmI ane saMjJAnAdi AMtara lakSmI vaDe jeo atyaMta zobhe che. (2) rAtti nA samyagadarzanAdi jeo Ape che. (ha) 'hatta mohaddIna / mohAdine jeo haNe che. (hA) 1//Rtti IOopaQ IRHITWIH / bhavya jIvonA upakAra mATe jeo grAmAnugrAmAM vicare che. (ta) "taoQtti gharanAM / bhavyajIvonA badho mATe jeo niraMtara dharmadezanA Ape che. (tA) "taciMte tAtti vaI sarvaMvAna / jeo mohAdi zatruothI sarva jIvonuM rakSaNa kare che, Page 29 of 65
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ athavA sarva jIvone jeo bhavasamudrathI tAre che. (3) 'raha2: / vitti sahina gaccha: ha mato kRti vacanAt / prakRSTa rAgAdinA hetubhUta manojJa-amanojJa viSayono saMparka thavA chatA koi paNa sthaLe Asakti nahIM dhAraNa karanArA-kSINarAga ane kSINamoha. (4) '[hayaCA: ' bisvabhAvAtma]: ha tyAge kRti vavanAt / ' sidhdhi gatine viSe jJAnAdi AtmasvabhAvane nahIM choDanArA-anaMta jJAna darzanAdi guNone dhAraNa karanArA. (5) '31ra4: /' ' vAthyatiSThA, rahe rathato kRti vavanAt sarva karma kSaya thavAnA anaMtara samaye ja lokAgre janAra hovAthI bhavamAM nahi rahenArA. (6) '31ld: ratha zabda sakala parigrahanA upalakSaNabhUta che. aMta eTale vinAza zabda jarAdinA upalakSaNabhUta che. jeo sakala parigrahanA tyAgI che tathA jarA maraNAdine jItI janArA che. (7) '31ranAneya rabha eTale rAbhasika vRtti AdithI nivRtta thayelA, atuccha svacchatAdi parama vizuddha bhAvane varelA. ahIM sudhI ' rahaMta' padanA artha lakhyA have 'garihaMta' ane '[haMta padanA keTalAka artha jaNAve che. (8)' rihaMtatRbhya:' iMdriya, viSaya, kaSAya, pariSaha, vedanA, upasarga, rAga, dveSa ane karma Adi bhAva zatruone haNanArA. (9) '3LA-dharmavaLa AMta ari eTale dharmacakra vaDe zobhatA. dharmacakra zabdathI upalakSita anya sakala zastrono tyAga karanArA. (10) ' MtA' sarvathA bIja baLI javA pachI jema aMkura utpanna thato nathI tema karmabIja baLI javAthI bhavarUpI aMkura jeone Ugato nathI. (11) '31rupalakSitIDAri tagarAnAbALibhUta va dhvati' aru zabdathI upalakSita saghaLI pIDAo ane tenA kAraNabhUta anAdi karmasaMtatine haNanArA. (12) 'vA; saMsAramAM have jemane koi ruMdhanAra-rokanAra nathI arthAt bhavano tyAga karanArA. A pramANe arihaMta Adi pAMcenI namaskAranI yogyatA mArga avipraNAza Adi guNothI saMkSepamAM ApaNe joi. have e yogyatA bAbata vizeSa uMDA utarI ApaNe tapAsa calAvIe. arihaMta bhagavAn saMsArarUpa batAvavA mATe bhomiyAnuM kAma kare che, temaja saMsArarUpa samudramAM niryAmaka eTale nijAmA athavA khalAsInuM kAma kare che, ane teo gopa eTale govALIAnI mAphka cha kAyanA jIvonI rakSA mATe satata prayatna karI rahyA che. jethI teone mahAgopamoTA govALIAnI upamA ApavAmAM Ave che. AvA mArgadarzaka, niryAmaka ane mahAgopa e kharekhara ApaNA mahAupakArI kahevAya. A upanAmo saMbaMdhamAM vizeSa spaSTatAthI ane vistArathI ApaNane jANavAnuM maLe to ApaNo arihaMta bhagavAna tarapha prema jarUra vizeSa vadhe. mATe ApaNe e upanAmo saMbaMdhamAM vadhAre vicAra karIe. prathama arihaMta bhagavAn saMsAra aTavImAM mArgopadezaka kema kahevAmAM Ave che te ApaNe joie. aTavI be prakAranI che. eka dravya aTavI ane bIjI bhAva aTavI. dravya aTavInuM udAharaNa prathama samajI lai bhAva aTavIno ApaNe vicAra karIzuM. vasaMtapura nAmanuM eka nagara che. temAM dhana nAmano sArthavAha vase che. tenI icchA bIjA nagaramAM javAnI thai. bIjA koi lokone te nagara jevuM hoya to temane paNa potAnI sAthe lai javAnI bhAvanAthI teNe vasaMtapura nagaramAM udghoSaNA karAvI. te uparathI ghaNA taTika kApaDIA vagere ekaThA thayA. ekaThA thayelA Page 30 of 65
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ lokone javAnA mArgAnA guNo jaNAvI te kahe che ke "ipsita nagare pahoMcavA mATe be mArga che; eka sarala ane bIjo vakra che. je vakra mArga che tethI sukhe sukhe dhImuM gamana thAya ane lAMbA kALe ipsita nagara pahoMcAya, paNa chevaTe to te mArga paNa sarala mArgane AvIne maLe che. je sarala mArga che tenAthI jaladI gamana thAya paNa mahenata bahu paDe, kAraNa ke te ghaNo viSama ane sAMkaDo che. tyAM dAkhala thatAM ja be mahA bhayakara vAgha ane siMha rahetA mAlama paDe che. te baMne pAchaLa lAge che, paNa jo vaTemArgu mArgane choDe nahi to ghaNA lAMbA mArga sudhI pAchaLa pAchaLa lAgu rahevA chatAM teo koi prakArano parAbhava karI zakatA nathI. A mArgamAM ghaNAM manohara vRkSo AvelAM che, paNa tenI chAyAmAM kadI paNa vizrAnti levI nahi, kAraNa ke te chAyA jIva lenArI che. jo vizrAnti levI hoya to sukAi gayelAM pILA pAtarAvALAM jhADo nIce be ghaDI levI, bIjA mArgamAM rahelA manohara rUpavALA ghaNAM purUSo mIThA vacanathI A mArgamAM prayANa karanArAne bolAve che, ane kahe che ke ame paNa te nagare jaie chIe, mATe amAro sAtha karo, paNa teonuM vacana sAMbhaLavuM nahi. potAnA sAthIone kSaNamAtra paNa choDavA nahi. ekAkI thavAthI nizce bhaya che. aTavImAM bhayaMkara dAvAnaLa saLagI rahelo che, te apramatta thai bujhavI nAMkhavo joie. jo te bujhAvavAmAM na Ave to nakkI bALI nAMkhe che uMcA kaThINa pahADo upayoga rAkhIne oLaMgavA. jo te nahi oLaMgAya to jarUra maraNa thAya. vaLI moTI gADhI vezajALa jaldIthI oLaMgI devI joie. tyAM sthita thavAthI ghaNA doSo thAya che. pachI eka nAno khADo Ave che, tenI sAme manoratha nAmano brAhmaNa haMmeza beThelo hoya ce. te vaTemArguone kahe che ke jarA A khADAne pUratA jAo. tenuM vacana bilakula sAMbhaLavuM nahi, ane te khADo pUravo nahi. te khADAne pUravA mAMDe to te moTo moTo thato jAya che, ane rastAo baMdha thai jAya che. ahiM pAMca prakAranA netrAdine sukha ApanArAM kiMpAkanAM divya phlo hoya che, te jovAM nahi tema khAvAM nahi. ahIM bhayAnaka bAvIza picAzo kSaNe kSaNe humalA karyA kare che, tone paNa bilakula gaNavA nahi. khAvA, pIvAnuM paNa tyAM bhAge paDatuM Ave teTalAthI ja nirvAha karavo; ane te paNa rasa vagaranuM ane durlaba hoya che. prayANa to koi vakhate baMdha rAkhavuM nahi, haMmezA cAlavAnuM rAkhavuM. rAtrie paNa phkta be prahara sUvuM ane bAkInA be praharamAM to cAlavAnuM rAkhavuM. A pramANe javAmAM Ave to he devAnuM priyo ! aTavI jaladIthI pAra utarI zakAze ane prazasta zivapura pahoMcAze. tyAM pahoMcyA eTale koi prakArano saMtApa hoto nathI. A pramANe te sArthavAhe kahyuM eTale tenI sAthe sarala mArge javA ane keTalAka bIje mArge javA pravRtta thayA. pachI te zubha divase nIkaLyo. AgaLa jai mArgane sarakho kare che ane zilA vageremAM mArganA guNadoSa jaNAvanArA akSaro lakhe che. A pramANe jeo tenI doravaNI pramANe vartyA teo tenI sAthe thoDA vakhatamAM te nagare pahoMcI gayA. jeo teNa karelA lakhANa pramANae rUDI rIte prayANa kare che teo paNa te nagare pahoMce che. jeo tema vartyA nahotA athavA vartatA nathI ane chAyA vagerenAM lobhamAM sapaDAya che teo te nagara pAmyA nathI ane pAmatA nathI. dravya aTavInA mArga batAvanAranuM A udAharaNa kahyuM. A udAharaNano upanaya ApaNe bhAva aTavInA mArga darzAvanAramAM utArIe. te upanaya A pramANe jANavo. " sArthavAhane sthAne arihaMta bhagavAna, udghoSaNAne sthAne dharmakriyA taTika kApaDIA Adine sthAne jIvo, aTavIne sthAne saMsAra, RRjumArga te sAdhumArga, bIjo vakramArga te zrAvakamArga, pahoMcavAnuM nagara te mokSa, vAgha ane siMha te rAga ane dveSa, manohara vRkSa chAyA te strI AdithI saMsakta rahevAnAM sthAno, sUkAMpILAM pAtarAvALAM vRkSo te anavadha (pAparahita) rahevAnAM sthAno, mArganI bAjumAM rahelA mIThA vacanathI bolAvanArAM purUSo te pArzvastha (pAsathyA) Adi akalyANa mitro, sAthio te sAdhuo, davAgni te krodhAdi kaSAyo, phLo te viSayo, bAvIsa pizAco te bAvIsa parisaho, khAvApIvAnuM te eSaNIya nirdoSabhikSA, prayAma te nitya udhama, be praharamAM svAdhyA, ane nagare pahoMcyA eTale mokSa sukha Page 31 of 65
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAmyA. A draSTAMtamAM ikhitanagare javAnI icchA rAkhanAra mANasa te mArga saMbaMdhI upadeza ApanAra sArthavAhane potAno upakArI mAnIne tene namaskAra kare che, tema mokSArthIoe paNa arihaMta bhagavAnane upakArI mAnI namaskAra karavo yogya che. arihaMta bhagavaMtoe mokSamArga samyagadarzanathI ane samyagajJAnathI hRdaya pUrvaka yathAvasthitapaNe jANyo, ane carama karaNathI te mArga sevyo, eTala ja nahi paNa mithyAtva tathA ajJAnathI bhUlA paDelAone saMsAra aTavImAM te mArga batAvyo, tethI kharekhara teo mahAupakArI che ane vaMdanane yogya che. jinezvara bhagavAna bhavarUpI samudramAM DUbatA bhavya jIvone samyagadarzanAdi nokAmAM besADIne sidvipattanamAM pahoMcADatA hovAthI temane bIjI nirdhAmakanI upamA upara ApI che. trIjI upamA mahAgopanI ApI che kArama ke jema govALIo potAnA pazudhananuM jaMgalI prANIothI sArI rIte rakSaNa kare che, ane pracUra vraNa ane pANIno jaththo hoya tevA vanamAM tene lai jAya che, tema arihaMta bhagavAnarUpI mahAgopa, jIvone maraNAdi bhayothI rakSaNa kare che ane temane nirvANa vanamAM pahoMcADe che. A pramANe sarva bhavya jIvonA mahAupakArI hovAthI ane traNa lokamAM zreSTha hovAthI arihaMta bhagavAno namaskArane lAyaka gaNAya che. A lAyakAta prakArAntarathI paNa jaNAi Ave che. arihaMta bhagavAna kumravacanamAM AsaktirUpa, draSTirAga, zabdAdi viSayomAM Asakti rUpa viSayarAga, ane putrAdikamAM AsaktirUpa sneharAga e traNa prakAranA rAgane, dveSane, krodha, mAna, mAyA ane lobha e cAra prakAranA kaSAyone, pAMca prakAranI indriyone, jena mArgathI Tyuta na thavAya ane vizeSa nirjarA thAya teTalA mATe sAdhue sahana karavA yogya sudhA Adi bAvIsa pariSahone temaja deva, manuSya, tiryaMca tathA AtmasaMvedana-e cAra prakAre thatA upasargone namAve che eTale vasakarI nAMkhe che athavA mULathI nAza karI nAMkhe che, tethI teo namaskArane yogya che. A pramANe arihaMta bhagavAnanI namaskAranI yogyatA ApaNe kaMika aMze jANI. arihaMta zabdano artha paNa ghaNo sUcaka ane jANavA lAyaka che. prathama ApaNe lakSamAM rAkhI levAnuM che ke e zabdanA traNa pAThAMtaro che. (1) arihaMta, (2) arahaMta ane (3) arahaMta. saMskRta bhASAno "ahaMta" zabda tenA prAkRta bhASamAM A traNe rUpo thai zake che. e traNenA artha ApaNe vicArIe. indriya, viSaya, kaSAya, pariSaha, zArIrika, mAnasika ane ubhayarUpa -e traNa prakAranI vedanA, ane upasargo e badhA jIvanA ari eTale duzmano che. e arine haNanAra hovAthI arihaMta bhagavAna vAstavikapaNe e nAmathI bolAvAya che. teoe cAra prakAranAM ghAti karmone kevalajJAna prApta thatAM pahelAM haNI nAkhyAM che, ane bAkI rahelAM cAra prakAranAM aghAti karmono nAza karanArA che. A rIte jJAnAvaraNAdi ATha prakAranA karmorapi arine haNanAra hovAthI paNa arihaMta nAma sArthaka che. vaMdana (zira namAvavuM) ane namaskAra (vacanathI stavanA karavI) e bannene teo yogya che, temaja pUjana (vastra AdithI karAtI pUjA) tathA satkAra (abhyatyAnAdithI karAto Adara) temaja siddhigamanane mATe paNa teo yogya che, tethI temane arahaMta kahevAmAM Ave che. indra karelI azokAdi mahAprAtihAryarUpa pUjAne yogya che tethI paNa arahaMta kahevAmAM Ave che. arahaMta bhagavAna sarvajJa hovAthI sarvavastu gata pracchannatAno abhAva hoi raha(ekAntarUpa pradeza) tathA antara (madhyabhAga-giriguhAdino) jemane nathI, arthAta je sarvajJapaNAthI ekAnta pradeza ane madhya pradeza sarvane joi zake che tethI temane arahaMta (araNottara) kahevAmAM Ave che. (prAkRta bhASAmAM e sUtrathI raha7 no ane #ra no lopAi jAya che.) Page 32 of 65
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaLI arahanta zabdanuM saMskRta bhASAmAM arakAnta evuM paNa rUpa thai zake. ema thAya tyAre jene saMkala parigrahopalakSaNabhUta ratha ane vRddhAvasthAdi upalakSaNa vALo anta (vinAza) nathI te artha samajAya. kSINa rAgatAne lIdhe je kazAmAM Asakti rAkhatA nathI te artha paNa thai zake. (raha dhAtu dezI bhASAmAM te tarapha gamana karavuM' e arthamAM paNa vaparAya che. te parathI arahaMta eTale Asakti tarapha gamanA nahi karanAra thAya che.) vaLI arahanta zabdanuM "arahayata' evuM rUpa paNa thai zake che. tyAre prakRSTa rAganA kAraNabhUta manohara ane anya viSayano saMbaMdha thavA chatAM paNa je potAnA vItarAgatArUpa svabhAvane tyAgatA nathI-choDatA nathI ema artha thAya. (raha dhAtu 10mAM guNano che. teno artha 'tyAga karavo" evo thAya che.) arahaMta evo pATha hoya tyAre tenuM saMskRtarUpa arohata thAya. karmabIja kSaya thavAthI jene phrI utpatti nathI thatI arthAta jene phrI janmavuM nathI evo artha te vakhate karAya. ApaNe arihaMtapadanI vyAkhyA saMkSepathI joi ane arihaMta bhagavAna namaskArane yogya che te paNa vicAryuM. e namaskArathI zuM phaLa prApta thAya te ApaNe have joie. bhAvathI eTale upayoga sahita karAto arihaMtano namaskAra jIvane hajAro bhavathI mukAve che, ane jo te bhavamAM mokSa meLavI ApanAra na thAya to bodhilAbha mATe thAya che. jJAna, darzana ane cAritrarUpa dhanane je yogya che te dhanya kahevAya. dhanya sAdhu mahAtmAonA. hRdayamAMthI bhavakSaya thatAM sudhI arthAt yAvajIva, nahi khasanAro arahaMtano namaskAra vimArgagamana ane apadhyAnane dUra rAkhanAro hoya che. A namaskAra thoDA akSaravALo che. chatAM mahAarthavALo che, kAraNa ke emAM dvAdazaaMganA arthano saMgraha AvI gayo che. maraNa jyAre samIpa Ave tyAre vAraMvAra enuM smaraNa anekavAra karAya che. arihaMtano namaskAra sarva pApa-eTale AThe prakAranAM karmano nAza kare che, ane sarva maMgalomAM paheluM maMgala che. AvA mahAn upakArI arihanta bhagavAnanA keTalAka guNonuM smaraNa karavA pUrvaka ApaNe temane namaskAra karIe. - traNa bhavo zeSa rahelA hoya tyAre atyaMta bhaktipUrvaka jeo arihaMta Adi vIsa sthAnakonI sevA karIne jina nAmakarma nikAcita kare che te arihaMta bhagavAnone huM namaskAra karuM chuM. cauda mahAsvaprothI jeonA abhutaguNo sUcita thayelA hoya che ane jeo uttama rAjakuLamAM chellA bhavamAM avatare che, te arihaMta bhagavAnone huM namaskAra karUM chuM. jeono janmamahotsava chappana dikakumArIo ane cosaTha indro ati harSavALA manathI kare che, te arihaMta bhagavAnone huM namaskAra karuM chuM. jeonA zarIramAM jagatane Azcarya pamADanArA adabhUta rUpa, gaMdha Adi cAra atizayo janmathI ja hoya ce, te arihaMta bhagavAnone huM namaskAra karuM chuM. jeo mati, zrata ane avadhi e traNa jJAnathI yukta hoi bhogAvalI karma kSINa thayeluM jANIne pravajyA grahaNa kare che, te arihaMta bhagavAnone huM namaskAra karuM chuM. jeo sadA upayogavALA, apramatta, ane zukala dhyAna dhyAnArA hoi kSapakazreNI mAMDI mohane haNI kevalajJAna prApta kare che, te arihaMta bhagavAnone huM namaskAra karuM chuM. jeone karmakSaya thavAthI agiyAra atizayo pragaTa thAya che, ane jeone devakRta ogaNIza atizayo hoya che, te arihaMta bhagavAnone huM namaskAra karuM chuM. jeo azokavRkSAdi ATha prAtihAryothI zobhita hoi sadAkALa devendrothI levAyelA satA vicare Page 33 of 65
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, te arihaMta bhagavAnone huM namaskAra karuM chuM. jeo pAMtrIza guNavALI vANIthI bhavya prANIone bodha karatA mahItalamAM vicare che te arihaMta bhagavAnone huM namaskAra karuM chuM. arihaMtanA AtmAo aDhAre doSothI rahita hoya che te aDhAra doSo kayA kayA ? te jaNAve che. jJAnAvaraNIya karma, darzanAvaraNIya karma, mohanIya karma ane aMtarAya karma A cAra karmo ghAtI karmo kahevAya che. A cAreya ghAtI karmonA udayathI jIvamAM aDhAra doSo rahelA hoya che. jyAre cAreya ghAtI karmono nAza thAya tyAre jIvo aDhAre doSothI rahita thAya che. e doSo A pramANe. (1) jJAnAvaraNIya karmanA udayathI eka doSa hoya che. -ajJAna. (2) darzanAvaraNIya karmanA udayathI eka doSa. -nidrA. (3) mohanIya karmanA udayathI agyAra doSa. -1. mithyAtva, 2. avirati, 3. rAga, 4. dveSa, 5. hAsya, 6. rati, 7. arati, 8. zoka, 9. bhaya, 10. jugupsA ane 11. kAma. (4) aMtarAya karmanA udayathI pAMca doSa. - 1. dAnAttarAya, 2. lAbhAntarAya, 3. bhogAntarAya, 4. upabhogAntarAya ane 5. vIryAntarAya. 1 + 1 + 11 + 5 = 18 thAya che. 1. ajJAna : ajJAna eTale jJAnano abhAva athavA samyagajJAna sivAyanuM je jJAna te paNa ajJAna. mithyAtva avasthAmAM raheluM jJAna paNa ajJAna che. tuccha jJAna paNa ajJAna che. jJAnIo, samyagadraSTi AtmAone ja jJAnI tarIke oLakhAve che : kAraNake mithyAdraSTiomAM je jJAna hoya che te mithyAjJAna hoya che. sAcA. khoTAnA viveka vinAnuM jJAna e ajJAnakoTinuM ja che evA mithyAjJAnathI AtmAonuM kadI paNa zreya thatuM nathI. paralokane sudhAranAruM je jJAna te samyagajJAna che tyAre kevala A lokamAMja upayogI ane aprazasta rAgadveSAdi doSone vadhAranArUM je jJAna te mithyAtvajJAna che : eja kAraNe upakArI paramarSio mAve che "mithyAjJAnaM samastaM tata, ihalokopayogI yata / rAkASAyo carasmAta, pravartatte zarirIAima III" arthAta :- je jJAna A lokamAM upayogI che ane je jJAnathI zarIradhArionA rAga ane dveSa Adi khuba khuba vRddhine pAme che te saghaLuM ja jJAna mithyAtva che. [ A lokanA ja upayogamAM AvatuM ane aprazasta rAga tathA dveSa Adi doSone vadhAranArUM je jJAna, te mithyAjJAna hoi kAramuM ajJAna che : eja kAraNe upakArIo mAne che ke "sadasadavisesaNAo, bhavaheu jaicchiovalaMbhAvo / TIVIbhAmASAno, micchAdi unnAii IIII" arthAta :- mithyAdraSTi AtmA, vastunA astitvane ane nAstitvane vizeSaNa rahita paNe eTale ekAMte mAne che e kAraNathI : mithyAdraSTi AtmA, potAnA jJAnano upayoga karmabaMdhanA hetubhUta mithyAtvAdinI sevAmAM kare che e kAraNathI mithyAdraSTi AtmAo saghaLoja bodha, potAnI icchA mujabano hoya che paNa mravajJadevanA vacanane parata- nathI hoto e kAraNathI ane mithyAdraSTi AtmA, jJAnanuM phla je Page 34 of 65
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ virati tene nathI pAmI zakato e kAraNathI tenuM jJAna e ajJAna che. mithyAdraSTinuM jJAna paNa ajJAna : ' mithyAdraSTinuM jJAna e ajJAna che !' enA hetuonuM pratipAdana karatAM eja sUripuraMdara, pUjyapAda zrI jinabhadra gaNi kSamAzramaNajInA zabdomAMja ramAve che ke "savasavisesaLAJo, mavadehicchiovalaMmAo / gALatAmAvAo, micchatinAisa nnAAM ||9||" mithyAdraSTi AtmAnuM jJAna cAra hetuthI ajJAna che- eka to 'enuM jJAna, vizeSaNarahitapaNe sat ane asatno svIkAra kare che.' e hetuthI ajJAna che : bIjo hetu e che ke- 'enuM jJAna saMsAranuM kAraNa che.' kAraNa ke-mithyAdraSTinuM jJAna karmabaMdhanA hetuo je mithyAtvAdi tenI ja prAyaH pravRtti karAvanAra che. trIjo hetu e che ke-enA jJAnathI je vastuno bodha thAya che te yadacchArUpa eTale potAnA vikalpa mAtrathI thayelo hoya che paNa samyadraSTi AtmAnI mAphka zrI sarvajJa paramAtmAnA vacananI parataMtratAthI thayelo nathI hoto e kAraNe paNa enuM jJAna ajJAnarUpa hoya che ane cotho hetu jJAnanA phlano abhAva che. jJAnanuM phla je virati tenA abhAvathI paNa mithyAdraSTinuM jJAna e ajJAna kahevAya che. kharekhara mithyAdraSTinuM jJAna ghaNuM ja kAramuM jJAna che. enuM jJAna, jyAM sudhI mithyAtvanI hayAti hoya tyAM sudhI jJAnarU thai zakatuM ja nathI. mithyAdraSTi AtmA, potAnA jJAnathI jo koi vastunuM astitva svIkAraze to te astitva paNa sarva prakAre ja svIkAraze ane nAstitva svIkAraze to te paNa sarva prakAre ja svIkAraze; paNa vastunuM kayA svarUpe astitva che ane kayA svarUpe nAstitva che eno viveka e ajJAnarUpa jJAnanA yoge e AtmA nahi ja karI zake. vAstavika rItie koi paNa vastunuM svarUpa mithyAdraSTio je rItie svIkAre che te rItie hotuM ja nathI : e ajJAnIo paikInA koi jJAnIo, AtmAne nitya ja mAnaze to koi vaLI anitya ja mAnaze paNa dravyanI apekSo nitya ane paryAyanI apekSAe anitya ema mAnavA jogI zuddha mati teomAM e kAramA mithyAtvanA yoge nahi ja thavAnI. mithyAdraSTi AtmA, zuddha syAdvAdI banI zakato ja nathI. sadAne mATe e prAyaH ekAMtavAdI ja hoya che. e ekAMtavAda ja enA jJAnane ajJAna banAvanAra che. ekAMtavAdIo game tevA jJAnIo hoya to paNa vAstavika rItie ajJAnIo che. ajJAnIo hovAne kAraNa e AtmAo, mithyAtva Adi karmabaMdhananA hetuothI bacI zakatA nathI : kAraNa ke eonuM jJAna eone prAyaH mithyAtvAdi karmabaMdhanA hetuomAM ja pravartAvanAra che : eja kAraNe eonuM jJAna saMsArano hetu che paNa mokSano hetu nathI : ethI paNa eonuM jJAna ajJAna kahevAya che. mithyAtvanA pratApe viparItarUcivALA banelA mithyAdraSTi AtmAo, prAyaH zrI arihaMta Adi zuddha tattvonA niMdaka ane azuddha tattvone kyuktiothI siddha karanArA hovAthI teonI asatpravRtti bhavAMtaramAM paNa anubaMdhavALI ja thAya che : e kAraNe paNa eonuM jJAna saMsArano hetu che ane ethI e ajJAna kahevAya che. vaLI mithyAdraSTi AtmAone vastunA bodha rUpa je lAbha thAya che te mithyAtva mohanIya karmanA vipAkathI unmatta manuSyanI mAphka yadacchArUpa thAya che, kAraNa ke-mithyAdraSTi AtmA, zrI sarvajJaparamAtmAnI AjJAne paratantra nahi hovAthI e dareka vastune potAnI matikalpanAthI ja jANavAno ADambara kare che. madIrApAnI, madanA AvezathI jema kiMkarane paNa rAjA tarIke ane rAjAne paNa kiMkara tarIke mAne che tema mithyAtvanA udayavALo AtmA sadbhUta vastuno paNa atattvarUpe vyavahAra kare che ane asadbhuta vastuno paNa tattvarUpe vyavahAra kare che; eja kAraNe upakArIo mithyAtvane pAramArthika graha tarIke ALakhAve che; Page 35 of 65
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ pizAcAdirUpa itaragraho karatAM paNa mithyAtvarUpa graha moTA moTA anarthone pedA karanAra che ane eja kAraNe e grahanI hayAtimAM thatuM jJAna e jJAnarUpa nathI hotuM paNa ajJAnarUpa hoya che. vaLI jJAnanuM phla e che ke- 'enA yoge AtmA, yogyatA mUjaba dravya-kSetra-kAla ane bhAvanI anukUlatA pramANe pAparUpa prANAtipAta Adi kukRtyothI virAma pAme ane pavitra svAdhyAya dhyAna ane tapazcaraNAdirUpa kRtyavizeSomAM pravRtti kare.' A vastu, vAstavika rItie mithyAdraSTi AtmAone nathI prApta thatI; eja kAraNe mithyAdraSTinuM jJAna paNa ajJAna kahevAya che kAraNa ke 'azuddha AlAbupAtramAM nAkhela dudha ane sAkara Adi madhura dravyo paNa viparIta bhAvane pAmI jAya che tema mithyAdraSTi AtmAmAM raheluM jJAna paNa mithyAtvanA udayathI viparIta bhAvane pAmI jAya che.' AthI samajAze ke-mithyAtva e AtmAno kAramo bhAvazatru che. AvA bhAva aMdhakArarUpa zatrunA pratApe AtmA narakAdi rUpa dravya aMdhakAramAM AthaDyA kare emAM kazuM ja Azcarya nathI ema harakoi vivekI AtmA samajI zake tema che. suvihitanuM kartavya : eja hetuthI upakArIo, munione saghaLIja kriyAomAM apramatta rahevAnuM bhAra pUrvaka mAve che. muni mATe koipaNa kriyA evI nathI ke-je kriyA apramattabhAva vinA phLa. eja kAraNe munine saghaLI ja kriyAomAM apramatta rahevAnuM pharamAvatAM mahApurUSo mAve che ke "paDilehaNA viThThA, chavAyavighALI pamattasa | maLiyA summi tanhA, apamArpha suvihizo dunA ||9||" sidhdhAMtamAM pramAdI AtmAnI paDilehaNA Adi ceSTA, chae kAyanI vidyAtinI kahI che te kAraNathI suvihita munie saghaLIja kriyAomAM apramatta banavuM joie. munie dareke dareka kriyA apramattapaNe karavI joie. paDilehaNA, gamanAgamana Adi koi paNa kriyAmAM anya kriyA karanAra muni SaTkAyano rakSaka banavAne badale ghAtaka bane che. kalyANanI kAmanA rAkhanArA munie, je je kriyAmAM je je kriyAo karavAno niSedha karyo che te te kriyAone tajavAmAM avazya apramatta banavuM joie. zrI jinezvaradevoe mAvelI koi paNa kriyAmAM potAnI matikalpanAthI pravRtti karavI e paNa pramAda che. je je kAle je kriyA je je rItie karavAnI jJAnIo mAve che. te te kAle te te kriyA te te rItie ja karavAmAM rakta rahevuM eja apramAda che. evA prakArano apramAda karavAmAM suvihita munie sadAya sajja ja rahevuM joie. anaMtajJAnIoe mAvelA A kartavyanuM pAlana karavAmAM sahaja paNa khAmI AvavA devI e potAnA AtmAnuM ja azreya karavAnI kAravAi che. aMtima upadeza : A rItie pramAda prANImAtranuM ekAMte ahita karanAra che; eja kAraNe upakArIo pramAdano tyAga ane apramAdamAM yatna karavAno upadeza jorazorathI Ape che. pramAda bhayaMkara hovAthI tIrthapatinA AtmAo paNa e zatruthI sAvadha rahetA. eja kAraNe prathama tIrthapati zrI RSabhadeva svAminA eka hajAra varSanA chadmasthakAlamAM bheLo karavAmAM AvatAM pramAdakAla mAtra ekja ahorAtra jeTalo thayo che ane carama tIrthapati zrI vardhamAna svAminA sADAbAra varasa ane paMdara divasa jeTalA chadmasthakAlamAM bheLo karavAmAM AvatAM pramAdakAla mAtra eka aMtarmuhUrta jeTaloja thayo che. e tArako paNa pramAdathI ATalA sAvadha rahe to Page 36 of 65
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjAe keTalA rahevuM joie e khuba vicAro. upakArI mahApurUSo pramAdanuM kAramuM pariNAma darzAvI enA parityAgano ane apramatta banavAne upadeza ApatAM kramAve che ke "jesiM tu pamAeNaM, gacchai kAlo niratthao dhamme / te saMsAramaNaMtaM, hiMDati pamAyadoseNaM / / 1 / / tamhA khalu ppamAyaM, caiuNaM paMDieNa puruseNaM / haMsaUInArire, chAyavo upUmAmo 3 IIzA" arthAta - je AtmAono dharmamAM kAla pramAdanA yoge nirarthaka jAya che te AtmAo, pramAdanA. doSathI anaMtakAla sudhI saMsAramAM bhramaNa kare che : te kAraNathI nizcayapUrvaka paMDita purUSe, pramAdane tajIne samyagadarzana, samyagajJAna ane samyaphacAritramAM apramAda karavo eja yogya che. pramAdane vaza paDelA AtmAo pramAdanA yoge potAnAM dharmakAryone ArAdhatA nathI paNa nArAja kare che. pramAdavaza AtmAo, dharmane ArAdhavAnA kAlamAM dharmane nathIja ArAdhI zakatA. evuM eka paNa dharmAnuSThAna nathI ke jenI ArAdhanA pramAdI AtmAo sArI rItie karI zake, eja kAraNe upakArIo kramAve che ke- "pramAdI AtmAo, pramAdanA pratApe dharmanAM upayogI kAlane phogaTa gumAve che ane eja hetuthI pramAdarUpa doSathI pramAdavaza paDelA pAmaro anaMtakAla sudhI A anaMta saMsAramAM paribhramaNa kare che; te kAraNathI evA kAramAM pramAdanA doSathI bacavA icchatA paMDita purUSe, e kAramAM pramAdano parityAga karI ratnatrayInI ArAdhanAmAM apramatta banavuM joie." prabhuzAsanamAM teja paMDitAi sAcI manAya che ke-je viSayAdika pramAdathI bacAvI AtmAne ratnatrayInI ArAdhanAmAM ujamALa banAve che. prabhuzAsananA. premIoe AvI paMDitAi mATe ja prabaLa prayatno karavAnI jarUra che. jeo AthI viparIta paMDitAine pracAra che teo janatAnA dharmano saMhAra kare che. jeo potAnuM ane paranuM hita karavA icchatA hoya teoe pramAdathI bacavuM ja joie. bhAva aMdhakArarUpa mithyAtva Adi anAdisiddha zatruonuM suviziSTa svarUpa be prakAranI andhatA : sUtrakAra paramarSi zrI sudharmAsvAmijI mahArAja saMsAravarti prANIgaNane saMsAra uparathI nirveda ane vairAgya utpanna thAya e hetuthI A zrI AcArAMga sUtranA "dhUta' nAmanA chaThThA adhyayana prathama uDhezanA bIjA sUtradvArA, "karma vipAkanI variSThatA' yathAsthita pratipAdana karatAM e sUtranA "saMti pANA aMdhA tamasi viyAhiyA" A avayava dvArA mAnI gayA ke "viSama karmavipAkanA pratApe saMsAravarti prANIo paikIno moTo bhAga be prakAranI aMdhatA bhogave che. e be prakAranI aMdhatAmAM eka aMdhatA che "cakSanA abhAvanI' ane bIjI che "savivekanA abhAvanI !' saMsAravarti prANIono moTo bhAga jyAre e beya prakAranI aMdhatA bhogave che, tyAre ghaNoja nAno bhAga evo paNa che ke-je cakSanA abhAvarUpa aMdhatAne nahi bhogavavA chatAM paNa, savivekanA abhAvarUpa aMdhatAne to avazya bhogave che; ane e aMdhatAnA pratApe e AtmAo 'narakagati Adi dravya aMdhakAra' Page 37 of 65
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAM ane mithyAtva AdirUpa bhAva aMdhakAra' mAM vyavasthita thaine rahyA che ema zrI tIrthaMkaradevo mAve aMdhatA ane unmArganA yoga : cakSano sadubhAva hovA chatAM paNa vivekanA saddabhAva vinAnA athavA to vivekI mahApurUSanA sahavAsa vinAnA AtmA e aMdhaja che, ema upakArIo kramAve che e paNa ApaNe joi AvyA chIe. mahApurUSo spaSTapaNe mAne che ke A vizvamAM nirmala cakSu be che; eka to nirmala cakSu svAbhAvika viveka che ane bIjI nirmala cakuM, vivekathI vibhUSita thayelA AtmAono sahavAsa che. A be prakAranI nirmala cakSu jenI pAse nathI, te tattvathI aMdhaja che ane evI aMdhatAne AdhIna thayelA AtmAo unmArge cAle, emAM e AtmAono aparAdha nathI, paNa e AtmAonI aMdhatAnoja aparAdha che." "aMdhatA" ane "unmArga" e bene virodha nathI paNa gADha maitrI che; eTale aMdhatAnA upAsaka AtmAo unmArge jAya e sahaja che. aviveka e mithyAtva Adi je je AtmAnA anAdisidhdha zatruo che, tene zatru tarIke nahi mAnavA detAM mitra tarIke manAve che; e ja kAraNe AtmA, e zatruone mitra mAnI. teono doravyo dorAya che ane A anAdi-anaMta saMsArarUpa aTavImAM AthaDe che. mithyAdraSTi AtmAonI durdazA : AtmAnA anAdisidhdha zatruomAM mithyAtva e kAramo aMdhakAra che. e aMdhakAranA yoge AtmA nathI jANI zakato heya ke upAdeya, nathI jANI zakato gamya ke agamya, nathI jANI zakato peya ke apeya. tathA nathI jANI sakato karaNIya ke akaraNIya ane nathI jANI zakato sudeva ke kudeva, nathI jANI zakatA. sudharma ke kudharma ! e ja kAraNe e kAramAM aMdhakArarUpa mithyAtvathI vyApta banelA AtmAonI durdazAnuM varNana karatAM, kalikAla sarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA kramAve che ke " mithyAtvenIlIDhavattA nitAbaM, tattvAtattvaM jAnate naiva jIvA: / kiM jAtyandhA: kutraciddhastujAte, racAracaya vimAsAyeya IIkA" ekAMte mithyAtvathI vyApta cittavALA jIvo, tattvane ane atattvane jANatAja nathI; kAraNa ke-jAtyanta AtmAo zuM koi paNa vastunA samudAyamAM 'A vastu suMdara che ane A vastu asuMdara che." -evA vivekane pAmI zake che ? arthAta nathIja pAmI zakatA; eja rItie mithyAtvathI gherAyelA AtmAo paNa tattvAtattvane viveka nathI karI zakatA." mithyAtvanI acikitsyatA : Aja hetuthI kalikAlasarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA mithyAtvane parama roga. tarIke, parama aMdhakAra tarIke, paramazatru tarIke ane parama viSa tarIke oLakhAvIne, enI acikitsA dazAnuM varNana karatAM mAne che ke Page 38 of 65
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ "mithyAtvaM paramo rogo, mithyAtvaM paramaM tamaH / mithyAtva parama: zaku- mithyAvaM parama viSam II9ll" "janmanyekatra du:khAya, rogo dhvAntaM ripurviSam / pi nirasadaSa, mithyAtvamavijhiTivam IIzA" mithyAtva e parama roga che, mithyAtva e parama aMdhakAra che, mithyAtva e parama zatru che ane mithyAtva e parama viSa che; roga, aMdhakAra, zatru ane viSa e to mAtra eka janmane viSe du:khane mATe thAya che, paNa mithyAtva to hajAro janmane viSe acikSyi che, eTale eno vipAka AtmAne hajAro bhavo sudhI bhogavavo paDe che." A uparathI samajI zakAze ke-zarIramAM utpanna thato roga, draSTimAM Avato aMdhakAra, sAme dekhAto zatru ane ApaNe joi zakIe chIe te viSa, jeTaluM bhayaMkara nathI teTaluM bhayaMkara A mithyAtva che; kAraNa ke-jo rogAdi du:kha Ape to mAtra ekaja bhavamAM ApI zake che, jyAre mithyAtva to aneka bhavo sudhI AtmAne narakAdi aMdhakAramAM paTakI cirakAla sudhI sArAmAM sArI rItie kAramI nirdayatA pUrvaka rIbAvI zake che. mithyAtvanuM svarUpa : A kAramAM mithyAtvanuM svarUpa varNavatAM kalikAlasarvajJa bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA varNave che ke "adeve devabudhdhiyAM, gurudhIraguro ca yA / 3ghameM gharmavadghizva, mithyAvaM tadviparyayAt IIkA" "mithyAtvanuM svarUpa samyatvathI viparIta che, eTale samyakatva jema devamAM devabuddhi, gurUmAM gurU buddhi ane dharmamAM dharmabuddhi karAve che, tema mithyAtva e adevamAM devabuddhi, agurUmAM gurUbuddhi ane adharmamAM dharmabuddhine utpanna karAve che; eTaluM ja nahi paNa mithyAtvamAM jema adevamAM devabuddhi, agurUmAM gurUbuddhi ane adharmamAM dharmabuddhi karAvavAnuM sAmarthya che, tema devamAM adevabuddhi karAvavAnuM, gurUmAM agurUpaNAnI buddhi karAvavAnuM ane dharmamAM adharmapaNAnI buddhi karAvavAnuM sAmarthya paNa che." mithyA darzanano mahimA : Aja vastune "zrI upamiti bhava prapaMcA' nAmanI mahAkathAnA racayitA zrI sadvarSi gaNivara 'mithyAdarzananA mahimA' tarIke ghaNA ja vistArathI varNave che ane e vastu A mithyAtvanI kAramI. rogamayatA, aMdhakAramayatA, zatrutA ane viSamayatA samajavA mATe avazya samajavA jevI che. mithyAdarzanano mahimA samajAvavA mATe, prathama to "mithyAdarzana' nAmano mohArAjAno mahattama zuM kare che, e vastuno sAmAnya khyAla ApatA e paramoparakArI kathAkAra paramarSi mAve che ke "adeve devasaGkalpa-madharma dharmamAnitAm / tatte tattavRddhi 5, vighaze suparinTam III __ apAtre pAtratAropa-maguNeSu guNagraham / saMraheto nirvA- hemAnaM rotyayam IIzA" Page 39 of 65
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ A ' mithyAdarzana' nAmano moharAjAno mahattama, atizaya spaSTapaNe adevamAM devano saMkalpa utpanna kare che, adharmamAM dharma mAnitAne pedA kare che ane atattvamAM tattvabuddhine pragaTa kare che tathA apAtramAM pAtratAno Aropa kare che, aguNomAM guNano graha kare che ane saMsAranA hetumAM nirvANanA hetubhAvane kare che. arthAt mithyAtvadarzanane vaza paDelA AtmAo adevamAM devapaNAne ane devamAM adevapaNAno saMkalpa karatA thai jAya che; adharmamAM dharmapaNAnI ane dharmamAM adharmapaNAnI mAnyatA karatA banI jAya che, atattvamAM tattvabuddhine ane tattvamAM atattva buddhine dharatA thai jAya che; eTaluM ja nahi paNa apAtramAM pAtratAno ane pAtramAM apAtratAno Aropa ane aguNomAM guNapaNAno graha tathA guNomAM aguNapaNAno graha karavA sAthe saMsAranA hetumAM nirvANanA hetubhAvano ane nirvANanA hetumAM saMsAranA hetubhAvano svIkAra karatA thai jAya che. kudevane mahAdeva manAvavAnuM ane mahAdevone chupAvavAnuM sAmarthya. mithyAdarzananA A kAramA svarUpano sAmAnya khyAla ApyA pachI, enA svarUpano vizeSa prakAre khyAla ApavA e mithyAdarzanamAM kevI kevI zaktio che enuM varNana karatAM kathAkAra paramarSi ramAve che ke "ghasitodgitavimpo-nAtyATopaparAyaLA: | hatA: dAkSavikSepe-rnArIvehArthagharanaH ||9|| kAmAndhAH paradAreSu, saktacittA atatrapA: / sAdhA: sAyudhA ghorA, vairimAraLatatparA: ||zA zApaprasAdayogena, lamaciptamalAvilAH / vazA mo mahAvevA, loDanena pratiSThatA: / / / / " "hAsya, ucca svaranuM gIta, kAmanA cALA, naTakriyA ane ahaMkAra karavAmAM tatpara, kaTAkSanA vikSepothI haNAyelA, nArInA dehane zarIranA ardhA bhAgamAM dhAraNa karanArA, paradArAomAM Asakta cittavALA, lajjAthI rahita, krodhathI sahita, Ayudhane dharanArA eja kAraNe. bhayaMkara ane vairione mAravAmAM tatpara tathA zrApa ane prasAdanA yoge prakAzita thatA cittanA malathI vyApta AvA prakAranA AtmAo ke je duniyAmAM mANasa tarIke manAvA mATe paNa lAyaka nahi, tevAone A 'mithyAdarzana' nAmanA moharAjAnA mahattame lokanI aMdara mahAdeva tarIke pratiSThita karelA che." bhAva aMdhakAra rUpa mithyAtva Adi anAdisiddha zatruonuM suviziSTa svarUpa "the vItarAgA: sarvajJA: ye zAzvatasuotharA: / vilaSTarnalAtatA:, bizvAzva mahAdhiya: ||9|| zAntoghA matATopA, hAsyastrIhetinitAH / prANazanirmalA ghIrA, manavanta: savAzivA: ||zA Page 40 of 65
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ zApaprasAdanirmaktA stathApi zivahetavaH / trikoTizuddhazAstrArtha-dezakA: paramezvarA: / / 3 / / ye pUjyA: sarvadevAnAM, ye dhyeyA: sarvayoginAma / ye cAjJAkAraNArAdhyA, nirddhanddhaphaladAyinaH ||4|| mithyAdarzanAsyena, lokeDanena svavIryata: / devA: praNAdritA madra ! na jJAyane vizeSata: ||ll" he bhadra ! A mithyAdarzana nAmanA mahattame potAnA parAkramathI A lokamAM ghaNo ja bhayaMkara julamAM karyo che. kAraNa ke-teNe je mahAdevo vItarAga che, sarvajJa che, zAzvata sukhanA svAmI che. kilaSTakarUpa kalAothI rahita che, saghaLIya prapaMcamaya kaLAothI paNa rahita che, mahAbuddhizALI che, krodhathI rahita che, ahaMkAra vinAnA che, hAsya, strI ane hathiyArathI varjita che, AkAzanI mAphTa nirmala che, dhIra che, AtmAnA anupama ezvaryane dharanArA che, sadAya nirupadravI che, zrApa ane prasAdathI sarvathA mukta hovA chatAM paNa zivanA hetu che, kaSa cheda ane tAparUpa traNe koTithI zuddha evA zAstrArthanA dezaka che ane paramezvara che tathA je mahAdevo sarva devonA pUjya che, je mahAdevo sarva yogIone mATe dhyAna karavA yogya che ane je mahAdevo AjJArUpa kAraNathIja ArAdhavA yogya che tathA nirbaddha phlane eTale mukti sukhane ApanArA che te sAcA mahAdevone potAnA vIryathI evI rItie pracchAdita karI nAkhyA che ke-jethI e mahAdevo A vizvamAM vizeSa prakAre jaNAtA nathI." adharmane dharma manAvavAnuM ane sadharmane AcchAdita karavAnuM sAmarthya. je rItie 'mithyAdarzana' nAmanA mahAmohanA mahattamamAM, jeo mANasa tarIke gaNAvavAnI lAyakAta paNa na bhogavatA hoya teone mahAdeva tarIke pratiSThita karavAnuM ane sAcA mahAdevone AcchAdita karI devonuM sAmarthya che; teja rItie tenAmAM adharmane dharma manAvavAnuM ane zuddhadharmane AcchAdita karavAnuM prabaLa sAmarthya che. e sAmarthyanuM pratipAdana karatAM zrI siddharSi gaNivara mAve che ke dirathAna, moDhAna, gharAdAnuM muhurma | snAnaM pAnaM ca dhUmasya, pajhcAgnitapanaM tathA / / 1 / / tarpaNaM caNDikAdInAM, tIrthAntaranipAtanam / yatereojde piuDo, mItavAgha mahAra: zA vApIkRpataDAgAdi-kAraNaMca vizeSata: / yAge mantraprayogeNa, mAraNaM pazusaMhate: / / 3 / / kiyanto vA maNidhyanta, bhUtamaInahetavaH | rahetA: zudvamAvena, ye gharmA vidIzA: II4TI sarveDapi balinADanena, mugdhaloke prapazvata: / te mithyAdarzanAvena, madra ! bhayA pravartitA: IIII" kudeva, kugurU ane kudharmanI upAsanAmAM paDelA tathA Arambha, parigraha ane viSayakaSAyamAM rakta banelAone gurU tarIke svIkArI teone pAtrabuddhithI bhaktipUrvaka suvarNanuM dAna karavuM, gAyonuM dAna karavuM Page 41 of 65
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane pRthvInuM dAna karavuM vAraMvAra snAna karavuM : dhumADAnuM pAna karavuM : paMcAgnithI tapavuM : caMDikA Adi hiMsaka devIonuM tarpaNa karavuM: tIrthAntaromAM jai jai ne jhuMpApAta khAvo : yatie eka gharanI bhikSA levI : gIta ane vAdhamAM mahAna Adara karavo : zarUAtamAM paNa hiMsAthIja sAdhya ane pariNAme paNa hiMsAnI ja sAdhana tathA zuddha dharmadraSTine apoSaka evI vAvo, kuvAo ane talAvo Adine vizeSa prakAre karAvavAM : maMtranA prayogathI yajJanI aMdara pazuonA samudAyane homavo : AvA AvA prANIonA marthanamAM hetubhUta ane zuddhabhAvathI rahita dharmo keTalA kahI zakAya ? arthAt evA dharmo aneka che, evA prakAranA aneka je koi dharmo che te saghaLAja dharmone; mahAmohanA 'mithyAdarzana' nAmanA A baLavAna mahattame mugdha lokamAM prapaMcathI pravartAvelA che, ema jANavA yogya che. ane "kSAnti mArdavasantoSa-zaucArjava vimuktayaH / tapa: saMyamasatyAniva bahmacaryaM zamo damo / / 1 / / ahiMsAsteyasaddhayAna-cairAgyagurubhaktayaH | apramAda sadaikADya-nairgranthyaparatAdaya: / / 2 / / ye cAnye citanairmalya-kAriNoDamRtasannibhA: / saddharmA nAdAnanda-detavo mavayetad: III teSAmeva prakRtyaiva, mahAmAhamahatamaH / mawchALo no, mithyAdarzananAma0: Il8II" potAnA pogrAlika svArthanI game tevI hAni thatI hoya athavA to evA ja kAraNe potAnA upara aneka prakAranI Akto utarI Ave te chatAM paNa krodhAyamAna nahi thavA rUpa kSamA : potAnI ja mahattAne sthApita karavA mATe athavA to aneka prakAranI akkaDa banAvanArI sAdhana sAmagrInuM svAmitva hovA chatAM paNa akkaDa nahi banavArUpa mRdutA : pIgalika padAthonI prAptino je lobha tenA abhAvarUpa saMtoSa : mana, vacana ane kAyAne AraMbha Adi pApapravRttithI malina nahi karatAM nirAraMbha Adi zuddha dharmanA AsevanathI pavitra thavArUpa zoca: padgalika padArthonI sAdhanAmAM je prapaMcabharI pravRttio ane mAnasikavRttionuM sevana tenA abhAvarUpa saralatA : padgalika padArtho uparanI je mamatA tenA tyAga rUpa vimuktiH aneka prakAranI pogalika lAlasAo ane enAM sAdhano tenA tyAgarUpa tapa : iMdriyo Adine muktinI sAdhanA mATe kAbumAM rAkhavArUpa saMyama : asatyano tyAga ane hitasAdhaka vastunuM ja pratipAdana jenA dvArA sAdhyA che evuM satya : zIla athavA to sagaLAya viSayothI para thai kevala AtmaramaNa karavArUpa brahmacaryaH vikalparUpa viSayathI uttIrNa banelo ane sadAya svabhAvanuM avalaMbana karanAra evo je jJAnano paripAka te rUpa zamaH parabhAvamAM ramatA AtmAnuM damana karavArUpa dama : prANImAtrane manathI, vacanathI ane kAyAthI nahi haNavArUpa, nahi haNAvavArUpa ane haNAtA hoya teone nahi anumodavArUpa ahiMsA : koinI paNa eka taraNA jevI vastunuM paNa tenA mAlikanI AjJA vinA nahi levuM, anya pAse nahi levarAvavuM ane evI rItie lenArAone sArA nahi mAnavArUpa asteya : zuddha dhyAna : saMsAra e nirguNa vastu che evA svarUpanuM jJAna thavAnA yoge thatI sAMsArika sukhanI arUci, tenA pratApe sAMsArika sukhanI icchAno uccheda karavAnI je bhAvanA te rUpa vairAgya : sarva prakAre prANAtipAtaviramaNa Adi pAMca mahAvratonA dharanAra, tenA pAlanamAM dhIra, mahAvratonI rakSA mATeja akRta, akArita ane ananumata Adi doSothI rahita evI je bhikSA te bhikSAmAtrathIja AjIvikAnA calAvanArA, sAmAyikamAM rahenArA ane kevala dharmanAja upadezaka evA je sagurUo tenI bhakti : "nizo pedA karanArI vastuo, zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparzarUpa je pAMce iMdriyonA viSayo tenI lAlasA, krodha, mAna, mAyA ane lobharUpa kaSAyo, nidrA ane saMsAranI vRddhi Page 42 of 65
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ karanAra Arta ane rodradhyAnamAM joDanArI rAjakathA, strIkathA, dezakathA ane bhojanakathArUpa vikathAo.' A pAMca prakArano je pramAda tenA abhAvarUpa apramAda : sadAya cittanI ekAgratA ane nigraMthapaNAmAM eTale munipaNAmAM tatparatA Adi tathA e zivAyanA paNa cittanI nirmalatAne karanArA eja kAraNe amRtanA. jevA, jagatane AnaMdanA hetubhUta ane saMsArasamudrane laMghI javA mATe setusamAM je je zuddhadharmo te saghaLAya zuddhadharmone A 'mithyAdarzana' nAmano mahAmoha rAjAno mahattama prakRtithIja prayatnapUrvaka lokanI aMdara AcchAdita karI denAro thAya che. A be prakAranA sAmarthyanA varNanathI paNa samajI zakAze ka- "mithyAdarzana'no mahimA kalyANanA. arthi AtmAo mATe ghaNoja kAramo che. mahAmohanA e yathArtha nAmadhArI mahattame, jeonI kAravAithI prAyaH sau koine dhRNA utpanna thAya; tevAone mahAdeva tarIke pratiSThita karI, zudhdhadevanI upAsanAnA arthiI AtmAone paNa, zudhdhadevanA svarUpane jANavAthI vacita rAkhyA che. dhRNAjanaka pravRttione lIlAnuM upanAma samarpi zANA gaNAtAone paNa e bhayaMkara zatrue mitra banIne muMjhavyA che. kukalpanArUpa AMdhI phlAvavAmAM niSNAta evA eNe nyAyanI moTI moTI koTio karanArane paNa evA aMdha banAvyA che ke-jethI e bIcArAo paNa zuddha mahAdevonI upAsanAthI vaMcita rahI, kaniSTamAM kaniSTa AtmAone mahAdeva mAnI, evAonI upAsanAmAM amUlya jIvananI barabAdI karI rahyA che. paMDita gaNAtA AtmAo jo A. mithyAdarzananI mohinImAM na syA hoya to rAga ane dveSathI sarvathA mukta banelA evA zrI. vItarAgaparamAtmAonI upAsanA tajI "hasavuM, gAva, kAmanA cALA karavA, nRtyakaLAo karavI, khoTA ADambaro karavA, strIonA je kaTAkSo tenA vikSepone AdhIna thavuM, nArIne potAnA zarIranA aDadhA bhAge rAkhavI, kAmathI aMdha banavuM, parastrIomAM Asakta banavuM, nirlajja pravRtti karavI, vAtavAtamAM krodhAyamAna thavuM, kSaNe kSaNe bhayaMkara banI verione mAravAmAM tatpara thavuM, koine zrApa to koine varadAna ApI malina cittanA dharanAra thavuM.' AvI AvI rAga ane dveSathI bharelI pravRttiomAM rIbAtA ghora pApAtmAonI upAsanAmAM temaja rakta bane ? sarvajJAnane dharanAra zrI sarvajJa paramAtmAonI upAsanA. karavI mUkIne strIo AdinI zodhamAM ajJAnanI mAkka AthaDatA ane ajJAnatA bharelI aneka kuceSTAo karatAM ajJAnaziromaNionI upAsanAmAM kema ja AnaMda mAne ? zAzvata sukhanA izvaronI. upAsanAthI vaMcita rahI azAzvata sukhanI pAchaLa bhaTakatA bhIkhArIonI upAsanAmAM phemaja marI paDe ? kilaSTakarmanI kalAthI rahita thaine baMdhanamukta banelA mukta AtmAonI upAsanA choDIne baMdhanathI baddha thaine A saMsArarUpa aTavImAM AthaDI rahelAonI upAsanAmAM temaja rasika bane ? saghaLAya prapaMcothI mukta banelA paramapurUSonI upAsanA mUkIne prapaMcaparAyaNa pAmaronI upAsanAmAM kemaja pulakitahRdayavALA bane ? krodha ane ahaMkArathI rahita, hAsya strI ane zastronA saMsargathI paNa mukta, AkAzanI mAphTa sarvathA nirmala, dhIra, aneka prakAranI anaMtajJAnAdi lakSmIne dharanArA, sadAya saghaLAja upadravothI para, zApa ane prasAdathI sarvathA mukta chatAM paNa zivasukhanI prAptimAM hetubhUta, kaSa, cheda ane tAparUpa traNe koTithI paramazuddha evAja zAstrArthanA dezaka, parama ezvaryanA svAmI, sarva devonA pUjya, sarva prakAranA yogio mATe dhyAna karavAne yogya, ane AjJAnI ArAdhanA dvArA ja je ArAdhya che tathA ArAdhaka AtmAone je nirba sukhanA ApanAra che eTale ke-jeonI ArAdhanAthI bhavya jIvone zAzvata sukhanI prApti thAya che te paramazuddha paramAtmAonI upAsanA choDI krodhathI dhamadhamatA, abhimAnathI akkaDa banelA, hAsya strI ane zastrano saMsarga kadI paNa nahi tajanArA, vartananA yoge kAjaLa karatAMya adhika kALA, caMcaLa cittanA dhaNI, eka paNa Atmika guNathI rahita, niraMtara upadravomAM paDelA ane upadravone karanArA, zApa ane prasAdano upayoga karavAmAM utAvaLIyA ane saMsAramAM rakhaDanArA tathA rakhaDAvanArA, cheda ane tApa Adi traNe koTiothI malina zAstrArthanA dezaka eja kAraNe sarva prakAre tajavA yogya AtmAonI Page 43 of 65
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAsanAmAM paMDita gaNAtA AtmAo paNa muMjhAya e pratApa mithyAdarzana zivAya anya koinoja nathI. evA kutsita devo ane teonI AjJAmAM paDelA AtmAo kSamA Adi uttamadharmonA ArAdhaka na bane e sahaja che. kudevanA pUjArIo zuddha dharmone choDI azudva dharmonI upAsanAmAM rAce emAM kazuM ja Azcarya nathI. je mithyA darzana, zuddha mahAdevone ane zuddha dharmone AcchAdita karavApUrvaka adhamamAM adhama AtmAone mahAdeva tarIke ane prANIono ghAta karanArA tathA malinabhAvane vadhAranArA azuddha dharmone zuddha dharmo tarIke vizvamAM pratiSThita karI vizvamAM enI pUjyatA ane upAdeyatA siddha kare che teja rItie kevAM kevAM zuddha tattvono apalApa karI kevAM kevAM azuddha tattvomAM tattvabuddhi karAve che te ane kevAM kevAM zuddha pAtrone apAtra manAve che tathA kevAM azuddha pAtrone supAtra manAve che e vigere ApaNe have pachI jozuM. bhAva aMdhakAra rUpa mithyAtva Adi anAdisiddha zatruonuM suviziSTa svarUpa. atattvamAM tattvabuddhi karavAnuM ane gatattvano apalApa karavAnuM sAmarthya. sUtrakAra paramarSi zrI sudharmAsvAmijI mahArAjA, saMsAravarti prANIgaNane saMsAra uparathI ' nirveda ane vairAgya' utpanna thAya e hetuthI, zrI AcArAMga sUtranA 'dhUta' nAmanA chaThThA adhyayananA prathama udezonA bIjA sUtradvArA, 'karmavipAkanI gariSThatA' nuM pratipAdana kare che. e sUtranA "saMti pANA aMdhA tamasi viyAhiyA" A avayava dvArA be prakAranI aMdhatAnuM pratipAdana karyuM. e bemAM eka aMdhatA dravyathI che ane bIjI aMdhatA bhAvathI che. dravya aMdhatA cakSunA abhAvarUpa che ane e sarvane supratIta che, paNa bIjI avivekarUpa aMdhatA e sujJa AtmAoneja supratIta che, e kAraNe enuM svarUpa ApaNe joi AvyA. e kAramI aMdhatAmAM paDelA AtmAo 'mithyAtva' Adi rUpa bhAva aMdhakAramAM athaDAya che, ema paNa A sUtranA avayavathI sUtrakAra paramarSi ramAve che. e bhAva aMdhakArarUpa zatruo paikInA 'mithyAtva' rUpa mahAzatrunuM svarUpa ApaNe joi AvyA ane enuM sAmarthya samajavA mATe ApaNe A 'zrI upamiti bhavaprapaMcA' nAmanI kathAmAM zrI sidhdharSi gaNivare ' mithyA darzananA mahimA' tarIke varNaveluM enuM sAmarthya joi rahyA chIe. paramopakArI zrI siddharSi gaNIvare varNavelA sAmarthyamAM ApaNe enI be ajaba zaktio joi AvyA. e be zaktiomAM enI prathama zakti to e che ke "mANasAithI paNa paravArI beThelAone mahAdeva tarIke pratiSThita karavA ane sAcA tathA vizvanA ekAMta upakArI mahAdevone jagatnI draSTie AvavAja na devA." ane bIjI zakti e che ke "prANIonA ghAtamAM ja hetubhUta ane zuddha bhAvathI rahita evA azuddha dharmone prapaMcapUrvaka pravartAvavA ane je je dharmo cittanI nirmalatAne karanArA che, jagatane AnaMdanA hetu che tathA sasArarUpI sAgarane taravA mATe setu samA che te te dharmothI mugdha lokone vaMcita rAkhavA." have enI trIjI zaktinuM pratipAdana karatAM e paramopakArI paramarSi ramAve che ke"zyAmAkhtavuMnAgara-stathA pazrvadhanuMzata: | o nityastathA vyApI, sarvasya namato vimu: 1911 kSaLasantAnarupo vA, lalAratho haddi rithataH / Atmati jJAnamAtra vA, zUnyaM vA savarAvaram ||zA Page 44 of 65
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ pazcabhUtavivarto vA, brahmotpamiti vADakhilama / devoptamiti vA jheyaM, mahezvaravinirmitam ||3|| pramANavAdhitaM tattvaM, yadevaMvidhamaijasA / sadbudhi kurute tatra, mahAmohamahattama: ||4||" "AtmA che kharo paNa te "zyAmAka' eTale "zAmo' nAmanuM eka jAtinuM anAja Ave che tenA jevA. AkAravALo che athavA to 'taDula' eTale cokhA, tenA jevA AkAravALo che, athavA to pAMcaso dhanuSyanA pramANavALo che; vaLI AtmA che paNa te eka ja che, nitya ja che, sarva jagatamAM vyApIne rahenAro. e ja kAraNe vibhu che : AtmA che paNa kSaNa saMtAna rUpa che, athavA to AtmA che paNa kevaLa lalATa eTale kapALa, tenI aMdara rahenAro che; athavA to hRdayamAM rahenAro che; athavA to jJAnamAtra che; e zivAya AtmA koi vastu ja nathI ane Acara ane acara vastuothI sahita je jagata dekhAya che te kevala zUnya ja che : athavA to A saghaLuM pAMca bhUtono mAtra vikAra ja che; athavA to A saghaLuM devatAe vAveluM che ema jANavuM; athavA to A saghaLuMya mahezvare nirmANa kareluM che. AvA prakAra je tattva ekadama pramANathI bAdhita che. tenI aMdara mahAmohano 'mithyAdarzana' nAmano mahattama subuddhi kare che." ane "jIvAjIvau tathA puNya-pApasaMvaranirjarA: / Astravo vandhamokSau ca, tattvametanavAtmakam / / 7 / / satyaM pratItita: siddhaM, pramANena pratiSThitam / tathApi niha te madra !, taddeSa nanAdA: III" "jIva, ajIva tathA puNya, pApa, saMvara, nirjarA ane Azrava tathA baMdha ane mokSa." A navA saMkhyAvALA je tattvo che te satya che, pratItithI paNa siddha che ane pramANathI pratiSThita che to paNa he bhadra ! loko mATe bhayaMkara evo A "mithyAdarzana' nAmano mahattama e tattvono apalApa kare che. A vizvamAM satya, pratItithI siddha ane pramANathI pratiSThita evAM paNa tattvono apalApa karIne, asatya ane pramANa tathA pratItithI paNa bAdhita evAM tattvono pravartAvanAra koi hoya, to te e mithyAdarzana ja che. enA pratApe prAyaH AkhuMya jagata, AtmA AdinI mAnyatAomAM bhUluMja bhame che. mithyAdarzananI asarathI pIDAtA paMDito paNa satya ane pramANasiddha tattvothI moTuM maraDe che ane asatya tathA pramANabAdhita tattvone ja satya ane pramANasiddha karavAmAMja rakta rahe che. anekAneka paMDita gaNAtAoe atattvone tattva tarIke manAvavA mATe anekAneka graMtho racI kADhIne ema karavA mATe AkAza. pAtALa eka karyuM che. mithyAdarzanathI matta banelAo, jema kudevone mahAdeva manAvavAmAM ane kudharmane saddharma manAvavAmAM masta che, tema atattvone tattva manAvavAmAM paNa sarva rItie sajja che. e mithyAdarzanane AdhIna banelA AtmAo mithyAdarzananA yoga potAno nAza karavA sAthe parano nAza paNa khuba ja kare che. evA AtmAo dvArA satyanA pUjaka vizvane ghaNuM ghaNuM sahavuM paDe che evAonI anarthakArI kalpanAo ane yuktio bhadrIka ane ajJAna jagatane khuba ja muMjhave che. e muMjhavaNanA pariNAme aneka AtmAonuM amUlya mAnavajIvana barabAda thAya che. kharekhara, mithyAtva e evo aMdhakAra che ke-enA yoge eno pUjArI pote bhaTakAya ane anyane bhaTakADe. e aMdhakAra AtmA upara kAramI zatrutA ajamAve che. zatruonuM suviziSTa svarUpa. apAtramAM pAtrabuddhi ane pAtramAM apAtrabuddhi sajavAnuM sAmarthya. Page 45 of 65
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ e kAramI zatrutAthI sajja thayelo 'mithyAdarzana' nAmano anAdisidgha zatru potAno mahimA phlAvIne deva, dharma ane tattvanI bAbatamAM jema viparIta pariNAma ANe che, tema pAtra ane apAtra tarIke kone kone jAhera kare che, enuM varNana karatAM paNa paramopakArI zrI siddharSi gaNivara mAve che ke"vRdiLo talavADavAvya-marpaNa bhUtadhAtina: 1 UsatyasanthA: piptA: saddopadmahe ratAH ||9|| tathADanye pacane nitya-mAsaktAH pAcaneDapi ca / madhapAH paradArAdi-sevino mArgadUSakAH ||2|| taptAyogolakAkArA - stathApi yatirupiNaH / ye tevu churute madre ! pAtravRddhimAM nane / / / / " "he bhadra ! lokanI aMdara A mithyAdarzana nAmanA moharAjAno mahattama, gRhasthAvAsamAM rahenArA, strIonA avAcya pradezanuM mardana karanArA, arthAt- strIonuM sevana karanArAo, prANIono ghAta karanArA, asatya pratijJAone dharanArA eTale khoTI pratijJAone lenArA ane toDanArA, aneka prakAranAM pApone AcaranArAo ane dhana-dhAnya Adi nave prakArano je parigraha teno saMgraha ane upayoga karavAmAM rakta evAo je che, teone viSe tathA anya jeo yatirUpane dharanArA hovA chatAM paNa haMmezAM pakavavAnI kriyAmAM ane anya pAse pakAvavAnI kriyAmAM Asakta che, madirApAna karanArA che, parastrI AdinuM sevana karanArA che, sanmArgane dUSita karanArA che, eja kAraNe jeo yatirUpane dharanArA hovA chatAM paNa tapAvelA loDhAnA goLA jevA AkArane dharanArA che, tevAone viSe pAtrabuddhi pedA kare che." "santAnaghyAnacaritra-tapovaryaparAyaNa: | muLaratnadhanA ghIrA, naDyamA: 5pAdrA: ||9|| saMsArasAgarottAra- kAriNo dAnadAyinAm / acintyavastubohittha tulyA ye pAragAminaH ||2|| teSu nirmalaciteSu, purupeSu jaDAtmanAm | poDapAdhiya dhatte, mahAmodamahattamaH ||za" "sad ane asad, heya ane upAdeya, gamya ane agamya, peya ane apeya Adino viveka karAvanAra je suMdara jJAna, AtmAne potAnA kalyANakArI dhyeyamAM sthira banAvanArUM suMdara dhyAna, karmano kSaya karavAmAM samartha evuM suMdara cAritra, karmane tapAvavA mATe asAdhAraNa tApa samAna tapa ane sAdhyanI sidhdhi mATe jarUrI evuM je vIrya, e sarvanA sadAne mATe jeo uttama AzrayabhUta che, aneka guNo rUpI vividha prakAranAM je ratno rUpa dhanane jeo dharanArA che, aMgIkAra karela anupama mahAvratonuM pAlana karavAmAM jeo dhIra che, yogya AtmAonA uttama manorathone pUrNa karavA mATe jeo hAlatAM-cAlatAM kalpavRkSo che, zudhdha bhAvanAthI koi paNa jAtinI AzaMsA vinA zudhdha dAnanA denArA AtmAono saMsArasAgarathI udhdhAra karanArA che. eTale ke-evA AtmAone saMsArasAgarathI pAra utAranArA che ane acintya vastuonA jhahAja tulya hoi jeo saMsAranA pArane pAmanArA che, tevA nirmala cittane dharanArA mahApurUSonA pArane viSe e mahAmohano mahattama jaDAtmAonA aMtaramAM apAtra budhdhine utpanna kare che." guNahInone guNI tarIke ane guNIne guNahIna tarIke prakAzita karavAnuM sAmarthya ! Page 46 of 65
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAcA mahAdevone chUpAvI kudevone mahAdevo tarIke oLakhAvavAnuM, mokSaprapAka saddharmane chUpAvI hiMsaka ane cittane malina karanAra dharmone saddharma tarIke pravartAvavAnuM, satya ane pratIti tathA pramANathI abAdhita tattvano apalApa karI asatya ane pramANathI bAdhita tattvone tattva tarIke prasiddha karavAnuM ane zuddha guNasaMpanna mahApurUSone apAtra tarIke jAhera karI kevala bhayaMkara avaguNothI ja bharelA adhamAdhama AtmAone pAtra tarIke vizvamAM pratiSThita karavAnuM jevuM sAmarthya mithyAdarzanamAM che, tevuM ja sAmarthya tenAmAM ekAMta zudhdha 5 ane anekAneka guNothI alaMkRta thayelA AtmAone ekAMta nirguNI Adi tarIke prakAzita karIne kevala kAramA doSothI ja bharelA ghora pApAtmAone guNavAna Adi tarIke oLakhAvavAnuM paNa che. e sAmarthyanuM pratipAdana karatAM paNa paramopakArI zrI sidhdharSi gaNivara mAve che ke "kautukaM kuhakaM mantra - mindrajAlaM rasakriyAm / nirviSIranuM tatra-mantardhAnaM savismayam ||9|| autpAtamAntarikSaM ca, divyamAGgaM svaraM tathA / lakSanuM vyanAM maunaM, nimitta 5 zumAzumam ||zA 3vvAdanuM savidveSa-mAyurvetaM sanAtam | jyotiSaM gaNitaM cUrNaM-yogalepAstathAvidhAH ||3|| ye cAnye vismayakarA, vizeSA pApazAstrajAH / anye mRtopamarhasya, hetava: zAdyatatva: ||4|| tAmeva ye vijAnanti, niHzaGkAzca prayujhjate / na dharmAvAdhAM maLyo, zA: pApaparAyaLA: ||4|| ta eva guNino dhIrA-ste pUjyAste manasvinaH / ta va vIrAste lAma-mAninaste munIzvarA: / / / / ityevaM nijavIryeNa, bahiraDgajaneDamunA | mithyArzanasaMona madra ! pApA: prazitA: ||||" "kautuka eTale saubhAgya mATe sAdhu avasthAmAM paNa rAkha lagADavI te, kuhaka eTale gArUDI vidhA athavA jAdugarInA prayogo karavA te, maMtra, iMdrajAla, rasakriyA, nirviSa karavAnI kriyA, Azcarya pamADe evI rItie aMjana dvArA adrazya thavAnI kriyA, autpAta eTale tArA vigerenA kharavAthI sArA-khoTA phlanuM kathana karavuM te, AntarIkSa eTale grahonA udaya ane astathI sArA-narasA phlanuM pratipAdana karavuM te, divya eTale tapAvelA telamAM paDavuM ane agninA kuMDa AdimAM jhaMpApAta karavAnI pratijJA svIkAravI te, AMga eTale purUSo ane strIonA jamaNAM ane DAbAM aMgo kavAthI zubhAzubha phLanuM jANavuM te, svara eTale pakSI vigerenA svarathI zubhAzubha phLanuM kathana karavuM te, lakSNa eTale hAtha ane paganI rekhA uparathI sArA narasA phLanuM kahevuM te, vyaMjana eTale masA ane tala vigere uparathI zubhAzubha phLanuM kahevuM te ane bhauma eTale dharatIkaMpathI zubhAzubha phLanuM kahevuM te; A ATha aSTAMga nimittathI oLakhAya che. enA dvArA zubha ane azubha nimittanuM kathana karavuM, zatrunA vinAza mATe vairabuddhipUrvaka kAmaNa TumaNa karavAM, horA graMthanI sAthe Ayurvedano upayoga karavo eTale vaidhaka kriyA karavI ane saMtatinAM zubhAzubha batAvI ApanArAM cakro banAvavAnI kriyA karavI, jyotiSazAstra ane gaNitazAstrano AraMbhAdikanI pravRttiomAM upayoga karavo, sAMsArika kAryasAdhaka cUrNa taiyAra karavAM ane yoganA pAdalepo taiyAra karavA tathA tevAja prakAranA bIjA paNa je je pApazAstrothI utpanna thayelA ane vismayane karanArA vizeSo eTale bhinna bhinna prakAranA pApavardhaka vyApAro ane bIjA prANIonA upamardanamAM eTale ghAtamAM hetubhUta thAya tevA ane zaThatAno dhajAgaro pharamAve tevA je je vyApAro teneja jeo vizeSa prakAre jANe che; jAe che eTaluMja nahi paNa niHzaMka banelA jeo koi paNa jAtinI zaMkA vinA e vyApArono prayoga kare che ane Page 47 of 65
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApamAM tatpara banelA je dharmaThago tema karavAmAM dharmane bAdhA pahoMce che ema mAnatA nathI. teoja A. vizvamAM guNI che, dhIra che, pUjya che ane buddhizALIA che, eTaluM ja nahi paNa teja sAcA vIra che, sAcA lAbhanA bhAgIdAra che ane munIzvaro che, A pramANe manAvI he bhadra ! moharAjAno A "mithyAdarzana" nAmano mahattama pApI AtmAone A lokamAM prakAzita kare che." ane "ye pUnamantratantrAdi-vedinoDapyatini:spahA: / nivRttA lokayAtrAyA, dharmAtikramabhIkha: ||8|| mUkAndhAM paravatAnte, svagaNAbhyAsane ratAH / asaktA nijadeheDapi, kiM pUnardaviNAdike ||9|| kopAharukAralobhAdhe-rdarata: parivarjitAH | tiSThanti zAntavyApArA, nirapekSAstapovanA: / / 10 / / na divyAdikamAkhyAnti, kuhakAdi na kurvate / mantrAdInAnutiSThanti, nimittaM na prayujjate / / 11 / / lokopacAraM ni:zeSaM, parityajya yathAsukham / svAdhyAyadhyAnayogeSu, saktacittAM sadADaDaste ||12|| te nirguNA alokajJA, vimUDhA bhogavajhcitAH / 3pamAnahatA kInA-DAhInAva chabdA: II03T __ ityevaM nijaviryeNa bahiraGagajaneDamunA / te mithyAdarzanAvena sthApitA bhadra ! sAdhavaH ||14||" "je mahApurUSo maMtra ane taMtra AdinA jANakAra hovA chatAM paNa ati ni:spRha che, lokayAtrAthI nivRttine pAmelA che ane dharmanA atikramathI ghaNA ja DaranArA che : e ja rItie je mahApurUSo paranA vRtAntamAM muMgA ane aMdhA hoya che, potAnA jJAnAdi guNonA abhyAsamAM rakta hoya che ane potAnA zarIra upara paNa mamatA vinAnA hoya che evAo mATe dravya AdinI mamatAnI vAta paNa kema ja thAya ? arthAta-jeo sarva prakAranI mamatAthI rahita hoya che : je mahApurUSo kopa, ahaMkA ane lobha AdithI dUrathI ja tajAyelA che, arthAta- je mahApurUSoe kopa, ahaMkAra ane lobha Adino dUrathI ja tyAga karelo che ane je mahApurUSo, saghaLAya hAnikara vyApAronA tyAgathI zAMta vyApAravALA banIne ane koinI paNa apekSAthI rahita thaine tathA tapane potAnuM dhana mAnIne rahe che : je mahApurUSo divya Adine kahetA nathI, gArUDI vidhA ke jAdugarInA prayogo Adine karatA nathI, maMtra AdinuM anuSThAna paNa AdaratA nathI ane nimittono prayoga karatA nathI : arthAta-saghaLA lokopacArano sukhapUrvaka parityAga karIne je mahApurUSo sadAya svAdhyAya ane dhyAnanA yogomAM Asakta cittavALA banIne rahe che; tevA sAdhupurUSone he bhadra ! A 'mithyAdarzana' nAmanA mahattame A lokanI aMdara potAnA parAkramathI nirguNI tarIke, lokanA svarUpatho ajJAna mahAmUrkha tarIke, bhogothI vaMcita thayelA tarIke, apamAnathI haNAyelA banAvIne dIna tarIke ane jJAnahIna kukaDA tarIke sthApita karyA che." mokSanAM kAraNono lopa karI saMsAranAM kAraNone mokSakAraNo tarIke sthApavAnuM sAmarthya eja rItie mahAmohanA e "mithyAdarzana' nAmanA mahattamamAM mokSanAM kAraNone lupta karI daine saMsAranAM kAraNone mokSakAraNa tarIke sthApita karavAnuM sAmarthya paNa che. e sAmarthyanuM varNana karatAM zrI siddharSi gaNivara mAve che ke Page 48 of 65
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ byAnAM, nanAM putrasaMhate | "mudvAhanuM 5 nipAtanaM ca zatrUNAM, kuTumbaparipAlanaM ||1|| yadevamAdikaM karma, ghorasaMsArakAraNam / tadgharma kRti saMsthApya, vazitaM mavatAranam ||zA" "kanyAonuM lagna karavuM, putronA samudAyane pedA karavo, zatruono nAsa karavo ane kuTambonuM pAlana karavuM, A Adi je je ghora saMsAranA kAraNa karma che, te karmanuM dharma tarIke saMsthApana karIne saMsArane taravAnAM sAdhana tarIke, lokanA vairI evA mithyAdarzane darzAvelAM che." ane "yaH punarjJAnacAritra darzAnADhyo vibhuktaye / mArga: sarvoDapi soDanena, lopito lodrikhA: / / / / " "jJAna, cAritra ane darzana tarIke sahita evo mArga AtmAnI vimukti mATe che, te saghaLoya mokSamArga lokavairI evA A mithyAdarzane vizvamAMthI lupta karelo che." A pramANe A mithyAdarzana nAmano mahAmoha rAjAno mahattama potAnA mahimA dvArA jaDa AtmAonA aMtaramAM adevamAM devapaNAno saMkalpa kare che, adharmamAM dharmapaNAnI mAnyatA kare che ane atattvamAM tattvabuddhine kare che; eja rItie ajJAnIono kAramo zatru e, ajJAta AtmAonA aMtaHkaraNamAM apAtranI aMdara pAtratAno Aropa kare che, guNarahita AtmAomAM guNIpaNAno graha kare che ane saMsAranA hetuomAM nirvANanA hetubhAvane kare che. A rItie varNavIne paramopakArI zrI siddharSigaNivara, mithyAdarzanano mahimA samajAvI mithyAdarzanarUpa bhAvAndhakArathI bacavAnuM mAve che. karmano ja vilAsa sUtrakAra paramarSi zrI sudharmAsvAmijI mahArAjA, saMsAravarti prANIgaNane saMsAra upara nirveda ane vairAgya utpanna karavAnA ja eka hetuthI A dhuta nAmanA chaThThA adhyayananA pahelA udezAnA bIjA sUtra dvArA karmavipAkanI gariSThatAnuM pratipAdana karI rahyA che. cAra gatirUpa saMsAramAM paDelA prANIo kevA prakAranA karmavipAkane bhogavI rahyA che enuM pratipAdana karatAM bIjA sUtranA "saMti pANA aMdhA tamasi viyAhiyA" A avayava dvArA sUtrakAra paramarSi mAvI gayA ka- ' A vizvamAM prANIo be prakAre aMdha che. jema cakSuno abhAva e aMdhatA che tema sadvivekano abhAva e paNa aMdhatA che. jema aMdhatA be prakAranI che tema aMdhakAra paNa be prakArano che. narakagati AdimAM je aMdhakAra che te dravya aMdhakAra che ane mithyAtva, avirati, pramAda ane kaSAya Adi je aMdhakAra te bhAva aMdhakAra che. karmanA yoge cakSuvikala ane sadvivekathI vikala banelA AtmAo karma vipAke ja ApAdita karela narakagati AdirUpa dravya aMdhakAramAM ane mithyAtva, avirati, pramAda ane kaSAya AdirUpa bhAva aMdhakAramAM vyavasthitapaNe rahelA che ema zrI tIrthaMkaradevo mAve che.' A uparathI e vastu spaSTa che ke avivekarUpa aMdhadazAne Adhina thaine AtmAo ubhaya prakAranA aMdhakAramAM je anAdithI AthaDyA kare che e saghaLo ja vilAsa karmano che. AtmAnuM sukha AvarI laine ene A bhayAnaka saMsAramAM koi rIbAvanAra hoya to te karma che. enA pratApi mithyAtvAdirUpa bhAva Page 49 of 65
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMdhakAramAM phrI savivakanA abhAvarUpa aMdhatAnA yoge AtmA, dravya aMdhakAra rUpa narakAgatiomAM AthaDyA kare emAM kazuM ja Azcarya nathI. savivekano abhAva e evI aMdhatA che ke e aMdhatAne AdhIna thayelo AtmA unmArge jAya e sahaja che ane mithyAtvAdirUpa aMdhakAramAM AthaDatA AtmA mATe narakagati AdirUpa aMdhakAramAM AthaDavuM e paNa asaha ja nathI. AtmasvarUpathI ajJAta rAkhI tene nahi pragaTa thavA denAra mithyAtva AdinA svarUpane paNa jANavAnI jarUra che. avivekanuM svarUpa ane pariNAma ApaNe joi AvyA tema bhAva aMdhakArarUpa mithyAtva Adi AtmAnA anAdisiddha zatruonuM svarUpa ApaNe joi rahyA chIe. atyAra sudhImAM ApaNe mithyAtvanI acikitsyatA, mithyAtvanuM svarUpa ane mithyAdarzanano mahimA joi AvyA. mithyAtvanA prakAro ane tenA svAmI devamAM adevapaNAnI-gurUmAM agurUpaNAnI ane dharmamAM adharmapaNAnI buddhi karAvanAra je mithyAtva tenA prakAra ane te te prakAronA adhikArInuM pratipAdana karatAM kalikAlasarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA kramAve che ke "mithyAtvaM ca paicaghA AbhigrahikamanA bhigrahikamA bhinivezikaM sAMzayikamanAbhogikaM 9-tatrAbhigrahikaMpAkhaNDinAM svasvazAstraniyanni tavivekAlokAnAM parapakSapratikSepa-dakSANAM 2-anAbhigrahikaMtu prAkRtalokAnAM sarve devA vandanIyA na nindanIyA evaM sava gukhaH sarve dH/ rati / 3-AbhinivezikaM jAnatoDapi yathAsthitaM vastu durabhinivezalezaviplAvitathiyo jamAlekhi Iqta / g-sAMzayikaM devagurudharmapvayamayaM veti saMzayAnaraya bhavazati / -anAbhogikaM vicArazUnyasyakendriyAdeA vizeSavijJAna vikalasya bhavati" mithyAtva pAMca prakAre che. 1- eka to AbhigrAhika, 2- bIjuM anAbhigrahika, 3- trIjuM Abhinivezika, 4- cothuM sAMzayika ane pa- pAMcamuM anAbhogika. A pAMca prakAranA mithyAtvo paikInuM 1- pahelA prakAranuM "Abhigrahika' nAmanuM mithyAtva, jeono vivekarUpa prakAza pota potAnAM zAstrothI niyandrita thai gayelo che ane jeo paranA pakSano tiraskAra karavAmAM huMzIyAra che tevA pAkhaMDIone hoya che. 2- bIjA prakAranuM "anAbhigrahika' nAmanuM mithyAtva, prAkRta lokone hoya che kAraNake- vivekanA abhAve teonI mAnyatAja evI hoya che ke- "saghaLAya devo vandanIya hoya che paNa nindanIya nathI hotA. eja rItie saghaLAya gurUo vaMdanIya che paNa niMdanIya nathI ane saghaLA dhamAM mAnanIya che paNa niMdanIya nathI.' AvA prakAranI mAnyatAnA pratApe sad asano viveka nahi karI zakatA prAkRta lokone anAbhigrahika nAmanuM bIjA prakAranuM mithyAtva hoya che. 3- Abhinivezika nAmanuM trIjA prakAranuM mithyAtva tene hoya che ke- "jenI buddhi, jamAlinI mAphTa vastune yathAsthita jANavA chatAM paNa dubhinivezanA lezathI viplAvita thai gai hoya.' arthAta je vastune yathAsthitapaNe jANavA chatAM paNa potAnA khoTA Agrahane poSavAnI khAtaraja Atura hoya tevA AtmAne Abhinivezika nAmanuM trIjA prakAranuM mithyAtva hoya che. 4- sAMzayika nAmanuM cothA prakAranuM mithyAtva, deva, gurU ane dharmane viSe; "A deva ke A deva ? A gurU ke A gurU ? ane A dharma ke A dharma ?' A prakAre saMzayazIla banelA AtmAne hoya che. Page 50 of 65
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa- anAbhogika nAmanuM pAMcamA prakAranuM mithyAtva, vicArazUnya ekendriyAdikane athavA to harakoi vizeSa prakAranA vijJAnathI vikala AtmAne hoya che. A pAMca prakAro uparathI samajI zakAya che ke-A vizvamAM mithyAtvarUpa zatruthI bacelA AtmAonI saMkhyA atizaya alpa che. AvA prakArano mithyAtvarUpa aMdhakAra e kAramo aMdhakAra che. e kAramA aMdhakAranA pratApe vastusvarUpane nahi samajanAra AtmA aneka anAcAro AcarIne narakagati Adi rUpa aMdhakAramAM AthaDe emAM kazuMja Azcarya nathI. suvihita ziromaNi AcArya bhagavAna zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA, mithyAdraSTi AtmAne sukhI avasthAmAM paNa du:khI tarIke ane jJAnI. avasthAmAM paNa ajJAnI tarIke ja oLakhAve che. mithyAdraSTine sukhanA yogamAM paNa du:kha ja suvihita ziromaNI AcArya bhagavAna zrI haribhadra sUrIzvarajI mahArAjA, miAdraSTi AtmAne sukhanA yogamAM paNa du:khanuM pratipAlana karatAM kramAve che ke "Naya nattao tayaMpi hu, sokkhaM mitchattamohiyamaissa / jaha rodavAhigahiyassa, osahAovi tatbhAve ||1|| jaha cevovahayaNayaNo, samma ruvaM NapAsaI pUriso / tada veva miTTiI , virbha sovardhva na pAveDa IIzA" "jema du:sAdhya vyAdhinI pIDAthI pIDita zarIravALA AtmAne oSadhathI paNa vAstavika rItie sukha nathI thatuM tema mithyAtvathI mohita mativALA AtmAne greveyaka AdimAM raheluM sukha paNa sukharUpa nathI thata jema kAcakAmalAdi doSathI upadravavALA netrone dharanAro, koi paNa vastune vastunA rUpe joi zakato. nathI temaja mithyAdraSTi AtmA potA mATe samupasthita thayela evA vipula sukhane pAmI zakato nathI." arihaMtanA bAra guNonuM varNana azokAkhyuM vRkSa sura viracitaM puSpa ni kara, dhvani divya zravya rUcira camarA vAsana varam III vapurmAsa bhAra samadhura rad dudubhimatha | prabho: prekSyajItrA triyamadhimanaH kasya na mude ||rA artha - (1) azoka vRkSa, (2) devoe racela puSpono samUha, (3) zravaNa karavA yogya dhvani, (4) manohara cAmara yugala, (5) uttama Asana, (6) bhAmaMDala, (7) madhura avAja karanAra duMdubhi vAjIMtra ane (8) traNa chatra AvI rIte prabhunA aSTa prAtihAryane joine konA manamAM harSa na thAya ? atizaya ane utkRSTatA. A atizaya mUla cAra che. (1) apAyApagamAtizaya apAya = upadrava, apagama = nAza. (2) jJAnAtizaya. (3) pUjAtizaya ane (4) vacanAtizaya. Page 51 of 65
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ A rIte ATha prAtihArya. ane cAra atizaya sahita arihaMtanA bAra guNo thAya che. ATha prAtihAryanuM varNana (1) vinayapiTakanA mahAvagna mAM uruvelAmAM camatkAra pradarzana e zIrSaka heThaLa 15 prAtihAryono nirdeza karAyo che. e piTakanA zrIyuta rAhula sAMkRtyAyane karelA anuvAdanA 89 mAM pRSThamAM camatkAra = RRdhdhi-prAtihArya ema sUcavAyuM che. prastAva A duniyAnA tamAma padArthono-cetana temaja acetanano, sAmAnya ane vizeSa ema ubhaya koTimAM aMtarbhAva karI zakAya tema che. A paikI sAmAnya cetanavaMtA prANIone ApaNe sAmAnya jIva gaNI zakIe ane viziSTa cetanavaMtA prANIone viziSTa jIva gaNI zakIe. A viziSTa koTinA jIvomAM pAMca parameSThIonuM sthAna ghaNuM UMcuM che, ane temAM paNa apekSAnusAra devAdhideva gaNAtA tIrthaMkaranuM sathAna sarvottama che. tIrthaMkara e eka asAdhAraNa vibhUti che, eTale ke e devAdhideva AMtarika temaja bAhya vibhUti vaDe vibhUSita che. AmAMnI keTalIka ane enA jevI jaNAtI bAhya vibhUti cit anyatra paNa saMbhavI zake che paraMtu AMtarika vibhUti to jinezvarane ja varelI che. tIrthaMkara kaho, arihaMta kaho, jinezvara kaho ke jinavara kaho te eka ja che ane emanA bAra guNo gaNAvAya che. A bAramAM cAra mUlAtizaya ane ATha prAtihAryono ullekha karAya che. (2) sarakhAvo digaMbara AcArya samaMtabhadrakRta AptamImAMsAnuM nimnalikhita Adha padha, ke je zrImalayagirisUrie naMdIsuta (sU. 41) nI TIkAnA 193 mA patramAM tathA vAha svaya evA ullekhapUrvaka uSkRta karyuM che. "devAgamanabhoyAnacAmarAdivibhUtayaH | mAyAvidhvapi dazyante nAtastvamasi no mahAn ||1||" prAyaH A uparathI zrI siddhacakra (va.pa. aM.3) nA 64 mA pRSThamAM nIce mujaba ullekha karAyo che : "devatAonuM Agamana, suvarNa kamaLamAM cAlavuM, chatra dharAvavA, A saghaLI vastuo vaikriya labdhivALAomAM tathA indrajALiyA, mAyAvImAM paNa bahuja svAbhAvika che." (3) bAra guNo viSe prAcInamAM prAcIna ullekha kayo che teno hajI nirNaya thayelo jaNAto nathI. dvAdazAMgImAMnA cothA aMgarUpa samavAyamAM e viSe kazo ullekha jaNAto nathI. " bArasa guNa arihaMtA siddhA adveva sUri chattIsaM / uvajhAyA paNavIsa sAhU sagavIsa aTThasayaM // " artha :- jinezvara yAne tIrthaMkaranI devaracita vibhUti te 'prAtihArya' che. A vAtanI teno vyutpatti-artha sAkSI pUre che, kemake pratihAranI mAphka eTale ke paheregIranI mAphka, je vastuone indroe niyukta karelA devo baktivazAt tIrthaMkaranI pAse niyamita rIte raju kare te 'prAtihArya' kahevAya che. A gAthAmAM arihaMtanA bAra guNa, siddhanA ATha, sUri (AcArya) nA chatrIsa, upAdhyAyanA pacIsa ane sAdhunA sattAvIsa ema paMcaparameSThInA kule 108 guNono nirdeza che, paraMtu A gAthAnuM mULa jANavuM bAkI rahe che. Ane "zrI jaina zvetAMbara terApaMthI sabhA" dvArA vIra saMvat 2460 mA prasiddha thayela "zrI thokaDA saMgraha (bhAga pahelo)" nAmaka pustakanA pahelA pRSThamAM anaMtajJAna, anaMta darzana, anaMta sukha ane anaMta baLa ane tyAra bAda ATha prAtihAryo gaNAvI arihaMta prabhunA bAra guNo sUcavAyA che to zuM A hakIkata yathArtha che ? (4) (a) apAyApagamAtizaya, (A) jJAnAtizaya, (i) pajAtizaya ane (I) vAgatizaya ema Page 52 of 65
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAra mUlAtizaya che. A viSe anekAntajayapatAkAnI svo pajJa vyAkhyA (pR.4) mAM nirdeza temaja thoDuMka vivaraNa che. anekAntavAdanuM suMdara, saraLa ane sacoTa bhAna karAvanArA A graMtha ane enI vyAkhyAthI prAcIna koi graMthamAM cAra mUlAtizayanuM varNana AvatuM hoya to te jANavA-jovAmAM nathI. (5) anekAntajayapatAkAnI svopajJa vyAkhyA (pR.4) mAM Ano 'mahAprAtihArya' tarIke ullekha che. vizeSamAM tyAM zakra pramukha indroe karelI prabhunI pUjA tarIke azokAdi ATha mahA prAtihAryono nirdeza karAyelo che eTale ke ATha prAtihAryo te zakrAdinI bhaktinA pratIka che. AvI hakIkata syAdvAdaratnAkara (pR.3) mAM paNa jovAya che. tyAM paNa 'prAtihArya' ne badale mahAprAtihAryano ullekha che. vaLI e racIne indro prabhune pUje che ema sUcavAyuM che. zrImAnatuMgasUrie racelA tijayapahuttanA nimnalikhita pahelA ane dazamAM padhamAM 'mahApA'ihera' zabda vaparAyelo che. (6) zrI amradevasUrinA ziSya zrI nemicandra sUrie vikramanI bAramI zatAbdImAM racelA pavayaNasArudvAra (pravacanasArodvAra)nI zrI devabhadranA ziSyA zrI siddhasenasUrie vi.saM. 1248 mAM racelI vRttinA 106mA patramAM A artha nIce mujaba Apelo che : "tatra pratihArA iva pratihArA : surapatiniyuktA devAsteSAM karmANi kRtyAni prAtihAryANi" deva-sAnnidhya arthasUcaka 'pADihera' zabda zrutAsvAdamAM upalabdha thAya che. vicAro nIcenI (6) "tijayapahuttapayAsayaaTTamahApADiherajuttANaM | samayavittaThi ANaM saremi cakkaM jiNidANaM ||1|| cautIsa aisayajuA aTTamahApADiherakayasohA | titthayarA gayamohA jhAeavvA payatteNaM ||10||" paMkti : "vahULa surehiM yaM pADioraM" (8) zrI haribhadrasUrie A avataraNa kayA graMthamAMthI udUdhRta karyuM che te jANavuM bAkI rahe che. AthI tajajJone e saMbaMdhamAM prakAza pADavA mArI sAdara vijJapti che. (9) 'drivyo dhvani' ne badale 'philmadhvani' evo pATha meM ghaNAne mukhe sAMbhaLyo che to zuM A pAThAntara che ke pachI A 'vidhvani' e apabhraSTa pATha che ? prAkRta bhASAmAM 'pADihera' kahevAmAM Ave che. Ano 'pAia-sad-mahaSNavo' mAM devatA kRta pratihAra-karma, devakRta pUjAvizeSa ema artha apAyela che. A uparAMta 'deva-sAnnidhya' evo paNa artha tyAM karAyela che, ane te bhattapariNA (bhakta parijJA) nI 96mI gAthAgata ' pADihe' zabdane lAgu paDe che. saMkhyA ane nAmanirdeza uparyukta lakSaNavALAM ane devonAM kAryarUpa prAtihAryonI saMkhyA AThanI che, arthAt nIce mujaba prAtihAryo ATha gaNAvAya che : (1) azoka vRkSa, (2) puSpavRSTi, (3) divya dhvani, (4) cAmara, (5) Asana (siMhAsana), (6) bhAmaMDaLa, (7) dundubhi ane (8) chatra. AnA samarthanAthe huM atra, zrIyAkinI mahattarAnA dharmasUnu tarIke suvikhyAta zrI haribhadrasUrie pote racela anekAnta jayapatAkA prakaraNanI svopajJa vyAkhyAnI chapAtI AvRttinA cothA pRSThamAM avataraNarUpe ApeluM nimna-likhita padya raju karuM chuM : "azovRkSa: surapuSpavRSTi Page 53 of 65
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ divyo dhvanizcAmaramAsanaM ca | bhAmaNDalaM dundubhirAtapatraM tavra tihAryukhi nivezvarALAm / / " A bhAvArthavALuM prAkRta padha nIce mujaba che. "kaMkilli ? kusumavuTTI 2 devajjhuNi 3 cAmarA 4 DaDasaNAI 5 ca / bhAvalayaM 6 meri 7 chattaM 8 jayaMti jiNapADi herAI //" A padyamAM azoka vRkSane badale 'kaMkipli' evo dezya zabda, surapuSpavRSTine badale kusumavRSTi, bhAmaMDaLane badale bhAvalaya, dundubhine badale bheri ane Atapatrane badale chatra ema samAnArthaka zabdo prAkRtamAM ApelA che. A uparathI joi zakAze ke- indradhvajane prAtihArya tarIke atra gaNAvela nathI; tema chatAM Avo eka ullekha prAcIna bhAratavarSa (bhAga bIjo)nA 59mA pRSThamAM che. eTale jyAM sudhI enA lekhaka mahAzaya koi viziSTa pramANa raju na kare tyAM sudhI e temanI skUlanA che ema mAnyA vinA bIjo koi mArga jaNAto nathI. atra e umeravuM Avazyaka jaNAya che ke- 34 atizayo paikI devakRta 19 atizayomAM indradhvajano ullekha che A vAtanuM zrI hemacandrasUrikRta vItarAgastotranA caturtha prakAzanuM nimnalikhita dvitIya padha samarthana kare che : (10) A padha payavaNasAru dvAranA 49mA dhAranI pahelI gAthArUpe tyAM apAyeluM che. eno cAlu gAthAka 440 no che. vizeSamAM zrI pradhumnasUrikRta viyArasAra (vicArasAra) nI 461mI gAthAmAM 100mA pRSThamAM A padya kaika pheraphAra sAthe nIce mujaba upalabdha thAya che. "kiMkillI 9 kusumavuTTI 2 divvajhuNI 3 cAmarA 4 DaDasaNAhaM ca 5 bhAmaMDala 6 bheri 7 chattaM 8 nayaMti niLapADiherArDa /&// (11) kalikAlasarvajJa zrI hemacandrasUrikRta dezInAmamAlA (2,12; gA. 404) mAM ane dezya zabda tarIke nirdezela che. 'otti' zabda supAhanAhacariya (gA. 140, 592) mAM temaja prAkRtadvayAzrayarUpa kumArapAlacaritramAM paNa najare paDe che. ' nni' evo zabda mANikayacaMda digaMbara jaina graMthamALAmAM prasiddha thayelA ane ubhayabhASA kavicakravartI zrI hastimalle racelA maithilIkalyANanA cothA akanA prAraMbhamAM pR. 60-61 mAM nIce mujabanA ullekhamAM upalabdha thAya che : "NiraMtarupphullaratakaMkellikusumathavavibbhamo" Aja kartAe racelA vikrAntaurava nAmanA nATakanA 28mA pRSThamAM paNa 'kaMkeli' zabda najare paDe prastuta ullekha nIce mujaba che. che. "thava asa aNiviDakaMkelli Ai" (12) AnA be artho payavaNasAra dvAranI vRttinI 108mA patramAM sUcavAyA che : (a) bIjA badhA dhvajonI apekSAe atimahattvano hovAthI indradhvaja ane (A) indrapaNuM sUcavanAra hovAthI indradhvaja. (13) A rahyo e ullekha : "devaracita je ATha prAtihArya utpanna thAya che te AThamAMnuM eka prAtihArya A iMdradhvaja paNa che. temaja jo iMdradhvajane badale bodhivRkSanuM cinha prAtihAryomAMnuM eka lekhavAmAM Ave che." (14) prAcIna bhAratavarSa (bhAga bIjo) nA 59mAM pRSThamAM ATha prAtihAryonAM nAma TippaNamAM nIce mujaba nirdezAyAM che : "1. azoka vRkSa, 2. phUlanI vRSTi, 3. divya dhvani, 4. cAmara, 5. siMhAsana, 6. bhAmaMDaLa, 7. Page 54 of 65
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ dudaMbhI ane 8. chatra." ahIM dudaMbhIne badale duMdubhi joie e pramANe sudhAro sUcavavAne badale zuddhipatrakamAM to Ane badale cakrano ullekha karAyo che. eTale zuM cakra e koi prAtihArya che ? ane jo tema hoya to teno parAvo. ApavA enA lekhaka mahAzaya kRpA karaze ? atyAre to huM Ane paNa eka bhramaNAtmaka ullekha gaNuM chuM. pramANa apAze to vicAra karAze. (15) cotrIsa atizayono prAcInamAM prAcIna nAmanirdeza samavAyanA 34mA samavAyamAM maLe che. abhidhAnacittAmaNinA prathama kAMDanA pa64 mA padhomAM saMskRtamAM 34 atizayo gaNAvelA che. pavayaNasAru dvAranA 40mAM dvAramAM A atizayo prAkRta bhASAmAM padhamAM apAyelA che. emAM ApelI hakIkata samavAya gata hakIkatathI keTaleka aMze judI paDe che ema zrI siddhasenasUrie nirdezya che. juo 109muM patra. janmathI tIrthakarane je cAra atizayo hoya che tene lagatAM be padho vicArasaramAM 112mI ane 113mI gAthArUpe najare paDe che. tijayapahRttanI dazamI gAthAmAM "cautIsa aisaya' evo ullekha che. juo pAMcamuM TippaNa. (16-17) juo abhidhAnacintAmaNi nAma ane azoka, puSpavRSTi, cAmara, siMhAsana, dubhi'no nAda) ane chatrano ullekha devakRta 19 atizayomAM jovAya che. "ekoDayameva jagati svAmItyAkhyAtumucchritA / vairindradhvanatyAnAhU targanI vanaSNaviddhavA zA" A uparAMta pavayaNasArudvAranI vRttinA 109mAM patramAM paNa "indradhvaja' no atizaya tarIke ullekha che. ha . prAtihAyanuM varNana prAtihAryonA varNano gadha temaja padha ema ubhaya rUpamAM maLe che. gadharUpa varNana pavayaNasArudhdhAranI vRttinA 106mAM ane 107mAM patramAM maLe che. padhAtmaka varNana kalyANamaMdirastotra (glo. 19-26), bhaktAmarastotra (glo. 28-31), vItarAga stotra (pra. 5, zlo. 1-9), zrI jinasuMdara sUrikRta sImanvarasvAmistavana (glo. 2-9), zrI jinaprabhasUrikRta paMcakalyANakastavana (glo. 1-26), zrIpArzvanAthaprAtihAryastavana, zrI jJAnasAra-14, zrI sahajamaMDanagaNikRta sImaMdhara svAmi stotra (glo. 14) ane ciratnamunikRta sopArakastavanamAM duggocara thAya che. dubhi' ne lagatuM varNana zrI. amaracandrasUrikRta padmAnaMdamahAkAvya (sa. 14, glo. 156) mAM upalabdha thAya che. A to saMskRta kRtIonI vAta thai. gujarAtImAM enuM thoDuMka varNana zrAvaka bhImasiMha mANaka dvArA prakAzita "zrI. pratikramaNa sUtra" (pR. 13-16) mAM najare paDe che. prAtihAryo viSe UhApoha :-- azoka vRkSa : azoka vRkSanA paryAyarUpe cetyadramano ullekha karAya che. azoka vRkSathI AsopAlavanuM jhADa sAmAnya rIte samajAya che, paraMtu azoka ane AsopAlavanuM jhADa judAM che ke kema e bAbata matabheda jovAya che. vizeSamAM azoka vRkSanI UMcAi jinezvaranA dehamAnathI bAra gaNI hoya che e ullekha zrI mahAvIra svAmI AzrIne kevI rIte saMgata thAya che te hakIkata pavayaNasArudvAranI vRttimAM ApelI che, ane tyAM azokanI upara sAlavRkSa hoya ema sUcavAyuM che. puSpavRSTi : Page 55 of 65
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ devo puSpavRSTi tarIke paMcavarNa ane sugaMdhI phlonI vRSTi kare che. e phlo nIce bIMTa (vRtta) ane upara patra evI rIte rahe che. e phlo sacitta che ke acitta tenI carcA pavayaNasArudvAranI vRttinA 107mAM patramAM temaja stuticatuviMzatikA (zlo. 94) nA mArA spaSTIkaraNa (pR. 291-292) mAM apAyelI che eTale tenA jijJAsune te joi javA bhalAmaNa che. zrAvaka bhImasiMha mANake chapAvela "zrI pratikramaNasUtra" nA 14mAM. pRSThamAM paNa A saMbaMdhamAM UhApoha karAyelo che. divya dhvani : divya dhvani zrI tIrthaMkarano ja dhvani che to pachI emAM prAtihAryapaNuM kevI rIte ghaTe ? Ano uttara ema apAya che ke-jyAre mAlavakaeNzikayAdi grAma rAga vaDe prabhu bhavya janone dezanA de che te veLA devo vINAdi vagADIne A dhvanine vizeSa madhura banAve che eTale devakRta pratihArapaNuM barAbara ghaTe che. A saMbaMdhamAM keTaloka UhApoha zrI siddhacakra (va.5, e 3) nA pR. 65-66mAM karAyo che. tyAM divya dhvanine tIrthakaranuM AtmabhUtalakSaNa na gaNatAM ene devatAnuM prAtihAryapaNuM zA sAru gaNavuM teno khulAso gayAno kaMTha ane vAjiMtranI madhuratAnuM udAharaNa ApIne karAyo che. | divya dhvani viSe digaMbaronI mAnyatA zrotAMbara mAnyatAthI judI paDe che. cAmara : jyAM jyAM tIrthakara vicare tyAM tyAM (1) pAdapIThathI yukta siMhAsana, (2) traNa chatro, (3) jinezvaranI AgaLa indradhvaja, (4) emanI baMne bAjue yakSa dvArA dhAraNa karAyelA be cAmaro temaja AgaLa kamaLamAM pratiSThita karAyela dharmacakra gaganamArge gamana kare che, ema pavayaNasAradhdhAranI vRttinA 109mAM patramAM sUcavAyuM che. samavasaraNamAM to ATha cAmaro hoya che, kemake samavasaraNamAMnA cAre siMhAsanonI baMne bAjue ekeka yakSa ratnajaDita suvarNanI dAMDIvALA cAmara laine Ubho rahe che. atyAre zvetAMbara jinAlayomAM vaparAtA cAmara ane digaMbaronAM maMdiromAM vaparAtA cAmaramAM ka siMhAsana : tIrthakara vicaratA hoya tyAre eka, paraMtu samavasaraNamAM birAjatA hoya tyAre cAra siMhAsano hoya che. A cAre ratnajaDita suvarNamaya siMhAsana pAdapIThathI yukta hoya che. siMhAsanane "mRgendrAsana' paNa kahevAmAM Ave che. bhAmaMDaLa : bhAmaMDaLane badale 'bhAvalaya' zabda paNa vaparAya che. eno artha 'kAMtinuM mAMDaluM' karAya che. bhAmaMDaLa prabhunuM teja saMharI le che eTale jo e na hoya to prabhunA mukha sAmuM jovAya nahi ema sUcavAya che. dubhi : dubhi kaho ke bherI kaho ke mahADhakkA kaho te ekaja che. dubhino artha "gujarAtI sAthe joDaNIkoza" mAM "eka jAtanuM nagArUM, bherI" ema sUcavAyela che. lakSmaNa rAmandra vaidha kRta "The standard sanskrit English Dictionary" mAM eno artha "A sort of large kettle-drum" karAyo che. "dubhi ' zabda veNIsaMhAra (?) mAM ane raghuvaMza (sa. 9, zlo. 11) mAM vaparAyelo che. dubhinuM prAkRti rUpa enuM eja che. eno prAkRta paryAya 'duMduhi" che ane te ajiyasaMtithava (ajitazAMtistava) nA navamA padhamAM, pajusaNAkappa (kalpasUtra)mAM, surasuMdarIcariyanA trIjA paricchedanA 68 mAM padhamAM, kumArapAla pratipodhanA 118 mA pRSThamAM temaja gauDavahomAM draSTigocara thAya che. chatra : Page 56 of 65
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekanI upara eka ema traNa traNa chatrothI dareka siMhAsana alaMkRta hoya che. eTale samavasaraNamAM bAra chatro hoya che. e sivAyanA prasaMge traNa chatro hoya che. e traNe chatro caDa utaranAM hoya che ane temAM sauthI moTuM chatra nIce hoya che. A pramANe je ahIM ATha prAtihAyAno vicAra karAyo che te ATha prAtihAryo tIrthakaranuM AtmabhUta lakSaNa nathI, kintu anAtmabhUta ane bAhya lakSaNa che ane e bAhya draSTivALA jIvone batAvAya che. tIrthakaranuM AtmabhUtalakSaNa to temanI cAra mUlAtizayarUpa vibhUti che. AvI vibhUti jemaNe prApta karI hoya ane jeo have pachI karaze temane anekavidha vaMdana karato huM viramuM chuM. cAra atizayonuM varNana (1) jJAnAtizaya, (2) vacanAtizaya, (3) apAyAgamAtizaya, (4) pUjAtizaya. cAra atizayonuM nirdezana :-- "nabhaJI' e padano bhAvArtha spaSTa karyA bAda, "bhaUIRUpfhare, "vimalabha ane "ghara -A traNa padono bhAvArtha spaSTa karatAM brahavRttikAra AcArya bhagavAna zrImad devendrasUrIzvarajI mahArAjA kramAve che ke-A traNa pado dvArA zAstrakAra paramarSie, zrI jinezvaradevonApUjAtizaya, jJAnAtizaya, vacanAtizaya ane apAyApagamAtizaya" -ema cAra atizayonuM nidarzana karAvyuM che. A vastunuM nirUpaNa karatAM teozrIe je kramAvyuM che, te uparathI samajI zakAya tema che ke'sabhagUIRJUIgbelhara A vizeSaNa dvArA carama tIrthapati bhagavAna zrI mahAvIradevano 'pUjAtizaya" prakAzita thAya che : "viARchevalaM A vizeSaNa dvArA zrI mahAvIra bhagavAnanI "jJAnAtizayasaMpannatA' spaSTa thatI hovAthI, e tArakano "vacanAtizaya" paNa spaSTa thAya che : ane 'vIra A sAnvaya padathI caramAM jinezvara zrI mahAvIra mahArAjAno "apAyApagamAtizaya' atizaya spaSTapaNe niNaMkita thAya che. A rItie be vizeSaNo dvArA ane eka sAnvaya pada dvArA bhagavAnanA cAra atizayonuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. zrI jinezvaradeva mAtrana A cAreya atizayo hoya che. cAra atizayonA sUcanavALI stuti - pahelA zlokamAM bhagavAnane namaskAra karatAM bhagavAnane cAra vizeSaNo thI je stavavAmAM AvyA che, temAM A zAstranA vAMcanArAone bhagavAnane oLakhatA karavAno hetu paNa rahelo che, ema kahevuM hoya to kahI zakAya evuM che. A cAra vizeSaNo evAM che ke-je koi paNa AtmAne A cAra vizeSaNano bhAva sAcA rUpamAM sArI rItie samajAi jAya, tene bhagavAna zrI jinezvaradevonA sAcA svarUpanI sAcI ane sundara pichAna thayA vinA rahe ja nahi. enI sAthe e AtmAne potAnA sAcA zatruonI pichAna paNa thai jAya. ane e zatraothI bacavAne mATe AvA bhagavAnanuM zaraNa svIkAravAnuM mana paNa thai jAya. cAra vizeSaNomAM pahelA vizeSaNa dvArA bhagavAnano apAyApagamAtizaya varNavAyo che. apAyano artha Apatti, du:kha vagere thAya. jenAthI AtmAne Apatti Ave, tene AtmAnA verI kahevAya. evA apAyabhUta je verio, teno apagama nAma nAza karavAthI apAyApagama thayo kahevAya ane te bhagavAnano atizaya che. AtmAnA kharekharA koi verI hoya, to te rAgAdi che. potAnA e Antara zatruono nAza sAdhyA pachIthI. ja AtmAno je kevalajJAna guNa che te guNa pragaTI zake che. saMpUrNapaNe apAyAgama thayA pachI tarata AtmAnA kevalajJAna nAmano guNa pragaTe che ane bhagavAnane kevalajJAnanuM pragaTIkaraNa thAya e bhagavAnano. jJAnAtizaya gaNAya che. e jJAnAtizayanuM sUcana bhagavAnane yoginAtha evuM vizeSaNa ApavA dvArA karAyuM che. ahIM yoginAtha ema je kahevAmAM AvyuM che, te ema sUcave che ke-bhagavAna potAnA vimala evA Page 57 of 65
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAtmAone AkarSamayI pU. AtI nathI.bAda vizeSaNa kevalajJAnathI lokAlokanA svabhAvane jonArA hoine, avadhijina Adi je yogijano, te yogijanonA nAtha che. bhagavAna zrI jinezvaradevonA AtmAo jyAre jyAre antima bhavamAM AvavAnA hoya che, tyAre tyAre e bhavanI pUrvenA bhavamAMthI cyavatAM agara udvartana pAmatAMnI sAthe ja, e AtmAA indrAdikathI avazya pUjAvA mAMDe che. e tArakonA AtmAone antima bhavamAM kevalajJAna pragaTa thatAMnI sAthe to, saMkala suro ane manuSyo taraphTI e tArakonI prakarSamayI pUjA thAya che. ane, e pUjAne e AtmAo yogya hoya che. evI pUjAvAnI yogyatA bIjA koi AtmAomAM hotI nathI. bIjA AtmAone evI pUjA prApta paNa thatI nathI. AthI e AtmAono e pUjAtizaya kahevAya che. ahIM "ahaMta' vizeSaNa dvArA bhagavAnanA e pUjAtizayanuM sUcana karAyuM che. ane, chellA tAyI' vizeSaNa dvArA bhagavAnano je vacanAtizaya, e vacanAtizayanuM sUcana karAyuM che. (1) apAyApagamAtizaya : apAya = duHkha, apagam = nAza. jemanA puNyodayathI jagatanA jIvonAM du:khono nAza thAya te apAyApagamAtizaya kahevAya che. zrI tIrthaMkara paramAtmAnA AtmAo. trIjA bhave potAnA AtmAnA kalyANanI je utkRSTa ArAdhanA kare che ane sAthe sAthe jagatanA saghaLA jIvonAM kalyANanI bhAvanA rAkhIne ArAdhanA karI rahelA hoya che. e ArAdhanAnA baLe potAnA AtmAne jJAnanA upayogamAM sthira rAkhavA prayatna karatAM hoya che. ke je rAgAdi pariNAmanA udhyakALamAM udayane nirdI banAvavA mATe niSphaLa karavA mATe jJAnanA upayogamAM sthira rahe che. e sthiratAno abhyAsa keLavavA mATe trIjA bhave purUSArtha karatAM hoya che e purUSArthathI. tIrthakara nAmakarma nikAcita karatAMhoya che. e nikAcita vakhate evuM utkRSTa puNya baMdhAya che ke je puNyano udayakALa devalokanA sukhomAM virakita bhAvathI sAgaropama kALa sudhI jIvana jIvavAmAM sahAyabhUta thAya che ane narakanA bhavamAM sAgaropama kALa sudhI AtmAnI samAdhi bhAva jALavavAmAM eTale samAdhibhAvA TakAvIne du:khane zAMtithI bhogavavAnI zakti pedA kare che ane jyAre chellA bhave devaloka ke narakamAMthI cyavana pAmIne mAtAnA garbhamAM Ave che te vakhate paNa e du:khanA kALamAM samAdhi jALavIne jIvana jIvatA hoya che ane je kSetramAM e AtmA cyavana pAmalA hoya te kSetramAM je kAMi upadravo mArI marakI vagere rogo utpanna thayelA hoya e saghaLA rogo upadravo zAMta thai jAya che. e A jIvono puNyodaya kAma karato hoya che. jyAre A AtmAo janma pAme che tyArathI paNa e pote jyAM je kSetramAM hoya tenI AjubAju kSetromAM paNa A badhI pIDAo zAMta thayelI hoya che e A jIvono tIrthaMkara nAmakarmano pradezodaya kahevAya che ane jyAre A AtmAo purUSArtha karI kevalajJAnanI prApti kare che. te vakhate tIrthakara nAmakarmano vipAkodayA pedA thAya che. enA kAraNe e AtmAo jyAM jyAM vicare tyAM tyAM tenI AjubAju ekaso paccIza jojanA (125 yojana) sudhInA kSetramAM eTale cAre dizAmAM paccIsa-paccIza jojana ane urdhva dizAnA paccIza jojana ema thaine 12pa yojana thAya che. koipaNa jAtano roga-mArI-marakI-upadrava vagere thatAM nathI thayelA hoya to teno nAza thAya che. A apAyApagamAtizaya kahevAya che. (2) pUjAtizayanuM varNana : zrI tIrthaMkara paramAtmAnA AtmAo devalokathI ke narakagatimAMthI cyavana pAmIne mAtAnA garbhamAM Ave che tyArathI e pUjAya che eTale e jIvonAM pAMceya kalyANako pUjanIka hoya che. jyAre A AtmAo cyavana pAmI mAtAnA garbharUpe utpanna thAya che. tyAre saudharma indrana siMhAsana calAyamAna thAya che ane indra mahArAjA avadhijJAnano upayoga mUkIne tyAM rahyA rahyA bhAvathI bhagavAnanI stuti kare che. A stuti karavAno bhAva zrI tIrthaMkara paramAtmAoe trIjA bhave jina nAmakarma nikAcita karela che eno pradezodayA udayarUpe cAle che. e puNyanA pratApe A rIte A AtmAo pUjAya che. arthAt stavanA rUpe stavAya che. Page 58 of 65
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyAre janma pAme che tyAre cosaTha indro chappana dipha kumArikAo A AtmAno janmotsava sArI rIte ujave che ke A AtmA purUSArtha karIne potAnA karmono nAza karI kevalajJAna pAmaze ane aneka AtmAonAM karmono paNa nAza karAvavAmAM sahAyabhUta thaze tathA aneka AtmAo potAnA karmono nAzA karavAnA mArge cAle temAM sthira rahe ane purUSArtha karI karmono nAza kai rIte kare eno mArga jagatamAM mUkIne muktie jaze mATe e mArganA sthApaka A AtmAo hovAthI A AtmAo jagatane viSe pUjya bane che. Aja rIte jyAre A AtmAo dIkSA le tyAre paNa devatAo, indro AvIne mahotsava kare che. kevalajJAna pAme tyAre paNa mahotsava kare che. jyAre tIrthakarone kevalajJAnanI prApti thAya che tyArathI tIrthakara nAmakarma prakRtino vipAkoa zarU thAya che ane nirvANa pAme tyAM sudhI e prakRti vipAkodaya rUpe rahe che ane jyAre nirvANa pAme tyAre paNa devo mahotsava kare che. e zrI tIrthaMkara paramAtmAonuM puNya evuM uMcI koTinuM hoya che ke jenA kAraNe traNa covIzI kALa sudhI e jIvo nAmathI pUjanika rahe che. eTalA mATe kaheluM cheke jenAthI zrI tIrthakara sarva pUjya che. eTale bhagavaMtanI pUjA rAjA baladevAdi devatA indra Adi kare che athavA asuro, manuSyo ane devo pUje che athavA pUjA karavAnI abhilASA kare che te pUjAtizaya kahevAya che. (3) jJAnAtizayanuM varNana : zrI tIrthaMkara paramAtmAnA AtmAo trIjA bhave tIrthaMkara nAmakarma nikAcanA karatAM hoya che te bhavamAM jeTaluM jJAna bhaNalA hoya che te jJAnanA upayogamAM ja sthiratA keLavavA mATe svAdhyAya karatAM karatAM mananI ekAgratA jJAnanA upayogamAM evI banAve che ke te trIjA bhave paNa e jIvonAM zarIrane koi vAMsalAthI chole to paNa te jIvo pratye dveSa bhAva pedA thato nathI ane emanA zarIrane koi caMdanathI lepa kare to paNa te jIvo pratye rAga pedA thato nathI. A rIte zarIra pratye bheda jJAna pedA karI potAnA jJAnanI sthiratA prApta karI e jJAna sAthe laine deva athavA narakamAM jAya che. tyAMthI e jJAna sAthe laine manuSyapaNAmAM Ave che. AthI A jIvo zrI tIrthakara rUpe janmatAMja eTale cyavana pAmatAM ja traNa jJAnathI sahita cyavana pAme che ane potAnA jJAnanA upayogamAM rahIne saMsAramAM rahevA lAyaka bhogAvalI karmo jyAM sudhI hoya tyAM sudhI anAsakta bhAve utkRSTa vairAgya bhAva jALavIne rahe che. pachI saMyama lai ghora pariSaha ane upasargone sahana karIne mohanIya karmano nAza karI vItarAga bane che. tyAra pachI traNa ghAtI karmono. nAza karI (jJAnAvaraNIya-darzanAvaraNIya ane aMtarAya) kevalajJAnanI prApti kare che. jJAnanA upayoganI sthiratA ane tenAthI zarIra pratyenA bheda jJAnanI sthiratAthI yAvata kevalajJAnanI prApti sudhInI badhI avasthA jJAnAtizaya rUpe kahevAya che. (4) vacanAtizaya : kevalajJAna pAmyA pachI tIrthaMkara paramAtmAo dezanA Ape che. te dezanAnA zabdo samavasaraNamAM AvelA devo, manuSyo ane tiryaMco pota potAnI bhASAmAM so samajI zake che ane e dezanAmAM sonA saMzayo dUra thAya che te vacanAtizaya kahevAya che. prabhunA 34 atizaya rAsanA copaDAmAM cothA khaMDanI 11mo DhALanuM trIje bhave vara sthAnaka kIje e DhALamAM 34 atIzaya Ave che te A pramANe che. janmathI cAra atizaya hoya te A pramANe nIce mujaba, pahelo atizaya sugaMdhIvaMta parasevo, maLa, roga rahita ane suMdara svarUpa sahita rUpa hoya. bIjo 4 lohI ane mAMsa, gAyanA dUdha jevAM sada sugaMdhavaMta hoya. trIjo atizaya. AhAra ane nihAra Page 59 of 65
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ koinA dekhavAmAM na Ave. cotho atizaya. zvAsozvAsa kamaLanA sugaMdha jevo hoya. A cAra atizaya prabhune janmathI hoya tenA nAma kahyA. devanA kahelA ogaNIza atizaya nIce mujaba hoya che. pahelo atizaya. sphaTika maNi ratnamaya ujjavaLa siMhAsana pAdapITha sahita sahacArI hoya. bIjo atizaya. jinajInA mastaka upara traNa traNa chatra dareka dezAe jaNAyA kare athavA dekhAya che. trIjo atizaya, haMmezA ratnamaya iMdradhvaja (dharmadhvaja) AgaLa cAlyA kare. cotho atizaya. vagara viMjhya dhoLAM cAmaronI cAra joDI prabhu upara viMjhAyA ja kare. pAMcamo atizaya. haMmeza dharmacakra AkAzamAM cAlatuM ja sAthe rahe. chaThTho atizaya. prabhunA zarIrathI bAragaNuM uMcuM (prabhu para chAMyaDo karatuM) azokavRkSa chatra daMDa patAkAdi sAthe ja rahyA kare. sAtamo atizaya. cAre mukhathI zobhAvaMta dezanA sarvane saMbhaLAyA kare eTale ke dareka jaNa emaja jANI zake ke prabhu mArI sAme joine ja dezanA de che evuM jaNAya. AThamo atizaya. ratna sonA ane rUpAnA traNa Dhaga racAya. navamo atizaya. nava kamaLanI upara prabhu cAlatA jaNAya. dazamo atizaya. vihArabhUmimAM kAMTA UMdhA mhoMvALA thai jAya. agyAramo atizaya. saMyama lIdhA pachI vALa, nakha ane rUMvADAM vadhe nahIM. bAramo atizaya, iMdriyanA artha pAMce manojJa hoya. teramo atizaya. sarva Rtuo anukULa rahyA kare. caudamo atizaya. sugaMdhI jaLano varSAda thayA kare. paMdaramo atizaya. jaLa ane sthaLanI aMdara pedA thaelAM pAMce raMganAM sugaMdhI phUlo DhIMcaNa jeTalAMdaLanAM samovasaraNanA sthaLamAM uMdhe bIMTaDe patharAyA rahe. soLamo atizaya. pakSIo prabhunI pradakSINA kare. sattaramo atizaya. dareka samaya yojana pramANa anukuLa vAyu vAyA kare. aDhAramo atizaya. prabhunA vihAra mArge AvatAM vRkSo prabhune namana karyA kare. ogaNIsamo atizaya. AkAzanA aMdara devaduMdubhi vAgyAM ja kare. A pramANe devanA banAvelA 19 atizayanA nAma jANavA. karmakSayathI thanArA agyAra atizayanA nAma :-- (1) atizaya eka yojana pramANa samovasaraNanI aMdara traNe lokanAM zrotAo sukhe beThaka lai zake. (2) atizaya. prabhunI ardha mAgadhIbhASAmaya dharmadezanA hatI devatA, manuSya, tiryaMca vigere potapotAnI bhASAmAM sArI rIte samajI zake. (3) atizaya. temaja je kSetramAM prabhu vicaratAM hoya te kSetra sthaLamAM comera 25 yojana (100=gAu) sudhImAM prathamanA phATI nIkaLelA rogo upadravo nAbuda thai jAya ane navA pedA thAya nahIM. (4) atizaya. prabhujInI vihArabhUmimAM svabhAvika virodha rAkhanArAM prANI paNa (jemake uMdara bilADIne eka bIjAnuM kazuM na bagADavA chatAM paNa janmathI vaira hoya che te svAbhAvika taira baMdha paDI) mitrarUpe haLImaLI rahe. (5) jyAM prabhujI vicaratA hoya tyAM dukALa paDe nahIM. (6) prabhujInI vihAra bhUmikAmAM zatrunA lazkaranI ke potAnA lazkaranI caDAi AvI na zake. Page 60 of 65
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ (7) prabhujI vicaratA hoya tyAM cepI ne uDatA (marakI, kolerA, plega) jevA roga na thAya. (8) prabhu vicare tyAM nukzAnakArI jIvonI pedAza paNa na thAya. (9) hadathI vadhAre megha vRSTi na thAya. (10) joie te karatAM ochI megha vRSTi na thAya. (11) ane prabhunI pAchaLa bAra surya jeTalA tejavALuM dedIpyamAna bhAmaMDaLa kAyama rahyA kare. A pramANe badhA maLI 34 atizaya dhAraka zrI arihaMta prabhune namaskAra karI he bhavijano pApano nAza karo. prabhunI pAMtrIza vANInA nAmo -- (1) je jagyAe je bhASAno pracAra hoya tyAM te bhASA mizra ardha mAgadhI bhASA bole. (2) eka yojana pramANamAM vagara harakate saMbhaLAya tevI ucca svara sahita dezanA Ape. (3) gAmaDiyA bhASA ke tochaDI bhASAno upayoga amalamAM na Ave. (4) meghanI garjanA sarakhI gaMbhIra vANI bole. (5) sAMbhaLanArane paDachaMdA, saha vacana racanAnA chUTAchUTA bolo saMbhaLAi sArI rIte samajavAmAM Ave tevA zabda vApare. (6) sAMbhaLanArane saMtoSakAraka saraLa bhASA sahIta bole. (7) sAMbhaLanAra potapotAnAM hRdayamAM evuM samaje ke prabhu mane uddezIne ja dezanA Ape che evI chaTA vApare. (8) vistAra sahita artha puSTi karI batAve. (9) AgaLa pAchaLanA saMbaMdhane vAMdho na naDe tevA maLate maLatAM prabaMdhanI racanA vade. (10) moTA puruSane chAje tevAM prazaMsanIya vAkyo bolavAthI zrotAne nizcayapaNe jaNAya ke AvA mahAna purUSa siMhaja AvI bhASA amalamAM lai zake, evI khubI vApare ane apratihata (koithI paNa tenuM khaMDana na karI zake tevA) siddhAMto prakAze. (11) sAMbhaLanArane zaMkA na rahe tevI spaSTa vANI uccare. (12) koi paNa dUSaNa lAgu na thai zake tevuM vidUSaka vyAkhyAna prakAze. (13) kaThINa ane jhINA vicAravaMta viSane bahuja sahelA arthathI prakAzavANI sAMbhaLanAranA manamAM tenI tarata ramaNatA thai rahe tevI khubI vApare. (14) je jagoe jevuM draSTAMta siddhAMta yogya rUcikara lAge tevuM lAgu kare. (15) je vastu potAne vivikSita che te vastusaha eTale ke cha dravya ane nava tatvanI puSTirUpa apekSA yukta bole. (16) saMbaMdha prayojana (matalaba) ane adhikArI vAkya vade. (17) pada racanAnI apekSA sahita vAkya vade. (18) SaTadravya ne navatatvanI cAturyatAyukta bole. (19) snigdha ane mAdhuryatA sahita bolavAthI ghI goLa karatAM mIThI lAge tevI chaTAyukta vANI. vApare. (20) pArakAnAM marma khullAM na jaNAi Ave tevI caturAi yukta bole. (21) dharma artha e be purUSArthane sAdhanArI. (22) udAratA yukta dIvAnA prakAza sarakhA prakAzavaMta artha prakAze. (23) paraniMdA ane Apa prazaMsA vagaranI vANI vApare. Page 61 of 65
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) upadeza denAra sarvaguNa saMpanna che e pratItI thavA rUpa pratiSThita pramANika vAkya bole. (25) kartA, karma, kriyAliMga kALa ane vibhakti yukta vacana vade. (26) zrotAne navAi bharyA vAkyothI harSa vadhe evuM bole. (27) ghaNI dhIraja sAthe dhImAsathI varNana karI batAve. (28) vAra lagADI ke acakAi acakAi na bole. avicchinna meghadhArA samAna cAlu pravAha sahita bole. (29) bhrAMti upajavAja na pAme tevuM briAMti vacana vade. (30) cAre nikAyanA deva tathA manuSya ane pazu, pakSI vigere potapotAnI bhASAthI samajI zake tevI chaTAyukta bole. (31) ziSyagaNane vizeSa budviguNa vadhe tevI vANI bole. (32) padanA arthane aneka paNe vizeSa Aropa karI bole. (33) sAhasika paNe bole. (34) (ekavAra kahelI vAta kiMvA draSTAMta siddhAMta prayojana vinA phrI phrIne na kahe te) punarUkti rahita bole. (35) ane koinuM mana kiMciMta paNa na dubhAya tevI vANI vade. e pAMtrIza vANI guNa sahita jagatanA jIvone pratibodha Ape che te prabhune he bhaviprANI avazya bhAva sahita namana karavuM ja yogya che prabhujIne namana karavAthI ghaNA kALa lagI akhaMDa paNe AnaMda TakI zake tevA lAbha maLe che. prathamapadanI sajhA (navapadanI sajhAya). (rAga - naNadalanI e dezI). vArI jAuM zrI arihaMtanI, jehanA guNa che bAra mohana prAtihAraja ATha che, mula atizaya che cAra mohanavAri ||1|| vRkSa azoka sura kusumanI vRSTi divya dhvani vANa mohana cAmara siMhAsana duMdubhi bhAmaMDala chatra vakhANa mohanavAri ||rA. pUjA atizaya che, bhalo tribhuvana janane mAna mohana vacanA viSaya jojanagAmI samaje bhavi. asamAna mohana vAri III jJAtAtizaya anutara taNA saMzaya chedaNahAra mohana lokA loka prakAzata kevala jJAna bhaMDAra mohanavAri. 4ll rAgAdika attararipu tehano kIdho anta mohana jihAM vicare jagadIzvarR tihAM sAte iti samaMta mohanavArI. ||paI ehavA apAyA pagamano atizaya ati adbhUta mohana aharniza sevA sAratA, ko game sura huMta mohana vArI. ||6|I. mArga zrI arihantano AdarIye guNameha mohana cAra nikSepe vAMdiye jJAna vimala guNa geha mohanavAri || tIrthakara anaMta baLanA dhaNI kahevAya che te zI rIte jaNAve che. ghaNA mANasane pahoMcI zake te eka yoddho kahevAya. tevA 12 yodvAnuM baLa 1 baLadamAM hoya che. 10 baLadanuM baLa 1 ghoDAmAM hoya che. 12 ghoDAnuM baLa 1 pADAmAM hoya che. 15 pADAnuM baLa 1 hAthImAM hoya che. Page 62 of 65
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 500 hAthInuM baLa 1 siMhamAM hoya che. 2000 siMhanuM baLa 1 aSTApada pakSImAM hoya che. 1000000 (10 lAkha) aSTApadanuM baLa 1 bavadevamAM hoya che. 2 baLadevanuM baLa 1 vAsudevamAM hoya che. 2 vAsudevanuM baLa 1 cakravartimAM hoya che. 1 lAkha cakravartinuM baLa 1 nArgendramAM hoya che. kroDa nAgeMdranuM baLa 1 iMdramAM hoya che. evA anaMta iMdronuM baLa eka tirthaMkaranI TacalI AMgaLImAM hoya che. cAra jJAnoe sahita chatAM : traNa jJAno sAthe laine janmelA ane dIkSita thavAnI sAthe ja cothA jJAnane dharanArA banelA, evA paNa e puNyAtmAone kevalajJAna to- 'jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mohanIya ane aMtarAya' -A nAmanAM cAre ghAtikarmono samUla nAza thayA pachIja thAya che. A cAra prakAranAM ghAtikarmomAM balavAna ghAtikarma-mohanIya che. samyagdarzana guNa ane samyakcAritra guNa A beya anupama guNonuM ghAtaka e ghAtikarma che. A ghAtikarmanA samUla nAza vinA bAkInAM traNa ghAtikarmono samUla nAza thato ja nathI. mohanIya karmamAM paNa samyagdarzana guNanI avarodha prakRtione 'darzanamohanIya' tarIke oLakhAvAya che ane samyakcAritra guNanI avarodhaka prakRtione 'cAritramohanIya' tarIke oLakhAvAya che. darzanamohanIya prakRtiono samUla nAza thayA vinA cAritramohanIya prakRtionI kSapaNA karavAno prayatna paNa zarU thai zakato nathI. A bhayaMkaramAM bhayakaMra ghAtikarmano samUla nAza thayA vinA jJAnAvaraNIya Adi traNa ghAtikarmono saMpUrNa nAza zakya nathI : ane mohanIya rUpa ghAtikarmano samUla nAza thayA bAda, bAkInAM traNa ghAtikarmono samUla nAza to ghaNI sahelAithI thai jAya che. A ja kAraNe cAra jJAnone dharanArA paNa zrI jinezvara mahArAjo ukta saMyama ane ghora tapanI AcaraNAmAM apramattapaNe ughukta rahIne rAgadveSa rUpa saMsAranI jaDano samUla nAza kare che ane eno samUla nAza thayA pachI saMpUrNa jJAnI banavA mATe ghaNo ja alpa samaya bAkI rahe che. rAgadveSa rUpa saMsAranI jaDanA nAza vinA kevalajJAna nathI thatuM ane kevalajJAna vinA jagatanA saghaLAya bhAvone saMpUrNapaNe jANavAnuM zakya nathI. temaja jyAM sudhI jagatanA saghaLAya bhAvone jANI zakAya nahi tyAM sudhI svatantrapaNe dharmanI dezanA devI e paNa zakya nathI. jo ke e vAta sunizcita che ke-zuddha dharmanA nirUpaNa vinA AtmA jagatano sAco upakArI banI zakato nathI, paNa sAcA upakArI banavAne icchatA mUla praNetAo kevalajJAna vinA prarUpaNA karatA ja nathI. AthI je mahAtmAo vItarAga banavApUrvaka anaMtajJAnI banI jagatathI ajJAta evA aneka anupama dharmonuM svabhAvanA yoge ja nirUpaNa kare, e vizvapUjya bane emAM zaMkAne sahaja paNa avakAza nathI. zrI arihaMtadevane namaskAra : uppannasannANamahomayANaM, sapADihe rAsaNasaMThiyANaM / sadesaNANaMdiyasajjaNANaM, namo namo hou sayA jiNANaM ||1|| utpanna thayela kevalajJAnarUpa tejane potAnA svarUpa tarIke dharanArA, chatra, cAmara Adi prAtihAryothI zobhatA siMhAsana upara samyak prakAre sthita thayelA ane suMdara dharmadezanAthI sajjana AtmAone AnaMdita karanAra zrI arihaMta paramAtmAne sadAya namaskAra ho namaskAra ho. zrI arihaMta pada : tatthaDarihaMteDaTThArasa- dosavimukke visudvanANamae / Diyatatte: yasura-rANa phlAha vizpatti ||9|| bhAvArtha :- he bhavya jIvo ! zrI arihaMta Adi nave padomAM prathama pade rahelA zrI arihaMtadevo, ke je aDhAre doSothI vimukta che, vizuddhajJAnamaya che, tattvone prakaTa karanArA che ane surezvaro paNa jeonI Page 63 of 65
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgaLa namI paDelA che, teonuM tame haMmezane mATe paNa dhyAna karo. zrI arihanta jevo koi nahi : zrI navakAra maMtramAM pahelA pAdamAM zrI arihaMta bhagavAnane namaskAra che. "namo arihaMtANaM' dvArA keTalA zrI arihaMta bhagavantone namaskAra thAya che ? anantA zrI arihanta bhagavantono AmAM samAveza thAya che. jagatamAM vicaratA zrI arihaMta bhagavantono emAM samAveza che. jagatamAM vicarIne muktipade pahoMcI gayelA zrI arihanta bhagavantono paNa emAM samAveza che. ane, je koi AtmAo haju arihanta banyA nathI paNa jeo arihanta banavAnA che, arihanta banIne tAraka tIrthanI sthApanA karavAnA che ane jagatamAM vicarI aneka jIvono uddhAra karate karate maktipade pahoMcavAnA che, teono paNa AmAM samAveza che. tame 'namo arihaMtANa" bolo, enI sAthe ja e anantAno khyAla Ave ne ? ane, e sAthe ema paNa thAya ne ke- "A jagatamAM jevA A, tevA bIjA koi nahi !' AmanI harolamAM mUkI zakAya evo bIjo koi jIva nahi, e viSe tamane zaMkA nahi ne ? bIjA vItarAga ane kevalajJAnI paNa AmanI tole AvI zake ja nahi ne ? hA, to rAga-dveSathI bharelA ane ajJAnIne to AmanI samAna kalpAya ja nahi ne ? mohanA bhAre AkramaNathI jenI mati muMjhAyelI hoya, tene ja AmanI harolamAM bIjAne mUkavAnuM mana thAya ne ? jyAre ne tyAre, jagatamAM sauthI mahAna koi paNa vyakti hoya, to te zrI arihaMta ja hoya ne ? eTale namo arihaMtANaM' bolatAM kevo bhAva pragaTe ? zrI arihantane jo oLakhyA hoya, to "namo arihaMtANaM' bolatAM evo bhAvollAsa pragaTe ke jene saMpUrNapaNe vANImAM mUkI zakAya nahi. zrI arihaMta devanI AjJA e sAdhanA ane mokSa e sAdhya AvA prakAranA zrI arihanta devoe sthApelA tIrthanI sevA dvArA je AtmAo potAnA zuddha AtmasvarUpane saMpUrNapaNe pragaTAve che, te AtmAo siddha kahevAya che. siddha AtmA eTale sarvathA zuddha banelo AtmA. zrI arihantadevanI AjJAne je pAme ane pALe, te zro siddha banI zake. zrI arihaMtapadanuM zrI sidvipada e phla che : kAraNa ke-zrI arihaMtadeva paNa AyuSya pUrNa thaye zrI sidvipadane pAme che ane zrI arihaMtadevanI AjJAnusAra vartIne potAnA AtmAnI sAthe lAgelAM sakala karmone kSINa karanArA AtmAo paNa zrI sidvipadane pAme che. je je AtmAoe potAnA saMpUraama zuddha svarUpane pragaTAvyuM che, te te saghaLA. AtmAo zrI siddhapade virAjamAna che. e ja pada saMsAranA jIvone mATe sAdhya rUpa che. sAdhya mokSa ane sAdhana zrI arihaMtadevanI AjJAnuM pAlana, sAdhana vinA siddhi thAya nahi ane siddhi na hoya to sAdhananI kiMmata rahe nahi, eTale zrI arihaMtadeva sAdhanaprakAzaka hoine pahelA pade pUjya che ane zrI siddho Adarza rUpa hoine bIjA pade pujya che. Ama to zrI arihaMtadevo cAra karmothI rahita hoya che ane zrI siddho ATheyA karmothI rahita hoya che, paNa zrI arihaMtadevono mArganuM darzana karAvavA rUpa guNa evo moTo che ke-zrI siddhAtmAo bIjA pade gaNAya che ane zrI arihaMtadevo pahelA pade gaNAya che. namo arihaMtANaM pada bolatAM keTalA tIrthakaranA AtmAone namaskAra thAya che ? e jaNAvAya che. (1) sAmAnya rIte bhUtakALamAM anaMtA tIrthakaro thai gayA emane namaskAra thAya che. vartamAnamAM kevalajJAna pAmI vicaratAM sImaMdhara svAmI Adi vIza tIrthakarone namaskAra thAya che ane bhaviSyamAM anaMtA. tIrthaMkaro thavAnA che teone namaskAra thAya che. (2) tIrthaMkara nAmakarma nikAcIta karIne narakamAM gayelA asaMkhyAtA AtmAo che ke jeo narakamAMthI nIkaLI manuSyapaNuM pAmI eja bhavamAM tIrthaMkara thai mokSe jaze. e jIvone namaskAra thAya che. evI ja rIte tIrthaMkara nAmakarma nikAcIta karI vaimAnika devalokamAM asaMkhyAtA AtmAo rahelA che ke jeo tyAMthI manuSyapaNuM pAmI eja bhave tIrthaMkara thai mokSe jaze emane namaskAra thAya che tathA vartamAnamAM Page 64 of 65
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicaratA vIza tIrthaMkara paramAtmAone namaskAra thAya che. bhUtakALamAM anaMtA thai gayA e tIrthakara paramAtmAone namaskAra thAya che. (3) tIrthakara nAmakarma bAMdhavAnI zarUAta manuSyamAM ja thAya che ane te paMdara karmabhUmimAMthI koipaNa kSetramAM karI zake che ane tIrthaMkara nAmakarmanI nikAcanA paNa paMdara karma bhUmirUpa kSetromAM manuSyo ja kare che ane te pahelA saMghayaNa vALA jIvA nikAcanA karI zake che. evI ja rIte tIrthaMkara paNA rUpe manuSya kSetramAM ja thAya che e tIrthaMkara rUpe cyavana pAme tyArathI tIrthakara nAmakarmano pradezodaya puNyaprakRti rUpe udayamAM kAma karato hoya che. pAMca bharata ane pAMca eravata kSetramAM eka avasarapINIno kALa daza. koTAkoTI sAgaropamano hAya che. temAM nava koTAkoTI sAgaropama kALa yugalika manuSyono hoya che. temAM chA ArA rUpe kALa hoya che ane eka koTAkoTI sAgaropama kALamAMja dharma hoya che. e kALamAM covIza. tIrthaMkara paramAtmAo thAya che. cha ArA kALamAM pahelo Aro cAra koTAkoTi sAgaropama kALano hoya che. bIjo Aro traNa koTAkoTI sAgaropama kALa jeTalo hoya che. trIjo Aro be koTAkoTI sAgaropama kALa jeTalo hoya che. e trIjA ArAnA corAzI lAkha pUrva varasa ane nevyAzI pakhavADIyA kALa bAkI rahe tyAre pahelA tIrthaMkara cyavana pAme che. pachI e kALamAM janma pAme che, dIkSA le che, kavalajJAna pAme che ane jyAre trIjA ArAnA nevAzI pakhavADIyA kALa bAkI rahe tyAre nirvANa pAme che e nevyAzI pakhavADIyA kALa pUrNa thAya ke tarata ja cotho Aro zarU thAya che. e cothA ArAno kALa eka koTAkoTI sAgaropama kALa mAM beMtAlIsa hajAra varSa ochA eTalo kALa hoya che. pAMcamo Aro ekavIza hajAra varasano ane chaThTho Aro paNa ekavIza hajAra varasano hoya che. A rIte daza koTAkoTI sAgaropama kALa vALI avasarapiNI kALa kahevAya che. e cothA ArAnA kALamAM pahelA tIrthaMkara sivAya bAkInA trevIsa tIrthaMkara paramAtmAonAM pAMce pAMca kalyANako thAya che ane chellA covIsamA tIrthaMkaranuM zAsana pAMcamA ArAnA cheDA sudhI rahe che. Aja rIte utsarapiNI kALamAM cha ArA hoya che ane te caDhatA krame hoya che ane te kALamAM paNa covIzA tIrthaMkara paramAtmAo thAya che. A rIte vIza koTAkoTI sAgaropama kALane eka kALacakra kahevAya che. e eka kALacakramAM be koTAkoTI sAgaropama kALa sudhI dharma hoya che eTale be covIzI tIrthaMkara paramAtmAo (48 tIrthaMkara paramAtmAo) pedA thAya che ane mokSamArga calAve che. (cAlu kare che.) maharSAvideha kSetranuM varNana eka mahAvideha kSetramAM batrIza vijyo hoya che. eka eka vijyo cha khaMDothI yukta hoya che. AthI eka vijayamAMthI jIvo bIjI vijayamAM jai zakatA nathI. dareka vijayamAM koine koi tIrthaMkara paramAtmAonuM zAsana hoya che ja. e zAsananA kAraNe tyAM rahelA jIvo purUSArtha karI kevalajJAna pAmI mokSe jai zake che. eka eka vijaya batrIsa hajAra dezothI yukta hoya che. e batrIsa hajAra dezomAM mAtra sADA paccIza Aryadezo hoya che. bAkInA ekatrIsa hajAra sADA cumottera dezo sadA mATe anArya rUpe hoya che. AthI tIrthaMkara paramAtmAonuM zAsana mahAvideha kSetramAM paNa sADA paccIza Arya dezomAM eka eka vijayomAM hoya che. AthI eka mahAvideha kSetromAM batrIza vijyonA thaine dezo eTale Aryadezo 816 (AThasone soLa) thAya che. kAraNa ke 32 X 25 | karatAM AThasone soLa thAya. eka mahAvideha kSetranAM Aryadezo AThasone soLa to pAMca mahAvideha kSetranA thaine 4080 (cAra hajAra ane eMzI) dezo Arya dezo thAya che. A cAra hajAra eMzI dezomAMthI mAtra kevalI bhagavaMta tarIke tIrthaMkara paramAtmAo vIzA dezomAM rahelA hoya che. temAM eka eka mahAvideha kSetramAM cAra cAra tIrthaMkara paramAtmAo kevalI tarIke hoya che. AthI enI gaNataro karatAM jaMbUdvIpanA mahAvideha kSetramAM cAra vijyomAM eka eka ema pahelA cAra tIrthaMkara paramAtmAo hoya che. Page 65 of 65