Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ET www.kobatirth.org nA Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ZIEKT ACHARYA SRI KAILASSAGARSURI GYANMANDIR SHREE MAHAVIR JAIN ARADHANA KENORA Koba, Gandhinagar - 382 007+0 Ph.: (079) 23276252, 23276204-085 Fax : (079) 23276242 taMtrI zAha, cImanalAla][5LadAsa eka For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // am II akhila bhAratavarSIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka munisammelana-saMsthApita zrI jainadharma satyaprakAzaka samitinuM mAsika mukhapatra zrI jaina satya prakAza varSa: 7 ] . kramAMka [ za 4 vikrama saMvata 1998 : mAgasara vadi 12 : vIrani. saMvata 2468 somavAra e : isvIsana 1941. - : DIsembara 15 vi Sa ya-da zuM na 1 covIsa jina stavanamAlA : saM. zrI sArAbhAI ma. navAba : 250 2 zrI kama prakRtinA viSayonuM saMkSipta tAraNa : pU. pa. ma. zrI dharmavijayajI : 2 papa 3 jaina AgamoMke kucha mahattvapUrNa viSaya : zrI. pro. jagadozacaMdrajI jaina 4 nidbhavavAda : pU. mu. ma. zrI dhuraMdharavijayajI : 2 6 4 5 zrIkAlikAcArya-kathA : saM. 9. mu. ma. zrI. vAMtisAgAranI 6 nareDAnA eka prAcIna dhvarata maMdirano paricaya : pU. mu. ma. zrI nyAyavijayajI : 275 7 kozaladezanI purAtana rAjadhAnI zrAvasti : saM. zrI. nAthAlAla cha. zAha : 278 8 saMkhavAla gautrakA saMkSipta itihAsa : zrI. agaracaMdajI nAhaTA 9 mRtyuMjaya mahAmaMtrI e : ratilAla dIpacaMda desAI -: 287 A mAsika dareka aMgrejI mahinAnI paMdaramI tArIkhe pragaTa thAya che. lavAjama vArSika-be rUpiyA : chUTaka cAlu aka-traNa AnA mudraka : kakalabhAI ravajIbhAI koThArI, prakAzaka : cImanalAla gokaLadAsa zAha, prakAzana sthAna : zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti kAryAlaya jezigabhAganI vADI, ghIkAMTA roDa, amadAvAda; mudraNasthAna : subhASa prinTarI, salA pAsa krosa roDa, amadAvAda. For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | vIra narce namaH. [varSa ... ... ...kramAMka 76.... ... ..aMka 4] mahAmahepAdhyAya zrI medhavijyajIviracita covIsa jina stavanamAlA saMgrAhaka tathA saMpAdaka-zrIyuta sArAbhAI maNilAla navAba (kramAMka 72 thI cAlu) 15-zrI dharmajina stavana (tuM merA sAheba meM terA baMdA) dharama jiNesara kesara varaNu, alasara saravaMgI saraNuM; e ciMtAmaNi vaMchita karaNa, bhaja bhagavaMta bhuvana dharaNu. dha. (1) navale nUre caDhate sUre, je jana bheTe bhAgya aMkUre, pragaTa prabhAve puNya paCre, dAsiddhi dUkha tehanA prabhu cUre. dha. (2) je seve jina caraNa hajUra, tasa ghari bharII dhana bharapUre, gAje aMbara maMgala sUre, ariaNunA bhaya bhAje dU. dha(3) gaja gAje sejita sIMdare, jana sahu gAje sujasa jarUre; gaM na jAI kiNe karIre, arati na thAI kAMI are. dha. (4) jana jana huI dAli ne phare, jIpe te raNa teje sUre, meghataNA jala nadI hare, tema tehane sura likhamI pUre. dha. (5) 16--zrI zAMtijina stavana (naNadala, he naNadala ! khetI kIje navaNa kIdho-e desI) sAMta mahAramAM sAgarU, se sAMti jinesa he sajanI, AsapUre savi dAsanI, vicare kAMya videsa he sajanI. sAMta(1) samatAsuM mamatA dharI, saMgharI rAkhI zAMti he sajanI; e prabhu sevAthI sahI, bhAMje bhAvaThi brAMta he sajanI. sAMta, (2) For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [254 ] zrI jaina satyaprakAza [[varSa 7 INa grahavAse bhegavI, khaTakhaMDa lakhami nAtha he sajanI, tirthaMkara pada saMpadA, jegavI sivapura sAtha he sajanI sAMta, (3) deva avara je Adare, je cheDI jinarAja he sajanI, te surataru chAyA tajI, bAulIyA dizi dhAya he sajanI sAMta(4) parijana arijana beThuM samA, samavaDi raMkane rAya he sajanI, tuM samatA rasa pUrio, megha same kahevAya che sajanI. sAMta(5). 17- zrI kuMthujina stavana (sAMjalire sAMvalIyA sAmI--e dezI) Ave re mana mahela hamAre, jima sukha bela kahAya re; sevakane avasara sara pUche, te vAte rAta vihAI re. Ave(1) aparAdhI guNahINa paNi cAkara, ThAkurane Thani ThAje re, je te avara narAM dizi dore, to IvAte prabhu lAje re. Avo. (2) kaMtha jinesara sarisA sAMI, paraupagArI pUrA re, ciMtavatAM cAkara na ciMtA re, te syA prabhu avara adhUrA re. A0 (3) mujha anucaranI mAga vadhAre, to prabhu vahilA padhAro re; uMcI nIcI mata avadhAre, sevaka janama sudhAre re. Avo(4) zrInAe jananI dhana jananI, jiNa jana te gyAtA re; meghataNi pari meTA nAyaka, dIje siva sukha sAtA re. Avo(5) - 18-zrI arajina stavana (mAta jasadA yuM kahe-e dezI DhAla hamIyaMkI) zrI arajinavara vInatI, kIje lAgI pAya prabhujI, tuM paramesara sAcale, meM para mahArAya prabhujI. zrI. (1) rAkhe ramaNuM rAgIyA, lAgIyA manoratha raMga prabhujI, utAre nahIM aMgathI, bhagati bhaNe nikalaMka prabhujI. zrI. (2) rIsa bhare Ayudha dhare, keI kAdhArUpa prabhujI; mohane cAve sIkhavyA, nAce naTTa sarUpa prabhujI. zrI. (3) tuM manamAhe dhare nahIM, meha keha ne rAga prabhujI; mUrti niraMjana dekhatAM, jANe jana verAga prabhujI. zrI. (4) upazamavaMta hIyA thakI, tuM mata dhare thAya prabhujI; lUThe megha prasaMgathI, vAje zItala vAya prabhujI, zrI(5) (cAlu) For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI daSTivAdanA jharaNA svarUpa, karmaviSayaka mahAn grantha zrI 'ka prakRti'nA viSayAnuM saMkSipta tAraNu Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lekhaka----pU. paMnyAsajI mahArAja zrI dharmavijayajI gaNI [ pU. A. ma. zrI vijayameAhanasurIzvarapraziSya ] jaina darzanamAM ka sAhityanuM sarvottamapaNa anantajJAnI zrI jinezvaradevanA zAsanamAM AtmavAda ane kavAda saMbaMdhI jevuM sUkSma rItie nirUpaNa karavAmAM Avela che tevu sUkSma nirUpaNu anya koi darzIna-zAsanamAM dRSTigeAcara thatuM nathI. AtmA ane karmanA saMbaMdha pravAhAdinI apekSAe kayAranA che ? kayA kayA hetue vaDe AtmA kSaNe kSaNe navIna kaIM baMdha kare che? navIna karmAMbadha samaye pUrvIbaddha karmAMmAM kevA pheraphAro thAya che ? badhAyeluM kama` AtmA sAthe keTalA kALa sudhI Take che? amuka samaye bahu thayela ka AtmAne peAtAnuM phaLa kayAre batAve che? karmone phaLasanmukha thavAne samaya na thayA hoya chatAM prayatna vizeSa vaDe kevI rIte te ka phaLasanmukha thAya che ? pUrvIbaCnI sthiti ane rasamAM kayA kayA kAraNe kevI rIte nyUnAdhikapaNuM thai zake che ? AtmAe bAMdheluM ka AtmAne phaLarUpe avazya bhogavavuM ja paDe? ke phaLarUpe bhAgavyA sivAya paNa te karmAM AtmapradezAthI chUTuM paDI zake? karmAMnA mUla vibhAgeA-uttara vibhAgA keTalA che? kayA karmIne| zuM svabhAva che? kayA karmImAM keTalI sthiti tathA keTalA rasa hAya che temaja pradeza keTalA hAya che? ane e karmAMtA kSaya karavAnAM zuM zuM sAdhana che? ityAdi viSayeA upara jaina darzanamAM je pratipAdana karavAmAM AvyuM che tevuM pratipAdana anyatra kyAM paNa je jovAmAM nathI AvatuM, tenuM mukhya kAraNa eka ja che ke-jainadana e sanamUlaka dana che, jyAre anya dAmAM sarvAMtta-mUlakapaNAne abhAva che. kasAhitya pratipAdaka granthA kavipAka karmAMstava, badhasvAmitvAdi, cha ka`granthA, badhazataka prakaraNa, zatakacUrNi, saptatikA bhASya, karmaprakRti, paMcasaMgrahAdi aneka granthAmAM kama`viSayanuM dhaNA ja vistArathI pratipAdana karavAmAM AvyuM che. ka`vipAkAdi karmagranthA karyAMnA viSayane jANavA mATenA pravezaka granthA che. jyAre ka*prakRti ane pacasaMgraha e banne granthA ka`nA sAhityane aMge aMtima arthAt atiucca kakSAnA manthA che. AtmA ane karmanuM Abekha citra e grantheAmAMnI maLI Ave che. prabala ka`sattAne kSaNakSaNanI vizuddhithI AtmasattA kevI rIte vikherI nAkhe che? ane kSaNakSaNanI malinatAne aMge utpanna thatI ka`sattA, jJAnamaya AtmasattAne paNa kevI rIte dabAvI de che? ItyAdi vastunA yathA bhAvA A granthA sivAya anyatra maLavA prAya : durlabha che. vamAna 45 AgamAmAM kasAhityane aMge je viSayA zAdhyA nahi jaDe, te A banne mahAna granthamAMthI maLI Ave che. ane ethI ja e banne granthAne " dRSTivAdanA kayA pUrvanA jharA tarIke granthakAra maharSie sakhAvyA che. : 22 For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ ra56 ] zrI jaina satya prakAza 1 varSa che. paMcasaMgraha graMthanA racayitA bhagavAna candramahattarAcArya che ane karmaprakRti zAstranA praNetA bhagavAna zivazarmasUri mahArAjA che. A be grantha paikI karmaprakRti granthamAM mukhya je daza viSayonuM nirUpaNa karavAmAM Avela che te daza viSayonAM nAma ane te darekano saMkSipta bhAvArtha A lekhamAM lakhavo ucita dhAryo che. ekaeka viSayamAM avAntara saMkhyAbaMdha viSayeno granthakAra maharSie saMgraha kahela che, paNa tenuM nirUpaNa karavAmAM Ave to to AkhA ya granthanuM nirUpaNa karavA jeTalo samaya lAge. tethI tevuM vistRta nirUpaNa na karatAM phakta mUlaviSayanA bhAvanuM ja pratipAdana karavuM iSTa dhAryuM che. eTaluM nirUpaNa paNa je mananapUrvaka dhyAnamAM levAya te "kama viSayane aMge thoDuM ghaNuM jANapaNuM avazya pedA thAya ane bhavyAtmAo e anAdikAlIna karmasattAne ratnatrayInI ArAdhanA dvArA nirdUla karI AtmasattArUpI sUryane pragaTAve. viSayanirdeza 1 baMdhanakaraNa, 2 saMkramakaraNa, 3 apava7nAkaraNa, 4 udvartanAkaraNa, 5 udIraNAkaraNa, 6 upazamanAkaraNa, 7 nidhattikaraNa, 8 nikAcanAkaraNa, 9 udaya tathA 10 sattA-A daza padone saMkSipta bhAva pratipAdana karavAno ahIM udeza che. AmAM zarUAtanAM ATha padonI sAthe karaNuM" evuM je pada joDavAmAM AveluM che te padane artha zuM che?te prathama vicArIe. 'karaNa padane saMkSipta artha karaNa eTale vIyAMtarAya karmanA pazamathI athavA kSayathI utpanna thayela, abhisaMdhija (IrAdApUrvaka) athavA anabhisaMdhija (svAbhAvika rIte potAnI meLe pravRttivALuM) je vIrya vizeSa, tenuM nAma karaNuM kahevAya che. karaNa, vIrya, yoga, e badhAya zabda eka arthavALA che. sAmAnya rIte eTaluM avazya dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke-kamane baMdha vagere karavAmAM A vIrya pariNAma ke jene 'karaNa kahevAmAM Ave che te ja mukhya bhAga bhajene che, ane tethI ja jyAM sudhI e vIrya-e karaNa parispadAyamAna svabhAvavALuM hoya tyAM sudhI eka kSaNa paNa A AtmA mATe e nathI ke je samaye te karmane bAMdhavAM vagere kAryo na karate heya. caudamA ayogI guNasthAnake tathA siddha bhagavaMtomAM yadyapi vicitarAyane sarvathA ye thayela hovAthI kSAyikabhAvanuM anaMtavIrya che, paNa te vIrya labdhirUpe-zaktirUpe che, tethI ja te vIryane "akaraNa virya " kahevAmAM Ave che. ane anya vIryane "sAkaraNa viya" tarIke jaNAvavAmAM AvyuM che. eTale ke vyApArarUpe te vIryanuM pravartana karavAnI te hade pahoMcelA AtmAne jarUra nathI. ane vyApArarUpe te vIryanuM pravartana na hovAthI tyAM karma bAMdhavA vagere paNa sarvathA abhAva che. A pramANe 'karaNa"ne artha vIryanuM jUnAvikapaNe pravartana-e samajyA bAda have baMdhanakaraNAdi eka eka padanA arthane vicAra karIe. baMdhanakaraNanuM tAtparya: kartA, karma ane karaNa ' baMdhanakaraNa -" na tat Adhana' jenA vaDe baMdhAya tenuM nAma baMdhana che. For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 4 ] zrI 'kamaprakRti 'nA viSayAnuM sakSipta tAraNa [ 257 arthAt je vIryanA pariNAmavizeSa vaDe AtmA karmAMthI badhAya . te vIryanA pariNAmavizeSanuM nAma baMdhanakaraNa kahevAmAM Ave che. caudarAjaleAkamAM satra kayeAgya pudgalA aMjana cUrNathI bharelA DAbaDAnI jela ThAMsIThAMsIne rahelA che. e kayeAgya puddagalene A AtmA vIryaMnA pariNAmavazeSa vaDe (yoga vaDe) grahaNa kare che ane te puddagalAne ka paNe pariNamAvI agni ane lAhanA gALAnI mAphaka athavA dUdha ane pANInI mAphaka AtmapradezeA tathA kama pradezAne ekameka je saMbadha kare che tenuM nAma katA baMdha kahevAmAM Ave che. ahIM eTaluM avazya dhyAna rAkhavuM -agni ane leAhanA geALA e bhale ekAkAra sabaMdhane pAme ema kahevAya, paraMtu agninA aNue ane leAhanA aNue tattvaSTie teA judA ja che, phakta eka pradezAvagADha jeTalA temane saMbadha thavA sAthe lAhamAM antata potAnuM svarUpa kAyama hevA chatAM agninA tIvra saMbaMdhane pAmIne potAnuM svarUpa tirahita karI bAhya dRSTie agninA svarUpane lehanA aNue jema grahaNa kare che, te pramANe AtmA ane karmAMnA pradezane je ekAkAra saMbaMdha thAya che temAM paNa Atmapradeza te Atmapradeze| ja che ane ka pradeze! te kama pradezA ja che. paraMtu samAna AkAzapradezanA avagAhanI sAthe ka`pradezanA tIvra-mandAdipaNe sabadhane pAmelA Atmapradeza peAtAnuM vAstavika svarUpa yathArtha pragaTa karI zakatA nathI, A rUpe ahIM ekAkArapaNuM samajavAnuM che, paNa ema nahIM ke-AtmapradazA ke je cetanAmaya che te ka`pradezA ke je jaDa che te rUpe thaI jAya, ane je jaDa evA ka`pradezeA che te cetanamaya Atmapradeza svarUpe thAya che. e ka^bandhanuM tIvrapaNe jora heAya te vakhate AtmAmAM jaDabhAva vadhAre jovAmAM Ave che ane AtmAnA sva-bhAva bahu ja mantrapaNe dRSTigeAcara thAya che. jyAre kabandhanuM mandapaNuM hAya che tyAre AtmAne sva-bhAva bahulapaNe anubhavAya che ane jaDabhAva tarapha AtmAnuM udAsInapaNu hAya che. krodhAdi kaSAye| tathA kRSNAdi lephsAnA pariNAmeA yadyapi karmInI sthitinuM niyamana karavAmAM temaja karmInA aNuemAM AtmAne tIvra-maMdapaNe sukha-du:khAdine anubhava ApanAra rasa utpanna karavAmAM anukrame jo ke sahAyaka che, teA paNa ka`nA puddagalA grahaNa karavAnuM ane e puddagalAnuM grahaNa thayA bAda tene kapaNe pariNumAvI AtmA sAthe pUrve jaNAvelI rItie ekAkArapaNe sabaMdha karavAnuM kArya vI pariNati-yeAgapariNAmanuM ja che ane tethI e vIryapariNatine ja dhanakaraNa tarIke kahevAmAM Ave che. AtmA e kama bAMdhanAra karrA che, kapuddagalA e bAMdhavA yegya-ka che ane vIya pariNati e ka`bandhanamAM asAdhAraNa kAraNa hAvAthI 'karaNa' kahevAmAM Ave che. prANimAtramAM nyUnAdhiktayA vIrya sadbhAva prathama samayetpinna labdhi apayApta sUkSmanigodathI laine satti paMcendriya prANI mAtramAM vIya pariNAma nyUnAdhikapaNe avazya rahela hoya che, kAraNake vIryAMtara ka` jIva mAtrane ( chadmasthanI apekSAe) kSayApathamabhAve vatuM hoya ja che. kAI AtmAne jo manda kSayeApazama hoya te tene manda vIya hAya ane tItra kSayeApazama heAya teA tIvra kSayeApakSama DhAya. ( kevalI bhagavaMtAe vIyAMtarAya kanA sarvathA kSaya karela hAvAthI temene kSAyika bhAvanuM vo hAya che. ) prathama samayepanna labdhiaparyApta sUkSmanigedanA jIva sa For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 258 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 7 jadhanya vIryAMvALA che ane sanipa'cendriyamAM yathAyeAgya utkRSTa vIryAMvALo AtmA prApta thaI zake che. ahIM bandhana temaja AgaLa kahevAtA saMkramAdi dareka kAryoMmAM sakaraNa (parispa MdAyamAna vyApAravALu) vI levAnuM che, paNa akaraNu vIrya (vyApAra vinAnA vIM) te grahaNa karavAnuM nathI. asakhya yogasthAnA jagatamAM je anaMta sa'sArI jIvA che te jIvA paikI kAi paNa eka jIvane sadAkALa eka sarakhu ja vI hoya evA ekAMta niyama nathI; yApazama pramANe te vI'mAM paNa nyUnAdhikapaNuM thayA kare che. ane kAi vakhate amuka samaya sudhI eka sarakhu paNa vI' rahI zake che. e vIryaMnI taratamatAne aMge utpanna thatA yogasthAne eka'dara asa`khya che. pi jIvAnI sakhyA anaMta che, tepaNu samAna yogasthAnavALA ghaNA ghaNA jIvA prApta thatA hAvAthI yogasthAnAnI saMkhyA te asaMkhyAtI ja jJAnI maharSiee jaNAvela che. vIya pariNAmanuM vicitratAgabhitapaNu' ane tethI eka sAthe thatAM judAM judAM kAryo. A yeAgasthAna kivA vI pariNAmavazeSa ke jene ApaNe bandhana arthAt AtmA ane kabandhamAM asAdhAraNa kAraNa tarIke gaNI tene 'karaNa' tarIke kaheluM che, te karaNa (vI`pariNAmavazeSa) vaDe ekaluM upara jaNAvyA pramANe AtmA ane karmAMnA baMdhanuM ja kAryAM thAya che tema samajavAnuM nathI, paNa je vI`pariNAmavizeSa vaDe AtmA ane karmAMnA bandhanuM kArya thAya che te ja vIya pariNAma evA vicitratAgarbhita che ke tenA vaDe AgaLa kahevAtAM saMkrama apavanA Adi kAryo paNa thAya che. jo e pramANe na hoya to je samaye karmabandhanuM kArya thAya te samaye karmInA sakrama-karmanI apavattanA, uddIrAdi kAI paNa kAryo na thai zake. ane eka sAthe yathAyeAgya bandhasakramAdi thAya che te te nizrita vastu che. zarIramAM vartatI pAcanazakti vicitratAgarbhita hAvAthI jema kAThAmAM jatuM anna vagere te zaktivizeSa vaDe sAta dhAtu ane AThameA mala ema ATha vibhAgamAM vaheMcAi jAya che, athavA sAcA metInA vibhAge pADavA mATe nAnA meTAdriovALI cAlaNImAM eka sAthe meAtI nAkhavA chatAM dareka meAtI peAtAnA pramANAnusAra chidra dvArA svayeAgya vibhAgamAM ja yugapaN vaheMcAI jAya che te pramANe vicitratAgarbhita pariNAma- vizeSa varDa baMdha sakramAdi kAryAM paNa yathAsaMbhava eka samaye thayA kare che. sakramakaraNanI sakSipta vyAkhyA . sakramanA sAmAnya artha * palaTA ' evA thAya che. ahIM paNa tevA ja artha karavAne che. sAmAnya rIte jagatanA e vyavahAra hAya che ke-mANasa pAte jevA hAya tevA khIjAne banAvavAnA prayatna kare che; sadguNI mANasa anya vyaktione sadguNusa'panna banAvavAne prayatna kare che; jyAre durguNI mANasa anya vyaktie peAtAnA jevI thAya tema Icche che ane tene lAyaka prayAsa kare che. A saMkramane prasaMga lagabhaga tevA ja che, je vyakti je samaye jevA prakAranuM zubha-azubha karmI bAMdhatI heAya te vakhate pUrvanAM baMdhAyelAM arthAt rastAmAM rahelAM ajAtIya karmo adhyamAna-baMdhAtAM kA~nA jevAM thaI jAya che, tenuM nAma saMkrama che. For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka 4] zrI 'karmaprakRti 'nA viSayAnu sakSipta tAraNa [ 259 ] udAharaNa tarIke ApaNe vicArIe, jemake--eka AtmA vamAnamAM azAtAvedanIya ka bAMdhe che. te azAtA vedanIyanA adha vakhate prathamanuM bAMdheluM zAtA vedanIya ke je AtmasattAmAM paDela hatu te je karaNusAdhya hAya arthAta AgaLa jaNAvavAmAM AvatI nikAcita avasthAvALuM na thayuM heAya te azAtAvedanIya rUpe thaI jAya che. eja pramANe eka AtmA zAtAvedanIyane baMdha karatA hoya te samaye prathamanuM bAMdhela je azAtAvedanIya ke je AtmasattAmAM paDela hatuM te paNa jo karasAdhya hoya te| zAtAvedanIyarUpe pariNAma pAme che, arthAt te pUrvabadgha azAtAvedanIyaneA zAtAvedanIya rUpe saMkrama thayA pachI; tenuM nAma ja zAtAvedanIya thAya che ane tenA anubhava paNa zAMti rUpe bhAgavAya che, paraMtu azAtA rUpe bhAgavavA paDatA nathI. A pramANe AtmAmAM je vakhate jevA zubhAzubha pariNAma hoya ane te zubhAzubha pariNAmane anusAre jevA zubhAzubha karmabaMdha thatA hAya te vakhate sattAmAM rahelAM sajAtIya karmAne adhyamAna karyAMnA sarakhA palaTA thAya che. ' saMkrama' te mATe eTalA eka sAmAnya niyama dhyAnamAM rAkhavAneA che ke- adhyamAna kamAM sattAgata sajAtIya karmAMnA palaTA thAya che. " jJAnAvaraNIyAdi AThe je mUla prakRtie-karmanA mUla vibhAgeA che teneA paraspara saMkrama thatA nathI. AyuSanA te cAre uttara bhedamAM paNa paraspara saMkramane abhAva che, jyAre meAhanIya karmone aMgenA darzanameha ane cAritrameAha e bannene paraspara palaTA thaI zakatA nathI. ahI' teA phakta 'saMkrama' teA sAmAnya artha lakhavA pUratA ja uddeza heAvAthI tene aMgenA apavAda, saMkramanA bheda, pradeza saMkramamAM batAvelA yathA pravRttasakrama, vidhyAtasakrama, gusa'krama, saCsakrama, uddaMgalanA sakrama, stiyuka sakrama Adi vibhAgAnuM svarUpa te kaprakRtigrantha ane tenI savistRta TIkAthI jANavA yeAgya che. dhAyeluM kama bhogavavuM ja paDe tevA niyasa nathI upara jaNAvyA pramANe kama baMdhAyA bAda paNa jo e karmImAM AgaLa jaNAvavAmAM Avaze te nikAcita avasthA pedA na thayela hoya, teA e pU.baddha karmAM je rIte badhAyela hAya te rIte ja tenAM phaLa bhogavavAM paDe tevA ekAMta niyama nathI. A saMkramakarayAgya pariNAmavazeSothI te baddha karmoMmAM paNa palaTA thAya che; zubha kama azubharUpe thAya che ane azubha zubharUpe paNa thai jAya che. meAkSAbhilASI bhavyAtmA barAbara jAgRti rAkhe ane jema bane tema AtmAne sakliSTa pariNativALA na thavA detAM vizuddhi tarapha lakSya rAkhe tA jarUra uparanA niyama pramANe azubha kama paNa zubha rUpe palaTA pAmI te AtmAne punyane sukhazAMtine anubhava karAve che, ane anukrame AgaLa vadhatA AtmA sarvAM karmAMnA kSaya karI muktisukhane paNa prApta kare che. unAkaraNa ane apava nAkaraNa A banne karaNe saMkramakaraNanAM ja rUpAntarA che. saMkramakaraNamAM badhyamAna prakRtie pataddaxha tarIke hatI ane sattAgata e saMkramyamANu hatI. arthAt sakramane mukhya viSaya anya prakRtinuM (sajAtIya) anya anya prakRtirUpe thavuM' e rItie sakSiptapaNe samajAvela che, For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 260 ] zrI jaina satya prakAza [va 7 jyAre A uddanAkaraNa ane apava nAkaratA viSaya mukhyatve sva-prakRtinI apekSAe ja rahelA che. tAtparyAM e che ke hamaNA ja jaNAvela sa'kramakaraNa e mukhyatayA paraprakRti viSayaka che ane A banne karAmAM pradhAnapaNe sva prakRtinI apekSA arthAt svasakrama che ane te paNa svaprakRtinAM sthiti tathA rasanI apekSAe ja samajavAnA che. unAnA sAmAnya a e che ke-pUrvIbaddha karmAmAM sthiti tathA rasanI vRddhi karavI. ane apava sakSipta artha e che ke--pUrvabaddha karmamAM sthiti tathA rasanI hAni karavI. nAnA unAnuM udAharaNa eka AtmAe tatkAyeAgya madhyama athavA vizuddha pariNAma vaDe, kAI azubha karmAMnI, dAkhalA tarIke matijJAnAvaraNIyanI, madhyama athavA tethI paNa echI sthiti bAMdhI ane temAM mandabhAvane rasa utpanna karyAM. tyArabAda te AtmAnA pariNAmamAM palaTA thayA. madhyama bhAva athavA tatkAyeAgya vizuddha pariNAmane badale sakliSTa-saMkilaSTatara pariNAme thavA lAgyA. te avasare te sa'kilaSTa--sakilaSTatara pariNAma dvArAe matijJAnAvaraNIyanI utkRSTa sthiti-temaja tIvra rasa bAMdhavA zarU karyo. je avasare pUrvokta sakilaSTa pariNAma vaDe matijJAnAvaraNIyanA utkRSTa sthitibaMdha tathA rasabaMdha thAya che. te avasare tebadhyabhAva utkRSTasthiti rasavALI matijJAnAvaraNIya karmInI latAmAM agAu madhyama kavA vizuddha pariNAma vaDe bAMdhelI madhyama kiMvA jadhanya sthiti-rasavALI matijJAnAvaraNIya karmInI latAne saMkramAve che, arthAt adhyamAna latAnA jevI utkRSTa sthiti-rasavALI pUrvabaddha latAne paNa kare che. AnuM nAma uttanA kahevAya che. tAtparya e thayuM ke je vIrya vizeSavALI pariNati vaDe pUrvIbaddha apasthiti rasavALI samAna jAtIya ka`latAmAM vamAna samaye badhyamAna latAnA sarakhA vadhAre sthitirasa karavAmAM Ave tenuM nAma uddhR nAkaraNa kahevAya che. apava nAnI udAharaNa sAthe vyAkhyA te ja pramANe je vIryavizeSavALI pariNati vaDe pUrvabaddha adhika sthiti-rasavALI samAna jAtIya kalatAmAM vartamAna samaye adhyamAna karyAMlatAnA sarakhA apasthitirasa karavAmAM Ave tenuM nAma apava nAkaraNa kahevAya che. jema eka AtmA vamAnamAM adhika saMkaleza vaDe matijJAnAvaraNIyanI adhika sthiti tathA adhika rasa bAMdhe che. thADA vakhata bAda pariNAmane palaTA thatAM te ja AtmAe te ja matijJAnAvaraNIyanI apasthiti tathA apa rasa bAMdhavA zarU karyAM. e avasare te adhyamAna apasthiti tathA aparasavALI matijJAnAvaraNIyanI latAmAM, pUrvIbaddha adhika sthitivALI tathA adhika rasavALA matijJAnAvaraNIyanI latA saMkramI jAya arthAt va`mAna samaye badhyamAna latAnA asthiti-rasa jevA pUbahu latAne sthiti-sa thaI jAya tenuM nAma apavanA che. ag A udvavA-apavanA karaNu dhaNuM ja sakSiptapaNe te te ka`prakRti pramukha graMthAmAM Apela che, paraMtu samajavuM ghaNuM ja gahana che. temAM nirvyAdhAta bhAvinI apanA, vyAdhAta bhAvinI apavanA, atitthApanA, patagrahayAgya sthitisthAnA vagere viSaye bahu ja jhINavaTathI samajavA yAgya che, yathAyeAgya gurugama sivAya e viSayeA khyAlamAM Ave tevA nathI. ( cAlu ) For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina AgamoM ke kacha mahattvapUrNa viSaya lekhaka-zrIyuta pro. jagadIzacandrajI jaina, ema. e. jaina AgamoM kA jaisA cAhiye vaisA vyavasthita adhyayana abhI taka nahIM huA / ina granthoM meM aneka bAteM aisI haiM jinase pUrva kAla kI aneka aitihAsika samasyAoM para prakAza par3atA hai aura bahutasI gutthiyA~ sulajhatI haiN| loga pahale z2amAne meM kaise rahate the, vivAha-zAdI kI kaisI prathAyeM thIM, daNDavidhAna ke kyA niyama the, striyoM kA kyA sthAna thA, vezyAoM kA kyA pada thA, rAjyavyavasthA ke kyA niyama the, jaina sAdhuoM ko kaise kaise bhayaMkara kaSToM kA sAmanA karanA par3atA thA, jaina saMgha ko kAyama rakhane ke liye AcAryoM ne kyA kyA niyama banAye the, ityAdi aneka vividha bAtoM kA varNana jaina AgamoM meM AtA hai / yadi ina AgamoM kA saMkalana na kiyA jAtA to sacamuca bhArata kI eka bar3I prAcIna nidhi kA lopa ho jAtA / yahA~ jaina AgamoM ke kucha viSayoM kA digdarzana mAtra karAyA jAtA hai| 1 antaHpura vAtsyAyana ke kAmasUtra aura kauTilya ke arthazAstra meM antaHpura kA varNana AtA hai / parantu jaina Agama sAhitya meM jo antaHpura ke ullekha haiM, ve bhinna prakAra ke haiM / nizIthacUrNi meM antaHpura ke tIna bheda batAye haiM-jIrNa antaHpura, navAntaHpura ora kanyAntaHpura / jIrNa antaHpura use kahate haiM, jahA~ aisI striyAM rahatI hoM jinakA yauvana Dhala gayA aura aparibhogya hoN| navAntaHpura vaha hai jahA~ yauvanavAlI paribhogya striyAM vAsa karatI ho / kanyAntaHpura vaha hai jahA~ aprAptayauvanA rAjaduhitAyeM Adi rahatI hoM / kisI sundara kanyA ko dekhakara rAjAloga use kanyAntaHpura meM rakhavA dete the| isa taraha ke ullekha jaina aura bauddha zAstroM meM Ate haiM / rAjabhavana meM antaHpura kA sthAna vizeSa mahattva kA hotA thA / arthazAstra meM kahA gayA hai hi prAkAra, parikhA, dvAra aura kakSAoM (Dyor3hI) se pariveSTita antaHpura banavAnA cAhiye / bauddha jAtakoM ke anusAra antaHpura meM solaha hajAra nATaka-striyAM (solasahassanATakitthiyo) rahatI thIM / itane bar3e antaHpura ko vaza meM rakhanA bar3A kaThina kAma thaa| ataeva rAjA ko usakI rakSA ke liye bahuta se logoM ko niyukta karanA par3atA thA / 'daMDadhara' loga hAtha meM daMDa lekara antaHpura kI cAroM ora se rakSA karate the / 'daMDArakkhia ' loga ve hote the jo rAjAkI AjJA se kisI strI athavA puruSa ko antaHpura meM le jAte the| kAmasUtra meM batAyA gayA hai ki saMbaMdhiyoM aura naukaroM ko chor3akara anya kisI ko rAjA ke antaHpura meM jAnekI AjJA nahIM thii| brAhmaNa loga bhI striyoM ko puSpa dene ke liye antaHpura meM jA sakate the, aura ye loga parademeM se striyoM se bAtacIta kara sakate the| jaina sAdhu aura sAdhvI bhI dharmakathA ke liye athavA For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [22] zrI jaina satya prakAza [1507 rAjA dvArA sthApita arhatpratimA ke vandana ke liye rAjAntaHpura meM jA sakate the| 'dovAriya' loga ve hote the jo dvAra para baiTha kara antaHpura kI rakSA kiyA karate the| 'varisadhara' loga bhI antaHpura kI rakSA karate the / ye loga amuka prayogoM se utpanna hone ke samaya hI napuMsaka kara diye jAte the / 'mahattara' loga antaHpura ke kAryacintaka hote the| ye antaHpura kI striyoM ko rAjA ke pAsa le jAte the, RtusnAna karane para unheM kahAniyAM kahate the, kupita hone para unheM prasanna karate the, aura rAjA se kahate the, tathA kAraNa vidita hone para dUsaroM ko Age karake rAjA se nivedana karate the / 'kaMcukI' loga antaHpura kA samAcAra rAjA se nivedana karate the| ye loga vRddha hote the aura rAjAjJA se antaHpura kI striyoM ke pAsa jAte the / svayaM rAjA dupahara meM antaHpura meM praveza karatA thA aura striyoM se jaisA jisakA pada hotA thA, tadanusAra bAtacIta karatA thaa| isa prakAra antaHpura kA viziSTa varNana ina AgamoM meM milatA hai| 2 ApaNa-zAlAyeM jaina AgamoM meM aneka prakAra kI zAlAoM kA ullekha AtA hai| 'kutrikApaNa' nAma kI eka aisI dukAna hotI thI jahA tInoM lokoM kI sAmagrI upalabdha hotI thii| yahA~ dIkSA kI sAmagrI bhI milatI thI, jisakA mUlya manuSya kI zakti ko dekhakara liyA jAtA thA / udAharaNa ke liye sAmAnya logoM se isakA mUlya pAMca rUpaye liyA jAtA thA, madhyama puruSoM se haz2Ara rUpaye aura cakravartI Adi uttama puruSoM se usI vastu kA mUlya eka lAkha rUpaye liyA jAtA thA / ujayinI nagarI meM rAjA caNDapradyota ke samaya isa taraha kI nau kutrikApaNa maujUda thiiN| sabase vicitra bAta yaha hai ki isa dukAna para bhUta bhI vikate the| eka bAra bhRgukaccha (bharoMca ) kA koI vyApArI eka lAkha rUpaye dekara yahA~ se bhUta mola lekara AyA thA / bhUta pratyeka kAma ko bahuta jaladI se kara DAlatA thaa| anta meM vyApArI ne taMga Akara eka staMbha gar3avA diyA aura bhUta se usa para car3hate-utarate rahane ko kahA / bhUtane hAra mAna lI aura vaha bharoMca meM 'bhUta taDAga' nAmaka tAlAba banA kara vahAM se calA aayaa| isa 'bhUta taDAga' tAlAba kA ullekha khAravela ke zilAlekha meM bhI AtA hai| 'vyAdharaNazAlA' nAma kI eka dUsarI zAlA kA ullekha bhI bRhatkalpasUtra bhASya meM AtA hai| yaha zAlA tosali deza meM thI / usameM eka agnikuMDa thA, jisameM hamezAM Aga prajvalita rahatI thii| isa zAlA meM svayaMvara ke liye dAsakI eka lar3akI aura bahuta se dAla ke lar3ake praveza karate the| kanyA jisako pasaMda kara letI thI, usake sAtha kanyA kA vivAha ho jAtA thA / kumhAroM ke bartana vecane ke liye eka alaga sthAna hotA thA / ise 'paNitazAlA' kahate the| kabhI vaNika loga bhI kumhAroM se bartana kharIda kara isa zAlA meM becate the / 'bhANDazAlA' meM kumhAra loga ghaTa, zarAva Adi bartana surakSita rUpase rakhate the / 'karmazAlA' meM kumhAra ghaTa Adi bartana banAne kA kAma karate the / 'pacanazAlA' meM kumhAra loga bartana pakAte the| 'kammaMtasAlA' For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 4] jaina Agama ke kucha mahattvapUrNa viSaya [263) meM nAI ke ustare Adi para dhAra lagAne kA kAma hotA thA / 'gaMjasAlA' meM dhAnya kUTe jAte the / 'mahANasasAlA' meM vividha azana, pAna Adi bhojya taiyAra kiye jAte the / 'koThAgAra' meM sattaraha prakAra ke dhAnya rahate the| 'bhaMDAgAra' meM solaha prakAra ke ratna rahate the / 'pANAgAra' meM surA, sIdhu, khaMDana, matsyaMDikA, mRdvIkA Adi aneka prakAra kI zarAba milatI thIM / 'khIraghara' meM dUdha, dahI, makkhana aura maTThA milate the| isI taraha suNNasAlA, taNasAlA, tusasAlA, jANasAlA, juggasAlA, uttarasAlA Adi vividha zAlAoM kA nizIthacUrNi meM ullekha AtA hai / svayaM hemacandrAcAryane parNazAlA, candrazAlA, kupyazAlA, tailizAlA, sUdazAlA, hastizAlA, vAjizAlA, gozAlA, citrazAlA, tantuzAlA, nApitazAlA, pAnIyazAlA Adi zAlAoM kA ullekha 'abhidhAnacintAmaNi' koSa meM kiyA hai / 3 udyAna-vana-kAnana Adi pahale nAgarika loga udyAna-yAtrA ke bahuta zaukIna hote the| kAmasUtra meM ina yAtrAoM ke aneka ullekha Ate haiN| loga prAtaHkAla bhojana Adi sAtha lekara ina udyAnoM meM krIr3A ke liye jAte the| lalitavistara nAmaka bauddhagrantha meM bodhisattva ke paribhoga ke liye kapila vastu ke irdagirda pAMcasoM udyAnoM ke hone kA ullekha AtA hai| loga dinabhara ina udyAnoM meM Amoda-pramoda karate, aura zAma ko ghara lauTate the / kabhI to loga udyAnayAtrA ke prasaMga para vezyAoM ko bhI sAtha le jAte the| 'nAyAdhammakahA' meM campAnagarI ke do sArthavAha putroM kI kathA AtI hai| ye loga devadattA gAyikA ko lekara subhUmibhAga udyAna meM krIr3A ke liye gaye the| ina logoMne udyAna meM krIr3A ke liye vastrAcchAdita eka maNDapa taiyAra karAyA aura vahAM khUba Ananda kiyaa| udyAnayAtrA ke prasaMga para kukkuTa, tAvaka, meSa Adi ke yuddha bhI huA karate the / aura loga puSkariNI Adi meM jalakrIDA kiyA karate the| indramaha Adi utsava manAne ke liye bhI loga udyAna meM jAte the| jaina AgamoM ke TIkAkAroMne ujANa (udyAna), ArAma aura NijANa meM paraspara antara batAyA hai| jahAM patra, puSpa, phala aura chAyAvAle bahuta se vRkSa hoM, use 'udyAna' kahate haiM / udyAna meM utsava-anutsava para loga acche acche vastrAdi pahana kara bhojana sAtha lekara Amoda ke liye jAte haiM / udyAna nagara ke pAsa hotA hai aura yAna-vAhana kA krIDAsthAna hotA hai / 'ArAma' nagara se bahuta dUra nahIM hotA / tathA ArAma meM mAdhavI latAdi kuMjoM meM dampati krIr3A ke liye jAte haiM / --nijANa' rAjA Adi ke liye hI hotA hai, usameM anya loga nahIM jA sakate / isI prakAra vana, kAnana Adi meM antara batAyA gayA hai / jo nagara se dUra ho aura jahA~ eka jAti ke vRkSa hoM, use vana kahate haiM, jahA~ aneka jAti ke uttama vRkSa hoM, vaha vanakhaMDa' hai, jahA~ vRkSoM kI paMkti hai use 'vanarAji' kahate haiM / athavA jahA~ eka jAtIya tathA anya vRkSoM kI paMkti ho, use vanarAji kahate haiM / jahA~ sAmAnya vRkSa hoM aura jo For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ ra64 ] zrI jena satya prakAza [ varSa 7 nagara ke pAsa ho use 'kAnana' kahate haiN| athavA jahAM strI-puruSa jAkara upabhoga karate hoM; athavA jahAM purAne vRkSa hoM use kAnana kahate haiN| isa taraha ke eka nahIM saikaDoM ullekha jaina Agama-granthoM meM Ate haiN| yahAM una sabakA ullekha karanA saMbhava nahIM / ina granthoM meM rAjA, Izvara, gaNanAyaka, daNDanAyaka, talavara, mADaviya, koDaMviya, maMtrI, mahAmaMtrI, gaNaka, amAtya, ceTa, dRzya, zreTI, senApati, sArthavAha, vIrama, tUta, saMdhivA, tathA phAyara, ratha, vAna, guja, jilphI, thiTTI, ziva, mAnI, tathA grAma, nAra, niyAma, rAdhAnI, Ta, veTa, mayaMva, droLamutta, utta, AvAra, cazcama, trikA, ratUpa, vidAra Ari aneka zabdoM kI paribhASAyeM milatI haiM jo itihAsazodhakoM ke liye bahuta kAma kI haiM / svayaM kauTilya arthazAstra ke vidvAn sampAdaka DAkTara zAmazAstrI ne arthrahyA ane ratha ko samaje Dhithe diurt neM kanathI, nAnAshniiy Adi AgamoM kI TIkAoM ke uddharaNa diye haiN| vAstava meM jaina Agama sAhitya bahuta vipula hai| usameM bahuta sI bAteM aisI haiM jo anyatra nahIM miltii| isa sAhityako pAlI tripiTaka se kisI bhI taraha kama prAmANika nahIM kahA jA sktaa| lekina kevala zAstra-pUjA se kucha nahIM hotaa| AvazyakatA hai isa sAhitya kA vaijJAnika DhaMga se vizleSaNa kara-adhyayana kara prakAza meM lAne kii| ninavavAda lekhaka-pU. muni mahArAja zrI dura ravijayajI ( kramAMka 7ra thI cAlu) - trIjA nihanava Arya ASADhAcArya (thI) avyakatavAdIo (2) zAstrArthavibhAva jyAre Arya ASADhAcArya vargamAM cAlyA gayA ne munioe vaMdanAdi vyavahAra cheDI dIdhA ne kahevA lAgyA ke keNu deva che ne koNa muni che te samajAtuM nathI. te samaye sthavira munio te munione samajAvavA lAgyA ane avyaktavAdIo pitAnuM vaktavya kahevA lAgyA ane samajyA nahIM. te munio vacce cAlela paraspara vaktavya A pramANe che. sthavire-munio! tame tamArAthI cAritraparyAye vRddha ratnAdhika munio pratye vandana vagere zA kAraNathI karatA nathI ane tamArI mati pramANe svacchanda paNe vicare che. munio-ame vaMdana vagere vyavahAra choDe che te sakAraNa che, kAraNa ke ame viziSTa jJAnI nathI ane tethI ame jANI zakatA nathI ke koNa muni che ne kANu deva che? A ASADhadevanA prasaMga pachI amArAM hRdaya zakita thayAM che ne tethI jyAM sudhI amane ' nirNaya na thAya tyAMsudhI ame koIne paNa vaMdana karIe ne kadAca te deva hoya to amane asaMyamIne vandana karyAne deSa lAge ane agratIne vatI tarIke sadhavAthI mRSAvAdaviramaNavratane vinAza thAya, mATe ame vaMdana Adi vyavahArane nathI anusaratA te yukta che. For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aMka 4 nihnavavAda [ 265 ] ' stha--jo tamane evA sandeha heAya te tame jyeSTha munione pUchI jue ke tame deva che ke muni? jo teo kahe ke ame muni chIe, deva nathI, te pachI temane vaMdanAdi karavAmAM zuM harakata che? muni jUTho javAba Ape nahi ane kadAca tamane ema lAgatuM hoya ke amane chetaravA mATe A devarUpa munie asatya kahe che ke ame munie chIe, te pachI jyAre ASADhadeve je kahyuM ke 'huM deva chuM' te paNu asatya kema na hoya ? mu0--ASADhadeve amane kahyuM ke 'huM deva chuM, muni nathI ' tyAre amane sandeha te thayA, paNa pachI devanuM je svarUpa hoya che pramANe amane dekhAyuM ne tethI amAre saM dUra thayA, mATe amane te devanA vacanamAM kazI zakA nathI. munie asatya na mele te ame mAnIe chIe. paraMtu A khele che te muni ja khele che te ame kema mAnIe ? kadAca deva munirUpe hoya ne te amane phasAvavA-gammata karavA mATe asatya bolatA hoya te zI khabara paDe? devane kaMi asatya nahi bolavAnA niyama nathI mATe amane zaMkA rahe che ne tethI ame te te kriyAomAM pravatA nathI. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir stha--devAnupriyA ! jarA te vicAra karo ke deva kayAM navarA hoya che ke je kAinI nahi te tamArI mazkarI karavA mATe munine veSa laine tamArI sAthe rahe. temane devalAkamAM eTaluM sukha hoya che ke teo viziSTa kAraNeA sivAya ahIM AvatA paNa nathI, tA rahevAnI te vAta ja zI karavI ? vaLI temane mazkarI karavAnAM bIjA sthAne kyAM ochAM che? mu0--deva kAraNa sivAya ahIM AvatA te nathI. paNa jema ASADhadeva ahIMnA vAtAvaraNamAM paNa divya prabhAvathI rahetA hatA tema anya devA paNa aneka prakAranA vinedamAM eka AvA vinAda karavA mATe muninuM svarUpa dhAraNa karIne rahyA hoya te khabara zI paDe? stha~tamArA A sarva kahevAne e artha thAya che ke tame jJAnathI kAi paNa jAtane nirNaya karI zakatA nathI te badhI bAbatamAM zaMkA karI avyakatavAda tarapha kheMcA ane tenI puSTi mATe AvuM anumAna kalpo che--" je kAi jJAna che, te nizrcaya karanAru nathI, jJAna hAvAthI. je pramANe ASADhAcArya mATenuM jJAna, ' che mu0--hA! tamAruM kathana yathArya che. amane atyArasudhI AcAryamAM AcAryanI mati hatI, paNa chevaTa te buddhi mithyA thaI tethI amane thayuM ke jJAnathI kai nizcaya thaI zakatA nathI. jema AcArya sambandhI jJAnathI thayela nirNaya te jUTha thayA tema anya paNa nirNayA bUDa kema na hoya ? ne tethI amane A munie sambandho jJAna paNa anizcita ja rahe che ane te pramANe ame sarva padArthAne avyakta mAnIe chIe. * stha--tame| je anumAnathI evA nirNaya upara AvA che ke padArtha mAtra avyakta che te te anumAna jJAna che ke bIjuM kAMI? jo jJAna che te hamaNAM ja tame kahyuM ke jJAnathI niya thai zakatA nathI mATe anumAnathI paNa niya thaze nahi. anumAnathI nirNeya nahi thAya eTale anyakatapaNuM anizcita ja raheze. ane jo tame ema kaheze ke ajJAna che te nizcaya paNu karanAra che te tame tamArA pakSa choDI do che ne pakSanA tyAga sAthe A jJAnathI tema anya jJAnAthI paNa nirNaya thaI zake che ema mAnavuM paDaze. vaLI jJAnathI nirNaya nathI thatA evI tamArI je pratijJA che temAM tame jJAnathI sarvathA nirNaya nathI thata ema kaheA che? ke kAMika thAya che te kAMika nathI thatu tema kahA che? For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org [ 266 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa che. mu0--zrutajJAnathI kAi paNa padArthamAM nirNaya karI zakAtA ja nathI. chevaTa te jJAnathI dareka padArtho zakti ja rahyA kare che. jyAMsudhI pratyakSa jJAna na thAya tyAMsudhI parAkSa jJAnathI thatuM jJAna paNa parAkSa ja rahe che, anizcita ja rahe che. stha--jo zrutajJAnane tame nirNaya karAvanAruM nathI mAnatA te ' svarga che, mekSa che, tapa japa karavAthI, leAca vagere kAyakaSTa sahana karavAthI Atmazuddhi thatAM thatAM te prApta thAya che te tethI viparIta bAhya parizutithI ane viSayAmAM rAcavA-mAcavAthI durgatinA bhAjana thAya che' vagere paNa zruta jJAnathI ja jaNAya che, te te paNa zaktimAnI zA mATe tapa japa vagere cheDI detA nathI te viSayemAM rAcatA nathI ? Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muzrutajJAna svayaM anizcayakArI che, paraMtu A tapapa vagerenA upadeza ane svarga meAkSa vagerenI sthiti je zrutajJAnathI thAya che te zrutajJAna vAstavika zrutajJAna nathI, paraMtu traNe kALanA saMbhAvane pUrNa satyapaNe jANunAra kevaLajJAnamAMthI UtarI Avela che, je zrutajJAnane ame anusarIe chIe te zrutajJAnanA upadezaka tIrthaMkara prabhu che. te prabhumAM amane vizvAsa hAvAthI amane temanA vacanarUpa zrutajJAnamAM paNa vizvAsa che. ne tethI ame tapajapAdimAM anusarIe chIe. stha0--jo tame sana prabhue kahela zrutajJAnane pramANa mAnI anusare che te te prabhue ja kahyuM che ke hajI A bharatamAM 21 hajAra varSa sudhI saMyamadharma rahenAra che, te pAlana karanAra munienI pIMchAna mATe tenAM liMge paNa teoe batAvela che, jemake-- jee sarvathA jIvahi'sA na karatA hoya, khUDU na khelatA hAya, corI na karatA hAya, brahmacarya pAlana karatA hAya te parigrahI na heAya, rAtribhAjanane jemane tyAga hAya, Avazyaka niyamemAM te zuddha AcAra-vicAranA pAlanamAM je tatpara heAya; teo muni kahevAya che. A pramANenA liMgA jyAM jaNAtAM hoya tyAM munipaNuM jANavuM ane vaMdanAdi sa vyavahArane anusaravuM temAM kai doSa nathI. je mATe kahyuM che keH jara jiNamayaM pamANaM muNitti tA bajjhakaraNasaMsuddhaM / devapi vadamANo visuddhabhAvo visuddho u // jo tamane jinamata pramANa che te bAhya kriyAethI vizuddha evA munine te deva hAya te paNa vizuddha bhAve vaMdana karavuM te vizuddha ja che. ( temAM kaMi paNa deSa nathI. ) mu-amane tamArAM vacana pramANa che. ame sa` munione bAhya liMgathI muni mAnI anusarIe chIe, paraMtu AcAryane prasaMga thayA bAda amane sarva sthaLe zaMkA rahyA kare che, amArAM citta eTalAM tA vihvaLa thaI gayAM che ke ame kAi paNa jAtane eka nirNaya karI zatA nathI te tethI zaMkita hRdaye vandanAdi kriyAe karavI te karatAM na karavI te ja vadhAre sAruM samajAya che, mATe ame temAM pravRtta thatA nathI. stha0-jo evI zaMkAthI tame pravRttione tyAga karatA ho teA tamArA hRdayathI tamane sa padArthomAM zaMkA che. te zA mATe AhArapANI, vastrapAtra Adine tyAga karatA nathI, kAraNa ke temAM paNa zI khabara paDe ke A bhAta che ke khIjuM kaMi ? A pANI che madirA ? A vastra che ke dorI athavA sarpa ? A pAtra che ke patthara ? mATe eka pravRttine tyAga kareA che teA khIjI pravRttione paNa zA mATe tyAga karatA nathI ? For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 4] nihunavavAda [ ra67]. mu-zrutajJAnathI padArthamAM aMze aMze te nizcaya thAya che ne tethI vastrapAtra, bhAtapANI vageremAM khabara paDe che ke A bhAta ja che, A pANI ja che, A vastra ja che, A pAtra ja che paNa patthara nathI. ane te pravRttio anivArya hovAthI ame cAlu rAkhI che. stha0--jema temAM tame kaMIka nizcaya karI pravRtti kare che te ja pramANe munionA vaMdanAdimAM paNa bAhya ligethI kaMIka nirNaya karI pravRtti karo. butajJAnathI tame Antara pariNAma na jANI zakatA he te paNa bAhya pariNAma te jANI zakAya che. mu-amane bhAta pANI vagere vahoravAmAM koI paNa samaye bhAtane badale bIjuM ke pANInA badale madirA AvI nathI ne tethI amane temAM zaMkA rahetI nathI, paNa A munionA viSayamAM te amAruM hRdaya khyA ja kare che. dUdhathI dAjhele jema chAsane paNa phUMkI phUMkIne pIve che ne dUdha sAmuM te jAte ja nathI tema amane A vaMdanAdimAM ullAsa ja thato nathI. stha0-je tamane ema ja che te tame keTalI vAra munione deva svarUpe joyA? A ASADhadeva sivAya tamArI pAse bIju kayuM dRSTAnta che, ke jethI tamAruM hRdaya zaMkita ja rahyA kare che, mATe bhAta pANInI jema AmAM pravRttizIla bane. vaLI ghaNe saMvAda evo maLe che ke badhA munio ja che, chatAM kadAca ema paNa mAnI le ke badhA munio nathI paNu deva che te paNa tamane evo nirNaya to nathI ja ne ke badhA deva ja che. tamArA jJAna pramANe to tame badhAne muni svarUpe ja juo cho te pachI temane vaMdanAdi karavAmAM tamane aDacaNa zI Ave che? mura-aDacaNa to kaMI AvatI nathI, paNa phakta bAhya liMgathI kaMI vyavahAra cAlate nathI. temAM kaMIka nizcaya paNa thavo joIe. je nirNaya karyA sivAya ekalA bAhya liMgathI vaMdana karIe te pAsatthA vagerene paNa zA mATe vaMdana na karavuM ? temane paNa bAhya liga te che, mATe jema pAsatthA Adine vaMdana nathI karatA tema jyAM sudhI nirNaya na thAya tyAM sudhI koIne vaMdana karavuM nahi e amAro nirNaya che. A stha0-pAsasthAmAM to bAhya lige paNa pUrNapaNe jaNAtAM nathI. teone te kevaLa udaravRtti mATe ja veSa jaNAya che, mATe temane vaMdanAdi karavAmAM samakitamAM dUSaNa ane sAvavAnumodanarUpa doSa lAge che, te pramANe ahIM nathI, mATe vaMdanAdi karavAM joIe. muva-jema temAM sAvadyAnumodana deSa lAge che tema ja ahIM paNa muni kadAca deva heya to sAvadya (pApa)nI anumatine doSa lAge ja, mATe jyAM sudhI amane nirNaya nahi thAya tyAMsudhI ame vaMdanAdi karazuM ja nahi. stha-jo tamAre e ja Agraha che to tame jinezvaranI pratimAne zA mATe vaMdana karo cho ? jema phakta bhAvanAnI vizuddhi mATe ja vaMdana thAya che, tema kevaLa bhAvanAnI zuddhi mATe nahi paNa zAsanane rakSaNa mATe paNa munione vaMdana kema karatA nathI ? vaLI tamane sAdhuomAM te munipaNAne saMdeha che ke A muni haze ke deva ? AmAM sAdhupaNuM haze ke nahi paNa jinapratimAmAM to sAkSAta jinapaNuM nathI (emAM to jinapaNunI pratiSThA che) e nizcaya che. chatAM zA mATe tyAM vaMdanane tyAga na karatAM ahIM vaMdanane niSedha karo cho? je ahIM pApAnumodana For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 8] zrI jene satya prakAza [ varSa 7 rUpa doSa batAvatA ho to tyAM paNa pratimAmAM deve vAsa karyo che ke nahi, pratimA devAdhichita che ke nahi tenI zI khabara paDe eTale tyAM paNa saMzayathI vaMdana karatA tamArA mate pApAnumati rUpa doSa lAgaze ja. temaja tame vyavahAra nayathI judA paDI nizcaya naye ja pravRtti karavAnA AgrahavALA thaze te kAlAntare tame atabhraSTa tatabhraSTa thaze, kAraNa ke- AhAra, vastrapAtra vageremAM paNa tamane zaMkA thaze ke A devakRta haze ke narakRta ? zuddha ke azuddha ? ItyAdi zaMkAothI tame te grahaNa nahi karI zake ne tamAro saMyamamArga durArAdhya thaze. vaLI munio sAthe rahevAmAM paNa tamane zaMkA thavA lAgaze ke A muni haze ke koI strI cAlAkIthI amane bhraSTa karavA Avo veSa sajI AvI haze ? A sAdhu suzIla haze ke du:zIla ? koIne "dharmalAbha " detAM paNa tamane vicAra Avaze ke-A gRhastha haze ke AvA veSamAM koI abhyantara muni haze ? je muni ke gRhasthanI zaMkAmAM dharmalAbha Apazo ne kadAca muni nikaLaze te mRSAvAdano doSa lAgaze. eTale koIne dharmalAbha devo paNa baMdha thaze. dIkSA detAM tamane ema thaze ke A jIva bhavya haze ke abhavya? A dIkSA AtmakalyANa mATe leto haze ke AjIvikA mATe? A sajana haze ke durjana haze? evI zaMkAomAM ne zakAomAM dIkSA paNa keIne nahi apAya. - kadAca tamArAmAM to kaMIka aMze zraddhA paNa haze, paraMtu tamArA A vicAre phelAze ne aTakaze nahi te kALAntare dareka vastuo zaMkAtmaka thaI jaze. kaI kaIne upadeza sAMbhaLaze nahi. temAM paNa zaMkA karaze ke A upadeza satya haze ke asatya ? upadeza paramArtha mATe Ape che ke svArtha mATe ? ane chevaTe te zaMkAo AgaLa vadhatAM tamArA zakti matAnuyAvIo-jinezvara hatA ke nahi? temaNe batAvela svarga mokSa naraka puNya-pApa koNe joyAM che? mATe te paNa haze ke nahi -ema zaMkAparAyaNa thaI jaze. mATe jinazAsanamAM rahevuM hoya to vyavahAra mArganI apekSAe tamAre cAlavuM joIe. kevaLa nizcayane vaLagIne vyavahArane lepa karavo e mithyAtva che. chaghanI kriyA vagere sarva vyavahAra nayane anusarIne cAle che. vizuddha manathI kaMIka ajANatA azuddha AcaraNa thAya to paNa te vizuddha ja che. ane azuddha mane vizuddha AcareNa kare to te azuddha kahevAya che zrutajJAnI pitAnA upayoga pramANe vizuddha gocarI lAve ne kevaLI te pitAnA jJAnathI azuddha ve to paNa vyavahArano AdhAra zrutajJAna upara avalakhato hovAthI vApare che, ne niSedha karatA nathI. mATe he munio ! je tamAre vyavahAramAM rahevuM hoya te AvI AcAravidhAtaka kuzaMkAono tyAga karI vyavahAra mArga pramANe vizuddha jaNAtA munione vaMdanAdi karavAnA vyavahAramAM pravRtta thAo ! // iti nihnavavAde tRtiyo vAdaH // (cAlu) For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrIkAlikAcArya-kathA =[ eka prAcIna padyabaddha saMskRta kAvya] saMgrAhaka-pU. munimahArAja zrI kAntisAgarajI bhAratavarSanA ItihAsamAM kAlikAcAryanuM sthAna mahattvapUrNa che, eTale pachI jaina samAjanA prabhAvaka AcAryomAM temanuM sthAna ucca koTInuM hoya e taddana svAbhAvika che. kAlikAcArya sabaMdhI aneka prAkRta, saMskRta, gujarAtI, apabhraMza vagere bhASAomAM prabaMdha dRSTigocara thAya che. saMskRta prAkRtanI kati paya kathAo mitra brauna mahAzaye "sTerI oNpha kAlaka" nAmanA granthamAM Apela che. bhASA sabaMdhI aneka kathAone ullekha hajI sudhI pUrepUrA keIe karela nathI. jo ke badhI kathAone sAra te samAna ja che, paraMtu racanAzaili bhinna bhinna che. tatsaMbaMdhI mAre eka vikRta nibaMdha lakhavA vicAra che, ahIM je kAlakAcArya-kathA ApavAmAM Avela che tenA racayitA koNa che e kahevuM azakya che. paNa e kathA 16mI zatAbdi pahelAM racAyela hovI joIe ema hastalikhita prati parathI anumAna thAya che. AnI mULa pratinAM kula cAra patro che. akSare bahu ja suMdara che. mULa prati bhAMdatIrthamAM jaina jJAna bhaMDAramAM surakSita che. A prati lAvavA mATe hiMgaNadhATa-nivAsI baMsIlAlajI kecara dhanyavAdane pAtra che. A kathAmAM mULa vastu te bIjI kathAo jevI ja che. paNa saMskRta zlekamAM racAyela A kathA kAvyanI dRSTie mahattvanI che. enI racanA bahu ja hRdayaMgama, prAsAdika ane sahajatAyukta che ema enA zleke vAMcatAM jaNAI Ave che. A kRtinI bIjI prati kaI bhaMDAramAM hoya ane temAMthI tenA racayitA kavivaranuM nAma maLI zake te vidvAnone vadhu upayegI thaI paDe! AzA che jene jJAnabhaMDArethI paricita vidvAno A mATe avazya ghaTatuM karaze. astu ! - 3che namaH zrInapArzvanAthAya namaH | zrIvarddhamAnapadapadmamarAladevaM, zrIvardhamAnamabhinamya jinendradevam / kizcitkathAmubhayathA samayArthabhAjAM, vakSyAmyahaM sugurukAlikasarirAjAm // 1 // atraiva bhAti nagaraM bharate'lakAmaM, dhArAdivAsamiti puNyajanAptazobham / zrIvairisiMha iti tatra nRpaH surItiH, satyAbhidhA'sya dayitA surasundarIti // 2 // tannandano'jani sukAlikanAmadheyaH, snnndnojjvlklaapttlairmeyH| sa krIDayannupavane'nyadine turaGga, dvedhA guNAkaramavApa guruM saraGgam // 3 // taddezanAmRtarasaM sa rasAnipIya, saMpRcchaya sauvapitaro' bhavato nirIya / saMsevito nRpatanUdbhavapaJcazatyA, raGgAdupAyata caritraramAM viratyA // 4 // 1 sviiypitrau| For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 270 zrI jaina satya prakAza [varSa 7 puNyollasannavasuvarNakaSAzmapaTTe, saMsthApitaH suguruNA guruNAtmapaTTe / kurvan krameNa vidhineva vihAramAlAM, sUriH samAgamadimAM nagarI vizAlAm // 5 // tatraiva mareranujA sarasvatI, samAyayau karmagatermahAsatI / yAntI bahiH sthaNDilamaNDale'nyadA, sA'loki mAlavyamahIbhujA madAt // 6 // hA zAsanAdhIzvara ! hA sahodara, zrIkAlikAryeti bahupralApinI / zyenerivoDDInanavInamallikA, sAntaHpure'kSepi nRpeNa pUruSaiH // 7 // zrutveti sauvAzrayazailagahvarAt , sametya sUrIzvarakezarI javAt / / taM mattamAtaGgamivollasanmadaM, nRpAdhamaM prAha nayadrumacchidam // 8 // zazI yadi syAdviSavRSTimAdadhi,-marA vimuzceta sa cedpaaNnidhiH| anyAyabhAjo yadi bhUbhujAM vrajA,-stiSThanti jIvanti tadA kathaM prajAH 1 // 9 // mahAsatIM muzca kalaGkapAdapaM, mA siJca bhUpAnagha vAri nikSipan / mahezalaGkezanarezvarAdiva,-nmA mA bhava tvaM bhavayugmanAzakRt // 10 // itIritaM sUrivaco niyatyA,-'galannRpe chidrkre'mbugtyaa| abhANi saMghasya tadA mukhena, saMgho'pi nA'mAni durAzayena // 11 // . amAnitaM saMghavaco nizamya, sarvAGgaramyaH kRtibhiH praNamyaH / siddhAntasAraM manasA dhigamya, citte gaNI cintayati sma samyak // 12 // ye pratyanIkA anaghe'pi saMce, uDDA(na?)kopekSakadUSakAzca / teSAM gatiM yAmi kugardabhillaM, rAjyacyutaM cenna karomi bhillam // 13 // iti pratijJAya guruH pradAya, gacchaM ca gItArthamunibajAya / vidhAya veSaM hilAnukAra,-miti bruvANaH puri saMcacAra // 14 // sa gardabhillakSitipastataH kiM, cedramyamantaHpuramasya tat kim / janaH suveSo yadi vA'sya tat kiM, bhikSAmaTATye vijane tataH kim // 15 // ityAdi jalpantamanalpamAla,-mAlaM tadA sUrivaraM vilokya / paurA nRpAvarNaparA babhUvuH,-rUcustadetthaM sacivAzca bhUpam // 16 // surUparamyAsu nRpAGgajAsu, prANapiyAsu dyutibhAsurAsu / sAdhvI mimAM kAmayase nu kAmaM, haNIyase kiM na dhareza ! nAma // 17 // tadA kRzAnuIviSeva siktaH, kopAruNo bhuumiptiy'yukt| rayAtayAta stragRhe pradatta, zikSA svapitroH purato'bhidhatta // 18 // 2 sopAzraya / For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4] zrI kAlikAcArya-kathA [ ra7 matvA munIndro nRparAyamAnA(1), zravyAnazeSAniti mantriNo'pi / cacAla kUle sakanAmamUle, jagAma tatraikakasAhidhAma // 19 // kalAbhirAvarji sarjitAbhiH, sUreH satastatra mukhaasikaabhiH| nivedito dvArabhujA'tha dUtaH, sAhAnusAherapareyurAgAt // 20 // tenAgratastAM kSurikAM vimuktAM, kaccolakenAkalitAM vilokya / sa sAsahiH sarvabharasya cApi, sAhirmukhe mlAnimuvAha vegAt // 21 // papraccha sUriH kimatucchaduHkha,-khAnirvilakSAzaya ! lakSyase tvam / sa cakravannAtha ! raviprasAdo,-daye zritAH prItiparA bhavanti // 22 // sAhibabhASe na vibho ! prasAdaH, kinnu prabhoH kopakaducanAdaH / nAmAGkakaccolakayuktazastrI, tasyAgatA sevakazIrSahantrI // 23 // tavaikaruSTo'nyatarasya kasyA,-pi vA sa rAjA guruNeti pRSTaH / sa Aha matpaJcakayunnavatyA, miteSu bhUpeSu sa roSaduSTaH // 24 // zrIkAlikAcAryagurUpadezA,-dezAnnijAte nikhilakSamezAH / uttIya sindhuM laghu nAmasindhuM, prApuH murASTraM sukRtaikabandhum // 25 // saMvIkSya varSAH prakaTaprakarSA-ste tatra vAsaM vidadhuH saharSAH / ghanAtyaye tAnijagAda sUriH, kiM vo'bhiyogA udayIti bhUriH // 26 // poce'tha tairnAtha ! na no'sti zambalaM, yenApanIpatti jano bhRzaM balam / ....suvarNIkRtabhAsvadiSTikA,-stebhyo'ditA no gururAhiteSTikAH // 27 // tataH suraassttrvissyaadshessaa,-cmuumhiiyomhimaavishessaaH| pracelivAMso guruNA sarekhA,-ste lATadezAntarudAraveSAH // 28 // zrutvA yatastAnatha mAlavezaH, svadezasImAkRtasaMnivezaH / tasthau sthiraH sarvabalairupetaH, kRtvA sakopaM ripuSu svacetaH // 29 // kuntAsivANapramukhasya yuddhaM, sainyadvayasyApyajani prasiddham / nijaM balaM hInabalaM vimRzya, viveza varma kupatiH kudRzyaH // 30 // zAle ripUNAM nikaraNa ruddha, pravartamAne'tha sadaiva yuddhe / sUreH puraH sAhajano jajalpa, pramodakoTTo nanu zUnyakalpaH // 31 // AcAryavaryAH svavidA'vadhArya, procustadA kAryamidaM vicArya / adyASTamImApya sa gaIbhillo, vidyAM dhruvaM sAdhayati svamallaH // 32 // For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 272 ] zrI jaina satya prakAro dRSTvA kharI sahacarIM nRpateH subodhaiH, surerabhANi sahasA saha sAhiyodhaiH / aSTottaraM bhaTazataM laghuzabdavedhi, saMsthApya sUrivacanAditarannyaSedhi // 33 // saMpUrite sucite zaradhoraNIbhiH kharyA mukhe ripubhaTairasucoraNIbhiH / vidhyAsya mUrddhani ca mUtramalaM dadhAnA, dRSTA na kena kupitA prapalAyamAnA ||34|| sa gardabho'ya hataprabhAvaH, sAhipravIrairazubhasvabhAvaH / For Private And Personal Use Only 7 nivadhya ninye suguroH sakAze, malimlucaupamyadharacakAze // 35 // re dhRSTa ! duSTAdhama ! pApaniSTha !, nikRSTa ! saMvena mayA'vaziSTaH / tadA na kiM cetitavAnasi tvaM, re'dyApi tattvaM zRNu bhAvatattvam / / 36 / / mahAsatIzIlavighAtasaGghA, -'pamAnadAnadrumapuSpametat / " anantasaMsArapathapracAra, - phalaprakArastava bhAvyapAraH // 37 // Ariti prabhaNito'pi kRpArdracitte, - dUnaH purAtanakRtairazubhairnimittaiH / pApaH sa eva niravAsyata dezamadhyA, - tsAdhvI ca sAracaraNA vidaghe vizuddhayA // Alocya sarvvamapi duSkRtakaprakAraM, sUrirvabhAra nijakaM gurugacchabhAram / te sAhayo'pi gurupAdapayojahaMsAH kurvanti rAjyamanaghaM prathitaprazaMsAH / / 39 // samUlamunmUlitazAkavaMzaH, kramAdabhUdvikramabhUpataMzaH / yenAtra yakSAptavaratrayeNa, cakre'nRNatvaM jagato'cireNa // 40 // saMvatsaro'yaM vavRte yadIyaH, zAkakSitIzAmapi sa dvitIyaH / tadetadevaM prakRtaM svarUpaM prasaGgato'bhaNyata bhAvirUpam // 41 // AmantritaH zrIvalamitrabhAnu - mitrAdhipAmAbhyAM bhaginIsutAbhyAm / yayau puraM zrIbhRgukacchanAma, sUrIzvaro'thojjvalakIrttidhAma // 42 // zrIkAlikAcAryamukhAravindA, dApIya puNyoktimahAmarandAna / dIkSAM prapede gurubhAgineyI, bhAnuzriyaH zrIbalabhAnuH // 43 // nRpAdilokaM jinadharmmalInaM, dRSTvA gurUpAstirasena pInam / krodhaM purodhA bahudhA dadhAnaH, sabhAsamakSaM giramAtatAna // 44 // zvetAmbarA darzanavAhyatattvA, vedatrayAcAranivArakatvAt / mlecchAdivacaiva mumukSupakSaM zrutvA jagau sUririto'grapakSam / / 45 / / pratyakSataste'tra viruddha eSa - pakSastathA heturasiddha eSaH / vedokta hiMsAkaraNena nUnaM dRSTAntakaM bhAvadasAdhanonam // 46 // 9
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI kAlikAcArya-kyA [ 273 j evaM prakAraiH sa kRto niruttaraH, purohitaH sUriSu bAhyasAdaraH / vahanamyAM nagare'tyaneSaNA,-macIkarattAmavabudhya tatkSaNAt // 47 // AryA mahArASTramahIvibhUSaNe, yayuH pratiSThAnapure'stadUSaNe / tatrAsti bhUmIpati sAlavAhanaH, sadAhato vikramameghavAhanaH // 48 // samAgate paryuSaNAbhidhAne, parvaNyathAsannatare pradhAne / zrIkAlikAcAryapuro vizeSa, vizvApatirvijJapayatyazeSam // 49 // nabhasyamAsojjvalapaJcamIdine, zakrotsavotra prathito'khile jane / SaSThayAM tataH paryuSaNA vidhIyatA, mamaiSa mAnaH suguroH pradIyatAm // 50 // vijJAya vijJaptimimAM narezituH, smRtvA''ha sUriH samayaM jineshituH| na ladhyate paryuSaNAkhyavAsara,-stAM paJcamI ceJcalatIha mndrH||51|| kuryAttadarvAgriti gAM surAjaH, zrutvA caturthyAmatha prvraajH| gaNAdhipaistasya mahoparodhA, dAdhAyi siddhAntavidhiprabodhAt // 52 // athAnyadA durvinayaM vineya,-vrajaM vilokya prabhurevamUce / tapo nirartha kila kUlavAla,-paJcAlikAjIvamahAsatIvat // 53 // ityAdidRSTAntaparamparAbhiH, ziSyAnabuddhAnavabuddhaya tAbhiH / ekaH prabhustaM nijaziSyaziSyaM, sUriM yayau sAgaracandrakAkhyam // 54 // dhammopadezaM dizato'sya bADhaM, zrIkAlikAryo'bhidadhAti gADham / nAstIha dharmo bhuvi bhUrisattvAH, paJcapramANA viSayAtmakatvAt // 55 // " khapuNyavandhyAtanayAdidRSTa,-dRSTAntabhAvai rasabhAva issttH| ajAtaputrasya yathA na nAma, nAsiddhadharmasya tathA'sti dhAma // 56 // zrutveti tAM karkazatarkavAcaM, vistArayantaM munivRddhametam / aho ! ayaM kAlikasUritulyo, vicintayan sAgaracandra Uce // 57 // netyAzrito'stIti padaprayogaH, padadvayasyAsya virodhyogH| ... ityuttaraiH sthApitadharmavRkSaM, sa sAgaraH prAha phalaiH samakSam // 58 // zrIsAgarAyo vihitasvarUpaH, suvarNabhuvyasti sa sUribhUpaH / zayyAtarajJApitasarvabhAvAH, ziSyAH samAguH punaratra bhAvAt // 59 // gacchasya saMgAdavagamya sUri,-masau guruM kSAmayati sma bhUri / sa vAlukAprasthanidarzanena, zrIsUriNA'bodhi ca saagrendrH|| 60 // For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org [ 274 ] zrI jaina satya prakAza athAnyadA''namya mudA jinendraM, sImandharaM tIrthakaraM surendram / papraccha saudharmmapatirnigoda, - vicAraNAkarNanasapramodaH // 61 // vibho'dhunAssste bharatespi kaci - nigodatattvArthavide vipazcit / jinezvaro'pyAha sa kAlikAryoM, vevidyate sarvavicAravaryaH // 62 // viprasya rUpeNa sametya zakro, vedaM vadannAtmani dambhavakraH / saMpranayAmAsa nigodajIva - vicAramevaM gururuccacAra // 63 // ekaikazo'saMkhyanigoda bhAjAM, golA asaMkhyA akhile'pi loke / jAnIhi caikaikanigoda madhye, jIvAnanantAniti sUrirAha // 64 // vijJAya pRSTAsurathAmarendra !, saMbhASitaH svIkRtastrIyarUpaH / sUriM namaskRtya tadAlayasya, dvAraM parAvartya jagAma dhAma // 65 // gItArthaziSyaM svapadaM pradAya, samAdhinA yognazanaM vidhAya / dyAmApa saMdhAya caturvidhAya saH kAlikaH sUrivaraH zivAya // 66 // - ( zArdUlavikrIDitavRttam ) , itthaM kAlika rirAjacaritaM samyakathAyA mayA, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vRddhAyA avagamya ramyamahimaM saMkSepato bhASitam / ye kalpAgamavAcane sakjiyA vyAkhyAnti varSaM prati, t va che zrImanto vibudhaje tilakatAM labdhvA zivaM yAnti te // 67 // // iti kAlikAcAryakathAnakaM samAptam // maMgalamastu zrIsaMghasya // // zrIH // 1 // For Private And Personal Use Only kaLA ane zAstrIya daSTie sarvAga suMdara bhagavAna mahAvIrasvAmInuM triraMgI citra 14"x10"nI sAijha: ArTa kArDa upara triraMgI chapAi : sAnerI oNrDara : bhUlya-yAra mAnA : ( TyAsa artha hoDha mAno bhuTTo ) zrI jainadhama satyaprakAzaka samiti ziMgalArdhanI vADI, ghIghaMTA, sabhahAvA.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nareDAnA eka prAcIna dhvasta maMdirano paricaya jenapurI amadAvAdanA sImADe ja naroDAmAM eka prAcIna jinamaMdira jamInamAM dabAyela che. keI dharmapremI sakhI gRhastha eno uddhAra karAve! lekhaka-pU. muni mahArAja zrI. nyAyavijyajI amadAvAdathI pUrva dizAmAM nareDA nAmanuM eka gAma che. A gAma atyAre te nAnuM che. paraMtu pahelAM A eka mahAna nagarI hatI ema kahevAya che. suprasiddha nalarAjAnI niSadha nagarI hovAnAM apUrva mAna, gaurava ane pratiSThA A gAmane karNopakarNa prApta thayela che. purANakAlIna A nagarInA ItihAsa upara prakAza pAthare evAM pramANamAM eka pramANe A nagaranivAsIoe zodhI kADhyuM che. A pramANa e che ke nalarAjAnA samayanuM mahAdevajInuM maMdira-mahAdevajI ahIM che. yadyapi A maMdira to tana arvAcIna-vIsamI sadInuM ja che, kintu mahAdevajInuM liMga teo prAcIna batAve che. A sivAya atyAre gAma bahAra uttara ne dakSiNa tarapha nalarAjA ane damayantInA TIMbA sAmasAmA che. A TIMbAne ahIMnA rahevAsIo nalarAjAnA samayanA kahe che. A te nareDAnI purANakAlika prAcInatAnI vAta thaI. nagaranuM purANakAlIna nAma niSadha nagarI hatuM. niSadhanagaranuM eka purANa paNa che. paNa mane te jovA nathI malyuM eTale te saMbaMdhI vadhu lakhavAnuM mekapha ja rAkhuM chuM.. have ApaNe ahIMnAM jenonAM prAcIna sthAna tarapha dRSTipAta karIe-ahIM atyAre eka arvAcIna zikharabaMdha bhavya maMdira che. A maMdira zeTha haThIsiMha kesarIsihe baMdhAvyuM che; ane dekharekha paNa temanI ja hatI. A maMdiramAM je mUrtio birAjamAna che temAM keTalIka to arvAcIna che jyAre keTalIya prAcIna bhavya ane manohara mUrtio che. yadyapi temanA zilAlekha nathI dekhAtA eTale ApaNe e jinavareMdra devanI mUrtionI prAcInatAne cokkasa samaya niNata na karI zakIe, paraMtu mulanAyaka zrI pAzvanAthajInI mUrti, ke je jamInamAMthI nIkaLI che te prAcIna ane manohara che. mUrtinAnI che chatAMye dIvya, tejasvI, manohara, prabhAvazAlI ane AkarSaka che. AvI ja rIte bhagavAnanA jamaNA gabhArAmAM birAja mAna zrIpadmAvatI devInI mUrti paNa prAcIna che. kharI rIte to A zAsanadevInI mUrtine camatkAra, prabhAva ane pratApane lIdhe ja A sthAna jenomAM prasiddha che. keTalAka ajene suddhAM ahIM mAnatA mAnI jAya che. niraMtara seMkaDonI saMkhyAmAM bhAvika jene-nAnA nAnA jene saMghe ahIM Ave che, prabhunAM darzana pUjana ane zAsanadevInI vividha mAnatAo kare che, jene lIdhe A nAnakaDA gAmamAM roja meLA jevuM ja rahe che. nareDAnI AjanI renaka, vepAra ke For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ ra76 ] zrI jene satya prakAza [varSa 7 vastI rahI che te paNa A jaina tIrthanA pratApe ja che ema kahIe to kAMI paNa atizayokti nathI. zAsanadevI padmAvatInI mUrtinI pAse ja padmAvatI mAtAnI eka nAnI mUrti che. vAstavika rIte A mUrti padmAvatI mAtAnI lAgatI nathI paraMtu atyAre je paraMparA pracalita che te AdhAre ja A nAma ApyuM che. A mUrti nIce prAcIna zilAlekha che, jene bhAvArtha A che--"142 0mAM amadAvAda najIka (samIpa) rAjapuranivAsI zrAvake serIsAnA pArzvanAtha prabhujInA jinAlayamAM A mUrti sthApita karI che pratiSThApaka tapAgacchanA..... che" nAma nathI vaMcAtuM arthAta A mUrti serIsA upara AvelI AsmAnI sulatAnanA samaye tyAMthI rakSaNuthe ahIM nareDAmAM lAvavAmAM AvI haze. ahIM paNa rakSaNArthe tene jamInamAM dATI dIdhelI te AjathI se varSa upara padmAvatI mAtAnI moTI mUrti sAthe jamInamAMthI nIkaLela che. huM ahIMnA zilAlekha saMbaMdhI AgaLa upara lakhavAnuM mulatavI rAkhI ahIMnA eka prAcIna maMdirane paricaya ApavA dhAruM chuM. - arvAcIna jaina maMdiranI najIkamAM ja phalAMga dUra tapodhana brAhmaNone vAsa che, jyAM teo khAsa karIne rahe che. temanA vAsamAM eka maTe UMce TIMbo che. ahIM zarUAtamAM DuM khodakAma karatAM eka suMdara prAcIna jaina maMdiranAM zikhare dekhAvA lAgyAM. paraMtu jaina saMghanI bedarakArI, upekSA ane ALasane lIdhe A khodakAma AgaLa vadhatuM aTakI gayuM. khodAyelA bhAga upara paNa dhULa pharI vaLI ane eka amUlya prAcIna jaina maMdira bhUgarbhamAM ja rahyuM. jyAre A gAmavAsione paththaranI jarUra paDe ke tarata ja e khodAyelo bhAga khedI ekAdI moTI paththarazIlA laI Ave. koIne caTaNI vATavA, kaeNza ghasavA, kapaDAM dhovA mATe paththaranI jarUra paDe tyAre gAmavALA mATe to A eka paththaranI khANanuM kAma Ape che. - je kAMI bodakAma thayeluM temAMthI nAnI nAnI derIonAM zikhare, tenI taraphanA paththaro ke zilAo nIkaLelI che. A zilAono eka Dhagale tyAM paDe che, jemAM ghaNue nAnA nAnA paththare paDyA che. bajAra vacce eka makAnanA khUNumAM jaina maMdiranI nAnI derInuM zikhara caDeluM che. gAma bahAra moTuM taLAva che. e taLAva mATe majabUta pIlara joIe to jena maMdiranA zikharano uparano bhAga caDI dIdho che. AvI ja rIte tapAdhana vAsamAM ghaNAM gharomAM A maMdiranA pattharane upayoga thayela che. TIMbAnA je bhAganuM khodakAma thayeluM che tyAM A maMdiranAM toraNa, gabhArAno uparano bhAga-kuMbhI, maMdiranA thAMbhalAnA paththaro tyAM paDelA che. vacamAMnA gumbajanA nAnA nAnA TukaDAo paNa paDayA che. pharatI derIonA pAchaLanA zikhara uparanI vividha AkRtio tyAM paDelI che. temaja jyAre jyAre vadhAre varasAda paDe che tyAre jamInamAMthI nAnI nAnI mUrtionA khaMDita bhAge paNa upalabdha thAya che. ame tyAMthI jinezvara bhagavAnanI nAnI khaMDita mUrtinuM mastaka tathA bIjI mUrtionAM mastake lAvyA chIe. kahe che ke AvI mUrtio te ghaNuM ya nIkaLe che. pahelAM paNa ahIMthI mUrtio nIkaLelI, paraMtu te khaMDita hovAthI sAbaramatImAM padharAvI dIdhelI che. AvI rIte vistArathI jotAM ema lAge che ke ahIM eka bAvana jinAlayanuM prAcIna maMdira hovuM joIe. For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir arka 4 ] naroDAnA ghvasta madiranA paricaya [ 277 ] khedanI vAta te! e che ke amadAvAda ke je jainapurI kahevAya tyAMthI dara varSe hajArA jenA ahIyA Ave che. chatAM kAI paNu bhAvika mahAnubhAve A tarapha lakSya ApI A maMdirane prakAzamAM lAvI jIrNoddhAra mATe prayatna nathI karyuM. amadAvAdanA dharmAM premI bhAvika dhanADhaya-jaina sadhanI pahelAmAM pahelI pharaja che ke A madirane prakAzamAM lAve. vidharmIenA bhayathI keTalAMe saikAMothI bhUgarbhamAM rahelA A kaLAmaya prAcIna jinamadirane bahAra lAvI AjanA pracArayugamAM gujarAtane prAcIna kaLA, bhakti ane zraddhAnAM darzana karAvavAnI anivArya AvazyaktA che. jainasadhanI suprasiddha peDhI--ANaMdajI kalyANajInI peDhI jainapurImAM che. tenA pratinidhie saveLA jAgRta thaI A puNya kAryanA bhAra upADI lai A bhavya jinamadirane prakAzamAM lAvavAnuM puNya upArjana kare e sUcanA vadhu paDatI nathI. mane Azraya te| e thAya che ke amadAvAdanI najIkanA A bhavya madira pratye jaina saMghe kema duCkSya karyuM haze ? khera, je thayuM te thayuM. have samaya na kADhatAM A madiranA kheAdakAmanuM kArya jaladI ja zarU thAya ema IcchuM chuM A lakhatI vakhate gujarAta purAtattvanA bhUtapUrva AcArya ane itihAsanA sAkSara sujJa jinavijayajInA vicAra! TAMkI A lekha pUrNa karuM chuM. "xxx maMdiranirmANu pAchaLa te kAlanA jainAcAryoe je ATalA badhA viziSTa bhAra ApyA che ane kArya dvArA puNyaprAptinI mahattvAkAMkSA jAgrata karavA mATe zrAvakAne temaNe je satatarUpe lakSmInI sArthakatA upadezI tenA lIdhe jaitAe Aja sudhImAM gujarAtamAM hajArA jaina maMdire badhAvyAM ane lAkhA jainamUrti sthApita karI-karAvI. gujarAtanAM gAme gAma ane nagare nagara nAnAM meTAM asaMkhya jaina madiza baMdhAyAM; ane e rIte gujarAtanI sthApatyakaLAnA addabhuta vikAsa sadhAyA. e suMdara ane suramya madirAnA astitvathI gujarAtanAM keTalAMe kSudra gAmeAne paNa nagaranI zAbhA prApta thaI, ane nagarene peAtAnI suMdaratAmAM svargIpurInI viziSTa AkarSIkatA maLI. durbhAgye gujarAtanAM e divya devamadirA ane bhavya kaLAdhAmeAnA vidharmIonA hAthe vyApaka vidhvaMsa thaI gayA che, ane Aje te tene hArame hisse paNa vidyamAna nathI. chatAM je kAMI theADA dhaNA avazeSa| bAkI rahyA che temanAM danathI gujarAtanI sthApatyakaLAne Aje ApaNane je kAMI yatkiMcit smRtisaMtASa thAya tevA AlhAda thaI zake che te mATe ApaNe jainAne ja upakAra mAnavA joie. '' ( gujarAti graMthakAra saMmelana-1938-vyAkhyAna mAlA) ( gujarAtanA jainadharma vyAkhyAna ) A vacane narADAnA dhvasta maMdiramAM ApaNane pratyakSa dekhAya che. amadAvAdanA ja kAI dilera dAnI dharmI gRhastha dhAre te A prAcIna jinamadirane prakAzamAM lAvI jainazAsananI prabhAvanA karI zake tema che, temaja samasta gujarAtane eka prAcIna bhavya kalAmaya maMdiranAM darzona karAvI zake tema che. amane paNa A maMdiranAM darzanane lAbha malye temAM amadAvAdanI mAMDavInI poLanI nAgajI bhudharanI peALanA utsAhI jaina saMdha ja nimitta bhUta che. temanA AgrahathI eka nAnakaDA sadha sAthe ame tyAM gayA, rekAyA ane maMdiranAM darzanane lAbha meLavyA. A madirane prakAzamAM lAvavAno kAI dharmavIra lAbha lye e zubhecchA sAthe viramuM chuM. For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ke za la de za nI pu rA ta na rA ja dhA nI zrAva sti (vartamAna saheTa-maheTa) [itihAsaprasiddha eka purAtana jaina nagarInuM aitihAsika vivaraNa] saM-zrIyutanAthAlAla chaganalAla zAha, pAlanapura suzrAvakADhayA zrAsvatIha bhuvi vidhutaa| nagarI yatpuraH svarginagarI na garIyasI // -AcAra pradIpa-226 (puNyasArakathA) - bhAratavarSanuM A purAtana ane aitihAsika nagara ayodhyAnI uttare ane balarAmapura sTezanathI bAra mAIlanA aMtare vartamAnamAM khaMDera hAlatamAM Avela che. zrAvastinI dakSiNa dizAe phaijAbAda ane uttaramAM nepAla rAjya, pUrvamAM gauDA ane pazcimamAM baharAyama Avela che. A samRddhizALI nagara nAza pAmyA pachI hAlamAM te sthAnane "saheTa-maheTa ka kilAnA nAmathI oLakhAvavAmAM Ave che. zrAvastimAM trIjA jaina tIrthakara saMbhavanAthano janma thaela hato. tema aMtima tIkara mahAvIrasvAmInuM caturmAsa ane mahAtmA gautamabuddha sAthene zAstrArtha A sthAne thaela hatA. rAjaputra jamAlI ke je zramaNa bhagavAna mahAvIra devathI cauda varSa bAda pahelA nihnava tarIke thaela temanI utpattinuM sthAna A nagara hatuM. ( sthAnAMgasUtra-587.) cInAI yAtrI phAhiyAnanI noMdha. prakhyAta cInAI yAtrI phAhiyAna I. sa. nI cothI zatAbdimAM bhAratanA pravAse Avela te samayanA zrAvastinagaranI noMdha nIce mujaba temanA pravAsamAM le che - kezaladezanI rAjadhAnI zrAvastimAM huM jyAre gayo te vakhate A nagaranI paristhiti nAzakAraka hatI. A samaye nagarane adhikAra rAjA prasenajitano hatA. jetavana vihArathI 70 mAgala dUra pazcimamAM jenonI sAthe zAstrArtha karela. (paraMtu temAM kAno parAjaya thayela te jaNAvela nathI.) vaLI jaNAve che ke zAstrArtha thayela sthAna para sATha hAtha UMce vihAra hatA. temAM buddhadevanI mUrti hatI. tenI joDe saDakanI pUrva dizA tarapha eka jainamaMdira hatuM. tenA upara buddha vihAranI chAyA paDatI. A sthAna chAyAgata nAmathI oLakhAtuM. tyAM pUjArI AvI maMdiranI vyavasthA dhUpa-dIpa karatA. ane vadhumAM jaNAve che ke madhyadezamAM 96 pAkhaMDono pracAra che, je A leka tema paralakane mAne che. temanA sAdhusaMdha che. te bhikSA kare che. mArgomAM dharmazALAo sthApita karelI che tyAM yatio vAsa kare che. tyAM AvanAra musApharone khAvA ApavAmAM Ave che. 1. cInAI yAtrI phAhiyAna kA yAtrA vivaraNa, parva 20, nAgarI pracAriNI sabhA, kAzI. For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ke 4 ] cInAi yAtrI huenasAga prakhyAta cInAi yAtrI huenasAMga i. sa.nI sAtamI zatAbdanI zarUAtamAM bhAratamAM Avela te samaye te zrAvastimAM gaela. A samaye A zahera teNe ujjaDa hAlatamAM joyuM hatuM. huenasAMga A sthAnanI " jetavana mAnesTrI ' tarIke peAtAnA vivaraNamAM noMdha le che.ra jainadharmanA pracAra zrAvasti Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | 279 ] i. sa. pUrve chaThThI zatAbdi daramyAna zramaNa tIrthaMkara mahAvIrasvAmI peAtAnA ziSyA sAthe A nagaramAM Avela hatA. te samaya pahelAM A sthAnamAM jainadhama dAkhala thaI gaela tenA ullekhA jeneAnA purAtana sAhityaprathAmAMthI maLI Ave che. I. sa. pUrvethI mAMDI che. sa,nI teramI zatAbdi sudhInA madhyabhAgamAM A bhUmi para aneka nigraMthe, zramaNA ane yationA vihAra sArA pramANamAM thatA, temanA upadezathI ahIMnA rAjyakartAe jainadhama aMgIkAra karyAMnAM aitihAsika pramANA maLI Ave che je AgaLa upara batAvela che. zrAvastinagaranA bhUtakALane ItihAsa jaina sAhityamAMthI maLI Ave che paraMtu te samaya pachInA aitihAsika ullekhA, zilpakaLA, zilAlekhA, sikkAe ane rAjyakartAone samaya tema nagarane nAza kevI rIte thayela vagere bAbateA para prakAza pADavA jarUrI che. purAtana jinamaMdira A sthAna jaina tIrthaMkara sa'bhavanAthanI janmabhUmi gaNAya che. ahIMnA TemarI Da nAmanA daravAjAnI najIkamAM maheTane pazcima bhAga Avela che, tyAM sarakAra taraphathI thayela khAdakAmamAM eka madira, je tyAMnA leAkA sAmanAtha" (saMbhavanAtha) nAmathI oLakhAve che te khaDaeNra hAlatamAM maLI Avela che. sana 1875-76 ane sana 1884-85 nI sAlamAM DaeNA. hAe A jagyAnuM zodhakheLanuM kAma zarU karyuM, para Mtu tenuM varNana TraeNka ane saMbaMdha vinAnuM hatuM. tema bahAra pADelI yeAjanA kaMI paNa khulAsAvALI nathI. bhinna bhinna samayanA cekaDA athavA vizeSa gheMTAnA caNataravALA jaththAnuM te khaMDera che tethI cekasa nakazAnI madadathI paNu yogya varNana ApavuM kaMI sheluM nathI. For Private And Personal Use Only DaoN. hAe A sthAnanI bahAranI bAjIneA nakaze| lIdhela che, temAM pUrva taraphane bhAga pUrvathI pazcima pa9 phITa ane dakSiNathI uttara 4 phITa evI laMbAI paheALAIvALuM lakh cerasa cogAna che, ema batAvela che. tenI cetarapha sADA AThe pIDha paheALA tathA nava jhITa jADAIvALI bhIMta Avela che. bhIMta bhAMgelI IMTAthI banelI che. A diranI IMTAnI aMdara prAcIna samayanuM kAtarakAma thaeluM che. ane te vakhatanA kha'DerAmAMthI seAlanAtha ( saMbhavanAtha ) nA maMdiranuM upara pramANe varNana Apela che. bhIMtanA uttama-pazcima ane dakSiNa-pazcimamAM e laMbaceArasa eraDA maLI Avela che, ke jyAM AgaLa keTalAMka zilpakAme surakSita maLI Avela che. A jaina madira labacArasa ceAgAnamAM banAvela hatuM. temAM javA mATe sADI trevIza pITa lAMbA ane bAra phITa cAra IMca paheALAIvALAM pagathIAMnI hAra gALAkAre che. madiranA kaiTaleAka bhAga Ubhela sthitimAM che, temAM eka ghuMmaTaAkAranuM zikhara che je padmANa rAjyakALanI banAvaTane dekhAva Ape che. zAkhALa khAtA 3. huenasAMga kA cAtrA vivaraNa,
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ ra80 ] zrI jaina satya prakAze [varSa 7 taraphathI sana 1900 nI sAlamAM jyAre A sthAnanI zodha karavAmAM Avela te samaye A sthAnanA pUrva ane dakSiNa taraphanI bhIMtane bhAga tathA aDadhuM zikhara paDI gaela hatuM. maMdira jaina tIrthakara saMbhavanAthanuM hatuM paraMtu zodhakhoLakhAtAe pUratI tapAsa karyA vinA somanAthanuM maMdira jaNAvela che. musalamAna lekee A zahera jItyuM te samaye A maMdiranA keTalAeka bhAganA avazeSone nAza karyo hato. A maMdiranA nIcenuM jamInanuM taLIuM bahAranI bAjuethI tapAsatAM hAlanA maMdirathI jUnA samayanuM lAge che. ane bhoMyataLIyAnA uttara taraphanA bhAgamAM eka vadhArAnI bhIMta Avela che. purAtana jaina mUrtio. sana 1874-76 mAM A purAtana sthAnanuM khodakAma zedhakhoLa khAtA taraphathI zarU karavAmAM Avela temAM "maheTa" bAjunI pazcima dizA taraphathI khodakAma karatAM jenenA trIjA tIrthakara saMbhavanAthanA maMdiramAMthI keTalIka mUrtio maLI Avela, temAM eka mUti tIrthaMkara sumatinAthanI paNa maLI Avela che. sana. 1884 nI zodhakhoLamAMthI eka zilAlekha saMvata. 1176 nI sAlane maLI Avela che temAM jaNAvela che ke-kanojanA rAjA madana pALanA maMtrI vidyAre eka maTha banAvela che. A lekhane lakhanau myujhiyamamAM rAkhela che. sana. 1886 mAM zodhakhoLa khAtA taraphathI zodhakhoLa thatAM jenenI cha mUrtio ane be zilAlekho maLI Avela te lakhanau myujhiyamamAM rAkhavAmAM Avela che. sana. 1908 nI sAlamAM TemarIMDa nAmanA daravAjAthI keTalIka dUrInA aMtare zodhakhoLa khAtAne be purAtana mUrtio maLI Avela che. (1) padmAsane tIrthakara RSabhadevanI akhaMDita mUrti be phUTa sADA cha IMcanI uMcAIe ane banne bAjue bIjA trevIsa tIrthaMkara pavAsane che. (2) bIjI eka jaina tIrthakaranI mUrti padmAsane che temAM baMne bAjue trevIsa tIrthaMkaranI mUrtio kotarAela che. tenI palAMThInA nIce pabAsanamAM baMne bAjue be siMha ane vaccenA bhAgamAM dharmacakra ketarAyela che. ukta mUrtine DAbA hAtha khaMDita hAlatamAM che. A uparAMta padmAsane tIrthakaranI eka mUrti eka phiTa traNa iMcanI uMcAInI che temAM tene pabAsananA bhAgamAM banne bAjue be sihe ane vaccenA bhAgamAM "dharmacakra" kAtarAela che. purAtana jaina mUtionI zilpakaLA saheTa-maheTa ane zrAvasti nagaranI zodhakhoLamAMthI keTalIeka jaina mUtio ane pabAsanavALA avazeSo maLI AvyA che. temAM naMbara.1 nI mUrti tIrthaMkara RSabhadevanI I. sa. pUrvenA samayanI che. tenI zilpakaLA khAsa dhyAna kheMce tevI che. mUrtinA pabAsananA bhAgamAM baMne bAjue be siMhe ane vacce dharmacakra katarAela che. pabAsana para mRti padmAsane dhyAna mudrAmAM sthita che. mUrti gherA pILA pattharamAM kotarAela che. mUrtinA pabAsananI jamaNI bAjue jamaNuM hAthamAM vAjiMtra sahita eka devanI AkRti Avela che. tema DAbI bAjue baMne hAthe bhaktipUrvaka namaskAra karatI eka devInI AkRti kotarAela che. madhyamAM jina tIrthakaranI mUrti padmAsane che. mUrtinA mAthAnA TocanA bhAgamAM sIdhI lITInA hArevALA vALa che. mUrtinA kAna moTA AkAre che. baMne bAjunA kAnanA bhAganI 3 AkalejIkala sarve opha inDiyA, enyuala rIporTa, 1907-87 pR-113-116 For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 4 ] zrAvati [ 281] peThe mAthAnA vALAne ja khaMbhA sudhI laTakata che. mUrtinA uparanA bhAgamAM eka vicitra AkRti Dhola vagADatI hoya tevI rIte sUtelI jaNAI Ave che. mUrtinI baMne bAjue be cepadAre vAjitra sahita UbhelA che. Asanane bAkIno bhAga cAra lAInamAM nAnA AkAre dhyAnamudrAmAM beThela vIza tIrthaMkarathI jaNAI Ave che. trIjI lAInanI AgaLa be hAthIo kamaLamAM goThavelA ane temanA upara babe mANaso beThelA evI AkRtio dekhAva Ape che. hAthIo madhyamAM Avela AkRtionA mathALAnA bhAga tarapha jaNAya che. - A sivAya naMbara 2 nI mUrti paNa zilpakaLAnA namUnA rUpa che. A banne mUrtio I. sa. pUrvenA samayanI che.* I. sa. pUrvenA samayanI uparokta baMne mUrtio sivAya bIjI agiyAra mUtio nAnI mATI nIkaLavA pAmela che. AmAMnI ghaNI mUrtio akhaMDita sthitimAM che. De. kUtararanA rIporTa uparathI ema mAluma thaI zake che ke-agiyAramI zatAbdi sudhImAM zrAvastimAM jainadharma sArI rIte unnati para hato. A matio lakhanaunA myujhIyamamAM rAkhavAmAM Avela che. (jarnala opha dhI rela eziyATIka sAsAyaTI, 1908). jena mUtio paranA zilAlekha saheTa-maheTa yAne zrAvasti nagaranA khodakAmamAMthI I. sa. pUrvenA samayanI be mUrtio sivAya bIjI agiyAra matio maLI Avela che. temAMnI pAMca murtio para zilAlekha ketAela che. (1) saMvata. 1133 zrI vimalanAthanI mUtino zilAlekha. (2) saMvata. 1182 zrI vimalanAthanI bIjI mUtino lekha. (3) saMvata. 1125 zrI neminAthanI mUrtine zilAlekha. (4) saMvata. 1112 eka nahIMoLakhAyela mUrtine lekha. (5) saMvata. 1124 zrI RSabhadevanI mUrtine zilAlekha. jaina rAjyavaMza zrAvastimAM madhyakAlIna yugamAM thaI gaela jena rAjAo. (1) I. sa. 900 moradhvaja yAne mayUradhvaja. (2) I. sa. 925 mahArAjA haMsadhvaja (3) I. sa. 950 mahArAjA makaradhvaja (4) I. sa. 85 mahArAjA sudhAnadhvaja (5) I. sa. 1000 mahArAjA suharIladhvaja DaoN. kaniMgahAma-Arkiolojikala sarve opha InDIyA vaeNlyuma 11 mAM jaNAve che ke-prAcIna zrAvastinA saMbaMdhamAM vizeSa varNana A che ke tenuM pAchaLathI nAma "maMdikApurI" hatuM. temAM prasiddharAjA moradhvaja yAne mayUradhvaja, haMsadhvaja, sudhAnadhvaja ane suhaladhvaja rAjyakartAo thaI gaela. AmAMnA mahArAjA suhaladhvaja-mahamada gijanavIne 4 jarnala opha dhI royala eziyATIka sesAyaTI, 1908. A. Fuhrer, E. W. Smith & J. Burgess-The Sharqi Architecture of Jaunpur. Calcutta 1889. For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 282 ] zrI jena satya prakAza [varSa 7 samakAlIna hato. ane sabAra masAudane zatru hato. mI. beneTe A rAjyanuM kuTuMba jaina hatuM tema javela che. jena rAjA suhiladhvaje saiyada sAlArajaga sAme karelI caDhAI rAjA suhadhvaja yAne suhiladhvaja zrAvastinA jena rAjAomAM chele rAjA hatA, teNe gauDAthI pUrva ane dakSiNa dizAthI bAra mAIlanA aMtare Avela "narAvaja" khAtenI mahAna laDAImAM saiyada sAlArajaMgane hAra ApI tene mArI nAkhela hato. A rAjAne sahadhvaja nAmathI oLakhAve che. (rDA. kUhararaavadha gejheTIara vaeNlyuma 2 pRSTha 308). paraMtu kharI rIte tenuM nAma suhiladhvaja hatuM. A rAjAnA cAlIsa varSa bAda ahIMnA jaina rAjyavaMzano nAza thaela. tema te pachInA keTalAka samaya pachI A zaherano nAza thaela. tyArathI A purAtana sthAnane saheTa maheTa nAmathI oLakhAvavAmAM Ave che. (Da. kUtarara avadha gejheTIara vaeNlyuma 3, pRSTha 283-284). ema kahevAya che ke-saheTa-maheTanA jena vaMzamAMthI gorakhapuranI rAtpI nadI upara managaDha nA Domano udaya thayo, e ja vaMzamAM prasiddha rAjA ugrasena thaI gayA jeoe DemariDIha" nAmanA nagarane vasAvela, paraMtu vartamAnamAM te nagara phakta eka TIlAnA AkAre rahela che, je gauDAthI phejAbAda jatI saDaka upara Avela che. jena rAjAonA saMtAna * kanojamAM bauddhadharmanA rAjAonA vaMzanA aMta pachI thArUjha Tharus nAmanA leke DuMgarIomAMthI nIkaLI AvyA ane ayodhyAmAM vasavATa karyo. badrInAtha yAne badrInArAyaNanA AsapAsanA parvatomAMthI rAjanagaranA rAjyakartA zrIcaMdrane uparanA dUra rahela bauddha lekee bolAvyA. rAjA zrIcaMdra thAOM lekene pAchA kADhI mUkyA, ane uttara tarapha kUca karatAM caMdrAvatIpura (zrAvasti) je hAla saheTa-maheTa kA kIllAne nAmathI oLakhAya che te zahera teoe vasAvyuM. rAjA zrI caMdrano pautra jemaNe musalamAnone laDAImAM harAvela che temanuM prakhyAta nAma suhiladala che. tyArabAda thoDA samaya pachI kanojanA rAjA caMdradeva somavaMzIe saheTa-maheTa jItI lIdhuM. ane suhiladalanA kuTuMbanA sUryavaMzI rAjAonA saMtAna sImalA tarapha cAlI gayA ke jyAM temanA vaMzaje atyAre paNa hayAtI dharAve che. rAjA suhiladalanA kuTuMbIo jenadharmane mAnanArA hatA. lesana nAmanA vidvAnane jaNAvyA mujaba kanojanA pAchaLanA samayanA rAjyakartAnA vaMzanA vRttAMtamAM eka zilAlekhanuM varNana Ave che. A zilAlekhamAM rAjA zrIcaMdradevanuM vRttAMta A pramANe che-rAThoDa vaMzanA pahelA rAjA ke je I. sa. 1072 mAM gAdIe AvyA teo kesala (zrAvasti) ane ayodhyA nAmathI pavitra sthAnanA saMrakSaka banyA. upara mujaba traNa vRttAMto ApaNI pAse che te rItenI tulanA judAM judAM anumAnamAMthI jaNAI Ave che. ( InDIyana enTIkyurI volyuma 2 pRSTa 12-13 ) zrAvatinA saMzodhanakAryamAM vadhArAnAM pustake. 1. A. Fuhrer-The Monumental Antiquities and Inscriptions in the North -Western Provinces and Oudh. (Archeological Survey of India, New Series Vol. 11) Allahabad, 1891. 2. W. W. Hunter.-The Imperial Gazetteer of India. Second edition Vol. XII. 1885-57, & W. C. Benett. Note connected with Sahet-Mahet, Indian Autiquary Vol. 2 P. 12-13. For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMkhavAla gotrakA saMkSipta itihAsa lekhaka : zrIyuta agaracaMdajI nAhaTA, saMpAdaka " rAjasthAnI" osavAla jAtimeM gotroMkI saMkhyA anya sarva jAtiyoMse adhika hai / para inakA itihAsa itanA andhakArameM hai ki kisI bhI gotrake viSayameM nizcitatayA koI bAta nahIM kahI jA sktii| isakA pradhAna kAraNa hamArI upekSA hai / apane pUrvajoMne to itihAsa surakSita rakhane ke liye baDe bhArI prayatna kiye the, pratyeka gotravAloMke bhATa, matheraNa, vaMzAvali-lekhaka rahate the aura unako kevala aitihAsika noMdha rakhaneke liye hI bahuta sA dravya diyA jAtA thaa| janma, vivAhAdi ke upalakSameM unake Ayake lie kaI rIti-rasmeM ( lAgadAye ) kAyama kI gaI thIM, aba bhI mAravAr3a AdimeM jaba bhATa AtA hai to usakA bar3A bhArI Adara kiyA jAtA hai, unako 'bhATa rAjA' ke nAmase saMbodhita kiyA jAtA hai, khAneke liye bahuta taiyAriyAM kI jAtI haiM aura janma, vivAhAdikI noMdha likhaneke bAda vidAike samaya vastrAlaMkAra pavaM nagada rUpaye meTa kIye jAte haiN| acche Asana para baiThAkara kuTumbake saba loka ikaTThe hokara unase apanI pUrvaparamparAkI nAmAvali sunate haiM / saba kucha hone para bhI jisa uddezyase unakA itanA Arthika Adara kiyA jAtA hai aura dravya vyaya kiyA jAtA hai usakI saphalatAke liye hameM tanika bhI dhyAna nahIM hai, yahI eka Azcarya evaM khedakA viSaya hai| ____isI prakAra matheraNa loga bho jo pahale zithilAcArI jaina yatiyoMse bane the, jaina the, para hamArI upekSAse ve aba zaiva bana gaye haiN| bhojakoMko bhI hajAroM rupaye prativarSa aba bhI " tyAga" Adi dAna dakSiNAmeM diye jAte haiM, ve osavAloMke hI yAcaka kahe jAte haiN| ve bhI pahale jaina mUrtiyoMkI pUjAsevA karate the, jainadharmase bhI unakA ghaniSTa sambandha thA, para aba ve bhI jainadharmako chaur3a baiThe hai| isIke kAraNa maMdiroMkI pUjA vidhise nahIM hotI, AzAtanAoMkA Adhikaya aura Aye dina jhagaDe phasAda ho rahe haiN| bhojakoMmeM kaI sukavi ho gaye haiM jinhoMne osavAla jhAtike dAnIyoMkI prazaMsAmeM bahutase chaMda kavittAdi banAye the para hame unakA bhI patA taka nahIM hai| .. hamArI upekSA ke kAraNa jisa nimattase bhATa Adi vaMzAvali lekhaka hajAroM rupaye hamArI samAjase lete haiM usakI ora unhoMne bhI vaisA manoyoga nahIM diyA aura pUrvakAlIna itihAsa manamAnA kapola kalpita banA DAlA, jisakI kalpanAne jaisA sujhAyA likha DAlA / phalataH bhATa aura gacchake zrIpUjyoM AdikI vahiyoM meM paraspara koI milAna nahIM hai / eka hI gotrakI utpattike viSayameM bhinna bhinna pravAda najara Ate haiN| aisI andhAdhundhI evaM avyavasthAke kAraNa vAstavika itihAsa durlabhasA ho gayA hai| ghaTanAke samakAlIna likhita itihAsa For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 284 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 7 to milatA nahIM aura pIchale pravAda itane virodhI evaM asaMgata pratIta hote haiM ki kisako saccA mAnA jAya ? buddhi kucha kAma hI nahIM detI / CC itanA prAsaMgika nivedana karaneke pazcAt aba mUla viSaya para Ate haiM / kharataragaccha meM 15 vIM zatAbdimeM kIrtiratnasUrijI bahuta vidvAna evaM prabhAvaka AcArya hue haiM / unakI ziSyaparamparA aba bhI 500 varSa honepara bhI avichinna rUpase calI A rahI hai / vizAla ziSyasaMtatike kAraNa unakA nAma 'kottiratnasUrizAkhA" nAmase prasiddha hai / unakI ziSyaparamparAmeM zrIjinakRpAcaMdasUrijI labdhapratiSTha AcArya the, jinakA saM. 1994 meM svargavAsa huA hai evaM unake dokSita sAdhu-sAdhvI acchI saMkhyA meM vidyamAna haiN| una kRpAcaMdasUrijI ( pUrva yati avasthA ) kA bIkAnera meM upAzraya hai usameM hastalikhita evaM mudrita graMthoMkA acchA saMgraha hai / hastalikhita granthoMmeM 1 guTakAkAra grantha aura eka TippanAkAra saMkhavAloMkA vahIvaTa hai usameM kIrtiratnasurizAkhA aura saMkhavAla jJAtikA mahattvapUrNa itivRtta likhA hai, evaM hamAre saMgrahameM isa viSayakA eka patra hai / isa lekhameM unhIMke AdhArase saMkhavAla gotrakA itihAsa diyA jAtA hai / cahuANa vAsa ( jJAti) devaDA gotra, mUla nADulake nivAsI tukauMke bhayase svarNagiri Akara raheM / alAuddInane gherA DAla apane adhikArameM kara liyA / kAnhaDade vIragatiko prApta hue| usake putra vIramadeke putra lakhamasI bhayase saMkhavAlI nagarImeM jAkara rhe| vahAM eka jainAcArya padhAre, unhoMne lakhamasIko pratibodha dekara zrAvaka banAyA / lakhamasIse saM. 1245 meM saMkhavAlI grAmase saMkhavAla gotra prasiddha huA / gotradevI 3 - prathama saMkhavAlI, 2 sAvitrI, 3 aMbikA cauthA svarNagirikA kSetrapAla / lakhamasI putra saccA putra narasiMha putra dhannA putra dhanapAla putra rAjasI putra AMbavIrake putra kocara hue inase saMkhavAla gotra bahuta vistAra pAyA / ataH zilAlekhoM evaM prazastiyoMmeM sarva prathama inhIMkA nAma pAyA jAtA hai / isakA anya kAraNa yaha bhI hai ki kharataragacchase saMkhavAla gotrakA sambandha yahIM se prAraMbha huA / isa sambandhakA kAraNa vaMzAvaliyoMmeM isa prakAra batalAyA gayA haikocarazAhane koTaDe (koraTA ) evaM saMkhavAlImeM jaina mandira banAye saMkhavAlI AdinAtha maMdirake nirmANa honepara pratiSThAke samaya unake kulaguru kisI kAraNavaza samaya para vahA~ nahIM pahu~ca sake taba apanI patnI kalyANadevIke kathanase kharataragacchAcArya jinezvarasUrike hastakamalase pratiSThA karavAI, tabhI se saM. 1313, se kocaraMzAha kharataragacchake anuyAyI ho gaye / inake pazcAt unakI vaMzaparaMparAkA sambandha kharataragacchase rahane lagA / Age calakara isI vaMzake jyotirdhara kIrttiratnasUrijI se vaha sambandha vizeSa dRDha ho gayA / kIrttiratnasUrijIkA vizeSa itihAsa hamAre sampAdita aitihAsika jainakAvya saMgrahameM pR. 36 se 40 meM dekhanA cAhie | For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4] saMkhavAla gotrakA saMkSipta ItihAsa [285] - kocarazAhakI saMtati kramazaH baDhatI gaI aura kaI sthAnoMmeM jA phailii| una sthAnoMke nAma isa prakAra hai:. jesalamera, mahevA, bIkAnera, pATaNa, meDatA, jodhapura, ahamadAbAda, vIsalanagara, iDara, amarakoTa, koTaDai, siva, rAdhaNapura, bhuja, mulatAna, visAlu, nAMdiyA, jAlora, bhInamAla, nArANai, pUnAsara, kizanagaDha, mAhima, AgarA, maiMgalavAsa, bAhaDamera, thirAkSarA, paccAkha, khAMDapa, vAghAvAsa, sojata, sAMgAnera, nAgora, brahasara, hAjIkhAMna, nakhainagara, mAMgaDau, talavADA, rADadaha, jasolaNapura, vaaNsddii|| kocarake vaMzajoMke kucha sukRtoMkA varNana hamAre saMgrahake patrAnusAra isa prakAra hai:1 mAnAke putra sAMDA aura toDone sattakAra-dAnazAlA kholii| unake bhAI - bhAMDAzAha-bIkAnerameM advitIya trailokyadIpaka jaina maMdira banA diyaa| vaha maMdira baDA hI kalApUrNa hai aba bhI vaha bhAMDAsarajIke nAma se prasiddha hai| vizeSa jAnane ke lie hamArA "bIkAnerake jaina maMdira" lekha joki AtmAnaMda varSa 3-4 1, 2, 11, 12 meM prakAzita huA thA, dekhanA caahie| 3 toDone saMgha nikAlA / 4 bhAMDA ke vaMzaja zrImalane jodhapurameM jaina maMdira bnvaayaa| jaisalamerake aSTApada maMdirakI prazastimeM kocarazAhakI saMtatike sukRtyoMkA varNana saMkSiptarUpameM isa prakAra pAyA jAtA hai / 1 kocaraH-koraTe aura saMkhavAlImeM uttuMgatoraNa jainamaMdira bnaaye| AbU aura jIrAvalA tIrthakI saMghasaha yAtrA kii| udAratAse apanA dravya paropakArameM vyaya kara koraTe meM karNake samAna yaza prApta kiyaa| 2 AsarAjaH-zatrujaya tIrthakI saMghasaha yAtrA kii| 3 pAMcA putra gelIne zatrujaya, giranAra, AbUkI yAtrA kI, zatrujayAdi tIrthAvatAra paTTikA vanabAI toraNa aura parikara sahita neminAtha prabhukA bimba saMbhavanAthajIke maMdirameM sthApita kiyaa| samasta kalyANakAdi tapakI pASANamayI paTTikA bnvaaii| 4 AsarAjake putra khelene saM. 1511 meM zatrujayakI saMghasaha yAtrA kii| isake bAda pratyeka varSameM vahA~kI yAtrA karate hue terahavIM yAtrA saM. 1524 meM savidhi pUrNakara belekI tapazcaryA kI, 2 lAkha navakArakA jApa kiyA, caturvidha saMghakI bhaktimeM bahutasA dravya vyaya kiyaa| samasta mAravADameM raupya mudrAsaha lADuoM ko lAhaNa kii| svarNAkSarI kalpasUtra likhaayaa| jinasamudrasUriko AcAryapada dilavAyA, padasthApanA Apane karavAI / aSTApada maMdirake dvibhUmikA (domaMjila ) kI jagati krvaaii| 5 saM. lAkhaNa aura saM. khetAne milakara jesalamerake gar3hameM do maMjilA aSTApada mahAtIrthakA mandira bnvaayaa| saM. 1535 ke phAlguna zuklA 3 ko For Private And Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org [ 286 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 7 jinasamudrasUri se pratiSThA krvaaii| kuMthunAtha aura zAMtinAthako mUlanAyakake rUpase sthApita kiye / cauvIza tIrthakaroMkI aneka pratimA banavAI | Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6 saM. bIdaine saparivAra zatruMjaya, giranAra, AbUkI yAtrA kI, laDDu, ghI, khAMDakI lAhaNa kI / jinahaMsasUrijI ke varSa granthikAkA mahotsava kara allI (tatkAlIna mudrikA) kI pratyeka ghara meM lAhaNa kii| paMcamI tapakA udyApana kiyaa| pAMca svarNamudrikAeM Adi udyApana meM rakhe / kalpasUtrajIkA kaI bAra vyAkhyAna karavAyA / 5 cAra lAkha navakAra kA jApa kiyaa| cAraso joDI allI kI lAhaNa kii| yAtrA se lauTakara pratyeya gharameM 10 sera ghI kI lAhaNa kii| aSTApada maMdirake donoM maMjiloM ke jagatike dvArakI caukI bnvaaii| pauDasANa (pagathiye) jAlI 14 suhaNA (svapna) aura dehare para kAMgure banavAye / pArzvanAthajIke do bimba banavAye / donoM hAthiyoMpara saM. khetA. saM. sarasvatI kI mUrti bnvaaii| saM. 1581 ke mArgazIrSa kRSNa 10 ravivArako rAvala lUNakarNajIke kathanase zrI pArzva maMdira aura aSTApada maMdira ve bIcameM serI (galI ) nikAlI / kutanA vaDa baMdhAye, vAraNA, uDANa karavAye / veIbaMdha chajjA vali, kohara eka banavAyA / 1000 gAya joDI, anna guDa bahuta vAra brAhmaNAdiko dAna kiye| jesalamera kI dakSiNa aura ghAghare bNdhaaye| maMdiroMkI serI aura ghAgharA donoM rAvala jayatasiMhakI AjJAse banavAye the / gavAkSa banavAyA / daza avatAra saha lakSmInArAyaNajIkI mUrti gavAkSa meM banavAI | 7 saM. sahasamallane zatruMjayakI yAtrA kI, jIrNagaDha, rAyapura, vIramagAma, pATaNa, pArakara meM khAMDa evaM allIkI lAhaNa hue ghara Aye / jaisalamera meM isa gotra vAloMne bahutasI prabhumUrtieM banavAke pratiSThita kI, grantha likhavAye, jinameM se kaI lekhoMkI nakala nAharajI ke jaina lekha saMgraha bhA 3 meM prakAzita ho cuke haiM / hamAre saMgrahameM isI vaMzake likhavAe hue kalpasUtra kI 29 zlokoMkI vistRta prazasti hai / kIrtiratnasUrijIne saMkhabAla gotravAloMke nimnokta 7 zikSAoMke denekA lekha hamAre saMgrahake patra evaM kIrttiratnasUrichaMdAdi meM pAyA jAtA hai, ve ye haiM: - 1 mAlavA, thahA, siMdha aura saMkhavAlI nagarImeM na jAnA; 2 gacchabhedameM sahayoga na denA; 3 gaccha ke bhakta bane rahanA; 4 dIkSA na lenA, 5 lodravA, sAtalamera, bIkAnera, koraMTe aura jaisalamera meM maMdira : banavAnA, 6 jahA~ nivAsa karo nagara ke caurAhe se yA rAjyaprAsAdakI ora vasanA; 7 auSadhinimatta haladI na lenA / isa prakAra saMkhavAla gotrake viSayameM yathAjJAna vicAra kiyA gayA hai| vaMzAvali Adi vizeSa vivaraNa lekha vistArabhayase nahIM diyA gayA hai / 100 1 jesalamera, lekhAMka 2145 ke AdhArase likhita kaI nAma rUDha honese aspaSTa raha gaye haiM / For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mRtyuMjaya maMtrIzvara --[ eka amara mRtyukathA ] = vijaya prasthAna: karma mATe ane dharma mATe vIra vanarAje vasAvela gujarAtanI rAjadhAnI aNahilapura pATaNamAM mahArAjA kumArapALanuM rAjya tapatuM hatuM. gujarAtanA yuddhAonI vIrahAke samasta AryAvartamAM gUjarAtanI kIrtipatAkA pharakAvI hatI. kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryanI preraNAthI gujarAtanI saMskAritA ane vidvattAnA paDaghA, aneka dezonA sImADA vIMdhI, cheka kAzmIra ane kAzI sudhI gAjI UThayA hatA. savitAnArAyaNanA nakSatramaMDaLanI jema samaravIra aneka yoddhAo, rAjanItinipuNa aneka maMtrIo ane sAhityakuzala aneka paMDita mahArAjA kumAspAla ane hemacaMdrasUrinI AsapAsa viMTaLAyelA rahetA. Ama bAhoza rAjavI ane Adarza dharmagurunA khoLe paDela gUjarAta pitAne suvarNayugane madhyAhna anubhavatuM hatuM. gujarAtanuM pATanagara aNahilapura eka alabelI nagarI hatuM. enI zobhA ane mahattAnI aneka kivadantIo lekAe ghaDI kADhI hatI. pATaNanA paToLAM ane pATaNanI panIhArInA nAme lekahadayamAM jANe kAmaNuM thatuM ! vIre, vilAsIo ane vyApArIonA triveNI saMgama samuM pATaNa dharmaparAyaNatAmAM koI vAte UtaratuM na hatuM! devamaMdiranA suvarNakaLaze roja prAtaHkALe sUryadevanuM svAgata karatAM, dharmaparAyaNa jananI prArthanAne prazAMta dhvani vilAsIonI nidrAne uDADatA ane saMdhyA samaye devamaMdiranI AratInA ghaMTAra sUtela AtmabhAvane jAgrata karatA.. AvA gauravAnvita gujarAta ane zobhAyukta pATaNanA eka dharma-karmavIra maMtrIzvaranI A kathA che. aNahIlapuranI rAjasabhAmAM, mahArAjA kumArapALa samakSa roja deza-paradezanA samAcAra AvatA ane dezanA kalyANanI dRSTie mastrIo enA upara vicAraNuM calAvatA. Aje eka dUta samAcAra lAvyo hato : saurASTramAM sauMmare pitAnuM mAthuM ucakayuM hatuM. ane gUjarAtanA rAjavInI ANane paDakAra karyo hato. mALavA, mahArASTra ane siMdha sudhI sujarAtanI vijayavaijayantI pharakAvanAra mahArAjAne ke temanA subhaTone AmAM jarAya ciMtA jevuM lAgatuM hatuM. jenI AgaLa moTA moTA rAjavIo, bhalabhalA vIra yoddhAo ane - abhedya killAo namI paDyAM hatAM e gujarAtanA zUrAtana AgaLa bicArA sarvIsaranuM zuM gajuM ! paNu-duzmana ane rogane ugatAM ja dAbI devAM-e nItivAkyanI upekSA karavI ucita nathI ema vicArI rAjamaMtrIoe chevaTe sauMsarane dAbI devAnuM yogya dhAryuM ane e mATe udayana maMtrInI saradArI nIce senA mokalavAnuM nizcita thayuM. ane eka maMgala prabhAte senA sAthe udayanamaMtrIe saurASTra tarapha vijaya prasthAna karyuM. For Private And Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 288 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 7 daramajala kApatI senAe Aje vaDhavANunA sImADe paDAva nAkhyA hatA. uyanamaMtrI peAtAnA zAmiyANAmAM Amatema pharatA hatA. temanuM hRdaya Aje kAI UMDA UMDA vicArezamAM magna thayuM hatuM. razara ane ka`vIra ma`trInI naseAmAM Aje dha bhAvanAnA dhabakArA ajI rahyA hatA. maMtrIzvarane thayuMH saMgrAmeA khelavAmAM ane zatruene sahAravA ne harAvavAmAM AkhI ummara pUrI thavA AvI. vRddhAvasthAnA kinAre paheAMcelA huM A raNakhelatA pahelAM ekavAra tIrthAdhirAja zatruMjayanI ane yugAdidevanI yAtrA karI AvuM te ? jANe kAI prabaLa bhAvInI preraNA hAya tema matrIzvaranI bhAvanA vadhu ne vadhu sateja thatI gai ane thADI vAramAM temaNe nirNaya karI lIdheA-tIrthAdhirAjanI yAtrAe javAne ! temaNe maDalezvara ane senAnA vaDAone peAtAnA takhUmAM khelAvyA ane potAne vicAra kahI saMbhaLAvyA. ane chevaTe AjJA karI ke-tame sau phUca AgaLa cAlu rAkhajo. huM yAtrA karI tamane AvI maLuM chuM. ane-khIjI savAre sainye AgaLa kUca karI ane maMtrIzvara udayane zatruMjaya tarapha prayANa karyuM. [ re ] tIrthAdhirAjane caraNe : jIrNoddhAranI pratijJA maDalezvara sahita samagra sainyane sa Msarane jItavA mATe vaLAvI matrI udayane peAtAne azva tIrthAdhirAja zatru Mjaya tarapha vALyeA. uSAnA Agamana sAthe aMdhakAranA eLA esaravA lAge te nabhAmaNunAM darzIna thatAM kamaLavanamAM ullAsa vyApI jAya ema tIrthAdhirAja taraphanA eka eka pagale udayananA hRdayakamaLanAM dvAra ughaDatA jatAM hatAM. saMsAra ane saMgrAmanA badale AtmA ane mekSanA nAdo enA aMtaramAM gAjavA lAgyA hatA. saMgrAma jItavA nIkaLela maMtrIzvaranA hRdayamAM jAgRta thayela prabhudarzananI abhilASA jANe kAI vilakSaNa bhavitavyatAne sUcavatI hatI. thoDIka majale pUrI thai ane maMtrIzvara tIrthAdhirAjanA caraNe AvI pahoMcyA. tIrthAdhirAjanAM darzana thatAM maMtrIzvaranuM mastaka namI gayuM. jaya tIrthAdhirAja ! jaya yugAdideva ! jaya jinezvara ! matrIzvare nIcA namI tIrthAdhirAjanI paramapAvana raja mastake caDAvI ! maMtrIzvaranuM hRdaya tIrthAdhirAjanA mahimAmAM magna banyuM ! saMsAradAvAnaLathI sa tapta jIvAne AtmazAnti arpanAra tIrthAdhirAjane jaya ho ! ananta AtmAone meAkSanA pavitra pathe vaLAvanAra girirAjanA jaya hA! yugapravartaka AdIzvara prabhunA caraNathI pavitra thayela tIrthAdhirAjanI dhUlikAne dhanya hA ! Ama girirAjanA mahimA sAthe AtmAne eka rasa karatA matrIzvara dhIme dhIme upara caDavA lAgyA. saMsAranI vAsanAo ane du:khanAM baMdhane jANe vilIna thatAM hAya, AtmA jANe sva-mukti tarapha prayANa karatA ema maMtrIzvaranuM aMtara vadhu ne vadhu aMtarmukha banatuM jatuM hatuM. For Private And Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka 43 mRtyuMjaya maMtrIzvara [ 289 ] maMtrIzvara upara paheAMcyA. ha`pulakita hRdaye paramapAvana paramAtmA yugAdidevane vaMdana karyuM. bhaktisabhara hRdaye paramAtmAnI sevA-pUjA karI. ane medhaDI vizrAMta banI ragamaMDapamAM dhyAna magna banyA, jANe aMtaranAM cakSu AtmAnI zodha karatA hatAM ! thoDAka samaya zAMtimAM pasAra thaye, maMtrIzvara vadhu dhyAnamagna thayA ! paNa e dhyAna karatAM ya kAika vadhu mahattvanI vastu banavAnI hoya ema thADAka khaDakhaDATa thayA ane ma MtrIzvaranI dhyAnanidrA lupta thai gai. matrIzvare kamaLapAMkhaDInI jema peAtAnAM baMdha karela tetrA UdhADayAM, ane cAre tarapha pheravyAM ane meATI ajAyakhI vacce maMtrIzvare joyuM ke eka muSakarAja pUjAnA dIpakamAMthI eka saLagatI dIveTa laine peAtAnA bila tarapha doDI rahyo hatA ane maMdiranA rakSakA avAja karIne enI pAsethI e saLagatI dIveTa cheDAvI rahyA hatA. bhayabhIta banela udara dIveTa mUkIne bilamAM pesI gaye!! ane maMdiranA rakSakA, jANe rAjA-rAja banatI, kAi paNa prakAranI vizeSatA vagaranI sAva sAmAnya ghaTanA banI gai heAya ema, peAtAnA kAme vaLagI gayA. paNa maMtrIzvara udayananuM mana mAnatuM na hatuM. temanA mana A kAI sAmAnya ghaTanA na hatI, e ghaTanAne visarI javI emane mATe zakaya na hatuM. temane thayuMH tIrthAdhirAja uparanuM yugAdidevanuM A madira atyAre lAkaDAnuM baneluM che. A rIte uMdarA jo saLagatI dIveTA laI bIlamAM pesI jatA hAya tA, sAce ja, kAika divasa maMdiranA AganA tAMDavathI nAza thavAne ! ane A kalpanA mAtrathI maMtrIzvaranuM hRdaya kakaLI uThayuM ! mahArAjA kumArapALa jevA paramA ta rAjavI, kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryAM jevA samartha dha`guru ane aDhaLaka saMpattinA dhaNI amArA jevA arihaMtanA upAsaka maMtrIe hayAta hAvA chatAM A parama pAvana tIryane AMca Ave te keTaluM Ama bhareluM gaNAya ! 66 ane tatkALa maMtrIzvare UbhA thai paramAtmA yugAdIdevanI samakSa pratijJA karI keA tIrthAdhirAjane chaIddhAra na karuM tyAM sudhI mAre e vakhata jamavuM na ghaTe; AjathI mAre aharniza ekAzana vrata raheze. A kASTamaya maMdiranA udghAra karyAM pachI mArA vratanuM pAraNuM thaze. anantavI` paramAtman ! mArI pratijJAne pUrNa karavAnuM sAmarthya apa'jo ! saMgrAma mATe nIkaLela maMtrIzvarane vaDhavANamAM ekAeka tIrthAdhirAjanI yAtrA karavAnI thaI Avela bhAvanAmAM je mahAna saMskruta samAye| hatA te jANe. A uMdaranI ghaTanAthI pUrA thayA hatA. tIrthAdhirAjanA ulhAranA pratijJA karI maMtrIzvare sagrAma tarapha prayANa karyuM. matrIzvarane AtmA AnaMdamAM jholA khAte hateA. dUra dUra nAM sarAvaramAM kamaLA khIlI rahyAM hatAM ! [3] sagAma : maMtrIzvaranI kasoTI matrIzvara purapADha saDeMsaranA yuddha tarapha AvI rahyA hatA. saMgrAma jItavAnA bhAra peAtAnA zire che e vicAre vRddha maMtrIzvarane thAka ane ArAmane visarAvI dIdhA hatA. have emanI nADImAM vIra cAddAne chAjatI saMgrAmanI bhAvanA dhaLakI rahI hatI. For Private And Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ ra90 ] zrI jaina satya prakAza [varSa 7 maMtrIzvara saMgrAma bhUmi para pahoMcI gayA, temaNe tyAMnI badhI paristhitinuM avalekana karyuM. temaNe joyuM ke sauMsaranI jeTalI upekSA karI hatI teTale nirbaLa te na hato. vAta karavAmAM ene zikasta ApavAnI emanI gaNatrI barAbara na hatI. teNe mahArAjA kumArapALanA sainyane tabAha pokarAvI hatI. maMtrIzvara yAtrA karIne pAchA phare eTalI vAramAM te sainyamAM nirAzAnA AchI-pAtaLA raMgo besavA lAgyA hatA. e raMgo parAjayanI gherI kAlimAmAM kyAre palaTAI jAya e kahI zakAya ema na hatuM. vicakSaNa maMtrI badhI paristhiti kSaNavAramAM samajI gayA. ane teno upAya temaNe tatkALa karyA. duzamananA dhasArAthI trAsIne hAratuM-pAchAM pagalAM mAMDatuM sainya pitAnA senApatine maraNiya saMgrAma khelata joIne pharI uttejita thaI jAya che; enuM osaratuM ojasa ane nabaLA banatI himmata pharI jAgRta thaI jAya che ane e pitAnI samagra tAkata ekatrita karI saMgrAmane jItI jAya che maMtrIzvare joyuM ke-have jAta bacAvIne saMgrAma chate zakaya na hato. have te jAta bacAvavAnA mehanA balidAnamAMthI ja saMgrAma jItavAnI zakti AvavAnI che. eTale temaNe jAte saMgrAmamAM utaravAno nirNaya karyo. temaNe pitAne sAmAnya veSa tajI saMgrAmaucita viSa dhAraNa karyo ane eka aNanama vIranI jema e pitAnA sainyanI sAme AvIne * UbhA rahyA. pitAnA senApatine joIne senAmAM navuM joma AvyuM. jANe bujhAtA dIpakamAM akhUTa tela pUrAyuM. pharI saMgrAma zarU thaze. maMtrI udayana cAre tarapha ghUmavA lAgyA. jyAM temane hAtha paDato tyAM duzmano trAsI UThatA. tIrthAdhirAjanI yAtrAthI jANe jIvavAnI mehamamatAne tyAga karyo hoya ema te jarAya macaka ApyA vagara laDhaye jatA hatA. pitAnA zarIra upara zI rIte che enI temane khevanA na hatI; te to phakta eTaluM ja vicAratA hatA ke duzmana keTalA nAza pAme che. vijaya keTale najadIka AvatA jAya che. A osaratI ummare kyAMka parAjayanI kAlimA na lAgI jAya enI ja emane phikara hatI ! . . sainya paNa chava para AvIne saMgrAma khelI nAkhe. ane jotajotAmAM hArelI dekhAtI laDAI jItamAM pheravAI gaI. AkhuM saina bolI uThayuM mahArAjA kumArapALano jaya ! - paNa A vijaya sasta nahete paDyo. ene kharIdavA mATe maMtrIzvara udayane maraNatela ghA sahana karavAnuM mahAmUlya ApyuM hatuM. saMgrAmanI jItanA vijaya DaMkA bajatA hatA tyAre maMtrIzvaranuM zarIra ghAyala thaI jamIna para DhaLI paDayuM hatuM. maMtrIzvara pitAnI AkarI kaseDhImAM pAra utaryA hatA. sainike maMtrIzvarane zibikAmAM besArI zAmiyANAmAM laI gayA. [4] mRtyuMjaya maMtrIzvara maMtrIzvara udayana maraNatela ghAyala thayA hatA. emanA bacavAnI AzAnuM eke kiraNa dekhAtuM na hatuM. maMDalezvara, sAmaMta, subhaTa ane svajane se maMtrIzvaranI AsapAsa-pathArI pAse beThA hatA. saunAM mana udvigna hatAM. For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 4] mRtyuMjaya maMtrIzvara [ 291.] svajanenI AMkhamAM AMsu UbharatAM hatAM!. maMtrIzvara mUtinI jema paDyA hatA, chatAM kaI kaIvAra temanuM bhAna jAgrata thaI AvatuM hatuM. eka vakhata temaNe AMkhe ughADI cAre tarapha joI lIdhuM. potAnA svajane ane subhaTane udAsa joI, jANe temane sAMtvana ApatA hoya tema pitAnuM badhuM baLa ekaThuM karI e balavA lAgyA. * " tame sau Ama udAsa zuM bane cho? saMgrAmamAM sAmI chAtIe ghA jhIlI, saMgrAmane chatI, vIragatine pAmavI-enA karatAM vadhu uttama mRtyu eka yoddhA mATe bIjuM kayuM hoI zake ? chevaTe to A zarIra nazvara ja che. enA mATe duHkha zuM lagADavuM? tame sau paramAtmAnuM dhyAna dhare ! mane paramAtmAnuM nAma saMbhaLA, jethI mAre AtmA bIjA vicAramAM na caDatA dharmabhAvanAmAM lIna thAya. o arihaMta tAruM zaraNa!" maMtrIzvara jANe potAnA kALane oLakhI gayA hatA. . dhIme dhIme maMtrIzvaranI zakti kSINa thatI jatI hatI. have te bolavuM paNa azakaya jevuM thaI paDyuM hatuM. chatAM te pitAnI bhAvanAne dhamamagna rAkhavA mathatA hatA. pAse beThela mANasa dharma saMbhaLAvato hato. "arihaMtanuM zaraNa ha! siddha paramAtmAnuM zaraNa haja! sAdhumunirAjanuM zaraNu ha! kevaLI paramAtmAnA dharmanuM zaraNa hajo !" maMtrIzvaranI vedanA vadhatI jatI hatI. saune lAgatuM hatuM ke kSaNa be kSaNamAM A prANa ziDI javA joIe. paNa, maMtrIzvaranuM aMtara, jANe koI vAsanA bAkI rahI gaI hoya ema, becena thaI UThatuM hatuM. vAraMvAra te AmathI tema ALoTatA hatA. ATalI bhayaMkara vedanA chatAM temanA prANa kaI rIte nIkaLatA na hatA.. anubhavIone lAgyuM ke jarUra maMtrIzvaranA dilamAM koI vAsanA rahI gaI che. temaNe pUchuM: maMtrIzvara, ApanA AtmAne zAMta karo! Apane zAMti maLe ! Apane adhUrI rahelI kaI vAsanA pajavatI hoya te jaNa, ame te pUrI karIzuM. jethI ApanA AtmAne zAMti maLaze." jANe pitAnA aMtaramAM UMDe UMDe kAI bolatuM hoya tema maMtrIzvare A zabdo sAMbhaLyA ane jene anubhavio maraNaosAra (mRtyu samayanuM chelluM ojasa) kahe che te maMtrIzvaranA mukha upara camakI UThe. teo bolI UThayA " mAre saMsAranI kazI vAsanA bAkI nathI. huM sukhI chuM. mArA putra ke pautrAmAM mAre jIva nathI vaLage. mane te mAtra eka ja vAta sAle che ke tIrthAdhirAja zatruMjayano uddhAra karavAnI mArI pratijJA adhUrI rahe che. e pratijJA pUrI thAya te pachI mane kazI azAMti nahIM rahe. huM sukha-AnaMdapUrvaka mRtyu pAmIza. mArI sadgati thaze !" . maMDalezvara belyA "maMtrIzvara ! Apane azAMta thavAnuM kazuM kAraNa nathI, Apane amAre kela che ke ApanI e adhUrI pratijJA ApanA dharmaparAyaNa putro vAgabhaTa ane AmRbhaTa avazya pUrNa karaze. teo tIrthAdhirAja zatruMjayane uddhAra jarUra karaze. have Apa zAMta thAo." A sAMbhaLI maMtrIzvaranuM aMtara zAMta thaI gayuM. have teo pharI dharma sAMbhaLI cAra For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org [ 292 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 7 zaraNAnI vicAraNAmAM magna thayAM. pharI eka vAra emane thayuM: arihaMta, siddha, sAdhu ane dhama e cAramAMthI dhama mArI pAse che. arihaMta ane siddha upalabdha nathI. jo kAI munirAjanAM darzana thAya te mAruM sAcuM kalyANa thAya. ane temaNe peAtAneA A vicAra maMDalezvarAne kahI saMbhaLAvyeA. maDalezvarAe vicAryuM: samaya thADA che ane atyAre munirAja maLavA muzkela che eTale temaNe eka sevakane sAdhune veSa paherAvI nakalI sAdhu banAvI maMtrIzvara AgaLa UbhA karyAM ane munirAja padhAryAMnI vAta matrIzvarane kahI. matrIzvare samagra zakti ekatrita karI peAtAnAM netrA ughADavAM ane munirAjanA caraNe peAtAnuM mastaka namAvyuM. munirAje matrIzvara upara dhalAbhanI amI varSAvI temane zAMta karyAM. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir have jANe kaiAI vAsanA bAkI rahI na hoya ema maMtrIzvaranI badhI zakti kSINa thaI gaI ane maMtrIzvaranuM zarIra munirAjanA caraNu AgaLa pathArImAM DhaLI paDayuM. maMtrIzvarane AtmA svarganA paMthe prayANa karI gayA. svajaneAnI AMkhAmAM AMsu ubharAyA. devatAoe vijayadubhi bajAvyAM. mRtyuMjaya maMtrIzvarananuM mRtyu amara thaI gayuM ! itihAsanA pAne A kathA vikrama saMvata 1209mAM noMdhAI che. [ pa ] nakkI sAdhu : pAsanA sparze` lAhu suvarNa anya pelA nakkI sAdhue zuM karyuM e paNa jarA joI laIe. maMtrIzvaranI atyakriyA karI saue pATaNa tarapha prayANa karyuM. pelA sevakane veSa utArIne sAthe cAlavA sahue kahyuM, paNa jANe veSapalaTAnI sAthe enuM mana paNa badalAI gayuM hoya ema teNe muniveSane tyAga karavAne inkAra kayA. tene thayuM : jenuM zaraNuM svIkArIne maMtrIzvare amara dhAma meLavyuM te munipaNuM sahaja maLyA pachI ene tyAga karavAnI mUrkhatA kAM karuM ? je sahaja maLI AvyuM che tenA upayega karI mArA AtmAne uddhAra kAM na karuM? ane teNe muniveSe AgaLa vihAra karyAM. 4 'prama'dhaciMtAmaNi'nA AdhAre, itihAsa kahe che ke te munivare mahAtIrtha giranAra upara jaI anazana svIkArI peAtAnA AtmAnA uddhAra karyAM. dhanya e munivarane ! x --tilAla dIpacaMda desAi For Private And Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir is no nga minutomato ma@mangam : vAcham: - : om Amremanand sun@no main Bano aIm ( taiyAra che, Aje ja maMgAvo - " zrI jaina satya prakAza'nI - bIjA, trIjA, cothA, pAMcamA, chaThThA varSanI pAkI tathA kAcI phAilo. a mUlya-pAkInA aDhI rUpiyA, kAcInA be rUpiyA amArA be vizeSAMka mee maamy ule SRIRAN RINITurn on urin waliyurae paam peeyaa maaroom paayoo HIMACHI GNaacoom paattraa zrI mahAvIra nivaga vizeSAMka [ bhagavAna mahAvIrasvAmInA jIvanasaMbaMdhI lekhothI sabhara ] mUlya-cha AnA [ TapAla kharca eka Ano judo ] [2]. zrI paryuSaNa parva vizeSAMka [ bha.mahAvIrasvAmI pachInAM 1000 varSanA jaina itihAsathI sabhara ] mUya-eka rUpiyo yaaroom vaapool maayook vaatiyaa cmaayoo amitate rangana ang aiyaapook maattuyV Anginan angume - mugunenduran amlure thanin enga unugamana timelure maacoom vaayoo - amugunta Igur earnegima erugua Ca(maa" (ICute Tamigate tunnilure unugur in.. amArA be viziSTa aMka (1) kramAMka 43mA [ jainadarzanamAM mAMsAhAra hovAnA AkSeponA javAbarUpa lekhAthI samRddha ] mUlya-cAra AnA (2) kramAMka 4pame [ kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcArya saMbaMdhI lekhAthI samRddha ] mUlya-traNa AnA - lakho -- zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti jeriAgabhAInIvADI : ghI kAMTA : amadAvAda i yaaroo aa anguin enga anguin argun ; caugura (Amrguna angmaak maayoo maayoo maayookpttumaamrr For Private And Personal use only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRI JAINA SATYA PRAKASHA Regd. No. B. 3801 Aje ja maMgAvA zrI jaina satya prakAzano trIjo vizeSAMka dI po tsa vI-aMka 2para pAnAMnA daradAra ane sacitra A vizeSAMkamAM vIra nirvANa saM. 1000 thI vIra nirvANu sa. 1700 sudhInAM 70 0 varSanA jaina itihAsane lagatI vividha viSayanI sAmagrI ApavAmAM AvI che. temaja aneka citrothI a kane suzobhita banAvavAmAM Avyo che. dareka jaina gharamAM A eka avazya hovo joIe. chuTaka mUlya-savA rUpiyo. be rUpiyA bharIne zrI jana satya prakAzanA grAhaka bananArane A aMka cAlu aMka tarIke apAya che. -: lakhe :zrI janadhama satyaprakAzaka samiti jesiMgabhAInI vADI, ghIkAMTA amadAvAda. For Private And Personal use only