Book Title: Jain Dharm Vikas Book 02 Ank 10
Author(s): Lakshmichand Premchand Shah
Publisher: Bhogilal Sankalchand Sheth
Catalog link: https://jainqq.org/explore/522522/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaM japanuzAsa: lu, illuuuuuuu pustaka 2 ju.] zrAvaNu: vIra saMvata 2468. [ aMka 10. taMtrI : lakSmIcaMda premacaMda zAha, prakAzaka : bhogIlAla sAMkaLacaMda zeTha. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhaka. vAra. 301 |tithi. - 3 05 ra7. | 4 zani rahI 311 313 2) sapaTembara, sane 194ra. jaina dharmavikAsa. vIra saM. 2468, paMcAMga. vArSika lavAjama.] viSaya-darzana. [rUpiyA, aDhI. vadi 1 kSaya vadi 6 be zrAvaNa-bhAdara, vi. saM. 1998. sudi 9 kSaya viSaya. pRSTha. panyAsazrI bhAvavijayajI jayaMti gIta. bhegIlAla ratanacaMda vI. zrI AdinAtha caritra padya. jainAcArya zrI jayasiMhasUrIjI. 302 / zITam I jainAcArya zrI vijayapamasUrIjI. zrI siddhacakranI tAttvika bhAvanA. jainAcArya zrI vijayapadyasUrIche. 307 zukra ra8] tyAga vRtti " dula bhajI gulAbacaMda mahetA. 309 praznotara kalpalatA." jainAcArya zrI vijayapatrasUrIjI. saMsAra citAra ane muktinA sukha. munizrI rAmavijayajI.. maMgaLa x1/ dhumya vicAra." upAdhyAyazrI siddhi munijI. 314 7ne budha 8 gurU | zAstra sampata mAnava gharma zaura mUrtipUjJA. munizrI manovijJAnI (nATADhakI) 317 - " tIrtha-stutie." munizrI suzilavijayajI. manasAgaranAM mojAM:" sadhANI bApulAla kALIdAsa rAjanIzInuM pAnuM " u22 1 maMgaLa anekAMtavAda." bApulAla kALIdAsa saMdhANI. 6) gurU 10 aheta darzana ane Izvara. maNIzaMkara kALIdAsa vaidyazAstrI, 326, "zrI saMdhane caNe" kavI bhogIlAla ratanacaMda 328 " kalamanAM nakharAM " zrImAna vijayaprakAsa, 329 " parAjItanuM gAna." zrImAna uMdhI khoparI. 5. bhAvavijayajI gaNi jayaMti utsava. tetrIsthAnethI. vata mAna samAcAra, vadi 7 budha, zrIzAMtinAtha avanadina, ane || sudi 1 zukra, mahAvIra janma vAMcanadina | zrI caMdraprabhu mekSa dina. sudi 2 zani telAdhara dina. sudi 4 sema, savasarI, paryuSaNa parva vadi 8 gurU, zrI supArzvanAtha cyavana saMpUrNa dina. | dina, ane rohiNI dina. sudi 8 zukra, dubaLI AThama dina. 14 mudha ra3 sudi 10 zani, zrIsuvidhinAtha mAkSani. E] vadi 12 sema, paryuSaNa parva prAraMbhadina. sudi 11 ravi, zrI hiravijayasUri mahAvadi 0)) gurU, zrI ka95dhara dina. rAja jayaMti dina. 4 sapTe. 30 | dvArA vijayanItisUri jaina pustakAlaya, gAMdhIroDa, amadAvAda. " ha ha ha 6 F G % - - 4 319 320 sadara. 14o budha | 323 ke 331 5 maMgaLa 332 334 sara. & R & i ke ? A 9 kha da ja I1ra sAma ra1 13maMgaLa para 15 gurU 24o Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janadharmavikAsa. pustaka ra chuM. zrAvaNa, saM. 198. aMka 10me. zrI gurUdeva zrI 1008 zrIbhAvavijyajI mahArAjazrInI jyantImAM gavAyaluM. (gIta) racayitA -bhegIlAla ratanacaMda kavi. rAga (AzAnI Dhaba) gurU jayati Aja, preme namu, bhAva gurU zIratAja. janmabhUmi zobhe zahera pATaNanI, itihAsakAree bhUmI vakhANuM. jyAM vaibhava zebhe apAra, preme namuM. 1 vikrama saMvata ogaNIza sAla, jJAti jaina vizAzrImAla ucca kuLamAM janma sahAya, preme namuM. 2 pitA savAIcaMda, mAtA jIvIbAI 2hastha kuTuMbanI ati jogavAI. nAma pADayu bhIkhAlAla, preme namuM. 3 nAma bhIkhAbhAI umare vadhatA, saMyama sAdAI zAne caDatA. jANyA saMsAramAM nahi sAra, preme namuM. 4 saMta samAgama sAghatA sAce, mana hRdayamAM saMyama rA. na rahevuM have saMsAra, preme namuM. 5 trIza varSanI umara zebhe, bALa brahmacArI AtmA cope. lIdho (19) sAla batrIze vairAgya,preme namuM. 6 mAga zukala bIja hatI sarvottama, cAlyA ucca keTInA uttama kIdho vaibhava saghaLe tyAga, preme namuM. 7 merU samo gurU saMyama pALe, kriyA kAMDamAM ati saMbhALe. dhare ati maryAda, preme namuM. 8 vaDI dIkSA paNa eja sAle lIdhI, ugravihAra vaLI tapazyAe kIdhI. bujhAvyA che apAra, preme namuM, 9 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 jenadhama vikAsa. Atma jotI ati camakAvI, zAsana davajane rahyA pharakAvI. karatA para upakAra, preme namuM. 10 panyAza padavI sAla aThAvana, kArtIka kRSNa dvIja karI pAvana. padavI saMdha samasta devAya, preme namuM. 11 aneka kaSTamAM AnaMda mAne, krodha, kaSAya na abhimAna jANe pALe saMyama khAMDAnI dhAra, preme namuM. 12 bhAvavIjaya nAma bhAvanA sAcI, zAsana bhAvanA hadayamAM rAcI. rahetA mastI AnaMde sadAya, preme namuM. 13 zISya maMDaLa hatuM ati guNavAna, sujJa, niti,gaMbhIra, cAritra jANa, dayAvijaya sukhakAra, preme namuM. 14 gurU AzA nItya zIremAnya mAne, saMyama niyama vizva vakhANe. ' karatA jaga kalyANa, preme namu. 15 zISya nItinI bhayabhItI TALI, pada AcArya dIdhuM saMbhALI. zebhe ogaNI chotere sAla, prame namuM. 16 jIvana musApharI zahelaja sAdhI, kALa vikALathI AkarI bAMdhI. gAtra zarIra raMga badalAya, prame namuM. 17 ogaNIsuM sAla agaNyAeMsI,zrAvaNa zukala trIja thaI ja udAsI. svargavAsa gurUjI sadhAya, prame namuM. 18 saMyama gurUe suMdara zobhAvyo, mahAvIra zAsana ivaja pharakAvyo, gurU caNe name (bhegIlAla), prame namuM. 19 : saMvata 18 zrAvaNa zukla trIja 1 zrI zarinA caritra tha aa (jainAcArya zrI jiyasiMhasUrIjI taraphathI maLelu.) (gatAMka 54 255 thI anusaMdhAna.) bhakti bhAva muni vaMdana kInI, jina vANI sunalI rasa bhInI / :: dharmadesanA muni hI bakhANI, viSaya dukha kI jivi jar3a jAnI // che javA dUta #aa pahaM palALA, tApa veTha pacta mA vAnA - timi bhogI dukhakA adhikArI, bhaTakata phirata aneka dukhArI / / Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdinAtha caritra jaga parivAra rena kara vAsA, aMta prAtaH saba hota vinaasaa| jo jagajIva satya kara mAnA, te bhava dukha pAvata vidhi naanaa|| durakpAvata saba nija 2 karmA, yAte jIva karahu saba dhrmaa| dharma desaNA sunahiM ima, ninArmIkA sukha pAya / karajoData puni yUM kahA, sunahuM deva guru rAya // samadarzI tuma deva kRpAlA, moM sama dukhI nahIM jaga jAlA // yaha suni muni bole mRdubAnI, catura gati dukha kahahuM bakhAnI / pApa karma phala bhogata prANI, tosa pilata narka gati ghaannii|| kai eka deha chedate dUtA, kai eka garadana cake krutaa| kai eka oSadhisama kuTa jova, kai eka sala seja para dAve // kA eka patthara paTaka pachArA, kaha eka khaMDa khaMDa kara DArA / vakriya deha hoya tina prANI, kaTata jAta punI hoya jur3AnI // puni dukha deta dharma kara dUtA, imidukha pAvata jIva kapUtA / tRkhA hoya sIsA pilavAve, te dukha jIva bahuta cillAve / / bahuta trAsa pAve tahAM, karma vidharmI jIva / jina varaNa nata dukha hotahe, aya vAlA dharu dhIra / nArakiyoM kI bAta, aya baccI dUre rhii| pratyakSa hI dikhalAta, so saba sunale dhIra dhr|| jalacara jalameM karata nivAsA, eka eka kara karata vinaasaa| mAsa carma premI tina mAre, nidarya tAse khAla upaare|| thala carakA bhI hai yaha hAlA, kai eka kare zikAra nRpaalaa| ghor3e bela ati hi dukha pAve, bhUkha pyAsa me bhAra duvAve // yahi dukha ke nabhacara adhikArI, mAra bhUna kara khAya shikaarii| kara. eka pakaDa pIjarA DAle, ati dukha maya nija jIvana paale|| yahi vidhi phala saba bhogata prANI, pUrva karma nahIM chUTata jaanii| nara bhava pAya vRthA hojAve, pUrva janma kara pApa bhulaave|| phira bhI nara nahI karata vicArA, dukha maya kATe jIvana saaraa| duniyAM meM dukha kA nahIM pArA, jimi sAgara jala jaMtu agaaraa|| maMtra prabhAva nAsa kara nArA, rahatA bhUta preta kara dvaaraa| yahi vidhi bhavasAgara mAhI, jaina dharma prati kAra basAhI // ..... Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 janadharma vikAsa nAva bUra pAvata ati bhArA, timi hiMsaka DUbata majadhArA / jhUTha ThagI corI para nArI, karata prema dukhapAvata bhArI // jo nara inakA rakhe khayAlA, te hove sukha sampati vAlA / kevali guru kI desanA, suna ninArmI sukha pAya / mana vairAgya jagAya kara, samyaktva liyA uThAya // paramagatI kI vyAdhi, pAMca aNuvRta dhaariyaa| puni muni zIsa navAya, kATha bhAra lekara calI / / bhavana Aya karake vaha bAlA, nAnAvidhi tapa karata suvAlA // pUrNa yuvati hogai vaha bAlA, huA vivAha nahIM tehi kAlA / kaTuka tUMvI tyAga adhikArI, timi ninArmIki dazA vicArI // anasana vRta pAle vaha bAlA, kare yugaMdhara muni Dhiga kAlA / sunahu deva lalitAMga tuma, jAo muni vara pAsa / bAlA ko dekara darasa, pUro usakI Asa // aMta samaya jo icchA hove, vahi gati tina prANI hove // tu mohe dekha tyAge vaha deho, pUrva janma tuma vare sanehI / yaha suna lalitadevaM tahaM AvA, ninArmIkA ko darasa dikhAvA / pUrva janma kara prAtI gAr3hI, pati darzana kara ati hI baaddh'ii| deha tyAga pUrva kara rupA, pAyA turata ninArmI anUpA // pUrva janma kara nAma suhAvA, tAhi pAya deva sukha pAvA / lalitadeva bhoga kara nAnA, jehi ati ghAma chAha sukha jAnA // bahuta samaya bInA ihi bhAMtI, lalita bhoga kInA ati zAMtI / puni canyana ke cinha pichAnA, lalita deva taba ati bhaya mAnA / / turata svabhAva palaTa ho jAvA, pyArI nArI ko taba visraavaa| bahu vidhi azakuna dekhana lAgA, tavahi tAhi mana jagA virAgA // parivartana ko dekha kara, kahe rAnI kara jora / chor3Ahe mujha premako, kahiye doSa kima mora / / yaha suna lalita deva imi bolA, sundara badanIchUTa yaha coLA / pUrvajanma kara khuTI kamAI, tAse cavyana cinha dikhAI // pUrvajanma vidyAdhara rAjA, thAmeM hIna dharma kara kAjA / viSaya bhoga karata dina rAtA, yAmeM apanI umara bitAlA // Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agebha. 304 svaMbuddha eka maMtrI merA, diyA yAda dharma kara heraa| . tabahi turata yaha bAtA mAnI, jaina dharma mahimA phicaanii| alpa kAlameM dharma prabhAvA, milAmohi yaha rAjya suhAvA / para aba cavyana cinha dikhAI, palameM yaha nakhara ho jAI // tehi avasara AvA eka devA, caliye karana jinaMdapada sevaa| dradharmAH taba lalita pichAnA, tAhi vacana sIsa ghara mAnA / naMdizvarajI dvIpame, kInA turata payAna / svayaMprabhA kara saMgame, dharA hRdaya meM dhyAna // arihaMtapada pUjana mana lAgA, bar3hata prema dukhahiM saba bhaagaa| puni mana tIrtha karana mana dhArA, puni payAna tIratha kara pyArA // cavyana huA calata maga mAhIM, zuddha bhAvase nRpa ghara paahii| jaMbudvIpameM siMdhu taTa, pUrva videha suhAya / lohA gala nRpake bhavana, lalita jIva janmAya // // tIsarA bhava samAsa // (apUrNa) ||shiilkulkm // racayitAH-jainAcArya zrI vijayapadmasUrijI. (dis Y4 257 thA manusa dhAna.) - jiyasammAuharIo-dasaNa phAsAiNA sayA ramaNI // vaTTAvee tAse-vivihe sacchaMdayA gArI // 85 // par3a bAhuruhirapANaM-vihiyaM sukumAliyAi tammasaM // makkhiya mevaM khitto-sAmI gaMgApavAhammi / / 8 / / vigdhayarI suhamagge-nArI NaJcAvio sivo sigcha / ramaNIi pavaIe-vissAmitto vi kAmavaso // 8 // meNaya mahadaNaM-jAo nArIppasaMgapanbhaTThA / AsADhadAraNiyA-ramaNIcAo mahAlAho // 8 // ciMtei kkalacirI-karaNAhehiM piyA mae paanii|| 1gacA tAyasayAsaM-sapasamNidU Namai vAyaM // 89 // Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 jainadharma vikAsa jAissaraNaM patto-uvagaraNapamajaNaM pkuvvNto|| jANai puvvabhavIyaM-cattaM caraNaM ti kAmAo // 10 // iya citaMto jAo-savvaNNU somacaMda muvai sae // to se samaNo jAo-sIlaM rakvija Nace vaM // 11 // lohaMdhAIhito-kAmaMdhassA hiyatta maadidvN|| ramaNIjaNaNIbheo-Na jassa cittammi lesAo // 12 // veraggabhAvajaNagaM-kuveradattAiyANa makkhANaM // saMpattA sIlavaI-sIlAo bhasaggasuhaM / / 93 // ahiNavavAhU laddhA-kalAvaIe susIlamAhappA // malayAgirIi patto-viuttapaisuyajuyalasaMgo // 14 // nArIe lAhaDhe-paropparaM sihai maraNa miha NacA // elA suo vimohI-nANI jAo suhaNimittA // 95 // uvaisae rAyAI-punvitthI maha naDI sajAimayA // taNNehA haM rAI-jAissaraNaM naDI pattA // 16 // kevaliNI saMjAyA-suibhAvehiM naDI nivai ramaNI // kaMkhiyanaDIpasaMga-bhUvaM tajei suhabhAvA // 9 // kevalanANaM pattA-niMdiyapAvo nivo suhasahAvo // savvaSNU saMpaNNo-evaM sIlaM viyArijA // 98 // mehuNo guNaNAso-diluto sacaI visyraagaa|| maraNaM nirae pIDA-ikkArasamo mao ruddo // 19 // se mittassa NurAA-kuddho bhUvAiyaM ca tajaMto // mehuNayaliMgapUyaM-payaDIa tayacaNaM tatto // 10 // kAlattayacaNAe-samajiyaM teNa titthayaraNAmaM // sirisuvvayatitthayaro-igadasamo saccaI hohI // 10 // nArIkUDaM Na buhA-kalaMti neurbuhiinidrisnno|| ciccA nivAiatigaM-aDaviM nivakAmiNI bhamae // 102 // bahupAvaM visaesuM-maibheo maNNae duhaM sukkhaM // jaMja kAmI pAsai-taM taM ramaNiM samahilasae // 103 / / - (apUrNa.) Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacakanI tAtvika bhAvanA. 307 zrIsiddhacakanI tAtvika bhAvanA. lekhaka. jainAcArya zrI vijyapadrasUrijI. (gatAMka pRSTha 261 thI anusaMdhAna. ) - prazna-zrI Avazyaka sUtranI cUNimAM prabhu mahAvIradevanA samavasaraNanA varNanamAM te ema kahyuM che ke "sarovara pAye vinA sunnatA vAsaT sovizvattieidra jInezvara mahAvIra prabhunI uMcAIthI bAra gaNe UMce azoka vRkSa banAvyuM. ane pahelAM te A prabhunA azoka vRkSanI UMcAI batrIza dhanuSyanI kIdhI, e kaI apekSAe samajavI? uttara-Avazyaka cUrNimAM te azoka vRkSanI ja bAra guNI uMcAI jaNAvI che. batrIza dhanuSyanI je uMcAI kIdhI che, temAM zAla vRkSanI uMcAI paNa bhegI AvI jAya che. eTale mahAvIrasvAmInA zarIranI uMcAI 7 hAthanI che. tene bAra guNI karatAM 84 thayA. 4 hAthane dhanuSya thAya mATe 84 ne cAre(4) bhAgavAthI 20 dhanuSya AvyA, eTalI uMcAI vIra prabhunA azoka vRkSanI che. ema Avazyaka sUNi pharamAve che. paraMtu je tenI upara rahelA zAla vRkSanI 11 dhanuSya pramANa uMcAI 21 mAM bheLavIe te 32 dhanuSya thAya, mATe baMne vRkSanI uMcAI bhegI karIne 32 dhanuSya kIdhA ema samajavuM. ane jyAM 21 dhanuSya jaNAvyA che, tyAM kevala azoka vRkSanI uMcAI samajavI. A bAbata vizeSa khulAso zrI pravacana sAroddhAranI TIkA vigere graMthomAM jaNAvyuM che. 10 jyAM jyAM arihaMta prabhu vicAre tyAM tyAM kAMTAo adhamukha (uMdhA) thaI jAya che. eTale mArgamAM rahelA kAMTAenI aNIo uMdhI thaI jAya che. 11 arihaMta prabhunA vihAranA samayevRkSe jANe praNAma karatA hoya tema nIcA name che. 12 tathA AkAzamAM deva dubhi vAgyA kare che. 13 saMvartaka jAtine vAyu eka yojana pramANe pRthvIne sApha karIne dhIme dhIme anukULapaNe vAya che. te vAyu-sugaMdhi-sukhadAyi pazuvALo ane zItala hoya che. tethI sarvane Ananda upajAve che. A bAbata zrI. samavAyAMga sUtramAM kahyuM che-te A pramANe -" jANe kumaLA mArA nAtha saMpatti ri-A pAThane artha upara AvI. ga che. 14 vihAranA TAImamAM cAsa-mora-pipaTa vagere pakSiye prabhune. pradakSiNA de che. 15. je sthaLe prabhu bIrAje che, tyAM dhUla zamAvavA mATe mevuM. kumAra de sugaMdhi pANInI vRSTi kare che. 16 deve samavasaraNanI eka jana pramANa bhUmimAM gulAba vigere lAla-lIlA-pILAM-kALAM-ALA ema paMcaraMgI nI DhIMcaNa sudhI vRSTi kare che. prazna-DhIMcaNa sudhI phUlethI vyApelI cejana Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' jene dharma vikAsa pramANa samavasaraNanI bhUmimAM sAdhuo kevI rIte besI zake? temaja javA AvavAnI kriyA paNa kema karI zake? kAraNa teo nimala dayAne pAlatA hovAthI cha chava nikAmAMnA keI paNa jIvane haNavAne saMkalpa paNa karatA nathI. ane AvavuM, besavuM, tathA javuM vigere kriyA karavAthI te phalenA ne jarUra pIDA vagere thAya. uttara-upara jaNAvelA praznane keTalAeka ThaMdraka matane anusaranArA lake e javAba Ape che ke te phUle dee vikavelA hovAthI sacitta hotA nathI eTale acitta hoya che. mATe sAdhuone gamanAdi karatA jIvene vighAta kevI rIte lAgu paDe ?" paraMtu e javAba vyAjabI hoya ema saMbhavatuM nathI, kAraNake jamIna upara pAtharelA badhA phalo dee vipharvelA eTale vaikriya zaktithI banAvelA ja che. ema na kahI zakAya ane je temaja heya te AgamanA vacanane bAdha Ave che. Agama eTale arihaMtanuM pravacana ema kahe che ke deve jalamAM upajelA phanI ane sthalamAM upajelA phUlanI paNa vRSTi kare che. juo te pATha A pramANe cha. biTaTThAIvi surabhi, jalathalayaM divva kusuma nIhAriM // pakirati samaMteNa, jAdavajI hukumArUM zA bhAvArtha-devo-samavasaraNamAM-sarvapradezamAM nIcA DiTIyAvALAM-sugaMdhavALAM ane jala tathA sthalamAM nIpajelA evA paMcavaNI" manahara pupanI ane divya puSponI vRSTi kare che. A bAbatamAM keTalAeka evI kalpanA kare che ke- je sthale sAdhuo bese che, te sthale de phelenI vRSTi karatA nathI." paNa A kalpanA vyAjabI nathI. kAraNake-sAdhuo je jagyAe beThA hoya, tyAM ja kASTanI mAphaka teoe sthira besI ja rahevuM joIe, e kAMI niyama nathI. paraMtu kAraNa paDaye teonuM javuM AvavuM paNa saMbhave che. mATe A bAbatamAM Avazyaka niryaktinI malayagirijInI banAvelI TIkA ke jemAM A prastuta bAbatane cUNino pATha ApI spaSTa karela che. te TIkAmAM dazAvela sarva gItArthone mAnya uttara e che ke jema mahA mahimAzAli arihaMta prabhunA ja atizaya, puNyanA pasAyathI ja eka jana jeTalI samavasaraNanI bhUmimAM paNa aparimita (na gaNI zakAya eTalA) cAre nikAyanA de, manuSya ane tiryaMne paraspara saMkaDAza chatAM paNa keI paNa jAtanI IjA thatI nathI, tevI ja rIte upara jaNAvelA kAraNathI DhIMcaNa pramANa patharAyelA nI upara aneka jI cAle che, bese che chatAM paNa phUlonA jIvane kAMI paNa IjA thatI nathI. paraMtu jANe amRta rasathI siMcAyA (chaMTAyA) na hoya, tema te kalo atyaMta prakRlita dekhAya che. ahIM keTalAeka kahe che ke-samavaraNamAM koI sthale jAlibaMdha hoya che. ane keTalAeka kahe che ke-kyArArUpe phale pAthare che. paNa siddhAntomAM koI paNa ThekANe e ullekha nahi hevAthI vyAjabI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAga vRtti na kahevAya. 17. arihaMta prabhune mastakanA keza (vALa) tathA dADhI-mUchaane hAtha paganA nakha vadhatA nathI (niraMtara ekaja sthitimAM rahe che.) 18. arihaMta prabhunI sevAmAM ochAmAM ochA cAra nikAyanA kareDa deve te jarUra hAjara rahe che. 19. arihaMta prabhu-je sthale vicaratA hoya, tyAM niraMtara vasaMta vigere chae RtunAM manahara phUla phaLa vigere prakaTa thAya che. eTale hatuo paNa badhI anukUlapaNe varte che. e pramANe devoe karelA 19 atizanuM svarUpa jaNAvyuM, sarva malI janmathI 4, ghAti karmone kSaya thavAthI 11, devakRta 19 ema 34 atiza jANavA. A atizane zrI samavAyAMga sUtramAM kahelA aMtizayonI sAthe sarakhAvatAM kaI kaI ThekANe kAMI kAMI pheraphAra jovAmAM Ave che. paNa te (pheraphAra) matAntaranI apekSA e che ema samajavuM, ane te matAntaranuM kAraNa sarvajJa prabhu ja jANI zake. (apUrNa) "tyAga vRtti." lekhaka-durlabhajI gulAbacaMda mahetA (vALA) (kayAMthI A saMbhaLAya, madhUra svara, kayAMthI A saMbhaLAya. e rAga) tyAgavRtti muzkela, jagata mAMhe, tyAgavRtti muzkela, kALa anAdinA mehathI bacavuM, e te nathI kAMI sahela. jagata mahi0 e AMkaNuM. (1) cakravRrti saMcama sIrIvarIyA, SaTa khaMDa riddhi varela, choDavI na gamejara jare kaMthA, juo jagatanA khela. jagata(2) duHkha dAridra pratikULa saMge, vaza hAya sapaDAela, sahana karata saMkaTa ati cetana, mana tRSNae bharela jagata (3) cAritra pada ArAdhana pUra, bhAgyavazAt banela, AvI hRdayamAM e bhavi jIvanA, alpa saMsAra karela. jagata () karmavazAta keI tyAga svIkArI, hAya zIthIla banela, ke tapaNunindavA gya na munivara, lAvI manamAM mela. jagata (2) 1 cha khaMDanI sAhIbI pAmela. 2 phATalI godaDI. 3 pAchalA bhave che , Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 10 jainadharma vikAsa dhame zUrA kame zUrA, karamIte uccarela, mAtra tyAga vRttinA prabhAve, kaIka ja uddharela. jagata. (6) rAya raMka sukhIyA ke dukhIyA, jANe na bheda bharela. anumodana karavA lAyaka che, tyAga vRtti pAmela. jagata. (7) dhanya bhUmi A "vallabhIpuranI, pustakArUDha thayela, kapUra bhakti siddhi, bhadrakAntI, jayaMtavijaya nIkaLela. ja0 (8) 11bhAskara ratnAkara muni ahiMtA, 13lAvaNyavijayanIkaLela, vatanI vaLAnIjha sAdhvIe nava, e zubha paMthe caDela jagata (9) 15ogaNa aThThANuM vikamamAM, mAMgalikaya prasaMga banela, pAmI hitazrIjI gurU caraNa, bhAgyavazAt maLela. jagata. (10) mAvajIbhAI suta bhUpatanI vahu, tyAga vRttI pAmela, phAgaNa zudi pAMcama zukavAre, tajI saMsAranI jela. jagata (11) khiI anumodana kare ahiMne, saghaLe saMgha maLela, dirdhAyuza rahi kArya zubha A, saphaLa karo Adarela. jagata. (12) nipRhi bALabrahmacArI vaLAnA, jayaMtavijyajI maLela, dikSAgrahita sahAtha vakhata'A, saphaLa karyo sAMpaDela. jagata (13) dhanya dhanya thaI tyAga vRtti, jasa meha pizAca haNela, kALa anAdinA janma maraNathI, e bhavI e bacela. jagata. (14) sarvavirati ke dezaviratimAM, je bhavi ja rahela, saphaLa thAya "durlabha nara bhava tasa, tIrthapati uccarela. jagata. (15) 4 vallabhIpura jyAM vartamAna samaye vaLA gAma che. 5 sanmitra kapUravijayajI. 6 bhaktivijayajI. 7 panyAsa siddhivijayajI. 8 bhadravijayajI. 8 kAntivijayajI, 10 zAMtamUrti bALabrahmacArI yaMtavijayajI. e munirAja A vaLA gAmanA ja vatanI nIkaLyA che. 11 bhAskaravi . 12 ratnAkaravijya. 13 lAvaNyavijaya, ema vaLAnAM. 9 munirAje che. 14 vaLAnI vatanI sAdhvIo dIkSita che. 15 saMvata 1998 mAM. 16 osavALa jJAtinA zAha mAvajI narazInA dikarA mahUma bhUpatanI vahu lIlAvaMtI tyAga vRtti pAmyA ane temanuM nAma subodhazrInI ziSyA tarIke lAvaNyazrIjI pADyuM 17 jayaMtavijayajInA hAthe dIkSA apAyela che. 18 sAdhupaNuM. 19 zrAvakanAM bAravrata aMgIkAra karavA Adi vIdha dharma. 20 tIrthapatitIrthakara uccArI gayA che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara kapaletA. 311 miyA mAtra kAtara ja zrI jainAgama praznamAlA yAne prottara kalpalatA lekhaka-AcAryazrI vijayapaghasUrijI. (gatAMka pRSTha 263 thI anusaMdhAna) 7. prazna-Agama eTale zuM? uttara-jenAthI padArtha tatva syAdvAdazailI pramANe jANI zakAya, te Agama kahevAya. kahyuM che ke "bhAre rijhiyare vaDutarA ne vAvAma" jenAgama zivAyanA Agamo ekAMta mArganI prarUpaNa kare che, tethI te apramANa che. zrI janAgamanA (1) AtmAgama (2) anaMtarAgama. (3) paraMparA gama. A mukhya traNa bheda che. te traNe bhede artha prarUpaNAmAM ane sUtra vAcanAmAM A pramANe ghaTAvavA-(1) arthanI apekSAe zrI tIrthaMkara devane AtmAgama hoya. kAraNake prabhudeva pite kevalajJAna pAmIne arthanI dezanA Ape che. ane (2) zrI gautamAdi gaNadhara devene anaMtarAgama kahevAya. kAraNake zrI tIrthaMkaradevanI pAsethI vyavadhAna rahitapaNe temaNe tripadIne artha grahaNa karyo che. (3) prabhu zrI mahAvIra devathI trIjI pATe thayelA zrI aMbU svAmi vigerene paraMparAgama kahevAya. kAraNake prabhu zrI mahAvIradevanI ane zrI jaMbUsvAmInI vacamAM gaNadharoe arthane grahaNa karyo che. A rIte AgamanA traNa bhede artha dezanAmAM ghaTAvyA che. have sUtranI apekSAe traNa bheda A pramANe ghaTAvavA. 1. gaNadhare bIja buddhinA pratApe pote ja sUtranI racanA kare che, tethI temane AtmAgama kahevAya. 2. zrI gaNadharanA jaMbusvAmI vigere ziSyone anaMtarAgama ane praziSyAdine paraMparAgama kahevAya. vizeSa bInA zrI anugadvAra sUtra tathA dezanAciMtAmaNi ane zrI siddhacakra tetra sadohAdimAM jaNAvela che. 8. prazna-zrI jainAgamanA paryAya vAcaka zabda kayA kayA samajavA? - uttara-vyavahAramAM jema-iMdrapadanA-zakra-hari-zacIpati vagere zabdo paryAya vAcaka che. eTale eka arthane jaNAve che, tevI rIte zrI jainAgamanA nirgatha pravacana-jinazAsana-jaina zAstra-jinapravacana-jinazruta-anekAMtAgamasyAdvAdAgama-anekAMtakRta-syAdvAdazruta-anekAMtazAstra-syAdvAdazAstra vagere eka sarakhA arthane jaNAvanArA paryAyavAcaka zabdo che. sUtranuM vyAkhyAna karavAnI paddhatimAM jevI rIte tatva (dareka padArthanuM svarUpa) ane bheda (padArthanA prakAra) ne gaNyA che, tevI rIte paryAyavAcaka zabdane paNa gaNyA che. A muddAthI paryAya zabdone paNa jarUra jANavA joIe. 9 prazna-sUtranI paMcAMgInA pAMca aMge kyA kyA samajavA? Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312: konadharma vikAsa, uttara-1. sUtra-2. niti -3. bhASya-4. caNi-5. TIkA-A rIte sutrAdi pAMce aMge paMcAMgI zabdathI jaNAvyA che. 10. prazna-sUtrAdi pAMcenuM svarUpa zuM samajavuM? uttara-1-sUtra syAdvAdazilIe theDA akSaromAM ghaNo artha jaNAve, te sUtra kahevAya. kahyuM che ke "bakSe jUgatIti " tenA-utsargAdi prakAre zAstromAM jaNAvyA che. 2. niryukti-artha saMkalanAnI apekSAe kayupada kyApadanI sAthe saMbaMdha dharAve che, A jaNAvavAnuM kAma niryukti kare che. eTale niyukti sUtrane arthanI sAthe saMbaMdha joDI Ape che. te jaNAve che ke-A sUtrane A arthanI sAthe saMbaMdha che. (1) zrI dazavaikAlika 2. uttarAdhyayana. 3. dazAzruta skaMdha 4. bRhatkalpa. pa. vyavahAra sUtra. 6. AvazyakasUtra 7. sUrya prajJapti sUtra 8. AcArAMga sUtra. 9. sUtrakRtAMga sUtra. 10. kaSibhASita sUtra, A daza sUtronI upara cauda pUrvenA jJAnane dhAraNa karanAra zrI bhadrabAha svAmi mahArAje nikitao racI che. tathA temaNe mUla sUtra be banAvyA che. 1. kalpasUtra. 2. vyavahArasUtra. niryuktinI racanA karavAne adhikAra cauda pUrvadharene ja hoya che. te gAthAbaddha hoya che. 3. bhAgya-niryuktinuM spaSTIkaraNa bhASyamAM hoya che. eTale bhASya-niyaktinA arthane kaMIka samajAve che. jema ke-nizItha bhASyabahatkalpa bhASya-vyavahAra bhASya-paMcakalpa bhASya-vigere tenA racanArA AcArya bhagavaMte mahA jJAnI hoya che. bhASya-prAkRta gAthAbaddha hoya che. apavAda tarIke tatvArtha bhASya-gadya saMskRtamAM paNa che kamite sUtranuM nAma sAmAyika sUtra che. te cha (6) Avazyakane bheda hevAthI vizeSAvazyaka kahevAya che. tenI upara zrI jinabhadra gaNi kSamA zramaNe bhASyanI racanA karI che. 4. cUNi-bhASyanI bInAne kaMIka vistArathI samajAvanAra cUrNi graMthache. Avazyaka-naMdI-anuyoga dvAra-uttarAdhyayana-bhagavatI-dazavaikAlika-jatakalpa vagere sUtronI caNi maLI zake che-te cUrNienA racanAra prAye karIne jinadAsa gaNi mahatara vigere pUrvAcArya bhagavaMta che. cUNimAM-prAkRta bhASAnI adhikatA hoya che. A gadya racanAmAM kaI kaI sthale saMskRta bhASAne paNa prayoga thayele jaNAya che. pa. TIkA-TIkA graMtha niryukti Adine saMpUrNa vistArathI samajAve che. prabhudeva zrI tIrthakara bhagavaMtanA mukhya ziSya-gaNadhara mahArAjA-pite artha svarUpa meLavelI tripadIne vistArathI samajAvavAnuM sUtranI racanA kare che. eTale bAra aMga sUtranI racanA kare che. jevI rIte tIrthakara deva-kevala jJAna pAme, tyAre pitAne kalpa jANIne prathama dezanA Ape che, tevI rIte dareka gaNadhara mahArAjA-pitAne kalpa(AcAra) samajIne sUtranI racanA kare che. tenuM yathArtha rahasya samajavAne mATe vidhipUrvaka niryukti vagerene abhyAsa kare joIe. (apUrNa) Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra sItAra. saMsAra cItAra ane muktinAM sukha pU. A. zrI vijayanemisUrIzvaranA praziSya. lekhaka-munizrI zAmavijayajI. khaMbhAta. ( pu. 2 aMka 2 nA pRSTha pa1 thI anusaMdhAna. ) sapta nayane cAra nikSepA, saptabhaMgI dvividha pramANa. bhAvathI vyaMjana madhura rasathI, tRpti pAme kevaLanANa. guNasthAne mukha vAse sArA, dravya bhAva annapAka ja sAtha. guNa zreNI pAne cAvatA, mukti suMdarIne pakaDe hAtha. (15) mithyAtva javarathI suMdara bhejana, jInhA amIrasa na dhare aga. svAda anubhava na lahe Atama, karmavazathI citaDA vyagra. mRga kasturiyA nAbhi sthAne, kasturIne vRda anupa. huMDhata DhaMDhata parvata khINa, murakha na lahe satya svarUpa. (16) eka dine karma pariNAmI rAjA, jAe sArvabhoma maMdira. zAsana samrATa zAsana dhArI, dharma mahArAjA mahA vaDavIra. suNe mahArAjA karUM nivedana, jagamAM AzcaryonI vAta. khoTAM sukho bhrama bhrAMtithI, mAne che te dina ne rAta. (17) suMdara khAnapAna vaLI AkhyA, ApyA tabela mana dharI khaMta. AvAsa zayyA nATaka nA, sukhane duHkhaja gaNe che saMta. kAca kAmaLA regI leke, dekhe vetane pILe varNa. mana krAMtithI bhramaNA pragaTe, suNe sajIne ekaja karNa. sAMbhaLI arajI uramAM dharatA, AjJA kare che. dharma bhUpALa. sAMbhaLe maMDalika rAjA prema, vAta taNe tame karajo khyAla. alpa paNa tame tAtvika bhejana, Apo pakaDI mukha mojhAra. svAda ja letAM lahejata pAme, mAgaze bhejana harSa apAra. (1) dharma rAyanI ANuM mAnI, sarva prapaMce kare che bhUpa. brAMtijAtAM sAcA sukhaDA, pAMce le che bhAva anUpa. mithyAtva javara dezavaTAne, pAmyA bhayathI dUra jAya. anna arUcI jAya tvarAthI, rUcI pragaTe satya svarUpa. (20) yathA pravRttikaraNe, bhojana ApyuM, prathama ja vadhate bhAva. apUrvakaraNa, anivRttikaraNe, bhejana ApyA pAmI prastAva Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 jenaSama vikAsa aMtara karaNanA prathama ja kavale, pAme samakita jIva jarUra. anaMta pudagala parAvartananA, adhe aTe Ave hajura. (21) dezaviratine sarvaviratinA, guNasthAnake pAme dhIra. mana vacana ne kAyA yoge, rUghe zukale tave vIra. ghanaghAtI vAdaLanA cUtha, pracaMDa vAyare kare saMhAra. jaLahaLate ravi pragaTe aMtara, ajJAnati mIra jAye dUra. (22) AghAtI karma baLelA derA, aDatA rakSA thAya jarUra. aSTavidha karmo dhare jAtAM, mukti ramaNa Ave hAra. sAdi anaMte siddhI sehe, aMtima dhyeya pragaTe pUra. janma maraNanA trAse jAve, tailapAtrathI thAya catura. (23) upanaya sArA tatvadaSTithI, manamaMdire pragaTaye dIpa. vIsa zikhA kaDIe sthAne, huM varNavuM chuM guNanA dhipa. mahA maMgalanA maMgalika ThAme, Aso mAsanA divaso Aja. upanaya bhAvI dilaDe ThAvI, mana maMdira mahArAja. gurUgama dvArA upanaya sArA, samaje tatva gaSaka buddha. saMsAra citAra mukti sukhanA, AdarzathI leve zuddha. godharA gAme zAMti pasAthe, kavijana gAve kaMTha madhura. temi amRta rAma hRdayamAM, siddhacakra bhakti bharapura (25) (Iti saMpUrNama) dharme vicAra lekhaka-upAdhyAya zrI siddhimunijI. (gatAMka pRSTha 25 thI anusaMdhAna.) eka nItine lAta mAranAra ane game tevA premanI pAchaLa marI paDanAra kavi pitAnI bahenane uddezI gAya che ke, "saibhAgya karatAM vaidhavya vadhAre bhaluM ne samujajavala che. zA mATe Ama gavAyuM che tenuM hArda te kavi karatAM paNa vadhAre vivekathI vicAravuM joIe. keNa kahI zakaze ke, eka karAra pUrvakanI mIThI yAdanI sAthe dharmamaya jIvana gujAravAmAM nirasatA che. vidhavAnAM mIThAM saMbhAra Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharme vicAra. 315 NanA AMsu sAthe prabhu taraphana, saddagurU taraphane, jagatanA sarva jI tarapha, nirmaLa prema je sarasatA upajAve che, tevI sarasatA A duniyAmAM anya prakArane prema bhAgye ja upajAvI zake. sAdhvIonA sarasa jIvananA aMze A vidhavA jIvanamAM rahelA hoya che. tethI teone kaMTALAbharI nirasatA karyAthI upaje? kavacit je kaMTALo ane nirasatA AvatI dekhAya che, te A bUrA saMsAre temane, vidhavAone na ghaTatI evI keTalIka bAbate zIkhavI rAkhelI heya che tenuM ja pariNAma che. gharanI amaryAdAo, viSayanI vAtano prasaMga, kare ane AvatA jatA parajanono ayogya paricaya, cAritryagI upadezakene samAgama, cAritryahIna strIone sahavAsa ke sakhya, sAdAIno tyAga, uttejaka bhejananI lAlasA, ayogya pustakonuM vAMcana, jIvanane gya jarUrAtanI taMgAza, dabAtI rAkhavAnI khAtara upajAvI kADhI devAyelAM ALakalAke, bAlyAvasthAnAM ke sadhavApaNAnAM ghara karI rahelAM UMDAM ajJAna, samAjanAM mithyAbhimAne, samAja taraphathI karAte tiraskAra, prasaMge beprasaMge kuTuMbamAM ke svajanomAM thatuM anAdara, nIti dharma vihIna zikSaNa, dhArmika bhAvanAne abhAva, saMbaMdhIonA anAcAra, purUSanI vyabhicArI chetarapIMDI, dharmanItine durUpayega; vagere vagere aneka kAraNe vidhavAonuM patana karAvavAnuM kAraNa bane che. A badhAne Thesa mArI keka punIta bahene nija pavitratA sAcavavAne atyAgraha ane jambara lAgaNIthI prayatna kare che, mathe che, ane tenuM pAlaNa paNa kare che. samAja je temane adhikAdhika vyavasthA karI Ape te A dhanyavarga kevo devI banI rahe! emanAM ujaLAM jIvane Aryadezane ujAmI kyA kyA lAbha na samape? emane gya joItuM badhuMya ApavuM joIe. viSayane poSe, hRdayane bahekAve, dharma ne nItine visarAve evuM kAMI paNa mithyA dayAthI ke mamatAthI temane ApavuM e kharekhara jabaruM, ziyaLanuM jIvaleNa kupathya che. vidhavA vigerenA jIvanane bhraSTa karanAre ka varga saMbhavita che e paripArzvavatIoe lakSyamAM rAkhavuM joIe. ghaNA bhAge temanA patino-dayA darzAvanAra ke TAMpuTayu karanAra kahevAte mitra, jJAna apAvavAnA hetue zekelo apariNIta, aTharela mAstara ke upadezaka, tenA patino ati najIkane kAMI kAMI jarUrIyAtanI cIja lAvI detA sage, duSTa lajajAhIna ke akulIna pADozI, sadhavApaNAmAMne TeLaTIkhaLI majAka upajAvate mahebatI ke anucita saMsargazIla, "bahena"nuM kalpita zabdaccAraNa karI prasaMge aprasaMge avarajavara karanAre, gharano rasaIye, gharanAM ke peDhInAM kAmakAja karanAra nokara ke gumAstA, vagere vagere vidhavAnA jIvanamAM kalaMka upajAvanAra nIvaDe che. savaDanI khAtara kocamena ke DAIvara paNa AmAM joDAya che ke kAraNa bane che. AvA lokenA vadhatA jatA saMsargathI iMgitAkAranA abhyAsI banI vaDIloe vidhavAdine bacAvavAM joIe. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharma vikAsa vidhavAdie paNa A lokethI vadhAre sAvacetIpUrvaka vartavuM joIe. AvA kemAM vAstavika premane choTe ya hetuM nathI. teo phakta haDakAyA kutarAnI jema ke dArU pIdhelAnI jema AvI vaLage che ane avasare khasI jaI vidhavAdinA jIvananI dhULadhANI karI mele che. AmanI sAthe prasaMge bolatAM hasavAnI, teonI hAjarImAM vacce badalavAnI ke snAna karavAnI athavA keza samAravinI ke ughADA aMge besavAnI bahu ja sAvacetI rAkhavI joIe temanI AgaLa pitAnA bhUtasaMsAranI ke agavaDanI athavA piyara sAsarIyAM taraphanI chupI vAtanI bAbata kadipaNa bhUlecuke na ukelavI. teo temAMthI koInA koI chidro zodhI mithyA dabANa vagerethI phasAve ke phasAvavAne prayatna kare, mATe AvAM AvAM kAraNethI sadA sAvadha rahevAnI khAsa AvazyaktA che. pavitra samajAyelAmAMthI paNa kAmanA dunivArapaNAthI pAchaLa kayAreka apavitratA dekhAI Ave che. mATe ekAMta na karavI ke na thavA devI, vyaMgyamAM ke anucita kuzIlabhAva zIdha tarI Ave evA zabdArthamAM kadi keI strIe purUSanI sAthe vAta na karavI ke amathI paNa na bolavI, temanI strIo ke temanAM vivAha lagnAdi saMbaMdhI kAMI paNa na bolavuM, tenA vartananI tarapha gRhakAryanI hAninA upayoga sivAya najara ja na nAkhavI, emanI sAthe jeTale prasaMga pADavAnI khAsa jarUrIyAta hoya tethI jarI paNa adhika prasaMga pADavA teo cAhe, te tyAMthI vicArapUrvaka tene tela karI avagaNanA sAthe khasI javuM ke teone khaseDI devA. mukhya rIte vidhavAone mATe lakhAyeluM A badhuM sadhavIone tathA "purUSa zuM che e samajanArI bALAo-kanyAone paNa saMpUrNa lakSyamAM levA jevuM che. temane paNa vidhavA jeTalI ja zIlapagitA che. mukhya rIte vidhavAo A lekhanuM lakSya che tenuM kAraNa e che ke, upaka paricayamAM rahenArA vargamAMthI keIka halakaTa manavRttivALo hoya ke thAya te, te vidhavAne na dhaNIyAtI hovAnA kAraNe vikArazIla kalpI tene AkarSavAnAM kAraNo upajAve che. vidhavAe bhAI, bApa, putra sivAya anya purUSanA sparzane sadAya TALavuM joIe. bhAi, bApa vigerenI sAthe paNa ekAMta karavAne nIti nA pADe che, te pachI bIjAnI sAthenI ekAMta viSe te kahevuM ja zuM ? jagatamAM jene sArI rIte ane uttama rIte jIvavuM che tene avazyameva baMdhana ane parAdhInatA joIe ja. (apUrNa) sAdhu sAdhvI gaNane vijJapti. cAturmAsanA je sAdhu sAdhvIoe amArI ophIse ThekANA na mekalyA hoya tene satvara mekalavA vijJapti che. ke jethI mAsika dvArA jAhera karI zakIe. -taMtrI. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrasammata mAnavadharma aura mUrtipUjA. 317 zAstrasammata mAnavadharma aura mUrtipUjA. lekhaka:-pU. mu. zrIpramodavijayajI mahArAja. (pannAlAlajI) (gatAM14 217 thI manusa dhAna.) kadAcit musalamAna loga masajida meM mUrti kI sthApanA karanA pasaMda nahIM karate hoM tathApi yaha mAnane meM kadApi saMkoca nahI karanA cAhiye ki unakI sArI masajideM aura kabareM hI mUrtimaya hai / sAroM masajida kI eka eka iMTa ko ve pavitra mUrtivata samajhate hai aura usake nimitta jIvana sarvasva arpaNa karane ke liye bhI satata kaTivaddha rahate hai / isake aneka udAharaNa pratyakSa samAcAra patroM meM dRSTi gocara hote hI hai / musalamAna to kyA kintu krizciyana bhi mUrtIpUjA se vaMcita nahIM raha sake hai / ye loga apane muMhase bolakara bhalehI usakA niSedha karadeM kiMtu unakI antarAtmA usako kadApi svIkAra na karegI krizciyana logo meM bhI do mata hai eka mUrtI ko mahatva dene vAlA aura dvitIya mUrtipUjAkA niSedha karane vAlA / bhUrtI ko mahatva dene vAloM meM romana kaitholika haiM aura usakA niSedha karane vAloM meM proTesTeNTa haiN| proTesTeNTa krizciyana IzakrAisTako zalI para laTakatI huI AkRti sUcaka kraoNsa cinhako mahatva aura pUjya dRSTise dekhate haiM usake sAmane prArthanA karanemeM gaurava samajhate haiN| usakA kiMcita bhI apamAna nahIM sahana kara sakate haiN| krizciyanoMkA kaoNsa cihna hI mUrti hai| java ve mUrti ko spaSTa svIkAra karate haiM to usakA niSedha kaise kara sakate haiM itanA hI nahIM ve apane prasiddha tIrthasthAna jerusalama meM yAtrArtha jAke aura bhaktipUrvaka tatra sthApita kraoNsa cihnakA cumbana karate hai ye saba prakAra prakArAMtara se mUrtipUjA ke sAdhaka hI haiN| hama dekhate haiM ki aneka girjAgharoM meM IsAmasIhakA citra lagA rahatA haiM ve loga usako uccAsana para sthApita karate haiM usake sAmane sugaMdhita dravya se dhUpa dete haiM momavatI jalAte haiM puSpahAra caDhAte haiM aura prArthanA bhI karate haiM kyA yaha bhi mUrtipUjA nahI hai ? mAnava hRdaya bhI Aja taka mUrtipUjaka rahA hai aura anta taka rhegaa| koI bhI sabhya samAja isakA khaNDana nahIM kara sakatA hai| jisa isAmasIhane mUrtipUjA ke viruddha sira uThAyAthA aura usake liye pUrNa prayatnase pracAra bhI kiyA thA kiMtu Aja usIke anuyAyI usI kI mUrti ko aura tadA kRti saMketita kraoNsa kI pUjA karate hai| use Adara dete haiN| itanA hI nahIM usake ziSya samudAya meM se sokreTIja (zukra rAta) ne to aneka prasaMgo se aura pramANoM dvArA mUrtipUjA ke mahatva ko vahuta baDhAyA hai aura usakI siddhi tathA maMDana bhI kiyA hai| vartamAna meM bhI apane ko IzUkrAiSTa kI saMtati yA vaMzaja kahanevAle aneka krizciyana loka paryAya bheda se mUrti ke avalaMbana se hI kAma le rahe haiM aura mUrti ke avalaMbana dvArA hI usakA pracAra kara rahe haiN| musalamAnoM aura krizciyanoM ke atirikta yahUdI aura pArasI loka bhI mUrtipUjaka Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 jenadharma vikAsa. hI haiN| pArasI loga agni devakA bahuta Adara satkAra karate haiM apane paigambara jarathotra kA suMdara phoTo (citra) bhI rakhate haiM sAthahI sUryadeva kI bhI pUjA karate haiM kyA mUrtipUjA ina se koI bhinna padArtha hai ? kisI bhI sAkAra padArtha kI yA iSTa devakI pratimAkI pUjA mUrti kI pUjA hI hai| mUrti pUjA itane se saMkucita kSetra meM hI sImita na raha sakI kiMtu usane apanA Adhipatya sAre yUropa para bhI jamA liyA thA jisake pramANa meM Aja bhI bhUgarbha se vividha 2 prAntoM aura rASTroM meM vividha prAcIna jaina mUrtiyAM nikalatI haiM / ASTrIyA, buDApesTa, amerikA, zyAma, ijipTa, (mizra) deza, grIsa, roma, iGgalaiNDa, AyarleNDa, skATaleNDa, phrAMsa, turkasthAna, arabasthAna, jAvA, sumAtrA, sIlona, kAbula, jApAna, laMkA, IrAna, spena, meDriDa, norve, svIDana, meksiko aura cIna Adi rASTro meM bhI mUrtipUjA prAcIna kAla meM thI aura vartamAna meM bhI hai ukta sarva dezo meM koI agni kI, koI sUrya kI, koI lIMga kI, to koI viSNu kI pUjA karate haiM tAtparya yaha hai ki koI kisIkI bhI pUjA kyoM na kare kiMtu mUrtipUjA ko sArA saMsAra hI Adara kI dRSTi se dekhatA hai| yUropa ke bhinna 2 bhAgoM meM bhinna 2 vidhi vidhAnoM se mUrtipUjA kI jAtI hai / yUropa kI mUrtipUjA meM to kisI ko saMdeha bhI nahIM ho sakatA hai| na kevala yUropa hI mUrti ko mahatva detA thA kiMtu akhaMDa bhArata bhI mUrti pUjaka hI thaa| kabIra paMthI aura nAnaka paMthI jisale mUrti pUjA ke virodhI mAne jAte hai ve bhI apane pavitra dharmasthAna meM apane pUjya puruSoM kI samAdhiyAM banAkara unakI vividha dravya sAmagrI se pUjA karate haiN| aneka zraddhAlujana apane smaraNIya smArakoM ke darzanArtha Ate hai sikkha evaM kabIra paMthI loga na kevala samAdhiyAM hI banAte haiM kiMtu apane pUjya puruSoM kI pAdukA ko sthApana kara vaMdana karate haiN| zAstrako uccAsana para sthApita kara usako mUrti vat pUjA karate haiM aba batAiye ki ye saba prayatna mUrtipUjA ke hI uttejaka aura dyotaka nahIM to aura kyA hai ? pAdukA aura samAdhiyoM ko jo vaMdana karate haiM ve pUjya buddhi se karate haiM yA kevala patthara samajhakara hI ? mastaka jo namAyA jAtA hai vaha guru buddhise hI namAyA jAtA hai| yadi patthara samajhakara koI mastaka namAtA hai to yaha usakA zramamAtra hI hai| sikkho aura kavIra paMthiyoM ke atirikta Arya samAjI bhI mUrtipUjA kI virodha rupA kalaMka kAlimA se vaMcita nahIM raha sake haiM ina para bhI ukta virodhiyoM kA prabhAva avazya paDA hai aisA spaSTa jhalakatA hai kiMtu kyA ye vAstava meM mUrtipUjA ke virodhi hI haiM yA usake anumodana bhI haiM ? merA pratyakSa anubhava evaM anumAna to yahI hai ki ye mUrti pUjA ke virodhaka na hokara usake anumodaka hI haiM kAraNa aneka jAhira pablika vyAkhyAno meM, sabhA sosAiTiyoM meM, jayaMtyutsavoM meM aura tatsaMbaMdhita julUsoM meM svAmI dayAnaMda sarasvatI ke phoTo(cItra) ko suMdara puSpa hAroM se pUjita evaM zRMgArita karake use ucca padAsIna kara pAlakhI aura savArI Adi meM rakha zahara meM cArokora phirAte haiN| Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrtha-stutimA. 319 kyA isa prakAra karane meM unakA yaha uddezya nahIM rahatA ki saba loga hamAre pUjya puruSa ke maMtavyoM kA anukaraNa kareM ? yadi isa prakArakI koI bhAvanA hI nahI rahatI hai to unakA itanA prayatna hI zramamAtra hai| kyA Arya samAjiyoM kI antarAtmA isa bAtakI sAkSI de sakatI hai ki dayAnaMda sarasvatI ke citra kA itanA mAna sanmAna karanA mUrtipUjA kA prAkArAntara nahIM hai ? kahanA ora vastu haiM aura tadanusAra AcaraNa karanA aura vastu hai| kahane meM aura karanemeM dina rAta kA aMtara hai| kahanA jitanA sarala hai karanA utanAhI kaThina hai| kahane meM samaya nahIM lagatA kiMtu karane meM yuga ke yuga vyatIta hote hai| inake bAhma kRtyoM se spaSTasiddha hotA hai ki ye loga vAstava meM mUrtipUjA kI upAsanA karate hue bhI apane durAgraha vaza usakA virodha karanA nahIM chodd'te| citrako pUjyabhAva se uccapadAsIna kara gAMva meM cAroMora pheranA, sabhA meM jayaMtyutsava para usakA sanmAna karanA, apane 2 gharoM meM svAmIjIke phoToko lagAkara pratidina prAtaHkAla unake darzana karanA unakI pUjA karanA e kyA mUrtipUjA nahIM hai ? AryasamAjI hI mUrtipUjaka nahIM kiMtu sthAnakavAsI bhI jo ki apaneko mUrtike kaTTaravirodhI batalAte haiM mUrtipUjAke anumodaka hI haiM / sthAnakavAsiyoMke sthAnakoMmeM kitanehI sAdhu sAdhviyoMke phoTo lage hue najara Ate haiN| phoTohI nahIM kiMtu mAravADa, meraTha, paMjAba, mevADa Adi bhinna 2 prAMtoMke grAmoM meM sthAnakavAsI sAdhuoMkI samAdhiyAM, pAdukAeM, mUrtiyAM aura citra Adi banAkara unakI dravya bhAvase pUjA kI jAtI hai jisake pramANa adyAvadhibhI vidyamAna hai| ina samAdhiyoM aura pAdukAoMke darzanArtha aneka zraddhAlu evaM bhakta loga dUra2 se Ate haiN| kyA ukta darzanArthI pUjyabuddhise nahIM Ate haiM ? aisA kauna abhAgI hogA jisako apane dharma ke pratiSThita vyakti ke prati zraddhAMjali, pUjya buddhi aura bhaktibhAva na hogA ? are! pUjya puruSoM ke citra banAne va mUrtiyAM banAne kA uddezya aura tAtparya yahI rahatA hai ki hama bhI ina pUjya puruSoM kI mUrtiyoM ko dekhakara apane hRdayako nirmala banA inhIMke samAna nirmala guNoM kA pAlana krskeN| bhapUrNa. tIrtha-stutimA. racayitA-munirAja zrI suzIlavijyajI. (chANa) gita mAM. [zrI aSTApada tIrthanI stuti jyAM ratnamaya, samAna covIza, biba sohe jina taNuM, thayuM mokSa kalyANaka tIhAM, suta nAbhi rAjendra taNA; jina nAma bAMdhyuM rAvaNe, gautama tasya yAtrA karI, te tIrtha sAha pramAta, hAya mati Al. [1] Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 jainadharma vikAsa. [zrI siddhagiri tIrthanI stuti] meTuM jagatamAM vimalagirinuM, tIrtha sehe zAzvatuM, kaLIkALamAM paNa eja tIrtha, jagata mAhe jAgatuM; aNasaNa karI munivara anaMtA, siddha pada jyAM pAmatA, te siddhagiri tIrthane, praName sadA rAjI thatA. ( [2] zrI raivatagiri tIrthanI stuti] cAritra-kevala-mekSa, traNa kalyANake prabhu neminAM, - jyAM padmanAbhAdika jinavara, sAdhaze sukha muktinAM, mahimA anuttara tehane, traNe bhuvana mAMhI gavAya che, raivatagiri te vaMdatA, muja hRdaya ati vikasAya che. 3] [zrI sametazikhara tIrthanI stuti] jyAM AvI vIza tIrthakare, vartamAna covIzI taNa, aNasaNa karI zivapurIe, sidhAvIyA sarve jaNa - prabhu pAdukAo ane sAmaLA-pArtha, maMdIra hAla tyAM, sametazikhare tIrthe sehe, namana heje hArA tyAM. [4] [zrI kadambagiri tIrthanI stuti] gaI covIzImAM saMprati prabhunA, kadamba gaNIzvarA, muni eka keDI sAtha pAmyA, muktinA sukhaDI kharA; teha kAraNa kamba nAme, zobhate ja kadamba A, girine tihAMnA biMba praNa, premathI bhavi prANio. [5] manasAgaranAM mojAM, lekhaka-bApulAla kALIdAsa sadhANI. (gatAMka pU4 269 thI anusaMdhAna.) eka rAjA, amaladAra ke zrImaMta amuka bAbatamAM belyA pachI pharI jAya to te vyavahAraza, baheza, ane musaddI gaNAya ane eka abhaNa kheDuta ke nokara teja bAbatamAM bolyA pachI phare buTala, badamAsa gaNAya, ema zA mATe? AnuM kAraNa e che ke, jyAre varga lebhane lIdhe athavA bIjA keI kAraNe phare che. tyAre dAMbhikavRtti dhAraNa karI vANunI chaTAthI pitAnA doSane jANatA hovA chatAM bacAva karavA nIkaLe che. tyAre nAne varga nA chuTake kare che. paNa e pitAnA doSane vANI vilAsathI chupAvavAno prayatna nahi karatAM dInavadane ubhuM rahe che. eTale duniyA ene badamAsa, khuTalanA khitAba Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manasAgaranAM majA. enAyata kare che. AthI ja "bele enAM bAra vecAya ane na bole enI kerIye na vecAya"nI kahevata atre lAgu paDe che. paNa kharI rIte te mATe varga khuTalAIthI ja khuTe che. ane vaLI ene bacAva kare che. eTale e kharekhara khuTala, lucce ane dAMbhika che. tyAre nAne varga ghaNebhAge pitAnI kaMgAlIyatathI ja khuTe che. ane DhAMkapIchoDo karatuM nathI. eTale te kharekhara nirdoSa ane mANasAI bharyo che. paNa te keTalIkavAra ghaNe anyAya gulAmI mAnasane lIdhe ja sahana kare che, eTale tene gulAma kahevuM paDe che. chatAMya te luccAI ane dAMbhikatAthI bahetara sArU che. . vyavahAra sAcave e ghaNI muzkela bAbatomAMnI eka che. keTalIkavAra tenuM kekaDuM evuM guMcavAI jAya che ke tene ukelavAne bhalAbhalA musaddI thApa khAI bese che. ane "tuM na samaje" evA zabdo tene sAMbhaLavA paDe che. vyavahAra sAcavavAmAM keTalIkavAra chaDeceka pramANikatA, nItine satyane bhaMga kare paDe che. keTalIkavAra dekhItuM nukazAna veThI levuM paDe che. vyavahAra sAcavavA IcchanAre jIbha upara khAsa kAbu meLavo ja joIe, jIbhathI avicAryo bolAI gayele ekAda zabda ja kalezanI heLI saLagAvI muke che. eka bIjAne khAvApIvAne ThIka paNa belavAneya saMbaMdha rahetuM nathI. bhale kaI pramANikatA, nIti sAcavIne ja vyavahAra sAcavavAnI TekavALo hoya te paNa teNe kadI pitAnuM manadhAryuM karavA chatAM jIbhamAM kaDavAsa na AvavA devI. madhurabhASIja vyavahAra sAcavavAmAM saphaLa nIvaDe che. pramANika ane satyavAdI vyavahAra sAcavI zakaze, paNa vagara vicAryuM bolanAra vyavahAramAM jhera bheLavaze. ApaNA kRtya-pagalA karatAM ApaNe bela vyavahAramAM vadhu kaDavAsa ubhI kare che, ane e bola karatAMye vadhu jhera utpanna kare che kAgaLa upara lakhelA zabda, mATe vyavahAra sAcavavA IcchanAre kadI paNa kAgaLa upara raNakSetra na mAMDavuM. belAtA zabdanI asara karavAmAM mukhaceSTA agatyano bhAga bhajave che. paNa kAMI bhAva na batAvI zakatA kAgaLa uparanA zabdo vadhu asara kare che. mATe kAgaLa upara zabda utAratAM khAsa vicAra karavo. vyavahAramAM vadhu tANavAthI tuTI jAya che. e samajI levuM-are eka bIjAnI goLInAM pANI harAma thAya che. ane ene badalo banene khAsa karIne tANanArane bhegavavo paDe che. sattAne mada keTalIkavAra vyavahArane bhulI jAya che. te tene eTale sattAzAlIne paNa vyavahAramAM tenuM pariNAma barAbara jogavavuM paDe che. lIMbaDInA nagarazeThe vyavahAranI avagaNanA sattA madamAM karI te tenA gharanI utarI kanyA tenA nagaramAM ja ghelAzAnA merUbhA sAthe paraNa, ane bIjIvAra ghaNuM tANavAthI ghelAzAe tenI lIMbaDImAMthI ja jAna joDI ane bharabajAramAM gokha mukAvI te kanyAne dAtaNa karavA besADate. [apUrNa Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 jaina dharma vikAsa. rajanIzInuM pAnuM. lekhaka-bApulAla kAlidAsa sadhANI "vIrabAla" satya ApaNe uccArI ke AcarI zakatA nathI enuM kAraNa ApaNe nirbaLa chIe, vadhumAM ApaNane satya upara vizvAsa nathI ane vizvAsa nathI eTale prema paNa nathI. satya AcaratAM mAnavI bhikhArI thaI jAya che, haDadhuta thaI jAya che, ane kadAca mRtyu paNa pAme che, ane ene ApaNe satyanI hAra dUra dUra beThA lekhIe chIe, paNa ApaNane kyAM khabara che ke mRtyu vagere te satyane karelI najIvI bheTe che, satyane vijaye jIvana mRtyuthI para che. satyane vijaya mRtyumAM hoya, satI zIyaLane khAtara jIbha kacarIne mare e satyane vijaya mRtyumAMja che ne? satyane vijaya naLa damayaMtinA vanavAsa rajhaLavAmAM che. satyane vijaya narasiMha mahetAnA haDadhutapaNAmAM nathI zuM? satyane vijaya eTale punaH lega vilAsanAM sAdhananI prApti ja nahi. paNa satya AcaranAranA hRdayanuM khaDakhaDATa hAsya! satyanI kiMmata pArakhI ene pitAnuM karanArane enI eTalI badhI kimata che ke sukha, pisA ne mAna bhega Apa e ene mana najIvI bAbata che. ene mana satya e sarvasva che. ane sukha, pise, mAna e parigraha che, tyAgavA lAgyA che. satya e badhu tejAve che, ema kahIe te paNa kazuM khoTuM nathI ja! AcaraNa vakhate satyane, upAsaka eTalA eka thaI jAya che ke e badhuM keNa kare che ema judu nAma pADavuM e mukhoI bharyuM lAge. - satyane sImADA nathI. eTaluM e vizALa che, chatAM ene eka apekSAe maryAdA che. ane te maryAdA satyanA upAsakanA vyaktigata vikAsane anulakSIneja che. satya game eTaluM vizALa chatAM enA upAsakane potAnA vikAsakama pramANe enI maryAdA bAMdhavI paDe che. jANe ajANe baMdhAI jAya che. eTaluM kharuM ke satyane sAco upAsaka e maryAdAone sAdhana mAnI jarUriyAte ubhAM karelAM DAM mAnI ene nAza karavAmAM, pitAne mATe asatya lekhavAmAM pApa mAnate nathI. ane AgaLane AgaLa doDaye jAya che, temaja navI navI maryAdAo bAMdhate, taDate vizALa vikAsane sAdhI vizALa satyamAM samAI jAya che. satyanA upAsakane AjanuM sevavA gya, AvatI kAle tyAgavA gya, AjanuM avyavahAra AvatI kAle AcaravA yogya Ama enA AcaraNamAM, maMthanamAM sadA kALa cAlyA kare! Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anekAMtavAda. 323 kara anekAMta-vAda. lekhaka -bApulAla kALIdAsa sadhANI. (gatAMka pRSTha 297 thI anusaMdhAna.) ATalI spaSTatAmAM ApaNe e joyuM ke anekAMtavAdane upayoga karanAra vyakti vikAsamArganI musAphira havA uparAMta e vikAsamArgane satyapaNe samajI zakelI hovI joIe, AmAM je vyaktio amuka vidhi niSedha ane amuka yaMtravat dharmakriyAomAM ja pragati jIvananI parAkASTA mAne che, temane sthAna nathI kAraNa ke jIvana ane dharma judAM che. evI mAnyatAne sAcA adhyAtmakSetramAM mudale jagyA nathI. dharma te jIvananA ekeeka kRtyanI, vicAranI ane paLepaLanI divAdAMDI che. jyAre AvI vyaktio AvI divAdAMDI sAme pUMTha pheravI kriyAo ane niSedhane vaLagI rahe che. eka mANasa eka cIja vAparate hoya ane bIje e nA vAparato hoya te mAtra eTalAja bheda khAtara game eTaluM anya satya chatAM baMne paraspara "dharmabhraSTa' 'mithyAtvI" zabdanI mAMDaNanItino upayoga karyA sivAya rahI zakatA nathI. AvA gauNa matabheda ke AcArene khAtara pAse nA ubhI zakanAra upAsakene anekAMtavAdane zo upa ga? teo potAnA Agrahane kere rAkhI anyanA hRdayane-satyane kaI rIte nyAya ApI zake? vizALatAmAM rAcanAre anekAMtavAda AvAM saMkucita hadamAM pitAne samAsa kema kare? anekAMtavAdane upayoga Ama che parasparanA dilane samajavAne ! upAsake, upAsake vacce jAmatA jhagaDA samAvavAne! upAsaka samAgamamAM AvatA aneka upAsakenI judI judI rasama nihALI ghaNA rAkhavAne badale tenI sAthe zAMtithI vAta kare, sAmenA mANasane sthiti aMge jANI le, hetu ane vicAre mApI le, zakti maryAdA pichANI le to pachI ene rasa pratye chocha nA rahe, ulaTuM nija hRdaya vizALa bane, jIvana jIvana vaccenA jhINu bheda samajI zakAya, pitAnA mArgamAM vadhu prakAza sAMpaDe. ane eTalA nirIkSaNa pachI koIne kAMI kahevA jevuM lAge ne te kahevAmAM Ave te parasparane upayogI thaI zake, AvI rIte anekAMtavAdane nahi samajanAro-ene upaga nahi karanAro gurU thavAne te lAyakaja nathI ! gurU aneka upAsakenA jIvanane daraka che. te je A sUkSma bhede nahi samajatAM badhAone eka lAkaDIe hAMke te e emanA jIvanane karamAvI nAMkhe che. anekAMtavAdane rasI upAsakaja AgaLa vadhatAM gurU thavAnI lAyakAta prApta karI zake. upAsaka, upAsaka vacce tevI rIte dharma, dharma vacce, saMpradAya, saMpradAya Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha24 janadharma vikAsa. vaccenA TaMTAo mITAvavAne anekAMtavAdane udeza che. upara je vivecana thayuM te lagabhaga sarakhI ja rIte dharma, dharma vaccenA saMpradAya, saMpradAya vaccenA jhagaDAone lAgu paDe che, chatAM AmAM kAMI vizeSa rIte vicAravAnuM rahe che te joIe. vyAmohane eka bAju rAkhI joI zakIe te judA judA dharma, judA judA saMpradAya e prAkRta pralApa ja hoI zake, jene judA dharmo kahevAmAM Ave che te judA dharmo nathI, paNa judA judA sthiti saMgemAM mAnava pragatinA guMcavAI gayelA praznonA te te yuganA yuga purUSoe bAhozIthI kADhelA ukela che. te AgaLa pAchaLa thayelA ukelone ApaNe sAmasAmA ubhA rAkhI judA judA nAma ApI ApaNuM kaleza vRtinA bhoga banAvyA che. ApaNane to e judI judI paristhItiomAMthI mArga kADhavA mAnava kalyANane eka mAtra uddezathI thayelA ukele ciMtana, manana mATe vArasA tarIke male che, ke jethI ApaNe preraNA meLavI jIvanamAM ane samAjamAM Dagale pagale uThatA praznone nikAla lAvI zakIe. satya A hovA chatAM amuka ukela lAvanArane upAsaka huM ane amuka ukela lAvanArane upAsaka tuM AvI kheMcatANa zIdane? ApaNe sau eka ja mAnava dharmanAM upAsaka chIe, judA judA dharmanAM upAsaka tarIkenuM oLakhANa e saMkucita vRtinuM darzana che. rAma, kRSNa, buddha, mahAvIra Adie apelA ukelo saune preraNA meLavI AgaLa vadhavA mATenuM aNamola vAraso che. ATalI vizALa bhAvanAthI ApaNe jyAre AgaLa vadhazuM. tyAre ja dharmane sAco marma samajyA gaNAIe, ane jyAM satya hoya tyAM pahoMcI javA hurti anubhavavI eja anekAMtavAdanI utkaTatA che. kadAca A vizALa bhAvanA samAja sahana nA paNa karI zake te khera ! judA judA nAmathI oLakhAtA parasparane pIchANatAM zIkhe ane niMdatAM aTake teye anekAMtavAda kRtArthatA anubhavaze. judA judA nAme oLakhAI sAmasAmA laDI maranAra dhamiNoe A spaSTa samajI levAnI jarUra che ke samAjamAM jyAre aMdhAdhuMdhI pravarte che, siddhAMtanA AThe vikRta artho upajAvI patanane bacAva karavAmAM Ave-adha:patananA raste javAya che. tyAre eja samAjamAMthI keTalAka yuvAne nIkaLI paDe che, ke jeo e anAcAro sAMkhI zaktA nathI. teonI ja zANitanuM TIpuM TIpuM navI ApI pragatimAMthI aTakI paDelA samAjane pharIthI pragati paMtha caDAvatAM khAtara banI jAya che. e khAtara banI janArA yuvAnane je paristhItimAMthI mAga kADha paDa hoya che, te anusAra temane ukela hoya che. tyAganI ghelachAmAM gRhasthAzrama reLA hoya tyAM gRhasthAzramane prAdhAnya ApavuM paDe, IzvaranA nAme janatA pArakI AzA upara purUSArthahina banatI hoya tyAre IzvaravAdane AtmavAdamAM palaTa paDe, ahiMsAne eThe samAja azakti chupAvata Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anekAMta-vAda. 325 hoya te ahiMsAne na artha karyA sivAya chuTake nA thAya. A rIte dharma, dharma vaccenA bhedAMtara nIrakhavAM hoya te enA muLamAM taTastha draSTie nIrakhavuM joIe. A draSTie jovAmAM khuba majA Avaze, jIvananI pragatimAM-hadayanI vizALatAmAM e sArI mAtrA banI zake. e bhedAMtare mATe vAdavivAdamAM utaravuM, zreSanA merA mAMDavA e murkhAI che. kAraNa ke bhede tAttvika nathI paNa sthiti sago anusAra thayela zAbdika pheraphAra che. pachI A sAcuM ne te khoTuM e vAdavivAda za? anekAMtavAda dharma, dharma vaccenA jhagaDA samAvavA A draSTi khIlavavAnuM kahe che. anekAMtavAda ane sahiSNutA e paryAyavAcI zabda che, ema keTalAkanuM mAnavuM che. jo ke anekAMtavAda ane sahiSNutAne uddeza te eka dizAe vahe che. paNa te banane vacce pramANe bheda maTe che. sahiSNutAnuM kahevuM che ke, sAmenA matane sahana karavo enI sAme kajiyAmAM nahi utaravuM. jyAre anekAMtavAda e evo siddhAMta che ke sAmenA matamAMnA satyane pichAnavuM, sAmenA matanA satyane pArakhavAthI je hRdayanI vizALatAne ane parasparane upayogI thavAno ' lAbha thAya che, te ekalA mAtra sahana karavAthI prApta thatI nathI. samajyA vagaranuM sahana karavuM IcchanIya nathI, kAraNa ke ethI bhale kaMkAsa na thAya paNa paraspara khullA dilathI maLI zakatA nathI ane hRdayane chupe. khuNe paramata bhaNuM suga rahyA kare che. satyane samajavA tarapha be darakArI rAkhavAthI e badale maLe che. vikAsanA mAgIe paraspara meja nA uDAvI zake, e samuM ayogya zuM? Ane eka dAkhale laI spaSTa karIe, lagabhaga saue manazuddhi sAthe zArIrika zuddhi upara bhAra mukyo che. ApaNe snAnAdi svIkAryA tema muslImoe sunnata kriyA upara bhAra mUkaye, A vidhithI kAyama mATe sarasa rIte pezAbathI kapaDAM apavitra thatAM aTakI zake, A kriyA ApaNe svIkArI nA zakIe, e judI vAta che. paNa suga tyajI vicArapUrvaka eTaluM samajI zakIe ke ethI paNa sAcatA jALavI zakAya che, te IslAmIonI e kriyA bhaNuM ApaNAM mana vANI je azlIlatA saMgrahI rAkhe che, te jaladI chuTI jAya. sahiSNutAthI je saga jatI nathI te Ama anekAMtavAdathI jAya che, anekAMtavAdI Ama dareka prasaMge sAmenA hetuonA uDANamAM utare che. jenaphilasUphImAM A anekAMtavAdane mahatvanuM sthAna che. enuM bIjuM nAma syAdvAdavAda che, e badhAne pitAnuM karavA cAhe che. kAraNa ke pite satya che te pachI bIjA satyanI sAthe duzmanAvaTa hoI zake ja nahi. jIvana e satyanA aMzo che. pachI e paraspara mIlana karI satyanAM aho gAna gAvAne badale zIda satyanA tejane laDI jhagaDI ochuM kare? hareka upAsake anekAMtavAda samajI satyanI vizALatA pArakhavAnI khAsa AvazyakatA che. svaparane e anaMta kalyANakArI che. (apUNa) Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 jaina dharma vikAsa. ahaMta darzana ane Ivara. lekhaka-maNIzaMkara kALIdAsa vaidyazAstrI (jAmanagara) (gatAMka pRSTha 273 thI anusaMdhAna.) A vAtane pAzcAtya nIrizvaravAdIonI thaI, paNa ApaNe taiyAyikene puchI zakIye chIye te paNa prarmaLa kamala mArtaDakAranAM ja zabdomAM kahIe te nahi karuNAvatAm yAtanA zarIrotpAdaka cyavena prANinAM duHkhAtpAdaka tvam yuktam Izvara karUNALu che te jIvane keTalIka (bhayaMkara) yAtanAo bhegavavI paDe, tevuM zarIra banAvavAnuM kAraNa zuM? ane jagatane kartA je Izvara che to pachI A jagatanA mANase mahAna duHkha je bhegavI rahela che, tenI javAbadArI paNa tenI ja mAnI zakAya ema kema nahi kahevAya. AvI nyAyapUrNa dalIlathI " pitAnA rakSaNa mATe sRSTIkartA izvarane mAnanAro varga jaNAve che. je je duHkhAne anubhava kare che tenA javAbadAra Izvara nathI paNa pitAnA vAvelA bIja (karmo) che, ane tethI te karmone kartA pite hovAthI teo kamane karanAro varga pote ja javAbadAra gaNAya. A dalIlane thaIjhama maMDaLa paNa svIkAre che ke Izvara te karUNALu che. te duHkha nathI ApatA. arhat darzana uparanI mAnyatA dharAvanAra varganuM lakSa kheMce che ke jyAre Izvara karUNALu che, jagatane kartA che ema tamAruM mAnavuM che, te pachI jIvane duHkhI zAmATe kare che? ane jo tame ema kahezo ke jo pitAnA vAvelA bIja (ka)thI duHkhI thAya che, te pachI Izvarane kartA-suNA ema mAnavAnI zuM jarUra rahe che. kAraNake jIvo pote karma kare che ane te karmanA pariNAme anAdikALathI janma maraNa kare che, ane karmanA phaLa bhegave che emaja mAnavuM paDaze ane tema mAnavAthI vadhAre saraLatA paNa thaze. vaLI tame kamane svIkAra kare che, karmanA paramANune paNa svIkAre che, mAtra tamArI mAnyatA evI hoya ke karmanA paramANuM acetana hovAthI tene IzvaranI sahAya te jarUra raheze, e mAnyatA nyAyathI vegaLI che. karmanA paramANumAM, jIvanAM rAga-dveSanAM pramANamAM te karma pagale pite ja jIvamAM Azraya pAme che, ane tenA pariNAme zarIrAdinI sthIti che. tethI ahaMta darzananI A mAnyatA pramANe A sakala vizva-jIvAdika ni e sarva karma taMtrane khela che. temAM jagansa IzvaranI jarUra nathI. nyAya darzana ane pAzcAtya thaIjhamane ahaMta darzane nirmaLa nirNaya Apo, have vedAMtadarzanane pitAne nirNaya Ape che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahaMtadarzana ane Izvara, 327 bhAratanA vedAMta darzanane lagabhaga maLatAM vicAro dharAvanArA pAzcAtya tattvo mAMhenA spingano je Aje yuropanAM vizvadevavAdanA mahAna sRSTA gaNAya che. zopanahera-hiMgola paNa teja siddhAMtanAM anuyAyIo che. A sarva jarmananA dArzanike gaNAya che. A tatvone vAda tene teo pAna-thi-isTa nAme kahevarAve che. teonI mAnyatA evI che ke Izvara ane jIva tene judA mAnavAthI IzvaranuM mahattva kAMIka ochuM thaI jAya che. tethI Izvara sivAya bIjI keI eka sattA ke tatva hovAnuM teo svIkAre che. junA samayanA grIka ane IliyATIka saMpradAyanA mAnya gaNAtA darzanemAM uparanA vAdanA jevA ja to dekhAya che. tene siddhAMta Aje je navuM svarUpa dhAraNa karI bahAra Ave te paNa pAna thI-Ijhama ja che, A tamAma vAdo bhAratavarSanAM advaitavAdane lagabhaga maLatAM ja che. A vAdane gujarAtImAM vizvadevavAda" e artha nIkaLI zake che. ane tene nirNaya e che ke "jagatamAM je ajIva ane jIve A baMne padArtho ekAMta sata che, A sat te kaI bIjI vastu ke padArtha nathI, paNa IzvaranA vikAsanuM eka mUrta svarUpa che. paNa vastutaH IzvaranA vinA anya dravya koI nathI ane Aje jo bhinna bhinnapaNe je dekhAya che, te paNa mULamAM Izvara tatva ja che. jagata je kaI jude padArtha ja nathI. A pAzcAtya vAda te kevalAdvaita siddhAMta ja mAnI zakAya tema che. te ApaNe prathama kevalAdvaitavAdIone samAdhAna ApIye ke -tame A jagata, A ekAMta asata, ne eka mAtra kalpanAne AbhAra mAne che? temaja jagata je daSTie paDe che tethI sat jevuM mAtra dekhAya che, paNa vastuta: sat nathI mAtra brahma ja satya che. ane A jagatane tamAre uparane khulAse temaja tamArI daSTie mAnela Izvara e viSe ame kahIye chIye ke, je tame dalIla karI te siddha karavAnA zAstrIya temaja buddhigrAhya pramANe tamArI pAse nathI. jyAre jagatane eka mAtra kalpanAne AbhAsa mAnaze te tame pote paNa jagamAM che, chatAM tamArI paNa koI prakAranI sattA raheze nahI. A jagata ane jagatanA vidhavidha padArtho tenI anekavidha pravRttimAM ApaNuthI joI zakAya che chatAM kyAM pramANa ke AdhArathI jagata kalpanA mAtra che ema kahI zakAze? jagata pUrva hatuM, Aje vartamAnamAM che, ane bhaviSyamAM paNa haze. temaja brahArUpa AtmAne jyAre tame sat mAne che te pachI sat rUpe dRSTie paDatA A jagatane asata kema mAnI zakaze. (apUrNa) Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 jainadharma vikAsa. zrI saMghane caNe. lekhaka-kavI bhegIlAla ratanacaMda, pATaNavALA. samasta zrI jaina saMghane hAlanA vartamAnamAM kaI kaI parIsthItI che te bAbatane khyAla ApatA, jUnAkALanI zrI saMghanI sattA zuM hatI ane kevI hatI, tene Acho khyAla ApuM chuM. AzA che ke vAMcaka vAMce, vicAre ane vIcare. jyAre prabhu-mahAvIranA zAsanamAM jyAre bhadrabAhasvAmI pATe AvyA, te vakhate amuka saMjogomAM dezanuM vAtAvaraNa badalAyuM ane jaina dharmanI paristhIti evA prakAranI thaI ke ghaNAkharA jaina sIddhAMtane nAza thaI gaye. tevA samayamAM sIddhAMta jANakAra khAsa kaI vidvAna munIo nahotA, phakta ekaja vidvAna bhadrabAhusvAmI nepAlamAM hatA. te vakhate zrI saMghe sArA sArA sAdhuone gurU bhadrabAhusvAmIne bolAvA mokalyA, paNa te vakhate gurU dhyAnamAM hatA. ane te dhyAna bAre varSe purU thAya tevA prakAranuM hovAthI, AvelA munImahArAjane zrIgurUdeve kapure hAla mArAthI nahI avAya, zrIsaMghane mArA dharma lAbha kaheje. ane kahejo ke hAla teo dhyAnastha avasthAmAM che, mahArAja pAchA AvyA. zrIsaMghane gurUne kahela saMdeze saMbhaLAvyo. zrIsaMghe vIcAra karIne pharI bIjA munIrAjane mokalyA, ane kahAvyuM ke Apane zrIsaMghanI AjJA che ke Apa padhAre. ane je te na AvI zake te kaheje ke zrIsaMghanI AjJA na mAnanArane kaI jAtanI zIkSA hoI zake. tyAre teo kadAca ema kahe ke te vyaktine saMgha bahAra mukI zakAya. te tamo kahI deje ke zrI saMghe tamane saMgha bahAra mukyA che. A zrIsaMghanI sattA ane mahattA! ane teja pramANe zrIsiddhasena divAkaramAM paNa ema ja banyu hatuM. AvA AvA aneka dAkhalAo Aje mojuda che. ane je zrIsaMghe pitAnI mahattA eTale sudhI vizvamAM jamAvI hatI ke bhalabhalI saltanate dhrujatI hatI. Aje eja zrIsaMgha jene hAkkAnI mALAnI upamA apAya. Aje eja zrI saMgha ke jene koI paNa avAja na saMbhaLAya. Aje A saMgha ke samAjamAM kaIpaNa jagAe ekayatA na dekhAya, AvI paristhItithI Aje zrI saMghanuM baMdhAraNa eka jIva vagaranA kalevara jevuM thaI gayuM che. kAraNake jema saMghanuM baMdhAraNa zIthIla thatuM gayuM, tema sAdhuonuM baMdhAraNa ethI paNa vadhAre bagaDatuM gayuM. ane enuM parINAma Aje e dekhAya che ke "gharanA bhuvA ane gharanA jatI" jevI sthIti pakSApakSIthI thaI rahI che. te zu Aje zrI saMghanA AgevAnoe pitAnI cANakya buddhane zuM gIravI mukI che? kahevAtA saMghanA AgevAne pitAnI sattA jamAvavA ja zuM saMcAlako thayA che ? AvI hajAro bAbatane khyAla karatA Aje zahera ke nagara ke gAmaDAmAM kaI na kemane nAyaka ke netA che ja nahi, ke zu? Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalamanA nakharAM. 329 AvI paristhItithI jaina kemanI thoDA vakhatamAM zuM sthIti palaTAze, te te kaI jJAnI hoya to ja kalpI zake, paNa mAtra mArA vicArathI ATaluM te cekasa che ke ApaNe khoTI moTAI ane khoTA ADaMbarathI Aje ApaNe samAjanI ghara kheDI rahyA chIye. Aje jaina samAjanA sArAe dezamAM kare: rUpIyAnI mIlkata ane zIlpalAnA AlIzAna jaina maMdire zobhI rahyA che, te maMdiramAM paNa Aje kaleza kaMkAza ane cazamapozInA vepAre cAlI rahyA che. zuM A badhuM zrI saMghanA kahevAtA AgevAne jANatA nathI, samajatA nathI, ema nathI. paNa AgevAne te evA che ke temanI jAtane jarA paNa dukha paDe nahi. temanA mobhAne jarA paNa AMcaka lAge nahi. kaI paNa vyakti satya vastu kahI zake nahi. ane kahe to te TakI zake nahi. AvI paristhItinA saMcAlake jyAM hoya tyAM bharadarIye paDeluM nAva keNa tArI zake? tethI ATalI camaka zrIsaMghane caraNe dharuM chuM, te saMghanA AgevAne cagya upAya yejI samAja kalyANa sAdhazo. kalamanAM nakharAM lekhaka:-vijayaprakAza mAlegAva aya samIti khaMDana, chaLa-kapaTa, haMsA-tusI, mArU-tArU, pracalIta anuSThAne sAme na be- mATImAM maLI jaIne, ekA eka, caturalAya ke na lakhAya." A matalabane vidha saMgha, saMbhAvanI zaMyama draSTI-brati TharAva samAjanI rIta rasama ane keLavI leze? saMskArIktA TakAvavA mATe, muMbaImAM chokaravAdI ramata maLela mAlegAMva zakya samIti e, surya-caMdra sara karyA jevI, vAhiyAta karela hatuM. ane e TharAva. A. zrI. vAta vahAvIne, vaktAoe, nathI emanuM vijayarAmacaMdrasUrIne bhaktagaNa mAraphateja kalyANa karyuM, nathI samAjanuM kalyANa A ne dabANa sAthe pasAra thayo hato. AdaryuM. ane chatAMe, e vyAsapITha mabaI ane mAMgaroLa sabhAnI vyAsapITha uparathI, yuvaka saMghe sAme dhUDa uDA ane e TharAvanI vyApaka samajutI, DavAnI chakaravAdI ramata AdarI hatI. zrI. muM. ane mAM. sabhAnI vyAsapITha teo mUrkhAonA svargamAM vasatA hatA uparathI apAI hatI. tyAre ja lAgatuM ema, A tithi prazna spaSTa karyuM che. hatuM ke, A mahAnubhAvonA zabda ane pracalIta atUSThAnone ughADe choge bhaMga, kalamanA dekhe samAja unnatInA zIkhare zrImAna AcArya mahArAjAothI pahocI jaze! TaMTA-phasAda, nidA- laIne bhaktagaNa sudhInA, jeoe tapA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 jainadharma vikAsa. gacchanI AcaraNa ane cAlI AvatI padavIdAnanAM paDaghama. paraMparA pramANe aSADha vada caudaza tA. sva. nA 63 varSane sAdhu jIvana 11-8-42 ne maMgaLavAre na karatAM, tA. daramyAna, kALasAgaranAM dhuMdhavAtAM aneka 10-8-42 ne somavAranA divaze cauda- tephAne jAgyA. bhUkaMpa AvyA. IrSA, zanI ArAdhanA karela hoya teoe, dveSa, huMpada, ne padavIdAnanA jaya jayapracalIta anuSThAne ne ughADe choge bhaMga kAranAM paDaghama jora-zorathI, athaDAI karela che. chatAM, mAlegAMva aikaya samIti gayAM. chatAMe. katavyanI keDIeja emanAM nA pramukha zeTha kasturabhAI ane rA.sA. kadame cAlyAM jIvananA aMta sudhI. kAntIlAla IzvaralAla je. pI. ane anya sva. nAM vArasadAra mu. punyavijya. saha kAryakare-sadaMtara cupa raheze? munizrI punyavijyajI, pravartakanI se lAkhomAM eka sAhitya sRSTInA vArasadAra che, tyAganA pATaNanI dharatI para jaina samAjanA paNa eTalA ja bhAgIdAra che, ne parINAme eka virala sAdhu pravartaka kAtIvijayajI pravartakanI pAse je-aNameluM dhana hatuM mahArAjane svargavAsa aSADa suda 10, * te, punyavijayanA hAthamAM suprata thaela gurUvAra ne saMdhyA samaye thaye, se che. pravartakajInI adhurI rahela majala lAkhamAM eka evuM pravartakanuM vaiktitva punyavijyajI, parIpurNa karaze ja evI hatuM. pravartakajInI buddhIne camatkAra saune zraddhA che. vizvAsa che. abhUta hatuM. ane deza-dhama-ane samAjanI unnatI mATenI emanI tamannA pravartakajInA smArakanI jhoLI bharI paNa, eTalIja addabhUta hatI. namratAnI punyajIvI pravartakajInA smArakanAM pratImA tarIke, kAntIvIjya jIvI gayA. maMgaLa AMdalane gatImAna banyAM che. ane sAhityanuM raTaNa karatAM karatAM teo sau pakSo sahRdayatApurvaka e AMdalane A saMsAramAMthI adarazya thayA. ne satkAra kare. pharaja, kRtavya, samaja, jagajAhera pradhAna sUra. ane dharma buddhIthI, prasIddha karelI rUA. sva, pravartakajI sudhAraka hatA, dharma eka lAkhanI smAraka mATe pharatI jhoLImAM pitAne hisso bharI de. ane emanAM dhuraMdhara hatA, manavacana-kAyAnA yogI hatA. paNa A badhA uparAnta teo adhurAM kAyonI majala purI karavAno sauuthI vadhu te eka aNanama sAhitya dharma bajAve. bhakta tarIke ja jIvatA hatA. paheluM amara rahe; kAntIvijayajInI javasAhityanuM rakSaNa keIpaNa rIte ane saMta sAhitya pravRtIo. kaMIpaNa rasteA hate kAntIvIjayajInA ghaNuM jIve; virala sAdhunI jIvanta jIvanane jaga jAhera pradhAna sUra. bhAvanAnI anaMta paLe. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAjItanuM gAna. maMjIrA ane karatAla sAthe zrIkAntajI? parAjItanuM gAna. le. zrImAna udhI kheparI. rAga-mana gamato. ekala parAjItanuM gAna. parAjItanuM gAna : gAva mana parAjItanuM gAna; ekala parAjItanuM gAna. parAjIta senA patinAM : paMtha ne medAna sUnAM: zamyA che sanmAna junAM. gAva mana parAjItanuM gAna. ekala parAjItanuM gAna. parAjIta pAcho vaLe, sajavAM navAM Ayuddha, sonuM rUpu maLI jaze. te sarjAvIza avanavA raMga. gAva mana parAjItanuM gAna, ekala parAjItanuM gAna. pAlItANAnI galIe galIe, gajavuM mAruM gAna, chatAM, zamyA che mAnapAna, kema che dunIAnuM AvuM jJAna? gAva mana parAjItanuM gAna. ekala parAjItanuM gAna. * * * parAjayamAM dudhapAka purI, parAjayamAM nAMNAnI jhoLI, parAjayamAM kadaradAnI, parAjayamAM pujA thAya bhArI. gAva mana parAjItanuM gAna, pAlItANAnA vaMDAmAM, mahAna mAnavIonA virATa utsavamAM, rAgarAgaNIthI piote-zrImAna zrIkAntaja-karanAra ane maMjIrAnI sAthe eka tAna banI, tAlabaddha sUra sAthe, tA. 10-8-42 ne somavArI caudaze, gAtA hatA. evA samAcAra-mArI pAMcamI tAra-mAraphatanA sattAvAra hevAlamAM maLyA che. paNa keTaluMka najare joyuM ne kAne sAMbhaLyuM paNa juThuM Thare che, chatAM zAsana sudhAkaramAM A banAva, sAce che. ane enA zAstrIya pUrAvAo sAthe prasiddha pAme te Azcarya pAmazo nahi. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 janadharma vikAsa pUjya panyAsajI mahArAjano ujavAyela jayaMti-mahatsava. DhavAnI poDha, amarAvava. zrAvaNa sudi 3 nA roja sahavAranA nava vAge AcArya zrI vijayaharSasUrIjInA adhyakSasthAne zrI nItivijya sevA samAja taraphathI jayaMti mahotsavanI ujavaNInI sabhA ye javAmAM AvI hatI. vyAkhyAna hola ane piLanA sariyAmane raMga beraMgI vAvaTAothI zusobhita banAvavAmAM AvyuM hatuM, ane A mahotsavanA aMge DehalAnA, varanA, ane sAmaLAnI piLanA upAzraye vyAkhyAne baMdha rAkhI moTA bhAganA munivaryoe mahotsavamAM hAjarI Apela hovAthI, temaja zrAvaka zrAvakAo paNa cAre upAzrayanA hAjara hovAthI vyAkhyAna helamAM jarA paNa jagyA rahI zakI nahotI, balake keTalAkane uparanA majale sAMbhaLavA besavuM paDyuM hatuM. prAraMbhamAM sevA samAjanA sekreTarIe AmaMtraNa patrikA vAMcyA bAda, dharamapura rAjyanA rAjakavo bhegIlAlabhAIe pUjya gurUdevanuM gIta gAI batAvyA, bAda zA. lakSmIcaMda premacaMde mahUmanA janmathI te svargagamana sudhInI TuMkANamAM kArakidi ane teozrInA kauTuMbIjanonI oLakha kahI batAvatAM saM. 1970nA teozrIne subha haste rAdhanapuramAM thayelA pradavIpadAna mahotsavanI vigatathI sabhAjanene paricIta karyA hatA. bAda panyAsazrI saMpatavijayajIe teozrInI kIyAkAMDa pratyenI anahada zraddhA bAbata, munizrI rAmavijayajIe teozrInI krIyA zuddhi bAbata, munizrI malayavijayajIe teozrInI bhAgavatI dIkSA mahatsava prasaMge thayelA utsava bAbata, munizrI azokavijayajIe mahUmanA svabhAvanI saumyabhAvanA bAbata, munizrI caraNavijayajIe "thanAmAM tathA UTT" anusAra yukti prayuktiothI nAmanI sAthe teozrInA guNane ghaTAvavA bAbata, panyAsazrI kalyANavijayajI mahArAjane teozrInA jIvananI sevA karavAno mudaya prApta thayela hovAthI paricIta prasaMgo bAbata, ane bhogIlAla kavIe teozrI pitAnI ja janmabhUminA hovAthI gata AtmAnA guNAdi bAbata, ema dareka vaktAoe pitAnI chaTAdAra bhASAmAM sabhAjane AkarSaNa, ane raMjana thAya tevI rIte vakatva karyuM hatuM. aMtamAM upasaMhAramAM pramukha sthAnethI amArA dAdAgarUne svargadina ujavavA ahobhAgya mane Aje sAMpaDela che te bAbata harSa vyakta karI, DehalAnA upAzrayanI ane tapAgacchanA thaI gayelA mahAna gItArtha ane prabhAvazALI mahaSigaNanI kamavAra paTTAvaLI kahI saMbhaLAvI pUrvajonA pagale cAlI zAsana sevA karavAnI udaghoSaNA karI hatI. bAda samaya vadhu thaI javAthI sabhA barakhAsta karavAmAM AvI hatI. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaMti mahotsava. 333 baporanA upAzrayamAM zeTha bhagubhAI cunIlAlabhAI sutarIyA taraphathI svargastha nimIte paMcakalyANakanI pUjA rAgarAgaNIthI umadA gavaiyAoe bhaNAvI hatI, temaja upAzrayanI joDenA derAsare bhabhakAdAra AMgI karAvavAmAM AvI hatI. pUjAmAM zeThazrI taraphathI prabhAvanA karavAmAM Avela hatI. vIranA 3pa samAvI. zrAvaNa sudi 3 nA pUjya gurUvarya panyAsazrI bhAvavijayajI gaNivarya mahArAjane svagadina hovAthI upAdhyAya zrIdayAvijyajI mahArAjanA sadupadezathI baporanA upAzrayamAM pUjA rAgarAgaNIthI gavaiyAoe bhaNAvI hatI, temaja jeonA derAsaramAM prabhujIne aMgaracanA ghaNuM ja bhabhakAdAra karavAmAM AvI hatI. vaLI pUjAmAM zrIphaLanI prabhAvanA rAkhavAmAM AvI hatI. tAdhanapura, gurUvarya pUjya panyAsazrI bhAvavijayajI gaNivaryanI zrAvaNa sudi 3 nA svarga tithi hovAthI te dine sAgaranA upAzraya ane upAzrayanA sarIyAmane dhvaja patAkAo ane suzobhita beDUthI zaNagArI panyAsazrI lAbhavijayajI mahArAjanA adhyakSasthAne jayaMti ujavavAnI sabhA savAranA nava vAge rAkhavAmAM AvI hatI. prAraMbhamAM munizrI prakAzavijyajIe mahUmanA jIvananI dukANamAM kArakidI sabhAjanene saMbhaLAvyA bAda munizrI ravivijayajIe dAdAgurUnI paropakAra vRtti, saumyabhAva, samAnadraSTi Adi upara dalIlasara vivecana karyuM hatuM. bAda pramukhasthAnethI upasaMhAra karatAM saM. 1970 nI sAlamAM mahUmanA zubha haste rAdhanapuramAM thayela padavI pradAna mahotsavanuM varNana karI teozrInI samAnabhAvanAnA vakhANa karyA hatA. te vakhate dazeka saMghADAonA sAdhu sAdhvIonA Asare piNe uparAMta maharSigaNane joga anuSThAna AcArAMgathI te zrIbhagavatI sUtra sudhInA karAvI, cAturmAsanA aMte mAgasara mAsamAM pAMca jaNAne gaNuM ane panyAsapada ApI padavI pradAna utsava rAdhanapuramAM ghaNA ja ThAThamAThathI ujavyuM hatuM, jemAM rAdhapuranI janatAe Asare dazeka hajAranI rakamane sadavyaya karyo hato. bAda samaya thaI javAthI sabhA barakhAsta karavAmAM AvI hatI. baporanA AdezvarajInA derAsare rAgarAgaNIthI cunaMdA gavaiyAoe paMcakalyANakanI pUjA bhaNAvavA sAthe paramAtmAne bhavya aMgaracanA sATheka rUpIAnA kharce karAvavAmAM AvI hatI. temaja rAtrInA upAzrayamAM pUjya gurUdevanA pheTA sanmukha rAtrI jAgaraNa rAkhI ghaNA ja bhakti bhAvathI zrI Adikavara jaina saMgIta maMDaLIe rAgarAgaNIthI stavano gAI bhaktIne lAbha lIdhela hato, ane peMDAnI prabhAvanA karavAmAM AvI hatI. noTa-A sivAya jyAM jyAM panyAsajI mahArAjanA samudAyanA sAdhu sAdhvIo haze, tyAM teozrInA svagadine pUjAo, AMgIo, ane meLAvaDAo thayela haze. paraMtu teonA samAcAra Avela nahi hovAthI ApI zakAyela nathI. taMtrI. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. jaina dharma vikAsa, vartamAna-samAcAra, dhanapu. zrI jaina svayaMsevaka maMDaLa dvI vArSika mahotsavane meLAvaDe tA. 31-7-42 ne zukanA baporanA traNa vAge bheMyarAzerIne upAzrayamAM mI. jesIMgalAla cunIlAla zAhanA adhyakSasthAne karavAmAM AvyuM hatuM, upazrayane davAo, AsopAlavanA teraNe, kabAne, kulanA kuMDA, AdithI saNa gAravAmAM AvyuM hatuM. ane sabhAjanene maMDaLanuM benDa satkAra Apatu hatuM. - pAraMbhamAM Adi jina maMDaLInA bALakee maMgaLAcaraNa karyA bAda vakIla choTAlAlanI darakhAsta ane pArekha dalapatabhAInA TekAthI pramukhe pramukhasthAna svIkAryA bAda sekreTarI mI. bApulAle maMDalanA meLAvaDAnI phateha IcchanArA saMdezAo vAMcI saMbhaLAvyA pachI rIperTa sabhA sanmukha raju karyo hato. bAda vakIla bApulAla, mI. sekataalI munsI, mI. trIbhavanadAsa kaMsArA, Adi vaktAoe prasaMgacita vakatvaya karyA bAda, maMDaLanA pramukha ANaMdIlAle saMsthA mAMdAnI mAvajata khAtu, tathAnirAzrita khAtu je dAnavIre sahAya Ape te khelI sevA karavAnI bhAvanA rAkhe che, tema kahI madada mATenI apIla karatAM rU. 370) mAMdAnI mAvajata khAte, rU. 201) maMDaLanA nibhAva khAte ane rU. 82) benDa khAte maLI ekaMdara rU. 561) judA judA gRhasthA taraphathI madada maLela jAhera karyA hatA. bAda pramukha mahAsa upasaMhArakaratA saMsthAnA sabhyone sevAnA kAryane khUba ja utsAhathI AgaLa dhapAvavAnuM sUcavI, AvA khAtAone sahAya ApI kAryavAhakene uttejita karavAnI janatAne apIla karI hatI. aMtamAM maMDaLanA pramukhe padhArela saMgrahastha, pramukha, ane upAzrayanA kAryavAhakene upakAra mAnI benDanI sarede vacce sabhA barakhAsta karavAmAM AvI hatI. navina paMthIonA aMdhabhakto taraphathI parama pUjya gItArtha AcAryo, panyAso, munivaryo ane sAdhvIone rAdhanapuramAM ghaDIe ghaDIe pajavaNIo thAya che. moTAbhAge rAdhanapuranA sAgaranA upAzraye cAtumasa karatA zAsanapakSanA maharSigaNane sAgaragacchanA mukhya kAryavAhaka masAlIyA jamanAlAla vamaLasInI valaNa navinamata parUpaka munio pratyenI hevAthI, anya kAryavAhakenI anicchA hovA chatAM cAturmAsa rAkhatI vakhate dukAna nibhAvavAnI IcchAthI munionI mAgaNIone je svIkAra kare che, te pramANe vartavAmAM khUba ja bedarakArI rAkhe che. ane temanA tevA vartana mATe upAzrayamAM AvanArA munigaNane ane dhArmika kriyA karanAra zrAvakagaNane atyaMta uhApoha dekhAya che. AvI ja rIte temanI AMkha mIcAmaNI hovAthI kotaka ke TIkAnI draSTIe navinapaMthIonA bhakta vyAkhyAnamAM Ave che. ane prasaMgo maLatA bhara vyA Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna samAcAra, 335 khyAnamAM beTe mane kalpIta virodha ubhuM karI, uzkeraNI karI mUkavA sAthe pUjya gItArthonuM Avezayukta, asabhyatApUrvaka, apamAnajanaka tochaDAI bhASAmAM apamAna karavA uparAMta hAtha pakaDI kheMcAkheMcI paNa karI mUke che. AvI jAtanuM asabhya vartana pUjya munivaryo pratye karavuM e zuM navinapathI vRddha ane yuvAna bhaktone teozrInA mizana taraphathI sUcana haze ke zuM ? kAraNake hareka jagyAe AvA ja draSya bane che. rAdhanapuramAM AvA draSyanuM maMgaLAcaraNa prathama munizrI khAMtivijayajInI svargagamananI zoka sabhAmAM thayela, bIjo prasaMga zAntamUrti AcAryadeva zrI vijayalAvaNyasUrIjInA cAturmAsamAM je banavA pAmela che, te te rAdhanapuranI jaina kema mATe eka kalaMka samAna ja che. ke jethI bhaviSyamAM kaI paNa pauDha, vicaraka, jJAni ane gItArtha muni mahArAja rAdhanapurane cAturmAsa karIne sobhAvI zake tevuM rAkhela ja nathI. chatAM paNa anyAse AvI caDhelA tirthoddhAraka, zAMtamUrti samabhAvadraSTI jainAcArya zrImad vijayanItisUrIjI mahArAjanA samudAyanA be sAdhuo yAtrArthe AvI caDayA, temane joItI badhI vyavasthA karI ApavAnI kabulAta ApI, gurUvaryo pAse tAradvArA AjJA maMgAvI ApI. AgrahapUrvaka cAturmAsa mATe gacchanA mukhya kAryavAhake kyA, chatAM na maLe joItI sagavaDa ke na maLe Avazyaka sAdhana. cAturmAsa daramiyAna asADa vadi 8 nA vyAkhyAna samaye pUjya gurUvarya panyAsazrI bhAvavijayajI gaNivaryane svargadina, zrAvaNa sudi 3 ne Avato heI te divase jayaMti ujavavAnI hovAthI pUjA, prabhAvanA Adi mATe vRddha panyAsazrI lAbhavijayajI gaNivarya sadupadeza ApatA, aMtamAM jaNAvyuM ke "AvatI asADa vadI 14 maMgaLavAranI che mATe pratikramaNanI dhArmika kriyA maMgaLavAranA pAMca vAge thaze." ATalI saMghane sUcanA ApatA ja jANe ke "Abha na phATe hoya tevI rIte nutanapaMthInA bhagataDAo ke jeo pukhta ummaranA hatA, teo pUjya panyAsajI mahArAjane uddezIne bakavA lAgyA ke Apa AvI rIte kahI ja kema zake? vyAkhyAna pATa upara besIne Ama belI zakAze ja nahi, tema kahetA vadhu uzkerAyAM. ane pUjya panyAsajI mahArAja sAme hAthe karI uzkerATa bharI bhASAmAM yadrA taddA bakavAda karatA pariNAme AvezamAM AvI panyAsajI mahArAjane hAtha pakaDI pATa uparathI utAravA jevI kheMcatANa karavA lAgyA. A rIte vAtAvaraNanI bhayaMkaratA vadhatAM pArekha dalapatabhAI vIravADIyA varadhIlAla Adie nutanapaMthI pArekha narapatalAla utamacaMda ane varadhIlAla kacarAbhAIne kaDakAIthI kahyuM ke sAdhuone vyAkhyAna pITha uparathI potAnA dhyeyane pratipAdana karatA keI aTakAvI zakaze ja nahi, ATaluM kahetA ja mAmale bagaDatA nutana piMthIo vyAkhyAnamAMthI cAlyA gayA ane munimaMDaLane upAzrayanA aMdaranA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 " jainadhama vikAsa. bhAgamAM laI gayA. bAda vyAkhyAna hAlamAM banne pakSo vacce uzkerATane agnI khUba ja vadhI jAya hate. pravartaka kAtivijayajI mahArAjanA svargagamananI bhakti mATe gatAMkamAM sUcavyA mujaba aSTAdvIkA mahotsava mATe bhaMDaLa karavA cAra sadagRhasthanI kamiTi nImela, te kamiTie Asare rUA. 625)nuM phaMDa ekatra karI zrAvaNa suda 3 thI AdizvarajInA moTA derAsare ghaNuM ja ThAThamAThathI ADaMbarayukta cunaMdA, gavaiyAoe rAgarAgaNIothI ATha divasa bhAre pUjAe bhaNavavA sAthe dararoja judIjudI kRtinI AMgIo karAvavAmAM Avela hatI. samAptinA ane svargavAsanA mAsa dinanA divase rUA. 150 kharcIne AMgI tadana bAdalAnI karAvavA uparAMta mUMgA pazu pakSIonI vIseka chatrImAM jAra, khoDADheranI pAMjarApoLanA ane gAmanA rakhaDatAM jAnavarone ghAsa temaja garIba anAthone roTalAo vaheMcavA uparAMta AThe divasa zAntinAtha ane ciMtAmaNI pArzvanAthanA derAsare paNa bAdalAnI AMgIe racavavAmAM AvI hatI. dararoja savAra, sAMja jana svayaMsevaka maMDaLanuM benDa ane rAtanA Adi jIna maMDaLI pitAnI sevA ApI bhaktine lAbha letA hatA. ghelA (mAravA!) panyAsazrI vikAsavijayajI ahIM cAturmAsa rekAyelA hevAthI asADa sudi 10 thI zrIbhagavatI sUtra vaMcAvavAnuM saMghe ghaNI ja ADaMbarika dhAmadhumathI zarU karAvela che. temaja pUjya pravartakajI mahArAjanA avasAnanA samAcAra AvatA sakaLa saMghanI sAthe devavaMdana karI aSTAdvIkA mahatsava karavAnuM sUcavatAM saMghe utsAhathI bhaMDoLa karI asADa vadI 3 thI aSTAdvIkA mahotsavano prAraMbha karela che je vadI 13 nA samApta thayela che. mArA AcAryazrI vijayalalitasUrIjI Adi ThANuM 4 atre cAturmAsa hoI teozrInA sadupadezathI zrAvaNa sudi 5 nA snAtra mahotsava thayela, jemAM 116 snAtrIA thavA sAthe pUjA kaLaza AdinI uchAmaNInA rU. 200) upajyA hatA. vaLI zeTha maNalAla chaganalAla taraphathI navakAra maMtra ArAdhana tapanI tapasyA zarU karAvela che. jemAM Azare 100 vyaktioe praveza karela che, ane neve divasanA ekAsaNA judA judA vyaktio taraphathI neMdhAI gayA che. ahinA AyaMbilakhAtAne paNa AcAryazrInA padhAravAthI pUnA jIvana maLela che. ane hAla AyaMbila karanArAonI saMkhyA vadhe ja jAya che. temaja Arthika sahAya paNa pUjya gurUvaryanA upadezathI maLe jAya che. mudraka-hIrAlAla devacaMda zAha, "zAradA mudraNAlaya." jumA majIda sAme-amadAvAda prakAzakaH | bhegIlAla sAMkaLacaMda zeTha jainadharma vikAsa ophisa janAcArya vijayanItisUrIzvarajI vAMcanAlaya. pa6/1 gAMdhIreDa-amadAvAda Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ X150804electOSHO vAMcakAne ? mAsikanA namunAne aMka Apane mokalavAmAM Ave che. ApazrIne avalokana karatAM je e saMtoSa ApavAmAM saphaLa nIvaDe to AzA che ke, vArSika lavAjama sthAnikanA rUA. 2-8-0 ane bahAragAmanA (pAsTeja sAthe) rUA. 3-0-0 mokalI ApazrI mAsikanA grAhaka tarIke nAma noMdhAvaze. lavAjama moDAmAM moDA AvatI sudi 15 sudhI mokalI Apaze. ke jethI vI. pI. thI mokalatAM vadhu kharca na thAya, chatAM jaNAvaze to vI. pI. karavAmAM Avaze. gAma paragAma vicaratA pUjya munivaro mAsikano pracAra karI, navA vAMcanarasika grAhaka noMdhAvI, mAsikane protsAhana Apaze, evI ame AzA rAkhIe chIe. koI paNa sAmAjIka saMsthAo ke pUjya munigaNane ame, maphata ke ochA darathI mAsika ApI zakIe tema nathI, e sUcana thAya. namunAnI nakala maMgAvavAthI mokalI ApavAmAM Avaze. % nanana grA....he....kA....ne vi....na....va...NI. | gatAMkamAM sUcavyA mujaba mAsikanA grAhakene krAuna 16 paijI 340 thI vadhu pAnAnA cha pustaka bheTa mokalavAnA zarU thayela che. mATe sthAnike rUA. aDhI, ane bahAragAmavALAe rUA. traNa lavAjamanA zrAvaNa sudi 15 sudhimAM mokalI maMgAvI levA tyArabAda vI. pI. thI moklAze. 1 saptatizatasthAna prakaraNa, 2 vAkaya prakAza, 3 prAkRta lakSaNa, 4 sajhAya saMgraha, 5 zrImad buddhisAgarasUri 12 mAM svArgArohaNa mahotsava, 6 cAvIsa jIna kalyANuka cityavaMdana. tapAgaccha paTTAvalI sAhityarasika janatAne khAsa take upAdhyAya zrImad dharmasAgarajI viracita- tapAgaccha paTTAvalI:--saMpAdaka, 5. zrI kalyANuvijayajI mahArAja, chapAIne taiyAra thaI prasiddha thaI cukela che. A graMthamAM prabhuzrI mahAvIradevanI pATaparaMparAe thayelA AcAryAdi sAthe zAsanaprasiddha anya mahApurUSAnuM aitihAsika draSTIe upacogI sAhitya ApavAmAM AvyuM che. krAuna ATha pejI 350 pRSThanA, zAbhita phoTAo, ane pAka pu'' (jekeTa). sAthenA A graMthanuM mulya mAtra rUA. 1-8-0. posTeja judu. lakhA jaina dharma vikAsa ophisa, pAla gAMdhI roDa, amadAvAda, kara% % %nA jharara % % %~ rA Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara nA ra ra rA; Jain Dharma Vikas (Monthly) Regd No. B.449451 91%*****08043ALFORHINOCKOR | rAdhanapura. jainAcArya zrImad vijayavIrasUrIjI mahArAjanI jayaMti sAgaranA upAzraye vyAkhyAna samaye 5. lAbhavijayajI mahArAjanA adhyakSasthAne ujavavAmAM AvI hatI. munio ane anyavaktAoe mahuM manA guNo bAbata prasaMgocita vive cano karyA bAda sabhA barakhAsta karavAmAM AvI hatI, apAranA AdizvarajInA mahATA derAsare, zAntinAthajInA derAsare paramAtmAne ane AcAryadevanI mUtine | bAdalAnI AMgIo karAvavA sAthe rAgarAgaNIthI AdizvarajInA derAsare pUjA bhaNAvavAmAM AvI hatI. - asADa vadI 14 ne maMgaLavAranA rAdhanapuramAM ghaNAkharA upAzraye pAkSika pratikramaNa thayela ane jaina janatA paikInA pANA bhAga karatAM vizeSa bhAganA sAdhu, sAdhvI ane zrAvaka, zrAvIkAgaNe paM. lAbhavijayajI mahArAjanI sUcanA mujaba catudadegsI tA. 11-8-42 ne maMgaLavAranI ja ArAdhana karela hatI. temaja pisaha, tapa, Adi sArA pramANamAM thalA hatA. | samAvA. vIranA upAzraye upAdhyAya zrI dayAvijyajI mahArAjanA sadupadezathI akSayanidhi tapanI ArAdhanA zrAvaNa vadi 5 thI zarU thayela che, jemAM Asare eN sI ! vyaktio joDAyelI che. ane sAmaLAnI pALanA. tapAgacchanA upAzraye panyAsazrI phI udayavijayajI mahArAjanA sadupadezathI akSyanidhi tapanI ArAdhanA teja tArIkhe zarU thatA, Asare aDhIso uparAMta tapasvIo joDAyelA che. dararoja ane upAzraye AnaMdapUrvaka tapanI krIyA ghaNAja utsAhathI thAya che. ane dezakALanI paristhItinA lIdhe jamaNavAromAM saMkoca rAkhavAmAM Avela che. * * pUjya gItArtha munivaryone vinavaNI. vIkrama saM. 1980nI sAla pUve pAMcaso varSa sudhImAM koi paNa gacchAdhipatI, padavIdhara yA gItArtha munivaryoe koIpaNa sAlamAM be pUrNimA, be amAvAsyA, ke to be bhAdaravA sudi 5 karelI hoya. athavA pUrNimA, amAvAsyA, ke bhAdaravA ) sudi 5 ne kSaya karela hoya, ke bhAdaravA sudi pahelI 5 ne khAkhA, phAlatuM ke phogaTa HD 3 tithi tarIke gaNelI hoya, to kRpA karI sAla, mAsa, pakSa ane sUtronA pAThe che sahita nIcenA saranAme jaNAvaze. panyAsa zrI lAbhavijayajI.. sAgarano upAzraya, rAdhanapura. (u. gujarAta) * * cha ka * - fitoreURO3045907OOOOO TAITala chApanAra : zrI zAradA mudraNAlaya, pAnakeAra nAkA. jumAmasIda sAme-amadAvAda.